STRATEGIE STOSOWANE W ZARZĄDZANIU PORTFELEM

Można wyróżnić dwa podstawowe, wykluczające się podejścia stosowane w zarządzaniu portfelem, a mianowicie:

1) zarządzanie pasywne, 2) zarządzanie aktywne.

Zarządzanie pasywne opiera się na przekonaniu, że rynek jest efektywny, natomiast zarządzanie aktywne – że rynek nie jest efektywny. Pojcie i formy efektywnoci rynku kapitałowego

Można mówić o trzech aspektach efektywności rynku. Są to

1) efektywność alokacyjna, 2) efektywność transakcyjna, 3) efektywność informacyjna.

Rynek jest efektywny w sensie alokacyjnym, jeżeli zapewnia dopływ ograniczonych środków finansowych występujących na rynku do tych podmiotów (przedsiębiorstw, branż, sektorów) które mogą wykorzystać je w sposób najbardziej efektywny. Rynek jest efektywny w sensie transakcyjnym, jeżeli pośrednicy działający na tym rynku (domy maklerskie) konkurują między sobą zapewniając niskie koszty transakcyjne oraz istnieje możliwość bezzwłocznego zawierania transakcji kupna-sprzedaży instrumentów finansowych.

Rynek jest efektywny w sensie informacyjnym, jeżeli cała dostępna informacja o instrumentach finansowych jest w pełni i natychmiast uwzględniana w ich cenach. Tak rozumiana efektywność rynku kapitałowego jest podstawą racjonalnego inwestowania.

Mechanizm rynku efektywnego, w sensie efektywności informacyjnej, można przedstawić w następujących etapach

1) Na rynku pojawia się informacja dotycząca akcji spółki. Dociera ona w tym samym czasie do wszystkich inwestorów na tym rynku. 2) Inwestorzy analizują tę informację, dochodząc do zbliżonych wniosków. W rezultacie podejmują decyzje kupna lub sprzedaży akcji spółki, składając na rynku zlecenia kupna lub sprzedaży (ewentualnie decydując się na trzymanie akcji, które posiadają). 3) Złożenie zleceń kupna lub sprzedaży wpływa na kształtowanie się cen na rynku - wywołuje wzrost lub spadek ceny akcji (ewentualnie cena może się nie zmienić). Hipoteza efektywności rynku, nazywana także hipotezą efektywności informacyjnej rynku kapitałowego, jest opisem związków pomiędzy strumieniami informacji napływającymi codziennie na rynek kapitałowy a zmianami cen instrumentów finansowych, które są przedmiotem obrotu na tym rynku.

Współczesne rozumienie efektywnego rynku kapitałowego oparte jest na definicji Eugene Famy. W 1970 r. Fama jako pierwszy opracował definicję według której „rynek efektywny to rynek, na którym ceny zawsze w pełni odzwierciedlają dostępną informację”. Oznacza to, że na efektywnym rynku kapitałowym ceny instrumentów finansowych ulegają natychmiastowej modyfikacji w wyniku pojawienia się nowych informacji.

E. Fama sformułował także warunki, jakim musi odpowiadać rynek kapitałowy, aby był efektywny w przedstawionym znaczeniu. Warunkami wystarczającymi sąŚ  brak kosztów transakcyjnych w obrocie akcjami,  ogólna dostępność informacji dla uczestników rynku kapitałowego, przy czym informacja ta powinna być dostępna za darmo,  zgodność poglądów uczestników rynku kapitałowego, co do wpływu nowych informacji na ceny. Rzeczywisty rynek nie spełnia oczywiście tych warunków.

36

Zdaniem Famy, wymienione warunki są warunkami wystarczającymiś nie są to jednak warunki konieczne. Jeżeli któryś z tych warunków nie jest spełniony, to można stwierdzić, że występuje swego rodzaju stan efektywności częściowej.

Aby można było hipotezę efektywności rynku kapitałowego poddać testom empirycznym, konieczne jest spełnienie dwóch warunków.

Po pierwsze, konieczny jest rynkowy model opisujący proces stanowienia cen aktywów kapitałowych. Takim modelem może być Capital Asset Pricing Model (CAPM), Arbitrage Pricing Theory (APT), model Famy-Frencha itp.

Po drugie, konieczne jest sprecyzowanie zakresu informacji, które wpływają na ceny aktywów finansowych. Informacje te dzielone są z reguły na trzy grupyŚ

1) informacje dotyczące cen aktywów finansowych w przeszłości,

2) wszelkie publiczne informacje, które mogą wywierać wpływ na wycenę aktywów finansowych,

3) informacje poufne (niepubliczne).

W zależności od tego, który zestaw informacji jest uwzględniany w cenach, wyróżnia się trzy formy efektywności rynkuŚ  efektywność słabą,  efektywność półsilną,  efektywność silną. Rynek spełnia warunki efektywnoci słabej, jeżeli ceny aktywów notowanych na tym rynku w pełni odzwierciedlają informację dotyczącą cen tych aktywów w przeszłości. W przypadku gdy rynek spełnia warunki efektywności słabej analiza techniczna jest bezużyteczna. Hipoteza półsilna zakłada z kolei, że ceny akcji są prawidłowe, jeżeli zostały ukształtowane na podstawie nie tylko informacji dotyczących cen z przeszłości, ale także na podstawie wszelkich publicznych informacji, mogących mieć znaczenie dla ich poziomu, dostępnych uczestnikom rynku. W tym przypadku stosowanie analizy fundamentalnej nie przynosi ponadprzeciętnego zysku. Zgodnie z hipotez efektywnoci silnej, rynek jest efektywny, gdy ceny aktywów finansowych odzwierciedlają wszelkie informacje, także tzw. informacje poufne (niepubliczne). Jeżeli rynek jest efektywny w sensie efektywności silnej, to wszelkie strategie opierające się na informacjach poufnych (publicznie niedostępnych) nie przyniosą ponadprzeciętnych zysków.

W praktyce prawdopodobnie żaden rynek nie jest w pełni efektywny. Wynika to co najmniej z kilku przyczyn: 1) informacja nie dociera do wszystkich inwestorów w tym samym czasieś
2) czas analizowania informacji i podejmowania decyzji jest różny dla różnych inwestorówś
3) na podstawie tych samych informacji inwestorzy mogą podjąć różne decyzjeś
4) różny jest okres od podjęcia decyzji do jej realizacji (transakcji kupna-sprzedaży).
Pasywne i aktywne zarzdzanie portfelem Istnieją dwa podstawowe podejścia stosowane w zarządzaniu portfelem inwestycyjnym 1) zarządzanie pasywne, 2) zarządzanie aktywne.
Zarzdzanie pasywne opiera się na przekonaniu, że rynek kapitałowy jest efektywny, tzn. wszystkie informacje o instrumencie finansowym są już odzwierciedlone w jego cenie. Nie ma zatem sensu poszukiwanie jakichkolwiek strategii opartych na formułowaniu oczekiwań (prognoz) co do przyszłych cen na podstawie bieżących informacji, ponieważ obecna cena odzwierciedla oczekiwania rynku. Istnieją dwie podstawowe strategie wykorzystywane w pasywnym zarządzaniu portfelem
1) strategia „kup i trzymaj”,
2) strategia inwestowania w indeks.
Strategia „kup i trzymaj” polega na skonstruowaniu portfela instrumentów finansowych w oparciu o wszystkie dostępne informacje, a następnie nie zmienianiu (lub bardzo rzadkim zmienianiu) składu tego portfela przez cały okres inwestowania.

Inwestowanie w indeks wykorzystuje zasadę, że efektywnym (w sensie teorii portfela) portfelem akcji jest portfel rynkowy. Przybliżeniem portfela rynkowego może być dobrze skonstruowany indeks. Zarządzający pasywnie portfelem wybiera odpowiedni indeks, a następnie konstruuje portfel o takim samym składzie jak ten indeks. Zarzdzanie aktywne opiera się na przekonaniu, że rynek nie jest efektywny, tzn. ceny nie odzwierciedlają w pełni dostępnych informacji o instrumencie finansowym. Wobec tego analiza tych informacji i następnie decyzja podjęta na podstawie tej analizy może przynieść ponadprzeciętne korzyści. Typowe zarządzanie aktywne polega na stosowaniu dwóch podstawowych rodzajów analiz, a mianowicie:
1) analizy fundamentalnej, 2) analizy technicznej.

Należy podkreślić różną „filozofię” obydwu rodzajów analiz. Analiza techniczna skupia się na obserwowaniu zachowań rynku, przede wszystkim zmian cen. Natomiast analiza fundamentalna koncentruje się na uwarunkowaniach ekonomicznych (fundamentalnych), które są przyczyną zmian cen. Innymi słowy, w analizie fundamentalnej bada się przyczyny zmian cen, natomiast w analizie technicznej – skutki. Zarówno analiza fundamentalna, jak i techniczna służą do określenia prawdopodobnego przyszłego kierunku zmian cen, tyle że posługują się one innymi metodami. Również informacje (dane) wykorzystywane w celu podjęcia decyzji inwestycyjnych w przypadku obydwu analiz są zupełnie inne.
Każdy inwestor, który podejmuje decyzje inwestycyjne, stoi przed koniecznością odpowiedzi na dwa podstawowe pytania: 1) które instrumenty finansowe kupić oraz 2) kiedy je kupić.

W pierwszej kwestii pomocna jest analiza fundamentalna, badająca wyniki ekonomiczne spółek i oceniająca ich perspektywy rozwoju, natomiast w kwestii drugiej - analiza techniczna, zajmująca się prognozowaniem zachowania się cen na podstawie notowań z przeszłości.

ANALIZA FUNDAMENTALNA 1. Istota analizy fundamentalnej

Analiza fundamentalna służy do określenia opłacalności inwestycji w akcje na podstawie oceny spółki-emitenta (z uwzględnieniem aspektów makroekonomicznych). Podstawowymi źródłami informacji sąŚ prospekty emisyjne, raporty okresowe spółek oraz ich sprawozdania finansowe. Analitycy koncentrują się przede wszystkim na przyszłych zyskach spółki. Przeprowadzając analizę fundamentalną poszukują takich spółek, których akcje w przyszłości będą osiągać wyższe ceny niż obecnie.

Analiza fundamentalna opiera się na założeniu, że między kondycją finansową spółki, jej zyskownością, a wyceną przez rynek zachodzi silny związek (zależność ta sprawdza się w praktyce dla długich okresów czasu). Analiza fundamentalna ma najczęściej zastosowanie w ocenie inwestycji o długim horyzoncie czasowym. W analizie tej bada się przede wszystkim wpływ czynników ekonomicznych (fundamentalnych) na kursy akcji. Ocenie i analizie podlega kondycja finansowa spółki, jej możliwości rozwojowe oraz sytuacja w branży (gałęzi). U podstaw analizy fundamentalnej leży założenie, że akcje mają rzeczywistą (wewnętrzną, fundamentalną) wartość, różną od ich bieżącej ceny rynkowej. Ponadto ceny rynkowe poszczególnych akcji dążą w czasie do ich rzeczywistych wartości. Rzeczywista wartość akcji możliwa jest do oszacowania w oparciu o czynniki fundamentalne. Otrzymana na podstawie metod analizy fundamentalnej wewnętrzna wartość akcji jest dla inwestorów ceną, po której akcje powinny być notowane na giełdzie. Celem analizy fundamentalnej jest oszacowanie wewnętrznej (rzeczywistej) wartości badanej akcji. Wartość ta jest następnie porównywana z aktualną ceną rynkową (kursem) akcji. W sytuacji, gdy cena rynkowa badanych akcji jest niższa od oszacowanej wartości, wówczas mamy do czynienia z niedowartościowaniem waloru przez rynek (akcje niedowartościowane). Jest to jednocześnie sygnał do zakupu wycenianych akcji.

Z kolei w sytuacji, gdy aktualna cena rynkowa jest wyższa od oszacowanej wartości akcji, wówczas mówimy o przewartościowaniu waloru przez rynek (akcje przewartościowane). Postępując zgodnie z zasadami analizy fundamentalnej inwestorzy posiadający akcje przewartościowane powinni je sprzedać (jeżeli nie posiadają takich akcji, to nie powinni ich kupować). Reguły (zasady) decyzji kupna-sprzedaży instrumentów finansowych oparte na analizie fundamentalnej można przedstawić w inny sposób.
2. Etapy analizy fundamentalnej

Analiza fundamentalna jest złożonym procesem obejmującym kilka etapów. Najczęściej wyróżnia się następujące etapyŚ  analizę makroekonomiczną,  analizę sektorową,  analizę sytuacyjną spółki  analizę finansową spółki,  wycenę akcji. Analiza makroekonomiczna stanowi wstpny etap analizy fundamentalnej, w którym przeprowadza si ogóln ocen atrakcyjnoci inwestowania w akcje, bez rozpatrywania jakichkolwiek konkretnych spółek. Analiza makroekonomiczna powinna odpowiedzieć na pytanie, czy warto inwestować w akcje. Pozytywna odpowied na to pytanie uprawnia do przeprowadzenia nastpnych etapów analizy fundamentalnej, już na poziomie gałzi (branży) i przedsibiorstwa. Drugim etapem analizy fundamentalnej jest analiza sektorowa, która ma na celu dać odpowiedź na pytanie na ile atrakcyjne jest inwestowanie w różne gałęzie gospodarki. Ocenia się przewidywaną opłacalność oraz ryzyko inwestowania w danej gałęzi. W kolejnych etapach nastpuje przejcie do analizy konkretnych spółek z wybranej gałzi (branży). Przede wszystkim przeprowadza si analiz sytuacyjn spółki, której celem jest ocena spółki na tle całej gałzi. Nastpnym etapem analizy fundamentalnej jest analiza finansowa spółki, która ma charakter ilociowy. Najczciej analiz finansow przeprowadza si za pomoc analizy wskanikowej. Wskaniki wykorzystywane w analizie finansowej dzieli si najczciej na pić grupŚ  wskaźniki płynności, które określają zdolność przedsiębiorstwa do terminowego regulowania zobowiązań bieżących,  wskaźniki aktywności, które informują o wykorzystaniu posiadanych przez przedsiębiorstwo zasobów,  wskaźniki zadłużenia, które określają stopień zadłużenia przedsiębiorstwa i jego zdolność do spłaty tego zadłużenia,  wskaźniki rentowności, które informują jak szybko zwraca się zaangażowany w przedsiębiorstwie kapitał,  wskaźniki wartości rynkowej, które informują o tym jaka jest wartość rynkowa spółki, zależna od cen jej akcji.

Wśród inwestorów indywidualnych, nie mających możliwości przeprowadzenia dokładnej analizy fundamentalnej, szczególnie popularne są wskaźniki wartości rynkowej, nazywane także wskaźnikami rynku kapitałowego. Końcowym etapem analizy fundamentalnej jest wycena akcji, czyli obliczenie wewnętrznej (rzeczywistej) wartości akcji. Istnieją różne metody wyceny akcji. Do najczęściej stosowanych należą metody dochodowe, w przypadku których przyjmuje się, że rzeczywista wartość akcji wyznaczona jest przez zdyskontowaną wartość przyszłych przepływów pieniężnych. Zgodnie z zasadami analizy fundamentalnej, jeżeli wartość wewnętrzna akcji jest wyższa niż jej cena rynkowa, należy taką akcję kupić. Jeżeli natomiast wartość wewnętrzna akcji jest niższa niż jej aktualna cena, należy taką akcję sprzedać.

ANALIZA TECHNICZNA Podstawy analizy technicznej

W analizie technicznej uznaje się, że zmiany cen akcji mogą być skutecznie przewidywane dzięki analizie kursów akcji w przeszłości. Analiza techniczna pomija natomiast informacje dotyczące kondycji finansowej spółek. Definicja: analiza techniczna to badanie zachowań rynku, przede wszystkim przy użyciu wykresów, którego celem jest przewidywanie przyszłych trendów cenowych. Analiza techniczna służy do określania prawdopodobnej zmiany kursów akcji na podstawie ich oceny w przeszłości z uwzględnieniem wszystkich czynników, które miały lub mogą mieć wpływ na kształtowanie się ich podaży oraz popytu.

Podstawą analizy technicznej są wykresy kursów akcji, obrotów, indeksów itp.

Analiza techniczna opiera się na trzech przesłankachŚ 1. Rynek dyskontuje wszystko. 2. Ceny podlegają trendom. 3. Historia się powtarza. Podstawę teoretyczną analizy technicznej stanowi teoria Charlesa Dowa, zbudowana na doświadczeniach rynku amerykańskiego (koniec XIX w.).

Instrumenty pochodne: definicja, rodzaje

Definicja: instrumenty pochodne (derywaty) to takie instrumenty finansowe, których wartość zależy od wartości innych aktywów, na które instrumenty te zostały wystawione. Z kolei aktywa, na które instrumenty pochodne są wystawione nazywają się instrumentami podstawowymi, bazowymi lub pierwotnymi. Instrumenty bazowe mogą być fizycznymi towarami lub instrumentami finansowymi. Stąd najbardziej ogólnym podziałem instrumentów pochodnych jest podział na dwie zasadnicze grupy 1) towarowe instrumenty pochodne, 2) finansowe instrumenty pochodne.

Do podstawowych instrumentów pochodnych należąŚ  kontrakty terminowe (forward i futures),  opcje,  swapy (kontrakty wymiany). Ogólnie biorąc instrumenty pochodne umożliwiają inwestorom zakup lub sprzedaż instrumentów bazowych w przyszłości po cenie ustalonej w momencie wystawienia instrumentu pochodnego. Kontrakt terminowy to umowa pomiędzy dwiema stronami, w której jedna ze stron (wystawca kontraktu) zobowiązuje się do sprzedaży (dostawy) określonej ilości danego aktywa w określonym czasie w przyszłości, natomiast druga ze stron (nabywca kontraktu) zobowiązuje się do przyjęcia dostawy oraz uiszczenia za nią opłaty ustalonej w momencie zawierania kontraktu. Opcja jest to kontrakt dający jego właścicielowi prawo do zakupu lub sprzedaży określonych aktywów w przyszłości, po z góry ustalonej cenie. Ponieważ opcja jest prawem a nie obowiązkiem, transakcje opcyjne nie muszą być zrealizowane (kupujący nie ma obowiązku ich realizacji). Swapy są to umowy zawierane przez dwie strony, polegające na zamianie przyszłych płatności według wcześniej określonych zasad. Wykonanie zobowiązania przez jedną ze stron zależy od realizacji zobowiązań drugiej strony.

Instrumenty pochodne notowane na GPW w Warszawie
I. Kontrakty terminowe:
1) na indeksy:  WIG20  mWIG40
2) na kursy walut:  CHF  EUR  USD 3) na akcje spółekŚ  ACP  KGH  PEO  PGE  PGN  PKN  PKO  PZU  TPS
II. Opcje na indeks WIG20
III. Jednostki indeksowe MiniWIG20
Kontrakty terminowe na indeksy giełdowe (standard)
Instrument pochodny Instrument bazowy Nazwa skrócona Kontrakt terminowy na WIG20 WIG20 FW20krr (np. FW20Z10) Kontrakt terminowy na mWIG40 mWIG40 FW40krr (np. FW40H11)
Kurs kontraktu określany jest w punktach indeksowych. Seria obejmuje wszystkie kontrakty mające ten sam termin wykonania, np. w marcu lub w czerwcu 2011 r. Dniem wygaśnięcia kontraktu jest trzeci piątek danego miesiąca. Dziennym kursem rozliczeniowym jest kurs zamknięcia kontraktów danej serii (istnieją odstępstwa od tej reguły). Posiadacz jednostek indeksowych może zamknąć swoją inwestycję na dwa sposoby:

1) przez wystawienie jednostki indeksowej (zajęcie pozycji odwrotnej), co oznacza złożenie przez inwestora zlecenia sprzedaży na tę samą ilość jednostek jaką wcześniej nabyłś

2) przez wykonanie jednostki indeksowej, co oznacza otrzymanie od wystawcy jednostki kwoty rozliczenia równej 1/10 wartości indeksu WIG20 na otwarciu w dniu następnym. Wystawca jednostki indeksowej, który przekaże kwotę rozliczenia jest losowany. Jeżeli posiadacz przetrzyma jednostkę MiniWIG20 do dnia wygaśnięcia, tj. do końca grudnia 2025 r., wówczas wykonanie nastąpi automatycznie.
Mając dwie możliwości posiadacz jednostek indeksowych może wybrać tę metodę zamknięcia swojej pozycji, która w danym momencie przyniesie mu większy zysk.
Wystawca jednostki indeksowej może zamknąć pozycję tylko przez nabycie jednostki indeksowej, czyli zajęcie pozycji odwrotnej do posiadanej. Sposób rozliczenia - pieniężne w złotych polskich

Zabezpieczanie przed ryzykiem za pomoc instrumentów pochodnych
Podstawowym zastosowaniem instrumentów pochodnych jest zabezpieczanie przed ryzykiem, nazywane często hedgingiem (inne to spekulacja i arbitraż.
Hedging jest to działanie, które polega na zabezpieczeniu się przed niekorzystnymi zmianami cen instrumentów bazowych (np. akcji) na rynku kasowym. Możliwe są dwie sytuacje ryzykowne, przed którymi zabezpiecza się inwestorŚ  wzrost wartości instrumentu bazowego,  spadek wartości instrumentu bazowego.
Możliwość zabezpieczania się przed ryzykiem wynika z faktu istnienia zależności między instrumentem pochodnym a instrumentem bazowym, na który instrument pochodny jest wystawiony. Ogólnie biorąc ideę zabezpieczenia się przed ryzykiem rynkowym (ryzykiem zmian cen instrumentów finansowych) za pomocą instrumentów pochodnych można przedstawić w czterech punktach: 1) ryzyko rynkowe wynika z możliwości zmian wartości (ceny) instrumentu bazowegoś 2) zmiana wartości instrumentu bazowego powoduje zmianę wartości instrumentu pochodnego (zgodnie z definicją instrumentu pochodnego)ś 3) zawiera się transakcję w instrumencie pochodnym w taki sposób, aby niekorzystnym zmianom wartości instrumentu bazowego towarzyszyły korzystne zmiany wartości instrumentu pochodnego; 4) straty z tytułu inwestycji w instrument bazowy są rekompensowane dochodami z transakcji terminowej.
Przykład Inwestor posiadający akcje pewnej spółki obawia się spadku ich cen. Chcąc się przed tym spadkiem zabezpieczyć, powinien znaleźć taki instrument pochodny, który będzie wystawiony na akcje tej spółki (jego wartość będzie zależeć od wartości akcji) i zająć w nim taką pozycję, która w przypadku spadku cen akcji przyniesie dochód. W sytuacji spadku cen akcji pozycja inwestora w akcjach straci na wartości, natomiast pozycja w instrumencie pochodnym przyniesie dochód. W ten sposób straty z tytułu ryzyka rynkowego instrumentu bazowego zostaną zrekompensowane dochodami pozycji w instrumencie pochodnym.

2. Zabezpieczanie za pomoc kontraktów terminowych futures

Ogólne zasady zabezpieczania się przed niekorzystną zmianą ceny instrumentu bazowego za pomocą kontraktów futures są następująceŚ

1) zakup kontraktu terminowego zabezpiecza przed wzrostem ceny instrumentu bazowego – traci się korzyści w przypadku spadku ceny instrumentu bazowego.

2) sprzedaż kontraktu terminowego zabezpiecza przed spadkiem ceny instrumentu bazowego – traci się korzyści w przypadku wzrostu ceny instrumentu bazowego.
Zabezpieczanie przed spadkiem cen akcji – przykład Inwestor posiada portfel akcji o składzie zbliżonym do indeksu WIG20 o wartości 36 600 zł. Obawiając się spadku wartości portfela postanawia sprzedać kontrakt terminowy futures z kursem terminowym 1830 pkt.
Kontrakt terminowy na WIG20 z rozliczeniem za 3 miesiące. Wartość pozycji w 1 kontrakcie terminowym na WIG20 = 1 830  10 zł = 18 300 zł Inwestor sprzedaje 2 kontrakty terminowe.
Rezultaty zastosowanej strategii zabezpieczającej dla różnych sytuacji rynkowych w terminie rozliczenia kontraktu (po trzech miesiącach) zawiera tabela.

WIG20 w dniu rozliczenia 1780 1800 1830 1860 1900 Wartość portfela akcji 35600 36000 36600 37200 38000 Wartość pozycji w kontrakcie terminowym 1000 600 0 -600 -1400 Wartość netto strategii 36600 36600 36600 36600 36000

W przykładzie pominięto opłaty transakcyjne i codzienne rozrachunki rynkowe. 3. Zabezpieczanie za pomoc opcji W przypadku opcji zasady zabezpieczania się przed niekorzystną zmianą ceny instrumentu bazowego są następująceŚ

1) zakup opcji kupna zabezpiecza przed wzrostem ceny instrumentu bazowegoś zmniejsza korzyści (o wartość zapłaconej premii) w przypadku spadku ceny instrumentu bazowego.

2) zakup opcji sprzedaży zabezpiecza przed spadkiem ceny instrumentu bazowego; zmniejsza korzyści (o wartość zapłaconej premii) w przypadku wzrostu ceny instrumentu bazowego.

Niewątpliwą zaletą opcji jest możliwość wykorzystania pozytywnej zmiany ceny instrumentu bazowego. Zabezpieczanie przed spadkiem cen akcji – przykład Inwestor posiada portfel złożony z akcji wchodzących w skład indeksu WIG20 o wartości 30 000 zł. W obawie przed spadkiem wartości portfela postanawia zabezpieczyć pozycję poprzez nabycie opcji sprzedaży na indeks WIG20.

Przedstawione przykłady pokazują możliwości zastosowania instrumentów pochodnych w taki sposób, że inwestor zabezpieczy się całkowicie przed ryzykiem. To znaczy będzie znany dokładnie efekt zabezpieczenia, niezależnie od wartości instrumentu bazowego w przyszłości.

Takie doskonałe zabezpieczenie jest jednak możliwe, gdy zachodzą jednocześnie dwa warunkiŚ

1) instrument bazowy, na który jest wystawiony instrument pochodny dokładnie odpowiada ryzyku rynkowemu, przed którym się zabezpiecza dany podmiot

2) termin wygaśnięcia instrumentu pochodnego (opcji lub kontraktu terminowego) jest zgodny z terminem, na który podmiot chce się zabezpieczyć.

Miary efektywnoci zarzdzania portfelem inwestycyjnym

Końcowym elementem procesu zarządzania portfelem inwestycyjnym jest ocena uzyskanych rezultatów, czyli ocena efektywności (rentowności) portfela.

Ogólnie biorąc ocena efektywności portfela polega na optymalizacji dwóch parametrów portfela za pomocą syntetycznej miary, uwzględniającej zarówno dochód, jak i ryzyko. Dokonuje się tego poprzez porównanie stopy zwrotu z ocenianego portfela ze stopą zwrotu z innego portfela o równoważnym ryzyku (miary rezydualne), bądź też podzielenie przez pewną miarę ryzyka (miary wskaźnikowe).