SZCZEGÓLNA OCHORNOA PRACY MŁODOCIANYCH I KOBIET.

(Art. 176 – 189 K.P.)

Odmowa pracy kobiet podyktowania jest dwoma przesłankami:

1 . niektóre rodzaje prac mogą wpływać szkodliwie na zdrowie kobiet,

2 . w pewnych okresach, np. ciąży kobieta wymagają nie tylko szczególnej ochrony, lecz również zapewnienia jej określonych ułatwień w wykonywaniu pracy.

Kodeks Pracy stanowi więc o wyraźnym zakazie zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia, a wykaz takich prac ustala Rada Ministrów, prace te powinny być określone również w regulaminie pracy u każdego pracodawcy.

W okresie ciąży przysługują kobietą liczne uprawnienia:

1 . Gdy dotychczas wykonywana praca jest wzbroniona dla kobiet w ciąży lub gdy w orzeczeniu lekarskim twierdzono, że nie powinna ona wykonywać dotychczasowej pracy, pracownica winna być przeniesiona do innej pracy, gdyby to wiązało się z obniżką wynagrodzenia pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy.

2 . Kobiety w ciąży nie mogą być zatrudniane w nocy (21- 7 rano), w godzinach nadliczbowych, a ponadto bez ich zgody nie wolno ich delegować poza stałe miejsce pracy.

Na dzień dzisiejszy pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze

1 . 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy 1 porodzie,

2 . 31 tygodni w przypadku urodzenia dwójki dzieci przy 1 porodzie,

3 . 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy 1 porodzie,

4 . 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy 1 porodzie,

5 . 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga dzieci i więcej przy 1 porodzie,

Po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem (dwa tygodnie). Pracownica po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu ma prawo zrezygnować z urlopu (pozostałej części) – w takim wypadku nie wykorzystanej części urlopu udziela się pracownikowi ojcu wychowującemu dziecko na jego pisemny wniosek.

Pracownik (ojciec) wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze dwóch tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia. Pracownica ma prawo do urlopu wychowawczego do ukończenia przez dziecko 4 roku życia. Zgodnie z Art. 187 K.P. pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch 30 minutowych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy, pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko do dwóch 45 minutowych każda – przerwy na karmienie mogą być na wniosek pracownicy sumowane. Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko do 14 lat przysługują dwa dni opieki nad dzieckiem (Art. 188 K.P.).

OCHRONA MŁODOCIANYCH (ZATRUDNIENIE MŁODOCIANYCH)

Pracownicy młodociani podlegają również szczegółowej ochronie. Młodociany zgodnie z Art. 190 K.P. jest osoba, która ukończyła 16 lat a nie przekroczyła 18 lat. Nie wolno zatrudniać osób poniżej 16 roku życia. Wolno zatrudniać tylko tych młodocianych, którzy ukończyli co najmniej gimnazjum i przedstawią świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu. Młodociany uzyskuje z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy prawo do urlopu w wymiarze 12 dni roboczych, natomiast z upływem roku pracy młodociany uzyskuje parowo do 26 dni roboczych ale w roku kalendarzowym, w którym kończy 18 lat przysługuje mu prawo do 20 dni roboczych urlopu wypoczynkowego.

BHP, WYPADKI PRZY PRACY, CHOROBY ZAWODOWE

W procesie pracy wszyscy pracownicy aczkolwiek w stopniu zróżnicowanym podlegają pewnym zagrożeniom bądź bezpośrednim np. przy pracy na rusztowaniach bądź pośrednio np. w skutek niedostatecznego szkolenia w zakresie BHP. Zapewnienie pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy należy przede wszystkim do pracodawcy K.P. stanowi, że pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie. Musimy również zaznaczyć i rozumieć, że wiele obowiązków w zakresie BHP, spoczywa na samych pracownikach, projektantach, konstruktorach nowych obiektów. Kodeks Pracy nakłada na pracodawców nie tylko obowiązek zapewnia właściwych warunków przy uruchomieniu zakładu lecz także obowiązek systematycznego utrzymywania pomieszczeń pracy, budynków, magazynów w stanie zapewniającym bezpieczne warunki pracy – w tym celi przeprowadza się w zakładzie pracy okresowe przeglądy warunków pracy, które mają na celu badanie stanu BHP oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów.

Powyższe obowiązki względem pracowników w zapobieganiu chorobom zawodowymi i w zapewnieniu opieki lekarskiej – pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym oraz przeprowadzać systematyczne pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia. Dużą wagę przywiązują przepisy do szkoleń pracowników w zakresie BHP. Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posada on dostatecznej znajomości przepisów BHP oraz potrzebnych umiejętności. Przyjęcie do wiadomości tych przepisów winno być przez pracownika potwierdzone na piśmie.

PROZPATRYWANIE SPORÓW W ZAKRESIE PRAWA PRACY

Spory ze stosunku pracy rozstrzygają sądy pracy – przepisy dążą jednak aby w sprawach ze stosunku pracy strony starały się spory załatwiać polubownie i w konsekwencji regulacji prawnych od Art. 244K.P. normy prawne stanowią, że przed skierowaniem sprawy na drogę sądową pracownik może żądać wszczęcia postępowania pojednawczego przed komisją pojednawczą, którą powołuje wspólne pracodawca i zakładowa organizacja związkowa (jeżeli u danego pracodawcy działają związki zawodowe). Członkiem komisji pojednawczej mogą być:

1 . Główny księgowy,

2 . Radca prawny,

3 . Osoba prowadząca sprawy osobowe i kadrowe.

Zadaniem komisji pojednawczej jest aby do zawarcia ugody doszło w terminie 14 dni od złożenia wniosku. Spory o roszczenia ze stosunku pracy rozstrzygają sądy pracy stanowiące odrębne jednostki organizacyjne sądów rejonowych. Sądy pracy i ubezpieczeń społecznych stanowiąc odrębne jednostki organizacyjne sądów okręgowych. Generalne roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WYKROCZENIA PRZECIWKO PRAWĄ PRACOWNIKA.

Art. 281-283 K.P.

POŚREDCNICTWO PRACY I OCHRONA BEZROBOTNYCH

Zadaniem państwa w zakresie zatrudnienia, przeciwdziałaniu bezrobociu i łagodzenia skutków określa ustawa z 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucji rynki pracy (Dziennik ustaw 99 pozycja 1001). Ustawa ta określa zadania państwa w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej bezrobotnych i innych osób poszukujących pracy. Organami roboczymi na szczeblu powiatowym są Powiatowe Urzędy Pracy, które prowadzą pośrednictwo pracy rejestrują bezrobotnych oraz prowadzą ich karty rejestracyjne. Bezrobotni mają obowiązek zgłaszania się do urzędu w celu potwierdzenia swojej gotowości do podjęcia pracy i uzyskania informacji o możliwości zatrudnienia lub szkolenia.
Starosta może pozbawić statusu bezrobotnego osobę, która odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przejęcia proponowanej racy albo udziału w szkoleniu lub nie stawiła się w terminie w PUP. Bezrobotnym przysługuje zasiłek dla bezrobotnych.

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE

Ubezpieczenia społecznie stanowią pewien wyodrębniony system świadczeń zabezpieczający pracowników i ich rodziny przed negatywnymi skutkami określonych zdarzeń takich jak np. utrata lub ograniczenie możliwości zarobkowania, choroba, macierzyństwo, inwalidztwo, od osiągnięcia określonego wieku, śmierć. System ubezpieczeń społecznych przeszedł w Polsce zasadnicze zmiany o charakterze strukturalnym, a podstawę regulującą w tym zakresie ustanowione są w ustawie z 22.09.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych od dnia 01.01.1999r. (wchodzi w życie).

Ubezpieczenia społecznie obejmują w myśl ustawy ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe – głównym funduszem realizującym zadania w powyższym zakresie jest fundusz ubezpieczeń społecznych, którym dysponentem jest ZUS.

Po wprowadzeniu reformy ubezpieczeń społecznych prowadzone są przez tak zwane trzy filary:

- filarem I jest zreformowany ZUS,

- filar II stanowią otwarte fundusze emerytalne,

- filar III (uzupełniające) dobrowolne ubezpieczenia na życie.