STANOWISKO PRACY SPAWACZA - Zagrożenie promieniowaniem optycznym źródło: opracowanie "Charakterystyka zagrożeń promieniowaniem optycznym w środowisku pracy spawacza", dr inż. Agnieszka Wolska, mgr inż. Andrzej Pawlak - CIOP-PIB

  Proces spawania jest jednym z najczęściej spotykanych źródeł technologicznych promieniowania optycznego, podczas którego może występować zagrożenie zdrowia spawacza tym promieniowaniem. Dotyczy to w szczególności spawania elektrycznego, ale także spawania gazowego i laserowego. O ile spawanie elektryczne i gazowe często wykonywane są ręcznie, to spawanie laserowe wykonywane jest tylko automatycznie, a więc bez udziału czynnego człowieka. Urządzenie laserowe i miejsce spawania jest zazwyczaj osłonięte specjalną obudową lub ekranami ochronnymi, wobec czego można przyjąć, że nielaserowe promieniowanie optyczne wytwarzane podczas tego procesu nie stanowi zagrożenia dla pracownika obsługującego ten automat.

  W przypadku spawania elektrycznego o poważnym zagrożeniu zdrowia spawacza stanowi promieniowanie nadfioletowe i widzialne emitowane przez łuk elektryczny powstający pomiędzy elektrodą a łączonymi częściami. Natomiast w przypadku spawania gazowego zagrożenie stanowi jedynie promieniowanie nadfioletowe, którego intensywność jest znacząco mniejsza niż przy spawaniu elektrycznym (Link: patrz tabela 1 i 2).

  Natomiast w obu rodzajach spawania (elektrycznego i gazowego) emitowane w tych procesach promieniowanie podczerwone nie stanowi o zagrożeniu zdrowia spawacza.

  Przykładowe wyniki pomiarów i oceny zagrożenia promieniowaniem optycznym dla spawanie elektrycznego i gazowego przedstawiono w tabeli 1 i 2. (Link: patrz tabela 1 i 2).

  Tabela 1. Przykładowe wyniki pomiarów i oceny zagrożenia promieniowaniem nadfioletowym, widzialnym i podczerwonym, występującego przy spawaniu elektrycznym stali St3 metodą MAG w osłonie ArCO2 z elektrodą rutylową średniootuloną ER 146 BAILDON, o średnicy 3,25 mm i prądzie spawania 123 A.

  Tabela 2. Przykładowe wyniki pomiarów i oceny zagrożenia promieniowaniem nadfioletowym, widzialnym i podczerwonym występującego przy spawaniu gazowym stali St3 z wykorzystaniem mieszanki acetylenu i tlenu w stosunku 4:1.

  Z przedstawionych wyników pomiarów parametrów promieniowania nadfioletowego przy spawaniu elektrycznym (tabela 1) i spawaniu gazowym (tabela 2) przy założonym całkowitym czasie ekspozycji w ciągu zmiany roboczej wynoszącym 3 godziny (10 080 s) wynika, że występuje:

• zagrożenie oczu, skóry twarzy i rąk przy spawaniu elektrycznym,

• zagrożenie skóry rąk przy spawaniu gazowym.

  Natomiast wyniki pomiarów promieniowania widzialnego dla ww. całkowitego czasu ekspozycji w ciągu zmiany roboczej oraz wyznaczonych wielkości kątowych źródła promieniowania (mniejszych od 11 mrad) wskazują na:

• zagrożenie fotochemiczne siatkówki oczu przy spawaniu elektrycznym,

• brak zagrożenia siatkówki oczu przy spawaniu gazowym.

  Natomiast dla obu rodzajów spawania nie stwierdzono występowania zagrożenia promieniowaniem podczerwonym zarówno dla oczu jak i skóry.