Zasilanie przemysłowych i nieprzemysłowych odbiorców energii elektrycznej odbywa się poprzez stacje elektroenergetyczne i rozdzielnie wysokiego (średniego) napięcia, które są budowane na różne napięcia robocze i moce znamionowe transformatorów. Do ich podstawowego wyposażenia należą rozdzielnice średniego napięcia, które grupują ważne i niezbędne aparaty elektryczne wraz z osprzętem, w celu zapewnienia prawidłowego rozdziału i dostawy energii elektrycznej o pożądanych parametrach pomiędzy poszczególnych odbiorców, przy zachowaniu wymaganej pewności i niezawodności zasilania.

Zbiorczymi, połączeniami elektrycznymi, elementami izolacyjnymi, konstrukcją mechaniczną i osłonami, służący do rozdziału energii elektrycznej jak również łączenia i zabezpieczania obwodów zasilających i odbiorczych. W zakresie wysokiego (średniego) napięcia poszczególni producenci krajowi i zagraniczni oferują prefabrykowane rozdzielnice średniego napięcia różnego typu, które stanowią wyposażenie rozdzielni i stacji transformatorowych. Poszczególne typy rozdzielnic średniego napięcia różnią się pomiędzy sobą w zależności od przeznaczenia, parametrów znamionowych oraz właściwości technicznych wynikających z rozwiązania konstrukcyjnego Pozwala to inwestorom i projektantom znaleźć i wybrać odpowiednie rozwiązanie, biorąc pod uwagę określone parametry techniczne i warunki eksploatacyjne, uwzględniając przy tym również możliwości finansowe i wymagania inwestora. Właściwości techniczne i eksploatacyjne rozdzielnic średniego napięcia są określone między innymi poprzez:

• podstawowe dane znamionowe,

• odporność na wpływy środowiskowe,

• sposób zainstalowania aparatów,

• sposób dostępu do aparatów,

• bezpieczeństwo obsługi, komfort eksploatacji,

• uniwersalność zastosowania,

• możliwości rozbudowy, gabaryty zewnętrze i masę.

podstawowe dane znamionowe rozdzielnic średniego napięcia
Do podstawowych danych znamionowych, które charakteryzują poszczególne typy i rodzaje pól rozdzielnic średniego napięcia należą między innymi:

• napięcie znamionowe,

• prąd znamionowy ciągły,

• znamionowy prąd krótkotrwały (n-sekundowy),

• prąd znamionowy szczytowy (dynamiczny),

• znamionowy poziom izolacji,

• częstotliwość znamionowa,

• odporność na działanie łuku wewnętrznego (łukoodporność),

• stopień ochrony osłon (okapturzenia rozdzielnicy) IPXX,

• wymiary i masa pola.

Rozdzielnice średniego napięcia budowane są na napięcia znamionowe w zakresie od 7,2 do 36 kV o wartościach 7,2; 12; 17,5; 24 i 36 kV do wykorzystania w sieciach średniego napięcia 6; 10; 15; 20 i 30 kV. Oferowane są również rozwiązania na wyższe napięcia znamionowe jak np. rozdzielnica typu D-40P oferowana przez firmę Elektrobudowa SA, którą przystosowano do zasilania odbiorów o napięciu znamionowym do 40,5 kV (rys. 1).

Rys. 1 Elewacja i przykładowy przekrój pola rozdzielnicy typu D-40P na napięcie 40,5 kV, produkowanej przez firmę Elektrobudowa SA: 1 – izolator przepustowo-szynowy, 2 – izolator przepustowo-stykowy, 3 – szyby zbiorcze, 4 – człon wysuwny, 5 – metalowe przegrody ruchome, 6 – klapy bezpieczeństwa, 7 – przekładnik prądowy, 8 – uziemnik, 9 – zespół zabezpieczeń

Prądy znamionowe ciągłe szyn zbiorczych i pól zasilających rozdzielnic średniego napięcia wynoszą od 400 do 4000 A, a prądy znamionowe krótkotrwałe (n-sekundowe) osiągają 10; 12,5; 16; 20; 25; 31,5; 40 i 50 kA, natomiast prądy dynamiczne 25; 40; 50; 63; 80; 100 i 125 kA. W zależności od występujących narażeń środowiskowych rozdzielnice średniego napięcia oferowane są w wykonaniu o różnym stopniu ochrony o IPXX. Odporność na działanie łuku wewnętrznego sprawdza się według wymagań normy PN-EN 60298, a wyniki prób (prąd zwarciowy i czas, przy jakim zostały spełnione wymagania normy) są podawane jako jedna z podstawowych danych znamionowych. Wymiary zewnętrzne i masa rozdzielnicy zależą od parametrów znamionowych, konstrukcji, wyposażenia oraz liczby pól rozdzielnicy.

literatura
1. H. Markiewicz, Instalacje elektryczne, wyd. 4, WNT, Warszawa 2002.
2. H. Markiewicz, Urządzenia elektroenergetyczne, WNT, Warszawa 2001.
3. ZPUE SA, Katalogi rozdzielnic średniego napięcia, ZPUE SA, Włoszczowa 2006.
4. Katalogi rozdzielnic średniego napięcia, Schneider Electric Polska Sp. z o.o., 2006.
5. Katalogi rozdzielnic średniego napięcia, Elektromontaż-Export SA, 2006.
6. Katalogi rozdzielnic średniego napięcia, Elektrobudowa SA, 2006.
7. Katalogi rozdzielnic średniego napięcia, ABB Sp. z o.o., 2006.