Geografia Regionalna – egzamin 2011/2012

Część fizyczna

1)Wymień największe wydarzenia paleogeograficzne karbonu i permu?

Karbon:

- ostateczne sfałdowanie gór świętokrzyskich i Sudetów

- formuje się podłoże platformy paleozoicznej zachodniej i środkowej Polski

- tworzy się węgiel kamienny

- główna faza orogenezy hercyńskiej

Perm:

- całkowite wydźwignięcie obszaru polski po orogenezie hercyńskiej

- w związku ciepłym i suchym klimatem następuje intensywna denudacja

- w wyniku wysychania płytkich zbiorników morskich powstaje sól kamienna i potasowa potasowej (złoża zagłębia puckiego, kujawskiego, kłodawskiego).

2)Podaj wiek następujących minerałów i surowców skalnych w Polsce:

Siarka - miocen

Rudy cynku i ołowiu - trias

Gipsy - trzeciorzęd

Pstre iły poznańskie - czwartorzęd

Wapienie wojcieszowskie - kambr

Granity - karbon

Węgiel brunatny - miocen

Bazalty -miocen

3) Podaj nazwy podprowincji wg J. Kondrackiego:

841 - Pobrzeża Wschodnio-bałtyckie

314/315 – Pojezierza Południowobałtyckie

317 - Niziny Sasko-Łużyckie

843 - Wysoczyzny Podlasko-Białoruskie

341 - Wyżyna Śląsko-Krakowska

342 - Wyżyna Małopolska

332 - Sudety z Przedgórzem Sudeckim

512 - Podkarpacie Północne

514 - Centralne Karpaty zachodnie

522 - Beskidy Wschodnie

4)Podaj nazwy jednostek tektonicznych Polski:

I - Karpaty

II - Zapadlisko Przedkarpackie

III - Sudety Wschodnie

IV - Sudety Zachodnie i blok przedsudecki

V - Zapadlisko Śląsko-krakowskie

VIII - Góry Świętokrzyskie

IX - Monoklina Przedsudecka

X - Niecka Mogilska

XI - Wał Środkowopolski

XII - Niecka Brzeżna

XIV - Obniżenie Perybałtyckie

XV - Wyniesienie Mazursko-suwalskie

XVI - Obniżenie Podlaskie

XVII - Wyniesienie Sławatycz

XVIII - Obniżenie Nadbużańskie

5)Scharakteryzuj warunki występowania:

- lasów i zarośli kserotermicznych: powstają na obszarach o bardzo silnym nasłonecznieniu, silnie nagrzewających się, z niewielką dostępnością wody. W Polsce wykształcają się na erodujących krawędziach dolin rzecznych.

- olsów: rosną na bardzo żyznych siedliskach, na podłożu torfowym lub mułowym, bardzo wilgotne, czasem bagienne z wysokim poziomem wody gruntowej. Olsy występują głównie w naturalnych dolinach rzecznych i w podmokłych zagłębieniach terenu, a także na obrzeżach jezior i stawów. (olchy, brzozy ,jesiony)

- łęgów: występują nad rzekami i potokami, w zasięgu wód powodziowych, które podczas zalewu nanoszą i osadzają żyzny muł. Najczęściej ma madach (olcha, topola, wierzba, wiąz, jesion)

- grądów: las liściasty, typowy dla obszarów nizinnych i podgórskich, rosnący na siedliskach żyznych (grab, dąb, klon, lipa, buk oraz modrzew)

Podaj przykłady roślin zaliczanych do:

-endemitów: ostróżka tatrzańska ,warzucha tatrzańska ,złocień zawadzkiego ,brzoza ojcowska.

-reliktów: ostróżka tatrzańska ,goździk leśny ,skalnica tatrzańska ,limba(tatry),wierzba lapońska(Mazury , Sudety )brzoza karłowata( G. Izerskie ) , Dembek ośmiopłatkowy.

6)Określ gatunki drzew których zasięg przedstawiono na mapie:

1-Świerk

2-Modrzew

3-Buk

4-Sosna

7)Podaj procentowy udział wymienionych mas powietrza w kształtowaniu warunków pogodowych w Polsce:

PPm - 46% PPk -39% PA -10% PZ -0,5%

Jaką pogodę kształtuje napływ powietrza:

PPm - W lecie przynosi ochłodzenie, a w zimie przynosi ocieplenie i odwilż. Wraz z tą masą powietrza nad obszar Polski zawsze dociera zachmurzenie oraz duże opady deszczu.

PA - Występuje nad Polską podczas przedwiośnia. Dzięki jej oddziaływaniu późną wiosną powoduje przymrozki i w związku z tym duże szkody w uprawach.

PZm - latem masy te przynoszą gwałtowne ulewy i silne wyładowania atmosferyczne.

PZk - Jesienią kontynentalne przynosi ocieplenie i jest odpowiedzialna za złotą polską jesień ze słoneczną pogodą.

8) Podaj miejsca występowania wód podziemnych w Polsce wieku:

Jurajskiego - obniżenie mezozoiczne gór świętokrzyskich ,jura polska

Kredowego - niecka szczecińska, niecka mogileńska ,niecka nidziańska ,niecka łódzka , kreda lubelska, kreda gdańska

Triasowego - świętokrzyskie i wyż. śląska

Trzeciorzędowego - niecka mazowiecka, niecka wielkopolska

9) Podaj różnice między Tatrami zachodnimi i Tatrami wschodnimi?

Tatry Wschodnie – granitowe, wysokie, ostre szczyty (Rysy 2499m.n.p.m.), dobrze wykształcone formy glacjalne: doliny U-kształtne przemodelowane przez lodowce, liczne stawy - ok. 40)

Tatry Zachodnie – gnejsy i łupki (część szczytowa, skały mniej odporne), skały osadowe z triasu, jury i kredy (partie średnie), granity występują niekiedy, zaokrąglone grzbiety (Bystra 2248m.n.p.m.),doliny niezlodowacone V-kształtne, brak jezior.

Granica – Przełęcz Liliowe – geologiczna i krajobrazowa.

10) Co wpływa na degeneracje drzewostanów w Polsce wg Olczaka?

- Monoteizacja - proces polegający na ujednoliceniu lasów jednym gatunkiem drzew głównie sosną

- Pinetyzacja - zmiana składu gatunkowego runa leśnego i podszytu ,spowodowana wprowadzeniem do siedlisk drzew iglastych lub wycinką drzew liściastych.

- Cespityzacja - forma degeneracji fitocenozy leśnej, której przejawem jest silny rozwój runa trawiastego z jednoczesnym ograniczeniem liczby gatunków.

- Fruticetyzacja - proces degeneracji lasu w wyniku zarastania krzewami np. Jerzynami podszytu spowodowane dużym dopływem światła do tej warstwy.

- Juwenalizacja - forma degeneracji lasu polegająca na odmłodzeniu, polegająca na stałym obniżaniu wieku drzewostanu. W lesie jest zbyt duży procent drzew młodych w stosunku do ilości drzew starszych.

- Neofityzacja – forma degeneracji lasów polegająca na wzroście ilości gatunków obcych w zbiorowiskach leśnych wskutek ich samoistnego wnikania (synantropizacji) lub celowego wprowadzania ze względów gospodarczych.

Część społeczna

1)Rozwój historyczny Polski. Uzupełnij:

1. Bolesław chrobry

2. Kazimierz Wielki

Po zakończeniu pierwszej wojny światowej Polska odzyskała niepodległość 11 listopada 1918. Do najważ niejszych inwestycji gospodarczych zrealizowanych w międzywojniu należą : 1)magistrala węglowa 2) port w Gdyni 3) COP w widłach Wisły i Sanu .

Okres gospodarki centralnie planowanej trwa od roku 1945 do roku 1990, a Polska należała wtedy do organizacji gospodarczej o nazwie: Polskie Państwo Podziemne i wojskowej o nazwie: Armia Krajowa.

II LUDNOŚĆ

Liczba ludności Polski wynosi 38,2 mln osób, odsetek ludności miejskiej wynosi 61% ,stolicą mniejszości litewskiej jest Puńsk , a czeskiej Zelów. Osadnictwo Tatarskie na Podlasiu związane jest z trzema miejscowościami ,podaj ich nazwy 1)Bohoniki 2) Kruszyniany 3) Sokółka .Miastem w którym zamieszkuje największa liczba azjatów jest Wólka Kosowska (Wa-wa).

Najszybciej wyludniającym się miastem Łódź ponieważ jest ujemny przyrost naturalny i ludność wyjeżdża za pracą do Wa-wy.

III ROLNICTWO

Wymień dwa regiony (Woj.) o największej średniej wielkości gospodarstw indywidualnych1)Warmińsko-mazurskie 2)Zachodniopomorskie i wyjaśnij dlaczego są to tereny dawnych PGR-ów które się rozpadły a ziemie wykupili indywidualni rolnicy.

Na płaskowyżu Głubczyckim występują gleby czarnoziemy a na równinie błońskiej czarne ziemie

Zakłady przetwórstwa owocowo-warzywnego w Tymbarku związane są z Małopolskim a w Międzychodzie z Wielkopolskim a w Tarczynie z Mazowieckim . Regionem o bardzo wysokim poziomie rozwoju gospodarki rolnej jest wielkopolska ponieważ jest duża mechanizacja rolnictwa, używa się dużo nawozów i gospodarstwa są duże.

IV HANDEL

W okresie międzywojennym głównym partnerem w zagranicznym handlu polski były państwa 1) Niemcy 2) USA i saldo było (+\-) ujemne. O bilansie zagranicznym Polski decyduje deficyt wymiany z Rosją i z Chinami.

Do wyrobów o największym wzroście eksportu do państw UE należą wyroby przemysłu elektromaszynowego i farmaceutycznego, a największy wzrost eksportu wyrobów polskich dotyczy państw 1) Niemcy 2) Włochy 3) Francja.

V OSADNICTWO

Scharakteryzuj sieć osadnictwa miejskiego w Polsce, uwzględniając strukturę wielkościową miast??

- Sieć osadnicza w Polsce jest silnie policentryczna układ węzłowo-pasmowy. W Polsce istnieje 908 miast. Z czego miast małych (do 20tys mieszkańców) jest 684 i mieszka w nich 21,4% ludności miejskiej , miasta średnie (20-100tys) 180 i mieszka tu 31,7% ludności miejskiej , a miast dużych (powyżej 100tys) 39 i mieszka 45,9% ludności miejskiej. Najlepiej rozwijają się miasta położone w pobliżu ważnych szlaków komunikacyjnych.

Błonie, Ożarów, Ząbki, Piastów leżą w aglomeracji Warszawskiej

Luboń, Mosina, Tarnowo, Podgórze, Puszczykowo leżą w aglomeracji Poznańskiej

VI PRZEMYSŁ

Kapitał zagraniczny zdominował produkcję sprzętu transportowego , który zlokalizowany jest w regionach:

1 region Wielkopolska miasta 1)Poznań 2)Swarzędz nazwa koncernu Wolkswagen

2 region Śląsk miasta 1)Tychy 2)Bielsko Biała nazwa koncernu Fiat

Nazwa okręgu przemysłowego	Główne ośrodki (poza miastem w nazwie okręgu)	Główne czynniki powstania i rozwoju	Najważniejsze przemysły
Gdański	1)Gdynia 3)Puck 3)Żarnowiec 4)Władysławowo	-bliskość morza -leży nad zatoką -rynek zbytu -infrastruktura	-Stoczniowy -Spożywczy -Energetyczny
Śląsko-Krakowski	1)Bochnia 2)Skawina 3)Myślenice 4)Tychy	-baza surowcowa -bliskość rzek -zaplecze naukowe -rynek zbytu	-Hutniczy -Transportowy -Energetyczny -Chemiczny

W Łodzi rozwijają się dwa klastry przemysłowe związane z przemysłem AGD i Elektronicznym,

A na terenie województwa Łódzkiego klaster związany z produkcją ceramiki.

VII REGIONY

Podaj sztandarowy (wspólny) produkt wytwarzany w wymienionych miastach:

Chorula, Górażdże, Małogoszcz – cement

Lubin, Polkowice, Rudna, Sieroszowice to kopalnie – miedzi

Łysomice, Kobierzyce, Gorzów Wielkopolski – telewizory

Bodaczów, Gdańsk, Kruszwica – olej

Scharakteryzuj i narysuj centralny sześciokąt:

Jest to sieć największych Polskich miast. Które reprezentują najwyższy poziom rozwoju gospodarczego, przemysłu

hi-tech . Centralny sześciokąt zawiera 3/4 polskiego PKB i 1/3 powierzchni kraju. Dobre połączenie miedzy tymi miastami sprzyja polepszeniu współpracy gospodarczej.

VIII

Scharakteryzuj aglomeracje krakowską uwzględniając rodzaj (mono-poli) monocentryczny liczba ludności 1,4 mln,

Należące do niej miasta(poza Krakowem) 1)Kalwaria Zebrzydowska 2) Wieliczka 3)Olkusz .Miasta- inkubatory przedsiębiorczości 1) Kalwaria Zebrzydowska 2) Świątniki Górne. Charakterystyka:…………………………..

IX

Wyjaśnij położenie miast na Podkarpaciu , co zadecydowało o ich obecnym rozwoju, a strategii innych miast??

Rozwój miast na Podkarpaciu silnie związany jest z przebiegiem lini kolejowej LHS .Miasta które znajdują się na trasie tej lini rozwijają się szybciej ponieważ przedsiębiorcy lokują swoje firmy w miastach które mają dobrą infrastruktur a ta obecność ej lini sprzyja rozwojowi przemysłu itp. Wymyślcie coś sami.

X Rozpoznaj zaznaczone ma mapie zjawiska

Nazwa Miasta 1M – Konin działa w nim huta aluminium

M2 – Stalowa Wola huta żelaza

M3 – Warka zw. Z przemysłem browarowym , M4 – Ostołęka prz. Drzewny.

Nazwy kanałów 1K- Żerański 2K- Augustowski

Podaj nazwy zaznaczonych zbiorników wodnych:

Z1 – j. Koronowskie na rzece Brda

Z2- j.Turawskie na rzece Mała Panew

Podaj nazwy zaznaczonych lini kolejowych:

1K – LHS 2K –Magistrala Węglowa

Zaznacz na mapie kropką liczbą arabską wymienione miasta i podaj nazwy miejscowości w których mają swoje lotniska:

1. Rzeszów – Jasionka

2. Szczecin – Goleniów

3. Poznań – Ławica

4. Kraków – Balice