G code – znormalizowany język zapisu poleceń dla urządzeń CNC. Definiuje podstawowe operacje, które należy wykonać, aby obrobić detal na obrabiarce sterowanej numerycznie.Spis treści [ukryj]
G code opisuje standard ISO 6983 [1], DIN 66025, w Polsce normy: PN-73M-55256, PN-93/M-55251[2].
G code można utworzyć 3 metodami:
pisać samodzielnie w edytorach tekstu (np. notatnik) i przenieść go do pamięci obrabiarki,
wprowadzać na pulpicie sterującym obrabiarki (nowsze sterowania podpowiadają opcje, które należy zdefiniować do poprawnego działania danej funkcji),
wygenerować programem typu CAM po przetworzeniu przez postprocesor dedykowany konkretnej maszynie.
Funkcje, oraz parametry nie opisane w normie różnią się w zależności od producenta. Niektórzy producenci (np. Heidenhain, Mazak) wykorzystują własne języki programowania odmienne od kodów ISO, jednak programy w tych językach są często błędnie nazywane G-kodami.
Podstawowe komendy G code zawarte są w Polskiej Normie będącej tłumaczeniem normy ISO. Pozostałe polecenia G code oraz M funkcje są dowolnie definiowane przez różnych producentów obrabiarek, gdzie głównym kryterium definiowania jest przeznaczenie maszyny.
Kody, które opisują sposób wykonania bądź interpretowania poleceń wydawanych przez programistę.
G00 - instrukcja która opisuje ruch szybki narzędzia bez możliwości obróbki (szybki dojazd)
G01 - ruch narzędzia według interpolacji liniowej
G02 - ruch narzędzia według interpolacji kołowej zgodnie z ruchami wskazówek zegara
G03 - ruch narzędzia według interpolacji kołowej przeciwnie do ruchu wskazówek zegara
G04 - postój czasowy
G09 - dokładne zatrzymanie
G20 - wymiarowanie w calach
G21 - wymiarowanie w milimetrach
G40 - koniec korekcji
G41 - korekcja toru narzędzia lewostronna (kompensacja promienia płytki, freza)
G42 - korekcja toru narzędzia prawostronna (kompensacja promienia płytki, freza)
G43 - włączenie kompensacji długości narzędzia (frezarka)
G33 - toczenie gwintu
G53 - współrzędne absolutne maszynowe
G54 - G59 - przesunięcie układu współrzędnych
G76 - cykl planowania zgrubnego
G79 - cykl podcięć
G80 - koniec cyklu wielokrotnego
G81 - cykl nawiercania
G82 - cykl wiercenia z przerwą czasową
G83 - cykl wiercenia z wyciąganiem (usuwaniem) wióra
G84 - cykl gwintowania synchronicznego
G87 - cykl frezowania kieszeni prostokątnej
G90 - pozycjonowanie absolutne
G91 - pozycjonowanie przyrostowe
G94 - programowanie prędkości posuwu w [mm/min]
G95 - programowanie prędkości posuwu w [mm/obr]
G96 - włączenie trybu stałej prędkości skrawania [m/min] (tokarka)
G97 - włączenie trybu stałej prędkości obrotowej wrzeciona [obr/min] (tokarka)
Przykładowe funkcje pomocnicze M
Za konkretne działania "mechaniczne, fizyczne" odpowiadają funkcje maszynowe, potocznie nazywane funkcjami M.
M00 - stop programu bezwarunkowy
M01 - stop programu warunkowy (zależnie od trybu pracy)
M02 - koniec programu
M03 - włączenie prawych obrotów wrzeciona
M04 - włączenie lewych obrotów wrzeciona
M05 - wyłączenie obrotów wrzeciona
M06 - zmiana narzędzia (polecenie "zmień")
M07 - włączenie chłodziwa przez narzędzie
M08 - włączenie chłodziwa wylewki zewnętrzne
M09 - wyłączenie chłodziwa
M10 (M36) - otwarcie szczęk (zależnie od producenta)
M11 (M37) - zamknięcie szczęk (zależnie od producenta)
M30 - koniec programu i "przewinięcie" do początku.
Ponadto można wyróżnić grupę adresową parametrów i osi.
T - kompensacja wymiarów narzędzia (wybór narzędzia)
S - wybór prędkości obrotowej wrzeciona (symbol "S" oraz podana wartość, np. S1500)
F - wybór posuwu (analogicznie do "S")
X - położeni w osi "X" (po adresie występuje wartość bezwzględna lub względna, np. X200)
Y - położeni w osi "Y" (po adresie występuje wartość bezwzględna lub względna, np. Y200)
Z - położeni w osi "Z" (po adresie występuje wartość bezwzględna lub względna, np. Z200)