Typ Anhropoda (prekambr-rec)
Nadgromada Trilobitomorpha (kambr - rec)
Gromada Trilobita (kambr - rec)
węglan wapnia - kalcyt lub chityna
tri lobita - trzy loby, można go podzielić na 3 części: w pionie i poziomie
cephalon - tarcza głowowa, pierwotna segmentacja, wgłębienia - pozostałość po segmentacji, tarcza głowowa powstałe ze zrośnięcia kilku segmentów
zawiera szwy policzkowe dzielą głowę na policzek ruchomy i nieruchomy, służy do tego, by trylobity mogły zmieniać pancerz
thorax - składa się z segmentów thoraxu, każdy ma swoją cześć osiową (pierścień) i z bocznych elementów (pleurów) połączonych stawowo (mogą się wyginać we wszystkich kierunkach), powstał w wyniku zrośnięcia kilku segmentów w jedna sztywną tarczę
pygidium
pozostawienie jednego robaka na dnie przez 48 godzin powoduje że tego stworzenia nie ma, on się rozpada na poszczególne elementy, całe trylobity świadczą o tym, ze szybko został zagrzebane w osadzie
zawinięcie - duplikatura (miejsce przyczepu ciała miękkiego do szkieletu) oprócz niego można znaleźć tzw. płytkę przyustną (hypostoma)
ciało miękkie (rys)
oczy holochroalne - ściśle ze sobą połączone (jak u muchy)
oczy schizochroalne - oddzielone od siebie
trylobity widziały bardzo dobrze, służyły po to żeby uciekać od drapieżcy a nie żeby szukać ofiary, widziały w zakresie 180o.. soczewki zbudowane z węglanu wapnia
większość miała dobrze rozwinięte oczy, ale są takie które ich nie miały, bo przeniosły się w ciemniejsze partie środowiska i nie były im potrzebne (zostały wtórnie zredukowane a potem do zera niemalże) i grupy, które żyły w miękkim osadzie i im tez oczy nie były potrzebne więc zanikły w trakcie procesów ewolucyjnych. Nawet zaawansowane grupy jak Phacopidy z silnie rozwiniętymi oczami miały 1-2 gałęzie filogenetyczne, które oczy utraciły
proces wzrostu i rozmnażania, rozwój (ontogeneza)
organizmy rozdzielnopłciowe , opiekowanie się młodymi i jajami, znalezione trylobity które na cephalonie przed oczami nosiły zapłodnione jaja dopóki się nie wyłoniły larwy.
Więcej mamy do czynienia z wylinkami - czasowo zrzucanymi przez organizmy. Liniał bo rosnął, pancerz starczył mu na jakiś czas, bo rozwijając się od formy larwalnej, poprzez juwenilną do dorosłej - rósł.
Stadia larwalne - protaspidowe, tylko cefalon, potem pojawia się cefalon i pygidium
juwenilne - meraspidowe - mamy segmenty
dorosłe - holaspidowe - kompletna ilość segmentów, wytworzony cefalon, tarcza głowowa i pygidium z tarcza ogonową
istnieje dylemat - czy jest to nowy gatunek czy forma młodociana znanego gatunku
jak liniały?
Cefalon pękał i pozwalał na wydobycie się organizmu się ze szkieletu, formy ruchome na ogół odpadały na boki
szwów policzkowych wyróżnia się 3:
proparialny
gonioparialny - przebiega w kącie
opistoparialny - przebiega z tyłu
system linienia, u trylobitów które nie miały dobrze rozwiniętego thoraxu proces linienia przebiegał inaczej - pękał pomiędzy pierścieniem potylicznym a całym thoraxem (za głową)
pozycja wylinkowa - pozycja Salter'a, charakterystyczna dla młodszych ewolucyjnie form albo dla trylobitów które miały niewielka ilość segmentu thoraxu (łatwiej im linieć tuż za głową)
zwijanie trylobitów - często w stanie kopalnym znajduje się trylobity zwinięte w kulkę ( jak jeże :-)), przez wiele lat zastanawiano się nad tym po co się zwijały (spały? Pozycja obronna?), dlaczego mamy te zwinięcia w stanie kopalnym? Nagłe zasypanie, nie miały siły by się rozwinąć i wyjść.
Trylobity
pływające - na grzbiecie, odpychały się przy pomocy odnóży
grzebiące w osadzie - miały na cefalonie kołnierz z dziurkami, dziurki służyły do tego by zwiększać ciśnienie wody przed cefalonem, gdy wyszukiwały różne elementy do jedzenia, częścią toraxu i pygidium napędzały wodę, przez otworki i wydmuchując pokarm przed sobą
drapieżniki
to organizmy żyjące w paleozoiku! Od kambru do permu
cefalon! Najbardziej istotna cecha diagnostyczna - jeśli mamy cefalon można oznaczyć trylobita
jak mamy elementy toraxu, pleury czy segmenty - są one podobne i mają mało cech diagnostycznych
Trylobity pozostawały ślady
Rusophycus (leżały w osadzie)
Cruziana - wygrzebywanie
Diplichites - chodzenie