Michał Biały, Dariusz Świętek, Łukasz Surma

Kier. Górnictwo i Geologia Niestacjonarne Kraków

Rok II

Sprawozdanie z ćwiczeń laboratoryjnych

z przedmiotu

Wiertnictwo- Projektowanie trajektorii otworów kierunkowych

Planowanie trajektorii otworów kierunkowych w fazie przygotowania projektu odwiertu jest bardzo istotnym elementem. Dokumentacja dzięki temu powstała wykorzystywana jest zarówno w fazie projektowania jak i wykonania otworu.

Otwory kierunkowe które możemy projektować w dwu lub trzy wymiarowej rzeczywistości dają nam możliwość pozyskiwania złóż z otworów horyzontalnych (J2, J3) oraz otworów typu S. Otwory typu S dają możliwość dostania się do warstw geologicznych- złóż do których nie można dostać się otworem pionowym. Spowodowane jest to czynnikami związanymi z organizacją terenu na powierzchni pod obszar wiertni. Czynnikami tymi mogą być prawa własności i wysokie koszty kupna lub dzierżawy gruntu, ścisłe formy ochrony środowiska (parki narodowe, rezerwatu), budowle architektoniczne, przeszkody topograficzne i inne uwarunkowania. Zastosowanie droższej metody wiercenia poparte musi być wysokimi kosztami pozyskania gruntu lub innymi problemami które przewyższają koszt wiercenia kierunkowego.

Sam projekt trajektorii opisuje kilka parametrów:

W układzie dwu wymiarowym jest to długość bezwzględna odwiertu mierzona w metrach, głębokość od powierzchni gruntu do której sięga otwór oraz długość mierzona w płaszczyźnie poziomej od miejsca wykonania otworu do czoła- końca odwiertu. Trzecim wymiarem który pojawia się w projektowaniu 3d jest azymut otworu i, lub współrzędne od miejsca wykonania otworu w układzie współrzędnych x i y gdzie za oś Y przyjmuje się południk przechodzący przez wykonany na powierzchni otwór oraz X równoleżnik przechodzący przez otwór w tym układzie można nanieść przemieszczenie dowolnej sekcji odwiertu względem osi pionowej odwiertu.

Bardzo ważnym elementem jest kąt odchyłki od pionu odwiertu czyli kat zawarty między styczną prostą do odwiertu i pionem mierzony w stopniach.

Zalety projektowania trajektorii otworów kierunkowych:

- możliwość dokładnego zaplanowania zapotrzebowania na narzędzia w szczególności łączniki, mimośrody i nasadki kątowe, odpowiedniej wytrzymałości rury płuczkowe jeżeli projekt zagłada duże odchyłki

- w trakcie prowadzenia prac wiertniczych pozwala na szybka weryfikację miejsce w którym odwiert został wykonany za pomocą parametru jakim jest długość przewodu i urządzeń żyroskopowych mierzących kąt nachylenia ścian, co w praktyce przekłada się na szybsza korektę dalszego przebiegu otworu względem projektu.

Opracowanie projektu trajektorii jest niezbędnym elementem planowania prac górniczych pozwala zwizualizować założenia projektowe związane z budową geologiczną, zastosowana technologią i użytą do tego techniką oraz ułatwia kosztorysowanie prac.