1.Jakie są uniwersalne zasady demokracji i na czym one polegają.
Zasada wolności – rozumiana jako prawo swobodnego wyrażania przez obywateli opinii dotyczących spraw państwa
Zasada równości – polegająca na tym, że wszystkie opinie mają taką samą wagę
Zasada większości – odnoszona do mechanizmu stanowienia prawa i podejmowania decyzji politycznych, polegająca na tym, że po swobodnej wymianie poglądów przyjmuje się stanowisko, za którym opowiada się większość
2.Kto jest suwerenem w demokracji.
Naród , który sprawuje władzę. Suweren uczestniczy w sprawowaniu władzy lub oddziałuje na jej sprawowanie za pomocą różnych form.
3.Na czym polega demokracja pośrednia.
W praktyce ustrojowej najczęściej dziś stosowana i najlepiej znana czytelnikowi - czyli ustrój parlamentarny w którym uprawnieni do głosowania wybierają parlamentarzystów, jako swoich przedstawicieli (w Polsce posłów i senatorów). Ilość przyznanych mandatów, zależy od głosów oddanych na poszczególne partie w wyborach oraz od obowiązującej ordynacji wyborczej.
4.Na czym polega demokracja bezpośrednia
system polityczny, w którym decyzje podejmuje się przez głosowanie ludowe (plebiscyt, referendum), w którym wziąć udział mogą wszyscy obywatele uprawnieni do głosowania. W demokracji bezpośredniej, w porównaniu do obecnej w większości państw zachodnich demokracji pośredniej, obywatele mają większy i bezpośredni wpływ na podejmowane decyzje.
5.Co to jest wolność osobista i swoboda obywatelska.
Wolność podlega ochronie prawnej, a kobieta i mężczyzna mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym. Konstytucja gwarantuje również obywatelom polskim należącym do mniejszości narodowych i etnicznych podstawowe wolności, w tym wolność zachowania swojej tożsamości. Ustawa Zasadnicza zapewnia wolność zrzeszania się, tworzenia i działania partii politycznych, z wyjątkiem organizacji, których cel lub działalność są sprzeczne z Konstytucją lub innymi ustawami. Konstytucja zapewnia również prawo do zrzeszania się w związkach zawodowych, które mają prawo do organizowania strajków, prowadzenia rokowań i zawierania układów zbiorowych pracy.
6.Jakie są ustrojowe zasady demokratycznego państwa prawa.
-suwerenność narodu (ludu)
- podział i równowaga władzy
-konstytucjonalizm
-praworządność
-pluralizm społeczny, polityczny, ekonomiczny, ideologiczny
7.Na czym polega ustrojowa zasada suwerenności narodu.
Przez suwerenność narodu rozumie się najwyższą władzę narodu, przejawiającą się w decydowaniu, i zarazem władzę ostateczną. Zasada suwerenności narodu określa cele władzy państwowej i znajduje swoją praktyczną realizację poprzez zgodność rozstrzygnięć organów państwowych z oczekiwaniami społecznymi.
8.Na czym polega ustrojowa zasada podziału i równowagi władzy
Zasada podziału władzy – typowa dla państwa demokratycznego. Jej istota przejawia się nie tylko w wyraźnym rozdziale władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, ale także w obronie niezawisłości sędziów, roli mass-mediów wyrażających opinię publiczną (czwarta władza), silnej parlamentarnej opozycji i w praktykowanym pluralizmie zorganizowanych grup interesu. Z normatywnego punktu widzenia trzy władze mają taką samą legitymację do rządzenia – pochodzącą od suwerena.
konstytucja nasza wyraźnie wprowadziła zasadę podziału i równowagi władzy ustawodawczej wykonawczej i sądowniczej. Niestety w naszej praktyce mamy do czynienia z przewagą władzy ustawodawczej, generalnie omawiana zasada polega na tym, że wszystkie organy władzy publicznej zostają wyposażone w odrębne kompetencje które nie rodzą wzajemnej konkurencji czy rywalizacji, przeszkadzania i planowania działalności której z nich. We współczesnym państwie demokratycznym jakim jest polska nie jest możliwe przyjęcie rozwiązania dominacji z jednej z władz nad innymi.
9.Na czym polega ustrojowa zasada konstytucjonalizmu.
Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.
10.Na czym polega ustrojowa zasada praworządności.
ustrojowa zasada praworządności zawiera nakaz legalności wymagającej by organy władzy publicznej (wykonywana przez władzę państwową i władzę samorządową) działały na podstawie i w granicach prawa co oznacza, że z prawa musi wynikać egzystencja tych organów oraz dopuszczalność podejmowania przez nie określonych czynności. Organy władzy publicznej mogą czynić tylko to, na co im prawo zezwala, obywatele zaś wszystko, czego im prawo nie zakazuje.
11.Na czym polega ustrojowa zasada pluralizmu.
Struktury polityczne współczesnego państwa wypełnione są głównie przez partie polityczne i grupy interesu. Ich status i znaczenie są następstwem przyjęcia jednej z dwóch zasad ustrojowych:
pluralizmu politycznego .Pluralizm – różnorodność w wielości, cecha charakterystyczna państwa demokratycznego
Społeczny – wielka liczba konkurujących, zróżnicowanych grup
Polityczny – wolna gra sił politycznych, prawo do wypowiadania i do prezentowania własnych poglądów
Ekonomiczny – mechanizmy rynkowe i konkurencyjne
Ideowy – wielość konkurujących ze sobą idei
Monizmu politycznego (przeciwieństwo pluralizmu)
12.Jakie są formy realizowania się demokracji pośredniej.
Demokracja pośrednia polega na sprawowaniu władzy poprzez przedstawicieli wybranych w wyborach, ale również uczestnictwo w rządzeniu za pomocą zinstytucjonalizowanych form reprezentacji: partii politycznych, grup nacisku itp.
13.Jakie są formy realizowania się demokracji bezpośredniej.
Do form demokracji bezpośredniej należą m.in.: akt wyborczy, referendum (głosowanie ludowe), inicjatywa ludowa, weto ludowe, konsultacja ludowa, zgromadzenie ludowe, skarga ludowa, samorząd społeczny, wyrażanie opinii w przedmiocie sprawowania władzy
16.Co to znaczy, że wybory są powszechne.
Wybory, w których mogą wziąć udział wszyscy uprawnieni pełnoletni obywatele.
17.Co to znaczy, że wybory są równe.
Równość wyborów interpretuje się w dwóch aspektach – formalnym i materialnym.
Formalny-powinna realizować się przez zapewnienie wyborcom oddania jednakowej ilości głosów w wyborach oraz umożliwienie uczestnictwa w głosowaniu na takich samych zasadach. Wyklucza to istnienie sytuacji, w której jednemu wyborcy przypadałaby większa liczba głosów niż innym (wybory pluralne) lub jeden wyborca może głosować w imieniu innych.
Materialny- to jednakowa dla każdego wyborcy siła głosu.
18.Co to znaczy, że wybory są bezpośrednie.
polega na tym, że wyborcy w drodze głosowania sami – bez żadnego pośrednictwa – przesądzają w sposób ostateczny i decydujący o składzie wybieranego organu. Wybory bezpośrednie określane są mianem wyborów jednostopniowych, w odróżnieniu od wyborów pośrednich, gdy głosowanie jest dwu- bądź wielostopniowe. Kwestią dyskusyjną jest zgodność ordynacji proporcjonalnych z zasadą bezpośredniości.
19.Co to znaczy, że wybory są tajne.
mówi o tym, że głosowanie odbywa się w sposób anonimowy i nikt z osób trzecich nie ma prawa ingerować w żaden sposób w przebieg głosowania. Zapewnienie tajności głosowania jest uważane za jeden z podstawowych warunków demokratyczności wyborów.
20.Co to znaczy, że wybory są proporcjonalne.
mandaty są dzielone odpowiednio proporcjonalnie do otrzymanych głosów (ważnie oddanych głosów)
zapewnia każdej partii biorącej udział w wyborach reprezentację w parlamencie
wymusza rywalizację list partyjnych
realizowany w formule okręgów wielomandatowych
system proporcjonalny determinuje system wielopartyjny
21.Co to znaczy, że wybory są większościowe.
Zasada większości – większościowy system wyborczy polega na tym, że mandaty otrzymuje tylko ta partia, która zebrała określoną prawem większość głosów w danym okręgu wyborczym.
„zwycięzca bierze wszystko”
większość względna- Senat. Mandat zdobywa ten kandydat, ta partia wystawiająca listę, która ma największe poparcie w okręgu, pozostałe głosy nie wprowadzają swojej reprezentacji
większość bezwzględna- wybory prezydenta, wójt, burmistrz, prezydent miasta. Aby zebrać pulę mandatów trzeba cieszyc się zaufaniem wyborców, ale także zdobyć ponad połowę (50%=1) ważnie oddanych głosów
22.Co to jest większość zwykła czyli względna.
W procedurach wyborczych ustalenie, że dla skuteczności wyboru wystarcza, aby liczba głosów oddanych na rzecz kandydata przewyższała liczbę głosów oddanych na rzecz któregokolwiek innego z kandydatów, nie musi ona jednak przekraczać połowy ogólnej liczby głosujących
23.Co to jest większość bezwzględna.
Gdy podczas głosowania liczba głosów za wnioskiem jest większa od sumy głosów przeciw i wstrzymujących się (aby wniosek został przyjęty, liczba osób popierających go musi stanowić więcej niż 50% wszystkich głosów). Większość bezwzględna jest wymagana np. w Sejmie do odrzucenia poprawki Senatu, ogłoszenia referendum ogólnokrajowego, czy uchwalenia tajności obrad.
24.Co to jest większość kwalifikowana.
przekraczająca połowę większość głosów, niezbędna do podjęcia uchwały przez dane zgromadzenie, wyrażona procentem (np. 60%, 70%) lub ułamkiem (np. 2/3, 3/5). W zależności od regulacji prawnej może być to np. procent lub ułamek sumy głosów wszystkich członków danego zgromadzenia, członków obecnych na sali lub członków biorących udział w głosowaniu.
27.Co to jest konstytucja.
(z łc. constituere – urządzać, ustanawiać) – akt prawny określający zasady organizacji państwa oraz relacje pomiędzy jego obywatelami a władzą, uchwalony przez demokratycznie wybrany parlament lub specjalnie wybraną konstytuantę (niekiedy ratyfikowany przez naród w drodze referendum). Powszechnie konstytucja utożsamiana jest z ustawą zasadniczą, która różni się od innych ustaw:
szczególną mocą prawną (patrz: pyt. 32)
szczególną treścią (reguluje podstawowe kwestie dla państwa i społeczeństwa)
specjalnym trybem jej uchwalania i zmiany (procedura odmienna od stosowanej przy uchwalaniu i zmianach ustaw zwykłych)
28.Na czym polega specjalna moc prawna konstytucji.
Szczególna moc prawna konstytucji polega na tym, że:
-konstytucja zajmuje najwyższe miejsce w systemie źródeł prawa, tzn. nie ma norm prawnych, które byłyby nadrzędne lub chociażby równorzędne normom zawartym w ustawie zasadniczej
-normy zawarte w innych aktach prawnych nie mogą być sprzeczne z przepisami konstytucji
-akty prawne w państwie służą realizacji postanowień konstytucji
29.Jakie są funkcje konstytucji.
Konstytucja jako akt prawny o szczególnym znaczeniu w państwie spełnia kilka istotnych funkcji:
prawna – stanowi podstawę całego systemu praw w każdym państwie konstytucyjnym
integracyjna – służy integracji całego społeczeństwa, gdyż zwykle stanowi wyraz szerokiego konsensu społecznego
organizatorska – odgrywa rolę statutu organizacyjnego państwa, gdyż określa zasady organizacji i funkcjonowania państwa oraz jego strukturę wewnętrzną
programowa – określa kierunki rozwoju państwa
wychowawcza – jest odzwierciedleniem pewnego systemu wartości i przekonań politycznych, zawiera określone idee i dąży do ich realizacji
32.Na czym polegają ustrojowe gwarancje rządów prawa.
USTROJOWE:
podział władz
legalna i swobodnie działająca opozycja
niezbywalność wolności obywatelskich
niezawisłość sądów
33.Na czym polegają legislacyjne gwarancje rządów prawa.
LEGISLACYJNE:
hierarchia aktów prawnych
nadrzędność konstytucji w systemie aktów prawnych
rozgraniczenie kompetencji prawotwórczych
34.Na czym polegają proceduralne gwarancje rządów prawa.
PROCEDURALNE:
wieloinstancyjność trybu rozstrzygania spraw
zasada odpowiedzialności indywidualnej
domniemanie niewinności każdego oskarżonego
prawa oskarżonego w procesie karnym m.in. do obrony
badania zgodności decyzji administracyjnych z prawem
35.Co to jest obywatelstwo.
Obywatelstwo – przynależność prawna jednostki do państwa.
36.Jakie są drogi nabycia obywatelstwa.
Sposoby nabycia obywatelstwa:
poprzez urodzenie – zasada prawa ziemi, zasada prawa krwi
poprzez naturalizację
poprzez małżeństwo
poprzez opcję
37.Co to jest pluralizm.
Pluralizm – różnorodność w wielości, cecha charakterystyczna państwa demokratycznego
38.Jakie są rodzaje pluralizmu.
Społeczny – wielka liczba konkurujących, zróżnicowanych grup
Polityczny – wolna gra sił politycznych, prawo do wypowiadania i do prezentowania własnych poglądów
Ekonomiczny – mechanizmy rynkowe i konkurencyjne
Ideowy – wielość konkurujących ze sobą idei
39.Co to jest monizm.
Przeciwieństwo pluralizmu. Oparty na jednym ośrodku sprawowania władzy, charakteryzuje go brak równowagi pomiędzy władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Centrum decyzyjne (np. partia polityczna, wódz, grupa osób) stara się w dyrektywny sposób kierować i zarządzać wszystkimi dziedzinami życia społecznego i politycznego. Monizm polityczny jest typowy dla państwa totalitarnego
41.Co to jest subsydialność w odniesienie do społeczeństwa obywatelskiego.
Zasada, według której każdy szczebel władzy powinien realizować tylko te zadania, które nie mogą być skutecznie zrealizowane przez szczebel niższy lub same jednostki działające w ramach społeczeństwa. Termin "subsydiarność" wywodzi się z łacińskiego słowa subsydium, oznaczającego pomoc, wsparcie, siły rezerwowe. Sam ten termin sugeruje więc, że władza powinna mieć znaczenie pomocnicze, wspierające w stosunku do działań jednostek, które ją ustanowiły. Koncepcja subsydiarności - w odniesieniu do państwa - zakłada wobec tego istnienie społeczeństwa obywatelskiego, zaangażowanego w rozwiązywanie swoich problemów.
42.Co to jest państwo patrymonialne.
Państwo patrymonialne, to forma monarchii, w której kraj stanowi niejako własność władcy - ojcowiznę. W Polsce świadectwem istnienia tego typu rządów, było wydzielenie dzielnic potomkom, np. przez Bolesława Krzywoustego. Władza mogła być dziedziczona w formie: primogenitury oraz desygnacji ojcowskiej. Podstawą dochodów państwa były daniny, czyli przymusowe świadczenia w formie naturalnej, np. płody rolne, składane na rzecz władcy.
43.Co to były sejmiki szlacheckie.
Powstają w Polsce od XIV wieku. Pierwotnie dwa człony – z czasem rada panów ziemi złożona z wyższych urzędników i rada ogółu szlachty. Była to reprezentacja szlachty powiatu, ziemi województwa. Od XVI wieku wyróżniamy różne rodzaje sejmików – przedsejmowe (wybór posłów na sejm), relacyjne (relacja posłów z sejmu), elekcyjne (wysuwanie kandydatów na urzędy ziemskie), deputackie (wybieranie członków Trybunału Koronnego i Litewskiego), kapturowe (podczas bezkrólewia przejmowały władzę w województwie), gospodarcze (od XVII wieku, uchwalanie podatków lokalne i dysponowanie nimi). Konstytucja 3 maja utrzymała sejmiki, ale odebrała uprawnienia podatkowe i instrukcje sejmikowe.
44.Co to była ustawa scaleniowa.
Idea samorządności lokalnej została zrealizowana w 1933 roku uchwalenie tzw. "Ustawy scaleniowej". Zgodnie z nią w Polsce miały funkcjonować instytucje samorządu na poziomie powiatowym, miejskim i gminy miejskiej. Wszystkie jednostki terytorialne zatem, z wyjątkiem województw zyskiwały własne organy samorządowe. Jedynym wyjątkiem było województwo śląskie, które posiadało większy zakres autonomii niż pozostałe jednostki administracyjne.
45.Co to był system rad narodowych.
Quasi reprezentacja społeczna w okresie PRL, w pełni podporządkowaną władzy partii rządzącej. Funkcjonowały na poziomie gmin powiatów i województw. Zastąpione w 1990 roku.
46.Jaki był podział administracyjny PRL, proszę podać etapy.
Od 1950 roku 17 województw (nowe: koszalińskie, zielonogórskie, opolskie). 1957 – trzy miasta wydzielone, województwa miejskie: Kraków, Poznań, Wrocław. 1972 – przywrócenie gmin z połączenia gromad. 1975 – wprowadzenie 49 województw i likwidacja powiatów.
47.Co to była zasada nomenklatury w PRL.
Oznacza pracowników aparatu partyjnego oraz mianowanych przez władze partyjne urzędników i funkcjonariuszy państwa, organizacji społecznych i administracji przemysłowej. W żargonie partyjnym nomenklatura oznaczała sformalizowany ściśle system mianowań na stanowiska. Mówiono np., że stanowisko majstra czy kierownika wydziału w zakładzie pracy jest w nomenklaturze Komitetu Zakładowego PZPR (o zatrudnieniu konkretnej osoby decydował KZ PZPR, w praktyce zaś jego I Sekretarz); stanowiska wyższe były w nomenklaturze wyższych instancji partyjnych (one decydowały o ich obsadzie).
Co jest podmiotem Samorządu Terytorialnego.
Podmiotem samorządu terytorialnego w Polsce jest społeczność zamieszkała na danym obszarze zorganizowana w związek samorządowy, który powołany jest przez państwo w celu realizacji jego zadań. Związek mieszkańca z dana jednostką samorządu terytorialnego oparty jest na stałym zamieszkaniu na danym terenie.
Co jest przedmiotem Samorządu Terytorialnego.
Przedmiotem samorządu jest wykonywanie zadań publicznych. Gmina, powiat i województwo nie ma charakteru pełnej niezależności władz lokalnych i regionalnych od władz centralnych ponieważ razem tworzą administracje publiczną. Samorząd terytorialny wykonuje te zadania publiczne, które nie są zastrzeżone przez ustawy dla innych władz publicznych.
Co to jest Samorząd Terytorialny.
Organizacja społeczności lokalnej (gmina, powiat) lub regionalnej (województwo samorządowe) i jednocześnie forma administracji publicznej, w której mieszkańcy tworzą z mocy prawa wspólnotę i względnie samodzielnie decydują o realizacji zadań administracyjnych, wynikających z potrzeb tej wspólnoty na danym terytorium i dozwolonych samorządowi przez ustawy, pod określonym ustawowo nadzorem administracji rządowej.
Jakie są zasady finansowania samorządności terytorialnej.
Finanse samorządu terytorialnego to zasoby i środki pieniężne oraz operacje (procesy) finansowe polegające na gromadzeniu dochodów (przychodów) oraz dokonywaniu wydatków (rozchodów) przez jednostki samorządu terytorialnego.
System finansowy jednostek samorządu terytorialnego to zespół zasad i instytucji oraz instrumentów prawno-finansowych, służących zdecentralizowanemu, celowemu gospodarowaniu przez jednostki samorządu terytorialnemu zasobami i środkami finansowymi na podstawie obowiązującego prawa. Głównymi zasadami tego systemu są samodzielność i wzajemna niezależność systemu finansowego państwa i samorządu terytorialnego, samodzielność finansowa szczebli samorządowych oraz poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego oraz ich budżetów.
Źródła prawa finansowego samorządu terytorialnego.
Konstytucja, ratyfikowane umowy międzynarodowe, ustawy
Na czym polega zasada subsydialności.
Zasada, według której każdy szczebel władzy powinien realizować tylko te zadania, które nie mogą być skutecznie zrealizowane przez szczebel niższy lub same jednostki działające w ramach społeczeństwa.
Na czym polega zasada decentralizacji władzy publicznej.
Przeniesienie części uprawnień i odpowiedzialności władzy publicznej z organów władzy państwowej na organy władzy samorządowej możliwie najniższego szczebla. Ta zasada ma swoje miejsce w Konstytucji RP
Na czym polega zasada względnej samorządności.
Państwo suwerenem, czyli decentralizacja, delegacja i nadzór (kryterium legalności).
55.Na czym polega zasada demokracji przedstawicielskiej.
Decyzje podejmują przedstawiciele społeczeństwa wybrani w wyborach. Model ten jest zastosowany w większości państw demokratycznych, m.in. w Polsce. Jest dominującym systemem władzy w państwie współczesnym, opiera się na periodycznej wymianie przynajmniej części członków politycznego aparatu państwowego, głównie w formie wyborów powszechnych do parlamentu; system ten polega raczej na kontroli działania aparatu państwowego przez obywateli niż na faktycznym i stałym braniu przez nich udziału w podejmowaniu decyzji państwowych; w większości państw jest to zdeterminowane wielkością ich obszaru i liczbą ludności; uzupełniająco występują w nich instytucje demokracji bezpośredniej, np. referendum
Na czym polega zasada wolności zrzeszania.
Jedno z podstawowych praw i wolności obywatelskich odnoszące się do możliwości stowarzyszania się obywateli w dowolne (mieszczące się w porządku prawnym) organizacje społeczne. Prawo to stanowi praktyczny wyraz funkcjonowania demokracji, społeczeństwa otwartego i pluralizmu, dlatego też jego gwarancje można znaleźć we wszystkich uniwersalnych dokumentach międzynarodowej ochrony praw człowieka, stwierdza się w nich, że każda osoba ma prawo do swobodnego zrzeszania się z innymi, włącznie z prawem do tworzenia związków zawodowych i partii politycznych. Ma swoje potwierdzenie w konstytucji rp
Jakie są i na czym polegają przejawy samorządności samorządu terytorialnego.
Każda jst posiada Konstytucyjnie zagwarantowaną samodzielność do możliwości kształtowania swojego ustroju wewnętrznego w drodze regulacji statutowej (art. 169). Prawo to stanowi wyłączną właściwość organu stanowiącego, i jakakolwiek próba regulacji treści statutowych przez inny organ, stanowi podstawę do stwierdzenia nieważności tego typu działań. Status jako apm podlega kontroli przez organ nadzoru pod względem legalizmu.
Do podstawowych przejawów samodzielności zalicza się m.in.: tworzenie klubów radnych, liczba zastępców wójta, procedura uchwałodawcza, powoływanie komisji doraźnych
Jakie są w Polsce organy nadzoru nad Samorządem Terytorialnym.
Organami nadzoru nad działalnością jednostek są: Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, w zakresie spraw finansowych – regionalne izby obrachunkowe.
Co to jest lokalny Samorząd Terytorialny
Organizacja mieszkańców określonego rejonu, których łączą wspólne sprawy i interesy wynikające z bliskiego sąsiedztwa. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina.
Jakie są zadania gminy.
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zadania te dzielimy na własne – nadane ustawowo i zlecone – przydzielane przez władze państwowe.
Gmina realizuje wszystkie zadania niezastrzeżone do kompetencji innych jednostek samorządu terytorialnego (powiat, województwo samorządowe).
Mieszkańcy uczestniczą w sprawowaniu władzy na terenie swojej gminy poprzez głosowanie: w wyborach samorządowych oraz referendum lokalnym lub za pośrednictwem organów gminy.
Gmina realizuje dwa rodzaje zadań: własne i zlecone.
Jakie są zadania powiatu.
ZADANIA WŁASNE POWIATU:
- ponadgminna infrastruktura społeczna (pomoc społeczna, opieka społeczna, prowadzenie szpitali, domów społecznych),
- ponadgminna infrastruktura techniczna ( transport, drogi publiczne),
- porządek publiczny, bezpieczeństwo obywateli,
- nadzór budowlany, zagospodarowanie przestrzenne,
- ochrona środowiska i przyrody.
Jakie są zadania województwa.
zadania własne:
określenie strategii rozwoju województwa
prowadzenie polityki rozwoju województwa
edukacja publiczna, w tym szkolnictwo wyższe
promocja i ochrona zdrowia
kultura i ochrona jej dóbr
prowadzenie polityki w zakresie pomocy społecznej
modernizacja terenów wiejskich
zagospodarowanie przestrzenne
gospodarka wodna
drogi wojewódzkie i transport
przeciwdziałanie bezrobociu
zadania zlecone z zakresu administracji rządowej:
prowadzenie zasobów geodezyjno - kartograficznych
realizacja w zakresie melioracji i urządzeń wodnych
dokształcanie nauczycieli
finansowanie pracy lekarzy i pielęgniarek w komisjach poborowych
zadania zlecone w drodze porozumienia:
z wojewodą:
- dokonywanie dopłat do ustawowych ulg w komunikacji autobusowej krajowej,
- prowadzenie biur geodezji i terenów
wiejskich
Jakie są władze gminy.
rada gminy – władza uchwałodawcza i kontrolna
wójt, burmistrz, prezydent miasta – władza wykonawcza
Jakie są władze powiatu.
rada powiatu oraz zarząd powiatu ze starostą/ prezydentem miasta
Jakie są władze województwa.
sejmik województwa oraz zarząd województwa z marszałkiem
wojewoda – przedstawiciel rządu
Co to jest SKO.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze. Rozpatruje ono odwołania od decyzji administracyjnych, zażalenia na postępowanie administracyjne, żądania wznowienia postępowania administracyjnego, żądania stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnych.
Jak są wybierane władze gminy.
Sąwybierana jest w wyborach czteroprzymiotnikowych: powszechnych, równych, bezpośrednich a głosowanie jest tajne. Prawo wybierania (czyli prawo wyborcze czynne) do rady mają wszyscy obywatele Polski, którzy najpóźniej w dzień wyborów ukończyli 18 lat oraz którzy na stałe zamieszkują na terenie działania danej rady gminy. Natomiast prawo wybieralności (czyli prawo wyborcze bierne) przysługuje każdej osobie, która ma prawo wybierania członków rady gminy. To, ilu radnych się wybiera zależny od wielkości danej gminy i jest określone w ustawie. Radnych wybiera się w okręgach wyborczych, wybierani są bezpośrednio spośród wszystkich zgłoszonych kandydatów. Wyborca ma prawo oddać wyłącznie jeden głos i tylko na jednego kandydata na radnego i 1 głos na
Jak są wybierane władze powiatu.
Wybory są czteroprzymiotnikowe: powszechne, bezpośrednie, równe, a głosowanie jest tajne. Prawo wybierania (czyli prawo wyborcze czynne) do rady powiatu mają wszyscy obywatele Polski, którzy najpóźniej w dzień wyborów ukończyli 18 lat oraz, którzy na stałe mieszkają na terenie działania danej rady powiatu. Natomiast prawo wybieralności (czyli prawo wyborcze bierne) przysługuje tym osobom, które mają prawo wybierania członków rady powiatu. To, ile wybiera się radnych jest zależne od wielkości danego powiatu, liczba ta zawsze określona jest w ustawie. Radnych wybiera się w okręgach wyborczych, wybierani są bezpośrednio spośród wszystkich zgłoszonych kandydatów. Wyborca ma prawo oddać wyłącznie jeden głos i tylko na jednego kandydata.
Jak są wybierane władze województwa.
W wyborach powszechnych, bezpośrednich, równych, tajnych i proporcjonalnych. Próg 5% dla listy. Podział województwa na okręgi (od 5 do 15 radnych w okręgu).
Jakie jednostki Samorządu Terytorialnego zajmują się w Polsce polityką rynku pracy. (PUP,WUP)
Zwalczanie bezrobocia i aktywizacja regionalnego rynku pracy to jedno z zadań województwa samorządowego. Jednostką województwa jest Wojewódzki Urząd Pracy. WUP nie zwalcza jednak bezpośrednio bezrobocia. Zajmuje się tym Powiatowy Urząd Pracy.
Jakie są rodzaje powiatów.
Powiat ziemski i powiat grodzki.
Co to jest budżet.
Zestawienie planowanych na dany okres (np. tydzień, miesiąc, najczęściej rok) dochodów i wydatków jednostki gospodarującej. Celem sporządzania budżetu jest racjonalizacja wydatków. Budżet stanowi podstawę finansowego planowania przedsięwzięć oraz dostarcza najważniejszych informacji potrzebnych do kontroli prowadzonej działalności.
72.Co to jest absolutorium.
Określenie aktu prawnego, który dokonywany jest poprzez organ uprawniony (np. parlament) na podstawie przedstawionego sprawozdania rachunkowego. Udzielenie absolutorium oznacza stwierdzenie prawidłowości działania finansowego organu wykonawczego (w tym przypadku rządu) w określonym przedziale czasowym.
73.Co to jest komisja rewizyjna.
Komisja rewizyjna sprawuje nadzór nad działalnością organizacji. Wybierania jest przez walne zebranie członków. To organ kontrolny. Jego zadaniem jest sprawowanie kontroli nad pracami zarządu. W praktyce oznacza to, że członkowie komisji rewizyjnej otrzymują od zarządu sprawozdanie merytoryczne i finansowe z działalności stowarzyszenia i sprawdzają, czy faktycznie wszystkie działania zostały przeprowadzone prawidłowo.
Co to jest organ stanowiący w jednostce Samorządu Terytorialnego.
Rada gminy, rada powiatu, sejmiki wojewódzkie. Np. kompetencje rady powiatu to stanowienie prawa miejscowego (statut), stanowienie o kierunkach działania zarządu i rozpatrywanie jego sprawozdań.
Co to jest organ wykonawczy w jednostce Samorządu Terytorialnego.
Zarząd gminy (wójt, burmistrz, prezydent) jest jednoosobowym organem wykonawczym gminy. Zarząd powiatu to zbiorowy organ wykonawczy powiatu (starosta itd.).
Jakie są w UE państwa federalne.
Tylko trzy – Belgia, Niemcy, Austria.
Jakie są w UE państwa unitarne.
Państw unitarnych jest 22, czyli wszystkie oprócz Belgii, Niemiec, Austrii, Włoch i Hiszpanii (Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania).
Jakie są w UE państwa regionalne.
Tylko dwa – Włochy i Hiszpania.
Co to jest państwo unitarne.
Forma państwa najbardziej powszechna we współczesnym świecie, charakteryzująca się wewnętrzną jednolitością. Wszystkie jednostki administracyjne wchodzące w skład państwa są tak samo zorganizowane i podporządkowane organom centralnym
Co to jest państwo federalne
państwo, które składa się z mniejszych części (stanów, landów). Każda taka część weszła w skład państwa federalnego dobrowolnie, oddając część swoich uprawnień i suwerenności centralnemu rządowi federalnemu i zgadzając się na respektowanie wspólnej konstytucji.
Co to jest państwo regionalne.
Państwo regionalne jest jakby formą przejściową między państwem federalnym a unitarnym .Oznacza to przyznanie autonomii jednostkom terytorialnym poprzez samodzielność ustawodawczą.
Jakie są szczeble Samorządu Terytorialnego we Francji.
Są trzy szczeble – Gminy, Departamenty samorządowe oraz Regiony samorządowe.
Jak jest wybierany burmistrz we Francji.
Mer (odpowiednik burmistrza) jest wybierany przez radę gminną na 6 lat.
Kto to jest prefekt.
w niektórych państwach urzędnik administracyjny (np. we Włoszech kierownik prowincji, we Francji - administracji departamentu)
Jakie są szczeble Samorządu Terytorialnego w Niemczech.
Federacja, Kraj, Okręg, Powiat, Gmina.
Jak jest wybierany burmistrz w Niemczech.
W typie Północnoniemieckim, Burmistrzowskim i Magistrackim burmistrz wybierany jest przez radę gminy. W typie Południowoniemieckim burmistrza wskazuje się w wyborach bezpośrednich.
Jak jest wybierany starosta w Niemczech.
W ustroju wydziału powiatowego starosta jest wyłaniany spośród radnych. W ustroju z dominacją starosty zostaje on mianowany przez land. W ustroju z dominacją przewodniczącego rady starosta jest wybierany w wyborach powszechnych lub przez radę. W ustroju z dominacją dyrektora zostaje wybrany przez radę naddyrektor powiatowy.
Jakie są szczeble Samorządu Terytorialnego w Hiszpanii.
Gmina, Prowincje, Regiony autonomiczne ???
Jak są wybierani burmistrzowie w Hiszpanii.
Wyłaniany w wyborach pośrednich przez radę.
Jak są wybierane rady prowincjonalne w Hiszpanii.
Jest ona złożona z delegatów rad gmin znajdujących się na terenie prowincji.
Co to jest local Goverment.
Monizm administracyjny (brak równoległej administracji rządowej i samorządowej – jest jedna). Lojalny zarząd a nie stanowienie prawa miejscowego. Osobowość prawną ma organ administracyjny a nie jednostka samorządu terytorialnego. Brak domniemania kompetencji (kompetencji generalnej) – tylko enumeratywnie wymienione kompetencje odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego.
Jakie są szczeble Samorządu Terytorialnego w Anglii.
Parafia, Dystrykt, Hrabstwo, Region, Parlament Królestwa (!?)
Jakie są szczeble Samorządu Terytorialnego w Walii.
Wspólnoty, Rady unitarne, Zgromadzenie Walijskie.
Jakie są szczeble Samorządu Terytorialnego w Szkocji.
Wspólnoty, Rady Unitarne, Szkockie dystrykty, Parlament Szkocki.
Jakie są szczeble Samorządu Terytorialnego w Irlandii Płn.
Parafie, Zarządy okręgowe, Zgromadzenie Irlandii Północnej.