MAKROEKONOMIA bada zjawisko związane z gospodarowaniem całego społeczeństwa.
MIKROEKONOMIA zajmuje się pojedynczy podmiotami (przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe)
ONOMIA POZYTYWNA to część wiedzy ekonomicznej nie zawierającej sądów wartościujący
EKONOMIA NORMATYWNA zawiera sądy wartościujące np. :”jak być powinno?” i sady opisowe „jak jest?”
Model –to uproszczony model rzeczywistości ułatwiający wykrycie najważniejszych zależności, które w rzeczywistości SA bardziej skomplikowane.
Modele mogą być przedstawiane w postaci twierdzeń słownych i tablic, najczęściej jednak ujmuje sie je w postaci równań lub wykresów dwu- lub trójwymiarowych.
MODEL EKONOMICZNY to uproszczona wersja teorii ekonomicznej
SZCZEREG CZASOWY zbiór wartości zmiennej ekonomicznej w kolejnych okresach.
WARTOŚCI ABSOLUTNE ZMIENNEJ są wyrażone w konkretnych jednostkach miary i bezpośrednio informują o jej poziomie.
WARTOŚĆ WZGLĘDNA ZMIENNEJ są
SYSTEM EKONOMICZNE APOSTAWĘ DO OKRESLENIA SYSTEMU EKONOMICZNEGO STANOWIĄ ELEMENTY DOMINUJACE W HOSPODARCE DANEGO KREAJU.
GOSPODARKA ta sfera społecznej aktywności, w której ludzie produkują, rozdzielają i spożywają materialne dobra i usługi.
Dla zdefiniowania systemu ekonomicznego w określonym kraju musimy odpowiedzieć na dwa pytania:
Kto jest właścicielem środków produkcji?
Jak zorganizowany jest proces decyzyjny (jaki jest mechanizm koordynacji w gospodarce?)
KRYTERIA PODZIAŁU NA RODZAJE I TYPY GOSPODARKI:
Skala gospodarowania:
- gospodarka światowa
- gosp. Narodowa
- gosp. W skali: makro, mezo i mikroekonomicznej
forma działalności gospodarczej
- gosp. Naturalna
- gosp. Towarowa
Stopień powiązania i współpracy gospodarczej:
-gospodarka zamknięta
-gospodarka otwarta
mechanizmy regulujące stopień i poziom rozwoju
- gospodarka rynkowa
- gospodarka centralnie planowana
ustrój społeczno-polityczny
- gospodarka oparta na systemie rynkowym
- gospodarka oparta na systemie o nakazie administracyjnym.
KRYTERIA OCENY SYSTEMU EKONOMICZNEGO:
Stopa życiowa (zaspokojenie podstawowych potrzeb materialny),
Wzrost gospodarczy (przyrost PKB/mieszkańca w jednostce czasu – roku),
Efektywność statyczna i dynamiczna ocena skutercznosci wykorzystania zasobom przez gospodarkę),
Sprawiedliwy podział dochodu,
Stabilność ekonomiczna mierzona zakresem, czasem trwania, regularnością wahań zatrudnienia, cen i PNB),
Wpływ systemu na zaspokojenie, potrzeb społecznych i niematerialnych (satysfakcja, brak alienacji, rozwój kulturalny i Dychowy, samorealizacja…)
PODMIOTY GOSPODARCZE:
Gospodarstwo domowe.
Gospodarstwo rolne.
Przedsiębiorstwo.
Banki
GOSPODARKA RYNKOWA
Rynek - ogół stosunków wymiennych miedzy: sprzedawcami (S-podażą) i nabywcami (D- popytem) w wyniku czego kształtuje się cena (p)
Elementem wymiany jest towar
PODZIAŁ RYNKÓW:
Z punktu widzenia oferowanych towarów: rynek produktów, rynek kapitałowo –pieniężny, rynek pracy
Z punktu widzenia zasięgu geograficznego,
Z punktu widzenia branży,
W punktu widzenia podejmowanych decyzji.
TOWAR wytwór pracy ludzkiej – przeznaczony do wymiany lub na sprzedaż w wyniku czego następuje zmiana właściciela.
CECHY TOWARU:
Wartość użytkowa,
Użyteczność,
Wartość wymienna
DOBRO – wytwór pracy własnej na własny użytek
TOWAR wytwór na sprzedaż.
POPYT – D zapotrzebowanie na towary w danym miejscu, czasie i określonej cenie
OKREŚLENIE POPYTU:
Przez popyt rozumiemy zapotrzebowanie na dobro czy usługę wsparte siłą nabywczą kupującego, dokonujące się w konkretnych warunkach wymiany, a w szczególności ceny. Przy pozostałych czynnikach ceteris Paribas.
Popyt to ilość dobra, jaką nabywcy gotowi się zakupić przy różnym poziomie cen.
Popyt na dobro to przypadające na jednostkę czasu wielkości zapotrzebowania odpowiadające różnym cenom tego dobra (ceteris Paribas).
Popyt rynkowy to ilość towarów jaką nabywcy gotowi są kupić w określonym czasie przy danym poziomie cen
Popyt:
- gotowość zakupu określonej ilości danego towary po danej cenie ()przy określonym dochodzie) – tzw. wielkość popytu
- obrazuje jakie ilości towary bylibyśmy skłonni kupić po rozmaitych cenach (przy określonym dochodzie) – tzw. tablica lub funkcja popytu,
- może być przedstawiony w postaci wykresu zależności D=f(p)^5 ( D jest funkcją ceny)
ZACHOWANIE POPYTU NA RYNKU DOSKONAŁYM (MODEL KTÓRY SPEŁNIA SZEREG WARUNKÓW NP. KAŻDY Z NAS JUTRO MOŻE BYĆ JUTRO SPRZEDAJACYM NA RYNKU, CO JEST NIEREALNIE)
WSZYSCY MAJĄ DOSTEP DO INFORMACJI
FUNKCJA POPYTU NA RYNKU DOSKONAŁYM (MODEL) D = f ( p )
RODZAJE POPYTU:
Globalny (zagregowany) – popyt na wszystkie dobra i usługi w danym kraju i czasie (np. ropa)
Efektywny – wyraża potrzeby mające pokrycie w realnej sile nabywczej konsumentów (dochody)
Potencjalny – wyraża potrzeby majace pokrycie w realnej sile nabywczej konsumentów (dochody)
jako efekt demonstracji (popyt owczego pedu, mody). Paradoks Veblena – rośnie wielkość zakupów dóbr luksusowych mimo wzrostu ich ceny.
PRAWO POPYTU na rynku doskonałym popyt jest odwrotnie proporcjonalny do ceny
P 1 2 3 4
D 4 3 2 1
D1 1 2 3 4
D = f(W, Y, p)
W – zapotrzebowanie, Y – dochody, p – cena
Przykład funkcji, jak może zachowac się popyt (np. 2x p – 1)
Co się stanie, jeżeli cena wzrośnie o 10%
PODAŻ
ILOŚĆ oferowanych towarów
Gotowość sprzeday określonej ilości towaru lub usługi o danej cenie
Rynek doskonały S = f(p)
PRAWO PODAŻY na rynku doskonałym wielkość podaży jest wprost proporcjonalna do ceny. Jeśli rośnie cena – rosnie podaż
Rynek niedoskonały (pozamodelowy) S = f ( N, K, L) N – naturalne, K –kapitałowe, L – ludzkie
CENA RÓWNOWAGI
W sytuacji gdy na rynku D = S, kształtuje się sytuacja, która określana jest jako równowaga rynku.
W sytuacji równowagi rynkowej kształtuje się cena równowagi.