Stopy łożyskowe – stopy metali wykorzystywane do wylewania panewek łożysk ślizgowych charakteryzujące się zazwyczaj następującymi cechami: -niewielką rozszerzalnością cieplną w zakresie temperatur pracy łożyska -dobrą przewodnością termiczną -odpornością na ścieranie -małym współczynnikiem tarcia -zdolnością pochłaniania niewielkich obcych cząsteczek i możliwością dopasowywania się do powierzchni czopa -odpornością na kwasy znajdujące się w niektórych smarach. -odpornością na korozję. stopy miedzi: -brąz -fosfobrąz -miedzionikiel -miedź stopowa -mosiądz -spiż -tombak
Podział stopów ze względu na zastosowanie: -stop Devardy -stop drukarski –stopy łożyskowe -stopy niskotopliwe *pewter *stop Lichtenberga *stop Lipowitza *stop Newtona *stop Rosego *stop Wooda -stopy odlewnicze -stopy czcionkowe -stop lutowniczy
Brązy – stopy miedzi z cyną lub innymi metalami i ewentualnie innymi pierwiastkami, w których zawartość miedzi zawiera się w granicach 80-90% wagowych. Wyjątkiem są stopy miedzi i cynku, które noszą nazwę mosiądzów. Składy brązów specyfikuje Polska Norma PN xx/H-87050.
Mosiądz – stop miedzi i cynku, zawierający do 40% cynku. Może zawierać dodatki innych metali, takich jak ołów, aluminium, cyna, mangan, żelazo, chrom oraz krzem. Topnieje w temperaturze ok. 1000 °C (zależnie od gatunku).
Duraluminium (skrótowo: dural) to ogólna nazwa stopów metali, zawierających głównie aluminium oraz dodatki stopowe: zwykle miedź (2,0-4,9%), mangan (0,3-1,0%), magnez (0,15-1,8%), często także krzem, żelazo i inne w łącznej ilości ok. 6 do 8%, przeznaczony do przeróbki plastycznej.
Silumin, alpaks – typowy stop odlewniczy - stop aluminium z dodatkiem krzemu, oraz innymi (o mniejszym udziale procentowym) dodatkami takimi jak miedź, magnez, mangan i nikiel, odporny na korozję, o dobrej lejności, małym skurczu i małą skłonnością do pękania, popularny w przemyśle motoryzacyjnym i lotniczym.
Mosiądz ma kolor żółty (złoty), przy mniejszych zawartościach cynku zbliżający się do naturalnego koloru miedzi. Stop ten jest odporny na korozję, ciągliwy, łatwy do obróbki plastycznej. Posiada dobre właściwości odlewnicze. Z mosiądzu wytwarza się armaturę, osprzęt odporny na wodę morską, śruby okrętowe, amunicję, okucia budowlane, w szczególności klamki. Ponadto, elementy maszyn w przemyśle maszynowym, samochodowym, elektrotechnicznym, okrętowym, precyzyjnym, chemicznym. Ważnym zastosowaniem mosiądzu jest produkcja instrumentów muzycznych. Jest on wytrzymalszy od brązu, ponieważ zawiera cynk nadający mu twardość. Jest on bardzo przydatny do obróbki plastycznej na zimno, np. podczas produkcji łusek amunicji. Ponadto z mosiądzu wytwarza się monety, medale, świeczniki, puchary, kłódki, moździerze, pomniki, elementy ozdobne (klamry, klamki) i wiele innych drobnych części oraz wyrobów jak np. odważniki, dzwony, okucia, ramy obrazów, itp. Mosiądz dostarczany jest w postaci sztab do odlewania lub prętów, drutów, blach, taśm i rur. Klasyfikacje i składy mosiądzów podaje Polska Norma PN-xx/H-87025 Zastosowanie: Mosiądze z dodatkiem cyny nazywane są "złotem mainnheimskim", znalazły one zastosowanie do wyrobu sztucznej biżuterii (80-90% Cu, 7-20% Zn, do 9% Sn) Mosiądz manganowy MM59 (CuZn40Mn) jest używany do produkcji polskich monet obiegowych o nominałach 1, 2 i 5 groszy. Z mosiądzu są również monety II Rzeczpospolitej o nominale 2 i 5 groszy z roku 1923 (pozostałe roczniki bito z brązu).
Dural Właściwości: Gęstość duraluminium to ok. 2800 kg/m³ (przy 2700 dla czystego glinu). Po poddaniu stopu przesycaniu, a następnie starzeniu (utwardzanie wydzieleniowe lub inaczej dyspersyjne), posiada on wysoką wytrzymałość mechaniczną: wytrzymałość doraźna ponad 400 MPa. Najlepsze własności wytrzymałościowe uzyskuje po starzeniu naturalnym. Zastosowanie: m.in. w lotnictwie do części konstrukcyjnych, skateboardingu w konstrukcji trucków; niegdyś także do ram naziemnych pojazdów sportowych, itp. Istnieje także dural cynkowy, który ma większą zawartość cynku 5-7% oraz miedzi, magnezu i manganu. Durale bezcynkowe: PA6, PA7, PA21, PA23, PA24, PA25 Dural cynkowy: PA9 Durale mają niewielką odporność korozyjną. W celu poprawienia odporności korozyjnej blachy z durali bezcynkowych plateruje się czystym aluminium lub stopem Al+Zn w przypadku duralu cynkowego. Odkuwki, pręty, rury i kształtki zabezpiecza się przed korozją innymi metodami.
Siluminy maja bardzo dobre właściwości odlewnicze, tzn. dobrą lejność, mały skurcz, dokładnie wypełniają formę, tworzą skoncentrowaną jamę usadową i nie wykazują skłonności do pękania. Dodatki stopowe, takie jak magnez i miedz zwiększają wytrzymałość, nikiel poprawia odporność korozyjną stopu. Najpopularniejsze siluminy to AK12 i AK20 (o 12% i 20% zawartości krzemu), wykorzystywane powszechnie na tłoki cylindrów. W celu poprawy własności siluminów stosuje się ich modyfikację. Siluminy podeutektyczne i eutektyczne modyfikuje się fluorkiem sodu nie przekraczającym 0,1%, a siluminy nadeutektyczne fosforem. W celu poprawy właściwości mechanicznych siluminu, bardzo często stosuję się zabieg utwardzania dyspersyjnego, polegający na wyżarzaniu i starzeniu stopu.
Stop metali (dawniej także: aliaż) – mieszanina metali lub metalu z pierwiastkami niemetalicznymi, o właściwościach metalu. Stopy uzyskuje się przez stopienie składników, a następnie schłodzenie ich. Stop najczęściej posiada odmienne właściwości od jego elementów składowych, w niektórych przypadkach nawet niewielkie dodatki wpływają znacznie na właściwości stopu. stopy miedzi: brąz fosfobrąz miedzionikiel miedź stopowa mosiądz spiż tombak
Stopy łożyskowe – stopy metali wykorzystywane do wylewania panewek łożysk ślizgowych charakteryzujące się zazwyczaj następującymi cechami: -niewielką rozszerzalnością cieplną w zakresie temperatur pracy łożyska -dobrą przewodnością termiczną -odpornością na ścieranie -małym współczynnikiem tarcia -zdolnością pochłaniania niewielkich obcych cząsteczek i możliwością dopasowywania się do powierzchni czopa -odpornością na kwasy znajdujące się w niektórych smarach. -odpornością na korozję. stopy miedzi: -brąz -fosfobrąz -miedzionikiel -miedź stopowa -mosiądz -spiż -tombak
Podział stopów ze względu na zastosowanie: -stop Devardy -stop drukarski –stopy łożyskowe -stopy niskotopliwe *pewter *stop Lichtenberga *stop Lipowitza *stop Newtona *stop Rosego *stop Wooda -stopy odlewnicze -stopy czcionkowe -stop lutowniczy
Brązy – stopy miedzi z cyną lub innymi metalami i ewentualnie innymi pierwiastkami, w których zawartość miedzi zawiera się w granicach 80-90% wagowych. Wyjątkiem są stopy miedzi i cynku, które noszą nazwę mosiądzów. Składy brązów specyfikuje Polska Norma PN xx/H-87050.
Mosiądz – stop miedzi i cynku, zawierający do 40% cynku. Może zawierać dodatki innych metali, takich jak ołów, aluminium, cyna, mangan, żelazo, chrom oraz krzem. Topnieje w temperaturze ok. 1000 °C (zależnie od gatunku).
Duraluminium (skrótowo: dural) to ogólna nazwa stopów metali, zawierających głównie aluminium oraz dodatki stopowe: zwykle miedź (2,0-4,9%), mangan (0,3-1,0%), magnez (0,15-1,8%), często także krzem, żelazo i inne w łącznej ilości ok. 6 do 8%, przeznaczony do przeróbki plastycznej.
Silumin, alpaks – typowy stop odlewniczy - stop aluminium z dodatkiem krzemu, oraz innymi (o mniejszym udziale procentowym) dodatkami takimi jak miedź, magnez, mangan i nikiel, odporny na korozję, o dobrej lejności, małym skurczu i małą skłonnością do pękania, popularny w przemyśle motoryzacyjnym i lotniczym.
Mosiądz ma kolor żółty (złoty), przy mniejszych zawartościach cynku zbliżający się do naturalnego koloru miedzi. Stop ten jest odporny na korozję, ciągliwy, łatwy do obróbki plastycznej. Posiada dobre właściwości odlewnicze. Z mosiądzu wytwarza się armaturę, osprzęt odporny na wodę morską, śruby okrętowe, amunicję, okucia budowlane, w szczególności klamki. Ponadto, elementy maszyn w przemyśle maszynowym, samochodowym, elektrotechnicznym, okrętowym, precyzyjnym, chemicznym. Ważnym zastosowaniem mosiądzu jest produkcja instrumentów muzycznych. Jest on wytrzymalszy od brązu, ponieważ zawiera cynk nadający mu twardość. Jest on bardzo przydatny do obróbki plastycznej na zimno, np. podczas produkcji łusek amunicji. Ponadto z mosiądzu wytwarza się monety, medale, świeczniki, puchary, kłódki, moździerze, pomniki, elementy ozdobne (klamry, klamki) i wiele innych drobnych części oraz wyrobów jak np. odważniki, dzwony, okucia, ramy obrazów, itp. Mosiądz dostarczany jest w postaci sztab do odlewania lub prętów, drutów, blach, taśm i rur. Klasyfikacje i składy mosiądzów podaje Polska Norma PN-xx/H-87025 Zastosowanie: Mosiądze z dodatkiem cyny nazywane są "złotem mainnheimskim", znalazły one zastosowanie do wyrobu sztucznej biżuterii (80-90% Cu, 7-20% Zn, do 9% Sn) Mosiądz manganowy MM59 (CuZn40Mn) jest używany do produkcji polskich monet obiegowych o nominałach 1, 2 i 5 groszy. Z mosiądzu są również monety II Rzeczpospolitej o nominale 2 i 5 groszy z roku 1923 (pozostałe roczniki bito z brązu).
Dural Właściwości: Gęstość duraluminium to ok. 2800 kg/m³ (przy 2700 dla czystego glinu). Po poddaniu stopu przesycaniu, a następnie starzeniu (utwardzanie wydzieleniowe lub inaczej dyspersyjne), posiada on wysoką wytrzymałość mechaniczną: wytrzymałość doraźna ponad 400 MPa. Najlepsze własności wytrzymałościowe uzyskuje po starzeniu naturalnym. Zastosowanie: m.in. w lotnictwie do części konstrukcyjnych, skateboardingu w konstrukcji trucków; niegdyś także do ram naziemnych pojazdów sportowych, itp. Istnieje także dural cynkowy, który ma większą zawartość cynku 5-7% oraz miedzi, magnezu i manganu. Durale bezcynkowe: PA6, PA7, PA21, PA23, PA24, PA25 Dural cynkowy: PA9 Durale mają niewielką odporność korozyjną. W celu poprawienia odporności korozyjnej blachy z durali bezcynkowych plateruje się czystym aluminium lub stopem Al+Zn w przypadku duralu cynkowego. Odkuwki, pręty, rury i kształtki zabezpiecza się przed korozją innymi metodami.
Siluminy maja bardzo dobre właściwości odlewnicze, tzn. dobrą lejność, mały skurcz, dokładnie wypełniają formę, tworzą skoncentrowaną jamę usadową i nie wykazują skłonności do pękania. Dodatki stopowe, takie jak magnez i miedz zwiększają wytrzymałość, nikiel poprawia odporność korozyjną stopu. Najpopularniejsze siluminy to AK12 i AK20 (o 12% i 20% zawartości krzemu), wykorzystywane powszechnie na tłoki cylindrów. W celu poprawy własności siluminów stosuje się ich modyfikację. Siluminy podeutektyczne i eutektyczne modyfikuje się fluorkiem sodu nie przekraczającym 0,1%, a siluminy nadeutektyczne fosforem. W celu poprawy właściwości mechanicznych siluminu, bardzo często stosuję się zabieg utwardzania dyspersyjnego, polegający na wyżarzaniu i starzeniu stopu.
Stop metali (dawniej także: aliaż) – mieszanina metali lub metalu z pierwiastkami niemetalicznymi, o właściwościach metalu. Stopy uzyskuje się przez stopienie składników, a następnie schłodzenie ich. Stop najczęściej posiada odmienne właściwości od jego elementów składowych, w niektórych przypadkach nawet niewielkie dodatki wpływają znacznie na właściwości stopu. stopy miedzi: brąz fosfobrąz miedzionikiel miedź stopowa mosiądz spiż tombak