ROPOZYCJE ĆWICZEŃ DOSKONALĄCYCH UMIEJĘTNOŚĆ CICHEGO CZYTANIA ZE ZROZUMIENIEM

I Wyróżnianie w podanych wyrazach innych - krótszych, np.:

kl.I

kosa - kos, osa
suma - sum, ma
rosa - osa
okolica - oko, lica
sosna - sos, na
pilot - lot
dolina - lina, do
boks - bok
pusto - sto
turkot - tur, kot

kl I i II

płaska - łaska
gazda - gaz, zda
głucho - ucho
rumak - rum, mak
pobudka - budka, po
ależy - na, leży
laska - las
trudno - trud, dno
obcas - obca

kl II i III

skos - kos
niteczka- nit, teczka
pasażer - pas, żer
tulipan - tuli, pan, lipa
sikawka - kawka
spółka - półka, pół
hodowca- owca
gość - ość
północ - pół, noc
ananas - na, nas
muszelka - szelka, Elka
chustka - usta
porzeczka - po, rzeczka, rzecz
poranny - por, pora, ranny
apteka - taka
dziobaty - baty, ty
goździk - dzik
kawałek - kawa, kawał, wał, wałek
skrzypaczka- skrzyp, paczka
potęga - pot, tęga

kl. III

cerata - cera, rata
tabela - bela, Ela
sklepienie - sklep, lepienie , klepie
sierota - rota
biurowiec - biuro, owiec, wiec
ogród- ród
obława - ława, obła (okrągła)
młokos - oko, kos
narkoza - koza, ar, za, na
rabarbar - bar

II Tworzenie anagramów

sok- kos
port - trop
rzep - perz
targ - grat
rano - nora
jemy - myje
mata - tama
kapa - paka
tara - rata
pralka - kapral
luty - tylu
słoma - masło
loki - kilo
lipa - pali
lato - Tola
katar - krata - tarka
trawa - Warta
ryk - kry
kwit - tkwi
drut - trud
pora - ropa
wyspa - wsypa
kto - kot -tok

III Wyszukiwanie określonego typu wyrazów ukrytych w zdaniach.
      Zadanie polega na łączeniu części sąsiadujących ze sobą wyrazów celem utworzenia nowych, np.:

1. Nazwy ciast ( pieczywa ):
   To jest bardzo droga lalka. ( rogal )
   Na deser nikt zupy nie jada. ( sernik )
   Ten olbrzymi traktor turkocze na podwórzu od samego rana. ( tor )
   Na naszych polach lebioda już wyrosła.( chleb )

2. Nazwy miast:
   Bartek często chował się przed mamą pod stół. ( Częstochowa )
   Mamo, ty chyba całą noc nie spałaś. (Tychy)
   Wydano polecenie odjazdu pociągu. ( Opole )
   Dziewczynka nie płakała tylko wtedy, gdy niania była przy niej.( Gdynia )
   Darka na pewno ucieszy nasz list. ( Cieszyn)

IV Czynności wykonywane zgodnie z instrukcją.
Przeczytaj po cichu polecenia i wykonaj je.

Przykłady poleceń:

1. Pokaż lewą ręką sufit.

2. Włóż do niebieskiej koperty kartkę z numerem 3.

3. Zaadresuj kopertę do swoich rodziców.

4. Skreśl pierwszą sylabę w wyrazie bibułka.

5. Ułóż zdanie z rozsypanki: rmały, z tatą, lubi, Waldek .spacer

6. Napisz wyraz rozpoczynający się od litery, którą kończy się drugi wyraz w tym zdaniu.

7. Do wyrazów twardy i mocny dopisz wyrazy o znaczeniu przeciwnym.

8. Dokończ rozpoczęte zdanie : Zęby czyści się ...

V Modyfikowanie obrazka zgodnie z informacją:
Przykłady:

1. Dzieci ulepiły bałwanka , zapomniały jednak umocować kij w jego ręce .
   Dorysuj bałwankowi ten kij./Obrazek bałwanka /

2. Narysuj domek z dwoma oknami, drzwiami i kominem. Obok domu dorysuj płotek , A na płotku kota .

3. Narysuj dwa kwiatki. Jeden z nich ma żółty środek i cztery płatki czerwone. Drugi ma czerwony środek i pięć płatków żółtych. ( kl.I )

4. Narysuj jeszcze dwa jabłka na ziemi lub na jabłoni ./obrazek jabłonki/

5. Narysuj krzyżyk na każdym jabłku, które jest na drzewie .

6. Ze sklepu przywieziono kuchenny stół. Stół na szufladę, do której należy przymocować uchwyt. Narysuj go./obrazek stołu/

VI Gra w czytanie i wyszukiwanie takich samych wyrazów

wróbel
kalendarz
telewizor
wróbel
jaskółka
królik
traktor
motocykl
kombajn
równy
burza
kombajn
jaskółka
wrzos
ogródek
kołnierzyk
wrzawa
parowóz
królik

VII Zestawienie wyrazów rozsypanki wg logicznych związków np.:

kogut
rży
krowa
szczeka
pies
beczy
owca
kwacze
koń
ryczy
kaczka
pieje

VIII Uzupełnianie zdań brakującymi wyrazami:

1. Piotr nosił do szkoły dziurawy plecak. Miał w nim książki, zeszyty, pióro, linijkę I ołówek. Pewnego ....... na lekcji potrzebny mu był ołówek i linijka. Nie znalazł jednak ani ....... , ani ......... . Pomyślał, że musiały wypaść przez ....... w ......... .

2. Mama posłała Grzesia do sklepu po cytryny. Wracając ze sklepu spotkał kolegów i ........ się z nimi piłką . Wrócił do ..... bardzo późno . Spotkała go zasłużona .......... .

IX Dobieranie podpisu do ilustracji
/obrazki/
Akwarium Pawła
Ptasia stołówka

X Porządkowanie zdań rozsypanki zdaniowej.

Proponowany tekst:
     Magda mieszka w dużym mieście. Kasia mieszka na wsi. Chodzi rano po mleko do Sklepu . Rano pomaga przy dojeniu krowy. Jedzie do szkoły tramwajem. Idzie do szkoły przez las.

Zdania o Magdzie............................................................ ................................................................................
Zdania o Kasi............................................................... ................................................................................ .............................................................

XI Wyodrębnianie zdań na określony temat

Proponowany tekst:
     Mama gotuje obiad. Basia pomaga jej w pracy. Umyła sałatę, obrała ziemniaki, A teraz nakrywa stół obrusem. Mama ustawia na stole talerze, Basia kładzie widelce, Noże i łyżki . Za chwilę wszystko będzie gotowe.
     Polecenie: Przeczytaj tekst uważnie i podkreśl w nim :

• zdania dotyczące czynności Basi - czerwoną kredką

• zdania dotyczące czynności mamy - zieloną kredką .

XII Rozpoznawanie przedmiotu na podstawie jego opisu.

1. Kładziemy na stoliku np : piłkę, wiaderko, pudełko, flakon, lalkę, książkę.
   Uczniowie otrzymują na kartkach opis jednego z przedmiotów.
   Uczniowie czytają opis , obserwują przedmioty i wpisują nazwę opisanego Przedmiotu .

2. Dajemy dwa opisy. Po przeczytaniu opisów, obserwacji i porównaniu uczniowie przyporządkowują opisy .

XIII Uporządkowanie zdań według logicznej kolejności

Proponowane rozsypanki zdaniowe:

1. Dwa najładniejsze domki pokazałem mamie.
   Wczoraj dostałem od mamy kolorowe klocki.
   Ustawiłem je na swojej półce.
   Układałem z nich modele domów.

2. Zbieraliśmy żołędzie, kolorowe liście i kasztany.
   Urządziliśmy z kukiełek piękną wystawę.
   Jesienią byliśmy na wycieczce.
   Zbiory złożyliśmy w szafie.
   Na lekcjach wykonaliśmy z tego różne kukiełki.

XIV Odpowiedzi na pytania związane z tekstem.

Przykłady

1. Radkowi spodobał się wieloczynnościowy scyzoryk. Chciał go koniecznie mieć.
   Na kupno scyzoryka nie miał jednak pieniędzy . Kiedyś, gdy rodzice poszli do pracy, a babcia udała się na zakupy, Radek zakradł się do pokoju rodziców i ukradł z szafy pieniądze, za które po południu kupił wcześniej upatrzony scyzoryk.
   
   Skreśl złą odpowiedź przy każdym pytaniu.

   1. Czy Radek prosił rodziców lub babcię o pieniądze ? Tak, Nie

   2. Czy chłopiec postąpił szlachetnie ? Tak, Nie

   3. Czy chłopiec postąpił tak jak złodziej Tak, Nie

2. Bursztyn był znany już w czasach starożytnych. To właśnie starożytni kupcy wędrowali nad Bałtyk po bursztyn . Nazywali go jantarem . Wyrabiano z niego kosztowną biżuterię . Obecnie bursztyn także służy do wyrobu różnych ozdób. Stosuje się go również w lecznictwie .
        Podkreśl w tekście wyrazy , które są odpowiedzią na niżej zamieszczone pytania . Nad każdym podkreślonym wpisz literę umieszczona przy pytaniu .

   1. Dokąd wędrowali starożytni kupcy ?

   2. Jak dawniej nazywano bursztyn ?

   3. Do czego w dawnych czasach używano bursztynu ?

   4. Do jakich celów obecnie służy bursztyn ?

3. Antoś i Bolek to dwaj bracia. Oni wyjadą jutro na kolonie do Jeleniej Góry.
   Antoś spakował już do plecaka piłkę i łopatkę. A ja, chwali się Bolek , zabiorę na wakacje klatkę. Zostaw tę klatkę - mówi Antoś. Mama na pewno nie pozwoli ci zabrać jej na kolonie. ( kl I )
   
   Pytania:
   Dokąd wyjadą Antoś i Bolek ?
   Co zabiera ze sobą na wakacje Antoś?
   Kto nie pozwoli zabrać Bolkowi klatki ?

4. Staś grał w piłkę w pokoju . Piłka upadła na stół . Przewróciła wazon z kwiatami . Ze stołu spadł rogal i kubek z herbatą. Staś powinien posprzątać mieszkanie i przeprosić mamusię . ( kl I )
   
   Pytania: Kto grał w piłkę ?
   Gdzie ona upadła ?
   Jakie szkody wyrządziła?
   Co powinien zrobić Staś?

5. " Nowy rok szkolny "
         Zaczyna się rok szkolny . Zosia i Staś idą do szkoły. Z daleka słyszą gwar i śmiech . To dzieci bawią się wesoło . Po chwili Zosia i Staś są już z dziećmi. Razem biegają i grają w piłkę . Dzwonek przerywa zabawę . Czas na lekcje . Dzieci parami pójdą do klasy . Po zakończeniu lekcji będą mogły dłużej niż w czasie przerwy bawić się na szkolnym boisku . A ty jak spędzasz czas po skończonych lekcjach .
   
   Pytania: Dokąd idą Zosia i Staś ?
   Kogo spotykają na boisku ?
   Jakie pytanie znajduje się w tekście ? Spróbuj je sobie przypomnieć i odpowiedz na nie .

6. " Domek Darka"
        Daleko pod lasem stoi mały domek . Domek zbudowany jest z dębowych desek , dach pokryty dachówką . Do domku wiodą drewniane schody . Domek jest otoczony dużym ogrodem , w którym rosną pomidory , marchewka i duże dynie . Mieszkają tu tylko dwie osoby : leśniczy i jego synek Darek . Obaj dbają o swój dom i ogródek .
          Tatuś Darka przed południem udaje się do lasu. Wraca dopiero w porze obiadu . Darek w tym czasie odrabia zadane lekcje , a później pomaga ojcu w przygotowaniu obiadu z dwóch dań . Po obiedzie obydwaj idą do ogrodu .
         Darek nie odpoczywa bo musi dać podpórki pomidorom , usunąć chwasty z grządek i podlać kwiaty . Tatuś zaś sadowi się w swym fotelu niedaleko Darka i opowiada mu o swych przygodach . Po południu wspólnie dokonują obchodu lasu. Gdy wieczór zapada , obydwaj udają się na zasłużony odpoczynek. Darek jest zawsze zadowolony i pogodny, dlatego , że nigdy nuda nie zagląda do jego domku .
   
   Pytania: Kto mieszka w domu pod lasem ?
   Co robi tatuś, a co robi Darek w ciągu dnia ?
   Dlaczego Darek jest zawsze zadowolony pogodny ?

7. " Łazienkowski raj"
         Wiewiórka Kasia doskonale wie, o której przychodzi Andrzej do parku w Łazienkach , czeka przy bramie od Alei Ujazdowskich. Jak tylko go zobaczy biegnie pędem i staje słupka tuż przed nim , zagradzając mu drogę. - No umykaj. Nic dla ciebie nie mam.- powiada Andrzej, ale przystaje na chwilę.Wiewiórka tylko na to czeka. W mgnieniu oka wdrapuje się po jego nodze do kieszeni kurtki, zanurza się tam cała , plądruje po dnie.
   Nic nie znalazła, wskakuje więc, okrąża go jak pień drzewa i wślizguje się do drugiej kieszeni, ale ta rewizja też nie daje wyników. Kasia jest wyraźnie niezadowolona .
   
   Odpowiedz pisemnie na pytania podane niżej :
   Dokąd często chodzi Andrzej?
   Kto czeka na niego przy bramie?
   Dlaczego Kasia była niezadowolona?

XV Wykrywanie nonsensów w tekście

1. Wykrywanie zbędnych słów
   Przykłady :
   Wczoraj moja piłka siostra Ela obchodziła urodziny .
   Budzik usypiał budził mnie o szóstej.

2. Wykrywanie błędnych słów i zastępowanie ich właściwymi.
   Przeczytaj po cichu niżej podane zdania. Jeżeli znajdziesz w nich błędnie użyte słowa skreśl je i nad nimi wpisz właściwe .
   Dzieci namalowały cementem barwnego motyla.
   Gośka poszła na dach wysłać list polecony .
   Staszek gasił wiatr wodą.

3. Spośród podanych wyrazów podkreśl te, które określają nazwy zwierząt : zeszyt , stół , kot , latarka , żmija , koń , woda , długopis , okładka , ekspedientka , lampart , biblioteka , lis, słoń , szklanka , książka , lekarz , lampa , pies , pismo , cytryna , zebra , niedźwiedź

4. Podkreśl wyraz najbardziej pasujące do każdego zdania
         Budynek, w którym leczy się dzieci to : fabryka, szpital, pogotowie ratunkowe .
   Budynek , w którym uczą się codziennie dzieci to: teatr, kino, szkoła .
   Droga w mieście przeznaczona do ruchu kołowego to : szosa, jezdnia, chodnik .
   Człowiek , który przyszedł do sklepu to : pacjent, klient, ekspedient .
   Sklep, w którym kupuje się książki to; biblioteka, czytelnia, księgarnia .
   Człowiek, który prowadzi samolot to: konduktor, kosmonauta, lotnik .
   Pomieszczenie, w którym wypożycza się książki to: sklep, księgarnia, biblioteka .

5. Spośród podanych wyrazów podkreśl czasowniki kolorem czerwonym ,a przymiotniki zielonym : rysuje , sprawdza , czerwone , chłopiec , maluje , długopis , czarny , mądry , klasa , przysmak , zmartwienie , kolorowa , nożyczki , loteria , zabawa , nauka , punktualny