Nadciśnienie tętnicze w ciąży
nadciśnienie ciążowe (wywołane ciążą) bez znamiennego białkomoczu
ICD-10
O13-O14
Nadciśnienie tętnicze w ciąży (ang. pregnancy-induced hypertension, PIH) stanowi powikłanie ciąży. Występuje u 6-8% kobiet ciężarnych w Polsce. Stanowi poważne zagrożenie dla matki i płodu, mimo znacznego rozwoju medycyny perinatalnej.
Nadciśnienie przewlekłe rozpoznajemy, gdy wartości ciśnienia przekraczają 140/90 mm Hg i gdy stwierdzamy je przed 20 tyg. ciąży. Jeżeli wartości przekraczają 160/110 mmHg rozpoznajemy nadciśnienie ciężkie. Nadciśnienie ciężkie rozpoznajemy również, gdy izolowane wartości ciśnienia skurczowego przekraczają 160 mm Hg i gdy izolowane wartości ciśnienia rozkurczowego przekraczają 110 mm Hg.
Stan przedrzucawkowy (ang. pre-eclampsia) Jest to zespół objawów chorobowych pojawiający się po 20 tyg. ciąży, jak również w okresie porodu lub połogu. Charakteryzuje się wartościami ciśnienia tętniczego krwi powyżej 140/90 mm Hg, wraz z towarzyszącym białkomoczem z utratą białka powyżej 300 mg na dobę. Białkomocz nie jest niezbędnym objawem, ale wtedy nadciśnieniu muszą towarzyszyć dodatkowe objawy, takie jak: ból głowy, ból w nadbrzuszu, zaburzenia ostrości widzenia. Mogą też wystąpić zmiany w badaniach laboratoryjnych w postaci anemii hemolitycznej, małopłytkowości i podwyższonych aktywności enzymów wątrobowych. Układ tych zmian stanowi o rozpoznaniu tzw. zespołu HELLP. Stan przedrzucawkowy bardzo często warunkuje przedwczesny poród. Całkowite i skuteczne wyleczenie gwarantuje jedynie rozwiązanie (zakończenie ciąży, poród).
Rzucawka
Rzucawką nazywamy wystąpienie napadu drgawek toniczno-klonicznych, śpiączki, a nawet obu tych objawów równocześnie u ciężarnej, u której rozpoznano wcześniej stan przedrzucawkowy. Zmiany w siatkówce oka, w tym obejmujące obrzęk tarczy nerwu wzrokowego są zwiastunem stanu rzucawkowego i wskazaniem do szybkiego rozwiązania ciąży drogą cięcia cesarskiego.Występuje u około 1% pacjentek ze stanem przedrzucawkowym (1 na 1600 ciąż).
Rozpoznanie różnicowe
Należy brać pod uwagę różne stany przebiegające z drgawkami, śpiączką lub utratą przytomności.
Bierzemy pod uwagę: * padaczkę * tężec * tężyczkę * guz mózgu * śpiączkę * mocznicę
Współistnienie stanu przedrzucawkowego z przewlekłym nadciśnieniemNadciśnienie tętnicze samo w sobie predysponuje do wystąpienia stanu przedrzucawkowego w czasie ciąży. Ryzyko to zwiększa się wraz z pojawieniem się białkomoczu powyżej 300 mg/dobę, o ile nie był on obecny przed 20 tyg ciąży. Może również wystąpić podwyższenie enzymów wątrobowych lub małopłytkowość.Rozpoznanie stanu przedrzucawkowego nakładającego się na nadciśnienie przewlekłe wymaga postępowania identycznego jak w stanie przedrzucawkowym.
Leczenie
W leczeniu nadciśnienia w ciąży stosuje się najczęściej metyldopę i blokery kanału wapniowego, szczególnie nifedypinę oraz labetalol. Celem zapobieżenia wystąpieniu drgawek rzucawkowych podaje się siarczan agnezu.
Inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE-I) i sartany (ARB) są bezwzględnie przeciwwskazane ze względu na działanie teratogenne.
Ciąża
Spośród problemów związanych z ciążą,0 których powinna wiedzieć kobieta, należy wyróżnić: symptomy wskazujące na istnienie ciąży, czas trwania ciąży, zachowanie się kobiety w ciąży (łącznie z odpowiednim żywieniem) oraz niektóre z najczęstszych powikłań, które mogą mieć wpływ na przebieg i losy ciąży.Rozpoznanie ciąży Rozpoznanie wczesnej ciąży opiera się na objawach domyślnych i prawdopodobnych, natomiast w okresie późniejszym ciążę potwierdzają objawy sprawdzalne, pewne. Charakterystyczne objawy domyślne to:
1. zatrzymanie miesiączki u kobiety regularnie dotychczas miesiączkującej,
2. powiększenie i bolesność gruczołów sutkowych,
3. poranne nudności i ślinotok,
4. zmiana łaknienia,
5. częste oddawanie moczu.
Objawy prawdopodobne ciąży ocenia lekarz w czasie badania ginekologicznego i na podstawie badań dodatkowych, takich jak np. próba ciążowa oparta na analizie moczu ciężarnej lub utrzymywanie się podwyższonej temperatury ciała po 21 dniu od jajeczkowania przy braku miesiączki. Do pewnych objawów ciąży zalicza się wyczucie czynnych ruchów płodu ok. 20 tygodnia ciąży, palpacyjne badanie części płodu, wysłuchanie czynności serca płodu lub ultrasonograficzne stwierdzenie elementów jaja płodowego.
Jaka jest właściwa waga i wzrost donoszonego dziecka
Jajo płodowe w ciąży donoszonej składa się z płodu o wadze powyżej 2500 g, długości ok. 50 cm i popłodu.Płód pływa swobodnie w płynie owodniowym. Położenie płodu jest w 99% podłużne, w tym w 96% częścią przodującą zwróconą ku dołowi jest główka, w 3% przoduje miednica płodu, a w 1% położenie płodu może być poprzeczne lub skośne. Tkanki popłodu zapewniają prawidłową wymianę substancji między matką a płodem, a poza tym łożysko, którego średnia waga wynosi 400—500 g, spełnia rolę gruczołu dokrewnego wydzielania wewnętrznego o charakterze hormonalnym, który powoduje zmiany ogólnoustrojowe u kobiety w ciąży. Zmiany te cechują się zwiększonym uwodnieniem i pigmentacją, rozstępami skórnymi, wzmożonym porostem włosów.
Zaburzenia miesiączkowania
ZABURZENIA MIESIĄCZKOWANIA
| Nieregularne krwawienie miesiączkowe występują często po pierwszym krwawieniu i jest to naturalne. Po pierwszej miesiączce, kolejne krwawienie może pojawić się w odstępie kilku miesięcy , a nawet kilku lat. W organizmie musi nastąpić całkowita regulacja hormonalna, aby występowały prawidłowe comiesięczne cykle. A to jest sprawa indywidualna każdej młodej kobiety. |
|---|
| W późniejszym okresie życia, cykl ponownie może ulec zachwianiu, a to z powodu okresu przekwitania. Przyczyna jest podobna - zakłócenia poziomu hormonów.U kobiety zdrowej i regularnie miesiączkującej, również od czasu do czasu mogą wystąpić małe zachwiania hormonalne. Powodów może być wiele, chociażby zmiana klimatu, silny stres, intensywny spadek ciała itp. U kobiety, która od niedawna zaczęła miesiączkować, każde zatrzymanie miesiączki wymaga konsultacji ginekologicznej. Nie można bagatelizować żadnych niepokojących objawów. Lepiej zapobiegać niż leczyć. |
| Brak krwawień miesiączkowych: Zazwyczaj młode dziewczęta rozpoczynają miesiączkować od 12 lub 13 roku życia. Zdarza się jednak, że młoda dziewczyna rozpoczyna krwawienie miesiączkowe dopiero mając 17 lat. Nie jest to jeszcze powód do zmartwień. Niepokojący zaczyna być fakt, jeśli kobieta po 17 roku życia nie ma jeszcze okresu.Przyczyną może być zamknięta błona dziewicza, która blokuje wydostanie się na zewnątrz złuszczającej się śluzówki macicy. Niekiedy przyczyną braku krwawienia jest niedorozwój macicy lub pochwy ( czasem obie przyczyny naraz). Przyczyna może też leżeć po stronie niedoborów hormonalnych. Stres, nagła utrata masy ciała, zmiana klimatu lub długotrwałe infekcje narządów rodnych mogą być powodem zatrzymania miesiączki. Najczęstszą jednak przyczyną zatrzymania comiesięcznego krwawienia jest ciąża.Powodem zatrzymania miesiączki może być przekwitanie. U jednych kobiet czas ten rozpoczyna się w 40 roku życia, a u innych pań wcześniej lub później. Jest to całkowicie indywidualne. |
| Obfite krwawienia miesiączkowe: U młodych dziewcząt, które rozpoczęły comiesięczne krwawienie czas i intensywność krwawienia może być dłuższy. U takich dziewcząt krwawienie trwa dłużej, jest obfite w pierwszych dniach. Nie mówimy wtedy o patologii. Ale jeżeli u kobiety miesiączkującej już dłuższy okres czasu nagle występują obfite miesiączki, nie musi, ale może być to powód do niepokoju. Za zbyt obfite miesiączki uznaje się takie, których czas krwawienia trwa około 10 dni. Krew zawiera duże ilości żywo czerwonej krwi i skrzepów.Powodem mogą być powstałe mięśniaki macicy. Występują one częściej u starszych niż u młodszych kobiet . Obfite krwawienia mogą być powodem zakażeń macicy i jajowodów. Często przyczyną tych dolegliwości jest stosowanie wkładek wewnątrzmacicznych, które wcześniej czy później dadzą się we znaki. Nie można się łudzić, że włożenie obcego ciała do narządów rodnych, nie przyniesie żadnych skutków ubocznych. Obfitego krwawienia nie można lekceważyć, należy jak najszybciej udać się do specjalisty. Czasem wystarczy zastosować leczenie farmakologiczne, w innych sytuacjach potrzeba jest nawet interwencji chirurgicznej. |
| Krwawienia między miesiączkowe: U zdrowej, prawidłowo miesiączkującej kobiety może wystąpić małe krwawienie w połowie cyklu, którego powodem jest owulacja. Czasem jednak powód jest inny.Niekiedy krwawienie między miesiączkowe przypomina normalne miesiączkowanie. Niezależnie od wielkości plamienia między miesiączkami - należy zgłosić się do ginekologa. Nie wolno bagatelizować takich objawów. Przyczyną mogą być mięśniaki, polipy szyjki macicy. Krwawienie może być powodem raka szyjki lub trzonu macicy. Rzadko się to zdarza, ale nie można tego wykluczyć. Stosowanie wkładek sprzyja krwawieniom między miesiączkowym, sprzyja temu również stosowanie środków antykoncepcyjnych. |
UWAGA! Każdą chorobę w początkowym stadium da się wyleczyć. Nie wolno zaniedbać żadnych niepokojących objawów. Zlekceważenie małych symptomów chorobowych może przerodzić się w poważne choroby przewlekłe. A to krok do powstania nowotworów czy do niepłodności. Warto chociażby dla własnego komfortu psychicznego zgłosić się do ginekologa z niewielkim objawem niepokojącym nas. |
aburzenia miesiączkowania są przyczyną znacznych dolegliwości fizycznych. Co piąta kobieta zgłasza się do ginekologa z powodu nieprawidłowych krwawień.
Zaburzenia miesiączkowania dzielimy na:
nieprawidłowości rytmu krwawień
nieprawidłowości z obfitością krwawień
krwawienia dodatkowe
Mianownictwo nieprawidłowych krwawień:
menses - fizjologiczna utrata krwi <80ml
amenorrhea primaria - pierwotny brak miesiączki, przed 16 rokiem życia
amennorrhea secundaria - wtórny brak miesiączki przez okres dłuższy niż 6 miesięcy
menorrhagia - >80ml
polimenorrhagia - długość cyklu <21 dni
oligomenorrhagia - cykle>36 dni
metrorrhagia - krwawienie poza cyklem
menometrorrhagia - nieregularne, obfite krwawienia miesięczne
Fizjologiczny brak miesiączki
przed menarche ,podczas ciąży ,podczas laktacji ,po menopauzie
Pierwotny brak miesiączki
zespół Turnera, dysgenezja gonad, brak macicy, pochwy, brak lub niedorozwój jajników
zarośnięcie błony dziewiczej, pochwy, szyjki macicy, hiperprolaktynemia, prolactinoma
pierwotna niedoczynność tarczycy, wrodzony zespół nadnerczowo-płciowy
Wtórny brak miesiączki
stres , dieta ,wyczynowo uprawiony sport, intensywna praca
zmiany klimatyczne, stref czasowych
przedwczesne wygaśnięcie czynności jajników
zespół policystycznych jajników, zrosty w macicy, szyjce, pochwie
anoreksja, bulimia ,guzy mózgu, hiperprolaktynemia, zespół Sheehana
choroby tarczycy , zespół Cushinga
WHO wyróżnia siedem grup zaburzeń miesiączkowania:
Niewydolność podwzgórzowo-przysadkowa ,Zaburzenia czynności osi podwzgórze-przysadka,Pierwotna niewydolność jajników , Wady lub uszkodzenia macicy, Guzy okolicy podwzgórzowo-przysadkowej , wydzielające prolaktynę, Zaburzenia osi podwzgórzowo-przysadkowej z hiperprolaktynemią