Gruczoły dokrewne teoria

Gruczoły dokrewne

Gruczoły dokrewne są to gruczoły, których wydzielina zwana hormonem przedostaje się bezpośrednio z komórek gruczołowych do krwi. Gruczoły dokrewne są unerwione przez układ nerwowy autonomiczny. Istnieje wzajemna współzależność, układ nerwowy wpływa na wydzielinę gruczołów i wydzielina gruczołów ma wpływ na układ nerwowy. Hormony są ustrojowi konieczne do życia. Najmniejsze ilości hormonów aktywują enzymy tkankowe i w ten sposób wpływają na przemianę materii w komórkach. Ilość hormonów wydzielanych przez jakiś gruczoł może ulegać zmianie w kierunku ich zmniejszenia lub zwiększenia, powstają wówczas określone obrazy chorobowe. Regulacja wydzielania hormonów oparta jest o tzw. sprzężenie zwrotne, to znaczy przy zmniejszaniu się ilości danego hormonu we krwi, następuje pobudzenie gruczołu do produkcji, przy nasyceniu krwi hormonem, produkcja hormonu przez gruczoł maleje. Do gruczołów dokrewnych należy przysadka mózgowa, szyszynka, tarczyca, gruczoły przytarczyczne, nadnercza, wyspy trzustki i części gruczołowe gonad czyli jąder i jajników. Większość tych gruczołów jest czynna przez całe życie, niektóre są czynne okresowo. przysadka mózgowa zwana naczelnym gruczołem dokrewnym leży w środkowym dole czaszkowym na siodełku tureckim, otoczona przez oponę twardą. Jest ona zawieszona na lejku, który wpukla się z dma komory Iii mózgu. Przysadka jest wielkości i kształtu małej fasolki wagi około 0,6 grama. Składa się ona z dwóch części głównych:

przedniej pochodzenia nabłonkowego i tylnej pochodzenia nerwowego. Między nimi leży niewielka część pośrednia. Część przednia różni się od części tylnej nie tylko pochodzeniem, ale budową histologiczną i fizjologią. Przysadka jest określana jako gruczoł naczelny, ponieważ znaczna część jej hormonów wpływa na inne gruczoły dokrewne pobudzając je do wydzielania, stanowi ona pośrednik między mózgowiem i jego neurohormonami a innymi gruczołami dokrewnymi. Oprócz gruczołów pobudzających inne gruczoły przysadka posiada własne hormony. Przysadka wpływa w systemie sprzężenia zwrotnego na następujące gruczoły dokrewne:

tarczycę, korę nadnerczy, części wydzielnicze gruczołów płciowych tj. jąder i jajników. Część przednia przysadki pochodzenia nabłonkowego wydziela hormony pobudzające gruczoły płciowe do produkcji ich hormonów i dojrzewania komórek płciowych, hormony pobudzające tarczycę i nadnercza do wydzielania oraz własny hormon wzrostowy. Część tylna przysadki pochodzenia nerwowego jest częścią podwzgurza międzymózgowia, gromadzi ona, przenosi i wydala neurohormony komórek jąder podwzgórza, przede wszystkim wazopresynę regulującą ciśnienie krwi i oxytocynę wydzielającą pobudzająco do skurczu mięśniówkę macicy. Zaburzenia działania przysadki mogą iść w kierunku niedoboru lub nadmiaru hormonu. Przykładem może być zmiana ilościowa hormonu wzrostowego. Niedobór tego hormonu w okresie dziecięcym wywołuje wzrost karli, zaś jego nadmiar wzrost olbrzymi. U osób dorosłych obraz horobowy jest inny, nadmiar wywołuje ograniczone powiększanie się twarzy, rąk i stóp. Szyszynka jest to malutki gruczoł leżący do tyłu od wzgórza, między wzgórkami przednimi blaszki czołowej śródmózgowia. Waży około 500 miligramów. Jej hormony wpływają regulująco na rozwój płciowy, brak hormonu wywołuje przedwczesne dojrzewanie płciowe. U osób dorosłych pojawiają się w szyszynce drobne złogi wapnia, zwane piaskiem szyszynki. Tarczyca - gruczoł ten leży z przodu szyi, składa się z dwóch płatów:

prawego i lewego połączonych ze sobą węziną. Płaty przylegają do przełyku i tchawicy, podchodzą do chrząstki tarczowatej krtani. Waga gruczołu waha się od 25-60 gramów. Tarczyca zawiera szereg pęcherzyków, w których gromadzi się jej wydzielina zwana koloidem. Tarczyca produkuje hormony, do których jako materiał wyjściowy potrzebny jest jod, a które pobudzają przemianę materii, wpływają więc na rozwój ogólny organizmu. Niedobór lub brak hormonów w okresie dziecięcym prowadzi do zaburzeń rozwoju zarówno fizycznego jak i umysłowego aż do zupełnego zahamowania rozwoju, co określa się matołectwem lub kretynizmem. Ten sam niedobór w okresie dorosłym powoduje zwolnienie przemiany materii, obrzęki i spowolnienie reakcji psychicznych. Nadmiar hormonów występujący zazwyczaj u osób dorosłych wywołuje przyspieszenie przemiany materii, wychudzenie, nadmierną pobudliwość nerwową. Gruczoły przytarczyczne w liczbie czterech leżą na tylnej powierzchni płatów tarczycy. Po dwa po stronie prawej i lewej. Są one przeciętnie wielkości ziarna pszenicy, wagi 30-50 miligramów. Ich hormon reguluje przemianę wapnia i fosforu w ustroju. Nadmiar hormonu wywołuje zwyżkę poziomu wapnia we krwi i odkładanie się soli wapnia w ścianach naczyń krwionośnych i kanalików nerkowych, niedobór wywołuje odwapnienie lub za słabe uwapnienie kości i zębów. Nadnercza są to gruczoły spoczywające na górnych biegunach nerek, stąd ich nazwa. Nadnercze ma kształt płaskiego trójkąta, na przekroju uwidacznia dwie warstwy, krzywą i rdzenną. Krzywa położona zewnątrz jest pochodzenia nabłonkowego, składa się z kilku warstw, które produkują różne, inne dla każdej warstwy hormony. Część rdzenna jest pochodzenia nerwowego, ma związek z układem nerwowym sympatycznym. Część korowa produkuje trzy rodzaje hormonów regulujących równowagę sodu i wapnia w ustroju, dalej cukru oraz hormony mogące mogące zastąpić hormony płciowe Gonad, zwłaszcza jąder. Zaburzenia hormonalne prowadzą przy niedoborze do wychudzenia, a przy nadmiarze do otyłości lub do znacznego zwiększenia się cech płciowych męskich. Część rdzenia wydziela hormony podwyższające ciśnienie krwi. Wyspy trzustki - na tle miąższu trzustki, rozsiane są grupy komórek tworzących wyspy Langerhansa. Komórki wysp wydzielają hormony regulujące poziom cukru we krwi. Brak hormonu powoduje cukrzycę charakteryzującą się utratą cukru przez ustrój. Jajnik - hormony jajnika są produkowane okresowo przez komórki pęcherzyków Graffa pod wpływem hormonów podwzgórza, przekazywanych przez przysadkę. Hormony pęcherzyka Graffa wywołują dojrzewanie komórek płciowych, a po wydaleniu komórki jajowej, komórki pęcherzyka przekształcają się w ciałko żółte, którego hormony działają zależnie od zapłodnienia lub niezapłodnienia komórki jajowej. Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia doprowadzają do zaniku ciałka żółtego i rozwoju kolejnego pęcherzyka Graffa, jeżeli rozwinie się ciąża, utrzymują ciałko żółte i uniemożliwiają dojrzewanie pęcherzyków Graffa i komórek jajowych. Jądro - w jądrze znajdują się grupy komórek o zdolnościach wydzielania hormonów - leżące w tkance łącznej między kanalikami jądra. Są to komórki śródmiąższowe Leydiga. Ich hormony pobudzają rozwój cech płciowych męskich, oraz dojrzewanie komórek płciowych czyli plemników. Komórki śródmiąższowe produkują hormony pod wpływem przysadki mózgowej.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wykład 11-Gruczoły dokrewne
Gruczoły dokrewne do nauki, WSKFIT 2007-2012, V semestr, fizjologia człowieka
gruczoly dokrewne i hormony, Gruczoły dokrewne i hormony
SCMALBIO, Uk˙ad hormonalny stanowi˙ gruczo˙y dokrewne, czyli gruczo˙y wydzielania wewn˙trznego. Gruc
13, Łożysko jest gruczołem dokrewnym, w którym wydzielane sa następujące hormony:
MAteriały na EGzaMin Anatomia, gruczoły dokrewne - uzupełnione, TARCZYCA
gruczo│y dokrewne a skˇra
GRUCZOŁY DOKREWNE wykł5
Gruczoły dokrewne, kosmetyka
GRUCZOLY DOKREWNE- RYSUNEK, biologia, biologia medyczna
ANATOMIA - Gruczoły dokrewne, Wykłady, ANATOMIA
8 Gruczoly dokrewne
Gruczoły dokrewne
Wpływ gruczołów dokrewnych na organizm - ściąga, Kosmatologia
Wpływ gruczołów dokrewnych na skórę i jej przydatki przysadka, tarczyca, nadnercza, gonady płciowe

więcej podobnych podstron