Geologia – zajmuje się budową, własnościami i historią ziemi oraz procesami zachodzącymi w jej wnętrzu i na jej powierzchni (procesy dotyczące minerałów i skał).

Geologia i inne nauki geologiczne – w miarę postępu badań wyodrębniły się liczne działy geologii, które dzisiaj są w znacznym stopniu naukami samodzielnymi :

• Geologia podstawowa – dynamiczna, historyczna, regionalna, strukturalna, sedymentologia, stratygrafia, geochemia, mineralogia, petrografia.

• Geologia stosowana – wykorzystuje wyniki geologii podstawowej do celów praktycznych( geologia złóż, inżynierska, środowiska, hydrogeologia, geologia gospodarcza).

Naukami pomocniczymi w geologii są kartografia geologiczna oraz paleontologia. Dziedziną pokrewną jest geofizyka.

Mineralogia – jedna z nauk przyrodniczych, nauka o minerałach, składnikach skorupy ziemskiej, powstałych w warunkach naturalnych, obecnie również bada materię budującą kosmos.

Petrografia – nauka o skałach, czyli układach fazowych(minerałach), powstających w wyniku naturalnych procesów geologicznych lub kosmologicznych.

Geochemia – zajmuje się wpływem pierwiastków chemicznych na tworzące się w skorupie i w płaszczu ziemskim substancje stałe oraz ich układy fazowe.

Stosowanie :

• Aeromineralogia – mineralogia pyłów atmosferycznych.

• Agromineralogia – minerały gleb, rekultywacja, sorbentonawozy

• Mineralogia surowców odpadowych i ich wykorzystanie

• Sorbenty mineralne w ochronie środowiska

• Przeróbka surowców mineralnych

• Mineralogia i synteza kostnych implantów

• Mineralogia treści i złóż

Minerał – najmniejsza jednostka z jakiej zbudowana jest skorupa ziemska, pierwiastek lub związek chemiczny lub jednorodna mieszanina pierwiastków i związków chemicznych w normalnych warunkach o stałym stanie skupienia. Powstał w wyniku naturalnych procesów geologicznych i/lub kosmologicznych. Charakteryzuje się określonymi własnościami fizycznymi i chemicznymi.

Kryształ – szczególny przypadek minerału, wyróżniający się samorzutnie wykształconą postacią zewnętrzną zwaną pokrojem. Warunki :

• Swobodny wzrost w wolnej przestrzeni(np. pustka w skale)

• Powolna i niezakłócona dostawa jonów w roztworach

Surowce mineralne – kopaliny

• Skalne, rudy metali i niemetali, sól kamienna, piasek

Skała – zespół jednego(mono) lub wielu różnych(polimineralny) minerałów, powstałych w wyniku naturalnych procesów geologicznych lub kosmologicznych.

Minerały skałotwórcze – są to głównie krzemiany i glinokrzemiany minerały te zazwyczaj nie są trwałe w warunkach panujących na powierzchni ziemi i w wyniku niszczącego działania czynników atmosferycznych następuje m.in. przebudowa ich struktury i tworzy się nowy zespół minerałów charakterystycznych dla danego środowiska (minerały skałotwórcze skał osadowych) Tworzą się np. krystalizują z roztworów wody morskiej (ewaporaty) z wyziewów wulkanicznych (np. siarki)

Minerały skałotwórcze metamorficzne – powstają w wyniku przeobrażeń skał osadowych i magmowych, które uległy działaniu wysokiej temp. , ciśnienia, naprężeń dynamicznych. Zaliczamy również minerały powstałe w wyniku zetknięcia się meteorytu z Ziemią.