MISTRZOWIE PODEJRZEŃ –filozofowie 19 wieku to tzw. Mistrzowie podejrzeń, cechowała ich niezwykła podejrzliwość , cała filozofia była podejrzana. Co było głównym źródłem tych podejrzeń?
KAROL MARKS- zwolennik dialektyku, jego filozofia nazywana dialektyzmem. Marks obraca myślenie Hegla na nogi. Rzeczywistość materialna kształtuje świadomość W swoim programie filozoficznym Marks napisał: Filozofia nie jest po to aby opisywać świat ale po to aby go zmieniać. Światem rządzi wyzysk i nic ze sprawiedliwości. Dlatego też należy go zmienić. Aby jednak tego dokonać należy dokonać diagnozy, „choroby” – być lekarzem społeczeństwa, zastosować właściwą terapię.
Nie wystarczy sam czyn, potrzebna jest filozofia- narzędzie do zdiagnozowania choroby.
BYT kształtuje świadomość BAZA kształtuje nadbudowę. Co to jest baza byt? Są to stosunki własności i produkcji. W każdym państwie istnieje rzeczywisty podział własności w oparciu o które wytwarza się realną wizję społeczeństwa. Marks próbuje interpretować dzieje ludzkości dialektycznie. Stanem pierwotnym jest stan pierwotnej gminy tzw komuny w sensie wspólnoty. Charakterystyczną ich cechą był brak własności prywatnej w gminie, wszystko jest wspólne dom dzieci Pełna wspólnota. Te wspólnoty pierwotne to raj, bo nie ma własności prywatnej. Człowiek nie jest własnością drugiego człowieka lecz poddanym. Własność prywatna rodzi system niewolniczy, ludzie zaczynają walczyć rywalizować ze sobą skutkiem czego jest pojawienie się zła na świecie.
Tworzy się pierwszy system feudalny- nie ma niewolnictwa jako takiego ale tworzy się pewnie typ uzależnień. CHŁOP PRACUJEOD Pana Od Króla moc boska na ziemi. Pomiędzy dwoma klasami dochodzi do walk. Życie społeczne staje się areną wiecznej walki. W wyniku sporów interesów i celów panów i poddanych rodzi się coś nowego MIESZCZAŃSTWO – zubożali arystokraci chłopi którzy wyzwolili się nie uprawiają ziemi, zajmują się rzemiosłem. Nie są przypisani do ziem, tworzą wspólnotę miejską, są początkiem burżuazji. Motorem dziejów staje się klasa burżuazyjna a nie feudalna . Kiedy nastąpi przemiana epoki? Ludzie zyskują świadomość klasową . Wśród robotników rodzi się proletariat – wiedza że mogą coś zmienić, jest ich więcej.
Terapię którą proponuje Marks –trzeba zmienić realnie wszystkie stosunki produkcji w czasie komunizmu , nastąpi rozbicie struktur które są źródłem wyzysku.
Dla Marksa nie ma czegoś takiego jak niezmienna istota człowieka .Człowiek jako wytwór przyrody podlega ciągłym zmianom. NIE MA CZEGOŚ TAKIEGO JAK NATURA CZŁOWIEKA !!! zniesienie religi jest opium ludów Religia mówi im że świat jest niesprawiedliwy a dobra doczesne nie mają sensu. Religia jest pewnym wytworem dziejowym , próbą pocieszenia. Walka z religią polegała na stworzeniu nowego człowieka. To nie niewolnicy tworzyli religię tylko panowie podsuwali im ja po to aby zaakceptowali swoją sytuację i się nie buntowali Marks- FILOZOFIA JEST PO TO ABY ZMIENIAĆ RZECZYWISTOŚĆ !!!Marks zastanawia się w jakim kraju powinna wybuchnąć rewolucja komunistyczna ? Francji Anglii Niemczech. Ku wielkiemu zaskoczeniu wybuchła w Rosji.
FRYDERYK NITZSCHE- w latach 90. 19 wieku rozwija się u niego choroba psychiczna . Obserwuje kondycję kultury europejskiej. Bardzo krytycznie podjął się próby przewartościowania wszystkich wartości pojawiających się w kulturze europejskiej. WARTOŚĆ PRAWDY- nie ma czegoś takiego to interpretacja rzeczywistości , próba nadania naszemu życiu pewnych wartości. POJAWIA SIĘ FAŁSZ –to czym jesteśmy my życie nie ma żadnych reguł, wartości chodzi w nim tylko o to aby przetrwać .
Wszystkie wartości pochodzą z zewnątrz i chcą zakryć życie, jego mocna stronę. Narodzenie Tragedii Nitzsche: Dionizos (mroczny chaotyczny bez specjalnego sensu) Appollin (dobry i spokojny) To Dionizos ma prawdę o rzeczywistości tylko tyle i aż tyle. Prawda jest po stronie Dionizosa a nie Appollina . Życie jest mroczne. Każdy człowiek odkrywa w sobie mroczną istotę. Największe zafałszowanie- to porządek apolliński Wg Nitzschego Porządek nie jest lepszy ! . Nitzsche dokonuje krytyki etyki chrześcijańskiej. Bajka o lisie w winnicy Lis lubi winogrona chce przeskoczyć mur ale boi się bo za nim są psy im bardziej chciał tych winogron tym strach w nim bardziej narastał w końcu odchodzi wmawiając sobie że winogrona były kwaśne. MECHANIZM RESYNTEZY-deprecjacja wartości których nie mogę uzyskać. Według niego chrześcijaństwo jest oparte na fundamentalnych fałszach. Wszystkie cnoty chrześcijaństwa są nieprawdziwe a człowiek w głębi duszy tęskni za dobrami świata. Istnieje moralność panów, która polega na sile , dumie i dostojeństwie. Prawdziwy pan nie musi pokazywać swojej siły. Pan który pogardza swoimi poddanymi nie ma pewności swego stanowiska. Moralność niewolników jest zakłamana bo chcą być panami
NITZSCHE POKAZUJE # STADIA ŻYCIA, ROZWOJU: 1 etap rozwoju duszy ludzkiej- wielbłąd to ludzie którzy przyjmują bagaż poglądów innych , nie myślą sami. 2 etap lwa etap negacji człowiek zrzuca bagaż zostaje na pustym pustyni gdzie niczego nie ma , czysta negacja , niczego nie zbuduje- buntownik. 3 eta dziecię-na podstawie obserwacji dzieci zadają pytania . Po co bawią się dzieci? Odpowiedź jest prosta: po nic, po to żeby się bawić. Analogicznie Żyje się po to żeby żyć a nie po to żeby realizować jakieś sztuczne cele. Bawiąc się wchodzimy w inną przestrzeń czasu. Zabawa jest receptą na wejście w wieczność. WOLA MOCY-to wola samego chcenia. Nie ma żadnego zewnętrznego celu, odkrycie że życie jest samo w sobie. Ten etap nazywany inaczej NADCZŁOWIEK , uświadamianie że nasze życie ma charakter przejściowy. Nie stawianie sobie nowych ideałów lecz jedynie życie. Jest to przekroczenie całej struktury człowieka.
FREUND-nie był filozofem takim jak Nitzsche czy Marks, był psychiatrą miał kontakt z rozmaitymi neuronami których źródło i pochodzenie chciał poznać. Koncepcje jego wynikają z koncepcji lekarza. Jest TWÓRCĄ PSYCHOANALIZY –całościowa koncepcja bada ludzką psychikę , opisuje pewne metody radzenia sobie z życiem. Freund zadaje cios filozofii poprzez przekroczenie pewnych granic dotyczących ludzkiej psychiki. Uważał że nasze życie psychiczne ma charakter świadomy( myślenie jest świadome, emocję są świadome) Nie ma faktów z życia psychicznego które byłyby niedostępne . Człowiek nieustannie próbuje nakierować swoją świadomość na te fakty i emocje. Nie mamy dostępu do tego o czym my nie wiemy! Skąd więc Freund wie że istnieje coś takiego jak nieświadomość? Próbuje on formułować argumenty przemawiające za istnieniem tej sfery nieświadomości , gdyż uważa on że o istnieniu faktu decyduje możliwość podania jego przyczyny.
W wyniku badań dochodzi on jednak do wniosku że ISTNIEJĄ PEWNE STANY KTÓRYCH PRZYCZYNY NIE UMIEMY OKREŚLIĆ. Fakt który nie ma żadnej przyczyny to taki który ujawnił się ze sfery nieświadomości. W naszym życiu pojawiają się pewne nierozwiązane konflikty psychiczne ( najczęściej są to jakieś doświadczenia z przeszłości, dzieciństwa) które są spychane do podświadomości. Przebywają one tam przez pewien kres czasu gdy nagle następuje ich erupcja z podświadomości i uzewnętrznienie.
Dlaczego konflikty są tłumione? Freund mówi że GŁÓWNIE TŁUMIONE SĄ POPĘDY między innymi przez kulturę . Brak zaspokojenia popędów powoduje frustrację i wybuchy. Wg Freunda ludzka psychika ma określoną strukturę w której centrum znajduje się nasze EGO . Nieco poniżej znajduje się ogromna sfera ID w której kłębią się nierozwiązane konflikty , niezaspokojone popędy SUPEREGO-jest jedną ze struktur osobowości w modelu psychoanalitycznym , stanowi wewnętrzną reprezentację wartości moralnych i ideałów uznawanych przez daną społeczność Jest to „instancja” moralna dążąca do doskonałości w przeciwieństwie do ID kierującego się zasadą przyjemności. Główne funkcje superego to hamowanie impulsów ID , przekonywanie EGO aby cele realistyczne zastąpiono moralnymi. Wg Freunda kultura jest źródłem cierpień ponieważ poprzez nią nie możemy w sposób swobodny realizować swoich popędów, oraz przyczynia się ona do zrodzenia w nas frustracji. RACJONALIZACJA- próba wyjaśnienia sobie czegoś poprzez oszukiwanie samego siebie.