JASKROWATE

Prawie wyłącznie rośliny zielne, wytwarzające zawsze naczynia. Okółkowe rozmieszczenie kwiatów – kwiaty spiocykliczne (elementy ułożona spiralnie) są rzadkie. Stosunkowo częste słupkowie apokarpijne. Ziarna pyłku są trój bruzdowe. Owadopylność. Występują zawsze drzewa, wytwarzające jednak TYLKO naczynia. Liście skrętoległe o podzielonej lub głęboko wcinanej blaszce. Kwiaty mają niekiedy wydłużoną oś, na której słupki osadzone są skrętolegle. Pręciki zróżnicowane na nitkę i pylnik, są liczne, podobnie jak słupki, wolne i skrętolegle umieszczone na wydłużonym dnie kwiatowym. Owocolistki zamknięte, znamię ograniczone do szczytowych partii szyjki. Owoce są mieszkami, rzadziej jednonasiennymi orzeszkami lub jagodami.

KAPUSTOWATE

GOŹDZIKOWATE

Kwiaty najczęściej cykliczne (wszystkie elementy w okółkach), promieniste i o okwiecie często zróżnicowanym na kielich i koronę. Jeden słupek zbudowany przeważnie z dwóch, trzech lub pięciu owocolistków. Przystosowane do życia w suchych siedliskach (chociaż rodzina żyje w klimacie umiarkowanym) – sukulenty. Liście niepodzielone blaszki i umieszczone są skrętolegle lub naprzeciwlegle. Kwiatu obupłciowe, w zasadzie pięciokrotne o różnej liczbie pręcików i jednym słupku zbudowanym z pięciu lub rzadziej trzech owocolistków. Zalążki umieszczone na kolumnowym łożysku. Owocem jest torebka, rzadziej orzeszek lub jagoda.

JASNOTOWATE

Dwuliściene. Obejmuje przede wszystkim rośliny zielne, chociaż drzewa i krzewy są też dść liczne. Liście naprzeciwległe, kwiaty duże i efektownie zabarwione o zrosłych płatkach korony. Słupek zbudowany z dwóch owocolistków i przeważnie górny.

Łodygi zielne lub zdrewniałe o liściach najczęściej naprzeciwległych. Kwiaty o koronie zrosłopłatkowej z reguły grzbieciste. Okwiat w zasadzie pięciokrotny, ale płatki korony zrastają się tak silnie, że korona staje się dwuwargowa. Pręciki ulegają redukcji z 5 do 4 lub 2. Owocem jest pestkowiec lub rozłupnia, rzadziej inne (np. torebka).

ASTROWATE

Zapylenie poprzez zmniejszanie wymiarów poszczególnych kwiatów, zestawienie ich w gęste kwiatostany i wykształcenie szczególnego mechanizmu ułatwiającego pobieranie pyłku z tych niekiedy bardzo drobnych kwiatów, przy jednoczesnym zapewnieniu optymalnych warunków do zapylenia krzyżowego. Wspólną cechą jest wytwarzanie wielocukru inuliny.

Drobne kwiaty o grzbiecistej lub promienistej koronie umieszczone są najczęściej na talerzykowatym lub kubeczkowatym rozszerzeniu łodygi zwanym osadnikiem. Promieniste kwiaty nazywamy rurkowatymi, grzbieciste języczkowatymi. Grupa rurkowatych otoczona jest języczkowatymi, tworząc koszyczek. Pręcików jest 5, zrośnięte pylnikami wokół szyjki słupka, który jest dolny i zbudowany zawsze z dwóch owocolistków. Owocem jest niełupka, na szczycie opatrzona wieńcem włosków lub szczecinek.

Panuje tu przedprątność i pyłek wysypujący się do wnętrza rurki utworzonej przez zrośnięte pylniki wynoszony jest przez wydłużającą się szyjkę niedojrzałego słupka, o stulonych i nieczynnych znamionach. Procesowi towarzyszy aktywne skręcanie się nitek pręcików.