Makbet
a. –przykład zgubnej postawy
„Co prawda,
Wiem , że w tym życiu zadawanie krzywd
Chwali się zwykle , a czynienie dobra |
Nazywa zgubnym szaleństwem”
b.-przykład żadzy władzy i wyzbycia uczuć
„w powodzi
Tej krwi niech toną niskie chwasty zdrady,
A krwią pojony, niech bujnie rozkwita
Ów, kwiat strzelisty:władza prawowita”
c.-wyrzuty sumienia
„Gdyby to mogło stać się i z tą chwilą
Ustać – na zawsze odejść w przeszłość- wtedy
Niechby się stało najpirędzej. Gdyby
Zabójstwo mogło ne mieć następstw, gdyby
Ta śmierć po prostu znaczyła nasz triumf
A cios był wszytkim i końcem wszytkiego
Przynajmniej tutaj, na tym brzegu, na tym
Doczesnym lądzie – o, wtedy by można
Nie dbać o życie przyszłe – Ale tutaj
Za takie czyny spada na nas kara;
Krwawa nauczka, która chcemy dać
Światu , obraca się przeciw nam samym.
A puchar, w który waliliśmy truciznę,
Bezstronna sprawiedliość właśnie nam
Do ust przytyka.”
d.-szaleństwo Lady Makbet, słowa podczas lunatykowania:
„Precz, przeklęta plamo!precz!mówię.
Raz dwa –czas działać.-Piekło ciemne.-
Wstydź się, meżu, wstydź się !
Żołnierzem jesteś, a tchórzysz ?
cóż stąd, chociażby się wydawało ?
Nikt nas przecie nie pociągnie to tłumaczenia. -
Jednakże kto by się był spodziewał tyle krwi w tym starcu!”
Jacek Soplica
a. –chęć zmiany swojego życia , dostrzeganie błędu
„Bardziej niźli z miłości. Może z głupiej pychy
Zabiłem; wiec pokora… wszedłem miedzy mnichy,
Ja, niegdyś dumny z rodu.ja, com był junakiem,
Spuściłem głowe,kwestarz,zwałem się Robakiem,
zejako robak w prochu…
Zły przykład dla ojczyzny, zachętę do zdrady
Trzeba było odkupić dobrymi przykłady,
Krwią, poświęceniem się …”
3. Kordian
a.-postawa romantyczna
„Otom ja sam, jak drzewozwarzone do kiści,
Sto we mnie rządz,sto uczuć, sto uwiedłych liści;”
b.-przemiana na Mont Blanck
„…niech grom we mnie wali!
Niech w tłumie myśli jaką myśl ielką zapali
Boże! Zdejm z mego serca jaskółczy niepokój,
Daj życiu duszę i cel duszy wyprorokuj…
Jam jest posąg czlowieka na posągu świata”
c.-Kordian patriota
„Wierzcie mi ! wierzcie, ludzie! Jam jest wielki, mocny.
Jedyną słabość zamknę w sercu tajemniczym,
Robak smutku mnie gryzie… tak , że mówiac z wami,
Chciałbym przestać… i usiąść. I zalać się łzami;”
4. Konrad Wallenrod
a. – świadomość popełnionego czynu
„jeden sposób,Aldono, jeden pozostał Litwinom
Skruszyć potęgę zakonu; mnie ten sposób wiadomy.
Lecz nie pytaj ,dla Boga! Stokroć przeklęta godzina,
W której od wrogów zmuszony chwycę się tego sposobu.”
b.- duma ze swojej postawy
„Jam to uczynił, dopełnił przysięgi
Straszniejszej zemsty nie wymysliło piekło.”
Raskolnikow
a.- świadomośc nieodwaracalności sytuacji
„Są granice, których przekroczenie jest niebezpieczne; przekroczywszy się bowiem, wrócisz już nie podobna”
b.- dręczące myśli o karze
„Pewność ,że opuszcza go wszystko , nawet pamięć, nawet zwykła zdolność
rozumowania – dręczyła go nieznośnie. >> Czyżby to się już zaczynało?
Czyżby to już przyszła kara?
c.-wyrzuty sumienia
„Kto sumienie posiada, niech cierpi (…) Będzie mu to karą- obok katorgi”