Podstawy prawne rozgraniczenia
Ustawa z dnia 17 maja 1989r. prawo geodezyjne i kartograficzne – rozdział 6; Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14 kwietnia 1999r. w sprawie rozgraniczenia nieruchomości.
Cel rozgraniczenia:
Rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu granic nieruchomości poprzez określenie położenia punktów i linii granicznych i utrwalenia tych punktach znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenia odpowiednich dokumentów
Pojęcia podstawowe:
Punkty graniczne – określające granice nieruchomości.
Znak graniczny – znak z trwałego materiału umieszczony w punkcie granicznym lub trwały element zagospodarowania terenu znajdujący się w punkcie.
Fizyczne wydzielenie-określenie położenia punktów i wyznaczenie linii granicznych oraz okreslenie jej powierzchni
Prawne wyodrębnienie- określenie podmiotu któremu przysługuje do określonej części gruntu powszechne prawo rzeczowe
Rozgraniczenie oznacza:
Zbiór przepisów prawa administracyjnego, prawa formalnego, który służy urzędowemu wyznaczeniu granicy pomiędzy sąsiadującymi ze sobą nieruchomościami (w sensie formalno-prawnym)
Czynności faktyczne uprawnionego geodety, które mają na celu ustalenie przebiegu granic nieruchomości poprzez określenie położenia punktów i linii granicznych i utrwalenia tych punktach znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenia odpowiednich dokumentów (w sensie faktycznym).
Wszczęcie rozgraniczenia następuje:
Na wniosek
Z urzędu:
przy scaleniu gruntów
jeżeli strona nie występuje z wnioskiem w tej sprawie, a za rozgraniczeniem nieruchomości przemawiają potrzeby gospodarki narodowej lub interes społeczny
Sytuacja powodująca rozgraniczenie
Wniosek będzie uwzględniony gdy:
powstał spór graniczny (co do przebiegu linii granicznej między właścicielami sąsiednich nieruchomości)
nastąpiło zatarcie granic powodujące wątpliwości co do jej przebiegu
istnieje rozbieżność pomiędzy stanem faktycznym i prawnym granicy
Organ prowadzący rozgraniczenie:
Wójt, burmistrz prezydent miasta( wydaja decyzje i upowaznienie geodety)
Dokumenty stanowiące podstawę ustalenia przebiegu granic:
Dokumenty stwierdzające stan prawnych nieruchomości
odpisy z KW lub odpisy dokumentów znajdujących się w ZD
wypisy aktów notarialnych
prawomocne orzeczenia sądu i ugody sądowe
ostateczne decyzje administracyjne
Dokumenty określające położenie punktów granicznych i przebieg granic nieruchomości:
dokumenty geodezyjne zawierające dane liczbowe do ustalenia przebiegu granic i szkice graniczne, protokoły graniczne, akty ugody, zarysy pomiarowe, szkice wyznaczenia granic
Czynności geodety:
Gdy geodeta otrzyma postanowienie to wykonuje czynności przygotowawcze:
zgłoszenie pracy do ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej i prośba o odpowiednie dokumenty
analiza informacji zawartych w dokumentach uzyskanych z ośrodka, ksiąg wieczystych, a także uzyskanych od strony
sporządzenie, w razie potrzeby, szkicu zawierającego informacje o przebiegu granic uzyskanych w wyniku wykonywanych w przeszłości pomiarów
Kryteria rozgraniczania nieruchomości:
ustalenie granic według stanu prawnego opartego na zebranych dokumentach prawnych i technicznych
jeżeli stanu prawnego nie można stwierdzić, ustala się granice według ostatniego spokojnego stanu posiadania (widoczne na gruncie znaki i ślady graniczne) oraz biorąc pod uwagę mapy i inne dokumenty dotyczące jej przebiegu
ustalenie granicy na podstawie zgodnego oświadczenia stron
w razie sporu do przebiegu linii granicznych geodeta nakłania strony do zawarcia ugody, z uwzględnieniem wszelkich okoliczności, tj. dokumentów, które posiada, znaków granicznych.
Odwołać się od rozgraniczenia można w sądzie.
Ustalenie granic na gruncie:
czynności geodety:
sprawdza obecność i ustala tożsamość stron
przyjmuje pełnomocnictwa udzielone przez strony
przeprowadza wywiad terenowy
Jeżeli przebieg granicy został ustalony na podstawie dowodów geodeta:
wskazuje stronom przebieg granicy
stabilizuje punkty graniczne
sporządza protokół graniczny
wykonuje pomiar granic, a także trwałych elementów zagospodarowania teranu
Protokół graniczny:
Treść:
Nazwisko i imię geodety oraz numer uprawnień
Nr i data postanowienia – data upoważnienia geodety do wykonania rozgraniczenia
Oznaczenie nieruchomości oraz określenie ich położenia
Informacje dotyczące stron
Wykaz i ocena dokumentów stanowiących podstawę ustalenia granic
Oświadczenia stron
Wyniki wywiadu terenowego
Szkic graniczny – na oddzielnej kartce
Opis przebiegu granic
Opis utrwalenia punktów granicznych
Pouczenie stron o możliwości przekazania sprawy do sądu
Omówienie skreśleń i poprawek
Data sporządzenia dokumentu
Protokół graniczny wypełnia się w terenie i zostaje on stronom odczytany. W ciągu 14 dni od decyzji mogą odwołać się do sądu.
Granica uprawomocnia się 14 dni od wydania decyzji.
Treść szkicu granicznego:
Rozmieszczenie linii i punktów granicznych, oznaczonych zgodnie z opisem w protokole granicznym
Rysunek rzutu poziomego trwałych elementów zagospodarowania terenu
Podstawowe miary określające położenie punktów granicznych względem siebie oraz el.zag.teren.
Numery działek
Nazwisko i imię właścicieli rozgraniczanych nieruchomości
Oznaczenie KW lub ZD
Dokumentacja rozgraniczenia nieruchomości:
Postanowienie o wszczęciu postępowania rozgraniczeniowego
Upoważnienie geodety
Zgłoszenie pracy geodezyjnej
Dowody doręczenia stronom wezwań
Pisemne pełnomocnictwa udzielane stronom
Dokumenty dotyczące przebiegu granic ( z ośrodka i innych źródeł)
Protokół graniczny lub akt ugody
Opinie geodety, jeśli nie ustalono granicy w postępowaniu administracyjnym
Ostateczna decyzja
Dokumentacja techniczna:
Szkic osnowy i wykaz współrzędnych
Opisy topograficzne punktów
Szkice i dane uzyskane w wyniku bezpośrednich pomiarów
Obliczenia i wykaz współrzędnych
Obliczenia powierzchni
Wykaz zmian gruntowych
Decyzje podejmowane w sprawie rozgraniczenia nieruchomości:
o rozgraniczeniu gruntów
o umorzeniu postępowania administracyjnego w przedmiocie rozgraniczenia nieruchomości, w związku z zawarciem przez strony ugody przed upoważnionym geodetą
o umorzeniu postępowania i przekazaniu sprawy z urzędu do rozpatrzenia sądowi, jeśli wynika spór graniczny, który nie skończy się ugodą
Granica prawna – granica ustalona w wyniku rozgraniczenia lub podziału
Granica prawna powstaje w jednym z procesów geodezyjno-prawnych, takich jak:
rozgraniczenie
podział
scalenia i wymiana gruntów
wywłaszczenie
Warunek konieczny -> wydana decyzja administracyjna lub (w zależności od trybu postępowania) orzeczenie sądowe, które legalizuje jej przebieg.