UKŁAD SŁONECZNY
Układ Słoneczny powstał około 5 - 6 miliardów lat temu z obłoku gazowo - pyłowego, który przyciągał materię ku gęstniejącemu jądru. W środku obłoku gaz kurczył się szybciej niż w zewnętrznych warstwach i powstało Słońce, a pozostała materia utworzyła dysk wokół niego. Ok. 50 milionów lat później zaczęły zachodzić reakcje jądrowe (przekształcenie wodoru w hel), co spowodowało, że Słońce zaczęło świecić. We wcześniej powstałym dysku cząsteczki się ze sobą zderzały i łączyły w pył tworząc większe obiekty. Kolizje różnorodnych obiektów doprowadziły do powstania dużych ciał, z których ostatecznie powstały planety. W pierwszej kolejności utworzyły się 4 planety wewnętrzne czyli: Merkury, Wenus, Ziemia i Mars. Planety zewnętrzne zaś tworzyły głównie gazy, a uformowały się one ze skalno - lodowych brył krążących w dalszej odległości od Słońca.
Słońce jest naszą najbliższą gwiazdą, która jest centrum naszego Układu i wokół której planety krążą po eliptycznych orbitach. To najjaśniejszy obiekt na niebie i główne źródło energii docierającej do Ziemi. Zbudowane głównie z wodoru i helu. Ciśnienie 250 mld atmosfer. Temperatura na powierzchni ok.6000 K. Średnica ok. 1,4 mln km. Pokryte jest ciemnymi plamami. Składa się z czterech warstw: korony słonecznej (którą można oglądać podczas zaćmienia Słońca), chromosfery (w której zachodzą erupcje), fonosfery (będącą właściwą powierzchnią Słońca) i jądra (w którym powstaje światło i ciepło).
Pierwszą i zarazem najmniejszą planetą w Układzie Słonecznym jest Merkury. Jest planetą wewnętrzną, skalistą, zwaną także planetą „Lodu i ognia”. Płaszcz pod skorupą składa się ze stopionych skał, a w środku planety znajduje się jądro żelazne. W ciągu doby występują 2 wschody i zachody Słońca. Obieg wokół Słońca 88 dni. Obrót wokół własnej osi 59 dni. Średnica 4 900 km. Odległość od Słońca 58 mln km. W dzień temperatura rozgrzewa się do 430°C a w nocy spada do -170°C. Nie posiada atmosfery. Nie ma księżyca.
Wenus jest drugą planetą od Słońca i jest ona otoczona obłokami trujących gazów. Jest bardzo jasna ponieważ jej gęste chmury bardzo dobrze odbijają światło. Znana jest również pod nazwą Jutrzenki i jest najjaśniejszym ciałem niebieskim na niebie po Słońcu i Księżycu. Jest to planeta wewnętrzna, skalista. Masa, rozmiar i kształt podobne do Ziemi. Obieg wokół Słońca 225 dni. Obrót wokół własnej osi 243 dni. Średnica 12 100 km. Odległość od Słońca 108 mln km. Temp. Powierzchni 475°C. Atmosfera zawiera pary i krople kwasu siarkowego (VI). Nie ma księżyca.
Ziemia - trzecia według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest ona największa ze wszystkich planet wewnętrznych. Powierzchnię głównie zajmują oceany. Obieg wokół Słońca 365 dni. Obrót wokół własnej osi 24 h. Odległość od Słońca wynosi jedną jednostkę astronomiczną 150 mln km. Temp. Powierzchni 14°C. Atmosfera właściwa, złożona z 78% azotu, 21% tlenu i 1% innych gazów. Ma grubość około 100 km i składa się z kilku warstw. Jedną z najważniejszych jest warstwa ozonowa, która rozciąga się na wysokości ok. 20-35 km i pełni rolę tarczy osłaniającej nas przed szkodliwym promieniowaniem. Posiada 1 naturalnego satelitę, czyli Księżyc.
Mars jest widoczny na niebie jako czerwony, podobny do gwiazdy punkt. Jest on skalistą planetą, którą pokrywają czerwone pustynie, stąd popularna nazwa - Czerwona Planeta. Czwarta według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Planeta skalista, wewnętrzna. Występuje na niej woda i żelazo, czapy lodowe, pory roku, a także złożona atmosfera. Atmosfera składa się w większości z dwutlenku węgla, co uniemożliwia oddychanie. Występują tam potężne burze pyłowe, jest tam niezwykle zimno, a powierzchnia planety pokryta jest okruchami skał. Obieg wokół Słońca trwa 2 lata. Obrót wokół własnej osi 24 h. Średnica 6 800 km. Odległość od Słońca 228 mln km. Temp. pow. od –93 do 27*C. Posiada 2 księżyce.
Jowisz jest piątą według oddalenia od Słońca planetą Układu Słonecznego. Jest on zarazem największą i najcięższą planetą. Jest planetą gazową, zewnętrzną. Wybrzusza się na równiku i spłaszcza na biegunach z powodu dużych wirowań. Wiatry na nim osiągają prędkość do 500 km/h. Ma bardzo małą gęstość. Ciśnienie rzędu kilku milionów atmosfer i wodór staje się metalem. Obieg wokół Słońca trwa 12 lat. Obrót wokół własnej osi 10 h. Średnica 143 000 km. Odległość od Słońca 778 mln km. Temp. pow. –150*C. Posiada 32 księżyce.
Szóstą planetą według oddalenia od Słońca jest Saturn. Jest to planeta gazowa, zewnętrzna. Gęstość materii z jakiej jest zbudowany jest mniejsza od gęstości wody. Masa 75 razy większa od masy Ziemi. Obieg wokół Słońca trwa 30 lat. Obrót wokół własnej osi 10 h. Średnica 121 000 km. Odległość od Słońca 1 430 mln km. Temp. pow. –180*C. Okres obiegu Saturna wokół własnej osi trwa prawie 11 godzin. Atmosfera jego składa się głównie z wodoru, helu i amoniaku. Tytan, największy z księżyców Saturna, jest jedynym księżycem w Układzie Słonecznym otoczonym atmosferą podobną do ziemskiej. Posiada 3 pierścienie, 28 księżyców. Jest bardzo zimny, ponieważ znajduje się bardzo daleko od Słońca. Pierścienie wokół Saturna, odkryte przez Galileusza, czynią go jedną z najpiękniejszych planet Układu Słonecznego. Są ich setki, a rozciągają się one na przestrzeni tysięcy kilometrów. Prawdopodobnie składają się z milionów brył lodu o średnicy od kilku centymetrów do kilkudziesięciu metrów,
Uran - siódma według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest to planeta gazowa, zewnętrzna. Został on odkryty w 1871r. Spowity metanem. Obieg wokół Słońca trwa 84 lata. Obrót wokół własnej osi trwa – 17 h. Średnica 52 400 km. Odległość od Słońca 2 900 mln km.. Posiada pierścienie i 15 księżyców (Miranda). Jego pole magnetyczne jest 3 razy silniejsze niż na naszej planecie. Pierścienie Urana, których jest 11, są bardzo niewyraźne i ciężko je zobaczyć z Ziemi. Są jednak mocniejsze od pierścieni Jowisza, zielonkawy kolor zawdzięcza chmurom metanu w górnych warstwach atmosfery. Różnice temperatur nie są duże i wynoszą od -208°C do -212°C. Uran wyróżnia się wśród gazowych gigantem tym, że nie ma skalnego jądra. Górna warstwa jego atmosfery składa się głównie z wodoru i helu, a w arstwach niższych tworzą się metanowe chmury. Metan pochłania światło czerwone, dlatego też Uran oglądany z przestrzeni kosmicznej jest zielono - niebieski.
Neptun - ósma według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Został on odkryty w 1846r. Jest to planeta gazowa, zewnętrzna. Atmosfera. Obieg wokół Słońca trwa 165 lat. Obieg wokół własnej osi 18 h. Średnica 50 000 km. Odległość od słońca 4 500 mln km. Temp. pow. –210*C. Posiada 4 bardzo rzadkie i wąskie pierścienie, a także ok.15 księżyców (Tryton). Jądro Neptuna stanowi około 50% jego objętości i jest zbudowane ze skał i lodu. Otacza je amoniak i metan, co nadaje mu niebieskie zabarwienie.
Pluton - ostatnia, dziewiąta według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Został on odkryty dopiero w 1930r.. Jest planetą skalistą, zewnętrzną. Obieg wokół Słońca trwa 248 lat. Obrót wokół własnej osi 6h. Średnica 2300 km. Odległość od Słońca 6000 mln km. Temp. pow. –230*C. Posiada 1 księżyc (Charon), bardzo do siebie podobny. Od dnia 24-08-2006 roku został zdegradowany do miana planety karłowatej.