Dysocjacja elektrolityczna to proces rozpadu cząsteczek związków chemicznych na jony pod wpływem rozpuszczalnika polarnego NaHCO3 → Na+ + HCO3- lub H2CO3 ⇌ HCO3- + H+
elektrolity mocne - HCl, HI, HBr, H2SO4, HNO3, HClO4 elektrolity słabe - H2S, H2SO3, HNO2, CH3COOH
Kompleksowanie – Tworzenie przez daną parę jonową nie tylko trudno rozp. soli ale i łatwo rozp. kompleksów (wytrącanie osadu, wypieranie słabego elektrolitu).
Teoria kwasów i zasad Brondsteta-Lowriego – Kwas to każdy zw. chem. Który w warunkach danej reakcji jest donorem (dostarczycielem) jonu wodorowego +, a zasada to każdy związek który może być akceptorem (przyjmującym) jon wodorowy. Np.
HF + H2O ⇌ F- + H3O+ - woda zachowuje się jak zasada.
NH3 + H2O ⇌ NH4+ + OH- - woda zachowuje się jak kwas.
HSO3- + H2O ⇌ H2SO3 + OH- - woda zachowuje się jak kwas.
CH3COOH + H2O⇌ CH3COO- + H3O+ - woda zachowuje się jak zasada
Skala pH – ilościowa skala kwasowości i zasadowości roztworów wodnych związków chemicznych. Skala ta jest oparta na aktywności jonów hydroniowych [H3O+] w roztworach wodnych.
pH = -log[H3O+], czyli ujemny logarytm dziesiętny aktywności jonów hydroniowych wyrażonych w molach na decymetr sześcienny.
pH = 7 reakcja obojętna, pH < 7 reakcja kwaśna, pH > 7 reakcja zasadowa (alkaliczna). pH + pOH = 14
Kinetyka – Zachowanie się ciał stałych, znajdujących się w ruchu pod wpływem niezrównoważonego układu sił.
Równowaga reakcji chemicznych – Stan, gdy reakcja w jedną i drugą stronę zachodzi z taką samą szybkością, więc stężenia reagentów nie zmieniają się w czasie. Przykład reakcji równowagowej – hydroliza/synteza estru (octanu metylu):
CH3COOCH3 + H2O ⇌ CH3COOH + CH3OH
Szybkość reakcji chemicznej - Wyraża szybkość przybywania lub ubywania składnika w wyniku przebiegu reakcji chemicznej.
Stała równowagi - współczynnik opisujący stan równowagi odwracalnych reakcji chemicznych. Stała ta jest równa ilorazowi reakcji w stanie doskonałej równowagi, t.j. w sytuacji gdy szybkość reakcji w stronę od substratów do produktów i od produktów do substratów jest dokładnie taka sama.
Reduktor - pierwiastek lub związek chemiczny będący w analizowanej reakcji redoks donorem (dostarczycielem) elektronów. Reduktory w reakcjach zwiększają swój stopień utlenienia i jednocześnie powodują jego zmniejszenie w pozostałych produktach reakcji. H2 + CuO → Cu + H2O
W reakcjach połówkowych: CuO → Cu2+ + O2-
Utleniacz – pierwiastek lub związek chemiczny, będący w analizowanej reakcji redoks akceptorem (przyjmującym) elektronów. Utleniacze w reakcjach zmniejszają swój stopień utlenienia i jednocześnie powodują jego wzrost w pozostałych produktach reakcji.
Reakcja redoks – To każda reakcja chemiczna, w której dochodzi zarówno do redukcji jak i utleniania. np. Cu + 4HNO3(stężony) → Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
3Cu + 8HNO3(rozcieńczony) → 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
Prawo Lamberta-Beera – opisuje pochłanianie promieniowania elektromagnetycznego przy przechodzeniu przez częściowo absorbujący i rozpraszający ośrodek. Prawo to głosi, że stopień atenuacji światła jest proporcjonalny do grubości warstwy i jej własności optycznych, np. w przypadku roztworów należy uwzględnić stężenie molowe czynnika powodującego pochłanianie.
Adsorpcja — to proces wiązania się cząsteczek, atomów lub jonów na powierzchni lub granicy faz fizycznych, powodujący lokalne zmiany stężenia. Adsorpcji nie należy mylić z absorpcją, która jest procesem wnikania do wnętrza fazy.
Absorpcja - Proces wnikania jednej substancji (cząsteczek, atomów lub jonów) do innej substancji tworzącej dowolną fazę ciągłą (gazu, cieczy, ciała stałego itp.). Absorpcji nie należy mylić z adsorpcją, która jest zjawiskiem powierzchniowym.
Kataliza - zjawisko zmiany szybkości reakcji chemicznej pod wpływem dodania do układu niewielkiej ilości związku chemicznego, zwanego katalizatorem, który sam nie ulega trwałym przekształceniom lecz tylko tworzy z innymi substratami przejściowe kompleksy.
Katalizator to substancja chemiczna, która dodana do układu obniża energię aktywacji reakcji chemicznej, czego efektem jest wzrost szybkości reakcji chemicznej.
Hydroliza - reakcja chemiczna polegająca na rozpadzie cząsteczek związku chemicznego na dwa lub więcej mniejszych fragmentów w reakcji z wodą lub parą wodną. W przypadku soli jonowych przez hydrolizę rozumie się zbiór wtórnych reakcji jonów powstałych w wyniku solwolizy tej soli, które niekiedy prowadzą do zmiany pH środowiska. AB + H2O → HB + AOH
K2S - siarczek potasu,
MgBr2 - bromek magnezu,
NaNO2 - azotan (III) sodu,
Ca3(PO4)2 - fosforan (V) wapnia,
FeCO3 - węglan żelaza (II),
(CH3COO)2Mg – octan magnezu,
Ag3PO4 - - Fosforan (V) Srebra (III),
HCOOH – Kwas mrówkowy (metanowy),
CH3COOH – Kwas octowy (etanowy),
C2H5COOH – Kwas propionowy (propanowy),
C3H7COOH; CH3(CH2)2COOH – Kwas masłowy (butanowy),
C5H10O2; C4H9COOH – Kwas walerianowy (n-pentanowy),
C6H5COOH – kwas benzoesowy,
HNO3 - - Kwas azotowy(V),
HNO2 - Kwas azotowy(III),
H2SO3 - Kwas siarkowy(IV),
CuSO4 - Siarczan(VI) miedzi(II),
H3PO4 - kwas ortofosforowy(V),
Al2(SO4)3 – siarczan (VI) glinu
Kationy - Ag+, Pb2+ i Hg22+, Tl+, Cu+, Au+.Cd2+, Bi3+, Cu2+, As3+, As5+, Sb3+, Sb5+, Sn2+, Sn4+, Hg2+ Zn2+, Ni2+, Co2+, Mn2+, Fe2+, Fe3+, Al3+, Cr3+ Ca2+, Sr2+, Ba2+ Mg2+, Li+, Na+, K+, NH4+
Aniony - Cl-, Br-, I-, CN-, SCN-, Fe(CN)63-, Fe(CN)64-, ClO- , S2-, NO2-, CH3COO- , SO32-, CO32-, C2O42-, BO2-, BO33-, C4H4O62 PO43-, AsO43-, AsO33-, S2O32-, CrO42-, Cr2O72- NO3-, MnO4-, ClO3-, ClO4- SO42-, F-, SiF62 SiO32-, SiO44-, Si2O52-