Budowa polipa koralowca:
workowate ciało puste w środku z jamą chłonąco - trawiącą - jamą gastralna
wieniec czułków z parzydełkami (knidoblasty - komórki parzydełkowe)
otwór gębowy pełniący rolę odbytu
szkielet wapienny (kalcyt - tabulata, rugosa, aragonit - skleraktinia) wytwarzany przez komórki ektodermy
mezoglea
tkanka wyścielająca jamę gastralna - endoderma
komórki reprodukcyjne wytwarzające gamety (w mezoglei)
Anatomia formy kolonijnej:
szkielet kolonii (koralowina):
szkielet osobnika (koralit)
szkielet wspólny (cenosteum)
ciało miękkie (składa się w ok 90% z wody):
osobnik (polip)
ciało wspólne kolonii (cenosarc)
Budowa:
ciała miękkiego:
czułki
dysk oralny
jama ciała
otwór gębowy
gardziel
gonady
mezenteria - występują pomiędzy przegrodami szkieletu (septa - twarde przegrody wewnętrzne, pomiędzy nimi w ciele miękkim jest mezenteria)
szkielet:
korality
ściana (mogą jej nie posiadać)
przegrody (septa)
kielich - to, na czym siedzi polip
struktura osiowa (columella) (często z denkami)
dissepimenta
kosta (costae) - wystające elementy na septach (nie każdy je ma)
wspólny zskielet kolonii
czułek:
ektoderma
mezoglea
endoderma (gastroderma)
komórki parzydełkowe (nematocysty)
Wnętrze polipa jest mezenteriami. Jama chłonąco - trawiąca, jeśli występują przegrody - zwiększa się powierzchnia chłonięcia pokarmu. Służą również do tego, że polip może się poruszać (chorągiewki mięśniowe), może następować retrakcja czyli wciąganie polipów do środka.
Cykle życiowe koralowców
Dwa rodzaje rozmnażania się u koralowców:
Odbywa się na wielkich rafach koralowych, rozmnażanie przywiązanie do form hermatypowych, czyli takich, które tworzą rafy, a więc i żyją w symbiozie z glonami. Koralowce te rozmnażają się 1-2 razy w roku (w strefie równikowej 2 razy, w strefach zwrotnikowych 1 raz, to jeden dzień w roku związany z odpowiednią fazą księżyca, zazwyczaj z pełnią). Koralowce te rozmnażają się dokładnie tego samego dnia, choć nie są ze sobą spokrewnione. Rafy są silnie zróżnicowane, jeśli gamety są wyrzucane, to krewetki ryby i inne chętnie to zjedzą. W momencie gdyby każdy rozmnażał się kiedy chce, to zostałoby to pożarte. Gdy wszyscy się rozmnażają naraz, to wszyscy się najedzą ale dużo jeszcze zostanie i się rozmnoży. Potrafią płynąć z wodą setki kilometrów kilka tygodni.
Formy osobnicze zamieszkujące głębsze partie. Wyrzucają do wody zapłodnione larwy, które pływają bezpośrednio w wodzie kilka godzin, osiadają blisko. Kolonia taka potrafi żyć do max 200 lat.
Rząd Tabulata (denkowce) (ordowik - perm; pojawiły się zaraz po radiacji kambryjskiej w ordowiku i wymarły w permie)
Wielokątne kształty, tylko kolonijnie, symetria różnoraka,
Wewnątrz występują denka (nie widać ich na zewnątrz), denka po to, żeby koralowce mogły rosnąć w górę, pokazują kolejne etapy wzrostu poszczególnych osobników. Na dole oglądamy jego najmłodsze stadia, ostatnie denko pokazuje nam ten moment, w którym on zdechł. Jak przyrastały takie denka? 1 teoria: Polipy ulegają retrakcji do góry, podnoszą się i odkładają kolejną warstwę w postaci denka i na niej siedzą. 2 teoria: koralowce odcinają sobie tym denkiem część ciała, która wygniwa (dziś się jej nie uznaje). Oprócz denek mamy ścianę, która otacza korality czy w wyższej części polipy. Czasami znajdują się pory, przez które korality się komunikowały.
Szkielet zbudowany z kalcytu - stabilnej odmiany CaCO3.
Brak septów, czasami bardzo delikatne, ewentualnie kolce septalne. Nigdz w tej grupie nie występują koralowce osobnicze.
Rodzaje kolonii:
Favosites - wielokątne
Halysites - łańcuszkowata
Syringopora - nie są do siebie bliżone, połączone kanałami
Aulopora - forma płożąca się po innych elementach
Rząd Rugosa i Scleractinia - koralowce z septami
Ich klasyfikacja opiera się na charakterze przyrostu septów. Istnieją dosyć istotne różnice w procesie dorastania septów w kolejnych etapach wzrostu koralowca.
Rugosa: w momencie kiedy larwa pływała, osiadła na dnie i zaczęła wytwarzać szkielet. W inicjalnym stadium pierwszym elementem był dysk bazalny, który się rozbudowywał i tworzył się mały polip. Na dysku zaczął tworzyć przegrody. Wewnątrz w kieszeniach septalnych zaczął wytwarzać septa. Wytwarzają się pomiędzy paramezenterium. W pierwszym etapie był dysk bazalny i tworzyło się septum główne (c), jego odpowiednikiem po drugiej stronie jest septum przeciwległe (K), a potem skrzydełkowe septa alarne i kartykularne boczne. To protosepta. Przyrost septów był taki, ze zaczynał on zaznaczać symetrię dwuboczną. Septa tworzyły się tylko w czterech kwadrantach . Tworzyły się w rzutach po 4. Dodatkowo ui niektórych z koralowców Rugosa wytwarzały się septa mniejsze - pomiędzy każdym z pozostałych septów. W związku z tym mamy speta major i speta minor. W wyniku takiej symetrii tworzą się przestrzenie - fosule - wgłębienia.
Scleractinia: tworzy się pierwotnie 6 septów najczęściej nie złączonych w środku. Kolejne etapy wzrostu, kolejne przecięcia pokazują jak septa przyrastały - w każdej wolnej przestrzeni. Było ich 6. W kolejnym 12, dalej 24,48 itd. (100 ileś max).
Mamy dwie różne jednostki systematyczne w randze rzędu. Rodzi się pytanie - czy paleozoiczne formy Rugosy są przodkami dzisiejszej Scleractini. Rugosy kończą swoje występowanie w permie, koralowce Scleractinia pojawiają się w środkowym triasie. Jest zatem okres, kiedy w ogóle nie ma koralowców na Ziemi. Jest problem, czy koralowce przetrwały i nie możemy ich znaleźć, czy tez Rugosy wymarły a Scleractinia pojawiły się zupełnie odrębnie.
Rząd Rugosa
Formy kolonijne jak i osobnicze. Szkielet kalcytowy. Symetria dwuboczna i specyficzny przyrost septów.
Z zewnątrz szkielet osobniczy jest dosyć prosty - mamy ścianę (epitekę). Widać na niej często linie przyrostowe, reprezentujące pewne etapy wzrostu tego szkieletu. Potrafią być dosyć mocno grube. Po tych grubych przyrostach można rozpoznać rząd Rugosa (bo zgrubienia - rugi). Istnieją także bruzdy septalne w postaci wklęsłości. Na wierzchu widać przegrody - septa i fossula czyli przestrzeń w kielichu gdzie siedziało septum główne. Gdy przetniemy takiego koralowca, zaobserwować można denka i bąblaste struktury - dissepimenta, które zwięksają strefę marginalna przy scianie, a więc wzmacniają szkielet. Są takie dissepimenta, które występują wyłącznie między septami (interseptalne) - wzmocnienie przegród, tam gdzie jest pyłtko i większa jest dynamika wody. Są również septa nie interseptalne, jakby rozrywające septa - pomiędzy jedną a drugą przegrodą tworzy się diseepiment, a na nim rośnie kolejne septum, szkielet taki wówczas jest miękki, charakterystyczne jest to dla koralowców żyjących w osadzie.
Miały zdolnośc odradzania
Strefowość w przekrojach podłużnych u Rugosa - są koralowce:
jednostrefowe - posiadają septa i denka pomiędzy septami; jest tylko jedna strefa - denek
dwustrefowe - posiadaja denka i dissepimenta
trzystrefowe - posiadają denka, dissepimenta i struktura osiowa powstała w wyniku połączenia septum w środku; są charakterystyczne dla okresu geologicznego - pojawiają się pod koniec dewonu i występują w karbonie
Rugosa osobnicze - koralowce rożkowe (bo mają formę rożka)
Rząd Scleractinia (trias2 - rec)
Formy osobnicze jak i kolonijne. Szkielet zbudowany z aragonitu 0 bardzo niestabilnej odmiany CaCO3. W efekcie tego w kopalnych rafach jurajskich praktycznie tego szkieletu nie mamy. Przyrost septów w 6 loculi. Symietria sześciopromienna.
To organizmy współcześnie rafotwórcze. Okres tworzenia raf na Ziemi rozpoczął się w jurze.
Żyją w symbiozie z glonami (Zooxantellae), glony odpowiedzialne są za to, ze rafy rosną w tak ogromnym tempie.
Polipy mają przy sobie glony. Glony pobierają energię słoneczną w ciągu dnia i efekt przemiany materii przekazują do polipa (w formie cukrów, lipidów, tlenu). Elementy wyrzucone jako efekt przemiany materii oddaje glonom (azotany). Cały ten proces miał wspomóc rozbudowę procesu kalcyfikacji - rozbudowy rafy. Taki był pogląd przez wiele lat. 2-3 lata temu okazalo się, ze tak nie jest. Owszem, glony daja cukry, lipidy, aminokwasy koralowcowi jako pożywienie, ale koralowiec nic nie oddaje glonem. Koralowiec się rozrasta, a glony poza tym, że mają gdzie przebywać, nie otrzymują nic więcej. Nie jest to do końca symbioza.
Jeśli koralowce rozmnażają się w ten sposób, że wyrzucają bezpośrednio larwy (planule), to w tych larwach są już glony. Natomiast w momencie, gdy do wody wyrzucane są jaja i plemniki, to siłą rzeczy glonów jeszcze nie ma.
Rafy
W paleozoiku rafy nie były rafami.
Annelida (prekamb?, kambr - rec) pierścienice
Część pierścienice jest organizmami morskimi, potrafią także wytwarzać szkielet.
Wieloszczety - głównie organizmy morskie; osiadłe, pływające i pełzające. Te osiadłe tworzą szkielet, pełzające natomiast są interesujące, bo pozostawiają po sobie ślady.
Żyją wyłącznie w środowisku morskim, osiadłe mogą się cementowąc do podłoża lu8b drążyć w skałach i muszlach. Mogą posaidac szkielet, który porkywa ciało i ma kształt rurki. Rurka t amoże być skręcona lub wygięta, może być zamykana wieczkiem. Mają szkielet aragonitowy czasem z chityną. Nie mają aparatu szczękowego. Bezszkieletowe formy mogą drążyć.
Mają segemnty i parapodia. Występuje także prostorium (coś na kształt głowy) - początek układu pokarmowego, dalej składa się z segmentów, przez które przechodzi przewód pokarmowy, który koczy się wyrostkiem analnym (anal cirrus). Posiadają mięśnie. Formy osiadłe mają czasem pióropusz czułków, filtrują wodę, wyłapują pokarm z zawiesiny. Tworzą one szkielety, np. Serpula, żyje czasem na muszli, ale nie przeszkadza temu ślimakowi.
Jest ich bardzo wiele i zamieszkują niemalże wszystkie środowiska morskie - od płytkich do głębokich- a także bardzo głębokie strefy ryftów oceanicznych, gdzie mamy do czynienia z wyziewami wód hydrotermalnych (wytrzymują 80oC, najbardziej wytrzymały organizm wielokomórkowy, najbardziej termofilny), rury te potrafią mieć 20-30cm średnicy, długości 1m. Żyją w symbiozie z bakteriami hemosyntetyzującymi. Hemosynteza - rozkład związku siarkowodoru i metanu przez bakterie siarkowe do cukrów i tlenu. W efekcie jest pożywienie (cukier) i tlen. Trofosoma - część ciała, w której występują te bakterie
Skomposzczety (dżdżownice)
Pijawki (nie mają szkieletu)