Części ciała

Testa - głowa

Occhio - oko

Naso - nos

Orecchio - ucho

Bocca - usta

Mano - ręka

Bracchio - ramię

Gamba - noga

Piede - stopa

Stomaco – brzuch

Dni tygodnia:

lunedì - poniedziałek

martedì - wtorek

mercoledì - środa

giovedì - czwartek

venerdì - piątek

sabato - sobota

domenica – niedziela

Kolory:

bianco - biały

arancione - pomarańczowy

giallo - żółty

rosa - różowy

rosso - czerwony

verde - zielony

azzurro - niebieski

violetto - fioletowy

grigio - szary

oro - złoty

argento - srebrny

nero - czarny

marrone - brązowy

la neve - śnieg

la camicia - koszula

la banana - banan

il vestito - sukienka

i pantaloni - spodnie

l'erba - trawa

il cielo - niebo

le scarpe - buty

i capelli - włosy

l'anello - pierścionek

la collana - naszyjnik

la macchina - samochód

il cioccolato – czekolada

Podsumowanie

le mini recensioni di libri - mini recenzje książek

essere obbligato a - być zobowiązanym, zobligowanym (do)

la farfalla - motyl

il cacciatore - myśliwy

il camoscio - kozica

riuscire a - udać się, powieść się

girare pagina - przewrócić stronę (kartkę)

l'ebraico antico - język starohebrajski

la Bibbia - Biblia

il kitsch - kicz

la parodia - parodia

prendere in giro - żartować, wyśmiewać się (z kogoś), nabierać (kogoś)

difunto - zmarły, umarły

ripescato - odnaleziony, odzyskany

le tre dimensioni - trzy wymiary

il fiammifero – zapałka

na plaży

Il mare - morze

L'oceano - ocean

La sabbia - piasek

Granchio di sabbia - krab piaskowy

Stella di mare - rozgwiazda

Lettino - krzesełko plażowe

Ombrellone - parasol plażowy

Asciugamano da spiaggia - ręcznik plażowy

Capello - kapelusz

Occhiali da sole - okulary przeciwsłoneczne

Paletta - łopatka

Secchiello - wiaderko

Lozione solare - filtr przeciwsłoneczny

Cestino per pranzo - koszyk piknikowy

Bagnino - Ratownik

Scottatura – Oparzenie

Nazwy miejsc:

ospedale - szpital

stazione di polizia - komisariat

uffucio postale - poczta

banca - bank

supermercato - supermarket

negozio - sklep

biblioteca - biblioteka

farmacia - apteka

panetteria - piekarnia

cinema – kino

pogoda:

sole - słońce

vento - wiatr

pioggia - deszcz

neve - śnieg

grandine - grad

ghiaccio - lód

temporale - burza

nebbia - mgła

nuvola - chmura

cielo – niebo

przeciwieństwa:

Przeciwieństwa:

felice triste

(szczęśliwy, radosny) (smutny)

caldo freddo

(gorący) (zimny)

buono cattivo

(dobry) (zły)

bello brutto

(ładny) (brzydki)

grande piccolo

(duży) (mały)

vecchio giovane

(stary) (młody)

vecchio nuovo

(stary) (nowy)

pulito sporco

(czysty) (brudny)

dolce acido

(słodki) (kwaśny)

intelligente stupido

(inteligentny) (głupi)

Przydatne słowa i zwroty

Non parlo italiano. - Nie mówię po włosku.

Parla inglese? - Czy mówisz po angielsku?

Non capisco. - Nie rozumiem.

Mi scusi. - Przepraszam.

Può ripetere. - Proszę powtórzyć.

Da dove viene? - Skąd jesteś?

Sono statunitense. - Jestem z USA.

Parlo poco italiano. - Mówię trochę po włosku.

Sì - tak

No - nie

Signora - Pani

Signorina - Pani

Signor - Pan

Mi dispiace. - Przykro mi.

Non è necessario. - To nie jest konieczne.

Certo. - Oczywiście.

Oggi - dzisiaj

Domani - jutro

Ieri - wczoraj

Perché? - Dlaczego?

Anch'io - też, także

Forse - może

Come si dice in italiano? - Jak to powiedzieć po włosku?

Più lentamente, per piacare. - Proszę mówić wolniej.

Pytanie o drogę:

Idź prosto. - Vai dritto.

Skręć w lewo. - Gira a sinistra.

Skręć w prawo. - Gira a destra.

w dół ulicy - in fondo alla strada

obok - vicino

naprzeciw - davanti

za - dietro

przed - di fronte a

pomiędzy - tra

w - in

za rogiem - dietro l'angolo

To jest blisko. - È vicino.

To jest daleko stąd. - È lontano da qui.

Alfabet i wymowa

Alfabet włoski składa się z 21 znaków:

A (a)

B (bi)

C (ci)

D (di)

E (e)

F (effe)

G (dzi)

H (akka)

I (i)

L (elle)

M (emme)

N (enne)

O (o)

P (pi)

Q (ku)

R (erre)

S (esse)

T (ti)

U (u)

V (wu)

Z (dzeta)

W języku włoskim spotykamy także następujące litery zapożyczone:

J (i lunga)

K (kappa)

W (wu doppia)

X (iks)

Y (ipsilon)

Ponadto w języku włoskim występują litery, których nie ma w języku polskim. Jest to litera e w znaczeniu jest pisana z akcentem w lewo [è], w odróżnieniu od e bez akcentu [e] w znaczeniu i oraz pozostałe samogłoski akcentowane:

à /np. città – miasto/

è /w znaczeniu jest oraz w słowach caffè – kawa i tè – herbata/

é /np. perché – dlaczego/

ì /np. dni tygodnia: lunedì – poniedziałek, martedì – wtorek, itd./

ò /np. però – ale, lecz/

ù /np. più – więcej/

Wszystkie akcenty pisane są w lewą stronę, natomiast akcent nad e oznaczający akcentowaną samogłoskę (np. w wyrazie perché – dlaczego) piszemy w prawo. Wyjątki to tè (herbata) i caffè (kawa), pisane z e z akcentem w lewo.

A oto podstawowe zasady pisowni i wymowy:

1. C przed e oraz i wymawiamy jak cze, czi:

la cena (kolacja)

il cinema (kino)

2. C przed a, o oraz u wymawiamy jako ka, ko, ku:

la casa (dom)

la cosa (rzecz)

la cucina (kuchnia)

3. C przed h, po którym następuje e lub i wymawiamy jako ke, ki:

le amiche (przyjaciółki)

la chiave (klucz)

4. G przed e oraz i wymawiamy jak dże, dżi:

la gente (ludzie)

la gita (wycieczka)

5. G przed a, o oraz u wymawiamy jak ga, go, gu:

la gamba (noga)

la gola (gardło)

il gufo (sowa)

6. G przed h, po którym następuje e lub i wymawiamy jako ge, gi:

gli spaghetti (spaghetti)

il ghiaccio (lód)

7. H jest zawsze nieme:

l’hotel – po włosku wymawia się otel l’hamburger – po włosku wymawia się amburger

8. SC przed e oraz i wymawiamy jak sze, szi:

la scena (scena)

la scimmia (małpa)

9. SC przed a, o oraz u wymawiamy jak ska, sko, sku:

la scala (drabina)

lo scopo (cel)

la scuola (szkoła)

10. SC przed h, po którym następuje e lub i wymawiamy jako ske, ski:

lo schermo (ekran)

lo schiavo (niewolnik)

11. Z na początku wyrazu czyta się dźwięcznie:

lo zucchero (cukier)

12. Z w innych przypadkach czyta się dźwięcznie i bezdźwięcznie:

la tazzina (filiżanka)

la zanzara (komar)

13. S między samogłoskami jak też wtedy, kiedy po s występują spółgłoski b, d, g, l, m, n, r, v czyta się jak z:

la casa (dom)

lo slavo (słowianin)

lo sbaglio (błąd)

14. Podwójne S oraz S w pozostałych przypadkach czyta się tak samo jak polskie s:

la cassa (kasa)

il silenzio (cisza)

15. QU czyta się jak ku:

quando (kiedy)

quanto (ile)

16. GN czyta się jak ń:

la lavagna (tablica)

17. GL po którym następuje i wymawia się jak ‘li:

il figlio (syn)

Rodzajnik

Rodzajniki w języku włoskim są bardzo ważne, ponieważ określają rodzaj i liczbę rzeczownika, przed którym najczęściej występują. Dzielą się one na określone (il, lo, l’, la, i, gli, le) i nieokreślone (un, uno, una) zgodnie z poniższą tabelą:

rodzajniki określone rodzajniki nieokreślone

l. pojedyncza l. mnoga l. pojedyncza

rodzaj męski il i un

lo gli uno

l’ gli un

rodzaj żeński la le una

l’ le un’

Użycie rodzajników określonych:

- rodzaj męski

il, iprzed spółgłoskami: il cane (pies) – i cani (psy)

lo, gli przed:s + spółgłoska, x, y, z, gn, ps, pn:lo zaino (plecak) – gli zaini (plecaki)

l’, gli przed samogłoskami i h niemym: l’amico (przyjaciel) – gli amici (przyjaciele), l’hotel – gli hotel

- rodzaj żeński

la, le- przed spółgłoskami: la rivista (magazyn) – le riviste (magazyny)

l’, le - przed samogłoskami: l’edicola (kiosk) – le edicole (kioski)

Użycie rodzajników nieokreślonych:

- rodzaj męski

un przed samogłoskami i spółgłoskami: un amico (przyjaciel); un libro (książka)

unoprzed s + spółgłoska, x, y, z, gn, ps, pn: uno scaffale (regał)

- rodzaj żeński

una przed spółgłoskami: una ragazza (dziewczyna)

un’ przed samogłoskami: un’amica (przyjaciółka)

Uwaga: Rodzajniki nieokreślone nie występują w liczbie mnogiej. Można je pominąć lub zastosować tzw. przyimki rodzajnikowe w liczbie mnogiej: delle, degli, dei. Porównaj przykład:

È un fiore. (To jest jakiś kwiat.) – w liczbie mnogiej: Sono fiori.lub Sono dei fiori. (To są jakieś kwiaty.)

Rodzajnik cząstkowy

Rodzajnik cząstkowy składa się z przyimka di oraz form rodzajnika określonego il, lo, l’, la, i, gli, le:

di + il = del

di + l’ = dell’

di + lo = dello

di + i = dei di + l’ = dell’

di + gli = degli

di + la = della

di + le = delle

W rodzaju męskim występują rodzajniki cząstkowe del, dello, dell’, dei oraz degli, których używamy w tych samych przypadkach, co rodzajniki określone il, lo, l’, i oraz gli, na przykład:

il pane – del pane (chleb)

lo zucchero – dello zucchero (cukier)

l’olio – dell’olio (olej)

W rodzaju żeńskim stosujemy rodzajniki cząstkowe della, dell’ oraz delle, które również

odpowiadają rodzajnikom określonym la, l’ oraz le, na przykład:

la birra – della birra (piwo)

l’insalata – dell’insalata (sałatka)

le arance – delle arance (pomarańcze)

Rodzajników cząstkowych używa się:

- przed rzeczownikami niepoliczalnymi (w znaczeniu zbiorowym)

Aggiungo del sale e del pepe. – Dodaję (trochę) soli i pieprzu.

- w liczbie mnogiej w znaczeniu jacyś / jakieś, pewni / pewne, niektórzy / niektóre, kilkoro / kilka

Dei ragazzi giocano a calcio. – Jacyś chłopcy grają w piłkę.

Czasy

Czasownik - wprowadzenie do czasownika

Czasowniki w języku włoskim, tak jak w polskim, odmieniają się przez osoby i liczby. Czasowniki włoskie posiadają trzy grupy koniugacyjne, a o przynależności do którejś z koniugacji świadczy końcówka. Czasowniki zakończone na:

-are – należą do I grupy koniugacyjnej,

-ere – należą do II grupy koniugacyjnej,

-ire – należą do III grupy koniugacyjnej.

Czasowniki regularne

W języku włoskim istnieją czasowniki regularne i nieregularne. Czasowniki regularne odmieniają się przez osoby i liczby zgodnie z zasadami koniugacji przedstawionymi w tabeli. Zwróć uwagę na czasowniki z III grupy, które mają dwa typy odmiany:

Grupa I -are II -ere IIIa -ire IIIb -ire

io -o -o -o -isco

tu -i -i -i -isci

lui/lei/Lei -a -e -e -isce

noi -iamo -iamo -iamo -iamo

voi -ate -ete -ite -ite

loro -ano -ono -ono -iscono

parlare (rozmawiać) vedere (widzieć) dormire (spać) capire (rozumieć)

parlo vedo dormo capisco

parli vedi dormi capisci

parla vede dorme capisce

parliamo vediamo dormiamo capiamo

parlate vedete dormite capite

parlano vedono dormono capiscono

Czasowniki essere i esserci

Użycie czasowników essere (być), esserci (znajdować się, być w danym miejscu)

Zasady użycia:

Słówko ci (w formie skróconej: c’) stawiamy przed czasownikami è lub sono w sytuacji, gdy te czasowniki przybierają znaczenie znajduje się / znajdują się w odpowiednim szyku zdania:

Marco è a casa. Marek jest w domu. – szyk zdania nie jest zmieniony (najpierw podmiot, potem orzeczenie)

C’è Marco? Jest Marek (w domu)? – zmieniony szyk zdania (najpierw orzeczenie, potem podmiot).

Si’, c’è. Tak, jest.

No, non c’è. Nie, nie ma go.

Porównaj następujące przykłady:

È Marco?

Czy to jest Marek?

Sono Maria e Paolo?

Czy to są Maria i Paweł?

Ci sono tanti errori?

Czy tu jest dużo błędów?

Sì, ci sono tanti errori.

Tak, jest tu mnóstwo błędów.

In classe ci sono 10 persone.

W klasie znajduje się 10 osób.

A casa non c’è niente da mangiare.

W domu nie ma nic do jedzenia.

Che cosa c’è sul tavolo?

Co jest na stole? (Co znajduje się na stole?)

È un tavolo?

Czy to jest stół?

Sul tavolo ci sono tanti libri.

Na stole znajduje się wiele książek.

Il film è molto interessante.

Film jest bardzo interesujący.

Czasowniki nieregularne

Podstawowe informacje o czasownikach nieregularnych z języka włoskiego.

W języku włoskim bardzo wiele czasowników ma odmianę nieregularną.

Przykłady odmiany najważniejszych z nich:

essere (być) avere (mieć)

sono ho

sei hai

è ha

siamo abbiamo

siete avete

sono hanno

andare (iść, jechać) venire (przyjść, przyjechać) uscire (wyjść, wyjechać)

vado vengo esco

vai vieni esci

va viene esce

andiamo veniamo usciamo

andate venite uscite

vanno vengono escono

salire (wchodzić, wsiadać) dare (dawać) fare (robić)

salgo do faccio

sali dai fai

sale dà fa

saliamo diamo facciamo

salite date fate

salgono danno fanno

Przykłady użycia czasowników nieregularnych w zdaniach z tłumaczeniem:

Il mio papà sempre dà i fiori alla mia mamma. - Mój tata zawsze daje kwiaty mojej mamie.

Dai, vieni con noi al cinema stasera! - No weź, chodź z nami dziś wieczorem do kina!

Ogni giorno esco di casa alle 8 di mattina. - Codziennie wychodzę z domu o 8 rano.

- Sono stranieri, vero? - Sì, sono spagnoli. - Oni są obcokrajowcami, prawda? - Tak, są Hiszpanami.

Maria è stanca e ha mal di testa. - Maria jest zmęczona i boli ją głowa.

Vanno in montagna domani. - Jutro jadą w góry.

Czasowniki zwrotne

Podstawowe informacje o czasownikach zwrotnych w języku włoskim.

W języku włoskim używa się dużo czasowników zwrotnych. Często czasownik, który nie jest czasownikiem zwrotnym w języku polskim, jest takim w języku włoskim.

Trzeba też pamiętać, iż występujący przy nich zaimek zwrotny odmienia się przez osoby. W bezokoliczniku zaimek zwrotny znajduje się za czasownikiem i jest pisany łącznie, natomiast przy odmianie, przechodzi przed czasownik i pisany jest rozdzielnie.

Końcówki czasownikowe odmieniają się według zasad grupy do której należy dany czasownik.

Przykład odmiany czasownika zwrotnego:

svegliarsi – budzić się

io mi sveglio

tu ti svegli

lui/lei/Lei si sveglia

noi ci svegliamo

voi vi svegliate

loro si svegliano

Czasy

Czas przeszły imperfetto

Czas imperfetto to czas przeszły niedokonany i służy do wyrażenia czynności, która
miała miejsce w przeszłości, lecz nie została zakończona lub do wyrażania czynności powtarzającej się w przeszłości.

Odmiana czasowników nieregularnych w czasie imperfetto

	Grupa I	Grupa II	Grupa III
	parlare (mówić)	credere (wierzyć)	finire (kończyć)
io	parlavo	credevo	finivo
tu	parlavi	credevi	finivi
lui, lei, Lei	parlava	credeva	finiva
noi	parlavamo	credevamo	finivamo
voi	parlavate	credevate	finivate
loro	parlavano	credevano	finivano

Użycie czasu imperfetto

- opisywanie czynności niedokonanej, niezakończonej, mającej miejsce w przeszłości

Luisa preparava il pranzo. – Luisa przygotowywała obiad.

- opisywanie czynności powtarzającej się w przeszłości

Da bambino andava spesso al mare con suo padre. – W dzieciństwie często jeździł nad morze ze swoim ojcem.

- opisywanie czynności, która była tłem dla innych wydarzeń

Quando ascoltavo la radio è venuto mio zio. – Kiedy słuchałem radia, przyszedł mój wujek.

Czas przeszły passato prossimo

Passato prossimo to czas przeszły złożony, który opisuje czynności zakończone i
dokonane w niedalekiej przeszłości. Składa się z czasownika posiłkowego essere (być)
lub avere (mieć) odmienionego w czasie teraźniejszym oraz z imiesłowu biernego
czasu przeszłego, tzw. participio passato odmienianego czasownika.

Participio passato tworzymy poprzez dodanie do tematu czasownika odpowiednich
końcówek:

– końcówki -ato do czasowników I grupy: parlare – parlato
– końcówki -uto do czasowników II grupy: credere – creduto
– końcówki -ito do czasowników III grupy: finire – finito

Niektóre czasowniki tworzą participio passato w sposób nieregularny:

prendere – preso (brać)
aprire – aperto (otwierać)
bere – bevuto (pić) 
rendere – reso (oddawać)
chiedere – chiesto (pytać) 
rimanere – rimasto (zostawać)
chiudere – chiuso (zamykać) 
rispondere – risposto (odpowiadać)
correre – corso (biegać) 
rompere – rotto (łamać)
decidere – deciso (decydować) 
scegliere – scelto (wybierać)
dire – detto (mówić) 
essere – stato (być) 
scrivere – scritto (pisać)
fare – fatto (robić) 
leggere – letto (czytać) 
mettere – messo (kłaść) 
succedere – successo (zdarzać się)
morire – morto (umierać) 
vedere – visto (widzieć)
venire – venuto (przychodzić)
piangere – pianto (płakać) 
vivere – vissuto (żyć)

Wzór odmiany z czasownikiem avere

	Grupa I	Grupa II	Grupa III
	parlare (mówić)	credere (wierzyć)	finire (kończyć)
io	ho parlato	ho creduto	ho finito
tu	hai parlato	hai creduto	hai finito
lui, lei, Lei	ha parlato	ha creduto	ha finito
noi	abbiamo parlato	abbiamo creduto	abbiamo finito
voi	avete parlato	avete creduto	avete finito
loro	hanno parlato	hanno creduto	hanno finito

Wzór odmiany z czasownikiem essere

	partire (wyjeżdżać)
io	sono partito/partita]
tu	sei partito/partita
lui, lei, Lei	è partito/partita
noi	siamo partiti/partite
voi	siete partiti/partite
loro	sono partiti/partite

Użycie czasu passato prossimo:

- opisywanie wydarzeń lub czynności dokonanych, zakończonych w niedalekiej
przeszłości

La settimana scorsa siamo andati a Parigi. – W ubiegłym tygodniu pojechaliśmy do Paryża.

- opisywanie wydarzeń lub czynności, mających związek z teraźniejszością

Dieci anni fa Luisa si è trasferita a Varsavia. – Dziesięć lat temu Luisa przeprowadziła się do Warszawy.

Czas teraźniejszy

Odmiana czasowników regularnych w czasie teraźniejszym

Czasowniki I grupy, np. amare (kochać), abitare (mieszkać), guardare(oglądać), parlare (mówić)

	parlare
io	parlo
tu	parli
lui, lei, Lei	parla
noi	parliamo
voi	parlate
loro	parlano

Czasowniki II grupy, np. leggere (czytać), prendere (brać), conoscere (znać), scrivere (pisać)

	leggere
io	leggo
tu	leggi
lui, lei, Lei	legge
noi	leggiamo
voi	leggete
loro	leggono

Czasowniki III grupy, np. dormire (spać), partire (wyjechać), finire (kończyć), preferire (woleć)

Model 1

	partire
io	parto
tu	parti
lui, lei, Lei	parte
noi	partiamo
voi	partite
loro	partono

Model 2

	finire
io	finisco
tu	finisci
lui, lei, Lei	finisce
noi	finiamo
voi	finite
loro	finiscono

Użycie czasu teraźniejszego

- opisywanie czynności, zdarzeń i stanów mających miejsce w teraźniejszości

Maria non si sente bene. – Maria nie czuje się dobrze.

- wyrażanie ogólnych, uniwersalnych prawd

La Terra è rotonda. – Ziemia jest okrągła.

- opisywanie niedalekiej przyszłości

Dopo mangiamo qualcosa. – Później coś zjemy.

- opisywanie powtarzających się czynności

Ogni lunedì gioco a tennis con Anna. – W każdy poniedziałek gram w tenisa z Anną.

Liczebniki

Numeri cardinali (liczebniki główne)

1 - uno/una	11 - undici	21 - ventuno
2 - due	12 - dodici	22 - ventidue
3 - tre	13 - tredici	23 - ventitre
4 - quattro	14 - quattordici	24 - ventiquattro
5 - cinque	15 - quindici	25 - venticinque
6 - sei	16 - sedici	26 - ventisei
7 - sette	17 - diciassette	27 - ventisette
8 - otto	18 - diciotto	28 - ventotto
9 - nove	19 - diciannove	29 - ventinove
10 - dieci	20 - venti	30 - trenta
40 - quaranta	200 - duecento	10 000 - diecimila
50 - cinquanta	300 - trecento	100 000 - centomila
60 - sessanta	400 - quattrocento	1 000 000 - un milione
70 - settanta	500 - cinquecento	2 000 000 - due milioni
80 - ottanta	600 - seicento
90 - novanta	700 - settecento
100 - cento	800 - ottocento
101 - centouno	900 - novecento
102 - centodue	1000 - mille
108 - centotto	2000 - duemila

Nnumerali ordinali (liczebniki porządkowe)

Liczebniki od 1 do 10:

1. primo pierwszy
2. secondo drugi
3. terzo trzeci
4. quarto czwarty
5. quinto piąty
6. sesto szósty
7. settimo siódmy
8. ottavo ósmy
9. nono dziewiąty
10. decimo dziesiąty

Liczebniki porządkowe przeważnie występują z rodzajnikami:

il terzo presidente (trzeci prezydent), ale Paolo VI (Paolo sesto - Paweł VI)

Liczebniki porządkowe są odmiennie i muszą być zgodne w liczbie i rodzaju z rzeczownikami, którym towarzyszą:

il primo giorno (pierwszy dzień)
la prima serata (pierwszy wieczór)
i primi ragazzi (pierwsi chłopcy)

Przy oznaczaniu daty używa się liczebników głównych:

il due gennaio (2 stycznia), wyjątek stanowi tylko pierwszy i ostatni dzień miesiąca, który się wyraża liczebnikiem porządkowym:

il primo gennaio (pierwszy stycznia)
l’ultimo ottobre (ostatniego -31- października)

Przymiotniki

Przymiotniki bello i buono

Przymiotniki bello (piękny, ładny) i buono (dobry) zmieniają swoją formę w zależności od tego czy występują w zdaniu przed rzeczownikiem czy po nim.

Przymiotnik bello stojący przed rzeczownikiem zachowuje się jak rodzajnik
określony (il, lo, l’, la, le, i, gli, le), czyli że jego forma zależy od pierwszej
litery wyrazu, który po nim następuje.

il - bel
– un bel ragazzo (ładny chłopak), ale: un ragazzo bello
lo - bello
– un bello zaino (ładny plecak), uno zaino bello
l’ - bell’
– un bell’albergo (piękny hotel), ale: un albergo bello
la - bella
– una bella ragazza (piękna dziewczyna), una ragazza bella
l’ - bell’
– una bell’isola (piękna wyspa), ale: un’isola bella
i - bei
– (dei) bei ragazzi (ładni chłopcy), ale: (dei) ragazzi belli
gli - begli
– (dei) begli zaini (ładne plecaki), ale: (degli) zaini belli
le - belle
– (delle) belle ragazze (piękne dziewczyny), (delle) ragazze belle

Przymiotnik buono stojący przed rzeczownikiem zachowuje się jak rodzajnik
nieokreślony (un, uno, una, un’, dei, degli, delle), to znaczy że jego forma
zależy od pierwszej litery wyrazu, który po nim następuje.

un - buon
– un buon ragazzo (dobry chłopak), ale: un ragazzo buono
un - buon
– un buon amico (dobry przyjaciel), ale: un amico buono
uno - buono
– un buon studente (dobry student), ale: uno studente buono
una - buona
– una buona ragazza (dobra dziewczyna), una ragazza buona
un’ - buon’ lub: buona
– una buon’amica lub una buona amica (dobra przyjaciółka), ale: un’amica buona
dei - buoni
– dei buoni ragazzi (dobrzy chłopcy), dei ragazzi buoni
degli - buoni
– dei buoni amici (dobrzy przyjaciele), degli amici buoni
degli - buoni
– dei buoni studenti (dobrzy studenci), degli studenti buoni
delle - buone
– delle buone ragazze (dobre dziewczyny), delle ragazze buone

Rodzaj przymiotników

W rodzaju męskim przymiotniki najczęściej mają końcówki -o, -e lub -a, np.
un quaderno nuovo (nowy zeszyt), un ragazzo felice (szczęśliwy chłopak),un pensiero ottimista (optymistyczna myśl).

W rodzaju żeńskim końcówki przymiotników to najczęściej -a lub -e, np. una chiave nuova (nowy klucz),una professoressa gentile (miła nauczycielka). 

Rodzaj żeński przymiotników tworzymy według następujących reguł:
- przymiotniki rodzaju męskiego zakończone na -o w rodzaju żeńskim zmieniają końcówkę na -a, np.

un ragazzo bello (piękny chłopak) – una ragazza bella (piękna dziewczyna)
un uomo ricco (bogaty mężczyzna) – una donna ricca (bogata kobieta)
un vecchio amico (stary przyjaciel) – una vecchia amica (stara przyjaciółka)

- przymiotniki rodzaju męskiego zakończone na -e mają taką samą formę w rodzaju żeńskim, np.

un film breve (krótki film) – una lezione breve (krótka lekcja),
un panino dolce (słodka bułeczka) – una caramella dolce (słodki cukierek),
un marito fedele (wierny mąż) – una moglie fedele (wierna żona),

- przymiotniki rodzaju męskiego zakończone na -a mają taką samą formę w rodzaju żeńskim, np.

un comportamento entusiasta (entuzjastyczne zachowanie) – una recensione entusiasta(entuzjastyczna recenzja)

- przymiotniki nieodmienne mają taką samą formę w obu rodzajach, np.

un libro blu (niebieska książka) – una gonna blu (niebieska spódnica)
un abito beige (beżowa sukienka) – una camicia beige (beżowa koszula)

Stopniowanie przymiotników

W języku włoskim przymiotniki podlegają stopniowaniu. Wyróżnia się trzy stopnie przymiotnika: stopień równy, stopień wyższy i stopień najwyższy.

Stopień równy przedstawia pewne cechy i właściwości określanego rzeczownika, na przykład:

un ragazzo giovane (młody chłopak)
un appartamento piccolo (małe mieszkanie)

Stopień wyższy przedstawia pewne cechy i właściwości określanego rzeczownika,
dodatkowo wskazując stopień ich natężenia oraz wprowadza element porównawczy.
Wyróżniamy trzy rodzaje stopnia wyższego:

Stopień wyższy równości
Służy do podkreślenia podobieństwa natężenia cech jednego lub kilku rzeczowników. Typowe dla tego stopnia wyższego są wyrażenia przyimkowe: così... come... (tak... jak), tanto... quanto... (tak... jak). 

Maria è (così) simpatica come Diana. – Maria jest tak sympatyczna, jak Diana. 

Stopień wyższy właściwy
Podkreśla różnice w natężeniu danych cech u jednego lub kilku rzeczowników. Wskazuje większy stopień występowania danej cechy. Typowymi wyrażeniami dla tego stopnia wyższego są: più... di (bardziej... od/niż) albo più... che (bardziej... od/niż)

Quegli studenti sono più pigri dei miei cugini. – Tamci studenci są bardziej leniwi od moich kuzynów. 

Stopień wyższy niższości
Podkreśla różnice w natężeniu danych cech u jednego lub kilku rzeczowników. Wskazuje mniejszy stopień występowania danej cechy. Typowymi wyrażeniami dla tego stopnia
wyższego są: meno... di (mniej... od/niż) lub meno... che (mniej... od/niż)

Questo libro è meno interessante di quello. – Ta książka jest mniej interesująca od tamtej.

Stopień najwyższy przedstawia pewne cechy i właściwości określanego rzeczownika,
podkreślając ich największe natężenie. Wyróżniamy dwa rodzaje stopnia najwyższego:

Stopień najwyższy względny
Przedstawia pewne cechy i właściwości danego rzeczownika, podkreślając najwyższy stopień ich występowania wśród danej grupy osób, przedmiotów lub zjawisk. Typowymi
wyrażeniami dla tego stopnia najwyższego są: il più... di, il più... fra,
il più... che, (najbardziej...) il meno... di, il meno... fra, il meno... che (najmniej...)

L’estate e la primavera sono le più piacevoli stagioni dell’anno. – Lato i wiosna są najprzyjemniejszymi porami roku.
Questa è la meno spaziosa casa fra quelle che abbiamo visto oggi. – Ten dom jest najmniej przestronny ze wszystkich, które dzisiaj widzieliśmy.

Stopień najwyższy bezwzględny
Przedstawia pewne cechy i właściwości danego rzeczownika, podkreślając ich bardzo silną
intensyfikację bez porównań ani odniesień do innych osób, przedmiotów lub zjawisk

La casa che mi piace è carissima. – Dom, który mi się podoba, jest bardzo drogi.

Stopień najwyższy bezwzględny tworzy się według następujących reguł:

- za pomocą przyrostka -issimo dodanego do podstawy przymiotnika, np.

bello (piękny) – bellissimo, bellissima, bellissimi, bellissime
caro (drogi) – carissimo, carissima, carissimi, carissime

Wyjątki!
aspro (kwaśny) – asperrimo
celebre (sławny) – celeberrimo
misero (biedny, nędzny) – miserrimo

- dodając do przymiotników określenia typu: molto (bardzo), tanto (tyle, tak wiele,
bardzo), veramente (naprawdę), assai (dość), decisamente[/b (zdecydowanie), [b]incredibilmente(niewiarygodnie)

Maria è una ragazza molto interessante. – Maria jest bardzo interesującą
dziewczyną.
Pietro è incredibilmente ricco. – Pietro jest niewiarygodnie bogaty.

- powtarzając przymiotnik, np.

Ha gli occhi azzurri azzurri. – Ma intensywnie niebieskie oczy.

- dodając do przymiotników inne określenia, które wzmacniają ich znaczenie i tworzą wyrażenia idiomatyczne, na przykład:

Sono bagnato fradicio. – Jestem przemoknięty do suchej nitki.

Wyróżniamy także 6 przymiotników, które tworzą formy nieregularne:

stopnień równy	stopnień wyższy	stopnień najwyższy względny	stopnień najwyższy bezwzględny
buono (dobry)	migliore	il migliore	ottimo
cattivo (zły)	peggiore	il peggiore	pessimo
grande (duży)	maggiore	il maggiore	massimo
piccolo (mały)	minore	il minore	minimo
alto (wysoki)	superiore	il superiore	supremo sommo
basso (niski)	inferiore	l’inferiore	infimo

Rzeczowniki

Rodzaj rzeczowników

Rzeczowniki rodzaju męskiego:

- są zakończone na samogłoskę -o
il quadro (obraz)
il libro (książka)
il marito (mąż)

Wyjątek!
la mano (ręka)

- są zakończone na spółgłoskę
lo sport (sport)
il tram (tramwaj)

- niektóre rzeczowniki zakończone na samogłoskę -e
l’amore (miłość) 
l’ospedale (szpital)

- określają dni tygodnia i miesiące
il lunedì (poniedziałek) 
gennaio (styczeń)

Wyjątek stanowi słowo la domenica (niedziela).

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego:

- są zakończone na samogłoskę -a
la parola (słowo)
la matita (ołówek) 
la vita (życie)

Wyjątki: il cinema (kino), il clima (klimat), il papa (papież), il problema (problem), il tema (temat)

- są zakończone na samogłoskę -i
l’analisi (analiza)
l’oasi (oaza)

- są zakończone na rzeczowniki zakończone na -tà, -tù
la libertà (wolność)
la virtù (zaleta, cnota)

- niektóre rzeczowniki zakończone na samogłoskę -e
la capitale (stolica) 
la moglie (żona)

Rzeczowniki złożone

W języku włoskim istnieje wiele rzeczowników złożonych. Składają się one z co najmniej dwóch elementów, wśród których mogą występować:

- rzeczownik + rzeczownik l’arcobaleno (tęcza), il manoscritto (rękopis), il capogruppo (kierownik grupy), la ragnatela (pajęczyna)

Tego typu złożenia najczęściej tworzą liczbę mnogą tak jak rzeczowniki proste, to znaczy poprzez zamianę końcówki, np.
l’arcobaleno (tęcza) – gli arcobaleni (tęcze) 
il manoscritto (rękopis) – i manoscritti (rękopisy)

Wyjątek: rzeczowniki, w których pierwszym członem jest capo (szef, kierownik). W liczbie mnogiej zamianie ulega najczęściej końcówka pierwszego członu: il capogruppo (kierownik grupy) – i capigruppo(kierownicy grup)

- rzeczownik + przymiotnik la cassaforte (sejf), il palcoscenico (scena),
il pellerossa (Indianin), la terracotta (terakota)

W tego typu złożeniach w liczbie mnogiej oba człony ulegają zmianie, np.
la cassaforte (sejf) – le casseforti (sejfy)
il pellerossa (Indianin) – i pellirosse (Indianie)

Niektóre złożenia z tej grupy zachowują się jak rzeczowniki proste i w liczbie mnogiej ulega zmianie tylko końcówka wyrazu, np.
il palcoscenico (scena) – i palcoscenici (sceny)

- przymiotnik + rzeczownik il bassopiano (nizina), il francobollo (znaczek pocztowy), il bassorilievo(płaskorzeźba), la mezzanotte (północ).

W tego typu złożeniach w liczbie mnogiej najczęściej ulega zmianie tylko drugi człon, np.

il bassopiano (nizina) – i bassopiani (niziny)
il bassorilievo (płaskorzeźba) – i bassorilievi (płaskorzeźby) 
Wyjątek: la mezzanotte (północ) – le mezzenotti (północe)

- przyimek / przysłówek + rzeczownik il contrattempo (przeszkoda), il doposcuola (świetlica), il dopoguerra (okres powojenny), il soprannome(przezwisko)

Tego typu złożenia są nieodmienne lub w liczbie mnogiej zmianie ulega drugi człon wyrazu, np.
il dopoguerra (okres powojenny) – i dopoguerra (okresy powojenne)
lub: il contrattempo (przeszkoda) – i contrattempi (przeszkody)

- czasownik + rzeczownik l’apribottiglie (otwieracz do butelek), il giradischi (adapter), l’asciugamano(ręcznik), il grattacielo (drapacz chmur)

Jeżeli w takich złożeniach drugi człon jest już w liczbie mnogiej, złożenie jest nieodmienne, np.

l’apribottiglie (otwieracz do butelek) – gli apribottiglie (otwieracze do butelek)

Jeżeli drugi człon występuje w liczbie pojedynczej rodzaju męskiego lub jest to rzeczownik mano (ręka), złożenie tego typu w liczbie mnogiej zmienia końcówkę drugiego członu, np.

il grattacielo (drapacz chmur) – i grattacieli (drapacze chmur);

- czasownik + czasownik il dormiveglia (półsen), il parapiglia (zamieszanie), il fuggifuggi (ucieczka), il saliscendi (zasuwka)

W liczbie mnogiej tego typu złożenia pozostają niezmienne, np.
il dormiveglia (półsen) – i dormiveglia (półsny)
il fuggifuggi (ucieczka) – i fuggifuggi (ucieczki)

Tworzenie liczby mnogiej rzeczowników

W języku włoskim rzeczowniki występują liczbie pojedynczej lub mnogiej.
Liczbę mnogą tworzy się za pomocą zmiany końcówki rzeczowników i odpowiedniego rodzajnika.

Tworzenie liczby mnogiej dla rzeczowników rodzaju męskiego

- rzeczowniki zakończone w liczbie pojedynczej na -o zmieniają końcówkę na -i

il bambino (dziecko) – i bambini (dzieci)
lo specchio (lustro) – gli specchi (lustra)

Wyjątek: l’uomo (mężczyzna) – gli uomini (mężczyźni)

- rzeczowniki zakończone w liczbie pojedynczej na -co, -go w liczbie mnogiej
zmieniają końcówkę na -chi, -ghi albo -ci, -gi w zależności od tego, czy akcent pada w wyrazie na przedostatnią czy trzecią sylabę od końca

co, go - chi, ghi (akcent na przedostatniej sylabie)

il banco (ławka) – i banchi (ławki)
il cuoco (kucharz) – i cuochi (kucharze)

Wyjątki: l’amico (przyjaciel) – gli amici (przyjaciele), il greco (Grek) – i greci (Grecy)

co, go - ci, gi (akcent na trzeciej sylabie od końca)

il medico (lekarz) – i medici (lekarze)
l’austriaco (Austriak) – gli austriaci (Austriacy)

Wyjątki: il dialogo (dialog) – i dialoghi (dialogi), il naufrago (rozbitek) – i naufraghi(rozbitkowie)

- rzeczowniki zakończone w liczbie pojedynczej na -io w liczbie mnogiej zmieniają
końcówkę na -ii lub -i, w zależności od tego, czy samogłoska i w końcówce
wyrazu jest akcentowana czy nieakcentowana.

io - ii (samogłoska i akcentowana)

l’addio (pożegnanie) – gli addii (pożegnania)
lo zio (wujek) – gli zii (wujkowie)

Wyjątek: il dio (bóg) – gli dei (bogowie)

io - i (samogłoska i nieakcentowana)

l’armadio (szafa) – gli armadi (szafy)
il figlio (syn) – i figli (synowie)

rzeczowniki zakończone na -e zmieniają końcówkę na -i

l’esame (egzamin) – gli esami (egzaminy)

- rzeczowniki zakończone na -a zmieniają końcówkę na -i

il dentista (dentysta) – i dentisti (dentyści)
il pianista (pianista) – i pianisti (pianiści)

- rzeczowniki zakończone w liczbie pojedynczej na -ca, -ga, w liczbie mnogiej zmieniają końcówkę na -chi, -ghi

il duca (książę, diuk) – i duchi (książęta, diukowie)
il collega (kolega) – i colleghi (koledzy)

- niektóre rzeczowniki mają taką samą formę w liczbie pojedynczej i mnogiej.

Dotyczy to przede wszystkim rzeczowników zakończonych samogłoską
akcentowaną, samogłoską -i, spółgłoską lub rzeczowników jednosylabowych, np:

il brindisi (toast) – i brindisi (toasty)
il caffè (kawa) – i caffè (kawy)
il film (film) – i film (filmy)

Tworzenie liczby mnogiej dla rodzaju żeńskiego

- rzeczowniki zakończone na -a zmieniają końcówkę na -e

la lavagna (tablica) – le lavagne (tablice)
la parola (słowo) – le parole (słowa)

- rzeczowniki zakończone w liczbie pojedynczej na -ca, -ga w liczbie mnogiej
zmieniają końcówkę na -che, -ghe

la banca (bank) – le banche (banki)
la collega (koleżanka) – le colleghe (koleżanki)

- rzeczowniki zakończone w liczbie pojedynczej na -cia, -gia z samogłoską
i akcentowaną, w liczbie mnogiej zmieniają końcówkę na -cie, -gie

l’allergia (alergia) – le allergie (alergie)
la farmacia (apteka) – le farmacie (apteki)

- rzeczowniki zakończone w liczbie pojedynczej na -cia, -gia z samogłoską
i nieakcentowaną, w liczbie mnogiej zmieniają końcówkę na -cie, -gie lub -ce, -ge w zależności od tego, czy końcówka -cia, -gia następuje po samogłosce czy spółgłosce

cia, gia - cie, gie (końcówka poprzedzona samogłoską)

la camicia (koszula) – le camicie (koszule)
la ciliegia (czereśnia) – le ciliegie (czereśnie)

cia, gia - ce, ge (końcówka poprzedzona spółgłoską)

la faccia (twarz) – le facce (twarze)
la spiaggia (plaża) – le spiagge (plaże)

- rzeczowniki zakończone na -e zmieniają najczęściej końcówkę na -i, na przykład:
la canzone (piosenka) – le canzoni (piosenki)
la notte (noc) – le notti (noce)

- niektóre rzeczowniki mają taką samą formę w liczbie pojedynczej i mnogiej.
Dotyczy to przede wszystkim rzeczowników zakończonych samogłoską akcentowaną, samogłoską -i oraz rzeczowników jednosylabowych

la città (miasto) – le città (miasta)
la crisi (kryzys) – le crisi (kryzysy)
la gru (żuraw) – le gru (żurawie)
l’università (uniwersytet) – le università (uniwersytety)