POWIĘZIE GRZBIETU:

- powierzchowna grzbietu (fascia superficialis dorsi)

- piersiowo-lędźwiowa (f. thoracolumbalis)

- powięź karku (f. muchae)

POWIĘZIE KLATKI PIERSIOWEJ:

- powięź piersiowa (f. pectoralis)

- powięź obojczykowo-piersiowa (f. clavipectoralis)

- powięź wewnątrzpiersiowa ( f. endothoracica)

POWIĘZIE BRZUCHA:

- powięź powierzchowna brzucha (f. superficialis abdominis)

- powięź podskórna (f. subcutanea)

- powięź poprzeczna ( f. transversalis)

KANAŁ PACHWINOWY (CANALIS INGUINALIS)- dwa otwory, tzw. pierścienie:

- pierścień pachwinowy powierzchowny (anulus inguinalis superficialis)

- pierścień pachwinowy głęboki ( anulus inguinalis profundus)

Przepukliny (herniae) – miejsca gdzie trzewia mogą wydostać się pod skórę: pępkowa (umbilicalis), lędźwiowa dolna (lumbalis inferior) i górna (lumbalis superior), przeponowe ( diaphragmaticae), udowa (femoralis), pachwinowe proste, przyśrodkowe (rectae) i skośne, boczne (obliquae).

POWIĘZIE GŁOWY:

- powięź policzkowo- gardłowa ( f. buccopharyngea)

- powięź skroniowa ( f. temporalis)

- przyusznicza (f. parotidea)

- powięź żwaczowa (f. masseterica)

POWIĘŹ SZYI – obejmuje trzy blaszki:

- blaszka powierzchowna

- blaszka przedtchawicza

- blaszka przedkręgowa

POWIĘZIE OKOLICY BARKU:

- powięź naramienna (f. deltoidea)

- powięź nadgrzebieniowa (f. supraspinata)

- powięź podgrzebieniowa ( f. infraspinata)

- powięź podłopatkowa (f. subscapularis)

- powięź pachowa (f. axillaris)

POWIĘŹ RAMIENIA (F. BRACHII)

POWIĘŹ PRZEDRAMIENIA (F. ANTEBRACHII) I POCHEWKI ŚCIĘGIEN MIĘŚNI

POWIĘZIE RĘKI – ma trzy blaszki powięziowe:

-powięź dłoniowa powierzchowna

- powięź głęboka

- powięź grzbietowa powierzchowna

POWIĘZIE BIODRA I UDA:

- powięź biodrowa (f. iliaca)

- powięź pośladkowa (f. glutea)

- powięź szeroka (f. latae)

POWIĘŹ GOLENI – wzmocniona troczkami:

- troczek górny prostowników (retinaculum mm. extensorum superius)

- troczek dolny prostowników ( retinaculum mm. extensorum inferius)

- troczek mm. strzałkowych górny i dolny ( retinaculum mm. peroneum superius et inferius)

- troczek mm. zginaczy ( retinaculum. mm. flexorum)

POWIĘZIE STOPY:

- powięź grzbietowa stopy ( f. dorsalis pedis)

- powięź tworząca rozcięgno podeszwowe (aponeurosis plantaris)

- powięź podeszwowa głęboka stopy - międzykostna (f. plantaris pedis profunda)

POŁĄCZENIA RUCHOMEJ CZĘŚCI KRĘGOSŁUPA:

1. Więzozrosty (syndesmosis):

- długie: więzadło podłużne przednie (lig. longitudinale anterius), podłużne tylne (lig. longitudinale posterius), nadkolcowe (lig. supraspinale) przechodzące w więza-dło karkowe (lig. nuchae)

- krótkie: więzadło żółte (lig. flava), międzykolcowe (lig. interspinalia), międzypoprzeczne(lig. intertransversaria)

1. Chrząstkozrosty (synchondroses):

- krążki międzykręgowe (disci intervertebrales) zbudowane z pierścienia włóknistego (anulus fibro sus) i jądra miażdżystego (nucleus pulposus)

1. Stawy kręgosłupa – stawy międzykręgowe( articulationes intervertebrales):

- połączenia krzyżowo guziczne: obejmują chrząstkozrosty – krążek międzykręgowy i więzozrosty: więzadło krzyżowo-guziczne brzuszne (lig. sacrococcygeum centrale), krzyżowo-guziczne grzbietowe głębokie (lig. sacrococcygeum dorsalne profundum) i powierzchowne (et superficiale), krzyżowo-guziczne boczne (lig. sacrococcygeum laterale)

- połączenia V kręgu lędźwiowego z kością krzyżową

- połączenia kręgosłupa z czaszką: staw głowowy górny – szczytowo-potyliczny, parzysty i staw głowowy dolny obejmujący st. szczytowo-obrotowy boczny i parzysty st. szczytowo-obrotowy przedni i tylny

Staw głowowy górny – szczytowo-potyliczny (dwuosiowy, kłykciowy) (articulatio atlantooccipitalis):

- powierzchnia: wypukła pow. kłykci potylicznych i wklęsła pow. dołków stawowych górnych kręgu szczytowego. Torebka stawowa przyczepia się do brzegów powierzchni stawowych

- więzadła: staw zabezpieczają 2 błony położone między brzegami otworu wielkiego kości potylicznej a przednim i tylnym łukiem kręgu szczytowe-go. Jest to błona szczytowo-potyliczna tylna (membrana atlantooccipitalis posterior) i przednia (et anterior)

- ruchy: przodozgięcie i tyłozgięcie głowy (potakiwanie), zginanie głowy na boki (ruchy powątpiewania).

Staw głowowy dolny – szczytowo-obrotowy (articulatio atlantoaxialis):

1. Staw szczytowo-obrotowy boczny ( articulatio atlantoaxialis lateralis):

- powierzchnia: pow. stawowe dolne kręgu szczytowego oraz pow. stawowe górne położone obok zęba kręgu obrotowego (wypukłe)

1. Staw szczytowo-obrotowy pośrodkowy, przedni i tylny (articulationes atlantoaxiales medianae, anterior et posterior):

- powierzchnia: pow. stawowa przednia zęba oraz dołek zęba łuku przed-niego kręgu szczytowego, pow. stawowa tylna zęba kręgu obrotowego oraz powierzchnia stawowa więzadła poprzecznego kręgu szczytowego.

Torebki wiotkie, delikatne, zrastające z brzegami pow. stawowych.

- więzadła: więz. krzyżowe kręgu szczytowego (lig. cruciforme atlantis), poprzeczne kręgu szczytowego (lig. transversum atlantis), wierzchołka zęba (lig. apicis dentis) , skrzydłowate (lig. alaria) oraz błona pokrywająca (membrana tectoria).

- ruchy: ruch obrotowy (przeczenia) obniżający kręg szczytowy dookoła osi długiej zęba i wzdłuż – ruch śrubowy

POŁĄCZENIA ŻEBER Z KRĘGOSŁUPEM I MOSTKIEM:

1. Stawy żebrowo-kręgowe (articulationes costovertebrales) tworzą staw głowy żebra i staw żebrowo-poprzeczny

2. Stawy głów żebrowych (articulationes capitum costarum).

Stawy żebrowo-kręgowe(articulationes costovertebrales):

1. Staw głowy żebra (articulatio capitis costae):

- powierzchnie: wypukła pow. głowy żebra i odpowiadający jej dołek żebrowy na trzonach kręgów Th. W stawach żeber II-X dołek położony na granicy 2 sąsiednich trzonów i uzupełniony krążkiem miedz. (stawy złożone, pokryte chrząstką włóknistą), a w stawach żeber I, XI i XII głowa żebra połączona z 1 dołkiem kręgu (stawy proste, pokryte chrząstką szklistą)

Torebka stawowa delikatna, przymocowana do brzegów pow. staw.

- więzadła: więz. promieniste głowy żebra (lig. capitis costae radiatum), środstawowe głowy żebra (lig. capitis costae intraarticulare).

1. Staw żebrowo-poprzeczny (articulatio costotransversarium):

- powierzchnie: wypukła pow. guzka żebra i dołek żebrowy wyr. poprzecznego (pokryta chrząstka szklista)

Torebka cienka i wzmocniona więzadłami.

- więzadła: więz. żebrowo –poprzeczne ( lig. costotransversarium), żebrowo-poprzeczne górne (lig. costotransversarium superius) i boczne (et laterale)

- ruchy: ruch obrotowy dookoła osi długiej szyjki żebra

POŁĄCZENIA ŻEBER Z MOSTKIEM:

1. Chrząstkozrost mostkowo-żebrowy (synchondrosis sternocostalis) – chrząstka I żebra z mostkiem

2. Stawy mostkowo- żebrowe (articulationes sternocostales)

- powierzchnie: wypukła pow. chrząstki żebra i wcięcie żebrowe na bocznych brzegach mostka. Pow. stawowe pokrywa chrząstka szklista. Torebka cienka, wzmocniona więzadłami.

- więzadła: mostkowo-żebrowe promieniste ( lig. sternocostalia radiata) i mostkowo- żebrowe śródstawowe (lig. sternocostale intraarticulare)

POŁĄCZENIA MOSTKA (JUNCTURAE STERNI): chrząstkozrosty mostkowe (synchondroses sternales)

POŁĄCZENIA KOŚCI CZASZKI:

1. Więzozrosty (syndesmosis) w postaci szwów głownie piłowatych i jako ciemiączka: szew wieńcowy (sutura coronalis), szew strzałkowy (sutura sagittalis), szew węgłowy (sutura lambdoidea), szef łuskowaty (sutura squamosa).

2. Chrząstkozrosty (synchondroses): skalisto-potyliczny i klinowo-skalisty.

3. Staw skroniowo- żuchwowy (articulatio temporomandibularis) – parzysty, sprzężony, złożony

- powierzchnie: pow. stawowa kości skroniowej jest wklęsło-wypukła i stanowi ją dołek stawowy i guzek stawowy, druga pow. na głowie żuchwy. Między nimi krążek stawowy, zrasta się z torebką stawową (mocna i luźna, pozwala przesuwać żuchwę z dołka na guzek.

- więzadła: więz. boczne (lig. laterale), rylcowo-żuchwowe (lig, stylomandibulare), klinowo – żuchwowe(lig. sphenomandibulare)

- ruchy: związane z otwieraniem i zamykaniem jamy ustnej oraz rozdrabnianiem pokarmu. Są to: ruch opuszczania i unoszenia żuchwy, wysuwania i cofania żuchwy oraz ruchy żucia.

POŁĄCZENIA OBRĘCZY KOŃCZYNY GÓRNEJ (JUNCTURAE CINGULUM MEMBRI SUPERIORIS):

1. Staw mostkowo-obojczykowy (articulatio sternoclavicularis) – kulisty, złożony, wieloosiowy:

- powierzchnie: koniec mostkowy obojczyka (facies articularis starnalis), wcięcie obojczykowe mostka ( incisura clavicularis) i krążek stawowy (discus articularis). Pow. pokrywa chrząstka włóknista.

- torebka stawowa: gruba, wzmocniona więzadłami wzdłuż brzegów pow. stawowych.

- więzadła: więz. mostkowo-obojczykowe przednie i tylne ( lig. sternoclavicularis anterius et posterius), międzyobojczykowe (lig. interclaviculare), żebrowo-obojczykowe (lig. costoclaviculare).

- ruchy: unoszenie ku górze (50 stopni) i obniżanie (5 stopni), wysuwanie do przodu i cofanie(30-40 stopni) oraz niewielki ruch rotacyjny.

1. Staw barkowo – obojczykowy (articulatio acromioclavicularis) – kulisty, sprzężony:

- powierzchnie: koniec barkowy obojczyka (pow. owalna, lekko wypukła) i wyrostek barkowy łopatki (pow. wklęsła). Pow. pokrywa chrząstka włóknista. Może wystąpić krążek st.

- więzadła: więz. barkowo- obojczykowe (lig. acromioclaviculare) i kruczo-obojczykowe (lig. coracoclaviculare) na które składa się: więz. stożkowe (lig. conoideum) oraz więz. czworoboczne (lig. trapezoideum)

- ruchy: unoszenie i obniżanie, wysuwanie i cofanie, nieznaczne ruchy rotacyjne

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ WOLNEJ (JUNCTURAE MEMBRI SUPERIORIS LIBERI):

1. Staw ramienny (articulatio humeri)- prosty, kulisty, wieloosiowy:

- powierzchnie: głowa k. ramiennej i wydrążenie stawowe łopa-tki. Pow. pokrywa chrząstka szklista, przechodząca w obrąbek stawowy (labrum glenoidale) zbud. z chrząstki włóknistej.

- torebka stawowa: b. mocna, obszerna, przy spoczynku dolna pow. tworzy fałd skierowany do dołu pachowego – zachyłek pachowy (reces sus axillaris). Na k. ramiennej wzdłuż szyjki anatomicznej, na łopatce po str. zewn. obrąbka panewki. U góry dochodzi do wyr. kruczego włączając guzek nadpanewkowy z przyczepem głowy długiej m. dwugłowego do jamy stawu. Ściegno m. opuszcza staw bruzdą międzyguzkową.

- więzadła: kruczo-ramienne (lig. coracohumerale), obrąbkowo-ramienne (lig. glenohumerale), kruczo-barkowe (lig. coracoacromiale)

W okolicy stawu są kaletki maziowe: podścięgnowa m. podło-patkowego, podbarkowa , m. kruczo-ramiennego, pochewka mię-dzyguzkowa dla ścięgna głowy długiej m. dwugłowego ramienia.

- ruchy: odwodzenie (abductio) – 70-90 stopni, przywodzenie (adductio), przodozgięcie (anteversio) i tyłozgięcie (retroversio), ruchy rotacyjne (rotatio): nawracania (pronatio) i odwracania (supinatio), ruch obwodzenia (circumductio).

1. Staw łokciowy (articulatio cubiti) – dwuosiowy, zawiasowo-obrotowy

- powierzchnie: cz. ramienno- łokciowa ( bloczek k. ramiennej i wcięcie bloczkowe k. łokciowej), cz. ramienno- promieniowa (główka k. ramiennej i wcięcie promieniowe na k. łokciowej), cz. promieniowo-łokciowa (obwód stawowy głowy k. promieniowej i wcięcie promieniowe na k. łokciowej). Pow. pokrywa chrząstka szklista. - torebka stawowa: napięta po bokach, od przodu i tyłu luźniejsza, na k. ramiennej wzdłuż linii pow. stawowych włącza-jąc dół łokciowy i dziobasty, na k. łokciowej przyczepia się do brzegów pow. wcięcia bloczkowego oraz do szyjki k. promieniowej.

- więzadła: poboczne łokciowe (lig. collaterale ulnare), poboczne promieniowe ( lig. collaterale radiale), pierścieniowate (lig. anulare radii), czworokątne (lig. quadratum)

- ruchy: zgięcia (flexio) – 40 stopni, prostowania (extensio) – 170-175 stopni, ruchy obrotowe: nawracanie (pronatio) i odwracanie (supinatio)

3. Błona międzykostna przedramienia (membrana interossea antebrachii)

4. Staw promieniowo-łokciowy dalszy (articulatio radioulnaris distalis) – złożony, obrotowy, jednoosiowy

- powierzchnie: niepełny obwód stawowy głowy k. łokciowej i wcięcie łokciowe k. promieniowej. Pow. uzupełnia krążek stawowy - ruchy: sprzężone z st. promieniowo-łokciowym bliższym

5. Stawy ręki (manus):

1. Staw promieniowo-nadgarstkowy (articulatio radiocarpea) – złożony, eliptyczny, dwuosiowy:

- powierzchnie: pow. stawowa nadgarstkowa k. promieniowej i krążek stawowy (wklęsła pow.) oraz trzy kości szeregu bliższego nadgarstka: łódeczkowata, księżycowata i trójgraniasta (wypukła pow. ). Pow. pokrywa chrząstka stawowa. - torebka stawowa: obszerna, przymocowana wzdłuż brzegów pow. stawowych

- więzadła: poboczne promieniowe nadgarstka ( lig. collaterale carpi radiale), poboczne łokciowe nadgarstka (lig. collaterale carpi ulnare), promieniowe nadgarstka dłoniowe (lig. radiocarpeum palmare), promieniowe nadgarstka grzbietowe (lig. radiocarpeum dorsalne) i łokciowe nadgarstka dłoniowe (lig. ulnocarpeum palmare)

- ruchy: zginanie dłoniowe ( flexio palmaris manus) – 80 stopni, zginanie grzbietowe ( flexio dorsalis manus) – 70 stopni, odwodzenie łokciowe (abductio ulnaris manus) – 45 stopni, odwodzenie promieniowe ręki (abductio radialis manus) – 20 stopni, ruch obwodzenia (circumdustio manus).

b) Staw środnadgarstkowy (articulatio mediocarpea) płaski, złożony, niewielka ruchomość – utworzony przez szereg bliższy i dalszy k. nadgarstka ( większa ruchomość w k. szeregu bliższego). Torebka przymocowana do granic pow. st.

1. Stawy międzynadgarstkowe (articulatio intercarpeae)

- powierzchnie: między k. nadgarstka szeregu bliższego i dalszego - więzadło: łukowate grzbietowe i dłoniowe nadgarstka (lig. arcuatum carpi dorsalne et palmare), międzynadgarstkowe dłoniowe, grzbietowe i międzykostne (lig. intercarpea palmaria, dorsalia et interossea)

d) Stawy nadgarstkowo-śródręczne (articulatio carpometacarpeae) – między szeregiem dalszym nadgarstka a podstawami k. śródręcza, minimalna ruchomość

e) Stawy międzyśródręczne (articulationes intermeracarpeae) – w rejonie podstaw k. śródręcza II-V, płaskie o minimalnej ruchomości, więzadła: nadgarstkowo-śródręczne dłoniowe i grzbietowe (ligg. carpometacarpea palmaria et dorsalia), śródręczno dłoniowe, grzbietowe i międzykostne ( ligg. metacarpea palmaria dorsalia et interossea)

f) Staw nadgarstkowo- śródręczny kciuka (articulatio carpometacarpea pollicis) – prost, siodełkowy, dwuosiowy:

- powierzchnia: pow. stawowa k. czworobocznej większej i podstawy I k. śródręcza. Obie są siodełkowate, wklęsło-wypukłe. Pow. pokrywa chrząstka szklista. - torebka stawowa: obszerna, mocna, przyczepia się do brzegów pow. st.

- ruchy: odwodzenia (abductio), przywodzenia (adductio) kciuka praz przeciwstawiania (opposito) i odprowadzania (reposito), ruch obwodzenia (circumductio)

g) Stawy śródręczno-paliczkowe (articulationes metacarpophalandeae) – proste, dwuosiowe:

- powierzchnie: wypukła pow. głowy k. śródręcza i wklęsła pow. podstawy paliczka bliższego - torebka stawowa: luźna, przycze-piona do brzegów pow. stawowych. Po str. dłoniowej wyst. trzeszczki (ossa sesamoidea)

- więzadła: poboczne (ligg. collateralia), poprzeczne głębokie śródręcza (lig. metacarpeum transversum profundum)

- ruchy: zgięcie (flexio), prostowanie (extensio), odwodzenia palców (abductio digitorum) , przywodzenia palców (adductio digitorum) ruch obwodzenia (circumductio)

h) Stawy międzypaliczkowe (articulationes interphalandeae manus) – proste, zawiasowe, jednoosiowe:

- powierzchnie: na końcach aliczków – głowa (bliczek) z podstawą paliczka następnego - torebki stawowe: cienkie, przyczepione do brzegów pow. stawowych, po str. dłoniowej małe blaszki włóknisto-chrzęstne dłoniowe (lamina fibrocartilagineae palmares) po których ślizgają się ścięgna zginaczy - więzadła: poboczne (ligg. collateralia) - ruchy: zginanie (flexio) – 120 stopni , prostowanie (extensio) – 70 stopni

POŁĄCZENIA OBRĘCZY KOŃCZYNY DOLNEJ (JUNCTURAE CINGULUM MEMBRI INTERIORIS):

1. Staw krzyżowo – biodrowy (articulatio sacroiliaca)- prosty, płaski, ograniczona ruchomość:

- powierzchnie: pow. uchowata k. biodrowej i krzyzowej. Obie płaskie pokryte chrząstką włóknistą, a w głębszych warstwach chrząstką szklistą

- torebka stawowa: przymocowana do brzegów pow. st., wzmocniona więzadłami bezpośrednimi i pośrednimi

- więzadła: bezpośrednie: krzyżowo-biodrowe brzuszne (przednie – ligg. sacroiliaca ventralia), krzyżowo-biodrowe grzbietowe (tylne – ligg. sacroiliaca dorsalia), krzyżowo-biodrowe międzykostne (ligg. sacroiliaca dorsalia), pośrednie: biodrowo-lędźwiowe (lig. iliolumbale) , krzyżowo-guziczne (lig. sacrotuberale), krzyżowo-kolcowe (lig. sacrospinale).

Dwa ostatnie zamykają wcięcia kulszowe mniejsze i większe w otwory- kulszowy większy (foramen ischiadicum majus) i kulszowy mniejszy (foramen ischiadicum minus).

1. Spojenie łonowe (symphysis pubica) – łączy kości miednicy krążkiem międzyłonowym (discus interpubicis), który wewnątrz ma jamę spojeniową (cavum symphyseos). Górna okolica spojenia: więz. łonowo-górne (lig. pubicum superius), dolna okolica: więz. łukowate łonowe (lig. arcuatum pubis). Kąt między gałęziami dolnymi k. łonowych u mężczyzn tworzy kąt podłonowy (angulus subpubicus), u kobiet łuk łonowy ( arcus pubis).

2. Błona zasłonowa (membrana obturatora) i więzadło pachwinowe ( ligg. inquinale)

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY DOLNEJ WOLNEJ (JUNCTURAE MEMBRI INFERIORIS LIBERI):

1. Staw biodrowy (articulatio coxae)- prosty, kulisto-panewkowy, wieloosiowy:

- powierzchnie: wklęsłą tworzy panewka (acetabulum) pogłębiona przez obrąbek panewkowy (labrum acetabulare) i pow. głowy k. udowej, która styka się z obwodową częścią panewki tzw. pow. księżycowatą (facies lunata). Obrąbek panewki przechodzi w więz. poprzeczne panewki (lig. transversum acetabuli).

- torebka stawowa (capsula articularis): przyczepia się na zewnątrz od obrąbka st. do kostnego ograniczenia panewki, a na k. udowej powyżej kresy międzykrętarzowej w połowie dł. szyjki k. udowej. Gruba i mocna.

-więzadła: biodrowo-udowe (lig. iliofemorale), łonowo-udowe (lig. pubofemorale), kulszowo-udowe (lig. ischiofemorale), warstwa okrężna ( zona orbicularis) i więz. głowy k. udowej (lig. capitis femoris)

- ruchy: zginanie (flexio), prostowanie (extensio) – do 130-135 stopni, odwodzenia (abductio) – 140 stopni, przywodzenia (adductio) – 40 stopni, ruch rotacyjny (obrotowy)- rotacja zew. 15 stopni, rotacja wew. 35 stopni, ruchy obwodzenia (circumductio)

1. Staw kolanowy ( articulatio genus) – złożony, zawiasowo-obrotowy, dwuosiowy:

- powierzchnie: wypukłą pow. tworzą dwa kłykcie k. udowej – boczny i przyśrodkowy, które stykają się z wklęsłymi pow. kłykci k. piszczelowej- bocznym i przyśrodkowym. Występują między pow. k. udowej i k. piszczelowej łąkotki – boczna i przyśrodkowa (meniscus lateralis et medialis).

- torebka stawowa: warstwa włóknista przymocowuje się do kresy międzykłykciowej k. udowej, rzepce i k. piszczelowej, a warstwa maziowa wzdłuż brzegów obu kłykci k. udowej i wnika głęboko do stawu.

- więzadła: zewnętrzne: poboczne piszczelowe ( lig. collaterale tibiale), poboczne strzałkowe (lig. collaterale fibulare), więz. rzepki (lig. patellae) z troczkami- przyśrodkowym i bocznym (retinacula patellae mediale et laterale), więz. podkolanowe skośne (lig. popliteum obliquum) i podkolanowe łukowate (lig. popliteum arcuatum), wewnętrzne: więz. krzyżowo-przednie (lig. cruciatum anterius), krzyżowe tylne (lig. cruciatum posterius), krzyżowe kolana (ligg. cruciata genus), poprzeczne (lig. transversum genus)

- kaletki maziowe(bursa synovialis): nadrzepkowa (bursa synovialis), podścięgnowa podrzepkowa (b. subtensinea prepatellaris), podskórna przedrzepkowa (b. subcutanea prepatellaris), podrzepkowa głęboka (b. infrapatellaris profunda), mięsnia półbłoniastego (b.m. semimembranosi), podścięgnowa m. brzuchatego łydki ( b. subtendinae m. gastrocnemii), zachyłek podkolanowy (recessus subpopliteus)

- ruchy: zgięcie (flexio) – do 170 stopni, prostowanie (extensio), ruchy obrotowe ( rotatio) – na zewnątrz do 40 stopni, do wewnątrz 10 stopni

1. Połączenia kości goleni:

1. staw piszczelowo-strzałkowy (articulatio tibiofibularis):

- powierzchnie: pow. st. głowy strzałki i strzałkowa k. piszczelowej położone w tylno- bocznej okolicy kłykcia bocznego k. piszczelowej

- torebka stawowa: przyczepia się do brzegów linii pow. st. i jest napięta

- więzadła: głowy strzałki przednie (lig. capitis fibulae anterius), głowy strzałki tylne ( lig. capitis fibulae posterius)

- ruchy: przednia cz. bloczka skokowego powoduje ruch nieznaczny do boku k. strzałkowej

1. błona międzykostna goleni (membrana interossea cruris) – przymocowana do brzegów międzykostnych k. piszczelowej i strzałkowej. Stabilizuje położenie obu k. podudzia względem siebie.

2. więzozrost piszczelowo-strzałkowy (syndesmosis tibiofibularis) – między końcami dalszymi k. piszczelowej i strzałkowej i jest przedłużeniem błony. Wzmocniona przez więzadła piszczelowo-strzałkowe przednie i tylne (lig. tibiofibulare anterius et posterius). Pozwala na nieznaczne odsunięcie w bok kostki bocznej podczas grzbietowego zgięcia stopy

1. Stawy stopy:

- staw skokowo – goleniowy (skokowy górny)

- stawy międzystępowe: staw skokowo-piętowo-łódkowy (skokowy dolny) oraz stawy między kośćmi stępu ( staw piętowo-sześcienny, klinowo-łódkowy)

- stawy stępowo-śródstopne

- stawy międzyśródstopne

- stawy palców stopy: śródstopno-paliczkowe i międzypaliczkowe

Staw skokowo – goleniowy (skokowy górny) (articulatio talocruralis) – bloczkowy, jednoosiowy, złożony, zawiasowy:

- powierzchnie: wypukła pow. bloczka k. skokowej objęta wklęsłą pow. utworzoną przez obie kostki – boczną i przyśrodkową k. piszczelowej i strzałkowej oraz dolną pow. st. k. piszczelowej

- torebka stawowa: przymocowuje się wzdłuż brzegów pow. st. i jest luźna z tyłu i przodu, napięta po bokach.

- więzadła: przyśrodkowe (trójgraniaste) (lig. mediale), skokowo-strzałkowe przednie i tylne (lig. talofibulare anterius et posterius), piętowo- strzałkowe (lig. calcaneofibulare)

- ruchy: zgięcie grzbietowe stopy (flexio dorsalis pedis) – do 20 stopni, zgięcie podeszwowe stopy (flexio plantaris pedis) – 30 stopni

Staw skokowy dolny – staw skokowo-piętowo-łódkowaty (articulatio talocalcaneonavicularis) – dzielimy na staw tylny: skoowo-piętowy i przedni: skokowo-piętowo-łódkowy, które oddziela więz. skokowo-piętowe międzykostne

- powierzchnie: na k. skokowej znajd. się pow. st. piętowe: tylna, środkowa i przednia oraz pow. st. głowy k. skokowej; na k. piętowej znajd. się pow. st. skokowe: tylna, środkowa położona na podpórce skokowej i przednia; na k. łódkowej położona jest wklęsła pow. st. dla głowy k. skokowej

- torebka stawowa: wzdłuż brzegów pow.st. , odrębna dla st. tylnego i przedniego

- więzadła: st. tylnego: skokowo-piętowe boczne (lig. talocalcaneum interosseum), skokowo-piętowe przyśrodkowe (lig. talocalcaneum mediale), skokowo-piętowe międzykostne (lig. talocalcaneum interosseum),st. przedniego: więz. piętowo-łódkowate podeszwowe (lig. calcaneonavicurale plantare), skokowo-łódkowe (lig. talonaviculare), rozdwojone (lig. bifurcatum)

- ruchy: zgięcie podeszwowe, odwracanie, przywiedzenie stopy, zgięcie grzbietowe, nawracanie i odwiedzenie stopy

Staw piętowo-sześcienny (articulatio calcaneocuboidea) – prosty, płaski:

- powierzchnie: pow. stawowe k. piętowej i sześciennej

- torebka stawowa: przyczepiona do brzegów pow. st.

- więzadła: piętowo-sześcienne podeszwowe (lig. calcaneocuboideum plantare), pietowo-sześcienne grzbietowe (lig. calcaneocuboideum dorsale), podeszwowe długie ( lig. plantare longum)

Staw Choparta (staw poprzeczny stępu)– linia biegnąca przes st. piętowo-sześcienny i skokowo-łódkowy

Klucz stawu Choparta – więzadło rozdwojone

Staw klinowo-łódkowy (articulatio cuneonavicularis)- między k. łódkowatą, a bliższymi pow. 3 kości klinowatych: przyśrodkową, pośrednią i boczną. Pow. st. są płaskie, ruchomość minimalna, krótkie i silne więzadła po str. podeszwowej i grzbietowej

Stawy stępowo-śródstopne (articulationes tarsometatarseae) – płaskie o minimalnej ruchomości, zachodzą między pow. szeregu dalszego k. stępu, a podstawami k. śródstopia. Połączenia te wzmacniają więzadła: stępowo-śródstopne grzbietowe, podeszwowe i międzykostne ( ligg. tarsometatarsea dorsalia, plantaria et interossea). Jamy stawów stępowo-śródstopnych tworzą linię Lisfranca.

Stawy międzyśródstopne (articulationes intermetatarseae) –obejmują podstawy k. śródstopia II-V. Torebki stawowe przymocowują się do brzegów pow. st., a jamy stawów łączą się z st. stępowo-śródstopnymi. Więzadła: śródstopie grzbietowe, podeszwowe i międzykostne (ligg. metatarsea dorsalia, plantaria et interossea).

Stawy śródstopno- paliczkowe (articulationes metatarsophalangeae) – pow. tworzą wypukłe głowy pięciu k. śródstopia oraz podstawy paliczków bliższych palców stopy. Torebki stawowe luźne i wzdłuż pow.st. Od str. podeszwowej torebki wzmocnione są przez blaszki włóknisto- chrzęstne podeszwowe (laminae fibrocartilagineae planteres). Więzadła: poboczne (ligg. collateralia), podeszwowe (ligg. plantaria) poboczne głębokie śródstopia (ligg. metatarsea transversa profunda). Ruchy: zgięcie grzbietowe i podeszwowe palców stopy oraz ruchy odwodzenia i przywodzenia palców stopy.

Stawy międzypaliczkowe stopy (articulationes interphalangeae pedis) – zawiasowe, proste, jednoosiowe- między powierzchniami paliczków. Torebki stawowe wzmocnione więz. pobocznymi (ligg. collateralia). Zachodzą tu ruchy zginania i prostowania.