Wprowadzenie
- definicja BIZ-ów
- BIZ na świecie wg UNCTAD (wykres)
Korporacje transnarodowe
- finansowe
- niefinansowe
Export BIZ-ów
- omówienie tablicy
Import BIZ-ów
- omówienie tablicy
5. Najwięksi światowi inwestorzy
6. Motywy działania przedsiębiorstw
7. Przedsiębiorstwa o najwyższym poziomie transnarodowości
- wskaźnik transnarodowości (TNI)
- omówienie tablicy
Ad. 1 ( slajd 1,2 >> wykres BIZ na świecie)
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) (ang. foreign direct investment - FDI) według definicji UNCTAD, IMF i OECD są kategorią międzynarodowych inwestycji, dokonywanych przez rezydenta jednego kraju z zamiarem sprawowania długotrwałej kontroli w przedsiębiorstwie innego kraju.
>>Bezpośrednie inwestycje zagraniczne określane są jako międzynarodowy transfer kapitału w celu utworzenia w innym kraju filii i sprawowania nad nią kontroli.
(opis wykresu – tendencje)
Ad. 2 ( slajd 3,4,5 >> k. transnarodowe)
Są to przedsiębiorstwa, które posiadają udziały w firmach zlokalizowanych więcej niż w jednym kraju i kontrolują te udziały
>>To przedsiębiorstwa, których kompania macierzysta znajduje się w danym kraju, natomiast jej operacje dokonywane są na rynkach innych krajów, włącznie z zakładaniem oddziałów, filii, czy też przejmowaniem kontroli nad określonymi.
Obecnie na całym świecie działa około 63 tysięcy korporacji transnarodowych posiadających ponad 820 tysięcy zagranicznych filii. Łączna wartość produktu brutto korporacji stanowi około 25% światowego PKB, a dochody największych korporacji przewyższają krajowe produkty wielu średniej wielkości krajów, również Polski.
>> W światowym eksporcie dostawy wewnątrzkorporacyjne stanowią w przybliżeniu 35 %, dalsze 40% przypada na dostawy niezależnych odbiorców współpracujących z korporacjami.
Niekiedy jednak można zauważyć, że działalność korporacji transnarodowych może mieć również niekorzystne oddziaływanie na gospodarki krajów goszczących. Działalność korporacji może, bowiem doprowadzić do np. praktyk restrykcyjnych, „podcinania” krajowych przedsiębiorstw, drenażu rynków i zaawansowanych zasobów wytwórczych, oligopolizacji rynków branżowych czy też utrwalania tradycyjnej struktury eksportu.
>> Ważne znaczenie korporacji transnarodowych jest związane z ich potęgą ekonomiczną. Działalność korporacji spełnia bowiem w gospodarce światowej wiele ważnych funkcji, które służą rozwojowi i przemianom w skali globalnej, regionalnej i krajowej.
Realizując swą politykę ekspansji (inwestycyjna, kooperacyjna, handlowa) korporacje dokonują
przemieszczania zasobów i zdolności wytwórczych,
pobudzają wzrost i efektywność gospodarczą.
restrukturalizacji sektorów i przedsiębiorstw,
aktywizują konkurencję i lokalną przedsiębiorczość,
transmitują nowe metody i wzorce gospodarowania oraz
umacniają międzynarodowe powiązania i współzależności.
Niekiedy jednak można zauważyć, że działalność korporacji transnarodowych może mieć również niekorzystne oddziaływanie na gospodarki krajów goszczących. Działalność korporacji może, bowiem doprowadzić do np. praktyk restrykcyjnych, „podcinania” krajowych przedsiębiorstw, drenażu rynków i zaawansowanych zasobów wytwórczych, oligopolizacji rynków branżowych czy też utrwalania tradycyjnej struktury eksportu.
(omówienie przykładów k. transnarodowych finansowych) >> tabelka
>> 1. Citigroup Inc. (US)
Citigroup powstał w 1998 roku w wyniku fuzji Citicorp i Travelers Group. W ten sposób powstał największy, pod względem kapitalizacji rynkowej, dostawca usług finansowych na świecie.
Do Citigroup należą między innymi:
- Citibank
- Citifinancial
- Salomon Smith Barney
- w Polsce: Bank Handlowy w Warszawie S.A., działający pod marką Citi Handlowy
2 BNP Paribas to grupa kapitałowa, a zarazem bank francuski powstały w 2000 roku z połączenia banków Banque Nationale de Paris (BNP) i Paribas. Jest to największy bank strefy euro pod względem kapitalizacji giełdowej. Siedzibą banku jest Paryż. Spółka wchodzi w skład indeksu CAC 40.
Polski oddział to BNP Paribas Oddział w Polsce oraz BNP Paribas Bank Polska dawny Fortis.
>> 3. Allianz SE (GER)
Niemiecka firma ubezpieczeniowa, notowana na giełdzie we Frankfurcie nad Menem w indeksie DAX. Od października 2006 Allianz przekształcił się w spółkę europejską. W niektórych krajach spółka prowadzi także działalność bankową. W Polsce zarejestrowana od 2008 roku jako Allianz Bank Polska SA.
Wyniki finansowe Grupy
Składki z ubezpieczeń w Grupie Allianz Polska wyniosły w 2010 roku 3,2 miliarda złotych, a aktywa pod zarządem grupy przekroczyły 10 mld zł. To stawia Grupę Allianz w czołówce instytucji ubezpieczeniowych działających w Polsce. Liczba klientów TFI Allianz wyniosła 25,7 tysięcy, a aktywa OFE Allianz na koniec 2010 roku wzrosły do ponad 6,5 mld zł, a liczba członków funduszu zwiększyła sie do ponad 448 tysięcy.
Siłę i stabilność marki Allianz potwierdza także wysokość łącznego kapitału Grupy, który wynosi prawie 800 mln zł. To czyni Allianz jednym z najpotężniejszych inwestorów zagranicznych w Polsce.
4. General Spa
(omówienie przykładów k. transnarodowych niefinansowych) >> tabelka
1. Hutchison Whampoa LImited
>> 2. CITIC Group
Dawniej International Trust and Investment Corporation. Jest państwowym przedsiębiorstwem inwestycyjnym Chińskiej Republiki Ludowej ustanowiona w 1979 r. Jej początkowym celem było "przyciągnięcie i wykorzystanie kapitału zagranicznego, wprowadzenie zaawansowanych technologii, a także przyjęcie zaawansowanych i naukowych praktyk międzynarodowych w eksploatacji i zarządzaniu". Obecnie jest właścicielem 44 spółek zależnych, w tym Chiny CITIC Bank, CITIC Holdings, CITIC Trust Co i CITIC Merchant Co., Ltd (głównie banki) w Chinach, Hong Kongu, USA, Kanadzie, Australii i Nowej Zelandii.
3. Cemex S.A.
>> 4. Samsung Electronics Co., Ltd.
Jedno z największych na świecie przedsiębiorstw branży elektronicznej. Jest częścią grupy Samsung. Grupa Samsung została założona w 1938 roku . Ma oddziały w 58 krajach. Słowo samsung w języku koreańskim znaczy trzy gwiazdy lub trójgwiazda.
Ad. 3 ( slajd 6 >> eksport BIZ)
W światowym przewozie kapitalu w postaci BIZ dominującą pozycje zajmują kraje uprzemysłowione. Jest to szczególnie widocznie w eksporcie, w którym przypada na nie ponad 95 % skumulowanych inwestycji.
Ad.4 ( slajd 7,8 >> import BIZ)
Większość BIZ odbywa się w krajach wysoko rozwiniętych. (USA, Europa zachodnia).
Ad. 5 ( slajd 9,10 >> Najwięksi światowi inwestorzy)
- omówienie mapki
Najbardziej perspektywiczne w skali globalnej dziś są sektory słabo
zależne od cyklów koniunkturalnych: wydobywczy, rolniczy, energetyczny,
w tym energetyki odnawialnej i produkcji żywności. Za perspektywiczne
globalnie uznać można również sektory BPO(outsourcing), lotniczy z kosmicznym oraz
maszynowy;
• coraz większą skłonność do inwestycji wykazują kraje rozwijające się,
w tym Indie i Chiny. Natomiast nastroje inwestycyjne w Europie Zachodniej są raczej słabe.
Uwzglednienie Polski która jest na 6 miejscu jako odbiorca BIZ wg AT kearney w 2010r.
Polska jest największym importerem Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych
wśród nowych krajów Unii Europejskiej.
W 2008 r. do Polski napłynęło 16,5 mld USD BIZ, najwięcej spośród
12 nowych członków UE.
Dochody zagranicznych inwestorów bezpośrednich z tytułu zaangażowanego w Polsce kapitału
w 2010 roku
- omówienie największego inwestora
Takeda Pharmaceutical Company Limited-wg Thomson Reuters jest to największy inwestor przejęcia
Takeda została założona w 1791 r. Takeda jest opartą na badaniach, światową firmą farmaceutyczną. Jest to największa firma farmaceutyczna w Japonii i jednym z globalnych liderów branży. Mają własną filozofię zarządzania zwaną takedaizmem. Takeda jest zaangażowana w dążenie do lepszego zdrowia dla pacjentów na całym świecie poprzez wprowadzanie wiodących innowacji w medycynie. Leki firmy Takeda są sprzedawane w około 90 krajach na całym świecie i są uznawane za markę w głównych krajach na całym świecie.
Sprzedaż netto w 2010: 17,101 million USD
Dochód netto w 2010: 2,986 million USD
Liczba skonsolidowanych przedsiębiorstw(połączonych): 61
Liczba przedsiębiorstw stanowiących prawo własności Takedy: 14
Ad.6 ( slajd 11,12,13 >> motywy działania przedsiębiorstw)
1. Wielkość i pojemność rynków zagranicznych - ze względu na ich potencjał demograficzny i występującą wysoką dynamikę popytu wewnętrznego a także znaczny wzrost gospodarczy. Dotyczy to przede wszystkim krajów azjatyckich i Wspólnoty Niepodległych Państw;
>> 2. Niższe jednostkowe koszty pracy. Większość inwestycji lokowanych przez przedsiębiorstwa na rynkach zagranicznych to produkcja pracochłonna. Wykorzystanie relatywnie tańszej siły roboczej (z państw Azji i Europy Wschodniej) ma wpływ na zwiększenie jej konkurencyjności;
Przykład
Ze względu na niższe koszty pracy - zbudowana w 2003 roku na Ukrainie fabryka producenta foteli samochodowych Inter Groclin Auto S.A. wytwarza nie na rynek ukraiński, lecz na zlecenie tych samych klientów, z którymi polska spółka współpracowała wcześniej - międzynarodowych koncernów samochodowych.
3. Ochrona i wzmocnienie własnej pozycji rynkowej. W warunkach globalizującej się gospodarki, utrzymywanie, zabezpieczenie a także zwiększenie własnej pozycji rynkowej, musi być rozpatrywane w szerszym kontekście geograficznym. Podejmowanie inwestycji za granicą stanowi działanie mające na celu także wyprzedzenie obecnych i potencjalnych konkurentów;
Przykład 2
Firma Ciech S.A. wygrała walkę o przejęcie rumuńskiego przedsiębiorstwa USG Govora (transakcja: ok. 60 mln euro). Rywalem była firma indyjska. Zarząd Ciechu obawiał się, że wejście bardzo silnego konkurenta do Europy Środkowo-Wschodniej, przejęcie przez niego zakładu produkcyjnego wraz z siecią sprzedaży znacząco zagrozi pozycji polskiej firmy.Przykład 3
Spółka farmaceutyczna Bioton S.A. ma fabryki w Rosji, na Ukrainie, we Włoszech i buduje zakład w Chinach. Obecność w innych krajach w formie BIZ pozwala firmie stworzyć stabilniejszą pozycję na rynku i daje więcej szans na zdobycie większego rynku. Dodatkowo, lokalna produkcja oznacza pewne preferencje, takie jak łatwiejsze spełnienie krajowych wymogów czy refundację cen.
>> 4. Bliskość klientów,
Przykład
ComArch S.A. (producent oprogramowania) na rynkach zagranicznych inwestuje od 2000 roku. Decyzja o ekspansji determinowana była chęcią poszerzenia bazy klientów (w przypadku niektórych produktów koncentracja tylko na rynku polskim byłoby jednoznaczna z ograniczeniem się do zaledwie kilku klientów). Działalność zagraniczna przynosi przedsiębiorstwu ok. 20-30%. przychodów rocznie. W Europie Zachodniej (spółka ComArch Software AG w Dreźnie oraz filie w Brukseli i Lille) główne nakłady przeznaczone są na zatrudnienie specjalistów od wdrożeń. Taka polityka wynika z tego, iż rynki te są nadal chronione, dodatkowo - z rozpoznania potrzeby klientów aby podczas wdrożeń nie występowały problemy z komunikacją (język).
Konsolidacja w ramach branży. Inwestycje bezpośrednie (najczęściej w formie przejęć) służą wzmocnieniu pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa.
Przykład 5
W Europie Środkowo-Wschodniej od kilku lat ekspansję prowadzi firma Złomrex S.A. Formą wyjścia na rynki zagraniczne był zakup dużej austriackiej spółki dystrybucyjnej Voestalpine.Przykład 6
W 2006 r., PKN Orlen sfinalizował transakcję zakupu strategicznego pakietu akcji litewskiej spółki AB Mażeikiu Nafta. Polski koncern nabył łącznie 84,36 procent udziałów od Yukos International i rządu Litwy za kwotę 2,34 mld USD. Dokonując zmian w Radzie Nadzorczej i Zarządzie litewskiej spółki, Orlen przejął nad litewską rafinerią pełną kontrolę korporacyjną. Transakcja ta jest efektem realizowanej strategii PKN Orlen na lata 2005 - 2009, zakładającej, obok budowania własnej wartości, także wykorzystywanie pojawiających się w regionie możliwości akwizycji. Dzięki włączeniu aktywów Mażeikiu Nafta do Grupy Orlen powstał największy koncern naftowy w Europie Środkowej.
>> 6. możliwości szerszej ekspansji eksportowej na pobliskie rynki. Inwestycje na rynku zagranicznym pozwalają na łatwiejsze rozszerzenie działalności na pobliskie regiony geograficzne wpływając na obniżenie kosztów takich działań, zwiększenie korzyści skali;
Przykład
Spółka Can-Pack z podkrakowskiego Brzeska (produkcja puszek do napojów i opakowań do żywności) - za ok. 60 mln dol. uruchomiła zakład produkcyjny w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Region Zatoki Perskiej jest najszybciej rosnącym rynkiem puszek na świecie. Polskie produkty trafiają nie tylko na rynek lokalny ale także do Arabii Saudyjskiej, Kataru, a nawet do dalej położonych państw Azji.
Ad.7 ( Slajd 14 >> Przedsiębiorstwa o najwyższym poziomie transnarodowości)
- Wskaźnik Transnarodowości (ang. Transnationality Index)<TNI> liczony jest jako średnia arytmetyczna trzech współczynników: stosunek zagranicznych aktywów i aktywów ogółem, stosunek zagranicznej sprzedaży i sprzedaży ogółem oraz stosunek zagranicznego zatrudnienia i zatrudnienia ogółem. Został opracowany przez Konferencję Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju(UNCTAD). Międzynarodowe korporacje są wyświetlane również według ilości aktywów zagranicznych, będących ich własnością. Jednak ranking TNI może znacznie od tego się różnić.
- omówienie tabelki