1. Kaplica Zygmuntowska:

1. podaj lata budowy: 1519-1533

2. narysuj plan (2 przekroje poziome):

- na poziomie przyziemia - na poziomie tambura kopuły

3. podaj 4 główne różnice w jej architekturze między stroną wewnętrzną a zewnętrzną

* z zewnątrz wydaje się to być budowla na planie kwadratu, tymczasem w środku mamy doczynienia z planem koła - ściany są zaokrąglone

* bęben kopuły z zewnątrz wydaje się ośmioboczny – jest okrągły

* okna bębna kopuły z zewnątrz wydają się większe (iluzja przestrzeni)

* od zewnątrz nie sposób zobaczyć plan krzyża greckiego, który tworzą nisze wewnątrz.

1. Podaj ogólną chronologię renesansowych kaplic kopułowych w Polsce:

Budowa kaplic kopułowych w Polsce przypada na lata 1520-1620 w dwóch etapach:

1520 – 1590 (1519 kamień węgielny pod Kaplicę Zygmuntowską; następnie jej naśladownictwo) i 1590 – 1620 (dalszy rozwój tego typu architektonicznego).

Oraz wymień 6 z nich:

1. Kaplica Zygmuntowska pod wezw. NMP na Wawelu.

2. Kaplica bpa. Andrzeja Zebrzydowskiego na Wawelu.

3. Kaplica bpa. Filipa Padniewskiego na Wawelu.

4. Kaplica prymasa Jakuba Uchańskiego przy kolegiacie Łowickiej.

5. Kaplica Grobu Chrystusa w Miechowie.

6. Mauzoleum Firlejów w Biejscach.

1. Stanisław Samostrzelnik:

1. Podaj lata działalności: 1511 - 1535

2. Nazwiska jego mecenatów/zleceniodawców:

Krzysztof Szydłowiecki i jego rodzina,

Bp. Piotr Tomicki,

Zygmunt I Stary (Samostrzelnik wykonał także Modlitewnik dla Królowej Bony)

1. Krakowska galeria portretów biskupów znajduje się w:

Krużgankach klasztoru franciszkanów.

1. Wyjaśnij krótko następujące pojęcia i wskaż jedno ich zastosowanie w sztuce polskiej:

1. Ściana tarczowa – ściana pomiędzy pendentywami w konstrukcjach przekrytych kopułą na pendentywach np. w kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu.

2. Psychopompos – motyw zaczerpnięty z mitologii greckiej; duchowy przewodnik psyche (duszy) po śmierci, w jej drodze do życia wiecznego np. dekoracja rzeźbiarska w kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu – delfin.

3. Serliana – motyw architektoniczny składający się z dużego arkadowego okna oflankowanego po bokach mniejszymi prostokątnymi np. serliana w kaplicy bpa. Andrzeja Zebrzydowskiego projektu Jana Michałowicza z Urzędowa, na Wawelu (1562-65)

4. Tzw. Poza sansowinowska – poza charakterystyczna dla przedstawień postaci zmarłych w nagrobkach; jej nazwa pochodzi od rzymskiego architekta i rzeźbiarza Andrea Sansovino, któremu też przypisywane jest pierwsze zastosowanie owej pozy;

Postać w tej pozie przedstawiona jest podparta na jednej ręce, z drugą leżącą luźno przy ciele, skrzyżowanymi nogami – stylizowana na pogrążoną w śnie wiecznym np. nagrobek Zygmunta Starego w kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu.

1. Nagrobek z postacią klęczącą - typ nagrobka niszowego, z postacią lub postaciami w pozycji klęczącej przedstawionymi w głębokich niszach np. nagrobek Kryskich z Drobina, 1572 – 1576, autorstwa Santi Gucciego.

1. Wymień typy nagrobków renesansowych w Polsce:

Nagrobek typu gablotowego: z postacią zmarłego przedstawioną w reliefie na płycie, ustawionej pochyło; wywodzący się z tradycji późnogotyckiej, stosowany przez Berrecciego i jego warsztat.

Nagrobek typu niszowego: z postacią zmarłego, przeważnie pełnoplastyczną, umieszczoną w niszy obramionej architektonicznie, leżącą na sarkofagu; stosowany przez warsztat Berrecciego, spopularyzowany przez Jana Marię Padovano i Jana Michałowicza z Urzędowa.

1. Wymień główne cechy sztuki B. Berrecciego i jego warsztatu:

W sztuce Berrecciego z racji jego pochodzenia jak i pochodzenia jego współpracowników mamy do czynienia z silnymi wpływami sztuki włoskiej końca XV w. (głównie sztuki florenckiej, ale także rzymskiej i częściowo sieneńskiej). Owe wpływy uwidaczniają się w kompozycji rzeźby sepulkralnej (nagrobek typu niszowego, pełnoplastyczne postaci w pozie sansovinowskiej) jak i w dekoracji rzeźbiarskiej i architektonicznej (horror vacui, motywy groteskowej, arabeski, panoplia, motywy bachiczne i generalnie pogańskie). Innowacje Berrecciego łącznie ze świeckim przekonaniem o wysokiej pozycji artysty w społeczeństwie, któremu dał wyraz sygnując swoje dzieło – Kaplicę Zygmuntowską, staną się w dalszych etapach rozwoju sztuki renesansowej w Polsce – chętnie powtarzanymi schematami i rozwiązaniami.

1. Jan Maria Padovano był:

medalierem i rzeźbiarzem, chociaż wykonywał także drobne prace architektoniczne.

Podaj przykłady:

Medalierstwo – 4 medaliony z 1532 r. : dla króla Zygmunta I Starego, królowej Bony, Zygmunta II Augusta i królewny Izabeli.

Rzeźba – nagrobki: bpa. Piotra Gamrata (przed 1550), bpa. Samuela Maciejowskiego (po 1550), Piotra Kmity (1553), cyborium dla Kościoła Mariackiego w Krakowie (1552-1555).

Prace architektoniczne - model miasta Krakowa, prace przy przebudowie Sukiennic (model schodów).

1. Jan Michałowicz z Urzędowa, wymień 5 jego nagrobków i 3 dzieła architektoniczne:

Nagrobki:

1. Bpa. Benedykta Izbieńskiego w katedrze poznańskiej, 1557-1560

2. Bpa. Andrzeja Zebrzydowskiego na Wawelu, 1560-1563

3. Urszuli z Maciejowskich Leżeńskiej, w kościele w Brzezinach, 1563-1568

4. Bpa. Filipa Padniewskiego na Wawelu, 1572-75

5. Prymasa Jakuba Uchańskiego przy kolegiacie łowickiej, 1580-1581

Dzieła architektoniczne:

1. Kaplica bpa. Andrzeja Zebrzydowskiego przy katedrze wawelskiej.

2. Kaplica bpa. Filipa Padniewskiego przy katedrze wawelskiej.

3. Kaplica prymasa Jakuba Uchańskiego przy kolegiacie łowickiej.

1. Podaj główne cechy plastyki nagrobnej Santi Gucciego:

Sztuka Santi Gucciego odznaczała się płaszczyznowo-linearną manierą w traktowaniu zarówno konstrukcji architektonicznych jak i rzeźby figuralnej oraz dekoracji. Cechowały ją ponadto ozdobność, dekoracyjność, tendencje do odmaterializowania rzeczywistości (sztuczne pozy w rzeźbie, afukcjonalizm struktury w architekturze). Santi Gucci stosował różnorodne typy i rozwiązania w swoich dziełach, przy jednoczesnym powtarzaniu podobnego schematu dekoracji.

1. Wymień nazwiska 4 architektów działających w Gdańsku na końcu XVI w. i na pocz. XVII w. :

1. Antoni van Obberghen

2. Hans Kramer

3. Wilhelm Barth

4. Jan Strakowski

1. Wymień 5 nowożytnych bram gdańskich :

1. Brama Wyżynna

2. Brama Zielona

3. Brama Złota

4. Brama Nizinna

5. Brama Żuławska

1. Wymień nazwiska 3 rzeźbiarzy gdańskich z przeł. XVI/XVII w. :

1. Wilhelm van der Meer

2. Wilhelm van der Block

3. Abraham van der Block

1. Podaj przykłady rzeźby gdańskiej z przeł. XVI/XVII w. :

1. Nagrobnej: Epitafium Feliksa Dobrzyńskiego z Wojanowa w Kościele św. Mikołaja, 1624.

2. Architektonicznej: Dekoracja rzeźbiarska Złotej Bramy, 1648.

3. Wolnostojącej (w przestrzeni miejskiej): Studnia Neptuna, fontanna przed Dworem Artusa, ukończona w 1633.

4. Służącej dekoracji wnętrza: Kominek wewnątrz Sali Czerwonej, autorstwa Wilhelma van der Meer, 1593.