27HJH – MV4BT – Y3TDW – 6KWT6 – JHPM2

{150}{271}Przez 160 milionów lat|naszym światem rządziły dinozaury...

{275}{321}w cieniu których,

{325}{421}żyła grupa zwierząt znacznie się od nich różniących.

{425}{471}To byli nasi praprzodkowie -

{475}{546}małe, pokryte futrem |istoty, noszące miano ssaków,

{550}{681}starające się wszędzie|znaleść bezpieczne schronienia.

{750}{846}Czasy ssaków jednak dopiero nadejdą.

{850}{1021}65 milionów lat wcześniej aktywność wulkanów|zapoczątkowała zatruwanie atmosfery.

{1025}{1121}Ostatnie dinozaury zamieszkiwały na chorującej planecie,

{1125}{1196}kiedy z kosmosu nadeszła....

{1200}{1262}Zagłada.

{1300}{1371}W Ziemię uderzył meteoryt|o średnicy 10 kilometrów,

{1375}{1474}oznamiajac koniec ery dinozaurów.

{1850}{1972}Ten serial opowiada o tym, co nastąpiło później.

{2050}{2121}Ocalałe zwierzęta łaczyła jedna,|charakterystyczna cecha -

{2125}{2171}rozmiar.

{2175}{2246}Zginęły wszystkie,|których waga przekraczała 10 kilogramów,

{2250}{2296}świat objęły we władanie maleńkie stworzenia.

{2300}{2346}Wśród nich były także ssaki.

{2350}{2396}W serialu "Wędrówki z Bestiami",

{2400}{2495}zobaczycie, jak te małe istoty

{2500}{2587}zawładnęły całym światem.

{2700}{2796}W ciągu 20 milionów lat, ssaki odnosiły niesamowite sukcesy,

{2800}{2871}aż w końcu stały się największymi, najbardziej drapieżnymi

{2875}{2971}i najpiękniejszymi stworzeniami na planecie.

{2975}{3071}Ssaki mogły przetrwać w każdym klimacie i środowisku.

{3075}{3196}Ich największą siłą była|łatwość przystosowania się.

{3200}{3292}Osiągały olbrzymie rozmiary.

{3300}{3371}Przeistaczały się w potężnych zabójców,

{3375}{3471}takich jak tygrysy szablozębne.

{3475}{3573}Zadomowiły się także w oceanach.

{3600}{3696}Następnie, po upływie około 4 milionów lat,|pojawili się pierwsi przodkowie człowieka.

{3700}{3796}Były to małpy, które zeszły z drzew|i zaczęły chodzić na dwóch nogach.

{3800}{3921}Ta epicka opowieść kończy się około 30 tysięcy lat temu,

{3925}{3996}wraz z nadejściem ery lodowcowej,|kiedy planeta oziębiła się,

{4000}{4122}a nasi przodkowie|polowali w królestwie mamutów.

{4875}{4953}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{5050}{5131}49 milionów lat temu.

{5175}{5221}Czasy te nazwano Eocenem.

{5225}{5321}Ziemia wyleczyła już rany|po ciężkim ciosie jaki zadał jej meteoryt.

{5325}{5421}Od czasów dinozaurów|wiele się jednak zmieniło.

{5425}{5521}Teraz jest dużo cieplej|i tropikalny las deszczowy

{5525}{5596}pokrył wszystkie kontynenty: od Arktyki po Antarktydę.

{5600}{5646}W tym nowym, kolorowym raju

{5650}{5773}meteoryty nie stanowiły już większego zagrożenia.

{6025}{6071}Pod pokrywą lasu

{6075}{6146}rozwijała się menażeria niesamowitych i wspaniałych stworzeń.

{6150}{6221}Panowanie pokrytych łuską|gadów stało sie odległym wspomnieniem.

{6225}{6321}Zwierzęta, które dominują|obecnie, pokryte są piórami lub sierścią.

{6325}{6396}Ssaki dobrze|przystosowały się do nowego świata,

{6400}{6471}są bardzo zróżnicowane,|jednak dotąd pozostały niewielkie.

{6475}{6643}Tak jak poprzednio, pozostają w cieniu|potężniejszych i groźniejszych stworzeń.

{7700}{7746}Mimo tego, że dinozaury dawno wymarły,

{7750}{7858}pozostawiły po sobie fatalną spuściznę.

{7925}{7996}Ich bezpośrednimi potomkami są ptaki.

{8000}{8141}Po raz pierwszy i jednyny ptaki objęły panowanie nad światem.

{8200}{8263}NOWY ŚWIT

{8850}{8896}Jest to historia 24 godzin życia

{8900}{8996}części, zagadkowego,|globalnego eoceńskiego lasu,

{9000}{9071}w obszarze, który pewnego|dnia stanie się terytorium Niemiec.

{9075}{9146}O świcie w koronie drzewa figowego

{9150}{9272}jedno stworzenie|przeżyło spotkanie ze śmiercią.

{9450}{9496}To samica Leptictidium.

{9500}{9546}Ma metr wysokości

{9550}{9621}i stanowi zwykły widok|w lesie przed 50 milionami lat.

{9625}{9671}Jej gatunek przetrwał w praktycznie

{9675}{9721}niezmienionej postaci od czasów dinozaurów.

{9725}{9795}Obecnie ich życie|wcale nie stało się łatwiejsze.

{9799}{9845}To jest ciągle niebezpieczny świat,

{9849}{9992}w którym musi podejmować ryzyko,|i prawdopodobnie umrze młodo.

{9999}{10045}Jest typowym ssakiem, opiekuje się potomstwem,

{10049}{10095}aż dorośnie i będzie mogło samo się o siebie zatroszczyć.

{10099}{10145}Zapowiada się ciężki dzień,|najlepiej gdyby nie opuszczała piskląt,

{10149}{10256}w pobliżu czai się wiele drapieżników.

{10274}{10370}Musi je jednak wyżywić, bez względu na ryzyko.

{10374}{10445}Czas w jakim może zdobyć pożywienie jest krótki

{10449}{10523}i szybko ucieka.

{10599}{10670}Chłodny poranek jest idealnym momentem do chwytania żab,

{10674}{10754}jaszczurek i owadów.

{10799}{10895}Jako zmienoocieplne, nie rozgrzały się|jeszcze w słońcu i są bardzo ospałe.

{10899}{11020}Ona jest jednak zwierzęciem stałocieplnym,|żwawym 24 godziny na dobę.

{11024}{11135}Jest to jedna z odwiecznych zalet ssaków.

{11249}{11295}Aby pomóc w wyśledzeniu zdobyczy,

{11299}{11345}natura obdarzyła ją wyczulonym słuchem

{11349}{11395}oraz superczułym węchem,

{11399}{11546}który ma duże znaczenie|w poszukiwaniu pokarmu pod pokrywą liści.

{11724}{11858}Jest także wystarczająco|zwinna aby łapać owady w locie.

{12074}{12170}Korzystny okres poranka trwa gdzinę, może dwie i szybko mija.

{12174}{12295}Powinna natychmiast wyruszyć aby zdobyć więcej pokarmu.

{12299}{12368}W tym czasie,

{12374}{12420}obszar Niemiec stanowi centrum aktywności wulkanicznej,

{12424}{12520}a cały las usłany jest gorącymi źródłami.

{12524}{12647}W niektórych miejscach tworzą się sadzawki błota.

{12799}{12870}Wrząca woda, trujący gaz oraz trzęsienia ziemi-

{12874}{12945}to obecne na każdym kroku niebezpieczeństwa,|z którymi zwierzęta nauczyły się już żyć.

{12949}{13020}Jednak nie z każdym|zagrożeniem można tak łatwo się oswoić.

{13024}{13095}Wraz ze wschodem słońca uaktywniają się|stworzenia prowadzące dzienny tryb życia.

{13099}{13209}Las ukazuje swoje groźniejsze oblicze...

{13224}{13286}..ptaki.

{13374}{13470}Znajdują się na szczycie piramidy|pokarmowej tego niesamowitego miejca.

{13474}{13520}Oto największy z nich: Gastornis,

{13524}{13664}półtonowy stos mięśni i piór o wzroście dorosłego człowieka.

{13774}{13820}To jest samica,

{13824}{13870}przez ostatnie dwa miesiące,

{13874}{13920}całe jej życie obracało się wokół|jaja znajdującego się w gnieździe.

{13924}{13970}W tej chwili jedynie godziny dzielą ją od wylęgu.

{13974}{14045}Zażarcie broni swego terytorium,

{14049}{14120}kiedy inny Gastornis znajdzie się zbyt blisko...

{14124}{14217}..rusza, by ochronić gniazdo.

{14274}{14370}Od czasu Zagłady rozwój ptaków,|podobnie jak ssaków, był pasmem sukcesów.

{14374}{14420}Co najważniejsze, stały się potężne -

{14424}{14565}wystarczająco potężne by|przejąć rolę drapieżnych dinozaurów.

{14749}{14795}Starcie dwóch gigantów.

{14799}{14870}Mały ssak ucieka.

{14874}{14954}Echo minionej epoki.

{15449}{15520}Ze względu na swoje rozmiary|Leptictidium potrzebuje dużo jedzenia.

{15524}{15570}Jest to cena jaką płacą wszystkie ssaki

{15574}{15664}za stałocieplny metabolizm.

{15674}{15745}Przy brzegu jeziora zwykle jest dużo pożywienia,

{15749}{15889}ale dzisiejszego ranka można|jedynie natknąć się na kłopoty.

{15949}{16057}Przy brzegu jeziora pojawił się intruz.

{16174}{16270}W porannym słońcy wygrzewa się Ambulocetus,

{16274}{16423}dziwaczne zwierzę, które przypłynęło|rzeką z pobliskiego wybrzeża.

{16499}{16577}Jest drapieżnikiem.

{16674}{16720}Polowanie jeszcze raz zostaje przerwane.

{16724}{16811}Musi uciekać i to szybko.

{16949}{17045}Trzymetrowy drapieżnik|człapie niezgrabnie w kierunku jeziora.

{17049}{17145}Chociaż jego przodkowie polowali na lądzie,

{17149}{17302}Ambulocetus rozwinął się tak,|że większą część życia spędza w wodzie.

{17374}{17470}Jego potomkowie pójdą jeszcze dalej.

{17474}{17545}Spoglądasz na wczesną formę wieloryba.

{17549}{17670}Ambulocetus dosłownie znaczy "chodzący wieloryb".

{17674}{17745}Dopiero dzięki następnym 10 milionom lat ewolucji,

{17749}{17845}kończyny i ogon przekształcą się w płetwy.

{17849}{17920}Pływa podobnie jak wieloryb czy delfin -

{17924}{17995}porusza ciałem w górę i na dół,

{17999}{18120}a nie na boki jak ryby lub krokodyle,|z którymi dzieli wodne środowisko.

{18124}{18245}Jest najpotężniejszym|drapieżnikiem w tym jeziorze...

{18249}{18295}...jednak nie może czuć się całkiem bezpiecznie.

{18299}{18404}Niebezpieczeństwo czai się w ukryciu.

{18449}{18545}Na dnie jeziora uwięzione są|ogromne ilości wulkanicznego gazu.

{18549}{18620}Jeżeli uwolniłby się naraz w dużej ilości,

{18624}{18765}zginęłyby wszystkie zwierzęta|w promieniu półtora kilkometra.

{18774}{18866}Jezioro jest bombą zegarową.

{18874}{18970}Jednak Ambulocetus sądzi,|że znalazł idealne miejsce

{18974}{19091}do zastosowania swojej zabójczej strategii...

{19174}{19240}..zasadzki.

{19349}{19445}Propalaeotherium, wczesna forma konia,

{19449}{19574}stanowi pierwszą dobrą|okazję na zdobycie posiłku.

{20149}{20195}Tym razem się nie udało,

{20199}{20340}lecz dzień jest długi|i Ambulocetus spróbuje jeszcze nie raz.

{20474}{20570}Dla Leptictidium skończył się|czas dogodny do polowania,

{20574}{20620}las jest teraz zbyt niebezpieczny.

{20624}{20695}Powrót matki zwiększa bezpieczeństwo|młodych pozostałych w gnieździe.

{20699}{20745}Rano nie poszło jej najlepiej,

{20749}{20870}musi więc dołożyć starań|aby następny wypad był bardziej pomyślny.

{20874}{20920}Teraz będzie spała, wieczorem

{20924}{20970}łatwiej będzie polować,

{20974}{21094}zmrok pomoże jej unikać bystrego wzroku ptaków.

{21124}{21186}POŁUDNIE

{21274}{21370}Południe, temperatura|wrasta do ponad 30 stopni.

{21374}{21445}Wszystko zamiera,|jedynie pisklę Gastornis porusza się

{21449}{21565}usiłując stłuc skorupę i uwolnić się z jaja.

{21599}{21695}Opodal, rodzina Leptictidium|cały czas pozostaje w gnieździe.

{21699}{21745}Jednak w czasie snu,

{21749}{21899}są całkowicie bezbronni i narażeni|na atak niezwykłego drapieżnika.

{22124}{22187}Mrówek...

{22199}{22298}..olbrzymich mięsożernych mrówek.

{22324}{22464}To jest największy gatunek|mrówki jaki kiedykolwiek istniał.

{22499}{22545}Ożywiają się na widok zdobyczy -

{22549}{22666}każdego stworzenia,|które nie umknie na czas.

{22824}{22895}To jest przednia straż złowieszczej, zabójczej machiny.

{22899}{22970}Za nimi znajduje się pół milionowa armia,

{22974}{23112}która maszerując przez las, ogołaca każdą zdobycz do kości.

{23224}{23322}Mrówki znalazły następną ofiarę.

{24474}{24570}W samo popołudnie Propalaeotherium żeruje,

{24574}{24645}wyszukując kiście winogron na dnie lasu.

{24649}{24720}Według współczesnych standardów|te pierwotne konie są niewielkie,

{24724}{24770}jednak te małe mieszkające w lesie zwierzęta,

{24774}{24845}są tymi od których wzięły początek.

{24849}{24895}Obecnie nie są większe od kotów.

{24899}{24970}Muszą dopiero wykształcić kopyto,

{24974}{25084}teraz ich stopa ma jeszcze cztery palce.

{25199}{25270}W lesie, w którym za każdym|drzewem może czaić się drapieżnik,

{25274}{25320}te stworzenia zachowują nieustanną czujność,

{25324}{25437}gotowe by uciec przy najmniejszym dźwięku.

{26199}{26259}WIECZÓR

{26349}{26395}Przed zachodem słońca,

{26399}{26470}Leptictidium wyrusza z gniazda.

{26474}{26590}To jest odpowiedni czas, by znowu zapolować.

{26649}{26720}Przede wszystkim musi oczyścić ścieżki dookoła drzewa.

{26724}{26795}To da jej nieznacznie większą|szansę aby pochwycić zdobycz,

{26799}{26921}a w razie ucieczki wyprzedzić nieco napastników.

{26949}{27020}Młode chcą dziś do niej dołączyć.

{27024}{27095}Dotychczas karmiąc je piersią w gnieździe

{27099}{27145}zdołała utrzymywać z dala|od niebezpieczeństw czychających w lesie.

{27149}{27220}Jednak właśnie nadszedł czas|właściwy dla wszystkich ssaków,

{27224}{27341}kiedy nie powinny już polegać na mleku matki.

{27624}{27720}Młode muszą teraz nauczyć się jak samemu znaleźć pożywienie.

{27724}{27820}Ich jedyną szansą jest naśladowanie matki.

{27824}{27870}To są bardzo ważne lekcje.

{27874}{27945}Dotyk i zapach zdobyczy

{27949}{28045}pozwoli im poznać, czy nadaje się do zjedzenia.

{28049}{28120}Tym niemniej ich szanse przeżycia są znikome.

{28124}{28250}Większość z nich zginie nie osiągnąwszy dorosłości.

{28349}{28445}Pomimo nadejścia zmierzchu,|wielu drapieżników jest nadal aktywnych.

{28449}{28520}Ambulocetus chce coś jeszcze dzisiaj upolować.

{28524}{28645}Nad brzegiem jeziora przygotowuje następną zasadzkę.

{28649}{28720}Chociaż nie ma uszu, kładąc szczęki na ziemię

{28724}{28795}wyczuwa wibracje, w ten sposób|słyszy zbliżającą się zdobycz.

{28799}{28920}Ten sam mechanizm pozwala|mu odbierać sygnały pod wodą.

{28924}{29088}Jeśli jakieś zabłąkane zwierzę|znajdzie się w pobliżu, będzie na nie czekał.

{29823}{29919}Propalaeotherium wydają się mniej czujne niż zwykle.

{29923}{29944}Całe popołudnie,

{29948}{30044}pożywiali się fermentującymi|winogronami leżącymi pod pokrywą liści.

{30048}{30119}Zawierają one niewielką ilość alkoholu,

{30123}{30257}lecz to wystarcza by stępić ich,|zazwyczaj ostre zmysły.

{30473}{30623}To nie jest odpowiedni moment,|aby pozwolić sobie na nieostrożność.

{31748}{31844}Leptictidium ucieka w panice...

{31848}{31916}O mały włos.

{32423}{32469}W tym świecie

{32473}{32550}ptaki jedzą konie.

{32748}{32844}O zmierzchu Gastornis powrócił do gniazda.

{32848}{32953}Dopiero teraz odkrywa śmierć potomka.

{33048}{33177}Największy drapieżnik|upokorzony przez najmniejszego.

{33298}{33369}Rozmiary zmusiły ją do założenia gniazda na ziemi.

{33373}{33504}Teraz za to płaci, miesiące poświęceń poszły na marne.

{33748}{33844}Mimo wszystko, dzisiejszego|wieczora Leptictidium najadł się do syta.

{33848}{33944}Młode w komplecie powróciły ze swojej pierwszej wyprawy.

{33948}{34041}Nocą zazwyczaj są bezpieczni.

{34048}{34143}Dzisiaj będzie jednak inaczej.

{34723}{34819}Po całym dniu snu, ten nocny Godinotia budzi się.

{34823}{34894}Należy do naczelnych,

{34898}{34994}nowej grupy ssaków, która specjalizuje się w życiu na drzewach.

{34998}{35094}Naczelne posiadają przenikliwą|wyobraźnię i niesamowicie zwinne dłonie,

{35098}{35169}które nie tylko pomagają im w poruszaniu się wśród gałęzi,

{35173}{35244}lecz również chwytaniu ulubionych owadów,

{35248}{35344}nawet kiedy te skrywają się pod korą.

{35348}{35419}Są bardzo pomysłowe i chociaż ten jest samotnny

{35423}{35469}to właśnie do tej przedsiębiorczej gromady - naczelnych,

{35473}{35544}będzie należała przyszłość.

{35548}{35619}Po milonach lat ewolucji jednym z ich potomków

{35623}{35745}będzie gatnek bezwłosej małpy zwany Człowiekiem.

{35848}{35944}Przy brzegu jeziora Ambulocetus zastygł nieruchomo,

{35948}{36041}wytrwale czekając na zdobycz.

{36173}{36194}W nocy,

{36198}{36294}zupełnie inne gatunki zwierząt przychodzą do wodopoju.

{36298}{36463}W końcu mały drapieżnik chcąc ugasić|pragnienie staje w niewłaściwym miejscu.

{37048}{37144}Metoda działania Ambulocetusa jest prosta.

{37148}{37244}Jej wadą jest to, że dotąd|trzyma w pysku szamoczącą się zdobycz,

{37248}{37323}aż ta nie utonie.

{37573}{37632}PÓŁNOC

{37998}{38069}W miarę upływu czasu

{38073}{38144}Godinotia staje się trochę mniej samotny.

{38148}{38194}Wśród tych naczelnych kopulacja

{38198}{38300}jest częścią normalnego rytmu nocy.

{38373}{38471}Jednak to nie jest normalna noc.

{38848}{38894}Podziemny wstrząs.

{38898}{39051}Jest tutaj czymś zwyczajnym,|lecz ten jest większy aniżeli normalnie.

{39123}{39219}Trzęsienie wyzwoliło gaz uwięziony na dnie jeziora,

{39223}{39348}wypuszczając śmiercionośną|chmurę dwutlenku węgla.

{39973}{40069}Gnany przez wiatr, mknie przez podszycie lasu,

{40073}{40180}dusząc każde zwierzę na swojej drodze.

{40673}{40744}O poranku wszystko zaczyna się na nowo.

{40748}{40909}Toksyczna chmura rozpłynęła się, znacząc swoje przejście ciałami zwierząt.

{41098}{41169}Jednak Leptictidium i jej młode mieli szczęście.

{41173}{41219}Uniknęli śmierci jedynie dlatego,

{41223}{41319}że ich gniazdo leżało z dala od drogi,|którą przeszdeł śmiercionośny gaz.

{41323}{41394}Lecz jej walka, o to by przeżyć nigdy nie ustanie.

{41398}{41506}Znów jest odpowiednia pora, by polować.

{41598}{41669}Ponownie na swojej drodze natyka się na Ambulocetusa,

{41673}{41744}jednak instynkt podpowiada jej, że jest martwy.

{41748}{41841}Dzisiaj ocalało Leptictidium,

{41848}{41944}jednak, jak na ironię, przyszłość|tych gatunków będzie odmienna.

{41948}{42019}Leptictidium będzie skazana na zagładę,

{42023}{42119}kiedy ten gorący, mokry świat stanie się chłodniejszy i suchy,

{42123}{42194}a lasy zaczną zanikać.

{42198}{42269}Ambulocetus ma przed sobą wpaniałą przyszłość.

{42273}{42319}Jest przodkiem wielorybów,

{42323}{42394}wspaniałej dynastii ssaków,

{42398}{42505}a to właśnie ssaki opanują cały świat.

{42573}{42644}W następnym odcinku, przeniesiemy się o 15 milion lat,

{42648}{42719}do czasów kiedy potomkowie Ambulocetusa

{42723}{42831}stali się prawdziwymi władcami oceanów.

{42848}{42969}Na lądzie ssaki puściły w niepamięć skromne początki,

{42973}{43126}przekształącając się w największe i najdziksze zwierzęta na planecie.

{43148}{43219}Tłumaczenie i porawki: Hania & Arni 25 ([e-mail])

{43223}{43388}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..


{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1196}Wraz z innymi dinozaurami|wygnięły olbrzymie morskie gady,

{1200}{1296}które kiedyś terroryzowały oceany.

{1300}{1346}Od prawie dwudziestu pięciu|milionów lat nie było drapieżnika,

{1350}{1448}który mógłoby polować na rekiny.

{1550}{1699}Jednak teraz już istnieją,|wzbudzące grozę, nowe potwory z głębin.

{1925}{1996}Nadszedł czas olbrzymich wielorybów.

{2000}{2071}Nie przypominają łagodnych krewnych|z dwudziestego pierwszego wieku.

{2075}{2171}W tych dniach każdy wieloryb jest zabójcą.

{2175}{2274}W I E L O R Y B Y Z A B Ó J C Y

{2600}{2692}PAKISTAN|36 milinów lat temu

{2700}{2796}Jest późny Eocen,|świat jest nadal gorący.

{2800}{2871}Jednak bardziej suchy niż wcześniej,|tam gdzie niegdyś ląd został

{2875}{2946}przykryty bujnym tropikalnym lasem

{2950}{3021}widnieją teraz otwarte przestrzenie.

{3025}{3096}Uwolnione od ograniczeń|wynikających z życia w gęstym lesie

{3100}{3146}niektóre ssaki zaczęły|zwiększać swoje rozmiary.

{3150}{3294}Tutaj, na pozbawionych roślinności|równinach, duży jest piękny.

{3425}{3496}Te zmiany nie muszą|odpowiadać wszystkim.

{3500}{3596}Od bardzo dawna nie widziano|już wielkich krwiożerczych ptaków.

{3600}{3764}Na większości kontynentów zastąpiły je|nowe przerażające drapieżniki- ssaki.

{3825}{3921}Jak dinozaury przed nimi,|ssaki opanowały planetę,

{3925}{4021}muszą jednak sprostać|najtrudniejszemu wyzwaniu.

{4025}{4096}Zmiany klimatyczne,|które zaszły, są umiarkowane,

{4100}{4202}w przeciwieństwie do nadchodzących.

{4250}{4396}Ta opowieść zaczyna się w czasie intensywnych,|zmian klimatycznych.

{4400}{4471}Problem zaczyna powstawać w oceanie

{4475}{4585}i dotyka nawet najpotężniejszych ssaków.

{4600}{4671}Oto legendarna Tetyda

{4675}{4746}tropikalne morze rozciagające się

{4750}{4796}niemal na połowie powierzchni kuli ziemskiej.

{4800}{4896}Od czasów dinozaurów|łączące Azję z Atlantykiem.

{4900}{4946}Obecnie jest do środowisko życia ssaka,

{4950}{5082}który odniósł jeden|z największych sukcesów w historii.

{5300}{5346}Basilosaurusa.

{5350}{5463}Osiemnastometrowego drapieżnego wieloryba.

{5475}{5546}Cztery razy dłuższego|od Wielkiego Rekina Ludojada.

{5550}{5649}Ta samica waży sześćdziesiąt ton.

{5775}{5821}Trudno zatem wyobrazić sobie,|że jej przodkiem była mała,

{5825}{5953}pokryta futrem ryjówka|- zwierzę żyjące na drzewach.

{6325}{6396}O tej porze roku Basilosaurusy

{6400}{6534}gromadzą się w południowej|częśći Tetydy, by odbyć gody.

{6800}{6871}Samica jest wabiona|przez kilku samców.

{6875}{7037}Jednak wybiera najstarszego|i największego, to z nim chce się się połączyć.

{7075}{7146}Dla takich ogromnych, wolno pywających,|stworzeń gody nie są łatwym zadaniem.

{7150}{7246}Potrzebują drobnej, dodatkowej pomocy.

{7250}{7321}Dla przyjęcia odpowiedniej pozycji samiec

{7325}{7447}odwołuje się do spuścizny|po lądowych przodkach.

{7600}{7696}Basilosaurus zachował dwie|małe, tylne kończyny.

{7700}{7771}Nie nadają się do chodzenia czy też pływania,

{7775}{7871}pomagają jednak w połączeniu|ich długich wąskich ciał.

{7875}{7989}W przyszłości kończyny te zanikną zupełnie.

{8475}{8521}Zaloty skończyły się,

{8525}{8621}lecz wkrótce nastąpi kataklizm,|który sprawi,

{8625}{8768}że życie tych morskich stworzeń,|stanie się wyjątkowo ciężkie.

{8800}{8846}Na los tej samicy wpłynął wydarzenia,

{8850}{8946}do których dojdzie bardzo|daleko, na Antarktydzie.

{8950}{9021}Po raz pierwszy od setkek milionów lat,

{9025}{9071}morze zaczyna zamarzać na biegunach,

{9075}{9171}wywołując zawirowania prądów oceanicznych.

{9175}{9246}Dla wieloryba, który potrzebuje|około 80 kilogramów pokarmu dzienie,

{9250}{9346}najdrobniejsza zmiana w|populacji ryb, stanowi złą nowinę.

{9350}{9421}Jest na szczycie piramidy pokarmowej,|która wkrótce runie,

{9425}{9512}a właśnie zaszła w ciążę.

{9800}{9896}Oceaniczne prądy zaczynają|wywoływać anomalie klimatyczne,

{9900}{9996}odziaływując na pogodę|wzdłuż linii brzegowej Tetydy.

{10000}{10046}Wiele obszarów nawykłych|do wysokiego poziomu opadów

{10050}{10160}w tym roku nawiedziła|długotrwała susza.

{10225}{10296}Pomimo tych problemów,

{10300}{10414}życie, w miarę możliwości,|toczy się dalej.

{10425}{10521}Jednak susza może nieść|ze sobą nieprzyjemne efekty uboczne.

{10525}{10596}To jest Andrewsarchus,

{10600}{10696}ogromny mięsożerca,|o wysokości konia i ważacy blisko tonę.

{10700}{10771}Normalnie, poszukuje|jedzenia w głębi lądu,

{10775}{10871}jednak susza skierowała go ku plaży.

{10875}{10921}To zła wiadomość dla|wyczerpanego żółwia morskiego

{10925}{11046}usiłującego wrócić do wody|po nocy wypełnionej składaniem jaj.

{11050}{11121}Poczatkowo, Andrewsarchus sprawia|wrażenie jakby nie wiedział co zrobić

{11125}{11239}z tym niezwykłym,|opancerzonym stworzeniem.

{11275}{11428}Jest nawykły do ogryzania padliny|z olbrzymich rozlinożernych ssaków.

{11474}{11495}Pomio wyglądu,

{11499}{11545}Andrewsarchus nie jest spokrewniony|ze współczesnymi padlinożercami

{11549}{11620}takimi jak dzikie psy lub hieny.

{11624}{11725}O dziwo ma kopyta zamiast pazurów.

{11749}{11845}Tak naprawdę, jego najbliższymi|współczesnymi krewnymi są

{11849}{11917}owce i kozy.

{12049}{12145}W pewnym sensie,|jest owcą w wilczej skórze.

{12149}{12245}Jest też największym mięsożernym|ssakiem jaki kiedykolwiek chodził po Ziemi.

{12249}{12345}Potężne, metrowej długości|szczęki są stworzone do zgniatania,

{12349}{12471}więc osłona żółwia|morskiego na nic się nie zda.

{12799}{12845}W czasie suszy padlinożercy|często radzą sobie znakomicie,

{12849}{12895}jednak w dłuższym okresie,|te kopytne drapieżniki

{12899}{12945}nie przystosują się wystarczająco|szybko do zmian klimatu.

{12949}{13084}Jest jednym z ostatnich|przedstawicieli ginącego gatunku.

{13174}{13270}Minęło kilka miesięcy,|kapryśne oceaniczne prądy

{13274}{13320}zakłóciły równowagę na tyle,

{13324}{13395}że samica Basilosaurusa szuka pożywienia

{13399}{13495}setki mil od swoich|zwykłych terenów łowieckich.

{13499}{13545}W ciągu czterech miesięcy ciąży|jej sytuacja stała się krytyczna.

{13549}{13689}Obecnie jest zmuszona polować|w mało obiecujących miejscach.

{13699}{13770}Od południa Tetydę otacza

{13774}{13890}niekończący się|bezmiar mangrowych mokradeł.

{14099}{14145}W Eocenie,

{14149}{14245}to ogromna,|kwitnąca sieć dróg wodnych,

{14249}{14270}lecz uwierzysz lub nie,|w przyszłości

{14274}{14320}stanie się jednym z najbardziej|wyschniętych obszarów na planecie -

{14324}{14384}Saharą.

{14624}{14745}To miejsce trudno uznać za|teren łowiecki wieloryba,

{14749}{14770}lecz samica jest zdesperowana,

{14774}{14867}liczy na jakąkolwiek zdobycz.

{14924}{14995}W labiryncie kanałów,

{14999}{15070}jej rozmiary są istotną przeszkodą,

{15074}{15170}lecz głód nie daje jej spokoju.

{15199}{15245}Na gałęziach widzimy naczelne.

{15249}{15295}To są Apidium,

{15299}{15370}żyją w zorganizowanych grupach.

{15374}{15509}Natychmiast przekazują sobie|wieści o niebezpieczeństwie.

{15624}{15743}Inne stworzenia są niepomne nowego zagrożenia.

{15774}{15845}Wodno-lądowy ssak, Moeritherium,

{15849}{15945}jest zbyt duży, by zostać niepokoiony|przez drapieżniki takie jak krokodyle,

{15949}{16020}więc nie zważając szczebiotanie naczelnych

{16024}{16095}powraca do jedzenia.

{16099}{16170}Apidium przemieszcza się wzdłuż kanału

{16174}{16270}i dalej przez mangrowe mokradała,|szukając owocujących drzew.

{16274}{16370}Ponieważ różne gatunki drzew owocują w różnym czasie,

{16374}{16445}często muszą przecinać tory wodne - bardzo ryzykowna czynność.

{16449}{16520}w pobliżu czają się rekiny i krokodyle,

{16524}{16608}a teraz także wieloryb.

{16924}{17065}Skok wymaga odwagi, lecz w skokach|Apidium jest bardzo dobry.

{17174}{17220}Wieloryb jest sfrustrowany,

{17224}{17307}przynajmniej na razie.

{17449}{17518}Z przypływem,

{17524}{17570}niektóre drogi wodne stają się|zbyt szerokie, by przez nie skoczyć.

{17574}{17620}Apidium musi znaleźć bardziej ryzykowne|sposoby przejścia na druga stronę,

{17624}{17692}bliżej wody.

{18099}{18195}Dzisiaj, ich koszmar się ziścił.

{18199}{18268}To był rekin.

{18299}{18370}Teraz na pewno nie przejdą na drugą stronę.

{18374}{18457}Będą czekać na odpływ.

{18824}{18920}W przeciwieństwie do nich Moeritherium,|w wodzie jest zazwyczaj bezpieczny.

{18924}{19017}Spędza w niej większość dnia.

{19049}{19095}Chociaż budową ciała przypominają hipopotama

{19099}{19145}a wyglądem trochę świnie,

{19149}{19220}nie są z nimi spokrewnione.

{19224}{19320}Nos Moeritherium zdradza|jego prawdziwy rodzinny związek.

{19324}{19395}Nozdrza i warga połączyły się

{19399}{19470}aby stać się umięśnionym, zwinnym narządem,

{19474}{19520}pomocnym w szukaniu pożywienia.

{19524}{19595}To jest w istocie rodzaj trąby.

{19599}{19720}Ci łagodni roślinożercy|są wczesnymi krewnymi słonia.

{19724}{19770}Ważąc około 200 kilogramów,

{19774}{19869}nie muszą obawiać się rekinów.

{19899}{20024}Moeritherium zaprząta|myśl o nowych pastwiskach...

{20049}{20172}lecz zdąża prosto w paszczę samicy Basilosaurusa.

{20474}{20545}Moeritherium wspiął się na na suchy ląd...

{20549}{20617}w samą porę.

{20899}{21031}Jednak wygłodzony|Basilosaurus jeszcze się nie poddaje.

{21599}{21748}Na mangrowych mokradłach suchy ląd|i bezpieczeństwo są tymczasowe.

{21874}{21945}Woda nadal się podnosi,

{21949}{22045}i gdy przypływ osiągnie swoje apogeum|w ciągu kilku godzin,

{22049}{22181}nawet najbardziej pewny grunt,|stanie się morskim dnem.

{22349}{22490}Basilosaurus wkrótce będzie w stanie dotrzeć do Moeritherium.

{23274}{23412}W desperacji zaatakowała|za wcześnie i wejszła na mieliznę.

{23899}{23970}Do czasu kiedy wieloryb uwolnił się,

{23974}{24045}Moeritherium uciekł do płytszych kanałów

{24049}{24170}gdzie nawet cierpiący głód|Basilosaurus nie jest w stanie go ścigać.

{24174}{24341}Dla wieloryba, mangrowe bagna nie|okazały się szczęśliwsze od otwartego morza.

{24424}{24470}Eoceński EL Nińo dalej sieje zamęt.

{24474}{24570}Rozchwianie pogody powoduje,|że zwierzęta zdają się być zdezorientowane.

{24574}{24645}W północnej części Tetydy|spadły deszcze,

{24649}{24759}jednak sześć tygodni później niż zwykłe.

{24974}{25121}Poza tym, zamiast utrzymać się miesiącami,| trwały kilka tygodni.

{25224}{25320}Na sawannie, deszcze w nareszcie|pozwolą na rozwój roślinności,

{25324}{25395}lecz szkody wyrządzone|przez przedłużającą się suszę

{25399}{25476}już się nie cofną.

{25499}{25595}Szczególnie dotkliwie|odczuły ją stada Brontotherium.

{25599}{25670}Mimo tego,|że są dalekimi krewnymi koni i nosorożców,

{25674}{25720}nie są podobni do żadnego z tych gatunków.

{25724}{25770}Dwukrotnie przerastają współczesnego nosorożca,

{25774}{25820}posiadając jedną trzecią objętości jego mózgu.

{25824}{25920}Nie są więc najbystrzejszymi ze zwierząt.

{25924}{26020}Jednak są jedym z najbardziej|zaradnych gatunków ssaków.

{26024}{26120}Spotykanym na północnej półkuli|w grupach liczących setki osobników.

{26124}{26271}Pomimo tego, że w tym roku,|niektóre stada są w opłakanym stanie.

{26399}{26470}Ten okres powinien być|przeznaczony na wydawanie potomstwa,

{26474}{26596}jednak bardzo wiele|cielaków rodzi się martwych.

{26624}{26670}Tylko niektóre|z młodych przetrwają suszę,

{26674}{26784}zachowując się tak jak inne w ich wieku.

{26799}{26870}Dwa młode samce|przygotowując do dorosłości

{26874}{26990}wyzwają się do walki o wyimaginowane samice.

{27049}{27095}To co ich jeszcze różni nosorożca,

{27099}{27195}to fakt, że narośl na ich|nosach to kość, a nie róg czy włosy.

{27199}{27270}Jest to raczej ozdoba niż broń.

{27274}{27420}Większość z tych kostnych|grzebienni jest po prostu bardzo krucha.

{27424}{27537}Nastały korzystne czasy dla padlinożerców.

{27599}{27743}Andrewsarchus próbuje podejść|do martwego cielęcia Brontothere.

{27749}{27847}Samica broni go jednak zażarcie.

{28074}{28120}Nie sposób powiedzieć,

{28124}{28195}czy matka rozumie to,|że jej cielę nie żyje.

{28199}{28320}Jak większość ssaków,|łączy ją bardzo silną więź z potomkiem,

{28324}{28450}staje więc w jego obronie|tak długo jak tylko może.

{28499}{28592}Nadszedł drugi Andrewsarchus,

{28599}{28706}będzie jej trudno utrzymać obu z dala.

{29049}{29189}Pierwszy Andrewsarchus wykorzystuje|szansę i chwyta zdobycz.

{29449}{29520}Po całym dniu walki w beznadziejnej sprawie,

{29524}{29619}matka wydaje się zrezygnowana.

{29824}{29961}Padlinożercy nie są|przyzwyczajeni do dzielenia się łupem.

{30274}{30320}Gdy walczą o cielę,

{30324}{30455}ruch jego ciała matka omyłkowo|bierze za oznakę życia.

{30499}{30588}Znów jest gotowa do walki.

{31124}{31258}Wraca do bezowocnych prób|przywrócenia potomka do życia.

{31274}{31364}Andrewsarchus jednak wróci.

{31674}{31720}Minęło kilka tygodni,

{31724}{31795}brak jest oznak, że kryzys na|morzu niebawem zostanie zażegnany.

{31799}{31928}Stan ten można określić|jako oceaniczną klęskę głodu.

{32024}{32120}Dla samicy Basilosaurusa,|która jest teraz w zawansowanej ciąży,

{32124}{32170}sytuacja wydaje się beznadziejna.

{32174}{32270}Pożywienia z trudem wystarcza dla niej samej,|a musi jeszcze zatroszczyć się potomka.

{32274}{32345}Jej ograniczone zapasy tłuszczu|zostały już prawie wyczerpane,

{32349}{32471}ciało niebawem usunie płód, by ocalić jej życie.

{32699}{32795}Nagle, morze dookoła niej|wypełnia gwar aktywności

{32799}{32919}grupy mniejszych|wielorybów zwanych Dorudonami.

{32999}{33070}Kiedy Dorudony zbierają się w stada,

{33074}{33187}oznacza to,|że samice wkrótce będą rodzić.

{33199}{33270}To mogłoby wyglądać|na przyjazne pozdrowienie.

{33274}{33320}Jednak w istocie nim nie jest.

{33324}{33370}Małe wieloryby,|wykorzystując przewagę liczebną,

{33374}{33420}oblegają tłumnie olbrzyma,|zmuszając samicę do odpłynięcia.

{33424}{33495}Basilosaurus poluje na ich młode,

{33499}{33631}a w pobliżu musi być|miejsce gdzie przychodzą na świat.

{33724}{33820}Okazuje się jednak, że samica|kieruje się w stronę morskiego dna,

{33824}{33925}ale w jej szaleństwie jest metoda.

{33999}{34094}Musi zrobić coś,|co jest w tej chwili najważniejsze,

{34098}{34144}jeżeli jej nienarodzone młode|ma utrzymać się przy życiu.

{34148}{34223}Musi się ocierać.

{34423}{34494}Przez przeciąganie się|po pobliskej mierzei,

{34498}{34569}może zrzucić zrogowaciałą|zewnętrzna warstwę naskóka

{34573}{34705}wraz z zagnieżdżonymi|w niej skorupiakami i pasożytami.

{34798}{34869}Dla zwierzęcia, które polując|wykorzystuje swoją szybkość,

{34873}{34944}utrzymanie gładkiego i opływowego ciała

{34948}{35044}ma istotne znacznie,|decydując o życiu lub śmierci.

{35048}{35168}Jest już gotowa,|by znów wyruszyć na polowanie.

{35473}{35544}Każdego roku,|Dorudony zbierają się w tej cichej,

{35548}{35644}osłoniętej lagunie, aby wydać potomstwo.

{35648}{35769}Pojawiają się pierwsze młode,|mają zaledwie kilka dni...

{35773}{35844}a już są w śmiertelnym niebezpieczeństwie.

{35848}{35940}Basilosaurus znalazł lagunę.

{36048}{36094}Samica została zauważana,

{36098}{36226}cielęta są szybko|wyprowadzane z zagrożonego rejonu.

{36523}{36619}Broniąc się, dorosłe Dorudony|przypuszczają ostry atak,

{36623}{36721}usiłując odpędzić Basilosaurusa.

{36798}{36869}Ich wysiłki okazują się|zaskakująco skuteczne.

{36873}{36959}Basilosaurus oddala się.

{37123}{37144}Spokój został przywrócony,

{37148}{37231}niestety nie na długo.

{37323}{37404}To jest głodna matka.

{38098}{38144}W ciągu kilku dni,

{38148}{38258}Basilosaurus będzie wracał wielokrotnie.

{38398}{38444}Laguna zmieniła się z oazy

{38448}{38522}w krwawą łaźnię.

{38598}{38694}To właśnie znaczy być na|szczycie piramidy pokarmowej.

{38698}{38769}Potrzebna była śmierć kilku cieląt Dorudona

{38773}{38890}aby zachował życie nienarodzony Basilosaurus.

{39723}{39844}Minął rok odkąd samica|Basilosaurusa odbyła gody.

{39848}{39947}Ponownie pływa po otwartym morzu.

{39973}{40069}Jednak tym razem nie jest sama.

{40223}{40269}Wbrew wszystkim przeciwnościom,

{40273}{40348}w końcu urodziła.

{40523}{40569}Mimo kłopotów,

{40573}{40678}ona i cielę utrzymali się przy życiu.

{40823}{40894}Niestety, to przez co przeszli,|to zaledwie początek.

{40898}{40969}Zaburzenia klimatyczne będą postępować dalej,

{40973}{41019}wyznaczając koniec Eocenu

{41023}{41094}i powodując największą zagładę gatunków

{41098}{41169}od wyginięcia dinozaurów.

{41173}{41219}Niszczące jak niejeden meteor

{41223}{41319}będzie zakłócenie prądów oceanicznych

{41323}{41419}spowodowane przez stopniowe|zamarzanie Antarktydy.

{41423}{41494}Jak gigantyczny El Nińo,|tylko znacznie gorsze.

{41498}{41619}Zginie 20 procent z wszystkich żyjących na Ziemi istot.

{41623}{41694}Wieloryby przetrwają,

{41698}{41769}lecz Basilosaurusa i jego gatunku

{41773}{41857}między nimi nie będzie.

{42023}{42094}W następnym odcinku,|ssaki staną się jeszcze większe.

{42098}{42169}Będziemy wędrować wraz z Indricotherium,

{42173}{42244}ssakiem, który rozmiarami|mógłby równać się z dinozaurami.

{42248}{42294}To jest świat wielkich,

{42298}{42360}złych...

{42398}{42466}i brzydkich.

{42573}{42644}Tłumaczenie i poprawki: Hania i Arni 25([e-mail])

{42648}{42813}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::.. {925}{1003}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1220}MONGOLIA|25 milionów lat temu.

{1225}{1321}Z mroku wyłania się 12 tonowy olbrzym.

{1325}{1371}To samica Indricotherium,

{1375}{1446}wkrótce będzie rodzić.

{1450}{1546}Wyszukuje w kanionie zaciszne|miejsce mając nadzieję,

{1550}{1652}że noworodek będzie tam bezpieczny.

{1675}{1721}Tuż przed świtem,

{1725}{1839}jej dwuletnia ciąża|w końcu dobiegła końca.

{2075}{2200}To samiec,|niestety już jest w niebezpieczeństwie.

{2275}{2346}Hałas i zapach porodu

{2350}{2421}przyciągnął drapieżniki, Hyaenodony.

{2425}{2521}Wbrew nazwie nie|są spokrewnione z hienami.

{2525}{2596}Są bardziej niebezpieczne.

{2600}{2671}Na tle Indricotherium,|mogą wydawać się drobni,

{2675}{2746}rozmiarem dorównują jednak nosorożcom.

{2750}{2796}Bez trudu potrafią zabić cielę,

{2800}{2904}o ile wcześniej uporają się z matką.

{2925}{3046}Samica rozpaczliwie próbuje|utrzymać dziecko między nogami

{3050}{3164}gdzie może je bronić|potężnymi kopnięciami.

{3325}{3423}Jednak Hyaenodony nie rezygnują.

{3450}{3606}Cielę będzie miało szczęście jeśli|zobaczy swój pierwszy wschód słońca.

{3750}{3843}Z I E M I A G I G A N T Ó W

{3975}{4021}Okres ten nazywamy Oligocenem.

{4025}{4146}Świat właśnie przetrwał|lata katastrofalnych zmian klimatu,

{4150}{4221}które doprowadziły do wyginięcia|jednej piątej wszystkich gatunków.

{4225}{4321}Ziemia zaleczyła rany,|lecz w efekcie świat się zmienił-

{4325}{4448}zmieniła się pogoda,|inne są rośliny i zwierzęta.

{4550}{4671}Tutaj, w Mongolii, niektóre zwierzęta|urosły do ogromnych rozmiarów.

{4675}{4746}Ten odcinek poświęcony będzie|losom jednego z tych olbrzymów -

{4750}{4821}dziecku Indricotherium.

{4825}{4896}Podczas nocy kanion był|sceną dramatycznych wydarzeń,

{4900}{5046}narodzin, a potem odpędzenia Hyaenodonów.|Młode jest wielkim szczęściarzem.

{5050}{5146}Tak jak inne noworodki, waży około 250 kg.

{5150}{5221}Jego nogi nie są jeszcze|przyzwyczajone do noszenia ciężaru,

{5225}{5344}resztę poranka spędzi|więc na nauce chodzenia.

{5450}{5546}O poranku uaktywniają|się inni mieszkańcy kanionu -

{5550}{5621}osobliwe zwierzęta |takie jak Chalicotherium.

{5625}{5671}Prawie trzymetrowe stworzenie,

{5675}{5771}dla ochrony swoich długich pazurów,chodzące na kostkach.

{5775}{5846}Te potężne kończyny|są bardzo skuteczne w obronie,

{5850}{5921}jednak najczęściej, ten roślinożerca|używa ich do ściągania gałęzi

{5925}{6038}by dostać się do smacznych, miękich liści.

{6125}{6196}Chodem przypominają goryle,|sposobem jedzenia pandy,

{6200}{6332}lecz ich najbliższymi,|współczesnymi krewnymi są konie.

{6425}{6521}Noworodek również musi myśleć o jedzeniu.

{6525}{6621}To jest początek|najtrudniejszego okresu w jego życiu.

{6625}{6696}Będzie zależny od matki|przez co najmniej trzy lata.

{6700}{6821}Potrzebuje jej ochrony,|pierwszy rok żywi się jedynie mlekiem.

{6825}{6896}To jest zadziwiająco długie|zaangażowanie ze strony matki.

{6900}{6971}Jednak jeśli będzie w stanie|przetrwać najtrudniejszy okres,

{6975}{7130}rozmiary sprawią, że żaden drapieżnik|na Ziemi nie będzie mu straszny.

{7200}{7296}W Oligocenie, na wielu obszarach|klimat stał się zmienny, zależny od pory roku.

{7300}{7346}W Mongolii, długie okresy suszy

{7350}{7421}przeplatane są przez|krótkotrwałe, gwałtowne deszcze.

{7425}{7572}Klimat ukształtował nie tylko|środowisko, lecz również zwierzęta.

{7600}{7671}Przeżywają najokrutnejsi,

{7675}{7746}a nie pojawił się straszniejszy niż on -

{7750}{7796}olbrzymi Entelodont,

{7800}{7846}Groza Równin.

{7850}{7921}To są dalecy krewni świni.

{7925}{7996}O wysokości dwóch metrów, agresywne,

{8000}{8046}masywne jak czołgi,

{8050}{8146}ale z mózgiem wielkości pomarańczy.

{8150}{8246}Samica Niedźwiedzia Psa wraz młodymi|wycofuje się na bezpieczniejszą odległość,

{8250}{8296}jednak dzisiaj nie mają szczęścia.

{8300}{8346}Chociaż ci krewni niedźwiedzi i psów

{8350}{8506}są brutalnymi małymi drapieżnikami,|przy wodopoju znaczenie ma rozmiar.

{8525}{8596}Przybyła również matka Indricotherium,| chce ugasić pragnienie.

{8600}{8722}Jest jednak sama,|nigdzie nie widać jej dziecka.

{8825}{8921}Drugi Entelodont|przyszedł do źródła.

{8925}{9046}Podczas godów,|samce stają się bardzo agresywne,

{9050}{9096}próbują ustalić,|który z nich zajmie najwyższą pozycję.

{9100}{9220}Wtedy największym|wrogiem jest inny Entelodont.

{9300}{9432}Takie spotkanie może|przestraszyć nawet Indricotherium.

{10175}{10271}Zwycięski Entelodont przerażającymi kłami

{10275}{10373}zadaje pokonanemu głębokie rany.

{10475}{10571}W tym czasie cielę leży nieruchomo.

{10575}{10621}Udaje martwego

{10625}{10711}dopóki trwa zamieszanie.

{11000}{11071}To jest strategia|przetrwania młodego cielęcia.

{11075}{11171}Podczas nieobecności matki,|instynktownie cały czas leży spokojnie,

{11175}{11271}aby nie zwracać uwagi drapieżników.

{11275}{11395}Dopiero kiedy samica wraca,|wychodzi z ukrycia.

{11600}{11721}W kanionie pozostaje względnie|bezpieczny przez kolejny tydzień,

{11725}{11841}lecz później matka decyduje,|że czas odejść.

{11975}{12046}Cielę jest obecnie silne,|na tyle trzyma się pewnie na nogach,

{12050}{12121}że może zaryzykować|wyjście na otwarte równiny,

{12125}{12226}gdzie spędzi resztę swojego życia.

{12425}{12538}Ten olbrzym nie jest|potomkiem dinozaurów.

{12575}{12621}Indricotherium jest|spokrewniony z nosorożcem,

{12625}{12696}lecz ich rozmiary są nieporównywalne.

{12700}{12796}Dorosły samiec|ma siedem metrów wzrostu

{12800}{12821}i waży około 15 ton.

{12825}{12939}Odpowiada to ośmiu|współczesnym nosorożcom.

{12950}{13109}Żadne lądowe stworzenie nie jest|w stanie zbliżyć się do tych osiągnnięć.

{13150}{13221}Rozmiary nie tylko|chronią przed drapieżnikami,

{13225}{13368}pozwalają też obejść się bez|jedzenia i picia przez wiele dni.

{13474}{13570}Cielę garnie się by zbadać|ten nowy, tajemniczy świat...

{13574}{13670}lecz pierwsze spotkanie wywołuje szok.

{13674}{13770}Agresywny Niedźwiedź Pies nie ma|zrozumienia dla jego ciekawości.

{13774}{13820}Jej młode są w pobliżu,

{13824}{13941}dla niej to niezdarne|cielę jest zagrożeniem.

{14024}{14146}Niewiele trzeba,|by pobiegł z powrotem do matki.

{14349}{14445}Właściwe od początku,|dziecko naśladuje matkę

{14449}{14520}ucząc się jak ma postępować.

{14524}{14570}Kiedy, obchodząc swoje terytorium,

{14574}{14645}wącha stos łajna, on robi to samo.

{14649}{14695}Pewnego dnia zrozumie,

{14699}{14795}że każdy Indricotherium|wydziela niepowtarzalną woń.

{14799}{14895}W ten sposób matka wskazuje,|jakie zwierzęta są w okolicy.

{14899}{15000}Rozpoczęły się lekcje przetrwania.

{15074}{15220}W pobliżu znajduje się młody,|zaledwie trzyletni Indricotherium.

{15249}{15320}Nie jest obcy,|to poprzednie cielę samicy.

{15324}{15470}Jednakże, obecnie nie ma dla niego|czasu i zdecydowanie go odtrąca.

{15474}{15584}Młode nie wie,|że czeka go taki sam los.

{15849}{15920}Rozpoczęła się właśnie długa, sucha pora.

{15924}{15970}Jak dotąd jedzenia jest|pod dostatkiem.

{15974}{16070}W następnych miesiącach|będzie jednak inaczej,

{16074}{16193}zwierzęta objadają się|więc póki jeszcze mogą.

{16224}{16320}Matka obgryza wierzchołki drzew,

{16324}{16432}kolejna korzyść|z posiadanych wymiarów.

{16499}{16595}Zaledwie dwumiesięczne|młode nie potrzebuje

{16599}{16645}innego pokarmu poza mlekiem,

{16649}{16745}ale to nie powstrzymuje go od prób naśladowania.

{16749}{16908}Tak się zdarza gdy cielęta uczą się|które części bezpiecznie można zjeść.

{16949}{17020}Jednak, to jest przykre doświadczenie|ponieważ młode oddala się.

{17024}{17140}Zaledwie 20 metrów dalej|czai się Hyaenodon.

{17799}{17870}Szczęki Hyaenodona potrafią kruszyć|kości z niewyobrażalną siłą

{17874}{17945}ponad 1000 funtów na cal kwadratowy.

{17949}{18062}Jedno ukąszenie łamie kark Chalicotherium.

{18149}{18220}Potrafią zjeść padlinę w całości,

{18224}{18295}wraz z zębami.

{18449}{18520}Jednak nie będzie miał takiej szansy.

{18524}{18653}Pojawiły się miejscowe zbiry,|maja przewagę liczebną.

{18924}{18995}W daremnej próbie ukrycia zapachu padliny,

{18999}{19070}Hyaenodon oddaje na nią kał.

{19074}{19203}Jednak trzeba o wiele|więcej aby oszukać Entelodonty.

{19799}{19900}Świnie z piekła rodem zdobyły łup.

{20024}{20102}3 miesiące później.

{20174}{20245}W suchej porze zmienił się krajobraz.

{20249}{20345}Tak jak gdyby wszystkie|życiodajne soki spłynęły z równin.

{20349}{20420}Tak właśnie wygląda sezonowość.

{20424}{20520}Nie pada od miesięcy,|brak pokarmu

{20524}{20570}i niezwykle mało wody.

{20574}{20645}W Mongolii,|ssaki rozwinęły się w taki sposób,

{20649}{20720}by przetrwać nawet|w tak trudnych warunkach.

{20724}{20850}Jednak w tym roku|są w wyjątkowo ciężkim położeniu.

{21024}{21120}Samica Indricotherium nie może|znaleść wody od kilku dni,

{21124}{21220}jej odwodniony organizm|nie produkuje mleka.

{21224}{21270}Młode ma teraz 9 miesięcy

{21274}{21390}i po raz pierwszy doświadcza ciężkiego losu.

{21624}{21749}Pomimo nieustannych prób ssania,|matka odrzuca go.

{21924}{22020}Ze względu na rozmiar,|dorosłe mogą przetrwać bez wody wiele dni,

{22024}{22120}jednak cielę ma mniej rezerw,|z których może czerpać,

{22124}{22229}dlatego staje się zatrważająco słabe.

{22599}{22720}Noce są chłodniejsze|i dogodniejsze do wędrówek.

{22724}{22795}Każdego wieczoru matka z młodym|wyruszają na poszukiwanie wody.

{22799}{22870}Inne Indricotheria|wędrują w tym samym celu,

{22874}{22970}dzisiaj do naszej pary|przyłączyła się stara samica.

{22974}{23020}Indricotherium bez trudu|może dożyć 80 lat.

{23024}{23070}Ta długowieczność pozwala

{23074}{23194}na znakomite poznanie|otaczajączego środowiska.

{23274}{23320}Jeśli w pobliżu jest woda,

{23324}{23456}to można iść o zkład,|że sędziwa samica zna to miejsce.

{23699}{23770}W końcu znajdują|zamuloną resztkę jeziora,

{23774}{23870}w samą porę,|bo cielę jest bliskie zapaści.

{23874}{23945}Będzie musiał trochę|poczekać na mleko,

{23949}{24053}przynajmniej może ugasić pragnienie.

{24274}{24320}To jest pierwsza noc od jakiegoś czasu

{24324}{24452}kiedy te olbrzymy mogą odpocząć| i spokojnie zasnąć.

{24724}{24845}Następnego poranka,|matka wstaje bardzo wcześnie.

{24849}{24920}Cielę nadal głoduje.

{24924}{24970}Jednak tym razem samica reaguje

{24974}{25057}i nagradza go mlekiem.

{25399}{25554}Kiedy w końcu nadchodzi pora deszczowa,|opady są niezwykle intensywne.

{25599}{25670}Od wypalonych równin...

{25674}{25720}po zdradliwe trzęsawiska -

{25724}{25770}wszystko się zmienia...

{25774}{25846}w mgnieniu oka.

{26249}{26345}Jednak nagłe ulewy|dla niektórych mogą być katastrofą.

{26349}{26370}Legowisko Psa Niedźwiedzia

{26374}{26470}zapadło się podmyte przez falę powodziową.

{26474}{26591}Zaniepokojona matka kopie,|by odnaleźć młode.

{26749}{26795}Znajduje tylko jednego,

{26799}{26891}który niestety już nie żyje.

{26949}{27070}Teraz płynie tu rzeka,|której wcześniej nie było.

{27074}{27188}Szukając pokarmu,|para musi ją przekroczyć.

{27249}{27320}Dla młodego jest to nowy,|trudny egzamin.

{27324}{27428}Na początku nie chce|wejść za matką.

{27649}{27720}Wreszcie kiedy lęk przed tym,|że zostanie sam

{27724}{27867}bierze górę nad obawą wejścia do wody,|młode wkracza do rzeki.

{27974}{28069}Pływa po raz pierwszy w życiu.

{28099}{28212}Jak się okazuje,|nie jest to takie trudne.

{28674}{28745}Po dotarciu na drugą stronę,

{28749}{28820}musi jeszcze wspiąć się na brzeg,

{28824}{28870}który jest urwisty i śliski.

{28874}{28970}W przeciwieństwie do matki,|nie zrobi jednego małego kroku.

{28974}{29064}Matka nie śpieszy z pomocą.

{29124}{29195}Jest zdany na własne siły...

{29199}{29285}nie jest tym zachwycony.

{30049}{30165}Trudne zadanie|dla tak ciężkiego młodzieńca.

{30349}{30470}Susza to ciężki okres,|ale wiele wskazuje na to,

{30474}{30570}że nadejście pory deszczowej|oznacza dla cielęcia koniec wygodnego życia.

{30574}{30620}Nadszedł czas aby|sam zaczął zdobywać jedzenie.

{30624}{30720}Cielęta Indricotherium|są odstawiane od piersi po roku.

{30724}{30795}Jednak kiedy mleko|stanowni całe ich życie,

{30799}{30945}przekonanie młodych do innego pokarmu|jest trudne i wymaga dużo cierpliwości.

{30949}{31020}Będzie próbował|dostać się do ulubionego napoju,

{31024}{31070}jednak matka nie ma już mleka.

{31074}{31185}Musi żywić się roślinami, inaczej zginie.

{31424}{31470}Po długiej suchej porze,

{31474}{31520}paleta barw powoli wraca na równiny,

{31524}{31625}od nowa rozpoczyna się cykl życia.

{31649}{31757}Dla Indricotherium, to jest pora godów.

{31824}{31934}Młody samiec|wyczuł zapach samicy w rui.

{31949}{32045}To matka naszego cielęcia.|Po tym jak przestała karmić piersią

{32049}{32126}znowu jest płodna.

{32174}{32295}Cielę wyraźnie nie wie co myśleć|o zbliżającym się kolosie.

{32299}{32445}W tej chwili samica także nie|przejawia widocznego zainteresowania.

{32449}{32545}Nagle drugi, starszy samiec|pojawia się horyzoncie.

{32549}{32680}Podkreśla swój status|hojnie opryskując ziemię moczem.

{32824}{32895}Młodszy samiec nie dał się|tak łatwo zastraszyć,

{32899}{33010}rywale oceniają się przed brutalną walką.

{33249}{33320}Kiedy walczą dwa 30 tonowe monstra,

{33324}{33395}można sobie wyobrazić|jakie siły odziałują na ich kości.

{33399}{33470}Czaszki samców są przystosowane

{33474}{33581}do stawienia czoła takiej rywalizacji.

{33699}{33745}Po półgodznnym przedstawieniu

{33749}{33841}sędziwy samiec wycofuje się.

{33999}{34020}Jednak wraz z końcem walki,

{34024}{34095}nad cielęciem zawisło|poważne niebezpieczeństwo -

{34099}{34195}zagrożeniem do młodego|Indricotherium jest dorosły samiec.

{34199}{34318}Podczas godów,|cielęta mogą zostać stratowane.

{34524}{34595}Po raz pierwszy inny osobnik

{34599}{34670}staje między nim a matką.

{34674}{34770}Młode rozpaczliwie|próbuje rozdzielić dorosłych

{34774}{34849}i zatrzymać gody.

{35124}{35170}Przez następnych 36 godzin,

{35174}{35245}samiec będzie kilka|razy parzył się z matką cielęcia,

{35249}{35320}nie dopuszczając rywali.

{35324}{35423}Nasze cielę czekają trudne czasy.

{35624}{35696}2 lata później.

{35899}{35970}To dopiero początek pory deszczowej,

{35974}{36115}Chalicotherium zaczynają|już jednak szukać świeżych porostów.

{36199}{36245}Samica Indricotherium jest w ciąży,

{36249}{36345}będzie rodzić już za kilka dni.

{36399}{36445}Obok niej stoi jej młode,

{36449}{36520}ma już trzy lata i waży ponad tonę.

{36524}{36645}Dzięki matce poznał|wiele przydatnych umiejętności,

{36649}{36795}takich na przykład, jak pozbyć się|pasożytów ocierając się o drzewa.

{36799}{36895}Jednakże to,|czego dotychczas się nauczył

{36899}{36970}nie przygotowało go|do tego co ma nastapić.

{36974}{37103}Rano cielę dozna największego|wstrząsu w swoim życiu.

{37449}{37587}Matka zachowuje się w stosunku|do młodego bardzo dziwnie...

{37599}{37686}robi jedynie to, co musi.

{37699}{37765}Odpędza go.

{37824}{37920}Aby zapewnić przyszłemu|potomkowi jak najlepsze szanse,

{37924}{38070}musi przerywać więź jaka przez|trzy lata łączyła ją z dzieckiem.

{38124}{38220}Nastał moment kiedy|musi obrać własną ścieżkę.

{38224}{38317}To jest najtwardsza z lekcji.

{38849}{38920}Na pewien czas|młody samiec znika,

{38924}{39020}pojawia się dopiero|kilka tygodni później,

{39024}{39111}samotny, na brzegu rzeki.

{39124}{39243}Nie wiadomo dlaczego utyka,|najprawdopodobniej

{39249}{39320}walczył z podobnym, młodym samcem.

{39324}{39395}Jednym z niewielu stworzeń,|które może mu zagrozić.

{39399}{39524}Podąża do jedynej|znanej mu bezpiecznej przystani.

{39624}{39670}Jego matka wychowuje nowe cielę

{39674}{39797}i na niego przeniosła|swój instynkt macierzyński.

{39899}{40009}Teraz jest dla niej|jedynie zagrożeniem.

{40223}{40319}Nie może już nigdy liczyć|na pomoc ze strony matki.

{40323}{40409}Resztę życia spędzi sam.

{40598}{40669}Mija miesiąc...dwa,

{40673}{40719}trzy,

{40723}{40769}a samiec nie daje znaku życia.

{40773}{40819}Pewnego dnia niespodziewanie,

{40823}{40919}pojawia się ponownie na dawnym terytorium.

{40923}{41069}Po kontuzji nie ma już śladu,|młodzieniec wydaje się być w dobrej kondycji.

{41073}{41189}Lecz jest niebezpiecznie blisko Entelodonta.

{41498}{41594}Nie ma obawy,|że znalazł się w niewłaściwym miejscu,

{41598}{41759}jest już wystarczająco potężny aby|zatroszczyć się o swoje bezpieczeństwo.

{42198}{42319}W następnym odcinku,|podążymy ku początkom ludzkości

{42323}{42394}Powrócimy do Afryki|sprzed trzech milionów lat.

{42398}{42469}aby spotkać małpy,|które chodziły na dwóch nogach.

{42473}{42544}Nasi przodkowie żyli w niebezpiecznym świecie.

{42548}{42644}W przeciwieństwie do nas,|nie byli drapieżnikami, lecz zwierzyną.

{42648}{42719}Tłumaczenie na podstawie|napisów angielskich: Hania i Arni 25.

{42723}{42888}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: {950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1575}{1671}Niektóre stworzenia|potrafią wyrażać emocje.

{1675}{1796}Te wyjątkowe istoty|reagują na śmierć członka grupy

{1800}{1896}w sposób, który dopiero|zostanie określony jako "smutek".

{1900}{2041}Odeszła najstarsza samica,|w końcu przegrała walkę z malarią.

{2075}{2146}Obok ciała, siedzi jej trzyletnie,|osierocone dziecko.

{2150}{2271}Matka była najważniejszą|rzeczą w jego życiu i bez niej,

{2275}{2396}przetrwanie w tym trudnym świecie|stanie się prawie niemożliwe.

{2400}{2502}N A S I P R A P R Z O D K O W I E

{2650}{2721}ETIOPIA|3,2 miliona lat temu.

{2725}{2821}Oto północny kraniec|Wielkiej Afrykańskiej Doliny -

{2825}{2971}porażający krajobraz powstały|przez obsunięcie się części kontynentu.

{2975}{3095}Tutaj znajduje się|kolebka ewolucji czołowieka.

{3275}{3396}W ciągu kilku milionów lat jedna|mała roślinka zmieniła obraz świata.

{3400}{3556}Tam gdzie kiedyś był las,|rozpościerają się ogromne, trawiaste obszary.

{3600}{3740}Wraz ze zmianą roślinności|pojawiły się nowe gatunki ssaków.

{3800}{3896}Na pierwszy rzut oka mógłbyś sądzić,|że jesteśmy w XXI wieku,

{3900}{3971}jednak różnice są znaczne.

{3975}{4046}Duże koty są odmianą|tygrysa szablozębnego,

{4050}{4158}chociaż te, na razie,|mają małe szable.

{4225}{4321}Deinotherium przypominają słonie,

{4325}{4396}lecz są od nich trzy razy większe,

{4400}{4535}mają też kły zakrzywione w dół,|by zdzierać korę z drzew.

{4650}{4793}Jednak to na skraju lasu|żyje najbardziej niezwyłe stworzenie.

{4825}{4896}Rozwinięty gatunek małpy,

{4900}{4996}który wyraźnie posiada pierwsze,|typowo ludzkie cechy.

{5000}{5096}To nie mózg odróżnia ich od innych gatunków,|czyniąc bliższymi nam.

{5100}{5221}Ma dopiero jedną trzecią|objętości mózgu człowieka.

{5225}{5339}Nie jest to także skóra,|ta jest owłosiona.

{5350}{5446}Jest to umiejętność|nieznana innym małpom.

{5450}{5603}Coś, co sprawi, że pewnego dnia|zostaną uznani za "brakujące ogniwo".

{5675}{5761}Te małpy chodzą pionowo.

{5900}{5946}To są Australopiteki.

{5950}{6021}Gdybyś cofnął się o 200 tys.|pokoleń to zobaczyłbyś,

{6025}{6071}że twoi krewni wyglądają podobnie.

{6075}{6171}Żyją w grupach o złożonych|społecznych strukturach,

{6175}{6282}są to bardzo upolitycznione zwierzęta.

{6350}{6421}To jest Siwy,|najstarszy członek grupy.

{6425}{6471}Ma 30 lat i jest|dominującym samcem,

{6475}{6571}jednak tak długo|jak zechcą tego samice.

{6575}{6646}Samice są o jedną|trzecią mniejsze samców,

{6650}{6791}ale Siwy potrzebuje ich poparcia|jeśli chce utrzymać pozycję.

{6800}{6893}Niestety, już go nie dostaje.

{7150}{7196}Po śmierci dominującej samicy,

{7200}{7296}jej rolę przejęła ta,|wrzaskliwa, zwana Gadułą,

{7300}{7402}a ona nie jest|zwolenniczką Siwego.

{7500}{7646}Najniższą pozycję społeczną|zajmuje osierocony samiec - Niebieski.

{7650}{7746}Ma trzy lata i jak dotąt|jego znaczenie nie rośnie.

{7750}{7870}Wraz ze zgonem matki|spadł na ostatnie miejsce.

{7900}{7971}Tak naprawdę,|to cała grupa ma problemy.

{7975}{8021}W ubiegłym roku|było ich dwanaścioro.

{8025}{8121}Na skutek malarii| zostało ośmioro.

{8125}{8226}To zachwiało|ustalonym porządkiem.

{8600}{8722}Hercules, młodszy|i większy samiec wyzwa Siwego.

{8900}{8996}Walki są mniej zaciekłe|niż u innych naczelnych.

{9000}{9096}Na przykład od pawianów,|które mając duże kły, gryzą się nawzajem.

{9100}{9241}Australopiteki mają małe kły,|ich walki to przeważnie pokazy.

{9500}{9655}Szary zdołał wskazać Herculesowi|jego miejsce - przynajmniej na razie.

{9925}{9996}Wywodzimy się z Afryki|także dlatego, że to tutaj

{10000}{10071}występowało idealne środowisko|dla wyprostowanej małpy -

{10075}{10164}mieszanina lasu i sawanny.

{10325}{10371}W przeciwieństwie|do wielu innych istot,

{10375}{10534}Australopitek czuje się swobodnie|na drzewach i otwartych przestrzeniach.

{10575}{10646}Dzieli się wodą z Ancylotherium -

{10650}{10746}starożytnym gatunkiem,|niegdyś szeroko rozpowszechnionym,

{10750}{10854}teraz występującym jedynie w Afryce.

{10875}{11010}Na szczęście ci roślinożercy|nie są groźnymi sąsiadami...

{11025}{11096}czego nie można|powiedzieć o Deinotherium.

{11100}{11221}To największe zwierzęta|w świecie Australopiteka.

{11225}{11341}Wysokie jak żyrafy,|ale ważące 14 razy tyle.

{11500}{11607}Należy unikać nawet|młodych osobników.

{11900}{12044}W następnych tygodniach konflikt|między samcami odżywa na nowo.

{12225}{12374}Niebieski siedzi z boku.|Nadal nie ma pomysłu jak się zintegrować.

{12400}{12544}To nie jest odpowiedni|moment na konflikty i podziały w grupie.

{12850}{12896}Te samce należą do większej,|sąsiedniej gromady.

{12900}{13020}Rzucają wyzwanie Siwemu,|chcą zająć jego teren.

{13300}{13371}Siwy odpowiada,|ale jego odział jest teraz za mały

{13375}{13483}by odeprzeć atak|tylu dorosłych samców.

{14625}{14754}Kiedy uciekają,|Niebieskiemu grozi pozostanie w tyle.

{14775}{14871}Nikt się na niego nie ogląda,|musi samodzielnie dojść do grupy.

{14875}{14958}Bez niej nie przetrwa.

{15324}{15370}Udało mu się,

{15374}{15505}ale dla odziału,|sprawy potoczyły się znacznie gorzej.

{15574}{15718}Zostali wyparci z terytorium,|które posiadali od wielu sezonów.

{15774}{15899}Osiedlenie się na nowym|obszarze nie będzie łatwe.

{17299}{17370}Dwónożny chód stanowi|sprawny sposób przemieszczania się.

{17374}{17495}Umożliwia Australopitekom|sięgnięcie wzrokiem na dlaszą odległość.

{17499}{17570}Łatwiej zauważyć drapieżniki.

{17574}{17726}Tutaj, na na odkrytym terenie,|muszą zachować szczególną ostrożność.

{17899}{18042}Grupa musi trzymać się razem,|co osiem par oczu, to nie jedna.

{18424}{18495}Minęły już cztery dni|odkąd opuścili las.

{18499}{18620}Zostali wyparci na północ,|na mało znane tereny.

{18624}{18749}Znużeni podróżą,|zbyt późno zaważyli Deinotherium.

{19524}{19570}Nadeszło nieuniknione.

{19574}{19670}Ciało tego samca wytwarza duże ilości|testosteronu, jest gotowy do godów.

{19674}{19770}Niestety, to powoduje,|że jest niezwykle agresywny.

{19774}{19870}W zamieszaniu,|młodzieniec oddzielił się od grupy.

{19874}{20015}Teraz między nim a matką|stoi 14 tonowy, rozgniewany olbrzym.

{20199}{20270}Ten malec jest dzieckiem Gaduły.

{20274}{20432}Jego desperackie krzyki powodują,| że ta nie zważa na niebezpieczeństwo.

{20474}{20626}Gaduła próbuje dotrzeć do dziecka,|zamiast tego musi szybko uciekać.

{20924}{20970}Matka próbuje|odciągnąć Deinotherium,

{20974}{21100}ale młode robi najgorszą rzecz|- nadal ją przyzywa.

{22149}{22278}O mały włos gromada| nie straciła następnego członka.

{22524}{22570}Kilka dni później dotarli do miejsca,

{22574}{22670}które wydaje się|mieć wszystko czego potrzebują -

{22674}{22811}drzewa aby się ukryć,|wodę i więcej owoców niż mogą zjeść.

{22924}{23044}W pobliżu nie widać|też innych Australopiteków.

{23149}{23270}Muszą jedynie podzielić się|owocami z Ancylotherium...

{23274}{23402}które można jednak przepędzić,|o ile zna się sposób.

{23574}{23723}Hercules nauczył się hałasować,|aby sprawiać groźniejsze wrażenie.

{24024}{24132}Szybko zaczynają|poznawać nową okolicę.

{24174}{24295}Najmłodsi członkowie grupy|bawią się pierwszy raz od kilku dni.

{24299}{24420}Jednak niektóre rzeczy nie zmieniły się.|Niebieski nadal jest wyrzutkiem.

{24424}{24564}Chociaż w stadzie są młodsi|od niego, nawet oni go ignorują.

{24749}{24845}Wkrótce nadejsze mrok,|pora przygotować się na noc.

{24849}{24945}Australopitki śpią na drzewach,|tam jest bezpieczniej.

{24949}{25074}Co noc budują nowe gniazdo|zwiając naręcza gałęzi.

{25099}{25220}Dawniej naczelne prowadziły|nocny tryb zycia, obecnie już tak nie jest.

{25224}{25295}Niektóre rozwinęły widzenie w kolorze,

{25299}{25370}pozwalające na wybieranie|soczystych liści i owoców.

{25374}{25420}Jednak stało się to|kosztem widzenia w nocy,

{25424}{25520}w ciemności widzą gorzej|od większości zwierząt.

{25524}{25661}Dla tych małp, a w przyszłości|i ludzi, noc jest porą snu.

{25724}{25795}Niebawem Australopiteki|z przykrośćią odkryją,

{25799}{25945}że to miejsce nie jest takim rajem,|jak się pierwotnie wydawało.

{26324}{26395}Czarnooka ukradła|jajo z gniazda strusia.

{26399}{26564}Kolejną korzyścią z pionowego chodu|jest umiejętność noszenia rzeczy w ruchu.

{26799}{26895}Zanim zdołała dobrać się do jaja...

{26899}{26971}ukradł je Siwy.

{27624}{27720}Dinofelis to zabójca Australopiteków.

{27724}{27820}Te koty są za wolne|by dogonić szybkich roślinożerców,

{27824}{27895}dlatego wyspecjalizowały się|w wolniejszej zdobyczy.

{27899}{27970}Mogą ją łatwo zabić i szybko zjeść.

{27974}{28020}Kolejni członkowie ludzkiej|rodziny przesuwając się

{28024}{28095}w górę łańcucha pokarmowego,|staną się najpotężniejszymi drapieżnikami,

{28099}{28222}lecz w tej erze,|to nasi przodkowie są zwierzyną.

{28649}{28745}Po ataku grupa jest|milcząca i przygnębiona.

{28749}{28820}Śmierć Czarnookiej pozostawiła pustkę.

{28824}{28870}Dużo czasu spędzają|na wzajemnym czyszczeniu,

{28874}{28970}w ten sposób zawiązują|nowie więzi i umacniają starsze.

{28974}{29045}To jest odpowiednik mowy.

{29049}{29120}W końcu wydaje się, że grupa|i Niebieski zaczęli na siebie odziaływać,

{29124}{29170}a on rozpoczyna|nawiązywanie pierwszych kontaktów.

{29174}{29249}Oporządza Siwego.

{29399}{29470}Dzięki przybyciu młodej samicy

{29474}{29520}wzrosła przynajmniej|liczebność gromady.

{29524}{29620}Samce pozostają w jednej|grupie przez całe życie,

{29624}{29750}natomiast samice,|jak dojrzeją, przechodą do nowej.

{29774}{29845}To zapobiega krzyżowaniu wsobnemu.

{29849}{29920}Dla niej ta zmiana jest trudna.

{29924}{30070}Minie pewien czas zanim zostanie|zaakceptowana przez inne samice.

{30074}{30145}Samce jednak okazują|natychmiastowe zainteresowanie -

{30149}{30242}stanowi nową okazję do godów.

{30249}{30370}Normalnie jedynie dominujący|samiec ma dostęp do kobiet,

{30374}{30511}ale Hercules wygląda tak|jakby chciał spróbować szczęścia.

{30774}{30845}W odróżnieniu od innych|ssaków na planecie,

{30849}{30920}Australopiteki kopulują|twarzą w twarz.

{30924}{31020}Pionowa postawa zmieniła|ustawienie miednicy,

{31024}{31159}a w rezultacie także położenie|narządów płciowych kobiet.

{31224}{31350}Siwy właśnie ich zauważył,|nie może na to pozwolić.

{31499}{31633}Pierwsza próba zaprzyjaźnienia się|została storpedowana.

{31874}{31995}Kiedy mija sezon na owoce,|dieta grupy staje się bardziej przyziemna.

{31999}{32070}Wykopyją korzenie i bulwy.

{32074}{32170}Australopiteki są mistrzami|w urozmaicaniu diety.

{32174}{32270}Mają kilka adaptacji|pomocnych w zdobywaniu żywności -

{32274}{32320}przede wszystkim zwinne ręce.

{32324}{32395}Stały się takie kiedy przestały|być użuwane do chodzenia.

{32399}{32470}Grube szkliwo na zębach|pozwala na rozgryzanie

{32474}{32520}twardego albo nieprzyjemnego jedzenia.

{32524}{32570}Przede wszystkim pomysłowość -

{32574}{32720}Australopiteki używają prymitywnych narzędzi,|te kije służą do kopania.

{32724}{32795}Nie rodzą się z tą umiejętnością.

{32799}{32895}Muszą się tego|nauczyć naśladując starszych...

{32899}{33013}Lekcje Niebieskiego,|przerwła śmierć matki.

{33024}{33152}Musi uczyć się szybko,|bo nikt nie będzie go karmił.

{33399}{33520}Jest jeszcze jeden,|bardzo ważny składnik ich diety...

{33524}{33570}mięso.

{33574}{33700}Na sawannie padlina|szybko przyciąga padlinożerców.

{33724}{33828}Często są wśród nich Australopiteki.

{33874}{33991}Jednak muszą się pośpieszyć|by odpędzić sępy.

{34024}{34149}Te błyskawicznie znajdują się|przy zwłokach zebry.

{34374}{34495}Hercules ponownie|wypróbowuje taktykę straszenia...

{34499}{34583}ze znakomitym skutkiem.

{34824}{34970}Nic tak nie obrazuje hierarchi,|jak kolejność zaspokajania głodu.

{34974}{35045}Siwy przywykł do tego,|że pierwsze kęsy należą do niego,

{35049}{35181}lecz już wie, że Hercules|kwestionuje jego przywództwo.

{35999}{36045}Bez wątpienia, to jest przewrót.

{36049}{36175}Hercules powraca do padliny|jako dominujący samiec.

{36224}{36368}Początkowo grupa nie wie,|jak zareagować na zmianę przywództwa.

{36374}{36512}Tymczasem Siwy, urażony|w swojej ambicji, usuwa się w cień.

{36549}{36645}Mięso stanowi jedynie małą|część diety Australopiteków.

{36649}{36817}W przyszłości stanie się jej najważniejszym|składnikiem dla wszyskich homnidów.

{36824}{36945}Wzrost spożycia mięsa pójdzie w parze|ze wzrostem rozmiarów mózgu.

{36949}{37070}Mięso zawiera substancje|odżywcze niezbędne dla dużych mózgów.

{37074}{37145}Inteligentne małpy wynajdą|specjalne narzędzia by zdobyć mięso,

{37149}{37220}w końcu skonstrują broń

{37224}{37346}nie będą już padlinożercami,|lecz drapieżnikami.

{37549}{37645}Przewrót przynióśł natychmiastowy,|pozytywny skutek.

{37649}{37770}Jest mniej wewnętrznych|konfliktów niż przedtem.

{37774}{37870}Ale największy problem pozostał.

{37874}{37997}Było tylko kwestią czasu|kiedy Dinofelis powróci.

{39049}{39120}Niebieski jest|w poważnych opałach.

{39124}{39267}Nie zdołał wspiąć się na drzewo,|dla kota jest idealnym celem.

{39349}{39445}Nieoczekiwanie Australopiteki|robią coś niezwykłego.

{39449}{39520}Grupa spontanicznie jednoczy się

{39524}{39647}i próbuje odwrócić|sytuację odpędzając myśliwego.

{40674}{40778}Dla Niebieskiego|to doniosła chwila.

{40799}{40870}Nie tylko przeżył|spotkanie ze śmiercią,

{40874}{40969}zdarzyło się coś ważniejszego.

{40999}{41095}Może zajmować najniższą|pozycję w zespole,

{41099}{41170}niemniej jest dość cennny,|by zachęcić wszystkich do działania.

{41174}{41254}To dopiero początek.

{41399}{41445}Te małpy mają przed|sobą jeszcze długą drogę.

{41449}{41495}Na pozór są niemal ludzmi,

{41499}{41595}ale objętoscią mózgu|nie przewyższają szympansów.

{41599}{41670}Minie, co najmniej, dwa miliony lat

{41674}{41787}zanim ich potomkowie|utną sobie pogawędkę.

{41849}{41945}W następnym odcinku odwiedzimy|zginiony kontynent - Amerykę Południową.

{41949}{42045}Świat dziwnych, egzotycznych olbrzymów|i legendarnego zabójcy -

{42049}{42175}Smilodona, najpotężniejszego|z szablozębnych kotów.

{4{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1221}Przez 40 milionów lat|na równinach Ameryki Południowej

{1225}{1350}panowała budząca|przerażenie grupa drapieżników...

{1425}{1520}trafnie nazwana Ptakami Grozy.

{1800}{1916}Jednak niedawno nastąpiła zasadnicza zmiana.

{1925}{1996}Pojawił się nowy gatunek zabójcy,

{2000}{2137}wystarczająco okrutny|aby sterroryzować nawet Ptaki Grozy.

{2375}{2474}Smilodon,|legendarny szablozębny.

{2550}{2646}Najpotężniejszy kot wszystkich czasów.

{2650}{2731}S Z A B L O Z Ę B N E

{2825}{2911}PARAGWAJ|Milion lat temu

{3000}{3071}Nie ma takiego drugiego|stworzenia jak tygrys szablozębny.

{3075}{3146}Poprawna nazwa tych|bestii to "szablozębne koty",

{3150}{3221}Występowały w wielu różnorodnych gatunkach.

{3225}{3296}Największy, ponad 300 kilogramowy, jest on:

{3300}{3371}Smilodon, co znaczy "ząb-ostrze".

{3375}{3421}Pochodzą z Ameryki Północnej,

{3425}{3521}a zawędrowały do Ameryki Południowej|dwa miliony lat temu.

{3525}{3621}Odkąd zostały dominującymi drapieżnikami|zmieniła się równowaga środowiska.

{3625}{3696}Żyją w niewielkich, rodzinnych grupach.|To jest historia trzech dramatycznych miesięcy

{3700}{3771}w życiu jednej z nich, rządzonej przez siedmioletniego samca,

{3775}{3850}zwanego Półzębem.

{3875}{3971}Już na samym początku|Półząb ma kłopoty.

{3975}{4082}Pojawiły się dwa|rywalizujące samce...

{4175}{4261}chcą go pozbawić władzy.

{4550}{4646}Terytorium Półzęba obejmuje ponad|sto kilometrów kwadratowych stepu

{4650}{4721}na jednym|z najdziwniejszych kontynentów na Ziemi.

{4725}{4821}Odkąd 30 milionów lat|temu Ameryka Południowa

{4825}{4896}odłączyła od Antarktydy,|została całkowicie odizolowana od świata.

{4900}{4971}W rezultacie kontynent|zamieszkują wyjątkowe zwierzęta.

{4975}{5021}Takie osobliwości jak Doedicurus,

{5025}{5145}krewny pancerników,|jednak wielkości samochodu.

{5175}{5246}Nawet duże stada|roślinożerców wyglądają egzotycznie.

{5250}{5346}Na przykład ten Macrauchenia nie jest|spokrewniony z żadnym ze współczesnych ssaków.

{5350}{5446}Oczywiście wystepują też rodzime drapieżniki-

{5450}{5521}nielotne Ptaki Grozy.

{5525}{5621}Te trzymetrowe olbrzymy to Phorusrhacosy.

{5625}{5696}Kiedy,|na skutek dryfowania kontynentu,

{5700}{5771}doszło do zderzenia z Ameryką Północną,

{5775}{5846}odosobnienie tych zwierząt dobiegło końca.

{5850}{5896}Przez lądowy pomost|przybyły nowe gatunki ssaków,

{5900}{5971}by skolonizować ten egzotyczny ląd.

{5975}{6092}Życie już nigdy nie będzie takie jak dawniej.

{6150}{6196}Wśród przybyszów były także koty.

{6200}{6271}Przedtem żaden z nich nigdy nie|zawitał do Ameryki Południowej.

{6275}{6395}Obecnie na równinach panują jednak szablozębne.

{6425}{6496}Półząb przejął klan trzy lata temu,

{6500}{6571}łamiąc przy tym jedną szablę.

{6575}{6696}Aktualnie grupa składa się z czterech|dorosłych samic i ich potomstwa.

{6700}{6793}Wszystkie są dziećmi Półzęba.

{6850}{6871}Podczas swoich rządów,

{6875}{6973}Półząb był wyzwany wiele razy...

{7050}{7121}ale żadne z nich|nie było tak poważne jak to.

{7125}{7221}Dwa rywalizujące samce wtargnęły|w głąb jego terytorium.

{7225}{7321}Reakcja, jak zwykle,|jest natychmiastowa...

{7325}{7466}Jednak na przeciwko siebie ma|współpracujących ze sobą braci.

{7500}{7571}Nawet jak na Smilodona,

{7575}{7621}Półząb jest potężnych rozmiarów,

{7625}{7696}lecz jak dotąd nie walczył|z dwoma przeciwnikami jednocześnie.

{7700}{7799}Tym razem nie ma większych szans.

{7975}{8046}Samice odczytały nadchodzące|sygnały i zaczęły wycofać się -

{8050}{8176}ich najważniejszym|zadaniem jest ochrona potomstwa.

{8250}{8346}Walki mogą być brutalne,|a Półząb ma najwięcej do stracenia -

{8350}{8485}nie tylko władztwo nad rodem,|ale, być może, także życie.

{9050}{9221}Dla braci nie jest równorzędnym przeciwnikiem.|Zrozumiawszy to, Półząb pośpiesznie wycofuje się.

{9225}{9271}Uniknął przynajmniej poważynych obrażeń,

{9275}{9346}ale to dopiero początek jego problemów.

{9350}{9484}Życie samotnego samca to|bezlitosna walka o przetrwanie.

{9650}{9746}Półząb nie musiał sam zdobywać|pożywienia przez trzy lata.

{9750}{9846}W grupie polowały za niego samice.

{9850}{9946}Wyrzutek z bogatych pastwisk,|kontrolowanych teraz przez braci,

{9950}{10046}podąża do lasu|na obrzeżach starego terytorium,

{10050}{10146}gdzie musi nauczyć się jak przetrwać.

{10150}{10221}Jak wielu mu podobnych, ma niewielkie szanse.

{10225}{10346}Doedicurusy, na ten przykład,|są nie tylko dobrze opancerzone, ale i ogromne.

{10350}{10421}To są starożytni krewni pancerników,

{10425}{10524}jednak ważą prawie 300 razy tyle.

{10625}{10696}Nabjana ćwiekami narośl na ich|ogonie może ważyć nawet do 40 kg -

{10700}{10771}tyle co kula armatnia.

{10775}{10846}Samce używają tej strasznej defensywnej broni,

{10850}{10896}głównie do walk o samice,

{10900}{10999}chcąc zmusić rywala do uległości.

{11075}{11212}Przegrywający kończy czasem|nie tylko ze zdruzgotaną dumą.

{11375}{11464}W klanie narasta napięcie.

{11475}{11546}Samice, kiedy mają potomstwo,

{11550}{11648}nie dopuszczają do siebie braci.

{11775}{11886}Pokonanie Półzęba, to tylko część batali.

{11950}{12021}Jeśli bracia chcą|zdobyć pełną władzę nad rodem,

{12025}{12117}muszą zabić wszystkie młode.

{12250}{12345}Tymczasem Półząb w poszukiwaniu|jedzenia wchodzi coraz głębiej w las,

{12349}{12463}ale to zadanie staje się coraz trudniejsze.

{12474}{12570}W gęstym poszyciu znalazł|azyl jeszcze jeden kolos - leniwiec,

{12574}{12676}ale nie jest to zwyczajny leniwiec.

{12699}{12745}To Megatherium -

{12749}{12836}olbrzymi leniwiec lądowy.

{12849}{12870}Ma ogromne pazury,

{12874}{12945}od nosa do ogona mierzy sześć metrów,

{12949}{12995}i waży więcej niż słoń.

{12999}{13152}Bardzo się różni od swojego|dalekiego krewniaka, leniwca nadrzewnego.

{13174}{13278}Półząb porusza się bardzo ostrożnie.

{13299}{13395}Leniwiec słynie z imponującej obrony.

{13399}{13470}Małe kości pod jego|skórą działają jak kolczuga.

{13474}{13594}Dorosłe osobniki są praktycznie niezniszczalne.

{13624}{13737}Półząb mądrze obchodzi go szerokim łukiem.

{13999}{14131}Minęło kilka tygodni,|pora deszczowa trwa już na dobre.

{14174}{14220}Samice zrobiły wszystko co w ich mocy,

{14224}{14295}ale tylko dwoje potomków|Półzęba zdołało przetrwać.

{14299}{14406}Samce są dla nich ciągłym zagrożeniem.

{14449}{14545}Bracia spędzają dużo|czasu patrolując nowe terytorium,

{14549}{14693}oznaczając granice swoim zapachem,|ku przestrodze innym samcom.

{14824}{14920}Nie zaatakują młodych,|kiedy w pobliżu jest ich matka.

{14924}{14995}Jednak ta musi je opuścić,|by udać się na polowanie.

{14999}{15070}W tym czasie kociaki są|w największym niebezpieczeństwie.

{15074}{15199}Matka chroni je więc,|ukrywając w gęstym poszyciu.

{15299}{15345}Podczas nieobecości samic,

{15349}{15475}bracia znaleźli się|niebezpiecznie blisko kryjówki.

{15524}{15625}Życie tych młodych wisi na włosku.

{15649}{15765}Ich jedyną szansą jest pozostanie bez ruchu.

{16274}{16370}Na równinach spotkać można liczne stada Macraucheni.

{16374}{16520}Unikalne stworzenia Ameryki Południowej,|ostatnie ze swojego rodzaju.

{16524}{16629}Stanowią pierwszy cel dla Smilodonów.

{16949}{17020}Macrauchenia są szybkimi|i ostrożnymi zwierzętami.

{17024}{17070}Smilodony muszą wykazać się wyjątkową cierpliwością,

{17074}{17145}aby dostać się wystarczająco blisko zdobyczy.

{17149}{17270}Samice polują wspólnie,|posuwając się wolno naprzód, zastawiając pułapkę.

{17274}{17345}Osaczają to stado już od dwóch godzin.

{17349}{17445}Stopniowo rozdzielają się, dominująca samica zatacza szeroki łuk

{17449}{17536}próbując otoczyć zdobycz.

{17549}{17645}Smilodony są potężnymi zabójcami,|zdolnymi do nagłych przyspieszeń,

{17649}{17720}ale nie są przystosowane do długich pogoni.

{17724}{17868}Jeśli nie podejdą wystarczająco blisko,|nie mają żadnych szans.

{18299}{18427}Jeden fałszywy ruch|i będą musiały zaczynać od nowa.

{18899}{19027}Dominująca samica|kieruje stado wprost na pozostałe.

{19899}{19945}Wybrawszy cel,

{19949}{20024}koty otaczają go.

{20299}{20395}Macrauchenie są nieprawdopodobnie zwotne -

{20399}{20516}ofiary kluczą,|wybijając z rytmu ścigających.

{20549}{20595}Ale właśnie dlatego|Smilodony polują w grupach.

{20599}{20700}Drugi kot powala ofiarę na ziemię.

{21074}{21170}O dziwo,|w trakcie walki o opanowanie zdobyczy,

{21174}{21330}nie używają swoich sławnych zębów.|Przez przypadek mogły by się złamać.

{21374}{21420}Na początku starają się ciężarem swoich ciał

{21424}{21537}przycisnąć do ziemi zmagające się zwierzę.

{21649}{21798}Dopiero kiedy ofiara jest|całkowicie pokonanna, w ruch idą szable.

{21874}{21945}Są to niezwykle precyzyjne|i efektywne narzędzia mordu.

{21949}{22045}Ich zęby równocześnie tamują obieg krwi

{22049}{22095}i dławią tchawicę.

{22099}{22145}Jedno ugryzienie i zwierzę jest martwe.

{22149}{22245}Jednak nie wszystko jest takie proste.

{22249}{22345}Śmiercionośne 20 centymetrowe szable są bardzo kruche.

{22349}{22395}Smilodony nie mogą gryźć kości,

{22399}{22495}mogą zjeść tylko mięsiste części zdobyczy.

{22499}{22595}To jest wielkie marnotrawstwo,|coś, co nie ujdzie uwadze

{22599}{22718}innych mięsożerców występujących na równinach.

{22874}{22945}Ptaki Grozy nie przepuszczą żadnej okazji.

{22949}{23020}Zostały wyparte z pozycji najpotężniejszych drapieżników,

{23024}{23168}ale dzięki kotom,|szybko znalazły nowe możliwości przetrwania .

{23499}{23620}Smilodon może zjeść tyle,|na ile pozwolą mu szable.

{23624}{23720}Kiedy samice odchodzą,|ptaki dojadają resztki.

{23724}{23845}Ameryka Południowa nie jest jedynym miejscem|gdzie Ptaki Grozy dobrze siebie radzą.

{23849}{23920}Kiedy tylko otworzyło się przejście|do Ameryki Północnej, ptaki były

{23924}{23995}jednymi z niewielu stworzeń,|które pomyślnie zadomowiły się na północy.

{23999}{24070}Kiedy one jedzą pozostałości,

{24074}{24209}ich kuzyni opływają w dostatki w Teksasie i na Florydzie.

{24224}{24355}Wymarły tuż przed pojawieniem się współczesnych ludzi.

{24499}{24595}Po polowaniu, matka wraca|do miejsca gdzie ukryła młode,

{24599}{24722}tak jak robiła to|kilka razy w ubiegłym tygodniu.

{24774}{24820}Przyzywa je,

{24824}{24937}lecz jej wołanie pozostaje bez odpowiedzi.

{25249}{25295}W pobliżu zauważono Półzęba

{25299}{25443}wędrującego na obrzeżach terytorium,|którego był kiedyś władcą.

{25499}{25545}Jednak tam,|gdzie kiedyś pozostawiał swój zapach,

{25549}{25654}teraz może wyraźnie wyczuć woń braci.

{25749}{25862}To nie jest jedyny znak, jaki pozostawili.

{26074}{26195}Wraz ze śmiercią młodych,|zerwana została ostatnia więź łącząca go z grupą.

{26199}{26280}Przejęcie jest pełne.

{26649}{26720}Spoglądając na wychudzonego Półzęba,|który zacznyna gasnąć w oczach,

{26724}{26865}oczywistym staje się to,|że jego kondycja nie jest najlepsza.

{26874}{26970}Świta i Półząb wykorzystuje|swój doskonały wzrok

{26974}{27070}by zapolować przy słabym świetle.

{27074}{27145}Samiec Macrauchenii żyje poza stadem

{27149}{27220}i często przychodzi w pobliskie zarośla,

{27224}{27367}by przy pomocy swojego|długiego nosa wyskubywać świeże liście.

{27499}{27620}Półząb czeka i pozwala|Macrauchenii podejść jeszcze bliżej.

{27624}{27737}Tym razem nie może sobie pozwolić na błąd.

{27899}{27970}Lecz pojawienie się olbrzymiego leniwca niweczy wszelkie plany.

{27974}{28045}Przedziera się on przez|poszycie z takim hałasem,

{28049}{28157}że zdobycz Półzęba zaczyna się oddalać.

{28174}{28254}To teraz albo nigdy.

{28524}{28620}Półząb jest zbyt słaby,|by ścigać ofiarę.

{28624}{28670}Im dłużej nie zdobędzie pożywienia,

{28674}{28778}tym mniejsza szansa, że tego dokona.

{28999}{29045}Jest coraz bardziej zdesperowany,

{29049}{29177}stale patroluje ten sam obszar,|aż do późnego ranka.

{29324}{29445}Blisko krawędzi lasu zauważył samicę Macrauchenii z młodym.

{29449}{29545}Roslinożercy bardzo|oddalili się od swojego stada.

{29549}{29639}Być może tym razem się uda.

{29999}{30095}Błyskawiczne uderzenie masywnego dzioba i pazurów,

{30099}{30237}wyrosłego jak spod ziemi Ptaka Grozy,|pozbawia życia młode.

{30374}{30445}Jednak, jeszcze nie wszystko stracone.

{30449}{30538}Wykorzystuje swoją szansę.

{30899}{30970}Padlina jest jego ostatnią nadzieją.

{30974}{31020}Jednak, po pochwyceniu zdobyczy,

{31024}{31119}Półząb oddala się z zagajnika.

{31349}{31445}Niedaleko są bracia,|którzy przegnali Półzęba.

{31449}{31593}Po śmierci ostatniego dziecka,|klan w pełni zaakceptował braci.

{31699}{31770}Pozostłe młode są tolerowane przez samców,

{31774}{31914}gdyż są to samice,|które wkrótce osiągną dojrzałość płciową.

{31949}{32045}Bez potomstwa przy piersi|starsze samice ponownie wchodzą w okres rui.

{32049}{32170}Zabicie dzieci Półzęba|nie było tylko aktem bezmyślnej przemocy.

{32174}{32220}Dzięki usunięciu z drogi obcego potomsta,

{32224}{32295}bracia mogą teraz doczekać się własnego

{32299}{32415}i przekazać swoje geny następnemu pokoleniu.

{32574}{32645}Krótko mówiąc,|wszystko wraca do normy.

{32649}{32768}Młode samice wprawiają się w sztuce polowania.

{32849}{32920}Chociaż Doedicurus, którego wybrały

{32924}{33040}nie przejawia zainteresowania dla tych gier.

{33299}{33345}Pora Deszczowa przeminęła.

{33349}{33445}Półząb nie był widziany od wielu tygodni.

{33449}{33520}Jednakże, jego stary klan jest bardzo widoczny.

{33524}{33595}Poluje co kilka dni,

{33599}{33719}dzisiaj ponownie|wszystcy zjedzą smaczny obiad.

{33749}{33845}Jak zwykle, Ptaki Grozy są niedaleko,

{33849}{33945}ale tym razem pojawił się|jeszcze jeden padlinożerca - Megatherium.

{33949}{33995}Zwykle są roslinożercami,

{33999}{34120}ale czasami jedzą też mięso,|by uzupełnić swoją dietę.

{34124}{34276}Kiedy mają na nie ochotę,|nic nie jest w stanie stanąć im na drodze.

{34574}{34645}Jeden z braci został zabity.

{34649}{34804}Pozostałe Smilodony szybko uciekają,|pozostawiając zdobycz olbrzymowi.

{34874}{34895}W mignieniu oka,

{34899}{35001}Megatherium zmienił sytuację klanu.

{35024}{35126}Teraz pozostał tylko jeden z braci.

{35324}{35370}Po kilku dniach|ponownie pojawił się Półząb.

{35374}{35495}Musiał dokładnie|obserwować swoje dawne terytorium.

{35499}{35570}Koty mają tak silne powonienie,

{35574}{35670}że po zapachu mogą|poznać nie tylko tożsamość,

{35674}{35695}ale nawet stan zdrowia osobnika,|który zostawił ślad.

{35699}{35770}W tym przypadku|ślady są jednoznaczne -

{35774}{35908}tam gdzie były kiedyś dwa samce,|teraz jest tylko jeden.

{36124}{36220}W klanie, sprawy nie układają|się po pomyśli jedynego samca.

{36224}{36295}To nie on zajmował|dominującą pozycję i wydaje się,

{36299}{36421}że samice ponownie|stają się bardzo niespokojne.

{36574}{36670}Lecz to nie o samice|martwi się ocalały brat.

{36674}{36745}Jest tylko kwestią|czasu zanim pojawią się

{36749}{36844}inne samce chcące przejąć ród.

{37123}{37169}Dalej patroluje swój teren,

{37173}{37301}ale wyzwanie nadejdzie|wcześniej niż się spodziewał.

{37398}{37444}Półząb powrócił.

{37448}{37494}Zachęcony przez sygnały

{37498}{37630}nie traci czasu|i próbuje odzyskać władztwo nad klanem.

{37673}{37781}Świeży zapachu śladu prowadzi go dalej.

{38273}{38344}Trzy miesiące po tym|jak stracił ród na rzecz braci,

{38348}{38468}Półząb ponownie|staje walki o swoje terytorium.

{38698}{38793}Tym razem szanse są wyrównane.

{39573}{39728}Walka jest krótka i brutalna,|ale to Półząb wychodzi z niej zwycięsko.

{39873}{39944}Brat został pokonany...

{39948}{40028}i śmiertelnie ranny.

{40148}{40301}W przeciwieństwie do Półzęba,|ten kot nie będzie miał drugiej szansy.

{40423}{40548}Nadszedł kres krótkich|i gwałtownych rządów braci.

{40998}{41044}Rok później znajdujemy Półzęba otoczonego

{41048}{41119}przez swoje nowe potomstwo.

{41123}{41215}Ponownie jest królem równin.

{41298}{41369}Smilodony były drapieżnikami, które odniosły duży sukces.

{41373}{41469}Wymarły nie tak dawno, bo dopiero ok 10.000 lat temu.

{41473}{41569}Świat wokół nich za bardzo się zmienił.

{41573}{41644}Klimat stał się chłodniejszy|i bardziej suchy.

{41648}{41744}Zniknęła duża zwierzyna,|w której zabijaniu się wyspecjalizowali.

{41748}{41794}Świat szablozebnych

{41798}{41869}dobiegł kresu.

{42048}{42144}W ostatnim odcinku,|będzie dużo, dużo zimniej.

{42148}{42269}Odwiedzimy naszych przodków|w epoce lodowcowej, 30.000 lat temu.

{42273}{42319}To były bardzo trudne czasy,

{42323}{42444}w których pojawiły się jedne|z najbardziej przerażających ssaków w historii -

{42448}{42508}mamuty. {1250}{1321}Przez ostatni pięćdziesiąt milionów lat| klimat świata

{1325}{1396}zaczyna powoli się oziębiać.

{1400}{1496}Ale coś jeszcze pomogło|przechylić szale.

{1500}{1596}Zmiana orbity Ziemi|na odleglejszą od Słońca.

{1600}{1671}Spowodowało nadejście Epoki Lodowcowej.

{1675}{1746}Warunki dla wszelkiego życia stały się|szalenie niebezpieczne,

{1750}{1842}Nawet dla potężnych mamutów.

{1975}{2096}Pada wczesny jesienny śnieg,który wszystko ukrywa|a staw ledwie zamarzł.

{2100}{2237}Pod tą młodą samicą załamał się lód|i jest teraz w pułapce

{2275}{2371}Pomiędzy mamutami są mocne więzi|- stado nie opuszcza

{2375}{2421}Zdanej na własne siły ich siostry.

{2425}{2588}Czeka w pobliżu, przygnębione i bezsilne.|Swą obecnością chce ją pocieszyć.

{2950}{3065}Wkrótce zaczynają sie zbierać padlinożercy.

{3325}{3421}Sytaucja może potrwać kilka dni|zanim samica umrze a stado

{3425}{3471}nie może sobie pozwolić sobie|na tak długie czekanie.

{3475}{3521}W końcu zmuszone jest ją opuścić.

{3525}{3694}Muszą się przemieszczać dalej by uciec|przed nadchodzącą zimą Epoki Lodowcowej.

{3975}{4046}Pomimo kilku miesięcy lata|jest trudno zasugerować,

{4050}{4121}Że świat jest w środku Epoki Lodowcowej.

{4125}{4246}Niekończące sie morze trawy i kwiatów|jest pożywieniem dla rozmaitych zwierząt.

{4250}{4396}A tylko kilka metrów w dół ziemia jest|stale zamarznieta całymi latami.

{4400}{4496}Na biegunach jest takie zlodowacenie,|że poziomy mórz i oceanów

{4500}{4546}dramatycznie opadły.

{4550}{4621}Gdyby w tej chwili nie było Epoki Lodowcowej,|to ta łąka stałaby się

{4625}{4671}dnem Morza Północnego.

{4675}{4816}Jest ona jak magnes dla milionow|zwierząt pasących się latem.

{4825}{4959}Największymi roślinożercami z|nich wszystkich są mamuty.

{5075}{5146}W tym programie będziemy podążać za jednym,|szczególnym stadem w ich

{5150}{5221}rocznym zmaganiu sie z napotykanymi trudnościami.

{5225}{5321}Jak wszystkie mamucie stada, te także|składa się głównie z samic kiedy to

{5325}{5346}samce opuściły je w momencie osiągnięcia dojrzałości.

{5350}{5421}Jest pięć dojrzałych samic,|dziesięcioletni samiec,

{5425}{5565}i najmniejszy ze wszystkich, sześciomiesięczny młody samiec.

{5575}{5746}Urodzony na wiosne nie miał jeszcze okazji|doświadczyć jak zima potrafi być okrutna.

{5750}{5846}Najstarszy członek jest dominującą samicą.

{5850}{5946}Przeżyła jakieś 40 zim|i to jej doświadczenie

{5950}{6081}zapewnia przetrwanie stadu|kiedy są ciężkie przejścia.

{6250}{6371}Mamuty są tylko jednymi z wielu zwierząt roślinożernych|które cieszą sie obfitością lata.

{6375}{6471}Wszystkie są zwierzętami przystosowanymi dom mroźnego klimatu.

{6475}{6596}Mamuty i bizony maja charaktrerystyczne|kudłate futro podczas gdy

{6600}{6671}antylopy Saiga mają inne przystosowanie.

{6675}{6819}Obszerne komory nosowe pomagaja ogrzac|powietrze przed wdechem.

{6925}{7068}Takie zagrywki nie są zaskoczeniem|ale są także i drapieżniki.

{7125}{7171}W lecie człowiek poluje na tych równinach.

{7175}{7271}Fizycznie nie jest przystosowany|by radzić sobie z zimnem,

{7275}{7453}ale zamiast tego odziewa sie w zwierzęce|skóry i tkaninowe ubrania|by siebie chronić.

{7525}{7621}Ci drapieżnicy specjalizują się w drobnej zwierzynie|i rzadko kiedy zapoluja na coś większego

{7625}{7696}i niebezpieczniejszego jak mamuty.

{7700}{7821}Ale mamuty są jednak nie mniej bardzo|ważne dla nich.

{7825}{7896}Z tak małą ilością drewna dostępną|na równinie zbierają

{7900}{7971}kły martwych zwierząt by zbudawać|z nich chaty a nawet użyć

{7975}{8055}ich kości jako opał.

{8075}{8171}Są najbardziej pomysłowymi stworzeniami|zdolnymi wykorzystać

{8175}{8258}każde dostępne źródło.

{8375}{8471}Ze wszystkich letnich gości|najliczniejszymi są muchy,

{8475}{8594}które są stałym źródłem|rozdrażniania mamutów.

{8650}{8721}Jednakże ludzie nauczyli się czegoś na ich temat.

{8725}{8796}Mielą na pył minerał zwany Ochre, który

{8800}{8898}pomaga trzymac insekty z daleka.

{8975}{9071}Nadchodzi jesień, ta równina stanie sie zamarznietym pustkowiem,

{9075}{9171}więc mamuty spieszą się jak tylko mogą|dopóki jest jeszcze lato.

{9175}{9296}Jedzą po 180 kilogramów trawy dziennie,|przy tym samce kojarzą się

{9300}{9406}z samicami jak tylko jest to możliwe.

{10200}{10271}Rozpoczęła sie wczesna i bardzo mroźna jesień.

{10275}{10381}Mamuty wciąż są na nocnych równinach.

{10400}{10471}Te stworzenia są potomkami|nieowłosionych słoni z Afryki

{10475}{10546}ale stały się żywymi fortecami|stawiającymi opór zimnu.

{10550}{10621}Pod ich skóra maja warstwę|tłuszczu grubą na 10 cm

{10625}{10671}dla dodatkowej izolacji.

{10675}{10746}Mają także małe uszy i krótki ogon by zapobiec

{10750}{10821}przed zbytnią utratą ciepła.

{10825}{10921}Na wierzchu tego wszystkiego mają|charakterystyczny dywan z włosów,

{10925}{11021}który teraz urósł do metra długosci|- to jest reakcja ich ciał

{11025}{11108}na spadek temperatury.

{11325}{11477}Po minięciu tygodnia, klimat zaczął pokazywać swe prawdziwe oblicze.

{11500}{11596}Ludzie już opuścili równiny i udali się |w poszukiwaniu schronień

{11600}{11708}łagodniejszej pogody dalej na południe.

{11825}{11896}Wkrótce mamuty też odejdą.

{11900}{11996}Przy małej ilości trawy,|braku ochrony od mroźnego wiatru

{12000}{12096}a także wahań temperatury od minus 50|do minus stu stopni,

{12100}{12203}nawet one muszą ruszyć na południe.

{12225}{12296}Epoka lodowcowa jest tylko faktem jednym z wielu,

{12300}{12396}Dwa i pół miliona lat temu|klimat Ziemi zaczął sie zachowywać jak

{12400}{12471}na huśtawce - okresy ciepła i zimna.

{12475}{12571}Jak dotąd było prawie 50 Epok Lodowcowych,

{12575}{12664}ale ta jest najzimniejsza.

{12725}{12796}Dominująca samica zdecydowała, że nadszedł już czas|wskazując głową w kierunku

{12800}{12904}mniej wystawionych alpejskich dolin.

{13025}{13151}To jest 400 km podróż,|którą odbywają każdego roku.

{13825}{13896}Dla Megaloceros, jesień nie jest|czasem do podróży,

{13900}{13946}to jest czas do odbycia godów.

{13950}{14021}Te samce walczą o harem samic,|które znajdują się w pobliżu.

{14025}{14096}Zwycięzca bierze wszystko.

{14100}{14196}Megaloceros są oldbrzymymi krewniakami jeleni,|a samce posiadają

{14200}{14271}imponujące poroże.

{14275}{14346}Każdy z rogów jest wielkości dorosłego człowieka.

{14350}{14521}Zaskakującym jest fakt,że pomimo takiego|ciężaru mogą chodzić z podniesioną głową.

{14525}{14596}Wyczerpani walką nie zauważyli,

{14600}{14674}że są w pułapce.

{14875}{15046}Ludzie są teraz drapieżnikami w przeciweństwie do przodków.|Nie używaja siły tylko strategii

{15050}{15146}zaganiając Megaloceros pomiędzy drzewa,|gdzie ich rogi

{15150}{15196}blokują dalszą ucieczkę.

{15200}{15338}Tylko jeden z nich mial na tyle energii,|ażeby się przebic.

{16225}{16321}Ludzie będą musieli wziąść to|co potrzebują tak szybko jak tylko mogą

{16325}{16446}zanim padlinożercy Epoki Lodowcowej jak wilki,|lwy i hieny zbiorą się

{16450}{16551}tworząc to miejsce niebezpiecznym.

{16925}{17046}Już połowa drogi z nimi,|mamuty sobie dobrze radzą.

{17050}{17121}ale dla jednego członka stada|jest to ciągła walka,

{17125}{17171}Dla najmłodszego.

{17175}{17221}To jest jego pierwsza zima.

{17225}{17341}Wielu jednoroczniaków nie zobaczyło drugiej.

{17475}{17546}Szybko są łapani przez inne migrujące zwierzęta.

{17550}{17671}Ludzie także się udają w kierunku Alp,|gdzie obszerne sieci jaskiń

{17675}{17721}są perfekcyjną ochroną przed zimą.

{17725}{17796}Dominująca samica bacznie obserwuje ich|a ludzie wiedzą, że lepiej

{17800}{17890}nie podchodzić zbyt blisko.

{18400}{18496}Dni mijają a młody mamut|ma coraz większe kłopoty.

{18500}{18612}Ma trudności z utrzymaniem się na nogach.

{18625}{18721}Matka zostaje przy nim ale stado|nie może na nich czekać,

{18725}{18835}matka z małym zaczynają zostawać w tyle.

{19000}{19096}Na tym snieżnym pustkowiu lew móglby się|wydawać nie na miejsciu, ale w tym czasie

{19100}{19196}był on w Europie, a teraz|młody mamut,będący w opałach, jest

{19200}{19372}kawałkiem miesa, które może być przyniesione|przez lwa jaskiniowego do jego nory.

{19400}{19496}Broniony przez dorosłego|dziecko jest stosunkowo bezpieczne,

{19500}{19646}ale lew kontynuuje podchody mając nadzieje,|że matka zrobi jakiś błąd w baczeniu na małego.

{19650}{19779}Nasza para teraz już zupełnie odłączyła się od stada.

{20000}{20096}W oddali inne mamuty odbywają tą samą podróż.

{20100}{20196}To jest dorosły samiec i|podróżuje samotnie.

{20200}{20271}Na jego drodze pojawiły się lwy|zajadające się maruderem,

{20275}{20406}w tym przypadku to nie był|młody mamut tylko człowiek.

{20800}{20846}Lwy będą musiały dać mu przejść.

{20850}{20976}Nic nie staje na przeszkodzie|w migracjach mamutów.

{21125}{21221}Mamuty są towarzyskimi zwierzętami a|lasy dookoła stają się gęstsze,

{21225}{21331}więc małe stada zaczynają się łączyć.

{21375}{21471}Wkrótce setki mamutów bedą się przewijać|podąrzających ich szlakiem przez zimowe

{21475}{21546}niziny Europy.

{22000}{22096}Dla mamutów w rejonie Alzacji,|ukształtowanie terenu staje sie dramatyczne,

{22100}{22221}płaskie równiny przeistoczyły się|teraz w wzgórza i doliny.

{22225}{22346}Żyje tu inny gatunek człowieka,|Neandertalczyk.

{22475}{22546}Jest on niższy niż inni ludzie i

{22550}{22621}jak inne zwierzęta Epoki Lodowcowej|ich nosy sa duże by

{22625}{22671}ogrzewać wdychane powietrze.

{22675}{22796}Raczej nie migrują, pozostają w|tej samej dolinie przez cały rok,

{22800}{22896}by przetrwać najgorszą zimę|w pytkich jaskiniach.

{22900}{23021}Lecz w tej ostatniej Epoce Lodowcowej|ich liczebność spadła.

{23025}{23138}Teraz są gatunkiem zagrożonym wyginięciem.

{23325}{23446}Innym zwierzęciem, które nie podróżuje zimą|na południe jest nosorożec włochaty.

{23450}{23546}Jest on krótkowidzem,|dorosły samiec nawet nie zauważył

{23550}{23684}Neandertalczyka znajdującego się zaledwie 50 m od niego.

{23750}{23878}Przez chwilę Neandertalczyk|nie zauważył go również.

{24025}{24121}Nosorożce dają się łatwo zaskoczyć,|zaczynają szarżować jeżeli

{24125}{24171}coś je zaskoczy.

{24175}{24246}Nawet gdy odległość bedzie zbyt duża|żeby zobaczyć Neandertalczyka,

{24250}{24321}ale jego zmysł powonienia jest lepszy niż wzroku.

{24325}{24411}Nosorożec poczuł zapach.

{25200}{25296}Szczęściem dla Neandertalczyka jest to,|że jego gatunek jest silniejszy i

{25300}{25371}bardziej masywnie zbudowany niż inni ludzie.

{25375}{25554}Grube kości i większa klatka piersiowa pomagają|mu w prowadzeniu twardego stylu życia.

{26250}{26371}Po przebyciu prawie 400 km w dwa|tygodnie stado przybywa

{26375}{26446}do podnóża Alp.

{26450}{26496}Tutaj, pod osłoną lasów i dolin będą

{26500}{26569}spędzać zimę.

{26725}{26821}Tutaj jest ochrona od mroźnego|wiatru a także pożywienie.

{26825}{26896}Dzięki im bardzo zwinnym trąbom,|te roślinożerne zwierzęta mogą

{26900}{26996}podtrzymywać sobie drzewa,|jak ten świerk,

{27000}{27140}kiedy ich zwykłe jedzenie jest|zakopane pod grubym śniegiem.

{27375}{27521}Tydzień później dominująca samica|usłyszała znajome nawoływanie.

{27550}{27687}Młode i jego matka jako ostatni|dołączają do reszty stada.

{28300}{28371}Dotykając każdego swoimi trąbami|członkowie stada odnawiają

{28375}{28471}więzi z parą.Najbardziej niebezpieczna|część zimy sie skończyła i

{28475}{28548}młode przeżyło.

{29200}{29296}W Epoce Lodowcowej wiosna przychodzi późno.|Jest maj, rzeczy powoli zaczynaja się

{29300}{29449}nagrzewać i topnieje snieg|spod którego pojawia sie dywan kwiatów.

{29475}{29571}Wraz ze wzrostem temperatury nosorożec włochaty zaczyna linieć

{29575}{29671}i teraz nie jest już tak porośniety jaki był wcześniej.

{29675}{29746}Mamuty także już zrzuciły swe długie zimowe futra

{29750}{29892}by zostawić na sobie tylko kilkucentymetrową warstwę sierści.

{29950}{30021}Młode przetrwało zimę w zdrowiu i

{30025}{30171}przestał być karmiony przez matkę,|spędza więcej czasu z dala od niej.

{30175}{30296}Teraz też nie jest najmłodszy.|W stadzie pojawił sie nowy członek

{30300}{30379}kilka tygodni temu.

{30450}{30525}To mała samiczka.

{30750}{30821}Tymczasem nosorożce znów zaczęły ucztować.

{30825}{30896}Dwa samce walczą o terytorium.

{30900}{30946}Ale ich zmagania nie zawsze kończą sie przemocą.

{30950}{31046}Ryją rogami ziemię do momentu| az jeden z nich się wycofa

{31050}{31146}i zostawi obszar dla zwycięzcy.

{31400}{31496}Kiedy zima się tutaj kończy,|północne równiny nadal

{31500}{31621}rozmarzaja więc stado spędzi|tu jeszcze dwa tygodnie.

{31625}{31696}To daje nojnowszemu nabytkowi stada troche|czasu do nabrania siły w

{31700}{31828}nogach zanim sie zacznie podróż spowrotem na północ.

{32025}{32121}Jest także ujemna strona tego wszystkiego,|pogoda - owady stają się

{32125}{32196}znów problemem.

{32200}{32305}Ale gdzie jest błoto tam jest sposób.

{32550}{32696}Dobra błotnista kąpiel pomoże uchronić przed owadami kąsającymi.

{32750}{32857}Albo mamuty robią to tylko dla zabawy.

{34075}{34196}Jak podczas jesieni, tylko że w drugą stronę,|wielkie mamucie karawany formują się raz jeszcze

{34200}{34310}Nadszedł czas skierowania sie na północ.

{34475}{34546}Wkrótce góry będą z nimi ale wejda na

{34550}{34637}niebezpieczne terytorium.

{34850}{34921}Neanedartalczycy czekają.

{34925}{34996}Dla nich mamuty idące na północ|jest jednym z najważniejszych momentów

{35000}{35046}w roku.

{35050}{35171}Ryzykuja zdrowiem a nawet życiem,|ażeby zapolować na nie.

{35175}{35296}Aby upolować mamuta potrzebują|wykorzystać każdą sposobność.

{35300}{35396}Czekają do zmierzchu kiedy urwisko|stanie sie niemal niewidoczne, wtedy mogą

{35400}{35514}efektywnie użyć swoje tajnej broni - ognia.

{37900}{37971}The Neandertalczycy schodzą na dół urwiska by dobić

{37975}{38021}i zabić.

{38025}{38115}Jeden z mamutów nadal żyje.

{38325}{38421}Neandertalczycy są najlepszymi myśliwymi|i dlatego przetrwali

{38425}{38496}ponad 260,000 lat.

{38500}{38596}Ale maja tez słabość -Nie przystosowują sie dobrze do zmian.

{38600}{38696}W wyniku cięższego klimatu i|nadejściu nowych ludzi,

{38700}{38796}Neandertalczycy szybko znikają.

{38800}{38910}Przez następne 2000 lat odejdą zupełnie.

{39000}{39071}Stado w końcu przybywa spowrotem na północne równiny.

{39075}{39201}Na szczęście obydwoje najmłodszych przeżyło podróż.

{39225}{39296}Stado niemniej jednak odniosło poważna stratę.

{39300}{39346}Nie ma wśród nich dominującej samicy.

{39350}{39468}Została zabita podczas ataku Neadertalczyków.

{39475}{39596}Teraz jej siostra bedzie prowadzić stado w przyszłości.

{39600}{39696}Mamuty będa jeszcze trwały przez 24,000 lat.

{39700}{39771}Sa wspaniale dostosowane do tego zimnego świata.

{39775}{39954}Ale kiedy znów będzie ciepło, trawiaste|równiny, od których mamuty sa zależne, znikną.

{40000}{40096}Ludzie mają różną przyszłość przed sobą.

{40100}{40196}Kiedy nadchodzą zmiany, będą zdolni do zajęcia się tym ponieważ

{40200}{40361}mogą się przystosować|i są zdolni do przystosowania świata do ich potrzeb.

{40400}{40518}Pewnego dnia zaczną spoglądać na to wszystko.

{41050}{41171}Odtąd zbudowaliśmy muzea i uczcić przeszłość|i spędzone dekady

{41175}{41271}studiując prehistoryczne życie.

{41275}{41468}I jeżeli wszystko to nauczyło nas czegokolwiek|to to jest to - żaden gatunek nie trwa wiecznie.

{41490}{41700}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..

{42523}{42594}Tłumaczenie: Arni 25 & Hania.

{42598}{42763}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..2199}{42270}Tłumaczenie:Hania i Arni 25.

{42274}{42439}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..www.xvidasd.com ::..




27HJH – MV4BT – Y3TDW – 6KWT6 – JHPM2

{150}{271}Przez 160 milionów lat|naszym światem rządziły dinozaury...

{275}{321}w cieniu których,

{325}{421}żyła grupa zwierząt znacznie się od nich różniących.

{425}{471}To byli nasi praprzodkowie -

{475}{546}małe, pokryte futrem |istoty, noszące miano ssaków,

{550}{681}starające się wszędzie|znaleść bezpieczne schronienia.

{750}{846}Czasy ssaków jednak dopiero nadejdą.

{850}{1021}65 milionów lat wcześniej aktywność wulkanów|zapoczątkowała zatruwanie atmosfery.

{1025}{1121}Ostatnie dinozaury zamieszkiwały na chorującej planecie,

{1125}{1196}kiedy z kosmosu nadeszła....

{1200}{1262}Zagłada.

{1300}{1371}W Ziemię uderzył meteoryt|o średnicy 10 kilometrów,

{1375}{1474}oznamiajac koniec ery dinozaurów.

{1850}{1972}Ten serial opowiada o tym, co nastąpiło później.

{2050}{2121}Ocalałe zwierzęta łaczyła jedna,|charakterystyczna cecha -

{2125}{2171}rozmiar.

{2175}{2246}Zginęły wszystkie,|których waga przekraczała 10 kilogramów,

{2250}{2296}świat objęły we władanie maleńkie stworzenia.

{2300}{2346}Wśród nich były także ssaki.

{2350}{2396}W serialu "Wędrówki z Bestiami",

{2400}{2495}zobaczycie, jak te małe istoty

{2500}{2587}zawładnęły całym światem.

{2700}{2796}W ciągu 20 milionów lat, ssaki odnosiły niesamowite sukcesy,

{2800}{2871}aż w końcu stały się największymi, najbardziej drapieżnymi

{2875}{2971}i najpiękniejszymi stworzeniami na planecie.

{2975}{3071}Ssaki mogły przetrwać w każdym klimacie i środowisku.

{3075}{3196}Ich największą siłą była|łatwość przystosowania się.

{3200}{3292}Osiągały olbrzymie rozmiary.

{3300}{3371}Przeistaczały się w potężnych zabójców,

{3375}{3471}takich jak tygrysy szablozębne.

{3475}{3573}Zadomowiły się także w oceanach.

{3600}{3696}Następnie, po upływie około 4 milionów lat,|pojawili się pierwsi przodkowie człowieka.

{3700}{3796}Były to małpy, które zeszły z drzew|i zaczęły chodzić na dwóch nogach.

{3800}{3921}Ta epicka opowieść kończy się około 30 tysięcy lat temu,

{3925}{3996}wraz z nadejściem ery lodowcowej,|kiedy planeta oziębiła się,

{4000}{4122}a nasi przodkowie|polowali w królestwie mamutów.

{4875}{4953}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{5050}{5131}49 milionów lat temu.

{5175}{5221}Czasy te nazwano Eocenem.

{5225}{5321}Ziemia wyleczyła już rany|po ciężkim ciosie jaki zadał jej meteoryt.

{5325}{5421}Od czasów dinozaurów|wiele się jednak zmieniło.

{5425}{5521}Teraz jest dużo cieplej|i tropikalny las deszczowy

{5525}{5596}pokrył wszystkie kontynenty: od Arktyki po Antarktydę.

{5600}{5646}W tym nowym, kolorowym raju

{5650}{5773}meteoryty nie stanowiły już większego zagrożenia.

{6025}{6071}Pod pokrywą lasu

{6075}{6146}rozwijała się menażeria niesamowitych i wspaniałych stworzeń.

{6150}{6221}Panowanie pokrytych łuską|gadów stało sie odległym wspomnieniem.

{6225}{6321}Zwierzęta, które dominują|obecnie, pokryte są piórami lub sierścią.

{6325}{6396}Ssaki dobrze|przystosowały się do nowego świata,

{6400}{6471}są bardzo zróżnicowane,|jednak dotąd pozostały niewielkie.

{6475}{6643}Tak jak poprzednio, pozostają w cieniu|potężniejszych i groźniejszych stworzeń.

{7700}{7746}Mimo tego, że dinozaury dawno wymarły,

{7750}{7858}pozostawiły po sobie fatalną spuściznę.

{7925}{7996}Ich bezpośrednimi potomkami są ptaki.

{8000}{8141}Po raz pierwszy i jednyny ptaki objęły panowanie nad światem.

{8200}{8263}NOWY ŚWIT

{8850}{8896}Jest to historia 24 godzin życia

{8900}{8996}części, zagadkowego,|globalnego eoceńskiego lasu,

{9000}{9071}w obszarze, który pewnego|dnia stanie się terytorium Niemiec.

{9075}{9146}O świcie w koronie drzewa figowego

{9150}{9272}jedno stworzenie|przeżyło spotkanie ze śmiercią.

{9450}{9496}To samica Leptictidium.

{9500}{9546}Ma metr wysokości

{9550}{9621}i stanowi zwykły widok|w lesie przed 50 milionami lat.

{9625}{9671}Jej gatunek przetrwał w praktycznie

{9675}{9721}niezmienionej postaci od czasów dinozaurów.

{9725}{9795}Obecnie ich życie|wcale nie stało się łatwiejsze.

{9799}{9845}To jest ciągle niebezpieczny świat,

{9849}{9992}w którym musi podejmować ryzyko,|i prawdopodobnie umrze młodo.

{9999}{10045}Jest typowym ssakiem, opiekuje się potomstwem,

{10049}{10095}aż dorośnie i będzie mogło samo się o siebie zatroszczyć.

{10099}{10145}Zapowiada się ciężki dzień,|najlepiej gdyby nie opuszczała piskląt,

{10149}{10256}w pobliżu czai się wiele drapieżników.

{10274}{10370}Musi je jednak wyżywić, bez względu na ryzyko.

{10374}{10445}Czas w jakim może zdobyć pożywienie jest krótki

{10449}{10523}i szybko ucieka.

{10599}{10670}Chłodny poranek jest idealnym momentem do chwytania żab,

{10674}{10754}jaszczurek i owadów.

{10799}{10895}Jako zmienoocieplne, nie rozgrzały się|jeszcze w słońcu i są bardzo ospałe.

{10899}{11020}Ona jest jednak zwierzęciem stałocieplnym,|żwawym 24 godziny na dobę.

{11024}{11135}Jest to jedna z odwiecznych zalet ssaków.

{11249}{11295}Aby pomóc w wyśledzeniu zdobyczy,

{11299}{11345}natura obdarzyła ją wyczulonym słuchem

{11349}{11395}oraz superczułym węchem,

{11399}{11546}który ma duże znaczenie|w poszukiwaniu pokarmu pod pokrywą liści.

{11724}{11858}Jest także wystarczająco|zwinna aby łapać owady w locie.

{12074}{12170}Korzystny okres poranka trwa gdzinę, może dwie i szybko mija.

{12174}{12295}Powinna natychmiast wyruszyć aby zdobyć więcej pokarmu.

{12299}{12368}W tym czasie,

{12374}{12420}obszar Niemiec stanowi centrum aktywności wulkanicznej,

{12424}{12520}a cały las usłany jest gorącymi źródłami.

{12524}{12647}W niektórych miejscach tworzą się sadzawki błota.

{12799}{12870}Wrząca woda, trujący gaz oraz trzęsienia ziemi-

{12874}{12945}to obecne na każdym kroku niebezpieczeństwa,|z którymi zwierzęta nauczyły się już żyć.

{12949}{13020}Jednak nie z każdym|zagrożeniem można tak łatwo się oswoić.

{13024}{13095}Wraz ze wschodem słońca uaktywniają się|stworzenia prowadzące dzienny tryb życia.

{13099}{13209}Las ukazuje swoje groźniejsze oblicze...

{13224}{13286}..ptaki.

{13374}{13470}Znajdują się na szczycie piramidy|pokarmowej tego niesamowitego miejca.

{13474}{13520}Oto największy z nich: Gastornis,

{13524}{13664}półtonowy stos mięśni i piór o wzroście dorosłego człowieka.

{13774}{13820}To jest samica,

{13824}{13870}przez ostatnie dwa miesiące,

{13874}{13920}całe jej życie obracało się wokół|jaja znajdującego się w gnieździe.

{13924}{13970}W tej chwili jedynie godziny dzielą ją od wylęgu.

{13974}{14045}Zażarcie broni swego terytorium,

{14049}{14120}kiedy inny Gastornis znajdzie się zbyt blisko...

{14124}{14217}..rusza, by ochronić gniazdo.

{14274}{14370}Od czasu Zagłady rozwój ptaków,|podobnie jak ssaków, był pasmem sukcesów.

{14374}{14420}Co najważniejsze, stały się potężne -

{14424}{14565}wystarczająco potężne by|przejąć rolę drapieżnych dinozaurów.

{14749}{14795}Starcie dwóch gigantów.

{14799}{14870}Mały ssak ucieka.

{14874}{14954}Echo minionej epoki.

{15449}{15520}Ze względu na swoje rozmiary|Leptictidium potrzebuje dużo jedzenia.

{15524}{15570}Jest to cena jaką płacą wszystkie ssaki

{15574}{15664}za stałocieplny metabolizm.

{15674}{15745}Przy brzegu jeziora zwykle jest dużo pożywienia,

{15749}{15889}ale dzisiejszego ranka można|jedynie natknąć się na kłopoty.

{15949}{16057}Przy brzegu jeziora pojawił się intruz.

{16174}{16270}W porannym słońcy wygrzewa się Ambulocetus,

{16274}{16423}dziwaczne zwierzę, które przypłynęło|rzeką z pobliskiego wybrzeża.

{16499}{16577}Jest drapieżnikiem.

{16674}{16720}Polowanie jeszcze raz zostaje przerwane.

{16724}{16811}Musi uciekać i to szybko.

{16949}{17045}Trzymetrowy drapieżnik|człapie niezgrabnie w kierunku jeziora.

{17049}{17145}Chociaż jego przodkowie polowali na lądzie,

{17149}{17302}Ambulocetus rozwinął się tak,|że większą część życia spędza w wodzie.

{17374}{17470}Jego potomkowie pójdą jeszcze dalej.

{17474}{17545}Spoglądasz na wczesną formę wieloryba.

{17549}{17670}Ambulocetus dosłownie znaczy "chodzący wieloryb".

{17674}{17745}Dopiero dzięki następnym 10 milionom lat ewolucji,

{17749}{17845}kończyny i ogon przekształcą się w płetwy.

{17849}{17920}Pływa podobnie jak wieloryb czy delfin -

{17924}{17995}porusza ciałem w górę i na dół,

{17999}{18120}a nie na boki jak ryby lub krokodyle,|z którymi dzieli wodne środowisko.

{18124}{18245}Jest najpotężniejszym|drapieżnikiem w tym jeziorze...

{18249}{18295}...jednak nie może czuć się całkiem bezpiecznie.

{18299}{18404}Niebezpieczeństwo czai się w ukryciu.

{18449}{18545}Na dnie jeziora uwięzione są|ogromne ilości wulkanicznego gazu.

{18549}{18620}Jeżeli uwolniłby się naraz w dużej ilości,

{18624}{18765}zginęłyby wszystkie zwierzęta|w promieniu półtora kilkometra.

{18774}{18866}Jezioro jest bombą zegarową.

{18874}{18970}Jednak Ambulocetus sądzi,|że znalazł idealne miejsce

{18974}{19091}do zastosowania swojej zabójczej strategii...

{19174}{19240}..zasadzki.

{19349}{19445}Propalaeotherium, wczesna forma konia,

{19449}{19574}stanowi pierwszą dobrą|okazję na zdobycie posiłku.

{20149}{20195}Tym razem się nie udało,

{20199}{20340}lecz dzień jest długi|i Ambulocetus spróbuje jeszcze nie raz.

{20474}{20570}Dla Leptictidium skończył się|czas dogodny do polowania,

{20574}{20620}las jest teraz zbyt niebezpieczny.

{20624}{20695}Powrót matki zwiększa bezpieczeństwo|młodych pozostałych w gnieździe.

{20699}{20745}Rano nie poszło jej najlepiej,

{20749}{20870}musi więc dołożyć starań|aby następny wypad był bardziej pomyślny.

{20874}{20920}Teraz będzie spała, wieczorem

{20924}{20970}łatwiej będzie polować,

{20974}{21094}zmrok pomoże jej unikać bystrego wzroku ptaków.

{21124}{21186}POŁUDNIE

{21274}{21370}Południe, temperatura|wrasta do ponad 30 stopni.

{21374}{21445}Wszystko zamiera,|jedynie pisklę Gastornis porusza się

{21449}{21565}usiłując stłuc skorupę i uwolnić się z jaja.

{21599}{21695}Opodal, rodzina Leptictidium|cały czas pozostaje w gnieździe.

{21699}{21745}Jednak w czasie snu,

{21749}{21899}są całkowicie bezbronni i narażeni|na atak niezwykłego drapieżnika.

{22124}{22187}Mrówek...

{22199}{22298}..olbrzymich mięsożernych mrówek.

{22324}{22464}To jest największy gatunek|mrówki jaki kiedykolwiek istniał.

{22499}{22545}Ożywiają się na widok zdobyczy -

{22549}{22666}każdego stworzenia,|które nie umknie na czas.

{22824}{22895}To jest przednia straż złowieszczej, zabójczej machiny.

{22899}{22970}Za nimi znajduje się pół milionowa armia,

{22974}{23112}która maszerując przez las, ogołaca każdą zdobycz do kości.

{23224}{23322}Mrówki znalazły następną ofiarę.

{24474}{24570}W samo popołudnie Propalaeotherium żeruje,

{24574}{24645}wyszukując kiście winogron na dnie lasu.

{24649}{24720}Według współczesnych standardów|te pierwotne konie są niewielkie,

{24724}{24770}jednak te małe mieszkające w lesie zwierzęta,

{24774}{24845}są tymi od których wzięły początek.

{24849}{24895}Obecnie nie są większe od kotów.

{24899}{24970}Muszą dopiero wykształcić kopyto,

{24974}{25084}teraz ich stopa ma jeszcze cztery palce.

{25199}{25270}W lesie, w którym za każdym|drzewem może czaić się drapieżnik,

{25274}{25320}te stworzenia zachowują nieustanną czujność,

{25324}{25437}gotowe by uciec przy najmniejszym dźwięku.

{26199}{26259}WIECZÓR

{26349}{26395}Przed zachodem słońca,

{26399}{26470}Leptictidium wyrusza z gniazda.

{26474}{26590}To jest odpowiedni czas, by znowu zapolować.

{26649}{26720}Przede wszystkim musi oczyścić ścieżki dookoła drzewa.

{26724}{26795}To da jej nieznacznie większą|szansę aby pochwycić zdobycz,

{26799}{26921}a w razie ucieczki wyprzedzić nieco napastników.

{26949}{27020}Młode chcą dziś do niej dołączyć.

{27024}{27095}Dotychczas karmiąc je piersią w gnieździe

{27099}{27145}zdołała utrzymywać z dala|od niebezpieczeństw czychających w lesie.

{27149}{27220}Jednak właśnie nadszedł czas|właściwy dla wszystkich ssaków,

{27224}{27341}kiedy nie powinny już polegać na mleku matki.

{27624}{27720}Młode muszą teraz nauczyć się jak samemu znaleźć pożywienie.

{27724}{27820}Ich jedyną szansą jest naśladowanie matki.

{27824}{27870}To są bardzo ważne lekcje.

{27874}{27945}Dotyk i zapach zdobyczy

{27949}{28045}pozwoli im poznać, czy nadaje się do zjedzenia.

{28049}{28120}Tym niemniej ich szanse przeżycia są znikome.

{28124}{28250}Większość z nich zginie nie osiągnąwszy dorosłości.

{28349}{28445}Pomimo nadejścia zmierzchu,|wielu drapieżników jest nadal aktywnych.

{28449}{28520}Ambulocetus chce coś jeszcze dzisiaj upolować.

{28524}{28645}Nad brzegiem jeziora przygotowuje następną zasadzkę.

{28649}{28720}Chociaż nie ma uszu, kładąc szczęki na ziemię

{28724}{28795}wyczuwa wibracje, w ten sposób|słyszy zbliżającą się zdobycz.

{28799}{28920}Ten sam mechanizm pozwala|mu odbierać sygnały pod wodą.

{28924}{29088}Jeśli jakieś zabłąkane zwierzę|znajdzie się w pobliżu, będzie na nie czekał.

{29823}{29919}Propalaeotherium wydają się mniej czujne niż zwykle.

{29923}{29944}Całe popołudnie,

{29948}{30044}pożywiali się fermentującymi|winogronami leżącymi pod pokrywą liści.

{30048}{30119}Zawierają one niewielką ilość alkoholu,

{30123}{30257}lecz to wystarcza by stępić ich,|zazwyczaj ostre zmysły.

{30473}{30623}To nie jest odpowiedni moment,|aby pozwolić sobie na nieostrożność.

{31748}{31844}Leptictidium ucieka w panice...

{31848}{31916}O mały włos.

{32423}{32469}W tym świecie

{32473}{32550}ptaki jedzą konie.

{32748}{32844}O zmierzchu Gastornis powrócił do gniazda.

{32848}{32953}Dopiero teraz odkrywa śmierć potomka.

{33048}{33177}Największy drapieżnik|upokorzony przez najmniejszego.

{33298}{33369}Rozmiary zmusiły ją do założenia gniazda na ziemi.

{33373}{33504}Teraz za to płaci, miesiące poświęceń poszły na marne.

{33748}{33844}Mimo wszystko, dzisiejszego|wieczora Leptictidium najadł się do syta.

{33848}{33944}Młode w komplecie powróciły ze swojej pierwszej wyprawy.

{33948}{34041}Nocą zazwyczaj są bezpieczni.

{34048}{34143}Dzisiaj będzie jednak inaczej.

{34723}{34819}Po całym dniu snu, ten nocny Godinotia budzi się.

{34823}{34894}Należy do naczelnych,

{34898}{34994}nowej grupy ssaków, która specjalizuje się w życiu na drzewach.

{34998}{35094}Naczelne posiadają przenikliwą|wyobraźnię i niesamowicie zwinne dłonie,

{35098}{35169}które nie tylko pomagają im w poruszaniu się wśród gałęzi,

{35173}{35244}lecz również chwytaniu ulubionych owadów,

{35248}{35344}nawet kiedy te skrywają się pod korą.

{35348}{35419}Są bardzo pomysłowe i chociaż ten jest samotnny

{35423}{35469}to właśnie do tej przedsiębiorczej gromady - naczelnych,

{35473}{35544}będzie należała przyszłość.

{35548}{35619}Po milonach lat ewolucji jednym z ich potomków

{35623}{35745}będzie gatnek bezwłosej małpy zwany Człowiekiem.

{35848}{35944}Przy brzegu jeziora Ambulocetus zastygł nieruchomo,

{35948}{36041}wytrwale czekając na zdobycz.

{36173}{36194}W nocy,

{36198}{36294}zupełnie inne gatunki zwierząt przychodzą do wodopoju.

{36298}{36463}W końcu mały drapieżnik chcąc ugasić|pragnienie staje w niewłaściwym miejscu.

{37048}{37144}Metoda działania Ambulocetusa jest prosta.

{37148}{37244}Jej wadą jest to, że dotąd|trzyma w pysku szamoczącą się zdobycz,

{37248}{37323}aż ta nie utonie.

{37573}{37632}PÓŁNOC

{37998}{38069}W miarę upływu czasu

{38073}{38144}Godinotia staje się trochę mniej samotny.

{38148}{38194}Wśród tych naczelnych kopulacja

{38198}{38300}jest częścią normalnego rytmu nocy.

{38373}{38471}Jednak to nie jest normalna noc.

{38848}{38894}Podziemny wstrząs.

{38898}{39051}Jest tutaj czymś zwyczajnym,|lecz ten jest większy aniżeli normalnie.

{39123}{39219}Trzęsienie wyzwoliło gaz uwięziony na dnie jeziora,

{39223}{39348}wypuszczając śmiercionośną|chmurę dwutlenku węgla.

{39973}{40069}Gnany przez wiatr, mknie przez podszycie lasu,

{40073}{40180}dusząc każde zwierzę na swojej drodze.

{40673}{40744}O poranku wszystko zaczyna się na nowo.

{40748}{40909}Toksyczna chmura rozpłynęła się, znacząc swoje przejście ciałami zwierząt.

{41098}{41169}Jednak Leptictidium i jej młode mieli szczęście.

{41173}{41219}Uniknęli śmierci jedynie dlatego,

{41223}{41319}że ich gniazdo leżało z dala od drogi,|którą przeszdeł śmiercionośny gaz.

{41323}{41394}Lecz jej walka, o to by przeżyć nigdy nie ustanie.

{41398}{41506}Znów jest odpowiednia pora, by polować.

{41598}{41669}Ponownie na swojej drodze natyka się na Ambulocetusa,

{41673}{41744}jednak instynkt podpowiada jej, że jest martwy.

{41748}{41841}Dzisiaj ocalało Leptictidium,

{41848}{41944}jednak, jak na ironię, przyszłość|tych gatunków będzie odmienna.

{41948}{42019}Leptictidium będzie skazana na zagładę,

{42023}{42119}kiedy ten gorący, mokry świat stanie się chłodniejszy i suchy,

{42123}{42194}a lasy zaczną zanikać.

{42198}{42269}Ambulocetus ma przed sobą wpaniałą przyszłość.

{42273}{42319}Jest przodkiem wielorybów,

{42323}{42394}wspaniałej dynastii ssaków,

{42398}{42505}a to właśnie ssaki opanują cały świat.

{42573}{42644}W następnym odcinku, przeniesiemy się o 15 milion lat,

{42648}{42719}do czasów kiedy potomkowie Ambulocetusa

{42723}{42831}stali się prawdziwymi władcami oceanów.

{42848}{42969}Na lądzie ssaki puściły w niepamięć skromne początki,

{42973}{43126}przekształącając się w największe i najdziksze zwierzęta na planecie.

{43148}{43219}Tłumaczenie i porawki: Hania & Arni 25 ([e-mail])

{43223}{43388}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..


{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1196}Wraz z innymi dinozaurami|wygnięły olbrzymie morskie gady,

{1200}{1296}które kiedyś terroryzowały oceany.

{1300}{1346}Od prawie dwudziestu pięciu|milionów lat nie było drapieżnika,

{1350}{1448}który mógłoby polować na rekiny.

{1550}{1699}Jednak teraz już istnieją,|wzbudzące grozę, nowe potwory z głębin.

{1925}{1996}Nadszedł czas olbrzymich wielorybów.

{2000}{2071}Nie przypominają łagodnych krewnych|z dwudziestego pierwszego wieku.

{2075}{2171}W tych dniach każdy wieloryb jest zabójcą.

{2175}{2274}W I E L O R Y B Y Z A B Ó J C Y

{2600}{2692}PAKISTAN|36 milinów lat temu

{2700}{2796}Jest późny Eocen,|świat jest nadal gorący.

{2800}{2871}Jednak bardziej suchy niż wcześniej,|tam gdzie niegdyś ląd został

{2875}{2946}przykryty bujnym tropikalnym lasem

{2950}{3021}widnieją teraz otwarte przestrzenie.

{3025}{3096}Uwolnione od ograniczeń|wynikających z życia w gęstym lesie

{3100}{3146}niektóre ssaki zaczęły|zwiększać swoje rozmiary.

{3150}{3294}Tutaj, na pozbawionych roślinności|równinach, duży jest piękny.

{3425}{3496}Te zmiany nie muszą|odpowiadać wszystkim.

{3500}{3596}Od bardzo dawna nie widziano|już wielkich krwiożerczych ptaków.

{3600}{3764}Na większości kontynentów zastąpiły je|nowe przerażające drapieżniki- ssaki.

{3825}{3921}Jak dinozaury przed nimi,|ssaki opanowały planetę,

{3925}{4021}muszą jednak sprostać|najtrudniejszemu wyzwaniu.

{4025}{4096}Zmiany klimatyczne,|które zaszły, są umiarkowane,

{4100}{4202}w przeciwieństwie do nadchodzących.

{4250}{4396}Ta opowieść zaczyna się w czasie intensywnych,|zmian klimatycznych.

{4400}{4471}Problem zaczyna powstawać w oceanie

{4475}{4585}i dotyka nawet najpotężniejszych ssaków.

{4600}{4671}Oto legendarna Tetyda

{4675}{4746}tropikalne morze rozciagające się

{4750}{4796}niemal na połowie powierzchni kuli ziemskiej.

{4800}{4896}Od czasów dinozaurów|łączące Azję z Atlantykiem.

{4900}{4946}Obecnie jest do środowisko życia ssaka,

{4950}{5082}który odniósł jeden|z największych sukcesów w historii.

{5300}{5346}Basilosaurusa.

{5350}{5463}Osiemnastometrowego drapieżnego wieloryba.

{5475}{5546}Cztery razy dłuższego|od Wielkiego Rekina Ludojada.

{5550}{5649}Ta samica waży sześćdziesiąt ton.

{5775}{5821}Trudno zatem wyobrazić sobie,|że jej przodkiem była mała,

{5825}{5953}pokryta futrem ryjówka|- zwierzę żyjące na drzewach.

{6325}{6396}O tej porze roku Basilosaurusy

{6400}{6534}gromadzą się w południowej|częśći Tetydy, by odbyć gody.

{6800}{6871}Samica jest wabiona|przez kilku samców.

{6875}{7037}Jednak wybiera najstarszego|i największego, to z nim chce się się połączyć.

{7075}{7146}Dla takich ogromnych, wolno pywających,|stworzeń gody nie są łatwym zadaniem.

{7150}{7246}Potrzebują drobnej, dodatkowej pomocy.

{7250}{7321}Dla przyjęcia odpowiedniej pozycji samiec

{7325}{7447}odwołuje się do spuścizny|po lądowych przodkach.

{7600}{7696}Basilosaurus zachował dwie|małe, tylne kończyny.

{7700}{7771}Nie nadają się do chodzenia czy też pływania,

{7775}{7871}pomagają jednak w połączeniu|ich długich wąskich ciał.

{7875}{7989}W przyszłości kończyny te zanikną zupełnie.

{8475}{8521}Zaloty skończyły się,

{8525}{8621}lecz wkrótce nastąpi kataklizm,|który sprawi,

{8625}{8768}że życie tych morskich stworzeń,|stanie się wyjątkowo ciężkie.

{8800}{8846}Na los tej samicy wpłynął wydarzenia,

{8850}{8946}do których dojdzie bardzo|daleko, na Antarktydzie.

{8950}{9021}Po raz pierwszy od setkek milionów lat,

{9025}{9071}morze zaczyna zamarzać na biegunach,

{9075}{9171}wywołując zawirowania prądów oceanicznych.

{9175}{9246}Dla wieloryba, który potrzebuje|około 80 kilogramów pokarmu dzienie,

{9250}{9346}najdrobniejsza zmiana w|populacji ryb, stanowi złą nowinę.

{9350}{9421}Jest na szczycie piramidy pokarmowej,|która wkrótce runie,

{9425}{9512}a właśnie zaszła w ciążę.

{9800}{9896}Oceaniczne prądy zaczynają|wywoływać anomalie klimatyczne,

{9900}{9996}odziaływując na pogodę|wzdłuż linii brzegowej Tetydy.

{10000}{10046}Wiele obszarów nawykłych|do wysokiego poziomu opadów

{10050}{10160}w tym roku nawiedziła|długotrwała susza.

{10225}{10296}Pomimo tych problemów,

{10300}{10414}życie, w miarę możliwości,|toczy się dalej.

{10425}{10521}Jednak susza może nieść|ze sobą nieprzyjemne efekty uboczne.

{10525}{10596}To jest Andrewsarchus,

{10600}{10696}ogromny mięsożerca,|o wysokości konia i ważacy blisko tonę.

{10700}{10771}Normalnie, poszukuje|jedzenia w głębi lądu,

{10775}{10871}jednak susza skierowała go ku plaży.

{10875}{10921}To zła wiadomość dla|wyczerpanego żółwia morskiego

{10925}{11046}usiłującego wrócić do wody|po nocy wypełnionej składaniem jaj.

{11050}{11121}Poczatkowo, Andrewsarchus sprawia|wrażenie jakby nie wiedział co zrobić

{11125}{11239}z tym niezwykłym,|opancerzonym stworzeniem.

{11275}{11428}Jest nawykły do ogryzania padliny|z olbrzymich rozlinożernych ssaków.

{11474}{11495}Pomio wyglądu,

{11499}{11545}Andrewsarchus nie jest spokrewniony|ze współczesnymi padlinożercami

{11549}{11620}takimi jak dzikie psy lub hieny.

{11624}{11725}O dziwo ma kopyta zamiast pazurów.

{11749}{11845}Tak naprawdę, jego najbliższymi|współczesnymi krewnymi są

{11849}{11917}owce i kozy.

{12049}{12145}W pewnym sensie,|jest owcą w wilczej skórze.

{12149}{12245}Jest też największym mięsożernym|ssakiem jaki kiedykolwiek chodził po Ziemi.

{12249}{12345}Potężne, metrowej długości|szczęki są stworzone do zgniatania,

{12349}{12471}więc osłona żółwia|morskiego na nic się nie zda.

{12799}{12845}W czasie suszy padlinożercy|często radzą sobie znakomicie,

{12849}{12895}jednak w dłuższym okresie,|te kopytne drapieżniki

{12899}{12945}nie przystosują się wystarczająco|szybko do zmian klimatu.

{12949}{13084}Jest jednym z ostatnich|przedstawicieli ginącego gatunku.

{13174}{13270}Minęło kilka miesięcy,|kapryśne oceaniczne prądy

{13274}{13320}zakłóciły równowagę na tyle,

{13324}{13395}że samica Basilosaurusa szuka pożywienia

{13399}{13495}setki mil od swoich|zwykłych terenów łowieckich.

{13499}{13545}W ciągu czterech miesięcy ciąży|jej sytuacja stała się krytyczna.

{13549}{13689}Obecnie jest zmuszona polować|w mało obiecujących miejscach.

{13699}{13770}Od południa Tetydę otacza

{13774}{13890}niekończący się|bezmiar mangrowych mokradeł.

{14099}{14145}W Eocenie,

{14149}{14245}to ogromna,|kwitnąca sieć dróg wodnych,

{14249}{14270}lecz uwierzysz lub nie,|w przyszłości

{14274}{14320}stanie się jednym z najbardziej|wyschniętych obszarów na planecie -

{14324}{14384}Saharą.

{14624}{14745}To miejsce trudno uznać za|teren łowiecki wieloryba,

{14749}{14770}lecz samica jest zdesperowana,

{14774}{14867}liczy na jakąkolwiek zdobycz.

{14924}{14995}W labiryncie kanałów,

{14999}{15070}jej rozmiary są istotną przeszkodą,

{15074}{15170}lecz głód nie daje jej spokoju.

{15199}{15245}Na gałęziach widzimy naczelne.

{15249}{15295}To są Apidium,

{15299}{15370}żyją w zorganizowanych grupach.

{15374}{15509}Natychmiast przekazują sobie|wieści o niebezpieczeństwie.

{15624}{15743}Inne stworzenia są niepomne nowego zagrożenia.

{15774}{15845}Wodno-lądowy ssak, Moeritherium,

{15849}{15945}jest zbyt duży, by zostać niepokoiony|przez drapieżniki takie jak krokodyle,

{15949}{16020}więc nie zważając szczebiotanie naczelnych

{16024}{16095}powraca do jedzenia.

{16099}{16170}Apidium przemieszcza się wzdłuż kanału

{16174}{16270}i dalej przez mangrowe mokradała,|szukając owocujących drzew.

{16274}{16370}Ponieważ różne gatunki drzew owocują w różnym czasie,

{16374}{16445}często muszą przecinać tory wodne - bardzo ryzykowna czynność.

{16449}{16520}w pobliżu czają się rekiny i krokodyle,

{16524}{16608}a teraz także wieloryb.

{16924}{17065}Skok wymaga odwagi, lecz w skokach|Apidium jest bardzo dobry.

{17174}{17220}Wieloryb jest sfrustrowany,

{17224}{17307}przynajmniej na razie.

{17449}{17518}Z przypływem,

{17524}{17570}niektóre drogi wodne stają się|zbyt szerokie, by przez nie skoczyć.

{17574}{17620}Apidium musi znaleźć bardziej ryzykowne|sposoby przejścia na druga stronę,

{17624}{17692}bliżej wody.

{18099}{18195}Dzisiaj, ich koszmar się ziścił.

{18199}{18268}To był rekin.

{18299}{18370}Teraz na pewno nie przejdą na drugą stronę.

{18374}{18457}Będą czekać na odpływ.

{18824}{18920}W przeciwieństwie do nich Moeritherium,|w wodzie jest zazwyczaj bezpieczny.

{18924}{19017}Spędza w niej większość dnia.

{19049}{19095}Chociaż budową ciała przypominają hipopotama

{19099}{19145}a wyglądem trochę świnie,

{19149}{19220}nie są z nimi spokrewnione.

{19224}{19320}Nos Moeritherium zdradza|jego prawdziwy rodzinny związek.

{19324}{19395}Nozdrza i warga połączyły się

{19399}{19470}aby stać się umięśnionym, zwinnym narządem,

{19474}{19520}pomocnym w szukaniu pożywienia.

{19524}{19595}To jest w istocie rodzaj trąby.

{19599}{19720}Ci łagodni roślinożercy|są wczesnymi krewnymi słonia.

{19724}{19770}Ważąc około 200 kilogramów,

{19774}{19869}nie muszą obawiać się rekinów.

{19899}{20024}Moeritherium zaprząta|myśl o nowych pastwiskach...

{20049}{20172}lecz zdąża prosto w paszczę samicy Basilosaurusa.

{20474}{20545}Moeritherium wspiął się na na suchy ląd...

{20549}{20617}w samą porę.

{20899}{21031}Jednak wygłodzony|Basilosaurus jeszcze się nie poddaje.

{21599}{21748}Na mangrowych mokradłach suchy ląd|i bezpieczeństwo są tymczasowe.

{21874}{21945}Woda nadal się podnosi,

{21949}{22045}i gdy przypływ osiągnie swoje apogeum|w ciągu kilku godzin,

{22049}{22181}nawet najbardziej pewny grunt,|stanie się morskim dnem.

{22349}{22490}Basilosaurus wkrótce będzie w stanie dotrzeć do Moeritherium.

{23274}{23412}W desperacji zaatakowała|za wcześnie i wejszła na mieliznę.

{23899}{23970}Do czasu kiedy wieloryb uwolnił się,

{23974}{24045}Moeritherium uciekł do płytszych kanałów

{24049}{24170}gdzie nawet cierpiący głód|Basilosaurus nie jest w stanie go ścigać.

{24174}{24341}Dla wieloryba, mangrowe bagna nie|okazały się szczęśliwsze od otwartego morza.

{24424}{24470}Eoceński EL Nińo dalej sieje zamęt.

{24474}{24570}Rozchwianie pogody powoduje,|że zwierzęta zdają się być zdezorientowane.

{24574}{24645}W północnej części Tetydy|spadły deszcze,

{24649}{24759}jednak sześć tygodni później niż zwykłe.

{24974}{25121}Poza tym, zamiast utrzymać się miesiącami,| trwały kilka tygodni.

{25224}{25320}Na sawannie, deszcze w nareszcie|pozwolą na rozwój roślinności,

{25324}{25395}lecz szkody wyrządzone|przez przedłużającą się suszę

{25399}{25476}już się nie cofną.

{25499}{25595}Szczególnie dotkliwie|odczuły ją stada Brontotherium.

{25599}{25670}Mimo tego,|że są dalekimi krewnymi koni i nosorożców,

{25674}{25720}nie są podobni do żadnego z tych gatunków.

{25724}{25770}Dwukrotnie przerastają współczesnego nosorożca,

{25774}{25820}posiadając jedną trzecią objętości jego mózgu.

{25824}{25920}Nie są więc najbystrzejszymi ze zwierząt.

{25924}{26020}Jednak są jedym z najbardziej|zaradnych gatunków ssaków.

{26024}{26120}Spotykanym na północnej półkuli|w grupach liczących setki osobników.

{26124}{26271}Pomimo tego, że w tym roku,|niektóre stada są w opłakanym stanie.

{26399}{26470}Ten okres powinien być|przeznaczony na wydawanie potomstwa,

{26474}{26596}jednak bardzo wiele|cielaków rodzi się martwych.

{26624}{26670}Tylko niektóre|z młodych przetrwają suszę,

{26674}{26784}zachowując się tak jak inne w ich wieku.

{26799}{26870}Dwa młode samce|przygotowując do dorosłości

{26874}{26990}wyzwają się do walki o wyimaginowane samice.

{27049}{27095}To co ich jeszcze różni nosorożca,

{27099}{27195}to fakt, że narośl na ich|nosach to kość, a nie róg czy włosy.

{27199}{27270}Jest to raczej ozdoba niż broń.

{27274}{27420}Większość z tych kostnych|grzebienni jest po prostu bardzo krucha.

{27424}{27537}Nastały korzystne czasy dla padlinożerców.

{27599}{27743}Andrewsarchus próbuje podejść|do martwego cielęcia Brontothere.

{27749}{27847}Samica broni go jednak zażarcie.

{28074}{28120}Nie sposób powiedzieć,

{28124}{28195}czy matka rozumie to,|że jej cielę nie żyje.

{28199}{28320}Jak większość ssaków,|łączy ją bardzo silną więź z potomkiem,

{28324}{28450}staje więc w jego obronie|tak długo jak tylko może.

{28499}{28592}Nadszedł drugi Andrewsarchus,

{28599}{28706}będzie jej trudno utrzymać obu z dala.

{29049}{29189}Pierwszy Andrewsarchus wykorzystuje|szansę i chwyta zdobycz.

{29449}{29520}Po całym dniu walki w beznadziejnej sprawie,

{29524}{29619}matka wydaje się zrezygnowana.

{29824}{29961}Padlinożercy nie są|przyzwyczajeni do dzielenia się łupem.

{30274}{30320}Gdy walczą o cielę,

{30324}{30455}ruch jego ciała matka omyłkowo|bierze za oznakę życia.

{30499}{30588}Znów jest gotowa do walki.

{31124}{31258}Wraca do bezowocnych prób|przywrócenia potomka do życia.

{31274}{31364}Andrewsarchus jednak wróci.

{31674}{31720}Minęło kilka tygodni,

{31724}{31795}brak jest oznak, że kryzys na|morzu niebawem zostanie zażegnany.

{31799}{31928}Stan ten można określić|jako oceaniczną klęskę głodu.

{32024}{32120}Dla samicy Basilosaurusa,|która jest teraz w zawansowanej ciąży,

{32124}{32170}sytuacja wydaje się beznadziejna.

{32174}{32270}Pożywienia z trudem wystarcza dla niej samej,|a musi jeszcze zatroszczyć się potomka.

{32274}{32345}Jej ograniczone zapasy tłuszczu|zostały już prawie wyczerpane,

{32349}{32471}ciało niebawem usunie płód, by ocalić jej życie.

{32699}{32795}Nagle, morze dookoła niej|wypełnia gwar aktywności

{32799}{32919}grupy mniejszych|wielorybów zwanych Dorudonami.

{32999}{33070}Kiedy Dorudony zbierają się w stada,

{33074}{33187}oznacza to,|że samice wkrótce będą rodzić.

{33199}{33270}To mogłoby wyglądać|na przyjazne pozdrowienie.

{33274}{33320}Jednak w istocie nim nie jest.

{33324}{33370}Małe wieloryby,|wykorzystując przewagę liczebną,

{33374}{33420}oblegają tłumnie olbrzyma,|zmuszając samicę do odpłynięcia.

{33424}{33495}Basilosaurus poluje na ich młode,

{33499}{33631}a w pobliżu musi być|miejsce gdzie przychodzą na świat.

{33724}{33820}Okazuje się jednak, że samica|kieruje się w stronę morskiego dna,

{33824}{33925}ale w jej szaleństwie jest metoda.

{33999}{34094}Musi zrobić coś,|co jest w tej chwili najważniejsze,

{34098}{34144}jeżeli jej nienarodzone młode|ma utrzymać się przy życiu.

{34148}{34223}Musi się ocierać.

{34423}{34494}Przez przeciąganie się|po pobliskej mierzei,

{34498}{34569}może zrzucić zrogowaciałą|zewnętrzna warstwę naskóka

{34573}{34705}wraz z zagnieżdżonymi|w niej skorupiakami i pasożytami.

{34798}{34869}Dla zwierzęcia, które polując|wykorzystuje swoją szybkość,

{34873}{34944}utrzymanie gładkiego i opływowego ciała

{34948}{35044}ma istotne znacznie,|decydując o życiu lub śmierci.

{35048}{35168}Jest już gotowa,|by znów wyruszyć na polowanie.

{35473}{35544}Każdego roku,|Dorudony zbierają się w tej cichej,

{35548}{35644}osłoniętej lagunie, aby wydać potomstwo.

{35648}{35769}Pojawiają się pierwsze młode,|mają zaledwie kilka dni...

{35773}{35844}a już są w śmiertelnym niebezpieczeństwie.

{35848}{35940}Basilosaurus znalazł lagunę.

{36048}{36094}Samica została zauważana,

{36098}{36226}cielęta są szybko|wyprowadzane z zagrożonego rejonu.

{36523}{36619}Broniąc się, dorosłe Dorudony|przypuszczają ostry atak,

{36623}{36721}usiłując odpędzić Basilosaurusa.

{36798}{36869}Ich wysiłki okazują się|zaskakująco skuteczne.

{36873}{36959}Basilosaurus oddala się.

{37123}{37144}Spokój został przywrócony,

{37148}{37231}niestety nie na długo.

{37323}{37404}To jest głodna matka.

{38098}{38144}W ciągu kilku dni,

{38148}{38258}Basilosaurus będzie wracał wielokrotnie.

{38398}{38444}Laguna zmieniła się z oazy

{38448}{38522}w krwawą łaźnię.

{38598}{38694}To właśnie znaczy być na|szczycie piramidy pokarmowej.

{38698}{38769}Potrzebna była śmierć kilku cieląt Dorudona

{38773}{38890}aby zachował życie nienarodzony Basilosaurus.

{39723}{39844}Minął rok odkąd samica|Basilosaurusa odbyła gody.

{39848}{39947}Ponownie pływa po otwartym morzu.

{39973}{40069}Jednak tym razem nie jest sama.

{40223}{40269}Wbrew wszystkim przeciwnościom,

{40273}{40348}w końcu urodziła.

{40523}{40569}Mimo kłopotów,

{40573}{40678}ona i cielę utrzymali się przy życiu.

{40823}{40894}Niestety, to przez co przeszli,|to zaledwie początek.

{40898}{40969}Zaburzenia klimatyczne będą postępować dalej,

{40973}{41019}wyznaczając koniec Eocenu

{41023}{41094}i powodując największą zagładę gatunków

{41098}{41169}od wyginięcia dinozaurów.

{41173}{41219}Niszczące jak niejeden meteor

{41223}{41319}będzie zakłócenie prądów oceanicznych

{41323}{41419}spowodowane przez stopniowe|zamarzanie Antarktydy.

{41423}{41494}Jak gigantyczny El Nińo,|tylko znacznie gorsze.

{41498}{41619}Zginie 20 procent z wszystkich żyjących na Ziemi istot.

{41623}{41694}Wieloryby przetrwają,

{41698}{41769}lecz Basilosaurusa i jego gatunku

{41773}{41857}między nimi nie będzie.

{42023}{42094}W następnym odcinku,|ssaki staną się jeszcze większe.

{42098}{42169}Będziemy wędrować wraz z Indricotherium,

{42173}{42244}ssakiem, który rozmiarami|mógłby równać się z dinozaurami.

{42248}{42294}To jest świat wielkich,

{42298}{42360}złych...

{42398}{42466}i brzydkich.

{42573}{42644}Tłumaczenie i poprawki: Hania i Arni 25([e-mail])

{42648}{42813}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::.. {925}{1003}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1220}MONGOLIA|25 milionów lat temu.

{1225}{1321}Z mroku wyłania się 12 tonowy olbrzym.

{1325}{1371}To samica Indricotherium,

{1375}{1446}wkrótce będzie rodzić.

{1450}{1546}Wyszukuje w kanionie zaciszne|miejsce mając nadzieję,

{1550}{1652}że noworodek będzie tam bezpieczny.

{1675}{1721}Tuż przed świtem,

{1725}{1839}jej dwuletnia ciąża|w końcu dobiegła końca.

{2075}{2200}To samiec,|niestety już jest w niebezpieczeństwie.

{2275}{2346}Hałas i zapach porodu

{2350}{2421}przyciągnął drapieżniki, Hyaenodony.

{2425}{2521}Wbrew nazwie nie|są spokrewnione z hienami.

{2525}{2596}Są bardziej niebezpieczne.

{2600}{2671}Na tle Indricotherium,|mogą wydawać się drobni,

{2675}{2746}rozmiarem dorównują jednak nosorożcom.

{2750}{2796}Bez trudu potrafią zabić cielę,

{2800}{2904}o ile wcześniej uporają się z matką.

{2925}{3046}Samica rozpaczliwie próbuje|utrzymać dziecko między nogami

{3050}{3164}gdzie może je bronić|potężnymi kopnięciami.

{3325}{3423}Jednak Hyaenodony nie rezygnują.

{3450}{3606}Cielę będzie miało szczęście jeśli|zobaczy swój pierwszy wschód słońca.

{3750}{3843}Z I E M I A G I G A N T Ó W

{3975}{4021}Okres ten nazywamy Oligocenem.

{4025}{4146}Świat właśnie przetrwał|lata katastrofalnych zmian klimatu,

{4150}{4221}które doprowadziły do wyginięcia|jednej piątej wszystkich gatunków.

{4225}{4321}Ziemia zaleczyła rany,|lecz w efekcie świat się zmienił-

{4325}{4448}zmieniła się pogoda,|inne są rośliny i zwierzęta.

{4550}{4671}Tutaj, w Mongolii, niektóre zwierzęta|urosły do ogromnych rozmiarów.

{4675}{4746}Ten odcinek poświęcony będzie|losom jednego z tych olbrzymów -

{4750}{4821}dziecku Indricotherium.

{4825}{4896}Podczas nocy kanion był|sceną dramatycznych wydarzeń,

{4900}{5046}narodzin, a potem odpędzenia Hyaenodonów.|Młode jest wielkim szczęściarzem.

{5050}{5146}Tak jak inne noworodki, waży około 250 kg.

{5150}{5221}Jego nogi nie są jeszcze|przyzwyczajone do noszenia ciężaru,

{5225}{5344}resztę poranka spędzi|więc na nauce chodzenia.

{5450}{5546}O poranku uaktywniają|się inni mieszkańcy kanionu -

{5550}{5621}osobliwe zwierzęta |takie jak Chalicotherium.

{5625}{5671}Prawie trzymetrowe stworzenie,

{5675}{5771}dla ochrony swoich długich pazurów,chodzące na kostkach.

{5775}{5846}Te potężne kończyny|są bardzo skuteczne w obronie,

{5850}{5921}jednak najczęściej, ten roślinożerca|używa ich do ściągania gałęzi

{5925}{6038}by dostać się do smacznych, miękich liści.

{6125}{6196}Chodem przypominają goryle,|sposobem jedzenia pandy,

{6200}{6332}lecz ich najbliższymi,|współczesnymi krewnymi są konie.

{6425}{6521}Noworodek również musi myśleć o jedzeniu.

{6525}{6621}To jest początek|najtrudniejszego okresu w jego życiu.

{6625}{6696}Będzie zależny od matki|przez co najmniej trzy lata.

{6700}{6821}Potrzebuje jej ochrony,|pierwszy rok żywi się jedynie mlekiem.

{6825}{6896}To jest zadziwiająco długie|zaangażowanie ze strony matki.

{6900}{6971}Jednak jeśli będzie w stanie|przetrwać najtrudniejszy okres,

{6975}{7130}rozmiary sprawią, że żaden drapieżnik|na Ziemi nie będzie mu straszny.

{7200}{7296}W Oligocenie, na wielu obszarach|klimat stał się zmienny, zależny od pory roku.

{7300}{7346}W Mongolii, długie okresy suszy

{7350}{7421}przeplatane są przez|krótkotrwałe, gwałtowne deszcze.

{7425}{7572}Klimat ukształtował nie tylko|środowisko, lecz również zwierzęta.

{7600}{7671}Przeżywają najokrutnejsi,

{7675}{7746}a nie pojawił się straszniejszy niż on -

{7750}{7796}olbrzymi Entelodont,

{7800}{7846}Groza Równin.

{7850}{7921}To są dalecy krewni świni.

{7925}{7996}O wysokości dwóch metrów, agresywne,

{8000}{8046}masywne jak czołgi,

{8050}{8146}ale z mózgiem wielkości pomarańczy.

{8150}{8246}Samica Niedźwiedzia Psa wraz młodymi|wycofuje się na bezpieczniejszą odległość,

{8250}{8296}jednak dzisiaj nie mają szczęścia.

{8300}{8346}Chociaż ci krewni niedźwiedzi i psów

{8350}{8506}są brutalnymi małymi drapieżnikami,|przy wodopoju znaczenie ma rozmiar.

{8525}{8596}Przybyła również matka Indricotherium,| chce ugasić pragnienie.

{8600}{8722}Jest jednak sama,|nigdzie nie widać jej dziecka.

{8825}{8921}Drugi Entelodont|przyszedł do źródła.

{8925}{9046}Podczas godów,|samce stają się bardzo agresywne,

{9050}{9096}próbują ustalić,|który z nich zajmie najwyższą pozycję.

{9100}{9220}Wtedy największym|wrogiem jest inny Entelodont.

{9300}{9432}Takie spotkanie może|przestraszyć nawet Indricotherium.

{10175}{10271}Zwycięski Entelodont przerażającymi kłami

{10275}{10373}zadaje pokonanemu głębokie rany.

{10475}{10571}W tym czasie cielę leży nieruchomo.

{10575}{10621}Udaje martwego

{10625}{10711}dopóki trwa zamieszanie.

{11000}{11071}To jest strategia|przetrwania młodego cielęcia.

{11075}{11171}Podczas nieobecności matki,|instynktownie cały czas leży spokojnie,

{11175}{11271}aby nie zwracać uwagi drapieżników.

{11275}{11395}Dopiero kiedy samica wraca,|wychodzi z ukrycia.

{11600}{11721}W kanionie pozostaje względnie|bezpieczny przez kolejny tydzień,

{11725}{11841}lecz później matka decyduje,|że czas odejść.

{11975}{12046}Cielę jest obecnie silne,|na tyle trzyma się pewnie na nogach,

{12050}{12121}że może zaryzykować|wyjście na otwarte równiny,

{12125}{12226}gdzie spędzi resztę swojego życia.

{12425}{12538}Ten olbrzym nie jest|potomkiem dinozaurów.

{12575}{12621}Indricotherium jest|spokrewniony z nosorożcem,

{12625}{12696}lecz ich rozmiary są nieporównywalne.

{12700}{12796}Dorosły samiec|ma siedem metrów wzrostu

{12800}{12821}i waży około 15 ton.

{12825}{12939}Odpowiada to ośmiu|współczesnym nosorożcom.

{12950}{13109}Żadne lądowe stworzenie nie jest|w stanie zbliżyć się do tych osiągnnięć.

{13150}{13221}Rozmiary nie tylko|chronią przed drapieżnikami,

{13225}{13368}pozwalają też obejść się bez|jedzenia i picia przez wiele dni.

{13474}{13570}Cielę garnie się by zbadać|ten nowy, tajemniczy świat...

{13574}{13670}lecz pierwsze spotkanie wywołuje szok.

{13674}{13770}Agresywny Niedźwiedź Pies nie ma|zrozumienia dla jego ciekawości.

{13774}{13820}Jej młode są w pobliżu,

{13824}{13941}dla niej to niezdarne|cielę jest zagrożeniem.

{14024}{14146}Niewiele trzeba,|by pobiegł z powrotem do matki.

{14349}{14445}Właściwe od początku,|dziecko naśladuje matkę

{14449}{14520}ucząc się jak ma postępować.

{14524}{14570}Kiedy, obchodząc swoje terytorium,

{14574}{14645}wącha stos łajna, on robi to samo.

{14649}{14695}Pewnego dnia zrozumie,

{14699}{14795}że każdy Indricotherium|wydziela niepowtarzalną woń.

{14799}{14895}W ten sposób matka wskazuje,|jakie zwierzęta są w okolicy.

{14899}{15000}Rozpoczęły się lekcje przetrwania.

{15074}{15220}W pobliżu znajduje się młody,|zaledwie trzyletni Indricotherium.

{15249}{15320}Nie jest obcy,|to poprzednie cielę samicy.

{15324}{15470}Jednakże, obecnie nie ma dla niego|czasu i zdecydowanie go odtrąca.

{15474}{15584}Młode nie wie,|że czeka go taki sam los.

{15849}{15920}Rozpoczęła się właśnie długa, sucha pora.

{15924}{15970}Jak dotąd jedzenia jest|pod dostatkiem.

{15974}{16070}W następnych miesiącach|będzie jednak inaczej,

{16074}{16193}zwierzęta objadają się|więc póki jeszcze mogą.

{16224}{16320}Matka obgryza wierzchołki drzew,

{16324}{16432}kolejna korzyść|z posiadanych wymiarów.

{16499}{16595}Zaledwie dwumiesięczne|młode nie potrzebuje

{16599}{16645}innego pokarmu poza mlekiem,

{16649}{16745}ale to nie powstrzymuje go od prób naśladowania.

{16749}{16908}Tak się zdarza gdy cielęta uczą się|które części bezpiecznie można zjeść.

{16949}{17020}Jednak, to jest przykre doświadczenie|ponieważ młode oddala się.

{17024}{17140}Zaledwie 20 metrów dalej|czai się Hyaenodon.

{17799}{17870}Szczęki Hyaenodona potrafią kruszyć|kości z niewyobrażalną siłą

{17874}{17945}ponad 1000 funtów na cal kwadratowy.

{17949}{18062}Jedno ukąszenie łamie kark Chalicotherium.

{18149}{18220}Potrafią zjeść padlinę w całości,

{18224}{18295}wraz z zębami.

{18449}{18520}Jednak nie będzie miał takiej szansy.

{18524}{18653}Pojawiły się miejscowe zbiry,|maja przewagę liczebną.

{18924}{18995}W daremnej próbie ukrycia zapachu padliny,

{18999}{19070}Hyaenodon oddaje na nią kał.

{19074}{19203}Jednak trzeba o wiele|więcej aby oszukać Entelodonty.

{19799}{19900}Świnie z piekła rodem zdobyły łup.

{20024}{20102}3 miesiące później.

{20174}{20245}W suchej porze zmienił się krajobraz.

{20249}{20345}Tak jak gdyby wszystkie|życiodajne soki spłynęły z równin.

{20349}{20420}Tak właśnie wygląda sezonowość.

{20424}{20520}Nie pada od miesięcy,|brak pokarmu

{20524}{20570}i niezwykle mało wody.

{20574}{20645}W Mongolii,|ssaki rozwinęły się w taki sposób,

{20649}{20720}by przetrwać nawet|w tak trudnych warunkach.

{20724}{20850}Jednak w tym roku|są w wyjątkowo ciężkim położeniu.

{21024}{21120}Samica Indricotherium nie może|znaleść wody od kilku dni,

{21124}{21220}jej odwodniony organizm|nie produkuje mleka.

{21224}{21270}Młode ma teraz 9 miesięcy

{21274}{21390}i po raz pierwszy doświadcza ciężkiego losu.

{21624}{21749}Pomimo nieustannych prób ssania,|matka odrzuca go.

{21924}{22020}Ze względu na rozmiar,|dorosłe mogą przetrwać bez wody wiele dni,

{22024}{22120}jednak cielę ma mniej rezerw,|z których może czerpać,

{22124}{22229}dlatego staje się zatrważająco słabe.

{22599}{22720}Noce są chłodniejsze|i dogodniejsze do wędrówek.

{22724}{22795}Każdego wieczoru matka z młodym|wyruszają na poszukiwanie wody.

{22799}{22870}Inne Indricotheria|wędrują w tym samym celu,

{22874}{22970}dzisiaj do naszej pary|przyłączyła się stara samica.

{22974}{23020}Indricotherium bez trudu|może dożyć 80 lat.

{23024}{23070}Ta długowieczność pozwala

{23074}{23194}na znakomite poznanie|otaczajączego środowiska.

{23274}{23320}Jeśli w pobliżu jest woda,

{23324}{23456}to można iść o zkład,|że sędziwa samica zna to miejsce.

{23699}{23770}W końcu znajdują|zamuloną resztkę jeziora,

{23774}{23870}w samą porę,|bo cielę jest bliskie zapaści.

{23874}{23945}Będzie musiał trochę|poczekać na mleko,

{23949}{24053}przynajmniej może ugasić pragnienie.

{24274}{24320}To jest pierwsza noc od jakiegoś czasu

{24324}{24452}kiedy te olbrzymy mogą odpocząć| i spokojnie zasnąć.

{24724}{24845}Następnego poranka,|matka wstaje bardzo wcześnie.

{24849}{24920}Cielę nadal głoduje.

{24924}{24970}Jednak tym razem samica reaguje

{24974}{25057}i nagradza go mlekiem.

{25399}{25554}Kiedy w końcu nadchodzi pora deszczowa,|opady są niezwykle intensywne.

{25599}{25670}Od wypalonych równin...

{25674}{25720}po zdradliwe trzęsawiska -

{25724}{25770}wszystko się zmienia...

{25774}{25846}w mgnieniu oka.

{26249}{26345}Jednak nagłe ulewy|dla niektórych mogą być katastrofą.

{26349}{26370}Legowisko Psa Niedźwiedzia

{26374}{26470}zapadło się podmyte przez falę powodziową.

{26474}{26591}Zaniepokojona matka kopie,|by odnaleźć młode.

{26749}{26795}Znajduje tylko jednego,

{26799}{26891}który niestety już nie żyje.

{26949}{27070}Teraz płynie tu rzeka,|której wcześniej nie było.

{27074}{27188}Szukając pokarmu,|para musi ją przekroczyć.

{27249}{27320}Dla młodego jest to nowy,|trudny egzamin.

{27324}{27428}Na początku nie chce|wejść za matką.

{27649}{27720}Wreszcie kiedy lęk przed tym,|że zostanie sam

{27724}{27867}bierze górę nad obawą wejścia do wody,|młode wkracza do rzeki.

{27974}{28069}Pływa po raz pierwszy w życiu.

{28099}{28212}Jak się okazuje,|nie jest to takie trudne.

{28674}{28745}Po dotarciu na drugą stronę,

{28749}{28820}musi jeszcze wspiąć się na brzeg,

{28824}{28870}który jest urwisty i śliski.

{28874}{28970}W przeciwieństwie do matki,|nie zrobi jednego małego kroku.

{28974}{29064}Matka nie śpieszy z pomocą.

{29124}{29195}Jest zdany na własne siły...

{29199}{29285}nie jest tym zachwycony.

{30049}{30165}Trudne zadanie|dla tak ciężkiego młodzieńca.

{30349}{30470}Susza to ciężki okres,|ale wiele wskazuje na to,

{30474}{30570}że nadejście pory deszczowej|oznacza dla cielęcia koniec wygodnego życia.

{30574}{30620}Nadszedł czas aby|sam zaczął zdobywać jedzenie.

{30624}{30720}Cielęta Indricotherium|są odstawiane od piersi po roku.

{30724}{30795}Jednak kiedy mleko|stanowni całe ich życie,

{30799}{30945}przekonanie młodych do innego pokarmu|jest trudne i wymaga dużo cierpliwości.

{30949}{31020}Będzie próbował|dostać się do ulubionego napoju,

{31024}{31070}jednak matka nie ma już mleka.

{31074}{31185}Musi żywić się roślinami, inaczej zginie.

{31424}{31470}Po długiej suchej porze,

{31474}{31520}paleta barw powoli wraca na równiny,

{31524}{31625}od nowa rozpoczyna się cykl życia.

{31649}{31757}Dla Indricotherium, to jest pora godów.

{31824}{31934}Młody samiec|wyczuł zapach samicy w rui.

{31949}{32045}To matka naszego cielęcia.|Po tym jak przestała karmić piersią

{32049}{32126}znowu jest płodna.

{32174}{32295}Cielę wyraźnie nie wie co myśleć|o zbliżającym się kolosie.

{32299}{32445}W tej chwili samica także nie|przejawia widocznego zainteresowania.

{32449}{32545}Nagle drugi, starszy samiec|pojawia się horyzoncie.

{32549}{32680}Podkreśla swój status|hojnie opryskując ziemię moczem.

{32824}{32895}Młodszy samiec nie dał się|tak łatwo zastraszyć,

{32899}{33010}rywale oceniają się przed brutalną walką.

{33249}{33320}Kiedy walczą dwa 30 tonowe monstra,

{33324}{33395}można sobie wyobrazić|jakie siły odziałują na ich kości.

{33399}{33470}Czaszki samców są przystosowane

{33474}{33581}do stawienia czoła takiej rywalizacji.

{33699}{33745}Po półgodznnym przedstawieniu

{33749}{33841}sędziwy samiec wycofuje się.

{33999}{34020}Jednak wraz z końcem walki,

{34024}{34095}nad cielęciem zawisło|poważne niebezpieczeństwo -

{34099}{34195}zagrożeniem do młodego|Indricotherium jest dorosły samiec.

{34199}{34318}Podczas godów,|cielęta mogą zostać stratowane.

{34524}{34595}Po raz pierwszy inny osobnik

{34599}{34670}staje między nim a matką.

{34674}{34770}Młode rozpaczliwie|próbuje rozdzielić dorosłych

{34774}{34849}i zatrzymać gody.

{35124}{35170}Przez następnych 36 godzin,

{35174}{35245}samiec będzie kilka|razy parzył się z matką cielęcia,

{35249}{35320}nie dopuszczając rywali.

{35324}{35423}Nasze cielę czekają trudne czasy.

{35624}{35696}2 lata później.

{35899}{35970}To dopiero początek pory deszczowej,

{35974}{36115}Chalicotherium zaczynają|już jednak szukać świeżych porostów.

{36199}{36245}Samica Indricotherium jest w ciąży,

{36249}{36345}będzie rodzić już za kilka dni.

{36399}{36445}Obok niej stoi jej młode,

{36449}{36520}ma już trzy lata i waży ponad tonę.

{36524}{36645}Dzięki matce poznał|wiele przydatnych umiejętności,

{36649}{36795}takich na przykład, jak pozbyć się|pasożytów ocierając się o drzewa.

{36799}{36895}Jednakże to,|czego dotychczas się nauczył

{36899}{36970}nie przygotowało go|do tego co ma nastapić.

{36974}{37103}Rano cielę dozna największego|wstrząsu w swoim życiu.

{37449}{37587}Matka zachowuje się w stosunku|do młodego bardzo dziwnie...

{37599}{37686}robi jedynie to, co musi.

{37699}{37765}Odpędza go.

{37824}{37920}Aby zapewnić przyszłemu|potomkowi jak najlepsze szanse,

{37924}{38070}musi przerywać więź jaka przez|trzy lata łączyła ją z dzieckiem.

{38124}{38220}Nastał moment kiedy|musi obrać własną ścieżkę.

{38224}{38317}To jest najtwardsza z lekcji.

{38849}{38920}Na pewien czas|młody samiec znika,

{38924}{39020}pojawia się dopiero|kilka tygodni później,

{39024}{39111}samotny, na brzegu rzeki.

{39124}{39243}Nie wiadomo dlaczego utyka,|najprawdopodobniej

{39249}{39320}walczył z podobnym, młodym samcem.

{39324}{39395}Jednym z niewielu stworzeń,|które może mu zagrozić.

{39399}{39524}Podąża do jedynej|znanej mu bezpiecznej przystani.

{39624}{39670}Jego matka wychowuje nowe cielę

{39674}{39797}i na niego przeniosła|swój instynkt macierzyński.

{39899}{40009}Teraz jest dla niej|jedynie zagrożeniem.

{40223}{40319}Nie może już nigdy liczyć|na pomoc ze strony matki.

{40323}{40409}Resztę życia spędzi sam.

{40598}{40669}Mija miesiąc...dwa,

{40673}{40719}trzy,

{40723}{40769}a samiec nie daje znaku życia.

{40773}{40819}Pewnego dnia niespodziewanie,

{40823}{40919}pojawia się ponownie na dawnym terytorium.

{40923}{41069}Po kontuzji nie ma już śladu,|młodzieniec wydaje się być w dobrej kondycji.

{41073}{41189}Lecz jest niebezpiecznie blisko Entelodonta.

{41498}{41594}Nie ma obawy,|że znalazł się w niewłaściwym miejscu,

{41598}{41759}jest już wystarczająco potężny aby|zatroszczyć się o swoje bezpieczeństwo.

{42198}{42319}W następnym odcinku,|podążymy ku początkom ludzkości

{42323}{42394}Powrócimy do Afryki|sprzed trzech milionów lat.

{42398}{42469}aby spotkać małpy,|które chodziły na dwóch nogach.

{42473}{42544}Nasi przodkowie żyli w niebezpiecznym świecie.

{42548}{42644}W przeciwieństwie do nas,|nie byli drapieżnikami, lecz zwierzyną.

{42648}{42719}Tłumaczenie na podstawie|napisów angielskich: Hania i Arni 25.

{42723}{42888}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: {950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1575}{1671}Niektóre stworzenia|potrafią wyrażać emocje.

{1675}{1796}Te wyjątkowe istoty|reagują na śmierć członka grupy

{1800}{1896}w sposób, który dopiero|zostanie określony jako "smutek".

{1900}{2041}Odeszła najstarsza samica,|w końcu przegrała walkę z malarią.

{2075}{2146}Obok ciała, siedzi jej trzyletnie,|osierocone dziecko.

{2150}{2271}Matka była najważniejszą|rzeczą w jego życiu i bez niej,

{2275}{2396}przetrwanie w tym trudnym świecie|stanie się prawie niemożliwe.

{2400}{2502}N A S I P R A P R Z O D K O W I E

{2650}{2721}ETIOPIA|3,2 miliona lat temu.

{2725}{2821}Oto północny kraniec|Wielkiej Afrykańskiej Doliny -

{2825}{2971}porażający krajobraz powstały|przez obsunięcie się części kontynentu.

{2975}{3095}Tutaj znajduje się|kolebka ewolucji czołowieka.

{3275}{3396}W ciągu kilku milionów lat jedna|mała roślinka zmieniła obraz świata.

{3400}{3556}Tam gdzie kiedyś był las,|rozpościerają się ogromne, trawiaste obszary.

{3600}{3740}Wraz ze zmianą roślinności|pojawiły się nowe gatunki ssaków.

{3800}{3896}Na pierwszy rzut oka mógłbyś sądzić,|że jesteśmy w XXI wieku,

{3900}{3971}jednak różnice są znaczne.

{3975}{4046}Duże koty są odmianą|tygrysa szablozębnego,

{4050}{4158}chociaż te, na razie,|mają małe szable.

{4225}{4321}Deinotherium przypominają słonie,

{4325}{4396}lecz są od nich trzy razy większe,

{4400}{4535}mają też kły zakrzywione w dół,|by zdzierać korę z drzew.

{4650}{4793}Jednak to na skraju lasu|żyje najbardziej niezwyłe stworzenie.

{4825}{4896}Rozwinięty gatunek małpy,

{4900}{4996}który wyraźnie posiada pierwsze,|typowo ludzkie cechy.

{5000}{5096}To nie mózg odróżnia ich od innych gatunków,|czyniąc bliższymi nam.

{5100}{5221}Ma dopiero jedną trzecią|objętości mózgu człowieka.

{5225}{5339}Nie jest to także skóra,|ta jest owłosiona.

{5350}{5446}Jest to umiejętność|nieznana innym małpom.

{5450}{5603}Coś, co sprawi, że pewnego dnia|zostaną uznani za "brakujące ogniwo".

{5675}{5761}Te małpy chodzą pionowo.

{5900}{5946}To są Australopiteki.

{5950}{6021}Gdybyś cofnął się o 200 tys.|pokoleń to zobaczyłbyś,

{6025}{6071}że twoi krewni wyglądają podobnie.

{6075}{6171}Żyją w grupach o złożonych|społecznych strukturach,

{6175}{6282}są to bardzo upolitycznione zwierzęta.

{6350}{6421}To jest Siwy,|najstarszy członek grupy.

{6425}{6471}Ma 30 lat i jest|dominującym samcem,

{6475}{6571}jednak tak długo|jak zechcą tego samice.

{6575}{6646}Samice są o jedną|trzecią mniejsze samców,

{6650}{6791}ale Siwy potrzebuje ich poparcia|jeśli chce utrzymać pozycję.

{6800}{6893}Niestety, już go nie dostaje.

{7150}{7196}Po śmierci dominującej samicy,

{7200}{7296}jej rolę przejęła ta,|wrzaskliwa, zwana Gadułą,

{7300}{7402}a ona nie jest|zwolenniczką Siwego.

{7500}{7646}Najniższą pozycję społeczną|zajmuje osierocony samiec - Niebieski.

{7650}{7746}Ma trzy lata i jak dotąt|jego znaczenie nie rośnie.

{7750}{7870}Wraz ze zgonem matki|spadł na ostatnie miejsce.

{7900}{7971}Tak naprawdę,|to cała grupa ma problemy.

{7975}{8021}W ubiegłym roku|było ich dwanaścioro.

{8025}{8121}Na skutek malarii| zostało ośmioro.

{8125}{8226}To zachwiało|ustalonym porządkiem.

{8600}{8722}Hercules, młodszy|i większy samiec wyzwa Siwego.

{8900}{8996}Walki są mniej zaciekłe|niż u innych naczelnych.

{9000}{9096}Na przykład od pawianów,|które mając duże kły, gryzą się nawzajem.

{9100}{9241}Australopiteki mają małe kły,|ich walki to przeważnie pokazy.

{9500}{9655}Szary zdołał wskazać Herculesowi|jego miejsce - przynajmniej na razie.

{9925}{9996}Wywodzimy się z Afryki|także dlatego, że to tutaj

{10000}{10071}występowało idealne środowisko|dla wyprostowanej małpy -

{10075}{10164}mieszanina lasu i sawanny.

{10325}{10371}W przeciwieństwie|do wielu innych istot,

{10375}{10534}Australopitek czuje się swobodnie|na drzewach i otwartych przestrzeniach.

{10575}{10646}Dzieli się wodą z Ancylotherium -

{10650}{10746}starożytnym gatunkiem,|niegdyś szeroko rozpowszechnionym,

{10750}{10854}teraz występującym jedynie w Afryce.

{10875}{11010}Na szczęście ci roślinożercy|nie są groźnymi sąsiadami...

{11025}{11096}czego nie można|powiedzieć o Deinotherium.

{11100}{11221}To największe zwierzęta|w świecie Australopiteka.

{11225}{11341}Wysokie jak żyrafy,|ale ważące 14 razy tyle.

{11500}{11607}Należy unikać nawet|młodych osobników.

{11900}{12044}W następnych tygodniach konflikt|między samcami odżywa na nowo.

{12225}{12374}Niebieski siedzi z boku.|Nadal nie ma pomysłu jak się zintegrować.

{12400}{12544}To nie jest odpowiedni|moment na konflikty i podziały w grupie.

{12850}{12896}Te samce należą do większej,|sąsiedniej gromady.

{12900}{13020}Rzucają wyzwanie Siwemu,|chcą zająć jego teren.

{13300}{13371}Siwy odpowiada,|ale jego odział jest teraz za mały

{13375}{13483}by odeprzeć atak|tylu dorosłych samców.

{14625}{14754}Kiedy uciekają,|Niebieskiemu grozi pozostanie w tyle.

{14775}{14871}Nikt się na niego nie ogląda,|musi samodzielnie dojść do grupy.

{14875}{14958}Bez niej nie przetrwa.

{15324}{15370}Udało mu się,

{15374}{15505}ale dla odziału,|sprawy potoczyły się znacznie gorzej.

{15574}{15718}Zostali wyparci z terytorium,|które posiadali od wielu sezonów.

{15774}{15899}Osiedlenie się na nowym|obszarze nie będzie łatwe.

{17299}{17370}Dwónożny chód stanowi|sprawny sposób przemieszczania się.

{17374}{17495}Umożliwia Australopitekom|sięgnięcie wzrokiem na dlaszą odległość.

{17499}{17570}Łatwiej zauważyć drapieżniki.

{17574}{17726}Tutaj, na na odkrytym terenie,|muszą zachować szczególną ostrożność.

{17899}{18042}Grupa musi trzymać się razem,|co osiem par oczu, to nie jedna.

{18424}{18495}Minęły już cztery dni|odkąd opuścili las.

{18499}{18620}Zostali wyparci na północ,|na mało znane tereny.

{18624}{18749}Znużeni podróżą,|zbyt późno zaważyli Deinotherium.

{19524}{19570}Nadeszło nieuniknione.

{19574}{19670}Ciało tego samca wytwarza duże ilości|testosteronu, jest gotowy do godów.

{19674}{19770}Niestety, to powoduje,|że jest niezwykle agresywny.

{19774}{19870}W zamieszaniu,|młodzieniec oddzielił się od grupy.

{19874}{20015}Teraz między nim a matką|stoi 14 tonowy, rozgniewany olbrzym.

{20199}{20270}Ten malec jest dzieckiem Gaduły.

{20274}{20432}Jego desperackie krzyki powodują,| że ta nie zważa na niebezpieczeństwo.

{20474}{20626}Gaduła próbuje dotrzeć do dziecka,|zamiast tego musi szybko uciekać.

{20924}{20970}Matka próbuje|odciągnąć Deinotherium,

{20974}{21100}ale młode robi najgorszą rzecz|- nadal ją przyzywa.

{22149}{22278}O mały włos gromada| nie straciła następnego członka.

{22524}{22570}Kilka dni później dotarli do miejsca,

{22574}{22670}które wydaje się|mieć wszystko czego potrzebują -

{22674}{22811}drzewa aby się ukryć,|wodę i więcej owoców niż mogą zjeść.

{22924}{23044}W pobliżu nie widać|też innych Australopiteków.

{23149}{23270}Muszą jedynie podzielić się|owocami z Ancylotherium...

{23274}{23402}które można jednak przepędzić,|o ile zna się sposób.

{23574}{23723}Hercules nauczył się hałasować,|aby sprawiać groźniejsze wrażenie.

{24024}{24132}Szybko zaczynają|poznawać nową okolicę.

{24174}{24295}Najmłodsi członkowie grupy|bawią się pierwszy raz od kilku dni.

{24299}{24420}Jednak niektóre rzeczy nie zmieniły się.|Niebieski nadal jest wyrzutkiem.

{24424}{24564}Chociaż w stadzie są młodsi|od niego, nawet oni go ignorują.

{24749}{24845}Wkrótce nadejsze mrok,|pora przygotować się na noc.

{24849}{24945}Australopitki śpią na drzewach,|tam jest bezpieczniej.

{24949}{25074}Co noc budują nowe gniazdo|zwiając naręcza gałęzi.

{25099}{25220}Dawniej naczelne prowadziły|nocny tryb zycia, obecnie już tak nie jest.

{25224}{25295}Niektóre rozwinęły widzenie w kolorze,

{25299}{25370}pozwalające na wybieranie|soczystych liści i owoców.

{25374}{25420}Jednak stało się to|kosztem widzenia w nocy,

{25424}{25520}w ciemności widzą gorzej|od większości zwierząt.

{25524}{25661}Dla tych małp, a w przyszłości|i ludzi, noc jest porą snu.

{25724}{25795}Niebawem Australopiteki|z przykrośćią odkryją,

{25799}{25945}że to miejsce nie jest takim rajem,|jak się pierwotnie wydawało.

{26324}{26395}Czarnooka ukradła|jajo z gniazda strusia.

{26399}{26564}Kolejną korzyścią z pionowego chodu|jest umiejętność noszenia rzeczy w ruchu.

{26799}{26895}Zanim zdołała dobrać się do jaja...

{26899}{26971}ukradł je Siwy.

{27624}{27720}Dinofelis to zabójca Australopiteków.

{27724}{27820}Te koty są za wolne|by dogonić szybkich roślinożerców,

{27824}{27895}dlatego wyspecjalizowały się|w wolniejszej zdobyczy.

{27899}{27970}Mogą ją łatwo zabić i szybko zjeść.

{27974}{28020}Kolejni członkowie ludzkiej|rodziny przesuwając się

{28024}{28095}w górę łańcucha pokarmowego,|staną się najpotężniejszymi drapieżnikami,

{28099}{28222}lecz w tej erze,|to nasi przodkowie są zwierzyną.

{28649}{28745}Po ataku grupa jest|milcząca i przygnębiona.

{28749}{28820}Śmierć Czarnookiej pozostawiła pustkę.

{28824}{28870}Dużo czasu spędzają|na wzajemnym czyszczeniu,

{28874}{28970}w ten sposób zawiązują|nowie więzi i umacniają starsze.

{28974}{29045}To jest odpowiednik mowy.

{29049}{29120}W końcu wydaje się, że grupa|i Niebieski zaczęli na siebie odziaływać,

{29124}{29170}a on rozpoczyna|nawiązywanie pierwszych kontaktów.

{29174}{29249}Oporządza Siwego.

{29399}{29470}Dzięki przybyciu młodej samicy

{29474}{29520}wzrosła przynajmniej|liczebność gromady.

{29524}{29620}Samce pozostają w jednej|grupie przez całe życie,

{29624}{29750}natomiast samice,|jak dojrzeją, przechodą do nowej.

{29774}{29845}To zapobiega krzyżowaniu wsobnemu.

{29849}{29920}Dla niej ta zmiana jest trudna.

{29924}{30070}Minie pewien czas zanim zostanie|zaakceptowana przez inne samice.

{30074}{30145}Samce jednak okazują|natychmiastowe zainteresowanie -

{30149}{30242}stanowi nową okazję do godów.

{30249}{30370}Normalnie jedynie dominujący|samiec ma dostęp do kobiet,

{30374}{30511}ale Hercules wygląda tak|jakby chciał spróbować szczęścia.

{30774}{30845}W odróżnieniu od innych|ssaków na planecie,

{30849}{30920}Australopiteki kopulują|twarzą w twarz.

{30924}{31020}Pionowa postawa zmieniła|ustawienie miednicy,

{31024}{31159}a w rezultacie także położenie|narządów płciowych kobiet.

{31224}{31350}Siwy właśnie ich zauważył,|nie może na to pozwolić.

{31499}{31633}Pierwsza próba zaprzyjaźnienia się|została storpedowana.

{31874}{31995}Kiedy mija sezon na owoce,|dieta grupy staje się bardziej przyziemna.

{31999}{32070}Wykopyją korzenie i bulwy.

{32074}{32170}Australopiteki są mistrzami|w urozmaicaniu diety.

{32174}{32270}Mają kilka adaptacji|pomocnych w zdobywaniu żywności -

{32274}{32320}przede wszystkim zwinne ręce.

{32324}{32395}Stały się takie kiedy przestały|być użuwane do chodzenia.

{32399}{32470}Grube szkliwo na zębach|pozwala na rozgryzanie

{32474}{32520}twardego albo nieprzyjemnego jedzenia.

{32524}{32570}Przede wszystkim pomysłowość -

{32574}{32720}Australopiteki używają prymitywnych narzędzi,|te kije służą do kopania.

{32724}{32795}Nie rodzą się z tą umiejętnością.

{32799}{32895}Muszą się tego|nauczyć naśladując starszych...

{32899}{33013}Lekcje Niebieskiego,|przerwła śmierć matki.

{33024}{33152}Musi uczyć się szybko,|bo nikt nie będzie go karmił.

{33399}{33520}Jest jeszcze jeden,|bardzo ważny składnik ich diety...

{33524}{33570}mięso.

{33574}{33700}Na sawannie padlina|szybko przyciąga padlinożerców.

{33724}{33828}Często są wśród nich Australopiteki.

{33874}{33991}Jednak muszą się pośpieszyć|by odpędzić sępy.

{34024}{34149}Te błyskawicznie znajdują się|przy zwłokach zebry.

{34374}{34495}Hercules ponownie|wypróbowuje taktykę straszenia...

{34499}{34583}ze znakomitym skutkiem.

{34824}{34970}Nic tak nie obrazuje hierarchi,|jak kolejność zaspokajania głodu.

{34974}{35045}Siwy przywykł do tego,|że pierwsze kęsy należą do niego,

{35049}{35181}lecz już wie, że Hercules|kwestionuje jego przywództwo.

{35999}{36045}Bez wątpienia, to jest przewrót.

{36049}{36175}Hercules powraca do padliny|jako dominujący samiec.

{36224}{36368}Początkowo grupa nie wie,|jak zareagować na zmianę przywództwa.

{36374}{36512}Tymczasem Siwy, urażony|w swojej ambicji, usuwa się w cień.

{36549}{36645}Mięso stanowi jedynie małą|część diety Australopiteków.

{36649}{36817}W przyszłości stanie się jej najważniejszym|składnikiem dla wszyskich homnidów.

{36824}{36945}Wzrost spożycia mięsa pójdzie w parze|ze wzrostem rozmiarów mózgu.

{36949}{37070}Mięso zawiera substancje|odżywcze niezbędne dla dużych mózgów.

{37074}{37145}Inteligentne małpy wynajdą|specjalne narzędzia by zdobyć mięso,

{37149}{37220}w końcu skonstrują broń

{37224}{37346}nie będą już padlinożercami,|lecz drapieżnikami.

{37549}{37645}Przewrót przynióśł natychmiastowy,|pozytywny skutek.

{37649}{37770}Jest mniej wewnętrznych|konfliktów niż przedtem.

{37774}{37870}Ale największy problem pozostał.

{37874}{37997}Było tylko kwestią czasu|kiedy Dinofelis powróci.

{39049}{39120}Niebieski jest|w poważnych opałach.

{39124}{39267}Nie zdołał wspiąć się na drzewo,|dla kota jest idealnym celem.

{39349}{39445}Nieoczekiwanie Australopiteki|robią coś niezwykłego.

{39449}{39520}Grupa spontanicznie jednoczy się

{39524}{39647}i próbuje odwrócić|sytuację odpędzając myśliwego.

{40674}{40778}Dla Niebieskiego|to doniosła chwila.

{40799}{40870}Nie tylko przeżył|spotkanie ze śmiercią,

{40874}{40969}zdarzyło się coś ważniejszego.

{40999}{41095}Może zajmować najniższą|pozycję w zespole,

{41099}{41170}niemniej jest dość cennny,|by zachęcić wszystkich do działania.

{41174}{41254}To dopiero początek.

{41399}{41445}Te małpy mają przed|sobą jeszcze długą drogę.

{41449}{41495}Na pozór są niemal ludzmi,

{41499}{41595}ale objętoscią mózgu|nie przewyższają szympansów.

{41599}{41670}Minie, co najmniej, dwa miliony lat

{41674}{41787}zanim ich potomkowie|utną sobie pogawędkę.

{41849}{41945}W następnym odcinku odwiedzimy|zginiony kontynent - Amerykę Południową.

{41949}{42045}Świat dziwnych, egzotycznych olbrzymów|i legendarnego zabójcy -

{42049}{42175}Smilodona, najpotężniejszego|z szablozębnych kotów.

{4{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1221}Przez 40 milionów lat|na równinach Ameryki Południowej

{1225}{1350}panowała budząca|przerażenie grupa drapieżników...

{1425}{1520}trafnie nazwana Ptakami Grozy.

{1800}{1916}Jednak niedawno nastąpiła zasadnicza zmiana.

{1925}{1996}Pojawił się nowy gatunek zabójcy,

{2000}{2137}wystarczająco okrutny|aby sterroryzować nawet Ptaki Grozy.

{2375}{2474}Smilodon,|legendarny szablozębny.

{2550}{2646}Najpotężniejszy kot wszystkich czasów.

{2650}{2731}S Z A B L O Z Ę B N E

{2825}{2911}PARAGWAJ|Milion lat temu

{3000}{3071}Nie ma takiego drugiego|stworzenia jak tygrys szablozębny.

{3075}{3146}Poprawna nazwa tych|bestii to "szablozębne koty",

{3150}{3221}Występowały w wielu różnorodnych gatunkach.

{3225}{3296}Największy, ponad 300 kilogramowy, jest on:

{3300}{3371}Smilodon, co znaczy "ząb-ostrze".

{3375}{3421}Pochodzą z Ameryki Północnej,

{3425}{3521}a zawędrowały do Ameryki Południowej|dwa miliony lat temu.

{3525}{3621}Odkąd zostały dominującymi drapieżnikami|zmieniła się równowaga środowiska.

{3625}{3696}Żyją w niewielkich, rodzinnych grupach.|To jest historia trzech dramatycznych miesięcy

{3700}{3771}w życiu jednej z nich, rządzonej przez siedmioletniego samca,

{3775}{3850}zwanego Półzębem.

{3875}{3971}Już na samym początku|Półząb ma kłopoty.

{3975}{4082}Pojawiły się dwa|rywalizujące samce...

{4175}{4261}chcą go pozbawić władzy.

{4550}{4646}Terytorium Półzęba obejmuje ponad|sto kilometrów kwadratowych stepu

{4650}{4721}na jednym|z najdziwniejszych kontynentów na Ziemi.

{4725}{4821}Odkąd 30 milionów lat|temu Ameryka Południowa

{4825}{4896}odłączyła od Antarktydy,|została całkowicie odizolowana od świata.

{4900}{4971}W rezultacie kontynent|zamieszkują wyjątkowe zwierzęta.

{4975}{5021}Takie osobliwości jak Doedicurus,

{5025}{5145}krewny pancerników,|jednak wielkości samochodu.

{5175}{5246}Nawet duże stada|roślinożerców wyglądają egzotycznie.

{5250}{5346}Na przykład ten Macrauchenia nie jest|spokrewniony z żadnym ze współczesnych ssaków.

{5350}{5446}Oczywiście wystepują też rodzime drapieżniki-

{5450}{5521}nielotne Ptaki Grozy.

{5525}{5621}Te trzymetrowe olbrzymy to Phorusrhacosy.

{5625}{5696}Kiedy,|na skutek dryfowania kontynentu,

{5700}{5771}doszło do zderzenia z Ameryką Północną,

{5775}{5846}odosobnienie tych zwierząt dobiegło końca.

{5850}{5896}Przez lądowy pomost|przybyły nowe gatunki ssaków,

{5900}{5971}by skolonizować ten egzotyczny ląd.

{5975}{6092}Życie już nigdy nie będzie takie jak dawniej.

{6150}{6196}Wśród przybyszów były także koty.

{6200}{6271}Przedtem żaden z nich nigdy nie|zawitał do Ameryki Południowej.

{6275}{6395}Obecnie na równinach panują jednak szablozębne.

{6425}{6496}Półząb przejął klan trzy lata temu,

{6500}{6571}łamiąc przy tym jedną szablę.

{6575}{6696}Aktualnie grupa składa się z czterech|dorosłych samic i ich potomstwa.

{6700}{6793}Wszystkie są dziećmi Półzęba.

{6850}{6871}Podczas swoich rządów,

{6875}{6973}Półząb był wyzwany wiele razy...

{7050}{7121}ale żadne z nich|nie było tak poważne jak to.

{7125}{7221}Dwa rywalizujące samce wtargnęły|w głąb jego terytorium.

{7225}{7321}Reakcja, jak zwykle,|jest natychmiastowa...

{7325}{7466}Jednak na przeciwko siebie ma|współpracujących ze sobą braci.

{7500}{7571}Nawet jak na Smilodona,

{7575}{7621}Półząb jest potężnych rozmiarów,

{7625}{7696}lecz jak dotąd nie walczył|z dwoma przeciwnikami jednocześnie.

{7700}{7799}Tym razem nie ma większych szans.

{7975}{8046}Samice odczytały nadchodzące|sygnały i zaczęły wycofać się -

{8050}{8176}ich najważniejszym|zadaniem jest ochrona potomstwa.

{8250}{8346}Walki mogą być brutalne,|a Półząb ma najwięcej do stracenia -

{8350}{8485}nie tylko władztwo nad rodem,|ale, być może, także życie.

{9050}{9221}Dla braci nie jest równorzędnym przeciwnikiem.|Zrozumiawszy to, Półząb pośpiesznie wycofuje się.

{9225}{9271}Uniknął przynajmniej poważynych obrażeń,

{9275}{9346}ale to dopiero początek jego problemów.

{9350}{9484}Życie samotnego samca to|bezlitosna walka o przetrwanie.

{9650}{9746}Półząb nie musiał sam zdobywać|pożywienia przez trzy lata.

{9750}{9846}W grupie polowały za niego samice.

{9850}{9946}Wyrzutek z bogatych pastwisk,|kontrolowanych teraz przez braci,

{9950}{10046}podąża do lasu|na obrzeżach starego terytorium,

{10050}{10146}gdzie musi nauczyć się jak przetrwać.

{10150}{10221}Jak wielu mu podobnych, ma niewielkie szanse.

{10225}{10346}Doedicurusy, na ten przykład,|są nie tylko dobrze opancerzone, ale i ogromne.

{10350}{10421}To są starożytni krewni pancerników,

{10425}{10524}jednak ważą prawie 300 razy tyle.

{10625}{10696}Nabjana ćwiekami narośl na ich|ogonie może ważyć nawet do 40 kg -

{10700}{10771}tyle co kula armatnia.

{10775}{10846}Samce używają tej strasznej defensywnej broni,

{10850}{10896}głównie do walk o samice,

{10900}{10999}chcąc zmusić rywala do uległości.

{11075}{11212}Przegrywający kończy czasem|nie tylko ze zdruzgotaną dumą.

{11375}{11464}W klanie narasta napięcie.

{11475}{11546}Samice, kiedy mają potomstwo,

{11550}{11648}nie dopuszczają do siebie braci.

{11775}{11886}Pokonanie Półzęba, to tylko część batali.

{11950}{12021}Jeśli bracia chcą|zdobyć pełną władzę nad rodem,

{12025}{12117}muszą zabić wszystkie młode.

{12250}{12345}Tymczasem Półząb w poszukiwaniu|jedzenia wchodzi coraz głębiej w las,

{12349}{12463}ale to zadanie staje się coraz trudniejsze.

{12474}{12570}W gęstym poszyciu znalazł|azyl jeszcze jeden kolos - leniwiec,

{12574}{12676}ale nie jest to zwyczajny leniwiec.

{12699}{12745}To Megatherium -

{12749}{12836}olbrzymi leniwiec lądowy.

{12849}{12870}Ma ogromne pazury,

{12874}{12945}od nosa do ogona mierzy sześć metrów,

{12949}{12995}i waży więcej niż słoń.

{12999}{13152}Bardzo się różni od swojego|dalekiego krewniaka, leniwca nadrzewnego.

{13174}{13278}Półząb porusza się bardzo ostrożnie.

{13299}{13395}Leniwiec słynie z imponującej obrony.

{13399}{13470}Małe kości pod jego|skórą działają jak kolczuga.

{13474}{13594}Dorosłe osobniki są praktycznie niezniszczalne.

{13624}{13737}Półząb mądrze obchodzi go szerokim łukiem.

{13999}{14131}Minęło kilka tygodni,|pora deszczowa trwa już na dobre.

{14174}{14220}Samice zrobiły wszystko co w ich mocy,

{14224}{14295}ale tylko dwoje potomków|Półzęba zdołało przetrwać.

{14299}{14406}Samce są dla nich ciągłym zagrożeniem.

{14449}{14545}Bracia spędzają dużo|czasu patrolując nowe terytorium,

{14549}{14693}oznaczając granice swoim zapachem,|ku przestrodze innym samcom.

{14824}{14920}Nie zaatakują młodych,|kiedy w pobliżu jest ich matka.

{14924}{14995}Jednak ta musi je opuścić,|by udać się na polowanie.

{14999}{15070}W tym czasie kociaki są|w największym niebezpieczeństwie.

{15074}{15199}Matka chroni je więc,|ukrywając w gęstym poszyciu.

{15299}{15345}Podczas nieobecości samic,

{15349}{15475}bracia znaleźli się|niebezpiecznie blisko kryjówki.

{15524}{15625}Życie tych młodych wisi na włosku.

{15649}{15765}Ich jedyną szansą jest pozostanie bez ruchu.

{16274}{16370}Na równinach spotkać można liczne stada Macraucheni.

{16374}{16520}Unikalne stworzenia Ameryki Południowej,|ostatnie ze swojego rodzaju.

{16524}{16629}Stanowią pierwszy cel dla Smilodonów.

{16949}{17020}Macrauchenia są szybkimi|i ostrożnymi zwierzętami.

{17024}{17070}Smilodony muszą wykazać się wyjątkową cierpliwością,

{17074}{17145}aby dostać się wystarczająco blisko zdobyczy.

{17149}{17270}Samice polują wspólnie,|posuwając się wolno naprzód, zastawiając pułapkę.

{17274}{17345}Osaczają to stado już od dwóch godzin.

{17349}{17445}Stopniowo rozdzielają się, dominująca samica zatacza szeroki łuk

{17449}{17536}próbując otoczyć zdobycz.

{17549}{17645}Smilodony są potężnymi zabójcami,|zdolnymi do nagłych przyspieszeń,

{17649}{17720}ale nie są przystosowane do długich pogoni.

{17724}{17868}Jeśli nie podejdą wystarczająco blisko,|nie mają żadnych szans.

{18299}{18427}Jeden fałszywy ruch|i będą musiały zaczynać od nowa.

{18899}{19027}Dominująca samica|kieruje stado wprost na pozostałe.

{19899}{19945}Wybrawszy cel,

{19949}{20024}koty otaczają go.

{20299}{20395}Macrauchenie są nieprawdopodobnie zwotne -

{20399}{20516}ofiary kluczą,|wybijając z rytmu ścigających.

{20549}{20595}Ale właśnie dlatego|Smilodony polują w grupach.

{20599}{20700}Drugi kot powala ofiarę na ziemię.

{21074}{21170}O dziwo,|w trakcie walki o opanowanie zdobyczy,

{21174}{21330}nie używają swoich sławnych zębów.|Przez przypadek mogły by się złamać.

{21374}{21420}Na początku starają się ciężarem swoich ciał

{21424}{21537}przycisnąć do ziemi zmagające się zwierzę.

{21649}{21798}Dopiero kiedy ofiara jest|całkowicie pokonanna, w ruch idą szable.

{21874}{21945}Są to niezwykle precyzyjne|i efektywne narzędzia mordu.

{21949}{22045}Ich zęby równocześnie tamują obieg krwi

{22049}{22095}i dławią tchawicę.

{22099}{22145}Jedno ugryzienie i zwierzę jest martwe.

{22149}{22245}Jednak nie wszystko jest takie proste.

{22249}{22345}Śmiercionośne 20 centymetrowe szable są bardzo kruche.

{22349}{22395}Smilodony nie mogą gryźć kości,

{22399}{22495}mogą zjeść tylko mięsiste części zdobyczy.

{22499}{22595}To jest wielkie marnotrawstwo,|coś, co nie ujdzie uwadze

{22599}{22718}innych mięsożerców występujących na równinach.

{22874}{22945}Ptaki Grozy nie przepuszczą żadnej okazji.

{22949}{23020}Zostały wyparte z pozycji najpotężniejszych drapieżników,

{23024}{23168}ale dzięki kotom,|szybko znalazły nowe możliwości przetrwania .

{23499}{23620}Smilodon może zjeść tyle,|na ile pozwolą mu szable.

{23624}{23720}Kiedy samice odchodzą,|ptaki dojadają resztki.

{23724}{23845}Ameryka Południowa nie jest jedynym miejscem|gdzie Ptaki Grozy dobrze siebie radzą.

{23849}{23920}Kiedy tylko otworzyło się przejście|do Ameryki Północnej, ptaki były

{23924}{23995}jednymi z niewielu stworzeń,|które pomyślnie zadomowiły się na północy.

{23999}{24070}Kiedy one jedzą pozostałości,

{24074}{24209}ich kuzyni opływają w dostatki w Teksasie i na Florydzie.

{24224}{24355}Wymarły tuż przed pojawieniem się współczesnych ludzi.

{24499}{24595}Po polowaniu, matka wraca|do miejsca gdzie ukryła młode,

{24599}{24722}tak jak robiła to|kilka razy w ubiegłym tygodniu.

{24774}{24820}Przyzywa je,

{24824}{24937}lecz jej wołanie pozostaje bez odpowiedzi.

{25249}{25295}W pobliżu zauważono Półzęba

{25299}{25443}wędrującego na obrzeżach terytorium,|którego był kiedyś władcą.

{25499}{25545}Jednak tam,|gdzie kiedyś pozostawiał swój zapach,

{25549}{25654}teraz może wyraźnie wyczuć woń braci.

{25749}{25862}To nie jest jedyny znak, jaki pozostawili.

{26074}{26195}Wraz ze śmiercią młodych,|zerwana została ostatnia więź łącząca go z grupą.

{26199}{26280}Przejęcie jest pełne.

{26649}{26720}Spoglądając na wychudzonego Półzęba,|który zacznyna gasnąć w oczach,

{26724}{26865}oczywistym staje się to,|że jego kondycja nie jest najlepsza.

{26874}{26970}Świta i Półząb wykorzystuje|swój doskonały wzrok

{26974}{27070}by zapolować przy słabym świetle.

{27074}{27145}Samiec Macrauchenii żyje poza stadem

{27149}{27220}i często przychodzi w pobliskie zarośla,

{27224}{27367}by przy pomocy swojego|długiego nosa wyskubywać świeże liście.

{27499}{27620}Półząb czeka i pozwala|Macrauchenii podejść jeszcze bliżej.

{27624}{27737}Tym razem nie może sobie pozwolić na błąd.

{27899}{27970}Lecz pojawienie się olbrzymiego leniwca niweczy wszelkie plany.

{27974}{28045}Przedziera się on przez|poszycie z takim hałasem,

{28049}{28157}że zdobycz Półzęba zaczyna się oddalać.

{28174}{28254}To teraz albo nigdy.

{28524}{28620}Półząb jest zbyt słaby,|by ścigać ofiarę.

{28624}{28670}Im dłużej nie zdobędzie pożywienia,

{28674}{28778}tym mniejsza szansa, że tego dokona.

{28999}{29045}Jest coraz bardziej zdesperowany,

{29049}{29177}stale patroluje ten sam obszar,|aż do późnego ranka.

{29324}{29445}Blisko krawędzi lasu zauważył samicę Macrauchenii z młodym.

{29449}{29545}Roslinożercy bardzo|oddalili się od swojego stada.

{29549}{29639}Być może tym razem się uda.

{29999}{30095}Błyskawiczne uderzenie masywnego dzioba i pazurów,

{30099}{30237}wyrosłego jak spod ziemi Ptaka Grozy,|pozbawia życia młode.

{30374}{30445}Jednak, jeszcze nie wszystko stracone.

{30449}{30538}Wykorzystuje swoją szansę.

{30899}{30970}Padlina jest jego ostatnią nadzieją.

{30974}{31020}Jednak, po pochwyceniu zdobyczy,

{31024}{31119}Półząb oddala się z zagajnika.

{31349}{31445}Niedaleko są bracia,|którzy przegnali Półzęba.

{31449}{31593}Po śmierci ostatniego dziecka,|klan w pełni zaakceptował braci.

{31699}{31770}Pozostłe młode są tolerowane przez samców,

{31774}{31914}gdyż są to samice,|które wkrótce osiągną dojrzałość płciową.

{31949}{32045}Bez potomstwa przy piersi|starsze samice ponownie wchodzą w okres rui.

{32049}{32170}Zabicie dzieci Półzęba|nie było tylko aktem bezmyślnej przemocy.

{32174}{32220}Dzięki usunięciu z drogi obcego potomsta,

{32224}{32295}bracia mogą teraz doczekać się własnego

{32299}{32415}i przekazać swoje geny następnemu pokoleniu.

{32574}{32645}Krótko mówiąc,|wszystko wraca do normy.

{32649}{32768}Młode samice wprawiają się w sztuce polowania.

{32849}{32920}Chociaż Doedicurus, którego wybrały

{32924}{33040}nie przejawia zainteresowania dla tych gier.

{33299}{33345}Pora Deszczowa przeminęła.

{33349}{33445}Półząb nie był widziany od wielu tygodni.

{33449}{33520}Jednakże, jego stary klan jest bardzo widoczny.

{33524}{33595}Poluje co kilka dni,

{33599}{33719}dzisiaj ponownie|wszystcy zjedzą smaczny obiad.

{33749}{33845}Jak zwykle, Ptaki Grozy są niedaleko,

{33849}{33945}ale tym razem pojawił się|jeszcze jeden padlinożerca - Megatherium.

{33949}{33995}Zwykle są roslinożercami,

{33999}{34120}ale czasami jedzą też mięso,|by uzupełnić swoją dietę.

{34124}{34276}Kiedy mają na nie ochotę,|nic nie jest w stanie stanąć im na drodze.

{34574}{34645}Jeden z braci został zabity.

{34649}{34804}Pozostałe Smilodony szybko uciekają,|pozostawiając zdobycz olbrzymowi.

{34874}{34895}W mignieniu oka,

{34899}{35001}Megatherium zmienił sytuację klanu.

{35024}{35126}Teraz pozostał tylko jeden z braci.

{35324}{35370}Po kilku dniach|ponownie pojawił się Półząb.

{35374}{35495}Musiał dokładnie|obserwować swoje dawne terytorium.

{35499}{35570}Koty mają tak silne powonienie,

{35574}{35670}że po zapachu mogą|poznać nie tylko tożsamość,

{35674}{35695}ale nawet stan zdrowia osobnika,|który zostawił ślad.

{35699}{35770}W tym przypadku|ślady są jednoznaczne -

{35774}{35908}tam gdzie były kiedyś dwa samce,|teraz jest tylko jeden.

{36124}{36220}W klanie, sprawy nie układają|się po pomyśli jedynego samca.

{36224}{36295}To nie on zajmował|dominującą pozycję i wydaje się,

{36299}{36421}że samice ponownie|stają się bardzo niespokojne.

{36574}{36670}Lecz to nie o samice|martwi się ocalały brat.

{36674}{36745}Jest tylko kwestią|czasu zanim pojawią się

{36749}{36844}inne samce chcące przejąć ród.

{37123}{37169}Dalej patroluje swój teren,

{37173}{37301}ale wyzwanie nadejdzie|wcześniej niż się spodziewał.

{37398}{37444}Półząb powrócił.

{37448}{37494}Zachęcony przez sygnały

{37498}{37630}nie traci czasu|i próbuje odzyskać władztwo nad klanem.

{37673}{37781}Świeży zapachu śladu prowadzi go dalej.

{38273}{38344}Trzy miesiące po tym|jak stracił ród na rzecz braci,

{38348}{38468}Półząb ponownie|staje walki o swoje terytorium.

{38698}{38793}Tym razem szanse są wyrównane.

{39573}{39728}Walka jest krótka i brutalna,|ale to Półząb wychodzi z niej zwycięsko.

{39873}{39944}Brat został pokonany...

{39948}{40028}i śmiertelnie ranny.

{40148}{40301}W przeciwieństwie do Półzęba,|ten kot nie będzie miał drugiej szansy.

{40423}{40548}Nadszedł kres krótkich|i gwałtownych rządów braci.

{40998}{41044}Rok później znajdujemy Półzęba otoczonego

{41048}{41119}przez swoje nowe potomstwo.

{41123}{41215}Ponownie jest królem równin.

{41298}{41369}Smilodony były drapieżnikami, które odniosły duży sukces.

{41373}{41469}Wymarły nie tak dawno, bo dopiero ok 10.000 lat temu.

{41473}{41569}Świat wokół nich za bardzo się zmienił.

{41573}{41644}Klimat stał się chłodniejszy|i bardziej suchy.

{41648}{41744}Zniknęła duża zwierzyna,|w której zabijaniu się wyspecjalizowali.

{41748}{41794}Świat szablozebnych

{41798}{41869}dobiegł kresu.

{42048}{42144}W ostatnim odcinku,|będzie dużo, dużo zimniej.

{42148}{42269}Odwiedzimy naszych przodków|w epoce lodowcowej, 30.000 lat temu.

{42273}{42319}To były bardzo trudne czasy,

{42323}{42444}w których pojawiły się jedne|z najbardziej przerażających ssaków w historii -

{42448}{42508}mamuty. {1250}{1321}Przez ostatni pięćdziesiąt milionów lat| klimat świata

{1325}{1396}zaczyna powoli się oziębiać.

{1400}{1496}Ale coś jeszcze pomogło|przechylić szale.

{1500}{1596}Zmiana orbity Ziemi|na odleglejszą od Słońca.

{1600}{1671}Spowodowało nadejście Epoki Lodowcowej.

{1675}{1746}Warunki dla wszelkiego życia stały się|szalenie niebezpieczne,

{1750}{1842}Nawet dla potężnych mamutów.

{1975}{2096}Pada wczesny jesienny śnieg,który wszystko ukrywa|a staw ledwie zamarzł.

{2100}{2237}Pod tą młodą samicą załamał się lód|i jest teraz w pułapce

{2275}{2371}Pomiędzy mamutami są mocne więzi|- stado nie opuszcza

{2375}{2421}Zdanej na własne siły ich siostry.

{2425}{2588}Czeka w pobliżu, przygnębione i bezsilne.|Swą obecnością chce ją pocieszyć.

{2950}{3065}Wkrótce zaczynają sie zbierać padlinożercy.

{3325}{3421}Sytaucja może potrwać kilka dni|zanim samica umrze a stado

{3425}{3471}nie może sobie pozwolić sobie|na tak długie czekanie.

{3475}{3521}W końcu zmuszone jest ją opuścić.

{3525}{3694}Muszą się przemieszczać dalej by uciec|przed nadchodzącą zimą Epoki Lodowcowej.

{3975}{4046}Pomimo kilku miesięcy lata|jest trudno zasugerować,

{4050}{4121}Że świat jest w środku Epoki Lodowcowej.

{4125}{4246}Niekończące sie morze trawy i kwiatów|jest pożywieniem dla rozmaitych zwierząt.

{4250}{4396}A tylko kilka metrów w dół ziemia jest|stale zamarznieta całymi latami.

{4400}{4496}Na biegunach jest takie zlodowacenie,|że poziomy mórz i oceanów

{4500}{4546}dramatycznie opadły.

{4550}{4621}Gdyby w tej chwili nie było Epoki Lodowcowej,|to ta łąka stałaby się

{4625}{4671}dnem Morza Północnego.

{4675}{4816}Jest ona jak magnes dla milionow|zwierząt pasących się latem.

{4825}{4959}Największymi roślinożercami z|nich wszystkich są mamuty.

{5075}{5146}W tym programie będziemy podążać za jednym,|szczególnym stadem w ich

{5150}{5221}rocznym zmaganiu sie z napotykanymi trudnościami.

{5225}{5321}Jak wszystkie mamucie stada, te także|składa się głównie z samic kiedy to

{5325}{5346}samce opuściły je w momencie osiągnięcia dojrzałości.

{5350}{5421}Jest pięć dojrzałych samic,|dziesięcioletni samiec,

{5425}{5565}i najmniejszy ze wszystkich, sześciomiesięczny młody samiec.

{5575}{5746}Urodzony na wiosne nie miał jeszcze okazji|doświadczyć jak zima potrafi być okrutna.

{5750}{5846}Najstarszy członek jest dominującą samicą.

{5850}{5946}Przeżyła jakieś 40 zim|i to jej doświadczenie

{5950}{6081}zapewnia przetrwanie stadu|kiedy są ciężkie przejścia.

{6250}{6371}Mamuty są tylko jednymi z wielu zwierząt roślinożernych|które cieszą sie obfitością lata.

{6375}{6471}Wszystkie są zwierzętami przystosowanymi dom mroźnego klimatu.

{6475}{6596}Mamuty i bizony maja charaktrerystyczne|kudłate futro podczas gdy

{6600}{6671}antylopy Saiga mają inne przystosowanie.

{6675}{6819}Obszerne komory nosowe pomagaja ogrzac|powietrze przed wdechem.

{6925}{7068}Takie zagrywki nie są zaskoczeniem|ale są także i drapieżniki.

{7125}{7171}W lecie człowiek poluje na tych równinach.

{7175}{7271}Fizycznie nie jest przystosowany|by radzić sobie z zimnem,

{7275}{7453}ale zamiast tego odziewa sie w zwierzęce|skóry i tkaninowe ubrania|by siebie chronić.

{7525}{7621}Ci drapieżnicy specjalizują się w drobnej zwierzynie|i rzadko kiedy zapoluja na coś większego

{7625}{7696}i niebezpieczniejszego jak mamuty.

{7700}{7821}Ale mamuty są jednak nie mniej bardzo|ważne dla nich.

{7825}{7896}Z tak małą ilością drewna dostępną|na równinie zbierają

{7900}{7971}kły martwych zwierząt by zbudawać|z nich chaty a nawet użyć

{7975}{8055}ich kości jako opał.

{8075}{8171}Są najbardziej pomysłowymi stworzeniami|zdolnymi wykorzystać

{8175}{8258}każde dostępne źródło.

{8375}{8471}Ze wszystkich letnich gości|najliczniejszymi są muchy,

{8475}{8594}które są stałym źródłem|rozdrażniania mamutów.

{8650}{8721}Jednakże ludzie nauczyli się czegoś na ich temat.

{8725}{8796}Mielą na pył minerał zwany Ochre, który

{8800}{8898}pomaga trzymac insekty z daleka.

{8975}{9071}Nadchodzi jesień, ta równina stanie sie zamarznietym pustkowiem,

{9075}{9171}więc mamuty spieszą się jak tylko mogą|dopóki jest jeszcze lato.

{9175}{9296}Jedzą po 180 kilogramów trawy dziennie,|przy tym samce kojarzą się

{9300}{9406}z samicami jak tylko jest to możliwe.

{10200}{10271}Rozpoczęła sie wczesna i bardzo mroźna jesień.

{10275}{10381}Mamuty wciąż są na nocnych równinach.

{10400}{10471}Te stworzenia są potomkami|nieowłosionych słoni z Afryki

{10475}{10546}ale stały się żywymi fortecami|stawiającymi opór zimnu.

{10550}{10621}Pod ich skóra maja warstwę|tłuszczu grubą na 10 cm

{10625}{10671}dla dodatkowej izolacji.

{10675}{10746}Mają także małe uszy i krótki ogon by zapobiec

{10750}{10821}przed zbytnią utratą ciepła.

{10825}{10921}Na wierzchu tego wszystkiego mają|charakterystyczny dywan z włosów,

{10925}{11021}który teraz urósł do metra długosci|- to jest reakcja ich ciał

{11025}{11108}na spadek temperatury.

{11325}{11477}Po minięciu tygodnia, klimat zaczął pokazywać swe prawdziwe oblicze.

{11500}{11596}Ludzie już opuścili równiny i udali się |w poszukiwaniu schronień

{11600}{11708}łagodniejszej pogody dalej na południe.

{11825}{11896}Wkrótce mamuty też odejdą.

{11900}{11996}Przy małej ilości trawy,|braku ochrony od mroźnego wiatru

{12000}{12096}a także wahań temperatury od minus 50|do minus stu stopni,

{12100}{12203}nawet one muszą ruszyć na południe.

{12225}{12296}Epoka lodowcowa jest tylko faktem jednym z wielu,

{12300}{12396}Dwa i pół miliona lat temu|klimat Ziemi zaczął sie zachowywać jak

{12400}{12471}na huśtawce - okresy ciepła i zimna.

{12475}{12571}Jak dotąd było prawie 50 Epok Lodowcowych,

{12575}{12664}ale ta jest najzimniejsza.

{12725}{12796}Dominująca samica zdecydowała, że nadszedł już czas|wskazując głową w kierunku

{12800}{12904}mniej wystawionych alpejskich dolin.

{13025}{13151}To jest 400 km podróż,|którą odbywają każdego roku.

{13825}{13896}Dla Megaloceros, jesień nie jest|czasem do podróży,

{13900}{13946}to jest czas do odbycia godów.

{13950}{14021}Te samce walczą o harem samic,|które znajdują się w pobliżu.

{14025}{14096}Zwycięzca bierze wszystko.

{14100}{14196}Megaloceros są oldbrzymymi krewniakami jeleni,|a samce posiadają

{14200}{14271}imponujące poroże.

{14275}{14346}Każdy z rogów jest wielkości dorosłego człowieka.

{14350}{14521}Zaskakującym jest fakt,że pomimo takiego|ciężaru mogą chodzić z podniesioną głową.

{14525}{14596}Wyczerpani walką nie zauważyli,

{14600}{14674}że są w pułapce.

{14875}{15046}Ludzie są teraz drapieżnikami w przeciweństwie do przodków.|Nie używaja siły tylko strategii

{15050}{15146}zaganiając Megaloceros pomiędzy drzewa,|gdzie ich rogi

{15150}{15196}blokują dalszą ucieczkę.

{15200}{15338}Tylko jeden z nich mial na tyle energii,|ażeby się przebic.

{16225}{16321}Ludzie będą musieli wziąść to|co potrzebują tak szybko jak tylko mogą

{16325}{16446}zanim padlinożercy Epoki Lodowcowej jak wilki,|lwy i hieny zbiorą się

{16450}{16551}tworząc to miejsce niebezpiecznym.

{16925}{17046}Już połowa drogi z nimi,|mamuty sobie dobrze radzą.

{17050}{17121}ale dla jednego członka stada|jest to ciągła walka,

{17125}{17171}Dla najmłodszego.

{17175}{17221}To jest jego pierwsza zima.

{17225}{17341}Wielu jednoroczniaków nie zobaczyło drugiej.

{17475}{17546}Szybko są łapani przez inne migrujące zwierzęta.

{17550}{17671}Ludzie także się udają w kierunku Alp,|gdzie obszerne sieci jaskiń

{17675}{17721}są perfekcyjną ochroną przed zimą.

{17725}{17796}Dominująca samica bacznie obserwuje ich|a ludzie wiedzą, że lepiej

{17800}{17890}nie podchodzić zbyt blisko.

{18400}{18496}Dni mijają a młody mamut|ma coraz większe kłopoty.

{18500}{18612}Ma trudności z utrzymaniem się na nogach.

{18625}{18721}Matka zostaje przy nim ale stado|nie może na nich czekać,

{18725}{18835}matka z małym zaczynają zostawać w tyle.

{19000}{19096}Na tym snieżnym pustkowiu lew móglby się|wydawać nie na miejsciu, ale w tym czasie

{19100}{19196}był on w Europie, a teraz|młody mamut,będący w opałach, jest

{19200}{19372}kawałkiem miesa, które może być przyniesione|przez lwa jaskiniowego do jego nory.

{19400}{19496}Broniony przez dorosłego|dziecko jest stosunkowo bezpieczne,

{19500}{19646}ale lew kontynuuje podchody mając nadzieje,|że matka zrobi jakiś błąd w baczeniu na małego.

{19650}{19779}Nasza para teraz już zupełnie odłączyła się od stada.

{20000}{20096}W oddali inne mamuty odbywają tą samą podróż.

{20100}{20196}To jest dorosły samiec i|podróżuje samotnie.

{20200}{20271}Na jego drodze pojawiły się lwy|zajadające się maruderem,

{20275}{20406}w tym przypadku to nie był|młody mamut tylko człowiek.

{20800}{20846}Lwy będą musiały dać mu przejść.

{20850}{20976}Nic nie staje na przeszkodzie|w migracjach mamutów.

{21125}{21221}Mamuty są towarzyskimi zwierzętami a|lasy dookoła stają się gęstsze,

{21225}{21331}więc małe stada zaczynają się łączyć.

{21375}{21471}Wkrótce setki mamutów bedą się przewijać|podąrzających ich szlakiem przez zimowe

{21475}{21546}niziny Europy.

{22000}{22096}Dla mamutów w rejonie Alzacji,|ukształtowanie terenu staje sie dramatyczne,

{22100}{22221}płaskie równiny przeistoczyły się|teraz w wzgórza i doliny.

{22225}{22346}Żyje tu inny gatunek człowieka,|Neandertalczyk.

{22475}{22546}Jest on niższy niż inni ludzie i

{22550}{22621}jak inne zwierzęta Epoki Lodowcowej|ich nosy sa duże by

{22625}{22671}ogrzewać wdychane powietrze.

{22675}{22796}Raczej nie migrują, pozostają w|tej samej dolinie przez cały rok,

{22800}{22896}by przetrwać najgorszą zimę|w pytkich jaskiniach.

{22900}{23021}Lecz w tej ostatniej Epoce Lodowcowej|ich liczebność spadła.

{23025}{23138}Teraz są gatunkiem zagrożonym wyginięciem.

{23325}{23446}Innym zwierzęciem, które nie podróżuje zimą|na południe jest nosorożec włochaty.

{23450}{23546}Jest on krótkowidzem,|dorosły samiec nawet nie zauważył

{23550}{23684}Neandertalczyka znajdującego się zaledwie 50 m od niego.

{23750}{23878}Przez chwilę Neandertalczyk|nie zauważył go również.

{24025}{24121}Nosorożce dają się łatwo zaskoczyć,|zaczynają szarżować jeżeli

{24125}{24171}coś je zaskoczy.

{24175}{24246}Nawet gdy odległość bedzie zbyt duża|żeby zobaczyć Neandertalczyka,

{24250}{24321}ale jego zmysł powonienia jest lepszy niż wzroku.

{24325}{24411}Nosorożec poczuł zapach.

{25200}{25296}Szczęściem dla Neandertalczyka jest to,|że jego gatunek jest silniejszy i

{25300}{25371}bardziej masywnie zbudowany niż inni ludzie.

{25375}{25554}Grube kości i większa klatka piersiowa pomagają|mu w prowadzeniu twardego stylu życia.

{26250}{26371}Po przebyciu prawie 400 km w dwa|tygodnie stado przybywa

{26375}{26446}do podnóża Alp.

{26450}{26496}Tutaj, pod osłoną lasów i dolin będą

{26500}{26569}spędzać zimę.

{26725}{26821}Tutaj jest ochrona od mroźnego|wiatru a także pożywienie.

{26825}{26896}Dzięki im bardzo zwinnym trąbom,|te roślinożerne zwierzęta mogą

{26900}{26996}podtrzymywać sobie drzewa,|jak ten świerk,

{27000}{27140}kiedy ich zwykłe jedzenie jest|zakopane pod grubym śniegiem.

{27375}{27521}Tydzień później dominująca samica|usłyszała znajome nawoływanie.

{27550}{27687}Młode i jego matka jako ostatni|dołączają do reszty stada.

{28300}{28371}Dotykając każdego swoimi trąbami|członkowie stada odnawiają

{28375}{28471}więzi z parą.Najbardziej niebezpieczna|część zimy sie skończyła i

{28475}{28548}młode przeżyło.

{29200}{29296}W Epoce Lodowcowej wiosna przychodzi późno.|Jest maj, rzeczy powoli zaczynaja się

{29300}{29449}nagrzewać i topnieje snieg|spod którego pojawia sie dywan kwiatów.

{29475}{29571}Wraz ze wzrostem temperatury nosorożec włochaty zaczyna linieć

{29575}{29671}i teraz nie jest już tak porośniety jaki był wcześniej.

{29675}{29746}Mamuty także już zrzuciły swe długie zimowe futra

{29750}{29892}by zostawić na sobie tylko kilkucentymetrową warstwę sierści.

{29950}{30021}Młode przetrwało zimę w zdrowiu i

{30025}{30171}przestał być karmiony przez matkę,|spędza więcej czasu z dala od niej.

{30175}{30296}Teraz też nie jest najmłodszy.|W stadzie pojawił sie nowy członek

{30300}{30379}kilka tygodni temu.

{30450}{30525}To mała samiczka.

{30750}{30821}Tymczasem nosorożce znów zaczęły ucztować.

{30825}{30896}Dwa samce walczą o terytorium.

{30900}{30946}Ale ich zmagania nie zawsze kończą sie przemocą.

{30950}{31046}Ryją rogami ziemię do momentu| az jeden z nich się wycofa

{31050}{31146}i zostawi obszar dla zwycięzcy.

{31400}{31496}Kiedy zima się tutaj kończy,|północne równiny nadal

{31500}{31621}rozmarzaja więc stado spędzi|tu jeszcze dwa tygodnie.

{31625}{31696}To daje nojnowszemu nabytkowi stada troche|czasu do nabrania siły w

{31700}{31828}nogach zanim sie zacznie podróż spowrotem na północ.

{32025}{32121}Jest także ujemna strona tego wszystkiego,|pogoda - owady stają się

{32125}{32196}znów problemem.

{32200}{32305}Ale gdzie jest błoto tam jest sposób.

{32550}{32696}Dobra błotnista kąpiel pomoże uchronić przed owadami kąsającymi.

{32750}{32857}Albo mamuty robią to tylko dla zabawy.

{34075}{34196}Jak podczas jesieni, tylko że w drugą stronę,|wielkie mamucie karawany formują się raz jeszcze

{34200}{34310}Nadszedł czas skierowania sie na północ.

{34475}{34546}Wkrótce góry będą z nimi ale wejda na

{34550}{34637}niebezpieczne terytorium.

{34850}{34921}Neanedartalczycy czekają.

{34925}{34996}Dla nich mamuty idące na północ|jest jednym z najważniejszych momentów

{35000}{35046}w roku.

{35050}{35171}Ryzykuja zdrowiem a nawet życiem,|ażeby zapolować na nie.

{35175}{35296}Aby upolować mamuta potrzebują|wykorzystać każdą sposobność.

{35300}{35396}Czekają do zmierzchu kiedy urwisko|stanie sie niemal niewidoczne, wtedy mogą

{35400}{35514}efektywnie użyć swoje tajnej broni - ognia.

{37900}{37971}The Neandertalczycy schodzą na dół urwiska by dobić

{37975}{38021}i zabić.

{38025}{38115}Jeden z mamutów nadal żyje.

{38325}{38421}Neandertalczycy są najlepszymi myśliwymi|i dlatego przetrwali

{38425}{38496}ponad 260,000 lat.

{38500}{38596}Ale maja tez słabość -Nie przystosowują sie dobrze do zmian.

{38600}{38696}W wyniku cięższego klimatu i|nadejściu nowych ludzi,

{38700}{38796}Neandertalczycy szybko znikają.

{38800}{38910}Przez następne 2000 lat odejdą zupełnie.

{39000}{39071}Stado w końcu przybywa spowrotem na północne równiny.

{39075}{39201}Na szczęście obydwoje najmłodszych przeżyło podróż.

{39225}{39296}Stado niemniej jednak odniosło poważna stratę.

{39300}{39346}Nie ma wśród nich dominującej samicy.

{39350}{39468}Została zabita podczas ataku Neadertalczyków.

{39475}{39596}Teraz jej siostra bedzie prowadzić stado w przyszłości.

{39600}{39696}Mamuty będa jeszcze trwały przez 24,000 lat.

{39700}{39771}Sa wspaniale dostosowane do tego zimnego świata.

{39775}{39954}Ale kiedy znów będzie ciepło, trawiaste|równiny, od których mamuty sa zależne, znikną.

{40000}{40096}Ludzie mają różną przyszłość przed sobą.

{40100}{40196}Kiedy nadchodzą zmiany, będą zdolni do zajęcia się tym ponieważ

{40200}{40361}mogą się przystosować|i są zdolni do przystosowania świata do ich potrzeb.

{40400}{40518}Pewnego dnia zaczną spoglądać na to wszystko.

{41050}{41171}Odtąd zbudowaliśmy muzea i uczcić przeszłość|i spędzone dekady

{41175}{41271}studiując prehistoryczne życie.

{41275}{41468}I jeżeli wszystko to nauczyło nas czegokolwiek|to to jest to - żaden gatunek nie trwa wiecznie.

{41490}{41700}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..

{42523}{42594}Tłumaczenie: Arni 25 & Hania.

{42598}{42763}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..2199}{42270}Tłumaczenie:Hania i Arni 25.

{42274}{42439}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..www.xvidasd.com ::..


27HJH – MV4BT – Y3TDW – 6KWT6 – JHPM2

{150}{271}Przez 160 milionów lat|naszym światem rządziły dinozaury...

{275}{321}w cieniu których,

{325}{421}żyła grupa zwierząt znacznie się od nich różniących.

{425}{471}To byli nasi praprzodkowie -

{475}{546}małe, pokryte futrem |istoty, noszące miano ssaków,

{550}{681}starające się wszędzie|znaleść bezpieczne schronienia.

{750}{846}Czasy ssaków jednak dopiero nadejdą.

{850}{1021}65 milionów lat wcześniej aktywność wulkanów|zapoczątkowała zatruwanie atmosfery.

{1025}{1121}Ostatnie dinozaury zamieszkiwały na chorującej planecie,

{1125}{1196}kiedy z kosmosu nadeszła....

{1200}{1262}Zagłada.

{1300}{1371}W Ziemię uderzył meteoryt|o średnicy 10 kilometrów,

{1375}{1474}oznamiajac koniec ery dinozaurów.

{1850}{1972}Ten serial opowiada o tym, co nastąpiło później.

{2050}{2121}Ocalałe zwierzęta łaczyła jedna,|charakterystyczna cecha -

{2125}{2171}rozmiar.

{2175}{2246}Zginęły wszystkie,|których waga przekraczała 10 kilogramów,

{2250}{2296}świat objęły we władanie maleńkie stworzenia.

{2300}{2346}Wśród nich były także ssaki.

{2350}{2396}W serialu "Wędrówki z Bestiami",

{2400}{2495}zobaczycie, jak te małe istoty

{2500}{2587}zawładnęły całym światem.

{2700}{2796}W ciągu 20 milionów lat, ssaki odnosiły niesamowite sukcesy,

{2800}{2871}aż w końcu stały się największymi, najbardziej drapieżnymi

{2875}{2971}i najpiękniejszymi stworzeniami na planecie.

{2975}{3071}Ssaki mogły przetrwać w każdym klimacie i środowisku.

{3075}{3196}Ich największą siłą była|łatwość przystosowania się.

{3200}{3292}Osiągały olbrzymie rozmiary.

{3300}{3371}Przeistaczały się w potężnych zabójców,

{3375}{3471}takich jak tygrysy szablozębne.

{3475}{3573}Zadomowiły się także w oceanach.

{3600}{3696}Następnie, po upływie około 4 milionów lat,|pojawili się pierwsi przodkowie człowieka.

{3700}{3796}Były to małpy, które zeszły z drzew|i zaczęły chodzić na dwóch nogach.

{3800}{3921}Ta epicka opowieść kończy się około 30 tysięcy lat temu,

{3925}{3996}wraz z nadejściem ery lodowcowej,|kiedy planeta oziębiła się,

{4000}{4122}a nasi przodkowie|polowali w królestwie mamutów.

{4875}{4953}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{5050}{5131}49 milionów lat temu.

{5175}{5221}Czasy te nazwano Eocenem.

{5225}{5321}Ziemia wyleczyła już rany|po ciężkim ciosie jaki zadał jej meteoryt.

{5325}{5421}Od czasów dinozaurów|wiele się jednak zmieniło.

{5425}{5521}Teraz jest dużo cieplej|i tropikalny las deszczowy

{5525}{5596}pokrył wszystkie kontynenty: od Arktyki po Antarktydę.

{5600}{5646}W tym nowym, kolorowym raju

{5650}{5773}meteoryty nie stanowiły już większego zagrożenia.

{6025}{6071}Pod pokrywą lasu

{6075}{6146}rozwijała się menażeria niesamowitych i wspaniałych stworzeń.

{6150}{6221}Panowanie pokrytych łuską|gadów stało sie odległym wspomnieniem.

{6225}{6321}Zwierzęta, które dominują|obecnie, pokryte są piórami lub sierścią.

{6325}{6396}Ssaki dobrze|przystosowały się do nowego świata,

{6400}{6471}są bardzo zróżnicowane,|jednak dotąd pozostały niewielkie.

{6475}{6643}Tak jak poprzednio, pozostają w cieniu|potężniejszych i groźniejszych stworzeń.

{7700}{7746}Mimo tego, że dinozaury dawno wymarły,

{7750}{7858}pozostawiły po sobie fatalną spuściznę.

{7925}{7996}Ich bezpośrednimi potomkami są ptaki.

{8000}{8141}Po raz pierwszy i jednyny ptaki objęły panowanie nad światem.

{8200}{8263}NOWY ŚWIT

{8850}{8896}Jest to historia 24 godzin życia

{8900}{8996}części, zagadkowego,|globalnego eoceńskiego lasu,

{9000}{9071}w obszarze, który pewnego|dnia stanie się terytorium Niemiec.

{9075}{9146}O świcie w koronie drzewa figowego

{9150}{9272}jedno stworzenie|przeżyło spotkanie ze śmiercią.

{9450}{9496}To samica Leptictidium.

{9500}{9546}Ma metr wysokości

{9550}{9621}i stanowi zwykły widok|w lesie przed 50 milionami lat.

{9625}{9671}Jej gatunek przetrwał w praktycznie

{9675}{9721}niezmienionej postaci od czasów dinozaurów.

{9725}{9795}Obecnie ich życie|wcale nie stało się łatwiejsze.

{9799}{9845}To jest ciągle niebezpieczny świat,

{9849}{9992}w którym musi podejmować ryzyko,|i prawdopodobnie umrze młodo.

{9999}{10045}Jest typowym ssakiem, opiekuje się potomstwem,

{10049}{10095}aż dorośnie i będzie mogło samo się o siebie zatroszczyć.

{10099}{10145}Zapowiada się ciężki dzień,|najlepiej gdyby nie opuszczała piskląt,

{10149}{10256}w pobliżu czai się wiele drapieżników.

{10274}{10370}Musi je jednak wyżywić, bez względu na ryzyko.

{10374}{10445}Czas w jakim może zdobyć pożywienie jest krótki

{10449}{10523}i szybko ucieka.

{10599}{10670}Chłodny poranek jest idealnym momentem do chwytania żab,

{10674}{10754}jaszczurek i owadów.

{10799}{10895}Jako zmienoocieplne, nie rozgrzały się|jeszcze w słońcu i są bardzo ospałe.

{10899}{11020}Ona jest jednak zwierzęciem stałocieplnym,|żwawym 24 godziny na dobę.

{11024}{11135}Jest to jedna z odwiecznych zalet ssaków.

{11249}{11295}Aby pomóc w wyśledzeniu zdobyczy,

{11299}{11345}natura obdarzyła ją wyczulonym słuchem

{11349}{11395}oraz superczułym węchem,

{11399}{11546}który ma duże znaczenie|w poszukiwaniu pokarmu pod pokrywą liści.

{11724}{11858}Jest także wystarczająco|zwinna aby łapać owady w locie.

{12074}{12170}Korzystny okres poranka trwa gdzinę, może dwie i szybko mija.

{12174}{12295}Powinna natychmiast wyruszyć aby zdobyć więcej pokarmu.

{12299}{12368}W tym czasie,

{12374}{12420}obszar Niemiec stanowi centrum aktywności wulkanicznej,

{12424}{12520}a cały las usłany jest gorącymi źródłami.

{12524}{12647}W niektórych miejscach tworzą się sadzawki błota.

{12799}{12870}Wrząca woda, trujący gaz oraz trzęsienia ziemi-

{12874}{12945}to obecne na każdym kroku niebezpieczeństwa,|z którymi zwierzęta nauczyły się już żyć.

{12949}{13020}Jednak nie z każdym|zagrożeniem można tak łatwo się oswoić.

{13024}{13095}Wraz ze wschodem słońca uaktywniają się|stworzenia prowadzące dzienny tryb życia.

{13099}{13209}Las ukazuje swoje groźniejsze oblicze...

{13224}{13286}..ptaki.

{13374}{13470}Znajdują się na szczycie piramidy|pokarmowej tego niesamowitego miejca.

{13474}{13520}Oto największy z nich: Gastornis,

{13524}{13664}półtonowy stos mięśni i piór o wzroście dorosłego człowieka.

{13774}{13820}To jest samica,

{13824}{13870}przez ostatnie dwa miesiące,

{13874}{13920}całe jej życie obracało się wokół|jaja znajdującego się w gnieździe.

{13924}{13970}W tej chwili jedynie godziny dzielą ją od wylęgu.

{13974}{14045}Zażarcie broni swego terytorium,

{14049}{14120}kiedy inny Gastornis znajdzie się zbyt blisko...

{14124}{14217}..rusza, by ochronić gniazdo.

{14274}{14370}Od czasu Zagłady rozwój ptaków,|podobnie jak ssaków, był pasmem sukcesów.

{14374}{14420}Co najważniejsze, stały się potężne -

{14424}{14565}wystarczająco potężne by|przejąć rolę drapieżnych dinozaurów.

{14749}{14795}Starcie dwóch gigantów.

{14799}{14870}Mały ssak ucieka.

{14874}{14954}Echo minionej epoki.

{15449}{15520}Ze względu na swoje rozmiary|Leptictidium potrzebuje dużo jedzenia.

{15524}{15570}Jest to cena jaką płacą wszystkie ssaki

{15574}{15664}za stałocieplny metabolizm.

{15674}{15745}Przy brzegu jeziora zwykle jest dużo pożywienia,

{15749}{15889}ale dzisiejszego ranka można|jedynie natknąć się na kłopoty.

{15949}{16057}Przy brzegu jeziora pojawił się intruz.

{16174}{16270}W porannym słońcy wygrzewa się Ambulocetus,

{16274}{16423}dziwaczne zwierzę, które przypłynęło|rzeką z pobliskiego wybrzeża.

{16499}{16577}Jest drapieżnikiem.

{16674}{16720}Polowanie jeszcze raz zostaje przerwane.

{16724}{16811}Musi uciekać i to szybko.

{16949}{17045}Trzymetrowy drapieżnik|człapie niezgrabnie w kierunku jeziora.

{17049}{17145}Chociaż jego przodkowie polowali na lądzie,

{17149}{17302}Ambulocetus rozwinął się tak,|że większą część życia spędza w wodzie.

{17374}{17470}Jego potomkowie pójdą jeszcze dalej.

{17474}{17545}Spoglądasz na wczesną formę wieloryba.

{17549}{17670}Ambulocetus dosłownie znaczy "chodzący wieloryb".

{17674}{17745}Dopiero dzięki następnym 10 milionom lat ewolucji,

{17749}{17845}kończyny i ogon przekształcą się w płetwy.

{17849}{17920}Pływa podobnie jak wieloryb czy delfin -

{17924}{17995}porusza ciałem w górę i na dół,

{17999}{18120}a nie na boki jak ryby lub krokodyle,|z którymi dzieli wodne środowisko.

{18124}{18245}Jest najpotężniejszym|drapieżnikiem w tym jeziorze...

{18249}{18295}...jednak nie może czuć się całkiem bezpiecznie.

{18299}{18404}Niebezpieczeństwo czai się w ukryciu.

{18449}{18545}Na dnie jeziora uwięzione są|ogromne ilości wulkanicznego gazu.

{18549}{18620}Jeżeli uwolniłby się naraz w dużej ilości,

{18624}{18765}zginęłyby wszystkie zwierzęta|w promieniu półtora kilkometra.

{18774}{18866}Jezioro jest bombą zegarową.

{18874}{18970}Jednak Ambulocetus sądzi,|że znalazł idealne miejsce

{18974}{19091}do zastosowania swojej zabójczej strategii...

{19174}{19240}..zasadzki.

{19349}{19445}Propalaeotherium, wczesna forma konia,

{19449}{19574}stanowi pierwszą dobrą|okazję na zdobycie posiłku.

{20149}{20195}Tym razem się nie udało,

{20199}{20340}lecz dzień jest długi|i Ambulocetus spróbuje jeszcze nie raz.

{20474}{20570}Dla Leptictidium skończył się|czas dogodny do polowania,

{20574}{20620}las jest teraz zbyt niebezpieczny.

{20624}{20695}Powrót matki zwiększa bezpieczeństwo|młodych pozostałych w gnieździe.

{20699}{20745}Rano nie poszło jej najlepiej,

{20749}{20870}musi więc dołożyć starań|aby następny wypad był bardziej pomyślny.

{20874}{20920}Teraz będzie spała, wieczorem

{20924}{20970}łatwiej będzie polować,

{20974}{21094}zmrok pomoże jej unikać bystrego wzroku ptaków.

{21124}{21186}POŁUDNIE

{21274}{21370}Południe, temperatura|wrasta do ponad 30 stopni.

{21374}{21445}Wszystko zamiera,|jedynie pisklę Gastornis porusza się

{21449}{21565}usiłując stłuc skorupę i uwolnić się z jaja.

{21599}{21695}Opodal, rodzina Leptictidium|cały czas pozostaje w gnieździe.

{21699}{21745}Jednak w czasie snu,

{21749}{21899}są całkowicie bezbronni i narażeni|na atak niezwykłego drapieżnika.

{22124}{22187}Mrówek...

{22199}{22298}..olbrzymich mięsożernych mrówek.

{22324}{22464}To jest największy gatunek|mrówki jaki kiedykolwiek istniał.

{22499}{22545}Ożywiają się na widok zdobyczy -

{22549}{22666}każdego stworzenia,|które nie umknie na czas.

{22824}{22895}To jest przednia straż złowieszczej, zabójczej machiny.

{22899}{22970}Za nimi znajduje się pół milionowa armia,

{22974}{23112}która maszerując przez las, ogołaca każdą zdobycz do kości.

{23224}{23322}Mrówki znalazły następną ofiarę.

{24474}{24570}W samo popołudnie Propalaeotherium żeruje,

{24574}{24645}wyszukując kiście winogron na dnie lasu.

{24649}{24720}Według współczesnych standardów|te pierwotne konie są niewielkie,

{24724}{24770}jednak te małe mieszkające w lesie zwierzęta,

{24774}{24845}są tymi od których wzięły początek.

{24849}{24895}Obecnie nie są większe od kotów.

{24899}{24970}Muszą dopiero wykształcić kopyto,

{24974}{25084}teraz ich stopa ma jeszcze cztery palce.

{25199}{25270}W lesie, w którym za każdym|drzewem może czaić się drapieżnik,

{25274}{25320}te stworzenia zachowują nieustanną czujność,

{25324}{25437}gotowe by uciec przy najmniejszym dźwięku.

{26199}{26259}WIECZÓR

{26349}{26395}Przed zachodem słońca,

{26399}{26470}Leptictidium wyrusza z gniazda.

{26474}{26590}To jest odpowiedni czas, by znowu zapolować.

{26649}{26720}Przede wszystkim musi oczyścić ścieżki dookoła drzewa.

{26724}{26795}To da jej nieznacznie większą|szansę aby pochwycić zdobycz,

{26799}{26921}a w razie ucieczki wyprzedzić nieco napastników.

{26949}{27020}Młode chcą dziś do niej dołączyć.

{27024}{27095}Dotychczas karmiąc je piersią w gnieździe

{27099}{27145}zdołała utrzymywać z dala|od niebezpieczeństw czychających w lesie.

{27149}{27220}Jednak właśnie nadszedł czas|właściwy dla wszystkich ssaków,

{27224}{27341}kiedy nie powinny już polegać na mleku matki.

{27624}{27720}Młode muszą teraz nauczyć się jak samemu znaleźć pożywienie.

{27724}{27820}Ich jedyną szansą jest naśladowanie matki.

{27824}{27870}To są bardzo ważne lekcje.

{27874}{27945}Dotyk i zapach zdobyczy

{27949}{28045}pozwoli im poznać, czy nadaje się do zjedzenia.

{28049}{28120}Tym niemniej ich szanse przeżycia są znikome.

{28124}{28250}Większość z nich zginie nie osiągnąwszy dorosłości.

{28349}{28445}Pomimo nadejścia zmierzchu,|wielu drapieżników jest nadal aktywnych.

{28449}{28520}Ambulocetus chce coś jeszcze dzisiaj upolować.

{28524}{28645}Nad brzegiem jeziora przygotowuje następną zasadzkę.

{28649}{28720}Chociaż nie ma uszu, kładąc szczęki na ziemię

{28724}{28795}wyczuwa wibracje, w ten sposób|słyszy zbliżającą się zdobycz.

{28799}{28920}Ten sam mechanizm pozwala|mu odbierać sygnały pod wodą.

{28924}{29088}Jeśli jakieś zabłąkane zwierzę|znajdzie się w pobliżu, będzie na nie czekał.

{29823}{29919}Propalaeotherium wydają się mniej czujne niż zwykle.

{29923}{29944}Całe popołudnie,

{29948}{30044}pożywiali się fermentującymi|winogronami leżącymi pod pokrywą liści.

{30048}{30119}Zawierają one niewielką ilość alkoholu,

{30123}{30257}lecz to wystarcza by stępić ich,|zazwyczaj ostre zmysły.

{30473}{30623}To nie jest odpowiedni moment,|aby pozwolić sobie na nieostrożność.

{31748}{31844}Leptictidium ucieka w panice...

{31848}{31916}O mały włos.

{32423}{32469}W tym świecie

{32473}{32550}ptaki jedzą konie.

{32748}{32844}O zmierzchu Gastornis powrócił do gniazda.

{32848}{32953}Dopiero teraz odkrywa śmierć potomka.

{33048}{33177}Największy drapieżnik|upokorzony przez najmniejszego.

{33298}{33369}Rozmiary zmusiły ją do założenia gniazda na ziemi.

{33373}{33504}Teraz za to płaci, miesiące poświęceń poszły na marne.

{33748}{33844}Mimo wszystko, dzisiejszego|wieczora Leptictidium najadł się do syta.

{33848}{33944}Młode w komplecie powróciły ze swojej pierwszej wyprawy.

{33948}{34041}Nocą zazwyczaj są bezpieczni.

{34048}{34143}Dzisiaj będzie jednak inaczej.

{34723}{34819}Po całym dniu snu, ten nocny Godinotia budzi się.

{34823}{34894}Należy do naczelnych,

{34898}{34994}nowej grupy ssaków, która specjalizuje się w życiu na drzewach.

{34998}{35094}Naczelne posiadają przenikliwą|wyobraźnię i niesamowicie zwinne dłonie,

{35098}{35169}które nie tylko pomagają im w poruszaniu się wśród gałęzi,

{35173}{35244}lecz również chwytaniu ulubionych owadów,

{35248}{35344}nawet kiedy te skrywają się pod korą.

{35348}{35419}Są bardzo pomysłowe i chociaż ten jest samotnny

{35423}{35469}to właśnie do tej przedsiębiorczej gromady - naczelnych,

{35473}{35544}będzie należała przyszłość.

{35548}{35619}Po milonach lat ewolucji jednym z ich potomków

{35623}{35745}będzie gatnek bezwłosej małpy zwany Człowiekiem.

{35848}{35944}Przy brzegu jeziora Ambulocetus zastygł nieruchomo,

{35948}{36041}wytrwale czekając na zdobycz.

{36173}{36194}W nocy,

{36198}{36294}zupełnie inne gatunki zwierząt przychodzą do wodopoju.

{36298}{36463}W końcu mały drapieżnik chcąc ugasić|pragnienie staje w niewłaściwym miejscu.

{37048}{37144}Metoda działania Ambulocetusa jest prosta.

{37148}{37244}Jej wadą jest to, że dotąd|trzyma w pysku szamoczącą się zdobycz,

{37248}{37323}aż ta nie utonie.

{37573}{37632}PÓŁNOC

{37998}{38069}W miarę upływu czasu

{38073}{38144}Godinotia staje się trochę mniej samotny.

{38148}{38194}Wśród tych naczelnych kopulacja

{38198}{38300}jest częścią normalnego rytmu nocy.

{38373}{38471}Jednak to nie jest normalna noc.

{38848}{38894}Podziemny wstrząs.

{38898}{39051}Jest tutaj czymś zwyczajnym,|lecz ten jest większy aniżeli normalnie.

{39123}{39219}Trzęsienie wyzwoliło gaz uwięziony na dnie jeziora,

{39223}{39348}wypuszczając śmiercionośną|chmurę dwutlenku węgla.

{39973}{40069}Gnany przez wiatr, mknie przez podszycie lasu,

{40073}{40180}dusząc każde zwierzę na swojej drodze.

{40673}{40744}O poranku wszystko zaczyna się na nowo.

{40748}{40909}Toksyczna chmura rozpłynęła się, znacząc swoje przejście ciałami zwierząt.

{41098}{41169}Jednak Leptictidium i jej młode mieli szczęście.

{41173}{41219}Uniknęli śmierci jedynie dlatego,

{41223}{41319}że ich gniazdo leżało z dala od drogi,|którą przeszdeł śmiercionośny gaz.

{41323}{41394}Lecz jej walka, o to by przeżyć nigdy nie ustanie.

{41398}{41506}Znów jest odpowiednia pora, by polować.

{41598}{41669}Ponownie na swojej drodze natyka się na Ambulocetusa,

{41673}{41744}jednak instynkt podpowiada jej, że jest martwy.

{41748}{41841}Dzisiaj ocalało Leptictidium,

{41848}{41944}jednak, jak na ironię, przyszłość|tych gatunków będzie odmienna.

{41948}{42019}Leptictidium będzie skazana na zagładę,

{42023}{42119}kiedy ten gorący, mokry świat stanie się chłodniejszy i suchy,

{42123}{42194}a lasy zaczną zanikać.

{42198}{42269}Ambulocetus ma przed sobą wpaniałą przyszłość.

{42273}{42319}Jest przodkiem wielorybów,

{42323}{42394}wspaniałej dynastii ssaków,

{42398}{42505}a to właśnie ssaki opanują cały świat.

{42573}{42644}W następnym odcinku, przeniesiemy się o 15 milion lat,

{42648}{42719}do czasów kiedy potomkowie Ambulocetusa

{42723}{42831}stali się prawdziwymi władcami oceanów.

{42848}{42969}Na lądzie ssaki puściły w niepamięć skromne początki,

{42973}{43126}przekształącając się w największe i najdziksze zwierzęta na planecie.

{43148}{43219}Tłumaczenie i porawki: Hania & Arni 25 ([e-mail])

{43223}{43388}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..


{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1196}Wraz z innymi dinozaurami|wygnięły olbrzymie morskie gady,

{1200}{1296}które kiedyś terroryzowały oceany.

{1300}{1346}Od prawie dwudziestu pięciu|milionów lat nie było drapieżnika,

{1350}{1448}który mógłoby polować na rekiny.

{1550}{1699}Jednak teraz już istnieją,|wzbudzące grozę, nowe potwory z głębin.

{1925}{1996}Nadszedł czas olbrzymich wielorybów.

{2000}{2071}Nie przypominają łagodnych krewnych|z dwudziestego pierwszego wieku.

{2075}{2171}W tych dniach każdy wieloryb jest zabójcą.

{2175}{2274}W I E L O R Y B Y Z A B Ó J C Y

{2600}{2692}PAKISTAN|36 milinów lat temu

{2700}{2796}Jest późny Eocen,|świat jest nadal gorący.

{2800}{2871}Jednak bardziej suchy niż wcześniej,|tam gdzie niegdyś ląd został

{2875}{2946}przykryty bujnym tropikalnym lasem

{2950}{3021}widnieją teraz otwarte przestrzenie.

{3025}{3096}Uwolnione od ograniczeń|wynikających z życia w gęstym lesie

{3100}{3146}niektóre ssaki zaczęły|zwiększać swoje rozmiary.

{3150}{3294}Tutaj, na pozbawionych roślinności|równinach, duży jest piękny.

{3425}{3496}Te zmiany nie muszą|odpowiadać wszystkim.

{3500}{3596}Od bardzo dawna nie widziano|już wielkich krwiożerczych ptaków.

{3600}{3764}Na większości kontynentów zastąpiły je|nowe przerażające drapieżniki- ssaki.

{3825}{3921}Jak dinozaury przed nimi,|ssaki opanowały planetę,

{3925}{4021}muszą jednak sprostać|najtrudniejszemu wyzwaniu.

{4025}{4096}Zmiany klimatyczne,|które zaszły, są umiarkowane,

{4100}{4202}w przeciwieństwie do nadchodzących.

{4250}{4396}Ta opowieść zaczyna się w czasie intensywnych,|zmian klimatycznych.

{4400}{4471}Problem zaczyna powstawać w oceanie

{4475}{4585}i dotyka nawet najpotężniejszych ssaków.

{4600}{4671}Oto legendarna Tetyda

{4675}{4746}tropikalne morze rozciagające się

{4750}{4796}niemal na połowie powierzchni kuli ziemskiej.

{4800}{4896}Od czasów dinozaurów|łączące Azję z Atlantykiem.

{4900}{4946}Obecnie jest do środowisko życia ssaka,

{4950}{5082}który odniósł jeden|z największych sukcesów w historii.

{5300}{5346}Basilosaurusa.

{5350}{5463}Osiemnastometrowego drapieżnego wieloryba.

{5475}{5546}Cztery razy dłuższego|od Wielkiego Rekina Ludojada.

{5550}{5649}Ta samica waży sześćdziesiąt ton.

{5775}{5821}Trudno zatem wyobrazić sobie,|że jej przodkiem była mała,

{5825}{5953}pokryta futrem ryjówka|- zwierzę żyjące na drzewach.

{6325}{6396}O tej porze roku Basilosaurusy

{6400}{6534}gromadzą się w południowej|częśći Tetydy, by odbyć gody.

{6800}{6871}Samica jest wabiona|przez kilku samców.

{6875}{7037}Jednak wybiera najstarszego|i największego, to z nim chce się się połączyć.

{7075}{7146}Dla takich ogromnych, wolno pywających,|stworzeń gody nie są łatwym zadaniem.

{7150}{7246}Potrzebują drobnej, dodatkowej pomocy.

{7250}{7321}Dla przyjęcia odpowiedniej pozycji samiec

{7325}{7447}odwołuje się do spuścizny|po lądowych przodkach.

{7600}{7696}Basilosaurus zachował dwie|małe, tylne kończyny.

{7700}{7771}Nie nadają się do chodzenia czy też pływania,

{7775}{7871}pomagają jednak w połączeniu|ich długich wąskich ciał.

{7875}{7989}W przyszłości kończyny te zanikną zupełnie.

{8475}{8521}Zaloty skończyły się,

{8525}{8621}lecz wkrótce nastąpi kataklizm,|który sprawi,

{8625}{8768}że życie tych morskich stworzeń,|stanie się wyjątkowo ciężkie.

{8800}{8846}Na los tej samicy wpłynął wydarzenia,

{8850}{8946}do których dojdzie bardzo|daleko, na Antarktydzie.

{8950}{9021}Po raz pierwszy od setkek milionów lat,

{9025}{9071}morze zaczyna zamarzać na biegunach,

{9075}{9171}wywołując zawirowania prądów oceanicznych.

{9175}{9246}Dla wieloryba, który potrzebuje|około 80 kilogramów pokarmu dzienie,

{9250}{9346}najdrobniejsza zmiana w|populacji ryb, stanowi złą nowinę.

{9350}{9421}Jest na szczycie piramidy pokarmowej,|która wkrótce runie,

{9425}{9512}a właśnie zaszła w ciążę.

{9800}{9896}Oceaniczne prądy zaczynają|wywoływać anomalie klimatyczne,

{9900}{9996}odziaływując na pogodę|wzdłuż linii brzegowej Tetydy.

{10000}{10046}Wiele obszarów nawykłych|do wysokiego poziomu opadów

{10050}{10160}w tym roku nawiedziła|długotrwała susza.

{10225}{10296}Pomimo tych problemów,

{10300}{10414}życie, w miarę możliwości,|toczy się dalej.

{10425}{10521}Jednak susza może nieść|ze sobą nieprzyjemne efekty uboczne.

{10525}{10596}To jest Andrewsarchus,

{10600}{10696}ogromny mięsożerca,|o wysokości konia i ważacy blisko tonę.

{10700}{10771}Normalnie, poszukuje|jedzenia w głębi lądu,

{10775}{10871}jednak susza skierowała go ku plaży.

{10875}{10921}To zła wiadomość dla|wyczerpanego żółwia morskiego

{10925}{11046}usiłującego wrócić do wody|po nocy wypełnionej składaniem jaj.

{11050}{11121}Poczatkowo, Andrewsarchus sprawia|wrażenie jakby nie wiedział co zrobić

{11125}{11239}z tym niezwykłym,|opancerzonym stworzeniem.

{11275}{11428}Jest nawykły do ogryzania padliny|z olbrzymich rozlinożernych ssaków.

{11474}{11495}Pomio wyglądu,

{11499}{11545}Andrewsarchus nie jest spokrewniony|ze współczesnymi padlinożercami

{11549}{11620}takimi jak dzikie psy lub hieny.

{11624}{11725}O dziwo ma kopyta zamiast pazurów.

{11749}{11845}Tak naprawdę, jego najbliższymi|współczesnymi krewnymi są

{11849}{11917}owce i kozy.

{12049}{12145}W pewnym sensie,|jest owcą w wilczej skórze.

{12149}{12245}Jest też największym mięsożernym|ssakiem jaki kiedykolwiek chodził po Ziemi.

{12249}{12345}Potężne, metrowej długości|szczęki są stworzone do zgniatania,

{12349}{12471}więc osłona żółwia|morskiego na nic się nie zda.

{12799}{12845}W czasie suszy padlinożercy|często radzą sobie znakomicie,

{12849}{12895}jednak w dłuższym okresie,|te kopytne drapieżniki

{12899}{12945}nie przystosują się wystarczająco|szybko do zmian klimatu.

{12949}{13084}Jest jednym z ostatnich|przedstawicieli ginącego gatunku.

{13174}{13270}Minęło kilka miesięcy,|kapryśne oceaniczne prądy

{13274}{13320}zakłóciły równowagę na tyle,

{13324}{13395}że samica Basilosaurusa szuka pożywienia

{13399}{13495}setki mil od swoich|zwykłych terenów łowieckich.

{13499}{13545}W ciągu czterech miesięcy ciąży|jej sytuacja stała się krytyczna.

{13549}{13689}Obecnie jest zmuszona polować|w mało obiecujących miejscach.

{13699}{13770}Od południa Tetydę otacza

{13774}{13890}niekończący się|bezmiar mangrowych mokradeł.

{14099}{14145}W Eocenie,

{14149}{14245}to ogromna,|kwitnąca sieć dróg wodnych,

{14249}{14270}lecz uwierzysz lub nie,|w przyszłości

{14274}{14320}stanie się jednym z najbardziej|wyschniętych obszarów na planecie -

{14324}{14384}Saharą.

{14624}{14745}To miejsce trudno uznać za|teren łowiecki wieloryba,

{14749}{14770}lecz samica jest zdesperowana,

{14774}{14867}liczy na jakąkolwiek zdobycz.

{14924}{14995}W labiryncie kanałów,

{14999}{15070}jej rozmiary są istotną przeszkodą,

{15074}{15170}lecz głód nie daje jej spokoju.

{15199}{15245}Na gałęziach widzimy naczelne.

{15249}{15295}To są Apidium,

{15299}{15370}żyją w zorganizowanych grupach.

{15374}{15509}Natychmiast przekazują sobie|wieści o niebezpieczeństwie.

{15624}{15743}Inne stworzenia są niepomne nowego zagrożenia.

{15774}{15845}Wodno-lądowy ssak, Moeritherium,

{15849}{15945}jest zbyt duży, by zostać niepokoiony|przez drapieżniki takie jak krokodyle,

{15949}{16020}więc nie zważając szczebiotanie naczelnych

{16024}{16095}powraca do jedzenia.

{16099}{16170}Apidium przemieszcza się wzdłuż kanału

{16174}{16270}i dalej przez mangrowe mokradała,|szukając owocujących drzew.

{16274}{16370}Ponieważ różne gatunki drzew owocują w różnym czasie,

{16374}{16445}często muszą przecinać tory wodne - bardzo ryzykowna czynność.

{16449}{16520}w pobliżu czają się rekiny i krokodyle,

{16524}{16608}a teraz także wieloryb.

{16924}{17065}Skok wymaga odwagi, lecz w skokach|Apidium jest bardzo dobry.

{17174}{17220}Wieloryb jest sfrustrowany,

{17224}{17307}przynajmniej na razie.

{17449}{17518}Z przypływem,

{17524}{17570}niektóre drogi wodne stają się|zbyt szerokie, by przez nie skoczyć.

{17574}{17620}Apidium musi znaleźć bardziej ryzykowne|sposoby przejścia na druga stronę,

{17624}{17692}bliżej wody.

{18099}{18195}Dzisiaj, ich koszmar się ziścił.

{18199}{18268}To był rekin.

{18299}{18370}Teraz na pewno nie przejdą na drugą stronę.

{18374}{18457}Będą czekać na odpływ.

{18824}{18920}W przeciwieństwie do nich Moeritherium,|w wodzie jest zazwyczaj bezpieczny.

{18924}{19017}Spędza w niej większość dnia.

{19049}{19095}Chociaż budową ciała przypominają hipopotama

{19099}{19145}a wyglądem trochę świnie,

{19149}{19220}nie są z nimi spokrewnione.

{19224}{19320}Nos Moeritherium zdradza|jego prawdziwy rodzinny związek.

{19324}{19395}Nozdrza i warga połączyły się

{19399}{19470}aby stać się umięśnionym, zwinnym narządem,

{19474}{19520}pomocnym w szukaniu pożywienia.

{19524}{19595}To jest w istocie rodzaj trąby.

{19599}{19720}Ci łagodni roślinożercy|są wczesnymi krewnymi słonia.

{19724}{19770}Ważąc około 200 kilogramów,

{19774}{19869}nie muszą obawiać się rekinów.

{19899}{20024}Moeritherium zaprząta|myśl o nowych pastwiskach...

{20049}{20172}lecz zdąża prosto w paszczę samicy Basilosaurusa.

{20474}{20545}Moeritherium wspiął się na na suchy ląd...

{20549}{20617}w samą porę.

{20899}{21031}Jednak wygłodzony|Basilosaurus jeszcze się nie poddaje.

{21599}{21748}Na mangrowych mokradłach suchy ląd|i bezpieczeństwo są tymczasowe.

{21874}{21945}Woda nadal się podnosi,

{21949}{22045}i gdy przypływ osiągnie swoje apogeum|w ciągu kilku godzin,

{22049}{22181}nawet najbardziej pewny grunt,|stanie się morskim dnem.

{22349}{22490}Basilosaurus wkrótce będzie w stanie dotrzeć do Moeritherium.

{23274}{23412}W desperacji zaatakowała|za wcześnie i wejszła na mieliznę.

{23899}{23970}Do czasu kiedy wieloryb uwolnił się,

{23974}{24045}Moeritherium uciekł do płytszych kanałów

{24049}{24170}gdzie nawet cierpiący głód|Basilosaurus nie jest w stanie go ścigać.

{24174}{24341}Dla wieloryba, mangrowe bagna nie|okazały się szczęśliwsze od otwartego morza.

{24424}{24470}Eoceński EL Nińo dalej sieje zamęt.

{24474}{24570}Rozchwianie pogody powoduje,|że zwierzęta zdają się być zdezorientowane.

{24574}{24645}W północnej części Tetydy|spadły deszcze,

{24649}{24759}jednak sześć tygodni później niż zwykłe.

{24974}{25121}Poza tym, zamiast utrzymać się miesiącami,| trwały kilka tygodni.

{25224}{25320}Na sawannie, deszcze w nareszcie|pozwolą na rozwój roślinności,

{25324}{25395}lecz szkody wyrządzone|przez przedłużającą się suszę

{25399}{25476}już się nie cofną.

{25499}{25595}Szczególnie dotkliwie|odczuły ją stada Brontotherium.

{25599}{25670}Mimo tego,|że są dalekimi krewnymi koni i nosorożców,

{25674}{25720}nie są podobni do żadnego z tych gatunków.

{25724}{25770}Dwukrotnie przerastają współczesnego nosorożca,

{25774}{25820}posiadając jedną trzecią objętości jego mózgu.

{25824}{25920}Nie są więc najbystrzejszymi ze zwierząt.

{25924}{26020}Jednak są jedym z najbardziej|zaradnych gatunków ssaków.

{26024}{26120}Spotykanym na północnej półkuli|w grupach liczących setki osobników.

{26124}{26271}Pomimo tego, że w tym roku,|niektóre stada są w opłakanym stanie.

{26399}{26470}Ten okres powinien być|przeznaczony na wydawanie potomstwa,

{26474}{26596}jednak bardzo wiele|cielaków rodzi się martwych.

{26624}{26670}Tylko niektóre|z młodych przetrwają suszę,

{26674}{26784}zachowując się tak jak inne w ich wieku.

{26799}{26870}Dwa młode samce|przygotowując do dorosłości

{26874}{26990}wyzwają się do walki o wyimaginowane samice.

{27049}{27095}To co ich jeszcze różni nosorożca,

{27099}{27195}to fakt, że narośl na ich|nosach to kość, a nie róg czy włosy.

{27199}{27270}Jest to raczej ozdoba niż broń.

{27274}{27420}Większość z tych kostnych|grzebienni jest po prostu bardzo krucha.

{27424}{27537}Nastały korzystne czasy dla padlinożerców.

{27599}{27743}Andrewsarchus próbuje podejść|do martwego cielęcia Brontothere.

{27749}{27847}Samica broni go jednak zażarcie.

{28074}{28120}Nie sposób powiedzieć,

{28124}{28195}czy matka rozumie to,|że jej cielę nie żyje.

{28199}{28320}Jak większość ssaków,|łączy ją bardzo silną więź z potomkiem,

{28324}{28450}staje więc w jego obronie|tak długo jak tylko może.

{28499}{28592}Nadszedł drugi Andrewsarchus,

{28599}{28706}będzie jej trudno utrzymać obu z dala.

{29049}{29189}Pierwszy Andrewsarchus wykorzystuje|szansę i chwyta zdobycz.

{29449}{29520}Po całym dniu walki w beznadziejnej sprawie,

{29524}{29619}matka wydaje się zrezygnowana.

{29824}{29961}Padlinożercy nie są|przyzwyczajeni do dzielenia się łupem.

{30274}{30320}Gdy walczą o cielę,

{30324}{30455}ruch jego ciała matka omyłkowo|bierze za oznakę życia.

{30499}{30588}Znów jest gotowa do walki.

{31124}{31258}Wraca do bezowocnych prób|przywrócenia potomka do życia.

{31274}{31364}Andrewsarchus jednak wróci.

{31674}{31720}Minęło kilka tygodni,

{31724}{31795}brak jest oznak, że kryzys na|morzu niebawem zostanie zażegnany.

{31799}{31928}Stan ten można określić|jako oceaniczną klęskę głodu.

{32024}{32120}Dla samicy Basilosaurusa,|która jest teraz w zawansowanej ciąży,

{32124}{32170}sytuacja wydaje się beznadziejna.

{32174}{32270}Pożywienia z trudem wystarcza dla niej samej,|a musi jeszcze zatroszczyć się potomka.

{32274}{32345}Jej ograniczone zapasy tłuszczu|zostały już prawie wyczerpane,

{32349}{32471}ciało niebawem usunie płód, by ocalić jej życie.

{32699}{32795}Nagle, morze dookoła niej|wypełnia gwar aktywności

{32799}{32919}grupy mniejszych|wielorybów zwanych Dorudonami.

{32999}{33070}Kiedy Dorudony zbierają się w stada,

{33074}{33187}oznacza to,|że samice wkrótce będą rodzić.

{33199}{33270}To mogłoby wyglądać|na przyjazne pozdrowienie.

{33274}{33320}Jednak w istocie nim nie jest.

{33324}{33370}Małe wieloryby,|wykorzystując przewagę liczebną,

{33374}{33420}oblegają tłumnie olbrzyma,|zmuszając samicę do odpłynięcia.

{33424}{33495}Basilosaurus poluje na ich młode,

{33499}{33631}a w pobliżu musi być|miejsce gdzie przychodzą na świat.

{33724}{33820}Okazuje się jednak, że samica|kieruje się w stronę morskiego dna,

{33824}{33925}ale w jej szaleństwie jest metoda.

{33999}{34094}Musi zrobić coś,|co jest w tej chwili najważniejsze,

{34098}{34144}jeżeli jej nienarodzone młode|ma utrzymać się przy życiu.

{34148}{34223}Musi się ocierać.

{34423}{34494}Przez przeciąganie się|po pobliskej mierzei,

{34498}{34569}może zrzucić zrogowaciałą|zewnętrzna warstwę naskóka

{34573}{34705}wraz z zagnieżdżonymi|w niej skorupiakami i pasożytami.

{34798}{34869}Dla zwierzęcia, które polując|wykorzystuje swoją szybkość,

{34873}{34944}utrzymanie gładkiego i opływowego ciała

{34948}{35044}ma istotne znacznie,|decydując o życiu lub śmierci.

{35048}{35168}Jest już gotowa,|by znów wyruszyć na polowanie.

{35473}{35544}Każdego roku,|Dorudony zbierają się w tej cichej,

{35548}{35644}osłoniętej lagunie, aby wydać potomstwo.

{35648}{35769}Pojawiają się pierwsze młode,|mają zaledwie kilka dni...

{35773}{35844}a już są w śmiertelnym niebezpieczeństwie.

{35848}{35940}Basilosaurus znalazł lagunę.

{36048}{36094}Samica została zauważana,

{36098}{36226}cielęta są szybko|wyprowadzane z zagrożonego rejonu.

{36523}{36619}Broniąc się, dorosłe Dorudony|przypuszczają ostry atak,

{36623}{36721}usiłując odpędzić Basilosaurusa.

{36798}{36869}Ich wysiłki okazują się|zaskakująco skuteczne.

{36873}{36959}Basilosaurus oddala się.

{37123}{37144}Spokój został przywrócony,

{37148}{37231}niestety nie na długo.

{37323}{37404}To jest głodna matka.

{38098}{38144}W ciągu kilku dni,

{38148}{38258}Basilosaurus będzie wracał wielokrotnie.

{38398}{38444}Laguna zmieniła się z oazy

{38448}{38522}w krwawą łaźnię.

{38598}{38694}To właśnie znaczy być na|szczycie piramidy pokarmowej.

{38698}{38769}Potrzebna była śmierć kilku cieląt Dorudona

{38773}{38890}aby zachował życie nienarodzony Basilosaurus.

{39723}{39844}Minął rok odkąd samica|Basilosaurusa odbyła gody.

{39848}{39947}Ponownie pływa po otwartym morzu.

{39973}{40069}Jednak tym razem nie jest sama.

{40223}{40269}Wbrew wszystkim przeciwnościom,

{40273}{40348}w końcu urodziła.

{40523}{40569}Mimo kłopotów,

{40573}{40678}ona i cielę utrzymali się przy życiu.

{40823}{40894}Niestety, to przez co przeszli,|to zaledwie początek.

{40898}{40969}Zaburzenia klimatyczne będą postępować dalej,

{40973}{41019}wyznaczając koniec Eocenu

{41023}{41094}i powodując największą zagładę gatunków

{41098}{41169}od wyginięcia dinozaurów.

{41173}{41219}Niszczące jak niejeden meteor

{41223}{41319}będzie zakłócenie prądów oceanicznych

{41323}{41419}spowodowane przez stopniowe|zamarzanie Antarktydy.

{41423}{41494}Jak gigantyczny El Nińo,|tylko znacznie gorsze.

{41498}{41619}Zginie 20 procent z wszystkich żyjących na Ziemi istot.

{41623}{41694}Wieloryby przetrwają,

{41698}{41769}lecz Basilosaurusa i jego gatunku

{41773}{41857}między nimi nie będzie.

{42023}{42094}W następnym odcinku,|ssaki staną się jeszcze większe.

{42098}{42169}Będziemy wędrować wraz z Indricotherium,

{42173}{42244}ssakiem, który rozmiarami|mógłby równać się z dinozaurami.

{42248}{42294}To jest świat wielkich,

{42298}{42360}złych...

{42398}{42466}i brzydkich.

{42573}{42644}Tłumaczenie i poprawki: Hania i Arni 25([e-mail])

{42648}{42813}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::.. {925}{1003}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1220}MONGOLIA|25 milionów lat temu.

{1225}{1321}Z mroku wyłania się 12 tonowy olbrzym.

{1325}{1371}To samica Indricotherium,

{1375}{1446}wkrótce będzie rodzić.

{1450}{1546}Wyszukuje w kanionie zaciszne|miejsce mając nadzieję,

{1550}{1652}że noworodek będzie tam bezpieczny.

{1675}{1721}Tuż przed świtem,

{1725}{1839}jej dwuletnia ciąża|w końcu dobiegła końca.

{2075}{2200}To samiec,|niestety już jest w niebezpieczeństwie.

{2275}{2346}Hałas i zapach porodu

{2350}{2421}przyciągnął drapieżniki, Hyaenodony.

{2425}{2521}Wbrew nazwie nie|są spokrewnione z hienami.

{2525}{2596}Są bardziej niebezpieczne.

{2600}{2671}Na tle Indricotherium,|mogą wydawać się drobni,

{2675}{2746}rozmiarem dorównują jednak nosorożcom.

{2750}{2796}Bez trudu potrafią zabić cielę,

{2800}{2904}o ile wcześniej uporają się z matką.

{2925}{3046}Samica rozpaczliwie próbuje|utrzymać dziecko między nogami

{3050}{3164}gdzie może je bronić|potężnymi kopnięciami.

{3325}{3423}Jednak Hyaenodony nie rezygnują.

{3450}{3606}Cielę będzie miało szczęście jeśli|zobaczy swój pierwszy wschód słońca.

{3750}{3843}Z I E M I A G I G A N T Ó W

{3975}{4021}Okres ten nazywamy Oligocenem.

{4025}{4146}Świat właśnie przetrwał|lata katastrofalnych zmian klimatu,

{4150}{4221}które doprowadziły do wyginięcia|jednej piątej wszystkich gatunków.

{4225}{4321}Ziemia zaleczyła rany,|lecz w efekcie świat się zmienił-

{4325}{4448}zmieniła się pogoda,|inne są rośliny i zwierzęta.

{4550}{4671}Tutaj, w Mongolii, niektóre zwierzęta|urosły do ogromnych rozmiarów.

{4675}{4746}Ten odcinek poświęcony będzie|losom jednego z tych olbrzymów -

{4750}{4821}dziecku Indricotherium.

{4825}{4896}Podczas nocy kanion był|sceną dramatycznych wydarzeń,

{4900}{5046}narodzin, a potem odpędzenia Hyaenodonów.|Młode jest wielkim szczęściarzem.

{5050}{5146}Tak jak inne noworodki, waży około 250 kg.

{5150}{5221}Jego nogi nie są jeszcze|przyzwyczajone do noszenia ciężaru,

{5225}{5344}resztę poranka spędzi|więc na nauce chodzenia.

{5450}{5546}O poranku uaktywniają|się inni mieszkańcy kanionu -

{5550}{5621}osobliwe zwierzęta |takie jak Chalicotherium.

{5625}{5671}Prawie trzymetrowe stworzenie,

{5675}{5771}dla ochrony swoich długich pazurów,chodzące na kostkach.

{5775}{5846}Te potężne kończyny|są bardzo skuteczne w obronie,

{5850}{5921}jednak najczęściej, ten roślinożerca|używa ich do ściągania gałęzi

{5925}{6038}by dostać się do smacznych, miękich liści.

{6125}{6196}Chodem przypominają goryle,|sposobem jedzenia pandy,

{6200}{6332}lecz ich najbliższymi,|współczesnymi krewnymi są konie.

{6425}{6521}Noworodek również musi myśleć o jedzeniu.

{6525}{6621}To jest początek|najtrudniejszego okresu w jego życiu.

{6625}{6696}Będzie zależny od matki|przez co najmniej trzy lata.

{6700}{6821}Potrzebuje jej ochrony,|pierwszy rok żywi się jedynie mlekiem.

{6825}{6896}To jest zadziwiająco długie|zaangażowanie ze strony matki.

{6900}{6971}Jednak jeśli będzie w stanie|przetrwać najtrudniejszy okres,

{6975}{7130}rozmiary sprawią, że żaden drapieżnik|na Ziemi nie będzie mu straszny.

{7200}{7296}W Oligocenie, na wielu obszarach|klimat stał się zmienny, zależny od pory roku.

{7300}{7346}W Mongolii, długie okresy suszy

{7350}{7421}przeplatane są przez|krótkotrwałe, gwałtowne deszcze.

{7425}{7572}Klimat ukształtował nie tylko|środowisko, lecz również zwierzęta.

{7600}{7671}Przeżywają najokrutnejsi,

{7675}{7746}a nie pojawił się straszniejszy niż on -

{7750}{7796}olbrzymi Entelodont,

{7800}{7846}Groza Równin.

{7850}{7921}To są dalecy krewni świni.

{7925}{7996}O wysokości dwóch metrów, agresywne,

{8000}{8046}masywne jak czołgi,

{8050}{8146}ale z mózgiem wielkości pomarańczy.

{8150}{8246}Samica Niedźwiedzia Psa wraz młodymi|wycofuje się na bezpieczniejszą odległość,

{8250}{8296}jednak dzisiaj nie mają szczęścia.

{8300}{8346}Chociaż ci krewni niedźwiedzi i psów

{8350}{8506}są brutalnymi małymi drapieżnikami,|przy wodopoju znaczenie ma rozmiar.

{8525}{8596}Przybyła również matka Indricotherium,| chce ugasić pragnienie.

{8600}{8722}Jest jednak sama,|nigdzie nie widać jej dziecka.

{8825}{8921}Drugi Entelodont|przyszedł do źródła.

{8925}{9046}Podczas godów,|samce stają się bardzo agresywne,

{9050}{9096}próbują ustalić,|który z nich zajmie najwyższą pozycję.

{9100}{9220}Wtedy największym|wrogiem jest inny Entelodont.

{9300}{9432}Takie spotkanie może|przestraszyć nawet Indricotherium.

{10175}{10271}Zwycięski Entelodont przerażającymi kłami

{10275}{10373}zadaje pokonanemu głębokie rany.

{10475}{10571}W tym czasie cielę leży nieruchomo.

{10575}{10621}Udaje martwego

{10625}{10711}dopóki trwa zamieszanie.

{11000}{11071}To jest strategia|przetrwania młodego cielęcia.

{11075}{11171}Podczas nieobecności matki,|instynktownie cały czas leży spokojnie,

{11175}{11271}aby nie zwracać uwagi drapieżników.

{11275}{11395}Dopiero kiedy samica wraca,|wychodzi z ukrycia.

{11600}{11721}W kanionie pozostaje względnie|bezpieczny przez kolejny tydzień,

{11725}{11841}lecz później matka decyduje,|że czas odejść.

{11975}{12046}Cielę jest obecnie silne,|na tyle trzyma się pewnie na nogach,

{12050}{12121}że może zaryzykować|wyjście na otwarte równiny,

{12125}{12226}gdzie spędzi resztę swojego życia.

{12425}{12538}Ten olbrzym nie jest|potomkiem dinozaurów.

{12575}{12621}Indricotherium jest|spokrewniony z nosorożcem,

{12625}{12696}lecz ich rozmiary są nieporównywalne.

{12700}{12796}Dorosły samiec|ma siedem metrów wzrostu

{12800}{12821}i waży około 15 ton.

{12825}{12939}Odpowiada to ośmiu|współczesnym nosorożcom.

{12950}{13109}Żadne lądowe stworzenie nie jest|w stanie zbliżyć się do tych osiągnnięć.

{13150}{13221}Rozmiary nie tylko|chronią przed drapieżnikami,

{13225}{13368}pozwalają też obejść się bez|jedzenia i picia przez wiele dni.

{13474}{13570}Cielę garnie się by zbadać|ten nowy, tajemniczy świat...

{13574}{13670}lecz pierwsze spotkanie wywołuje szok.

{13674}{13770}Agresywny Niedźwiedź Pies nie ma|zrozumienia dla jego ciekawości.

{13774}{13820}Jej młode są w pobliżu,

{13824}{13941}dla niej to niezdarne|cielę jest zagrożeniem.

{14024}{14146}Niewiele trzeba,|by pobiegł z powrotem do matki.

{14349}{14445}Właściwe od początku,|dziecko naśladuje matkę

{14449}{14520}ucząc się jak ma postępować.

{14524}{14570}Kiedy, obchodząc swoje terytorium,

{14574}{14645}wącha stos łajna, on robi to samo.

{14649}{14695}Pewnego dnia zrozumie,

{14699}{14795}że każdy Indricotherium|wydziela niepowtarzalną woń.

{14799}{14895}W ten sposób matka wskazuje,|jakie zwierzęta są w okolicy.

{14899}{15000}Rozpoczęły się lekcje przetrwania.

{15074}{15220}W pobliżu znajduje się młody,|zaledwie trzyletni Indricotherium.

{15249}{15320}Nie jest obcy,|to poprzednie cielę samicy.

{15324}{15470}Jednakże, obecnie nie ma dla niego|czasu i zdecydowanie go odtrąca.

{15474}{15584}Młode nie wie,|że czeka go taki sam los.

{15849}{15920}Rozpoczęła się właśnie długa, sucha pora.

{15924}{15970}Jak dotąd jedzenia jest|pod dostatkiem.

{15974}{16070}W następnych miesiącach|będzie jednak inaczej,

{16074}{16193}zwierzęta objadają się|więc póki jeszcze mogą.

{16224}{16320}Matka obgryza wierzchołki drzew,

{16324}{16432}kolejna korzyść|z posiadanych wymiarów.

{16499}{16595}Zaledwie dwumiesięczne|młode nie potrzebuje

{16599}{16645}innego pokarmu poza mlekiem,

{16649}{16745}ale to nie powstrzymuje go od prób naśladowania.

{16749}{16908}Tak się zdarza gdy cielęta uczą się|które części bezpiecznie można zjeść.

{16949}{17020}Jednak, to jest przykre doświadczenie|ponieważ młode oddala się.

{17024}{17140}Zaledwie 20 metrów dalej|czai się Hyaenodon.

{17799}{17870}Szczęki Hyaenodona potrafią kruszyć|kości z niewyobrażalną siłą

{17874}{17945}ponad 1000 funtów na cal kwadratowy.

{17949}{18062}Jedno ukąszenie łamie kark Chalicotherium.

{18149}{18220}Potrafią zjeść padlinę w całości,

{18224}{18295}wraz z zębami.

{18449}{18520}Jednak nie będzie miał takiej szansy.

{18524}{18653}Pojawiły się miejscowe zbiry,|maja przewagę liczebną.

{18924}{18995}W daremnej próbie ukrycia zapachu padliny,

{18999}{19070}Hyaenodon oddaje na nią kał.

{19074}{19203}Jednak trzeba o wiele|więcej aby oszukać Entelodonty.

{19799}{19900}Świnie z piekła rodem zdobyły łup.

{20024}{20102}3 miesiące później.

{20174}{20245}W suchej porze zmienił się krajobraz.

{20249}{20345}Tak jak gdyby wszystkie|życiodajne soki spłynęły z równin.

{20349}{20420}Tak właśnie wygląda sezonowość.

{20424}{20520}Nie pada od miesięcy,|brak pokarmu

{20524}{20570}i niezwykle mało wody.

{20574}{20645}W Mongolii,|ssaki rozwinęły się w taki sposób,

{20649}{20720}by przetrwać nawet|w tak trudnych warunkach.

{20724}{20850}Jednak w tym roku|są w wyjątkowo ciężkim położeniu.

{21024}{21120}Samica Indricotherium nie może|znaleść wody od kilku dni,

{21124}{21220}jej odwodniony organizm|nie produkuje mleka.

{21224}{21270}Młode ma teraz 9 miesięcy

{21274}{21390}i po raz pierwszy doświadcza ciężkiego losu.

{21624}{21749}Pomimo nieustannych prób ssania,|matka odrzuca go.

{21924}{22020}Ze względu na rozmiar,|dorosłe mogą przetrwać bez wody wiele dni,

{22024}{22120}jednak cielę ma mniej rezerw,|z których może czerpać,

{22124}{22229}dlatego staje się zatrważająco słabe.

{22599}{22720}Noce są chłodniejsze|i dogodniejsze do wędrówek.

{22724}{22795}Każdego wieczoru matka z młodym|wyruszają na poszukiwanie wody.

{22799}{22870}Inne Indricotheria|wędrują w tym samym celu,

{22874}{22970}dzisiaj do naszej pary|przyłączyła się stara samica.

{22974}{23020}Indricotherium bez trudu|może dożyć 80 lat.

{23024}{23070}Ta długowieczność pozwala

{23074}{23194}na znakomite poznanie|otaczajączego środowiska.

{23274}{23320}Jeśli w pobliżu jest woda,

{23324}{23456}to można iść o zkład,|że sędziwa samica zna to miejsce.

{23699}{23770}W końcu znajdują|zamuloną resztkę jeziora,

{23774}{23870}w samą porę,|bo cielę jest bliskie zapaści.

{23874}{23945}Będzie musiał trochę|poczekać na mleko,

{23949}{24053}przynajmniej może ugasić pragnienie.

{24274}{24320}To jest pierwsza noc od jakiegoś czasu

{24324}{24452}kiedy te olbrzymy mogą odpocząć| i spokojnie zasnąć.

{24724}{24845}Następnego poranka,|matka wstaje bardzo wcześnie.

{24849}{24920}Cielę nadal głoduje.

{24924}{24970}Jednak tym razem samica reaguje

{24974}{25057}i nagradza go mlekiem.

{25399}{25554}Kiedy w końcu nadchodzi pora deszczowa,|opady są niezwykle intensywne.

{25599}{25670}Od wypalonych równin...

{25674}{25720}po zdradliwe trzęsawiska -

{25724}{25770}wszystko się zmienia...

{25774}{25846}w mgnieniu oka.

{26249}{26345}Jednak nagłe ulewy|dla niektórych mogą być katastrofą.

{26349}{26370}Legowisko Psa Niedźwiedzia

{26374}{26470}zapadło się podmyte przez falę powodziową.

{26474}{26591}Zaniepokojona matka kopie,|by odnaleźć młode.

{26749}{26795}Znajduje tylko jednego,

{26799}{26891}który niestety już nie żyje.

{26949}{27070}Teraz płynie tu rzeka,|której wcześniej nie było.

{27074}{27188}Szukając pokarmu,|para musi ją przekroczyć.

{27249}{27320}Dla młodego jest to nowy,|trudny egzamin.

{27324}{27428}Na początku nie chce|wejść za matką.

{27649}{27720}Wreszcie kiedy lęk przed tym,|że zostanie sam

{27724}{27867}bierze górę nad obawą wejścia do wody,|młode wkracza do rzeki.

{27974}{28069}Pływa po raz pierwszy w życiu.

{28099}{28212}Jak się okazuje,|nie jest to takie trudne.

{28674}{28745}Po dotarciu na drugą stronę,

{28749}{28820}musi jeszcze wspiąć się na brzeg,

{28824}{28870}który jest urwisty i śliski.

{28874}{28970}W przeciwieństwie do matki,|nie zrobi jednego małego kroku.

{28974}{29064}Matka nie śpieszy z pomocą.

{29124}{29195}Jest zdany na własne siły...

{29199}{29285}nie jest tym zachwycony.

{30049}{30165}Trudne zadanie|dla tak ciężkiego młodzieńca.

{30349}{30470}Susza to ciężki okres,|ale wiele wskazuje na to,

{30474}{30570}że nadejście pory deszczowej|oznacza dla cielęcia koniec wygodnego życia.

{30574}{30620}Nadszedł czas aby|sam zaczął zdobywać jedzenie.

{30624}{30720}Cielęta Indricotherium|są odstawiane od piersi po roku.

{30724}{30795}Jednak kiedy mleko|stanowni całe ich życie,

{30799}{30945}przekonanie młodych do innego pokarmu|jest trudne i wymaga dużo cierpliwości.

{30949}{31020}Będzie próbował|dostać się do ulubionego napoju,

{31024}{31070}jednak matka nie ma już mleka.

{31074}{31185}Musi żywić się roślinami, inaczej zginie.

{31424}{31470}Po długiej suchej porze,

{31474}{31520}paleta barw powoli wraca na równiny,

{31524}{31625}od nowa rozpoczyna się cykl życia.

{31649}{31757}Dla Indricotherium, to jest pora godów.

{31824}{31934}Młody samiec|wyczuł zapach samicy w rui.

{31949}{32045}To matka naszego cielęcia.|Po tym jak przestała karmić piersią

{32049}{32126}znowu jest płodna.

{32174}{32295}Cielę wyraźnie nie wie co myśleć|o zbliżającym się kolosie.

{32299}{32445}W tej chwili samica także nie|przejawia widocznego zainteresowania.

{32449}{32545}Nagle drugi, starszy samiec|pojawia się horyzoncie.

{32549}{32680}Podkreśla swój status|hojnie opryskując ziemię moczem.

{32824}{32895}Młodszy samiec nie dał się|tak łatwo zastraszyć,

{32899}{33010}rywale oceniają się przed brutalną walką.

{33249}{33320}Kiedy walczą dwa 30 tonowe monstra,

{33324}{33395}można sobie wyobrazić|jakie siły odziałują na ich kości.

{33399}{33470}Czaszki samców są przystosowane

{33474}{33581}do stawienia czoła takiej rywalizacji.

{33699}{33745}Po półgodznnym przedstawieniu

{33749}{33841}sędziwy samiec wycofuje się.

{33999}{34020}Jednak wraz z końcem walki,

{34024}{34095}nad cielęciem zawisło|poważne niebezpieczeństwo -

{34099}{34195}zagrożeniem do młodego|Indricotherium jest dorosły samiec.

{34199}{34318}Podczas godów,|cielęta mogą zostać stratowane.

{34524}{34595}Po raz pierwszy inny osobnik

{34599}{34670}staje między nim a matką.

{34674}{34770}Młode rozpaczliwie|próbuje rozdzielić dorosłych

{34774}{34849}i zatrzymać gody.

{35124}{35170}Przez następnych 36 godzin,

{35174}{35245}samiec będzie kilka|razy parzył się z matką cielęcia,

{35249}{35320}nie dopuszczając rywali.

{35324}{35423}Nasze cielę czekają trudne czasy.

{35624}{35696}2 lata później.

{35899}{35970}To dopiero początek pory deszczowej,

{35974}{36115}Chalicotherium zaczynają|już jednak szukać świeżych porostów.

{36199}{36245}Samica Indricotherium jest w ciąży,

{36249}{36345}będzie rodzić już za kilka dni.

{36399}{36445}Obok niej stoi jej młode,

{36449}{36520}ma już trzy lata i waży ponad tonę.

{36524}{36645}Dzięki matce poznał|wiele przydatnych umiejętności,

{36649}{36795}takich na przykład, jak pozbyć się|pasożytów ocierając się o drzewa.

{36799}{36895}Jednakże to,|czego dotychczas się nauczył

{36899}{36970}nie przygotowało go|do tego co ma nastapić.

{36974}{37103}Rano cielę dozna największego|wstrząsu w swoim życiu.

{37449}{37587}Matka zachowuje się w stosunku|do młodego bardzo dziwnie...

{37599}{37686}robi jedynie to, co musi.

{37699}{37765}Odpędza go.

{37824}{37920}Aby zapewnić przyszłemu|potomkowi jak najlepsze szanse,

{37924}{38070}musi przerywać więź jaka przez|trzy lata łączyła ją z dzieckiem.

{38124}{38220}Nastał moment kiedy|musi obrać własną ścieżkę.

{38224}{38317}To jest najtwardsza z lekcji.

{38849}{38920}Na pewien czas|młody samiec znika,

{38924}{39020}pojawia się dopiero|kilka tygodni później,

{39024}{39111}samotny, na brzegu rzeki.

{39124}{39243}Nie wiadomo dlaczego utyka,|najprawdopodobniej

{39249}{39320}walczył z podobnym, młodym samcem.

{39324}{39395}Jednym z niewielu stworzeń,|które może mu zagrozić.

{39399}{39524}Podąża do jedynej|znanej mu bezpiecznej przystani.

{39624}{39670}Jego matka wychowuje nowe cielę

{39674}{39797}i na niego przeniosła|swój instynkt macierzyński.

{39899}{40009}Teraz jest dla niej|jedynie zagrożeniem.

{40223}{40319}Nie może już nigdy liczyć|na pomoc ze strony matki.

{40323}{40409}Resztę życia spędzi sam.

{40598}{40669}Mija miesiąc...dwa,

{40673}{40719}trzy,

{40723}{40769}a samiec nie daje znaku życia.

{40773}{40819}Pewnego dnia niespodziewanie,

{40823}{40919}pojawia się ponownie na dawnym terytorium.

{40923}{41069}Po kontuzji nie ma już śladu,|młodzieniec wydaje się być w dobrej kondycji.

{41073}{41189}Lecz jest niebezpiecznie blisko Entelodonta.

{41498}{41594}Nie ma obawy,|że znalazł się w niewłaściwym miejscu,

{41598}{41759}jest już wystarczająco potężny aby|zatroszczyć się o swoje bezpieczeństwo.

{42198}{42319}W następnym odcinku,|podążymy ku początkom ludzkości

{42323}{42394}Powrócimy do Afryki|sprzed trzech milionów lat.

{42398}{42469}aby spotkać małpy,|które chodziły na dwóch nogach.

{42473}{42544}Nasi przodkowie żyli w niebezpiecznym świecie.

{42548}{42644}W przeciwieństwie do nas,|nie byli drapieżnikami, lecz zwierzyną.

{42648}{42719}Tłumaczenie na podstawie|napisów angielskich: Hania i Arni 25.

{42723}{42888}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: {950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1575}{1671}Niektóre stworzenia|potrafią wyrażać emocje.

{1675}{1796}Te wyjątkowe istoty|reagują na śmierć członka grupy

{1800}{1896}w sposób, który dopiero|zostanie określony jako "smutek".

{1900}{2041}Odeszła najstarsza samica,|w końcu przegrała walkę z malarią.

{2075}{2146}Obok ciała, siedzi jej trzyletnie,|osierocone dziecko.

{2150}{2271}Matka była najważniejszą|rzeczą w jego życiu i bez niej,

{2275}{2396}przetrwanie w tym trudnym świecie|stanie się prawie niemożliwe.

{2400}{2502}N A S I P R A P R Z O D K O W I E

{2650}{2721}ETIOPIA|3,2 miliona lat temu.

{2725}{2821}Oto północny kraniec|Wielkiej Afrykańskiej Doliny -

{2825}{2971}porażający krajobraz powstały|przez obsunięcie się części kontynentu.

{2975}{3095}Tutaj znajduje się|kolebka ewolucji czołowieka.

{3275}{3396}W ciągu kilku milionów lat jedna|mała roślinka zmieniła obraz świata.

{3400}{3556}Tam gdzie kiedyś był las,|rozpościerają się ogromne, trawiaste obszary.

{3600}{3740}Wraz ze zmianą roślinności|pojawiły się nowe gatunki ssaków.

{3800}{3896}Na pierwszy rzut oka mógłbyś sądzić,|że jesteśmy w XXI wieku,

{3900}{3971}jednak różnice są znaczne.

{3975}{4046}Duże koty są odmianą|tygrysa szablozębnego,

{4050}{4158}chociaż te, na razie,|mają małe szable.

{4225}{4321}Deinotherium przypominają słonie,

{4325}{4396}lecz są od nich trzy razy większe,

{4400}{4535}mają też kły zakrzywione w dół,|by zdzierać korę z drzew.

{4650}{4793}Jednak to na skraju lasu|żyje najbardziej niezwyłe stworzenie.

{4825}{4896}Rozwinięty gatunek małpy,

{4900}{4996}który wyraźnie posiada pierwsze,|typowo ludzkie cechy.

{5000}{5096}To nie mózg odróżnia ich od innych gatunków,|czyniąc bliższymi nam.

{5100}{5221}Ma dopiero jedną trzecią|objętości mózgu człowieka.

{5225}{5339}Nie jest to także skóra,|ta jest owłosiona.

{5350}{5446}Jest to umiejętność|nieznana innym małpom.

{5450}{5603}Coś, co sprawi, że pewnego dnia|zostaną uznani za "brakujące ogniwo".

{5675}{5761}Te małpy chodzą pionowo.

{5900}{5946}To są Australopiteki.

{5950}{6021}Gdybyś cofnął się o 200 tys.|pokoleń to zobaczyłbyś,

{6025}{6071}że twoi krewni wyglądają podobnie.

{6075}{6171}Żyją w grupach o złożonych|społecznych strukturach,

{6175}{6282}są to bardzo upolitycznione zwierzęta.

{6350}{6421}To jest Siwy,|najstarszy członek grupy.

{6425}{6471}Ma 30 lat i jest|dominującym samcem,

{6475}{6571}jednak tak długo|jak zechcą tego samice.

{6575}{6646}Samice są o jedną|trzecią mniejsze samców,

{6650}{6791}ale Siwy potrzebuje ich poparcia|jeśli chce utrzymać pozycję.

{6800}{6893}Niestety, już go nie dostaje.

{7150}{7196}Po śmierci dominującej samicy,

{7200}{7296}jej rolę przejęła ta,|wrzaskliwa, zwana Gadułą,

{7300}{7402}a ona nie jest|zwolenniczką Siwego.

{7500}{7646}Najniższą pozycję społeczną|zajmuje osierocony samiec - Niebieski.

{7650}{7746}Ma trzy lata i jak dotąt|jego znaczenie nie rośnie.

{7750}{7870}Wraz ze zgonem matki|spadł na ostatnie miejsce.

{7900}{7971}Tak naprawdę,|to cała grupa ma problemy.

{7975}{8021}W ubiegłym roku|było ich dwanaścioro.

{8025}{8121}Na skutek malarii| zostało ośmioro.

{8125}{8226}To zachwiało|ustalonym porządkiem.

{8600}{8722}Hercules, młodszy|i większy samiec wyzwa Siwego.

{8900}{8996}Walki są mniej zaciekłe|niż u innych naczelnych.

{9000}{9096}Na przykład od pawianów,|które mając duże kły, gryzą się nawzajem.

{9100}{9241}Australopiteki mają małe kły,|ich walki to przeważnie pokazy.

{9500}{9655}Szary zdołał wskazać Herculesowi|jego miejsce - przynajmniej na razie.

{9925}{9996}Wywodzimy się z Afryki|także dlatego, że to tutaj

{10000}{10071}występowało idealne środowisko|dla wyprostowanej małpy -

{10075}{10164}mieszanina lasu i sawanny.

{10325}{10371}W przeciwieństwie|do wielu innych istot,

{10375}{10534}Australopitek czuje się swobodnie|na drzewach i otwartych przestrzeniach.

{10575}{10646}Dzieli się wodą z Ancylotherium -

{10650}{10746}starożytnym gatunkiem,|niegdyś szeroko rozpowszechnionym,

{10750}{10854}teraz występującym jedynie w Afryce.

{10875}{11010}Na szczęście ci roślinożercy|nie są groźnymi sąsiadami...

{11025}{11096}czego nie można|powiedzieć o Deinotherium.

{11100}{11221}To największe zwierzęta|w świecie Australopiteka.

{11225}{11341}Wysokie jak żyrafy,|ale ważące 14 razy tyle.

{11500}{11607}Należy unikać nawet|młodych osobników.

{11900}{12044}W następnych tygodniach konflikt|między samcami odżywa na nowo.

{12225}{12374}Niebieski siedzi z boku.|Nadal nie ma pomysłu jak się zintegrować.

{12400}{12544}To nie jest odpowiedni|moment na konflikty i podziały w grupie.

{12850}{12896}Te samce należą do większej,|sąsiedniej gromady.

{12900}{13020}Rzucają wyzwanie Siwemu,|chcą zająć jego teren.

{13300}{13371}Siwy odpowiada,|ale jego odział jest teraz za mały

{13375}{13483}by odeprzeć atak|tylu dorosłych samców.

{14625}{14754}Kiedy uciekają,|Niebieskiemu grozi pozostanie w tyle.

{14775}{14871}Nikt się na niego nie ogląda,|musi samodzielnie dojść do grupy.

{14875}{14958}Bez niej nie przetrwa.

{15324}{15370}Udało mu się,

{15374}{15505}ale dla odziału,|sprawy potoczyły się znacznie gorzej.

{15574}{15718}Zostali wyparci z terytorium,|które posiadali od wielu sezonów.

{15774}{15899}Osiedlenie się na nowym|obszarze nie będzie łatwe.

{17299}{17370}Dwónożny chód stanowi|sprawny sposób przemieszczania się.

{17374}{17495}Umożliwia Australopitekom|sięgnięcie wzrokiem na dlaszą odległość.

{17499}{17570}Łatwiej zauważyć drapieżniki.

{17574}{17726}Tutaj, na na odkrytym terenie,|muszą zachować szczególną ostrożność.

{17899}{18042}Grupa musi trzymać się razem,|co osiem par oczu, to nie jedna.

{18424}{18495}Minęły już cztery dni|odkąd opuścili las.

{18499}{18620}Zostali wyparci na północ,|na mało znane tereny.

{18624}{18749}Znużeni podróżą,|zbyt późno zaważyli Deinotherium.

{19524}{19570}Nadeszło nieuniknione.

{19574}{19670}Ciało tego samca wytwarza duże ilości|testosteronu, jest gotowy do godów.

{19674}{19770}Niestety, to powoduje,|że jest niezwykle agresywny.

{19774}{19870}W zamieszaniu,|młodzieniec oddzielił się od grupy.

{19874}{20015}Teraz między nim a matką|stoi 14 tonowy, rozgniewany olbrzym.

{20199}{20270}Ten malec jest dzieckiem Gaduły.

{20274}{20432}Jego desperackie krzyki powodują,| że ta nie zważa na niebezpieczeństwo.

{20474}{20626}Gaduła próbuje dotrzeć do dziecka,|zamiast tego musi szybko uciekać.

{20924}{20970}Matka próbuje|odciągnąć Deinotherium,

{20974}{21100}ale młode robi najgorszą rzecz|- nadal ją przyzywa.

{22149}{22278}O mały włos gromada| nie straciła następnego członka.

{22524}{22570}Kilka dni później dotarli do miejsca,

{22574}{22670}które wydaje się|mieć wszystko czego potrzebują -

{22674}{22811}drzewa aby się ukryć,|wodę i więcej owoców niż mogą zjeść.

{22924}{23044}W pobliżu nie widać|też innych Australopiteków.

{23149}{23270}Muszą jedynie podzielić się|owocami z Ancylotherium...

{23274}{23402}które można jednak przepędzić,|o ile zna się sposób.

{23574}{23723}Hercules nauczył się hałasować,|aby sprawiać groźniejsze wrażenie.

{24024}{24132}Szybko zaczynają|poznawać nową okolicę.

{24174}{24295}Najmłodsi członkowie grupy|bawią się pierwszy raz od kilku dni.

{24299}{24420}Jednak niektóre rzeczy nie zmieniły się.|Niebieski nadal jest wyrzutkiem.

{24424}{24564}Chociaż w stadzie są młodsi|od niego, nawet oni go ignorują.

{24749}{24845}Wkrótce nadejsze mrok,|pora przygotować się na noc.

{24849}{24945}Australopitki śpią na drzewach,|tam jest bezpieczniej.

{24949}{25074}Co noc budują nowe gniazdo|zwiając naręcza gałęzi.

{25099}{25220}Dawniej naczelne prowadziły|nocny tryb zycia, obecnie już tak nie jest.

{25224}{25295}Niektóre rozwinęły widzenie w kolorze,

{25299}{25370}pozwalające na wybieranie|soczystych liści i owoców.

{25374}{25420}Jednak stało się to|kosztem widzenia w nocy,

{25424}{25520}w ciemności widzą gorzej|od większości zwierząt.

{25524}{25661}Dla tych małp, a w przyszłości|i ludzi, noc jest porą snu.

{25724}{25795}Niebawem Australopiteki|z przykrośćią odkryją,

{25799}{25945}że to miejsce nie jest takim rajem,|jak się pierwotnie wydawało.

{26324}{26395}Czarnooka ukradła|jajo z gniazda strusia.

{26399}{26564}Kolejną korzyścią z pionowego chodu|jest umiejętność noszenia rzeczy w ruchu.

{26799}{26895}Zanim zdołała dobrać się do jaja...

{26899}{26971}ukradł je Siwy.

{27624}{27720}Dinofelis to zabójca Australopiteków.

{27724}{27820}Te koty są za wolne|by dogonić szybkich roślinożerców,

{27824}{27895}dlatego wyspecjalizowały się|w wolniejszej zdobyczy.

{27899}{27970}Mogą ją łatwo zabić i szybko zjeść.

{27974}{28020}Kolejni członkowie ludzkiej|rodziny przesuwając się

{28024}{28095}w górę łańcucha pokarmowego,|staną się najpotężniejszymi drapieżnikami,

{28099}{28222}lecz w tej erze,|to nasi przodkowie są zwierzyną.

{28649}{28745}Po ataku grupa jest|milcząca i przygnębiona.

{28749}{28820}Śmierć Czarnookiej pozostawiła pustkę.

{28824}{28870}Dużo czasu spędzają|na wzajemnym czyszczeniu,

{28874}{28970}w ten sposób zawiązują|nowie więzi i umacniają starsze.

{28974}{29045}To jest odpowiednik mowy.

{29049}{29120}W końcu wydaje się, że grupa|i Niebieski zaczęli na siebie odziaływać,

{29124}{29170}a on rozpoczyna|nawiązywanie pierwszych kontaktów.

{29174}{29249}Oporządza Siwego.

{29399}{29470}Dzięki przybyciu młodej samicy

{29474}{29520}wzrosła przynajmniej|liczebność gromady.

{29524}{29620}Samce pozostają w jednej|grupie przez całe życie,

{29624}{29750}natomiast samice,|jak dojrzeją, przechodą do nowej.

{29774}{29845}To zapobiega krzyżowaniu wsobnemu.

{29849}{29920}Dla niej ta zmiana jest trudna.

{29924}{30070}Minie pewien czas zanim zostanie|zaakceptowana przez inne samice.

{30074}{30145}Samce jednak okazują|natychmiastowe zainteresowanie -

{30149}{30242}stanowi nową okazję do godów.

{30249}{30370}Normalnie jedynie dominujący|samiec ma dostęp do kobiet,

{30374}{30511}ale Hercules wygląda tak|jakby chciał spróbować szczęścia.

{30774}{30845}W odróżnieniu od innych|ssaków na planecie,

{30849}{30920}Australopiteki kopulują|twarzą w twarz.

{30924}{31020}Pionowa postawa zmieniła|ustawienie miednicy,

{31024}{31159}a w rezultacie także położenie|narządów płciowych kobiet.

{31224}{31350}Siwy właśnie ich zauważył,|nie może na to pozwolić.

{31499}{31633}Pierwsza próba zaprzyjaźnienia się|została storpedowana.

{31874}{31995}Kiedy mija sezon na owoce,|dieta grupy staje się bardziej przyziemna.

{31999}{32070}Wykopyją korzenie i bulwy.

{32074}{32170}Australopiteki są mistrzami|w urozmaicaniu diety.

{32174}{32270}Mają kilka adaptacji|pomocnych w zdobywaniu żywności -

{32274}{32320}przede wszystkim zwinne ręce.

{32324}{32395}Stały się takie kiedy przestały|być użuwane do chodzenia.

{32399}{32470}Grube szkliwo na zębach|pozwala na rozgryzanie

{32474}{32520}twardego albo nieprzyjemnego jedzenia.

{32524}{32570}Przede wszystkim pomysłowość -

{32574}{32720}Australopiteki używają prymitywnych narzędzi,|te kije służą do kopania.

{32724}{32795}Nie rodzą się z tą umiejętnością.

{32799}{32895}Muszą się tego|nauczyć naśladując starszych...

{32899}{33013}Lekcje Niebieskiego,|przerwła śmierć matki.

{33024}{33152}Musi uczyć się szybko,|bo nikt nie będzie go karmił.

{33399}{33520}Jest jeszcze jeden,|bardzo ważny składnik ich diety...

{33524}{33570}mięso.

{33574}{33700}Na sawannie padlina|szybko przyciąga padlinożerców.

{33724}{33828}Często są wśród nich Australopiteki.

{33874}{33991}Jednak muszą się pośpieszyć|by odpędzić sępy.

{34024}{34149}Te błyskawicznie znajdują się|przy zwłokach zebry.

{34374}{34495}Hercules ponownie|wypróbowuje taktykę straszenia...

{34499}{34583}ze znakomitym skutkiem.

{34824}{34970}Nic tak nie obrazuje hierarchi,|jak kolejność zaspokajania głodu.

{34974}{35045}Siwy przywykł do tego,|że pierwsze kęsy należą do niego,

{35049}{35181}lecz już wie, że Hercules|kwestionuje jego przywództwo.

{35999}{36045}Bez wątpienia, to jest przewrót.

{36049}{36175}Hercules powraca do padliny|jako dominujący samiec.

{36224}{36368}Początkowo grupa nie wie,|jak zareagować na zmianę przywództwa.

{36374}{36512}Tymczasem Siwy, urażony|w swojej ambicji, usuwa się w cień.

{36549}{36645}Mięso stanowi jedynie małą|część diety Australopiteków.

{36649}{36817}W przyszłości stanie się jej najważniejszym|składnikiem dla wszyskich homnidów.

{36824}{36945}Wzrost spożycia mięsa pójdzie w parze|ze wzrostem rozmiarów mózgu.

{36949}{37070}Mięso zawiera substancje|odżywcze niezbędne dla dużych mózgów.

{37074}{37145}Inteligentne małpy wynajdą|specjalne narzędzia by zdobyć mięso,

{37149}{37220}w końcu skonstrują broń

{37224}{37346}nie będą już padlinożercami,|lecz drapieżnikami.

{37549}{37645}Przewrót przynióśł natychmiastowy,|pozytywny skutek.

{37649}{37770}Jest mniej wewnętrznych|konfliktów niż przedtem.

{37774}{37870}Ale największy problem pozostał.

{37874}{37997}Było tylko kwestią czasu|kiedy Dinofelis powróci.

{39049}{39120}Niebieski jest|w poważnych opałach.

{39124}{39267}Nie zdołał wspiąć się na drzewo,|dla kota jest idealnym celem.

{39349}{39445}Nieoczekiwanie Australopiteki|robią coś niezwykłego.

{39449}{39520}Grupa spontanicznie jednoczy się

{39524}{39647}i próbuje odwrócić|sytuację odpędzając myśliwego.

{40674}{40778}Dla Niebieskiego|to doniosła chwila.

{40799}{40870}Nie tylko przeżył|spotkanie ze śmiercią,

{40874}{40969}zdarzyło się coś ważniejszego.

{40999}{41095}Może zajmować najniższą|pozycję w zespole,

{41099}{41170}niemniej jest dość cennny,|by zachęcić wszystkich do działania.

{41174}{41254}To dopiero początek.

{41399}{41445}Te małpy mają przed|sobą jeszcze długą drogę.

{41449}{41495}Na pozór są niemal ludzmi,

{41499}{41595}ale objętoscią mózgu|nie przewyższają szympansów.

{41599}{41670}Minie, co najmniej, dwa miliony lat

{41674}{41787}zanim ich potomkowie|utną sobie pogawędkę.

{41849}{41945}W następnym odcinku odwiedzimy|zginiony kontynent - Amerykę Południową.

{41949}{42045}Świat dziwnych, egzotycznych olbrzymów|i legendarnego zabójcy -

{42049}{42175}Smilodona, najpotężniejszego|z szablozębnych kotów.

{4{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1221}Przez 40 milionów lat|na równinach Ameryki Południowej

{1225}{1350}panowała budząca|przerażenie grupa drapieżników...

{1425}{1520}trafnie nazwana Ptakami Grozy.

{1800}{1916}Jednak niedawno nastąpiła zasadnicza zmiana.

{1925}{1996}Pojawił się nowy gatunek zabójcy,

{2000}{2137}wystarczająco okrutny|aby sterroryzować nawet Ptaki Grozy.

{2375}{2474}Smilodon,|legendarny szablozębny.

{2550}{2646}Najpotężniejszy kot wszystkich czasów.

{2650}{2731}S Z A B L O Z Ę B N E

{2825}{2911}PARAGWAJ|Milion lat temu

{3000}{3071}Nie ma takiego drugiego|stworzenia jak tygrys szablozębny.

{3075}{3146}Poprawna nazwa tych|bestii to "szablozębne koty",

{3150}{3221}Występowały w wielu różnorodnych gatunkach.

{3225}{3296}Największy, ponad 300 kilogramowy, jest on:

{3300}{3371}Smilodon, co znaczy "ząb-ostrze".

{3375}{3421}Pochodzą z Ameryki Północnej,

{3425}{3521}a zawędrowały do Ameryki Południowej|dwa miliony lat temu.

{3525}{3621}Odkąd zostały dominującymi drapieżnikami|zmieniła się równowaga środowiska.

{3625}{3696}Żyją w niewielkich, rodzinnych grupach.|To jest historia trzech dramatycznych miesięcy

{3700}{3771}w życiu jednej z nich, rządzonej przez siedmioletniego samca,

{3775}{3850}zwanego Półzębem.

{3875}{3971}Już na samym początku|Półząb ma kłopoty.

{3975}{4082}Pojawiły się dwa|rywalizujące samce...

{4175}{4261}chcą go pozbawić władzy.

{4550}{4646}Terytorium Półzęba obejmuje ponad|sto kilometrów kwadratowych stepu

{4650}{4721}na jednym|z najdziwniejszych kontynentów na Ziemi.

{4725}{4821}Odkąd 30 milionów lat|temu Ameryka Południowa

{4825}{4896}odłączyła od Antarktydy,|została całkowicie odizolowana od świata.

{4900}{4971}W rezultacie kontynent|zamieszkują wyjątkowe zwierzęta.

{4975}{5021}Takie osobliwości jak Doedicurus,

{5025}{5145}krewny pancerników,|jednak wielkości samochodu.

{5175}{5246}Nawet duże stada|roślinożerców wyglądają egzotycznie.

{5250}{5346}Na przykład ten Macrauchenia nie jest|spokrewniony z żadnym ze współczesnych ssaków.

{5350}{5446}Oczywiście wystepują też rodzime drapieżniki-

{5450}{5521}nielotne Ptaki Grozy.

{5525}{5621}Te trzymetrowe olbrzymy to Phorusrhacosy.

{5625}{5696}Kiedy,|na skutek dryfowania kontynentu,

{5700}{5771}doszło do zderzenia z Ameryką Północną,

{5775}{5846}odosobnienie tych zwierząt dobiegło końca.

{5850}{5896}Przez lądowy pomost|przybyły nowe gatunki ssaków,

{5900}{5971}by skolonizować ten egzotyczny ląd.

{5975}{6092}Życie już nigdy nie będzie takie jak dawniej.

{6150}{6196}Wśród przybyszów były także koty.

{6200}{6271}Przedtem żaden z nich nigdy nie|zawitał do Ameryki Południowej.

{6275}{6395}Obecnie na równinach panują jednak szablozębne.

{6425}{6496}Półząb przejął klan trzy lata temu,

{6500}{6571}łamiąc przy tym jedną szablę.

{6575}{6696}Aktualnie grupa składa się z czterech|dorosłych samic i ich potomstwa.

{6700}{6793}Wszystkie są dziećmi Półzęba.

{6850}{6871}Podczas swoich rządów,

{6875}{6973}Półząb był wyzwany wiele razy...

{7050}{7121}ale żadne z nich|nie było tak poważne jak to.

{7125}{7221}Dwa rywalizujące samce wtargnęły|w głąb jego terytorium.

{7225}{7321}Reakcja, jak zwykle,|jest natychmiastowa...

{7325}{7466}Jednak na przeciwko siebie ma|współpracujących ze sobą braci.

{7500}{7571}Nawet jak na Smilodona,

{7575}{7621}Półząb jest potężnych rozmiarów,

{7625}{7696}lecz jak dotąd nie walczył|z dwoma przeciwnikami jednocześnie.

{7700}{7799}Tym razem nie ma większych szans.

{7975}{8046}Samice odczytały nadchodzące|sygnały i zaczęły wycofać się -

{8050}{8176}ich najważniejszym|zadaniem jest ochrona potomstwa.

{8250}{8346}Walki mogą być brutalne,|a Półząb ma najwięcej do stracenia -

{8350}{8485}nie tylko władztwo nad rodem,|ale, być może, także życie.

{9050}{9221}Dla braci nie jest równorzędnym przeciwnikiem.|Zrozumiawszy to, Półząb pośpiesznie wycofuje się.

{9225}{9271}Uniknął przynajmniej poważynych obrażeń,

{9275}{9346}ale to dopiero początek jego problemów.

{9350}{9484}Życie samotnego samca to|bezlitosna walka o przetrwanie.

{9650}{9746}Półząb nie musiał sam zdobywać|pożywienia przez trzy lata.

{9750}{9846}W grupie polowały za niego samice.

{9850}{9946}Wyrzutek z bogatych pastwisk,|kontrolowanych teraz przez braci,

{9950}{10046}podąża do lasu|na obrzeżach starego terytorium,

{10050}{10146}gdzie musi nauczyć się jak przetrwać.

{10150}{10221}Jak wielu mu podobnych, ma niewielkie szanse.

{10225}{10346}Doedicurusy, na ten przykład,|są nie tylko dobrze opancerzone, ale i ogromne.

{10350}{10421}To są starożytni krewni pancerników,

{10425}{10524}jednak ważą prawie 300 razy tyle.

{10625}{10696}Nabjana ćwiekami narośl na ich|ogonie może ważyć nawet do 40 kg -

{10700}{10771}tyle co kula armatnia.

{10775}{10846}Samce używają tej strasznej defensywnej broni,

{10850}{10896}głównie do walk o samice,

{10900}{10999}chcąc zmusić rywala do uległości.

{11075}{11212}Przegrywający kończy czasem|nie tylko ze zdruzgotaną dumą.

{11375}{11464}W klanie narasta napięcie.

{11475}{11546}Samice, kiedy mają potomstwo,

{11550}{11648}nie dopuszczają do siebie braci.

{11775}{11886}Pokonanie Półzęba, to tylko część batali.

{11950}{12021}Jeśli bracia chcą|zdobyć pełną władzę nad rodem,

{12025}{12117}muszą zabić wszystkie młode.

{12250}{12345}Tymczasem Półząb w poszukiwaniu|jedzenia wchodzi coraz głębiej w las,

{12349}{12463}ale to zadanie staje się coraz trudniejsze.

{12474}{12570}W gęstym poszyciu znalazł|azyl jeszcze jeden kolos - leniwiec,

{12574}{12676}ale nie jest to zwyczajny leniwiec.

{12699}{12745}To Megatherium -

{12749}{12836}olbrzymi leniwiec lądowy.

{12849}{12870}Ma ogromne pazury,

{12874}{12945}od nosa do ogona mierzy sześć metrów,

{12949}{12995}i waży więcej niż słoń.

{12999}{13152}Bardzo się różni od swojego|dalekiego krewniaka, leniwca nadrzewnego.

{13174}{13278}Półząb porusza się bardzo ostrożnie.

{13299}{13395}Leniwiec słynie z imponującej obrony.

{13399}{13470}Małe kości pod jego|skórą działają jak kolczuga.

{13474}{13594}Dorosłe osobniki są praktycznie niezniszczalne.

{13624}{13737}Półząb mądrze obchodzi go szerokim łukiem.

{13999}{14131}Minęło kilka tygodni,|pora deszczowa trwa już na dobre.

{14174}{14220}Samice zrobiły wszystko co w ich mocy,

{14224}{14295}ale tylko dwoje potomków|Półzęba zdołało przetrwać.

{14299}{14406}Samce są dla nich ciągłym zagrożeniem.

{14449}{14545}Bracia spędzają dużo|czasu patrolując nowe terytorium,

{14549}{14693}oznaczając granice swoim zapachem,|ku przestrodze innym samcom.

{14824}{14920}Nie zaatakują młodych,|kiedy w pobliżu jest ich matka.

{14924}{14995}Jednak ta musi je opuścić,|by udać się na polowanie.

{14999}{15070}W tym czasie kociaki są|w największym niebezpieczeństwie.

{15074}{15199}Matka chroni je więc,|ukrywając w gęstym poszyciu.

{15299}{15345}Podczas nieobecości samic,

{15349}{15475}bracia znaleźli się|niebezpiecznie blisko kryjówki.

{15524}{15625}Życie tych młodych wisi na włosku.

{15649}{15765}Ich jedyną szansą jest pozostanie bez ruchu.

{16274}{16370}Na równinach spotkać można liczne stada Macraucheni.

{16374}{16520}Unikalne stworzenia Ameryki Południowej,|ostatnie ze swojego rodzaju.

{16524}{16629}Stanowią pierwszy cel dla Smilodonów.

{16949}{17020}Macrauchenia są szybkimi|i ostrożnymi zwierzętami.

{17024}{17070}Smilodony muszą wykazać się wyjątkową cierpliwością,

{17074}{17145}aby dostać się wystarczająco blisko zdobyczy.

{17149}{17270}Samice polują wspólnie,|posuwając się wolno naprzód, zastawiając pułapkę.

{17274}{17345}Osaczają to stado już od dwóch godzin.

{17349}{17445}Stopniowo rozdzielają się, dominująca samica zatacza szeroki łuk

{17449}{17536}próbując otoczyć zdobycz.

{17549}{17645}Smilodony są potężnymi zabójcami,|zdolnymi do nagłych przyspieszeń,

{17649}{17720}ale nie są przystosowane do długich pogoni.

{17724}{17868}Jeśli nie podejdą wystarczająco blisko,|nie mają żadnych szans.

{18299}{18427}Jeden fałszywy ruch|i będą musiały zaczynać od nowa.

{18899}{19027}Dominująca samica|kieruje stado wprost na pozostałe.

{19899}{19945}Wybrawszy cel,

{19949}{20024}koty otaczają go.

{20299}{20395}Macrauchenie są nieprawdopodobnie zwotne -

{20399}{20516}ofiary kluczą,|wybijając z rytmu ścigających.

{20549}{20595}Ale właśnie dlatego|Smilodony polują w grupach.

{20599}{20700}Drugi kot powala ofiarę na ziemię.

{21074}{21170}O dziwo,|w trakcie walki o opanowanie zdobyczy,

{21174}{21330}nie używają swoich sławnych zębów.|Przez przypadek mogły by się złamać.

{21374}{21420}Na początku starają się ciężarem swoich ciał

{21424}{21537}przycisnąć do ziemi zmagające się zwierzę.

{21649}{21798}Dopiero kiedy ofiara jest|całkowicie pokonanna, w ruch idą szable.

{21874}{21945}Są to niezwykle precyzyjne|i efektywne narzędzia mordu.

{21949}{22045}Ich zęby równocześnie tamują obieg krwi

{22049}{22095}i dławią tchawicę.

{22099}{22145}Jedno ugryzienie i zwierzę jest martwe.

{22149}{22245}Jednak nie wszystko jest takie proste.

{22249}{22345}Śmiercionośne 20 centymetrowe szable są bardzo kruche.

{22349}{22395}Smilodony nie mogą gryźć kości,

{22399}{22495}mogą zjeść tylko mięsiste części zdobyczy.

{22499}{22595}To jest wielkie marnotrawstwo,|coś, co nie ujdzie uwadze

{22599}{22718}innych mięsożerców występujących na równinach.

{22874}{22945}Ptaki Grozy nie przepuszczą żadnej okazji.

{22949}{23020}Zostały wyparte z pozycji najpotężniejszych drapieżników,

{23024}{23168}ale dzięki kotom,|szybko znalazły nowe możliwości przetrwania .

{23499}{23620}Smilodon może zjeść tyle,|na ile pozwolą mu szable.

{23624}{23720}Kiedy samice odchodzą,|ptaki dojadają resztki.

{23724}{23845}Ameryka Południowa nie jest jedynym miejscem|gdzie Ptaki Grozy dobrze siebie radzą.

{23849}{23920}Kiedy tylko otworzyło się przejście|do Ameryki Północnej, ptaki były

{23924}{23995}jednymi z niewielu stworzeń,|które pomyślnie zadomowiły się na północy.

{23999}{24070}Kiedy one jedzą pozostałości,

{24074}{24209}ich kuzyni opływają w dostatki w Teksasie i na Florydzie.

{24224}{24355}Wymarły tuż przed pojawieniem się współczesnych ludzi.

{24499}{24595}Po polowaniu, matka wraca|do miejsca gdzie ukryła młode,

{24599}{24722}tak jak robiła to|kilka razy w ubiegłym tygodniu.

{24774}{24820}Przyzywa je,

{24824}{24937}lecz jej wołanie pozostaje bez odpowiedzi.

{25249}{25295}W pobliżu zauważono Półzęba

{25299}{25443}wędrującego na obrzeżach terytorium,|którego był kiedyś władcą.

{25499}{25545}Jednak tam,|gdzie kiedyś pozostawiał swój zapach,

{25549}{25654}teraz może wyraźnie wyczuć woń braci.

{25749}{25862}To nie jest jedyny znak, jaki pozostawili.

{26074}{26195}Wraz ze śmiercią młodych,|zerwana została ostatnia więź łącząca go z grupą.

{26199}{26280}Przejęcie jest pełne.

{26649}{26720}Spoglądając na wychudzonego Półzęba,|który zacznyna gasnąć w oczach,

{26724}{26865}oczywistym staje się to,|że jego kondycja nie jest najlepsza.

{26874}{26970}Świta i Półząb wykorzystuje|swój doskonały wzrok

{26974}{27070}by zapolować przy słabym świetle.

{27074}{27145}Samiec Macrauchenii żyje poza stadem

{27149}{27220}i często przychodzi w pobliskie zarośla,

{27224}{27367}by przy pomocy swojego|długiego nosa wyskubywać świeże liście.

{27499}{27620}Półząb czeka i pozwala|Macrauchenii podejść jeszcze bliżej.

{27624}{27737}Tym razem nie może sobie pozwolić na błąd.

{27899}{27970}Lecz pojawienie się olbrzymiego leniwca niweczy wszelkie plany.

{27974}{28045}Przedziera się on przez|poszycie z takim hałasem,

{28049}{28157}że zdobycz Półzęba zaczyna się oddalać.

{28174}{28254}To teraz albo nigdy.

{28524}{28620}Półząb jest zbyt słaby,|by ścigać ofiarę.

{28624}{28670}Im dłużej nie zdobędzie pożywienia,

{28674}{28778}tym mniejsza szansa, że tego dokona.

{28999}{29045}Jest coraz bardziej zdesperowany,

{29049}{29177}stale patroluje ten sam obszar,|aż do późnego ranka.

{29324}{29445}Blisko krawędzi lasu zauważył samicę Macrauchenii z młodym.

{29449}{29545}Roslinożercy bardzo|oddalili się od swojego stada.

{29549}{29639}Być może tym razem się uda.

{29999}{30095}Błyskawiczne uderzenie masywnego dzioba i pazurów,

{30099}{30237}wyrosłego jak spod ziemi Ptaka Grozy,|pozbawia życia młode.

{30374}{30445}Jednak, jeszcze nie wszystko stracone.

{30449}{30538}Wykorzystuje swoją szansę.

{30899}{30970}Padlina jest jego ostatnią nadzieją.

{30974}{31020}Jednak, po pochwyceniu zdobyczy,

{31024}{31119}Półząb oddala się z zagajnika.

{31349}{31445}Niedaleko są bracia,|którzy przegnali Półzęba.

{31449}{31593}Po śmierci ostatniego dziecka,|klan w pełni zaakceptował braci.

{31699}{31770}Pozostłe młode są tolerowane przez samców,

{31774}{31914}gdyż są to samice,|które wkrótce osiągną dojrzałość płciową.

{31949}{32045}Bez potomstwa przy piersi|starsze samice ponownie wchodzą w okres rui.

{32049}{32170}Zabicie dzieci Półzęba|nie było tylko aktem bezmyślnej przemocy.

{32174}{32220}Dzięki usunięciu z drogi obcego potomsta,

{32224}{32295}bracia mogą teraz doczekać się własnego

{32299}{32415}i przekazać swoje geny następnemu pokoleniu.

{32574}{32645}Krótko mówiąc,|wszystko wraca do normy.

{32649}{32768}Młode samice wprawiają się w sztuce polowania.

{32849}{32920}Chociaż Doedicurus, którego wybrały

{32924}{33040}nie przejawia zainteresowania dla tych gier.

{33299}{33345}Pora Deszczowa przeminęła.

{33349}{33445}Półząb nie był widziany od wielu tygodni.

{33449}{33520}Jednakże, jego stary klan jest bardzo widoczny.

{33524}{33595}Poluje co kilka dni,

{33599}{33719}dzisiaj ponownie|wszystcy zjedzą smaczny obiad.

{33749}{33845}Jak zwykle, Ptaki Grozy są niedaleko,

{33849}{33945}ale tym razem pojawił się|jeszcze jeden padlinożerca - Megatherium.

{33949}{33995}Zwykle są roslinożercami,

{33999}{34120}ale czasami jedzą też mięso,|by uzupełnić swoją dietę.

{34124}{34276}Kiedy mają na nie ochotę,|nic nie jest w stanie stanąć im na drodze.

{34574}{34645}Jeden z braci został zabity.

{34649}{34804}Pozostałe Smilodony szybko uciekają,|pozostawiając zdobycz olbrzymowi.

{34874}{34895}W mignieniu oka,

{34899}{35001}Megatherium zmienił sytuację klanu.

{35024}{35126}Teraz pozostał tylko jeden z braci.

{35324}{35370}Po kilku dniach|ponownie pojawił się Półząb.

{35374}{35495}Musiał dokładnie|obserwować swoje dawne terytorium.

{35499}{35570}Koty mają tak silne powonienie,

{35574}{35670}że po zapachu mogą|poznać nie tylko tożsamość,

{35674}{35695}ale nawet stan zdrowia osobnika,|który zostawił ślad.

{35699}{35770}W tym przypadku|ślady są jednoznaczne -

{35774}{35908}tam gdzie były kiedyś dwa samce,|teraz jest tylko jeden.

{36124}{36220}W klanie, sprawy nie układają|się po pomyśli jedynego samca.

{36224}{36295}To nie on zajmował|dominującą pozycję i wydaje się,

{36299}{36421}że samice ponownie|stają się bardzo niespokojne.

{36574}{36670}Lecz to nie o samice|martwi się ocalały brat.

{36674}{36745}Jest tylko kwestią|czasu zanim pojawią się

{36749}{36844}inne samce chcące przejąć ród.

{37123}{37169}Dalej patroluje swój teren,

{37173}{37301}ale wyzwanie nadejdzie|wcześniej niż się spodziewał.

{37398}{37444}Półząb powrócił.

{37448}{37494}Zachęcony przez sygnały

{37498}{37630}nie traci czasu|i próbuje odzyskać władztwo nad klanem.

{37673}{37781}Świeży zapachu śladu prowadzi go dalej.

{38273}{38344}Trzy miesiące po tym|jak stracił ród na rzecz braci,

{38348}{38468}Półząb ponownie|staje walki o swoje terytorium.

{38698}{38793}Tym razem szanse są wyrównane.

{39573}{39728}Walka jest krótka i brutalna,|ale to Półząb wychodzi z niej zwycięsko.

{39873}{39944}Brat został pokonany...

{39948}{40028}i śmiertelnie ranny.

{40148}{40301}W przeciwieństwie do Półzęba,|ten kot nie będzie miał drugiej szansy.

{40423}{40548}Nadszedł kres krótkich|i gwałtownych rządów braci.

{40998}{41044}Rok później znajdujemy Półzęba otoczonego

{41048}{41119}przez swoje nowe potomstwo.

{41123}{41215}Ponownie jest królem równin.

{41298}{41369}Smilodony były drapieżnikami, które odniosły duży sukces.

{41373}{41469}Wymarły nie tak dawno, bo dopiero ok 10.000 lat temu.

{41473}{41569}Świat wokół nich za bardzo się zmienił.

{41573}{41644}Klimat stał się chłodniejszy|i bardziej suchy.

{41648}{41744}Zniknęła duża zwierzyna,|w której zabijaniu się wyspecjalizowali.

{41748}{41794}Świat szablozebnych

{41798}{41869}dobiegł kresu.

{42048}{42144}W ostatnim odcinku,|będzie dużo, dużo zimniej.

{42148}{42269}Odwiedzimy naszych przodków|w epoce lodowcowej, 30.000 lat temu.

{42273}{42319}To były bardzo trudne czasy,

{42323}{42444}w których pojawiły się jedne|z najbardziej przerażających ssaków w historii -

{42448}{42508}mamuty. {1250}{1321}Przez ostatni pięćdziesiąt milionów lat| klimat świata

{1325}{1396}zaczyna powoli się oziębiać.

{1400}{1496}Ale coś jeszcze pomogło|przechylić szale.

{1500}{1596}Zmiana orbity Ziemi|na odleglejszą od Słońca.

{1600}{1671}Spowodowało nadejście Epoki Lodowcowej.

{1675}{1746}Warunki dla wszelkiego życia stały się|szalenie niebezpieczne,

{1750}{1842}Nawet dla potężnych mamutów.

{1975}{2096}Pada wczesny jesienny śnieg,który wszystko ukrywa|a staw ledwie zamarzł.

{2100}{2237}Pod tą młodą samicą załamał się lód|i jest teraz w pułapce

{2275}{2371}Pomiędzy mamutami są mocne więzi|- stado nie opuszcza

{2375}{2421}Zdanej na własne siły ich siostry.

{2425}{2588}Czeka w pobliżu, przygnębione i bezsilne.|Swą obecnością chce ją pocieszyć.

{2950}{3065}Wkrótce zaczynają sie zbierać padlinożercy.

{3325}{3421}Sytaucja może potrwać kilka dni|zanim samica umrze a stado

{3425}{3471}nie może sobie pozwolić sobie|na tak długie czekanie.

{3475}{3521}W końcu zmuszone jest ją opuścić.

{3525}{3694}Muszą się przemieszczać dalej by uciec|przed nadchodzącą zimą Epoki Lodowcowej.

{3975}{4046}Pomimo kilku miesięcy lata|jest trudno zasugerować,

{4050}{4121}Że świat jest w środku Epoki Lodowcowej.

{4125}{4246}Niekończące sie morze trawy i kwiatów|jest pożywieniem dla rozmaitych zwierząt.

{4250}{4396}A tylko kilka metrów w dół ziemia jest|stale zamarznieta całymi latami.

{4400}{4496}Na biegunach jest takie zlodowacenie,|że poziomy mórz i oceanów

{4500}{4546}dramatycznie opadły.

{4550}{4621}Gdyby w tej chwili nie było Epoki Lodowcowej,|to ta łąka stałaby się

{4625}{4671}dnem Morza Północnego.

{4675}{4816}Jest ona jak magnes dla milionow|zwierząt pasących się latem.

{4825}{4959}Największymi roślinożercami z|nich wszystkich są mamuty.

{5075}{5146}W tym programie będziemy podążać za jednym,|szczególnym stadem w ich

{5150}{5221}rocznym zmaganiu sie z napotykanymi trudnościami.

{5225}{5321}Jak wszystkie mamucie stada, te także|składa się głównie z samic kiedy to

{5325}{5346}samce opuściły je w momencie osiągnięcia dojrzałości.

{5350}{5421}Jest pięć dojrzałych samic,|dziesięcioletni samiec,

{5425}{5565}i najmniejszy ze wszystkich, sześciomiesięczny młody samiec.

{5575}{5746}Urodzony na wiosne nie miał jeszcze okazji|doświadczyć jak zima potrafi być okrutna.

{5750}{5846}Najstarszy członek jest dominującą samicą.

{5850}{5946}Przeżyła jakieś 40 zim|i to jej doświadczenie

{5950}{6081}zapewnia przetrwanie stadu|kiedy są ciężkie przejścia.

{6250}{6371}Mamuty są tylko jednymi z wielu zwierząt roślinożernych|które cieszą sie obfitością lata.

{6375}{6471}Wszystkie są zwierzętami przystosowanymi dom mroźnego klimatu.

{6475}{6596}Mamuty i bizony maja charaktrerystyczne|kudłate futro podczas gdy

{6600}{6671}antylopy Saiga mają inne przystosowanie.

{6675}{6819}Obszerne komory nosowe pomagaja ogrzac|powietrze przed wdechem.

{6925}{7068}Takie zagrywki nie są zaskoczeniem|ale są także i drapieżniki.

{7125}{7171}W lecie człowiek poluje na tych równinach.

{7175}{7271}Fizycznie nie jest przystosowany|by radzić sobie z zimnem,

{7275}{7453}ale zamiast tego odziewa sie w zwierzęce|skóry i tkaninowe ubrania|by siebie chronić.

{7525}{7621}Ci drapieżnicy specjalizują się w drobnej zwierzynie|i rzadko kiedy zapoluja na coś większego

{7625}{7696}i niebezpieczniejszego jak mamuty.

{7700}{7821}Ale mamuty są jednak nie mniej bardzo|ważne dla nich.

{7825}{7896}Z tak małą ilością drewna dostępną|na równinie zbierają

{7900}{7971}kły martwych zwierząt by zbudawać|z nich chaty a nawet użyć

{7975}{8055}ich kości jako opał.

{8075}{8171}Są najbardziej pomysłowymi stworzeniami|zdolnymi wykorzystać

{8175}{8258}każde dostępne źródło.

{8375}{8471}Ze wszystkich letnich gości|najliczniejszymi są muchy,

{8475}{8594}które są stałym źródłem|rozdrażniania mamutów.

{8650}{8721}Jednakże ludzie nauczyli się czegoś na ich temat.

{8725}{8796}Mielą na pył minerał zwany Ochre, który

{8800}{8898}pomaga trzymac insekty z daleka.

{8975}{9071}Nadchodzi jesień, ta równina stanie sie zamarznietym pustkowiem,

{9075}{9171}więc mamuty spieszą się jak tylko mogą|dopóki jest jeszcze lato.

{9175}{9296}Jedzą po 180 kilogramów trawy dziennie,|przy tym samce kojarzą się

{9300}{9406}z samicami jak tylko jest to możliwe.

{10200}{10271}Rozpoczęła sie wczesna i bardzo mroźna jesień.

{10275}{10381}Mamuty wciąż są na nocnych równinach.

{10400}{10471}Te stworzenia są potomkami|nieowłosionych słoni z Afryki

{10475}{10546}ale stały się żywymi fortecami|stawiającymi opór zimnu.

{10550}{10621}Pod ich skóra maja warstwę|tłuszczu grubą na 10 cm

{10625}{10671}dla dodatkowej izolacji.

{10675}{10746}Mają także małe uszy i krótki ogon by zapobiec

{10750}{10821}przed zbytnią utratą ciepła.

{10825}{10921}Na wierzchu tego wszystkiego mają|charakterystyczny dywan z włosów,

{10925}{11021}który teraz urósł do metra długosci|- to jest reakcja ich ciał

{11025}{11108}na spadek temperatury.

{11325}{11477}Po minięciu tygodnia, klimat zaczął pokazywać swe prawdziwe oblicze.

{11500}{11596}Ludzie już opuścili równiny i udali się |w poszukiwaniu schronień

{11600}{11708}łagodniejszej pogody dalej na południe.

{11825}{11896}Wkrótce mamuty też odejdą.

{11900}{11996}Przy małej ilości trawy,|braku ochrony od mroźnego wiatru

{12000}{12096}a także wahań temperatury od minus 50|do minus stu stopni,

{12100}{12203}nawet one muszą ruszyć na południe.

{12225}{12296}Epoka lodowcowa jest tylko faktem jednym z wielu,

{12300}{12396}Dwa i pół miliona lat temu|klimat Ziemi zaczął sie zachowywać jak

{12400}{12471}na huśtawce - okresy ciepła i zimna.

{12475}{12571}Jak dotąd było prawie 50 Epok Lodowcowych,

{12575}{12664}ale ta jest najzimniejsza.

{12725}{12796}Dominująca samica zdecydowała, że nadszedł już czas|wskazując głową w kierunku

{12800}{12904}mniej wystawionych alpejskich dolin.

{13025}{13151}To jest 400 km podróż,|którą odbywają każdego roku.

{13825}{13896}Dla Megaloceros, jesień nie jest|czasem do podróży,

{13900}{13946}to jest czas do odbycia godów.

{13950}{14021}Te samce walczą o harem samic,|które znajdują się w pobliżu.

{14025}{14096}Zwycięzca bierze wszystko.

{14100}{14196}Megaloceros są oldbrzymymi krewniakami jeleni,|a samce posiadają

{14200}{14271}imponujące poroże.

{14275}{14346}Każdy z rogów jest wielkości dorosłego człowieka.

{14350}{14521}Zaskakującym jest fakt,że pomimo takiego|ciężaru mogą chodzić z podniesioną głową.

{14525}{14596}Wyczerpani walką nie zauważyli,

{14600}{14674}że są w pułapce.

{14875}{15046}Ludzie są teraz drapieżnikami w przeciweństwie do przodków.|Nie używaja siły tylko strategii

{15050}{15146}zaganiając Megaloceros pomiędzy drzewa,|gdzie ich rogi

{15150}{15196}blokują dalszą ucieczkę.

{15200}{15338}Tylko jeden z nich mial na tyle energii,|ażeby się przebic.

{16225}{16321}Ludzie będą musieli wziąść to|co potrzebują tak szybko jak tylko mogą

{16325}{16446}zanim padlinożercy Epoki Lodowcowej jak wilki,|lwy i hieny zbiorą się

{16450}{16551}tworząc to miejsce niebezpiecznym.

{16925}{17046}Już połowa drogi z nimi,|mamuty sobie dobrze radzą.

{17050}{17121}ale dla jednego członka stada|jest to ciągła walka,

{17125}{17171}Dla najmłodszego.

{17175}{17221}To jest jego pierwsza zima.

{17225}{17341}Wielu jednoroczniaków nie zobaczyło drugiej.

{17475}{17546}Szybko są łapani przez inne migrujące zwierzęta.

{17550}{17671}Ludzie także się udają w kierunku Alp,|gdzie obszerne sieci jaskiń

{17675}{17721}są perfekcyjną ochroną przed zimą.

{17725}{17796}Dominująca samica bacznie obserwuje ich|a ludzie wiedzą, że lepiej

{17800}{17890}nie podchodzić zbyt blisko.

{18400}{18496}Dni mijają a młody mamut|ma coraz większe kłopoty.

{18500}{18612}Ma trudności z utrzymaniem się na nogach.

{18625}{18721}Matka zostaje przy nim ale stado|nie może na nich czekać,

{18725}{18835}matka z małym zaczynają zostawać w tyle.

{19000}{19096}Na tym snieżnym pustkowiu lew móglby się|wydawać nie na miejsciu, ale w tym czasie

{19100}{19196}był on w Europie, a teraz|młody mamut,będący w opałach, jest

{19200}{19372}kawałkiem miesa, które może być przyniesione|przez lwa jaskiniowego do jego nory.

{19400}{19496}Broniony przez dorosłego|dziecko jest stosunkowo bezpieczne,

{19500}{19646}ale lew kontynuuje podchody mając nadzieje,|że matka zrobi jakiś błąd w baczeniu na małego.

{19650}{19779}Nasza para teraz już zupełnie odłączyła się od stada.

{20000}{20096}W oddali inne mamuty odbywają tą samą podróż.

{20100}{20196}To jest dorosły samiec i|podróżuje samotnie.

{20200}{20271}Na jego drodze pojawiły się lwy|zajadające się maruderem,

{20275}{20406}w tym przypadku to nie był|młody mamut tylko człowiek.

{20800}{20846}Lwy będą musiały dać mu przejść.

{20850}{20976}Nic nie staje na przeszkodzie|w migracjach mamutów.

{21125}{21221}Mamuty są towarzyskimi zwierzętami a|lasy dookoła stają się gęstsze,

{21225}{21331}więc małe stada zaczynają się łączyć.

{21375}{21471}Wkrótce setki mamutów bedą się przewijać|podąrzających ich szlakiem przez zimowe

{21475}{21546}niziny Europy.

{22000}{22096}Dla mamutów w rejonie Alzacji,|ukształtowanie terenu staje sie dramatyczne,

{22100}{22221}płaskie równiny przeistoczyły się|teraz w wzgórza i doliny.

{22225}{22346}Żyje tu inny gatunek człowieka,|Neandertalczyk.

{22475}{22546}Jest on niższy niż inni ludzie i

{22550}{22621}jak inne zwierzęta Epoki Lodowcowej|ich nosy sa duże by

{22625}{22671}ogrzewać wdychane powietrze.

{22675}{22796}Raczej nie migrują, pozostają w|tej samej dolinie przez cały rok,

{22800}{22896}by przetrwać najgorszą zimę|w pytkich jaskiniach.

{22900}{23021}Lecz w tej ostatniej Epoce Lodowcowej|ich liczebność spadła.

{23025}{23138}Teraz są gatunkiem zagrożonym wyginięciem.

{23325}{23446}Innym zwierzęciem, które nie podróżuje zimą|na południe jest nosorożec włochaty.

{23450}{23546}Jest on krótkowidzem,|dorosły samiec nawet nie zauważył

{23550}{23684}Neandertalczyka znajdującego się zaledwie 50 m od niego.

{23750}{23878}Przez chwilę Neandertalczyk|nie zauważył go również.

{24025}{24121}Nosorożce dają się łatwo zaskoczyć,|zaczynają szarżować jeżeli

{24125}{24171}coś je zaskoczy.

{24175}{24246}Nawet gdy odległość bedzie zbyt duża|żeby zobaczyć Neandertalczyka,

{24250}{24321}ale jego zmysł powonienia jest lepszy niż wzroku.

{24325}{24411}Nosorożec poczuł zapach.

{25200}{25296}Szczęściem dla Neandertalczyka jest to,|że jego gatunek jest silniejszy i

{25300}{25371}bardziej masywnie zbudowany niż inni ludzie.

{25375}{25554}Grube kości i większa klatka piersiowa pomagają|mu w prowadzeniu twardego stylu życia.

{26250}{26371}Po przebyciu prawie 400 km w dwa|tygodnie stado przybywa

{26375}{26446}do podnóża Alp.

{26450}{26496}Tutaj, pod osłoną lasów i dolin będą

{26500}{26569}spędzać zimę.

{26725}{26821}Tutaj jest ochrona od mroźnego|wiatru a także pożywienie.

{26825}{26896}Dzięki im bardzo zwinnym trąbom,|te roślinożerne zwierzęta mogą

{26900}{26996}podtrzymywać sobie drzewa,|jak ten świerk,

{27000}{27140}kiedy ich zwykłe jedzenie jest|zakopane pod grubym śniegiem.

{27375}{27521}Tydzień później dominująca samica|usłyszała znajome nawoływanie.

{27550}{27687}Młode i jego matka jako ostatni|dołączają do reszty stada.

{28300}{28371}Dotykając każdego swoimi trąbami|członkowie stada odnawiają

{28375}{28471}więzi z parą.Najbardziej niebezpieczna|część zimy sie skończyła i

{28475}{28548}młode przeżyło.

{29200}{29296}W Epoce Lodowcowej wiosna przychodzi późno.|Jest maj, rzeczy powoli zaczynaja się

{29300}{29449}nagrzewać i topnieje snieg|spod którego pojawia sie dywan kwiatów.

{29475}{29571}Wraz ze wzrostem temperatury nosorożec włochaty zaczyna linieć

{29575}{29671}i teraz nie jest już tak porośniety jaki był wcześniej.

{29675}{29746}Mamuty także już zrzuciły swe długie zimowe futra

{29750}{29892}by zostawić na sobie tylko kilkucentymetrową warstwę sierści.

{29950}{30021}Młode przetrwało zimę w zdrowiu i

{30025}{30171}przestał być karmiony przez matkę,|spędza więcej czasu z dala od niej.

{30175}{30296}Teraz też nie jest najmłodszy.|W stadzie pojawił sie nowy członek

{30300}{30379}kilka tygodni temu.

{30450}{30525}To mała samiczka.

{30750}{30821}Tymczasem nosorożce znów zaczęły ucztować.

{30825}{30896}Dwa samce walczą o terytorium.

{30900}{30946}Ale ich zmagania nie zawsze kończą sie przemocą.

{30950}{31046}Ryją rogami ziemię do momentu| az jeden z nich się wycofa

{31050}{31146}i zostawi obszar dla zwycięzcy.

{31400}{31496}Kiedy zima się tutaj kończy,|północne równiny nadal

{31500}{31621}rozmarzaja więc stado spędzi|tu jeszcze dwa tygodnie.

{31625}{31696}To daje nojnowszemu nabytkowi stada troche|czasu do nabrania siły w

{31700}{31828}nogach zanim sie zacznie podróż spowrotem na północ.

{32025}{32121}Jest także ujemna strona tego wszystkiego,|pogoda - owady stają się

{32125}{32196}znów problemem.

{32200}{32305}Ale gdzie jest błoto tam jest sposób.

{32550}{32696}Dobra błotnista kąpiel pomoże uchronić przed owadami kąsającymi.

{32750}{32857}Albo mamuty robią to tylko dla zabawy.

{34075}{34196}Jak podczas jesieni, tylko że w drugą stronę,|wielkie mamucie karawany formują się raz jeszcze

{34200}{34310}Nadszedł czas skierowania sie na północ.

{34475}{34546}Wkrótce góry będą z nimi ale wejda na

{34550}{34637}niebezpieczne terytorium.

{34850}{34921}Neanedartalczycy czekają.

{34925}{34996}Dla nich mamuty idące na północ|jest jednym z najważniejszych momentów

{35000}{35046}w roku.

{35050}{35171}Ryzykuja zdrowiem a nawet życiem,|ażeby zapolować na nie.

{35175}{35296}Aby upolować mamuta potrzebują|wykorzystać każdą sposobność.

{35300}{35396}Czekają do zmierzchu kiedy urwisko|stanie sie niemal niewidoczne, wtedy mogą

{35400}{35514}efektywnie użyć swoje tajnej broni - ognia.

{37900}{37971}The Neandertalczycy schodzą na dół urwiska by dobić

{37975}{38021}i zabić.

{38025}{38115}Jeden z mamutów nadal żyje.

{38325}{38421}Neandertalczycy są najlepszymi myśliwymi|i dlatego przetrwali

{38425}{38496}ponad 260,000 lat.

{38500}{38596}Ale maja tez słabość -Nie przystosowują sie dobrze do zmian.

{38600}{38696}W wyniku cięższego klimatu i|nadejściu nowych ludzi,

{38700}{38796}Neandertalczycy szybko znikają.

{38800}{38910}Przez następne 2000 lat odejdą zupełnie.

{39000}{39071}Stado w końcu przybywa spowrotem na północne równiny.

{39075}{39201}Na szczęście obydwoje najmłodszych przeżyło podróż.

{39225}{39296}Stado niemniej jednak odniosło poważna stratę.

{39300}{39346}Nie ma wśród nich dominującej samicy.

{39350}{39468}Została zabita podczas ataku Neadertalczyków.

{39475}{39596}Teraz jej siostra bedzie prowadzić stado w przyszłości.

{39600}{39696}Mamuty będa jeszcze trwały przez 24,000 lat.

{39700}{39771}Sa wspaniale dostosowane do tego zimnego świata.

{39775}{39954}Ale kiedy znów będzie ciepło, trawiaste|równiny, od których mamuty sa zależne, znikną.

{40000}{40096}Ludzie mają różną przyszłość przed sobą.

{40100}{40196}Kiedy nadchodzą zmiany, będą zdolni do zajęcia się tym ponieważ

{40200}{40361}mogą się przystosować|i są zdolni do przystosowania świata do ich potrzeb.

{40400}{40518}Pewnego dnia zaczną spoglądać na to wszystko.

{41050}{41171}Odtąd zbudowaliśmy muzea i uczcić przeszłość|i spędzone dekady

{41175}{41271}studiując prehistoryczne życie.

{41275}{41468}I jeżeli wszystko to nauczyło nas czegokolwiek|to to jest to - żaden gatunek nie trwa wiecznie.

{41490}{41700}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..

{42523}{42594}Tłumaczenie: Arni 25 & Hania.

{42598}{42763}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..2199}{42270}Tłumaczenie:Hania i Arni 25.

{42274}{42439}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..www.xvidasd.com ::..

27HJH – MV4BT – Y3TDW – 6KWT6 – JHPM2

{150}{271}Przez 160 milionów lat|naszym światem rządziły dinozaury...

{275}{321}w cieniu których,

{325}{421}żyła grupa zwierząt znacznie się od nich różniących.

{425}{471}To byli nasi praprzodkowie -

{475}{546}małe, pokryte futrem |istoty, noszące miano ssaków,

{550}{681}starające się wszędzie|znaleść bezpieczne schronienia.

{750}{846}Czasy ssaków jednak dopiero nadejdą.

{850}{1021}65 milionów lat wcześniej aktywność wulkanów|zapoczątkowała zatruwanie atmosfery.

{1025}{1121}Ostatnie dinozaury zamieszkiwały na chorującej planecie,

{1125}{1196}kiedy z kosmosu nadeszła....

{1200}{1262}Zagłada.

{1300}{1371}W Ziemię uderzył meteoryt|o średnicy 10 kilometrów,

{1375}{1474}oznamiajac koniec ery dinozaurów.

{1850}{1972}Ten serial opowiada o tym, co nastąpiło później.

{2050}{2121}Ocalałe zwierzęta łaczyła jedna,|charakterystyczna cecha -

{2125}{2171}rozmiar.

{2175}{2246}Zginęły wszystkie,|których waga przekraczała 10 kilogramów,

{2250}{2296}świat objęły we władanie maleńkie stworzenia.

{2300}{2346}Wśród nich były także ssaki.

{2350}{2396}W serialu "Wędrówki z Bestiami",

{2400}{2495}zobaczycie, jak te małe istoty

{2500}{2587}zawładnęły całym światem.

{2700}{2796}W ciągu 20 milionów lat, ssaki odnosiły niesamowite sukcesy,

{2800}{2871}aż w końcu stały się największymi, najbardziej drapieżnymi

{2875}{2971}i najpiękniejszymi stworzeniami na planecie.

{2975}{3071}Ssaki mogły przetrwać w każdym klimacie i środowisku.

{3075}{3196}Ich największą siłą była|łatwość przystosowania się.

{3200}{3292}Osiągały olbrzymie rozmiary.

{3300}{3371}Przeistaczały się w potężnych zabójców,

{3375}{3471}takich jak tygrysy szablozębne.

{3475}{3573}Zadomowiły się także w oceanach.

{3600}{3696}Następnie, po upływie około 4 milionów lat,|pojawili się pierwsi przodkowie człowieka.

{3700}{3796}Były to małpy, które zeszły z drzew|i zaczęły chodzić na dwóch nogach.

{3800}{3921}Ta epicka opowieść kończy się około 30 tysięcy lat temu,

{3925}{3996}wraz z nadejściem ery lodowcowej,|kiedy planeta oziębiła się,

{4000}{4122}a nasi przodkowie|polowali w królestwie mamutów.

{4875}{4953}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{5050}{5131}49 milionów lat temu.

{5175}{5221}Czasy te nazwano Eocenem.

{5225}{5321}Ziemia wyleczyła już rany|po ciężkim ciosie jaki zadał jej meteoryt.

{5325}{5421}Od czasów dinozaurów|wiele się jednak zmieniło.

{5425}{5521}Teraz jest dużo cieplej|i tropikalny las deszczowy

{5525}{5596}pokrył wszystkie kontynenty: od Arktyki po Antarktydę.

{5600}{5646}W tym nowym, kolorowym raju

{5650}{5773}meteoryty nie stanowiły już większego zagrożenia.

{6025}{6071}Pod pokrywą lasu

{6075}{6146}rozwijała się menażeria niesamowitych i wspaniałych stworzeń.

{6150}{6221}Panowanie pokrytych łuską|gadów stało sie odległym wspomnieniem.

{6225}{6321}Zwierzęta, które dominują|obecnie, pokryte są piórami lub sierścią.

{6325}{6396}Ssaki dobrze|przystosowały się do nowego świata,

{6400}{6471}są bardzo zróżnicowane,|jednak dotąd pozostały niewielkie.

{6475}{6643}Tak jak poprzednio, pozostają w cieniu|potężniejszych i groźniejszych stworzeń.

{7700}{7746}Mimo tego, że dinozaury dawno wymarły,

{7750}{7858}pozostawiły po sobie fatalną spuściznę.

{7925}{7996}Ich bezpośrednimi potomkami są ptaki.

{8000}{8141}Po raz pierwszy i jednyny ptaki objęły panowanie nad światem.

{8200}{8263}NOWY ŚWIT

{8850}{8896}Jest to historia 24 godzin życia

{8900}{8996}części, zagadkowego,|globalnego eoceńskiego lasu,

{9000}{9071}w obszarze, który pewnego|dnia stanie się terytorium Niemiec.

{9075}{9146}O świcie w koronie drzewa figowego

{9150}{9272}jedno stworzenie|przeżyło spotkanie ze śmiercią.

{9450}{9496}To samica Leptictidium.

{9500}{9546}Ma metr wysokości

{9550}{9621}i stanowi zwykły widok|w lesie przed 50 milionami lat.

{9625}{9671}Jej gatunek przetrwał w praktycznie

{9675}{9721}niezmienionej postaci od czasów dinozaurów.

{9725}{9795}Obecnie ich życie|wcale nie stało się łatwiejsze.

{9799}{9845}To jest ciągle niebezpieczny świat,

{9849}{9992}w którym musi podejmować ryzyko,|i prawdopodobnie umrze młodo.

{9999}{10045}Jest typowym ssakiem, opiekuje się potomstwem,

{10049}{10095}aż dorośnie i będzie mogło samo się o siebie zatroszczyć.

{10099}{10145}Zapowiada się ciężki dzień,|najlepiej gdyby nie opuszczała piskląt,

{10149}{10256}w pobliżu czai się wiele drapieżników.

{10274}{10370}Musi je jednak wyżywić, bez względu na ryzyko.

{10374}{10445}Czas w jakim może zdobyć pożywienie jest krótki

{10449}{10523}i szybko ucieka.

{10599}{10670}Chłodny poranek jest idealnym momentem do chwytania żab,

{10674}{10754}jaszczurek i owadów.

{10799}{10895}Jako zmienoocieplne, nie rozgrzały się|jeszcze w słońcu i są bardzo ospałe.

{10899}{11020}Ona jest jednak zwierzęciem stałocieplnym,|żwawym 24 godziny na dobę.

{11024}{11135}Jest to jedna z odwiecznych zalet ssaków.

{11249}{11295}Aby pomóc w wyśledzeniu zdobyczy,

{11299}{11345}natura obdarzyła ją wyczulonym słuchem

{11349}{11395}oraz superczułym węchem,

{11399}{11546}który ma duże znaczenie|w poszukiwaniu pokarmu pod pokrywą liści.

{11724}{11858}Jest także wystarczająco|zwinna aby łapać owady w locie.

{12074}{12170}Korzystny okres poranka trwa gdzinę, może dwie i szybko mija.

{12174}{12295}Powinna natychmiast wyruszyć aby zdobyć więcej pokarmu.

{12299}{12368}W tym czasie,

{12374}{12420}obszar Niemiec stanowi centrum aktywności wulkanicznej,

{12424}{12520}a cały las usłany jest gorącymi źródłami.

{12524}{12647}W niektórych miejscach tworzą się sadzawki błota.

{12799}{12870}Wrząca woda, trujący gaz oraz trzęsienia ziemi-

{12874}{12945}to obecne na każdym kroku niebezpieczeństwa,|z którymi zwierzęta nauczyły się już żyć.

{12949}{13020}Jednak nie z każdym|zagrożeniem można tak łatwo się oswoić.

{13024}{13095}Wraz ze wschodem słońca uaktywniają się|stworzenia prowadzące dzienny tryb życia.

{13099}{13209}Las ukazuje swoje groźniejsze oblicze...

{13224}{13286}..ptaki.

{13374}{13470}Znajdują się na szczycie piramidy|pokarmowej tego niesamowitego miejca.

{13474}{13520}Oto największy z nich: Gastornis,

{13524}{13664}półtonowy stos mięśni i piór o wzroście dorosłego człowieka.

{13774}{13820}To jest samica,

{13824}{13870}przez ostatnie dwa miesiące,

{13874}{13920}całe jej życie obracało się wokół|jaja znajdującego się w gnieździe.

{13924}{13970}W tej chwili jedynie godziny dzielą ją od wylęgu.

{13974}{14045}Zażarcie broni swego terytorium,

{14049}{14120}kiedy inny Gastornis znajdzie się zbyt blisko...

{14124}{14217}..rusza, by ochronić gniazdo.

{14274}{14370}Od czasu Zagłady rozwój ptaków,|podobnie jak ssaków, był pasmem sukcesów.

{14374}{14420}Co najważniejsze, stały się potężne -

{14424}{14565}wystarczająco potężne by|przejąć rolę drapieżnych dinozaurów.

{14749}{14795}Starcie dwóch gigantów.

{14799}{14870}Mały ssak ucieka.

{14874}{14954}Echo minionej epoki.

{15449}{15520}Ze względu na swoje rozmiary|Leptictidium potrzebuje dużo jedzenia.

{15524}{15570}Jest to cena jaką płacą wszystkie ssaki

{15574}{15664}za stałocieplny metabolizm.

{15674}{15745}Przy brzegu jeziora zwykle jest dużo pożywienia,

{15749}{15889}ale dzisiejszego ranka można|jedynie natknąć się na kłopoty.

{15949}{16057}Przy brzegu jeziora pojawił się intruz.

{16174}{16270}W porannym słońcy wygrzewa się Ambulocetus,

{16274}{16423}dziwaczne zwierzę, które przypłynęło|rzeką z pobliskiego wybrzeża.

{16499}{16577}Jest drapieżnikiem.

{16674}{16720}Polowanie jeszcze raz zostaje przerwane.

{16724}{16811}Musi uciekać i to szybko.

{16949}{17045}Trzymetrowy drapieżnik|człapie niezgrabnie w kierunku jeziora.

{17049}{17145}Chociaż jego przodkowie polowali na lądzie,

{17149}{17302}Ambulocetus rozwinął się tak,|że większą część życia spędza w wodzie.

{17374}{17470}Jego potomkowie pójdą jeszcze dalej.

{17474}{17545}Spoglądasz na wczesną formę wieloryba.

{17549}{17670}Ambulocetus dosłownie znaczy "chodzący wieloryb".

{17674}{17745}Dopiero dzięki następnym 10 milionom lat ewolucji,

{17749}{17845}kończyny i ogon przekształcą się w płetwy.

{17849}{17920}Pływa podobnie jak wieloryb czy delfin -

{17924}{17995}porusza ciałem w górę i na dół,

{17999}{18120}a nie na boki jak ryby lub krokodyle,|z którymi dzieli wodne środowisko.

{18124}{18245}Jest najpotężniejszym|drapieżnikiem w tym jeziorze...

{18249}{18295}...jednak nie może czuć się całkiem bezpiecznie.

{18299}{18404}Niebezpieczeństwo czai się w ukryciu.

{18449}{18545}Na dnie jeziora uwięzione są|ogromne ilości wulkanicznego gazu.

{18549}{18620}Jeżeli uwolniłby się naraz w dużej ilości,

{18624}{18765}zginęłyby wszystkie zwierzęta|w promieniu półtora kilkometra.

{18774}{18866}Jezioro jest bombą zegarową.

{18874}{18970}Jednak Ambulocetus sądzi,|że znalazł idealne miejsce

{18974}{19091}do zastosowania swojej zabójczej strategii...

{19174}{19240}..zasadzki.

{19349}{19445}Propalaeotherium, wczesna forma konia,

{19449}{19574}stanowi pierwszą dobrą|okazję na zdobycie posiłku.

{20149}{20195}Tym razem się nie udało,

{20199}{20340}lecz dzień jest długi|i Ambulocetus spróbuje jeszcze nie raz.

{20474}{20570}Dla Leptictidium skończył się|czas dogodny do polowania,

{20574}{20620}las jest teraz zbyt niebezpieczny.

{20624}{20695}Powrót matki zwiększa bezpieczeństwo|młodych pozostałych w gnieździe.

{20699}{20745}Rano nie poszło jej najlepiej,

{20749}{20870}musi więc dołożyć starań|aby następny wypad był bardziej pomyślny.

{20874}{20920}Teraz będzie spała, wieczorem

{20924}{20970}łatwiej będzie polować,

{20974}{21094}zmrok pomoże jej unikać bystrego wzroku ptaków.

{21124}{21186}POŁUDNIE

{21274}{21370}Południe, temperatura|wrasta do ponad 30 stopni.

{21374}{21445}Wszystko zamiera,|jedynie pisklę Gastornis porusza się

{21449}{21565}usiłując stłuc skorupę i uwolnić się z jaja.

{21599}{21695}Opodal, rodzina Leptictidium|cały czas pozostaje w gnieździe.

{21699}{21745}Jednak w czasie snu,

{21749}{21899}są całkowicie bezbronni i narażeni|na atak niezwykłego drapieżnika.

{22124}{22187}Mrówek...

{22199}{22298}..olbrzymich mięsożernych mrówek.

{22324}{22464}To jest największy gatunek|mrówki jaki kiedykolwiek istniał.

{22499}{22545}Ożywiają się na widok zdobyczy -

{22549}{22666}każdego stworzenia,|które nie umknie na czas.

{22824}{22895}To jest przednia straż złowieszczej, zabójczej machiny.

{22899}{22970}Za nimi znajduje się pół milionowa armia,

{22974}{23112}która maszerując przez las, ogołaca każdą zdobycz do kości.

{23224}{23322}Mrówki znalazły następną ofiarę.

{24474}{24570}W samo popołudnie Propalaeotherium żeruje,

{24574}{24645}wyszukując kiście winogron na dnie lasu.

{24649}{24720}Według współczesnych standardów|te pierwotne konie są niewielkie,

{24724}{24770}jednak te małe mieszkające w lesie zwierzęta,

{24774}{24845}są tymi od których wzięły początek.

{24849}{24895}Obecnie nie są większe od kotów.

{24899}{24970}Muszą dopiero wykształcić kopyto,

{24974}{25084}teraz ich stopa ma jeszcze cztery palce.

{25199}{25270}W lesie, w którym za każdym|drzewem może czaić się drapieżnik,

{25274}{25320}te stworzenia zachowują nieustanną czujność,

{25324}{25437}gotowe by uciec przy najmniejszym dźwięku.

{26199}{26259}WIECZÓR

{26349}{26395}Przed zachodem słońca,

{26399}{26470}Leptictidium wyrusza z gniazda.

{26474}{26590}To jest odpowiedni czas, by znowu zapolować.

{26649}{26720}Przede wszystkim musi oczyścić ścieżki dookoła drzewa.

{26724}{26795}To da jej nieznacznie większą|szansę aby pochwycić zdobycz,

{26799}{26921}a w razie ucieczki wyprzedzić nieco napastników.

{26949}{27020}Młode chcą dziś do niej dołączyć.

{27024}{27095}Dotychczas karmiąc je piersią w gnieździe

{27099}{27145}zdołała utrzymywać z dala|od niebezpieczeństw czychających w lesie.

{27149}{27220}Jednak właśnie nadszedł czas|właściwy dla wszystkich ssaków,

{27224}{27341}kiedy nie powinny już polegać na mleku matki.

{27624}{27720}Młode muszą teraz nauczyć się jak samemu znaleźć pożywienie.

{27724}{27820}Ich jedyną szansą jest naśladowanie matki.

{27824}{27870}To są bardzo ważne lekcje.

{27874}{27945}Dotyk i zapach zdobyczy

{27949}{28045}pozwoli im poznać, czy nadaje się do zjedzenia.

{28049}{28120}Tym niemniej ich szanse przeżycia są znikome.

{28124}{28250}Większość z nich zginie nie osiągnąwszy dorosłości.

{28349}{28445}Pomimo nadejścia zmierzchu,|wielu drapieżników jest nadal aktywnych.

{28449}{28520}Ambulocetus chce coś jeszcze dzisiaj upolować.

{28524}{28645}Nad brzegiem jeziora przygotowuje następną zasadzkę.

{28649}{28720}Chociaż nie ma uszu, kładąc szczęki na ziemię

{28724}{28795}wyczuwa wibracje, w ten sposób|słyszy zbliżającą się zdobycz.

{28799}{28920}Ten sam mechanizm pozwala|mu odbierać sygnały pod wodą.

{28924}{29088}Jeśli jakieś zabłąkane zwierzę|znajdzie się w pobliżu, będzie na nie czekał.

{29823}{29919}Propalaeotherium wydają się mniej czujne niż zwykle.

{29923}{29944}Całe popołudnie,

{29948}{30044}pożywiali się fermentującymi|winogronami leżącymi pod pokrywą liści.

{30048}{30119}Zawierają one niewielką ilość alkoholu,

{30123}{30257}lecz to wystarcza by stępić ich,|zazwyczaj ostre zmysły.

{30473}{30623}To nie jest odpowiedni moment,|aby pozwolić sobie na nieostrożność.

{31748}{31844}Leptictidium ucieka w panice...

{31848}{31916}O mały włos.

{32423}{32469}W tym świecie

{32473}{32550}ptaki jedzą konie.

{32748}{32844}O zmierzchu Gastornis powrócił do gniazda.

{32848}{32953}Dopiero teraz odkrywa śmierć potomka.

{33048}{33177}Największy drapieżnik|upokorzony przez najmniejszego.

{33298}{33369}Rozmiary zmusiły ją do założenia gniazda na ziemi.

{33373}{33504}Teraz za to płaci, miesiące poświęceń poszły na marne.

{33748}{33844}Mimo wszystko, dzisiejszego|wieczora Leptictidium najadł się do syta.

{33848}{33944}Młode w komplecie powróciły ze swojej pierwszej wyprawy.

{33948}{34041}Nocą zazwyczaj są bezpieczni.

{34048}{34143}Dzisiaj będzie jednak inaczej.

{34723}{34819}Po całym dniu snu, ten nocny Godinotia budzi się.

{34823}{34894}Należy do naczelnych,

{34898}{34994}nowej grupy ssaków, która specjalizuje się w życiu na drzewach.

{34998}{35094}Naczelne posiadają przenikliwą|wyobraźnię i niesamowicie zwinne dłonie,

{35098}{35169}które nie tylko pomagają im w poruszaniu się wśród gałęzi,

{35173}{35244}lecz również chwytaniu ulubionych owadów,

{35248}{35344}nawet kiedy te skrywają się pod korą.

{35348}{35419}Są bardzo pomysłowe i chociaż ten jest samotnny

{35423}{35469}to właśnie do tej przedsiębiorczej gromady - naczelnych,

{35473}{35544}będzie należała przyszłość.

{35548}{35619}Po milonach lat ewolucji jednym z ich potomków

{35623}{35745}będzie gatnek bezwłosej małpy zwany Człowiekiem.

{35848}{35944}Przy brzegu jeziora Ambulocetus zastygł nieruchomo,

{35948}{36041}wytrwale czekając na zdobycz.

{36173}{36194}W nocy,

{36198}{36294}zupełnie inne gatunki zwierząt przychodzą do wodopoju.

{36298}{36463}W końcu mały drapieżnik chcąc ugasić|pragnienie staje w niewłaściwym miejscu.

{37048}{37144}Metoda działania Ambulocetusa jest prosta.

{37148}{37244}Jej wadą jest to, że dotąd|trzyma w pysku szamoczącą się zdobycz,

{37248}{37323}aż ta nie utonie.

{37573}{37632}PÓŁNOC

{37998}{38069}W miarę upływu czasu

{38073}{38144}Godinotia staje się trochę mniej samotny.

{38148}{38194}Wśród tych naczelnych kopulacja

{38198}{38300}jest częścią normalnego rytmu nocy.

{38373}{38471}Jednak to nie jest normalna noc.

{38848}{38894}Podziemny wstrząs.

{38898}{39051}Jest tutaj czymś zwyczajnym,|lecz ten jest większy aniżeli normalnie.

{39123}{39219}Trzęsienie wyzwoliło gaz uwięziony na dnie jeziora,

{39223}{39348}wypuszczając śmiercionośną|chmurę dwutlenku węgla.

{39973}{40069}Gnany przez wiatr, mknie przez podszycie lasu,

{40073}{40180}dusząc każde zwierzę na swojej drodze.

{40673}{40744}O poranku wszystko zaczyna się na nowo.

{40748}{40909}Toksyczna chmura rozpłynęła się, znacząc swoje przejście ciałami zwierząt.

{41098}{41169}Jednak Leptictidium i jej młode mieli szczęście.

{41173}{41219}Uniknęli śmierci jedynie dlatego,

{41223}{41319}że ich gniazdo leżało z dala od drogi,|którą przeszdeł śmiercionośny gaz.

{41323}{41394}Lecz jej walka, o to by przeżyć nigdy nie ustanie.

{41398}{41506}Znów jest odpowiednia pora, by polować.

{41598}{41669}Ponownie na swojej drodze natyka się na Ambulocetusa,

{41673}{41744}jednak instynkt podpowiada jej, że jest martwy.

{41748}{41841}Dzisiaj ocalało Leptictidium,

{41848}{41944}jednak, jak na ironię, przyszłość|tych gatunków będzie odmienna.

{41948}{42019}Leptictidium będzie skazana na zagładę,

{42023}{42119}kiedy ten gorący, mokry świat stanie się chłodniejszy i suchy,

{42123}{42194}a lasy zaczną zanikać.

{42198}{42269}Ambulocetus ma przed sobą wpaniałą przyszłość.

{42273}{42319}Jest przodkiem wielorybów,

{42323}{42394}wspaniałej dynastii ssaków,

{42398}{42505}a to właśnie ssaki opanują cały świat.

{42573}{42644}W następnym odcinku, przeniesiemy się o 15 milion lat,

{42648}{42719}do czasów kiedy potomkowie Ambulocetusa

{42723}{42831}stali się prawdziwymi władcami oceanów.

{42848}{42969}Na lądzie ssaki puściły w niepamięć skromne początki,

{42973}{43126}przekształącając się w największe i najdziksze zwierzęta na planecie.

{43148}{43219}Tłumaczenie i porawki: Hania & Arni 25 ([e-mail])

{43223}{43388}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..


{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1196}Wraz z innymi dinozaurami|wygnięły olbrzymie morskie gady,

{1200}{1296}które kiedyś terroryzowały oceany.

{1300}{1346}Od prawie dwudziestu pięciu|milionów lat nie było drapieżnika,

{1350}{1448}który mógłoby polować na rekiny.

{1550}{1699}Jednak teraz już istnieją,|wzbudzące grozę, nowe potwory z głębin.

{1925}{1996}Nadszedł czas olbrzymich wielorybów.

{2000}{2071}Nie przypominają łagodnych krewnych|z dwudziestego pierwszego wieku.

{2075}{2171}W tych dniach każdy wieloryb jest zabójcą.

{2175}{2274}W I E L O R Y B Y Z A B Ó J C Y

{2600}{2692}PAKISTAN|36 milinów lat temu

{2700}{2796}Jest późny Eocen,|świat jest nadal gorący.

{2800}{2871}Jednak bardziej suchy niż wcześniej,|tam gdzie niegdyś ląd został

{2875}{2946}przykryty bujnym tropikalnym lasem

{2950}{3021}widnieją teraz otwarte przestrzenie.

{3025}{3096}Uwolnione od ograniczeń|wynikających z życia w gęstym lesie

{3100}{3146}niektóre ssaki zaczęły|zwiększać swoje rozmiary.

{3150}{3294}Tutaj, na pozbawionych roślinności|równinach, duży jest piękny.

{3425}{3496}Te zmiany nie muszą|odpowiadać wszystkim.

{3500}{3596}Od bardzo dawna nie widziano|już wielkich krwiożerczych ptaków.

{3600}{3764}Na większości kontynentów zastąpiły je|nowe przerażające drapieżniki- ssaki.

{3825}{3921}Jak dinozaury przed nimi,|ssaki opanowały planetę,

{3925}{4021}muszą jednak sprostać|najtrudniejszemu wyzwaniu.

{4025}{4096}Zmiany klimatyczne,|które zaszły, są umiarkowane,

{4100}{4202}w przeciwieństwie do nadchodzących.

{4250}{4396}Ta opowieść zaczyna się w czasie intensywnych,|zmian klimatycznych.

{4400}{4471}Problem zaczyna powstawać w oceanie

{4475}{4585}i dotyka nawet najpotężniejszych ssaków.

{4600}{4671}Oto legendarna Tetyda

{4675}{4746}tropikalne morze rozciagające się

{4750}{4796}niemal na połowie powierzchni kuli ziemskiej.

{4800}{4896}Od czasów dinozaurów|łączące Azję z Atlantykiem.

{4900}{4946}Obecnie jest do środowisko życia ssaka,

{4950}{5082}który odniósł jeden|z największych sukcesów w historii.

{5300}{5346}Basilosaurusa.

{5350}{5463}Osiemnastometrowego drapieżnego wieloryba.

{5475}{5546}Cztery razy dłuższego|od Wielkiego Rekina Ludojada.

{5550}{5649}Ta samica waży sześćdziesiąt ton.

{5775}{5821}Trudno zatem wyobrazić sobie,|że jej przodkiem była mała,

{5825}{5953}pokryta futrem ryjówka|- zwierzę żyjące na drzewach.

{6325}{6396}O tej porze roku Basilosaurusy

{6400}{6534}gromadzą się w południowej|częśći Tetydy, by odbyć gody.

{6800}{6871}Samica jest wabiona|przez kilku samców.

{6875}{7037}Jednak wybiera najstarszego|i największego, to z nim chce się się połączyć.

{7075}{7146}Dla takich ogromnych, wolno pywających,|stworzeń gody nie są łatwym zadaniem.

{7150}{7246}Potrzebują drobnej, dodatkowej pomocy.

{7250}{7321}Dla przyjęcia odpowiedniej pozycji samiec

{7325}{7447}odwołuje się do spuścizny|po lądowych przodkach.

{7600}{7696}Basilosaurus zachował dwie|małe, tylne kończyny.

{7700}{7771}Nie nadają się do chodzenia czy też pływania,

{7775}{7871}pomagają jednak w połączeniu|ich długich wąskich ciał.

{7875}{7989}W przyszłości kończyny te zanikną zupełnie.

{8475}{8521}Zaloty skończyły się,

{8525}{8621}lecz wkrótce nastąpi kataklizm,|który sprawi,

{8625}{8768}że życie tych morskich stworzeń,|stanie się wyjątkowo ciężkie.

{8800}{8846}Na los tej samicy wpłynął wydarzenia,

{8850}{8946}do których dojdzie bardzo|daleko, na Antarktydzie.

{8950}{9021}Po raz pierwszy od setkek milionów lat,

{9025}{9071}morze zaczyna zamarzać na biegunach,

{9075}{9171}wywołując zawirowania prądów oceanicznych.

{9175}{9246}Dla wieloryba, który potrzebuje|około 80 kilogramów pokarmu dzienie,

{9250}{9346}najdrobniejsza zmiana w|populacji ryb, stanowi złą nowinę.

{9350}{9421}Jest na szczycie piramidy pokarmowej,|która wkrótce runie,

{9425}{9512}a właśnie zaszła w ciążę.

{9800}{9896}Oceaniczne prądy zaczynają|wywoływać anomalie klimatyczne,

{9900}{9996}odziaływując na pogodę|wzdłuż linii brzegowej Tetydy.

{10000}{10046}Wiele obszarów nawykłych|do wysokiego poziomu opadów

{10050}{10160}w tym roku nawiedziła|długotrwała susza.

{10225}{10296}Pomimo tych problemów,

{10300}{10414}życie, w miarę możliwości,|toczy się dalej.

{10425}{10521}Jednak susza może nieść|ze sobą nieprzyjemne efekty uboczne.

{10525}{10596}To jest Andrewsarchus,

{10600}{10696}ogromny mięsożerca,|o wysokości konia i ważacy blisko tonę.

{10700}{10771}Normalnie, poszukuje|jedzenia w głębi lądu,

{10775}{10871}jednak susza skierowała go ku plaży.

{10875}{10921}To zła wiadomość dla|wyczerpanego żółwia morskiego

{10925}{11046}usiłującego wrócić do wody|po nocy wypełnionej składaniem jaj.

{11050}{11121}Poczatkowo, Andrewsarchus sprawia|wrażenie jakby nie wiedział co zrobić

{11125}{11239}z tym niezwykłym,|opancerzonym stworzeniem.

{11275}{11428}Jest nawykły do ogryzania padliny|z olbrzymich rozlinożernych ssaków.

{11474}{11495}Pomio wyglądu,

{11499}{11545}Andrewsarchus nie jest spokrewniony|ze współczesnymi padlinożercami

{11549}{11620}takimi jak dzikie psy lub hieny.

{11624}{11725}O dziwo ma kopyta zamiast pazurów.

{11749}{11845}Tak naprawdę, jego najbliższymi|współczesnymi krewnymi są

{11849}{11917}owce i kozy.

{12049}{12145}W pewnym sensie,|jest owcą w wilczej skórze.

{12149}{12245}Jest też największym mięsożernym|ssakiem jaki kiedykolwiek chodził po Ziemi.

{12249}{12345}Potężne, metrowej długości|szczęki są stworzone do zgniatania,

{12349}{12471}więc osłona żółwia|morskiego na nic się nie zda.

{12799}{12845}W czasie suszy padlinożercy|często radzą sobie znakomicie,

{12849}{12895}jednak w dłuższym okresie,|te kopytne drapieżniki

{12899}{12945}nie przystosują się wystarczająco|szybko do zmian klimatu.

{12949}{13084}Jest jednym z ostatnich|przedstawicieli ginącego gatunku.

{13174}{13270}Minęło kilka miesięcy,|kapryśne oceaniczne prądy

{13274}{13320}zakłóciły równowagę na tyle,

{13324}{13395}że samica Basilosaurusa szuka pożywienia

{13399}{13495}setki mil od swoich|zwykłych terenów łowieckich.

{13499}{13545}W ciągu czterech miesięcy ciąży|jej sytuacja stała się krytyczna.

{13549}{13689}Obecnie jest zmuszona polować|w mało obiecujących miejscach.

{13699}{13770}Od południa Tetydę otacza

{13774}{13890}niekończący się|bezmiar mangrowych mokradeł.

{14099}{14145}W Eocenie,

{14149}{14245}to ogromna,|kwitnąca sieć dróg wodnych,

{14249}{14270}lecz uwierzysz lub nie,|w przyszłości

{14274}{14320}stanie się jednym z najbardziej|wyschniętych obszarów na planecie -

{14324}{14384}Saharą.

{14624}{14745}To miejsce trudno uznać za|teren łowiecki wieloryba,

{14749}{14770}lecz samica jest zdesperowana,

{14774}{14867}liczy na jakąkolwiek zdobycz.

{14924}{14995}W labiryncie kanałów,

{14999}{15070}jej rozmiary są istotną przeszkodą,

{15074}{15170}lecz głód nie daje jej spokoju.

{15199}{15245}Na gałęziach widzimy naczelne.

{15249}{15295}To są Apidium,

{15299}{15370}żyją w zorganizowanych grupach.

{15374}{15509}Natychmiast przekazują sobie|wieści o niebezpieczeństwie.

{15624}{15743}Inne stworzenia są niepomne nowego zagrożenia.

{15774}{15845}Wodno-lądowy ssak, Moeritherium,

{15849}{15945}jest zbyt duży, by zostać niepokoiony|przez drapieżniki takie jak krokodyle,

{15949}{16020}więc nie zważając szczebiotanie naczelnych

{16024}{16095}powraca do jedzenia.

{16099}{16170}Apidium przemieszcza się wzdłuż kanału

{16174}{16270}i dalej przez mangrowe mokradała,|szukając owocujących drzew.

{16274}{16370}Ponieważ różne gatunki drzew owocują w różnym czasie,

{16374}{16445}często muszą przecinać tory wodne - bardzo ryzykowna czynność.

{16449}{16520}w pobliżu czają się rekiny i krokodyle,

{16524}{16608}a teraz także wieloryb.

{16924}{17065}Skok wymaga odwagi, lecz w skokach|Apidium jest bardzo dobry.

{17174}{17220}Wieloryb jest sfrustrowany,

{17224}{17307}przynajmniej na razie.

{17449}{17518}Z przypływem,

{17524}{17570}niektóre drogi wodne stają się|zbyt szerokie, by przez nie skoczyć.

{17574}{17620}Apidium musi znaleźć bardziej ryzykowne|sposoby przejścia na druga stronę,

{17624}{17692}bliżej wody.

{18099}{18195}Dzisiaj, ich koszmar się ziścił.

{18199}{18268}To był rekin.

{18299}{18370}Teraz na pewno nie przejdą na drugą stronę.

{18374}{18457}Będą czekać na odpływ.

{18824}{18920}W przeciwieństwie do nich Moeritherium,|w wodzie jest zazwyczaj bezpieczny.

{18924}{19017}Spędza w niej większość dnia.

{19049}{19095}Chociaż budową ciała przypominają hipopotama

{19099}{19145}a wyglądem trochę świnie,

{19149}{19220}nie są z nimi spokrewnione.

{19224}{19320}Nos Moeritherium zdradza|jego prawdziwy rodzinny związek.

{19324}{19395}Nozdrza i warga połączyły się

{19399}{19470}aby stać się umięśnionym, zwinnym narządem,

{19474}{19520}pomocnym w szukaniu pożywienia.

{19524}{19595}To jest w istocie rodzaj trąby.

{19599}{19720}Ci łagodni roślinożercy|są wczesnymi krewnymi słonia.

{19724}{19770}Ważąc około 200 kilogramów,

{19774}{19869}nie muszą obawiać się rekinów.

{19899}{20024}Moeritherium zaprząta|myśl o nowych pastwiskach...

{20049}{20172}lecz zdąża prosto w paszczę samicy Basilosaurusa.

{20474}{20545}Moeritherium wspiął się na na suchy ląd...

{20549}{20617}w samą porę.

{20899}{21031}Jednak wygłodzony|Basilosaurus jeszcze się nie poddaje.

{21599}{21748}Na mangrowych mokradłach suchy ląd|i bezpieczeństwo są tymczasowe.

{21874}{21945}Woda nadal się podnosi,

{21949}{22045}i gdy przypływ osiągnie swoje apogeum|w ciągu kilku godzin,

{22049}{22181}nawet najbardziej pewny grunt,|stanie się morskim dnem.

{22349}{22490}Basilosaurus wkrótce będzie w stanie dotrzeć do Moeritherium.

{23274}{23412}W desperacji zaatakowała|za wcześnie i wejszła na mieliznę.

{23899}{23970}Do czasu kiedy wieloryb uwolnił się,

{23974}{24045}Moeritherium uciekł do płytszych kanałów

{24049}{24170}gdzie nawet cierpiący głód|Basilosaurus nie jest w stanie go ścigać.

{24174}{24341}Dla wieloryba, mangrowe bagna nie|okazały się szczęśliwsze od otwartego morza.

{24424}{24470}Eoceński EL Nińo dalej sieje zamęt.

{24474}{24570}Rozchwianie pogody powoduje,|że zwierzęta zdają się być zdezorientowane.

{24574}{24645}W północnej części Tetydy|spadły deszcze,

{24649}{24759}jednak sześć tygodni później niż zwykłe.

{24974}{25121}Poza tym, zamiast utrzymać się miesiącami,| trwały kilka tygodni.

{25224}{25320}Na sawannie, deszcze w nareszcie|pozwolą na rozwój roślinności,

{25324}{25395}lecz szkody wyrządzone|przez przedłużającą się suszę

{25399}{25476}już się nie cofną.

{25499}{25595}Szczególnie dotkliwie|odczuły ją stada Brontotherium.

{25599}{25670}Mimo tego,|że są dalekimi krewnymi koni i nosorożców,

{25674}{25720}nie są podobni do żadnego z tych gatunków.

{25724}{25770}Dwukrotnie przerastają współczesnego nosorożca,

{25774}{25820}posiadając jedną trzecią objętości jego mózgu.

{25824}{25920}Nie są więc najbystrzejszymi ze zwierząt.

{25924}{26020}Jednak są jedym z najbardziej|zaradnych gatunków ssaków.

{26024}{26120}Spotykanym na północnej półkuli|w grupach liczących setki osobników.

{26124}{26271}Pomimo tego, że w tym roku,|niektóre stada są w opłakanym stanie.

{26399}{26470}Ten okres powinien być|przeznaczony na wydawanie potomstwa,

{26474}{26596}jednak bardzo wiele|cielaków rodzi się martwych.

{26624}{26670}Tylko niektóre|z młodych przetrwają suszę,

{26674}{26784}zachowując się tak jak inne w ich wieku.

{26799}{26870}Dwa młode samce|przygotowując do dorosłości

{26874}{26990}wyzwają się do walki o wyimaginowane samice.

{27049}{27095}To co ich jeszcze różni nosorożca,

{27099}{27195}to fakt, że narośl na ich|nosach to kość, a nie róg czy włosy.

{27199}{27270}Jest to raczej ozdoba niż broń.

{27274}{27420}Większość z tych kostnych|grzebienni jest po prostu bardzo krucha.

{27424}{27537}Nastały korzystne czasy dla padlinożerców.

{27599}{27743}Andrewsarchus próbuje podejść|do martwego cielęcia Brontothere.

{27749}{27847}Samica broni go jednak zażarcie.

{28074}{28120}Nie sposób powiedzieć,

{28124}{28195}czy matka rozumie to,|że jej cielę nie żyje.

{28199}{28320}Jak większość ssaków,|łączy ją bardzo silną więź z potomkiem,

{28324}{28450}staje więc w jego obronie|tak długo jak tylko może.

{28499}{28592}Nadszedł drugi Andrewsarchus,

{28599}{28706}będzie jej trudno utrzymać obu z dala.

{29049}{29189}Pierwszy Andrewsarchus wykorzystuje|szansę i chwyta zdobycz.

{29449}{29520}Po całym dniu walki w beznadziejnej sprawie,

{29524}{29619}matka wydaje się zrezygnowana.

{29824}{29961}Padlinożercy nie są|przyzwyczajeni do dzielenia się łupem.

{30274}{30320}Gdy walczą o cielę,

{30324}{30455}ruch jego ciała matka omyłkowo|bierze za oznakę życia.

{30499}{30588}Znów jest gotowa do walki.

{31124}{31258}Wraca do bezowocnych prób|przywrócenia potomka do życia.

{31274}{31364}Andrewsarchus jednak wróci.

{31674}{31720}Minęło kilka tygodni,

{31724}{31795}brak jest oznak, że kryzys na|morzu niebawem zostanie zażegnany.

{31799}{31928}Stan ten można określić|jako oceaniczną klęskę głodu.

{32024}{32120}Dla samicy Basilosaurusa,|która jest teraz w zawansowanej ciąży,

{32124}{32170}sytuacja wydaje się beznadziejna.

{32174}{32270}Pożywienia z trudem wystarcza dla niej samej,|a musi jeszcze zatroszczyć się potomka.

{32274}{32345}Jej ograniczone zapasy tłuszczu|zostały już prawie wyczerpane,

{32349}{32471}ciało niebawem usunie płód, by ocalić jej życie.

{32699}{32795}Nagle, morze dookoła niej|wypełnia gwar aktywności

{32799}{32919}grupy mniejszych|wielorybów zwanych Dorudonami.

{32999}{33070}Kiedy Dorudony zbierają się w stada,

{33074}{33187}oznacza to,|że samice wkrótce będą rodzić.

{33199}{33270}To mogłoby wyglądać|na przyjazne pozdrowienie.

{33274}{33320}Jednak w istocie nim nie jest.

{33324}{33370}Małe wieloryby,|wykorzystując przewagę liczebną,

{33374}{33420}oblegają tłumnie olbrzyma,|zmuszając samicę do odpłynięcia.

{33424}{33495}Basilosaurus poluje na ich młode,

{33499}{33631}a w pobliżu musi być|miejsce gdzie przychodzą na świat.

{33724}{33820}Okazuje się jednak, że samica|kieruje się w stronę morskiego dna,

{33824}{33925}ale w jej szaleństwie jest metoda.

{33999}{34094}Musi zrobić coś,|co jest w tej chwili najważniejsze,

{34098}{34144}jeżeli jej nienarodzone młode|ma utrzymać się przy życiu.

{34148}{34223}Musi się ocierać.

{34423}{34494}Przez przeciąganie się|po pobliskej mierzei,

{34498}{34569}może zrzucić zrogowaciałą|zewnętrzna warstwę naskóka

{34573}{34705}wraz z zagnieżdżonymi|w niej skorupiakami i pasożytami.

{34798}{34869}Dla zwierzęcia, które polując|wykorzystuje swoją szybkość,

{34873}{34944}utrzymanie gładkiego i opływowego ciała

{34948}{35044}ma istotne znacznie,|decydując o życiu lub śmierci.

{35048}{35168}Jest już gotowa,|by znów wyruszyć na polowanie.

{35473}{35544}Każdego roku,|Dorudony zbierają się w tej cichej,

{35548}{35644}osłoniętej lagunie, aby wydać potomstwo.

{35648}{35769}Pojawiają się pierwsze młode,|mają zaledwie kilka dni...

{35773}{35844}a już są w śmiertelnym niebezpieczeństwie.

{35848}{35940}Basilosaurus znalazł lagunę.

{36048}{36094}Samica została zauważana,

{36098}{36226}cielęta są szybko|wyprowadzane z zagrożonego rejonu.

{36523}{36619}Broniąc się, dorosłe Dorudony|przypuszczają ostry atak,

{36623}{36721}usiłując odpędzić Basilosaurusa.

{36798}{36869}Ich wysiłki okazują się|zaskakująco skuteczne.

{36873}{36959}Basilosaurus oddala się.

{37123}{37144}Spokój został przywrócony,

{37148}{37231}niestety nie na długo.

{37323}{37404}To jest głodna matka.

{38098}{38144}W ciągu kilku dni,

{38148}{38258}Basilosaurus będzie wracał wielokrotnie.

{38398}{38444}Laguna zmieniła się z oazy

{38448}{38522}w krwawą łaźnię.

{38598}{38694}To właśnie znaczy być na|szczycie piramidy pokarmowej.

{38698}{38769}Potrzebna była śmierć kilku cieląt Dorudona

{38773}{38890}aby zachował życie nienarodzony Basilosaurus.

{39723}{39844}Minął rok odkąd samica|Basilosaurusa odbyła gody.

{39848}{39947}Ponownie pływa po otwartym morzu.

{39973}{40069}Jednak tym razem nie jest sama.

{40223}{40269}Wbrew wszystkim przeciwnościom,

{40273}{40348}w końcu urodziła.

{40523}{40569}Mimo kłopotów,

{40573}{40678}ona i cielę utrzymali się przy życiu.

{40823}{40894}Niestety, to przez co przeszli,|to zaledwie początek.

{40898}{40969}Zaburzenia klimatyczne będą postępować dalej,

{40973}{41019}wyznaczając koniec Eocenu

{41023}{41094}i powodując największą zagładę gatunków

{41098}{41169}od wyginięcia dinozaurów.

{41173}{41219}Niszczące jak niejeden meteor

{41223}{41319}będzie zakłócenie prądów oceanicznych

{41323}{41419}spowodowane przez stopniowe|zamarzanie Antarktydy.

{41423}{41494}Jak gigantyczny El Nińo,|tylko znacznie gorsze.

{41498}{41619}Zginie 20 procent z wszystkich żyjących na Ziemi istot.

{41623}{41694}Wieloryby przetrwają,

{41698}{41769}lecz Basilosaurusa i jego gatunku

{41773}{41857}między nimi nie będzie.

{42023}{42094}W następnym odcinku,|ssaki staną się jeszcze większe.

{42098}{42169}Będziemy wędrować wraz z Indricotherium,

{42173}{42244}ssakiem, który rozmiarami|mógłby równać się z dinozaurami.

{42248}{42294}To jest świat wielkich,

{42298}{42360}złych...

{42398}{42466}i brzydkich.

{42573}{42644}Tłumaczenie i poprawki: Hania i Arni 25([e-mail])

{42648}{42813}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::.. {925}{1003}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1220}MONGOLIA|25 milionów lat temu.

{1225}{1321}Z mroku wyłania się 12 tonowy olbrzym.

{1325}{1371}To samica Indricotherium,

{1375}{1446}wkrótce będzie rodzić.

{1450}{1546}Wyszukuje w kanionie zaciszne|miejsce mając nadzieję,

{1550}{1652}że noworodek będzie tam bezpieczny.

{1675}{1721}Tuż przed świtem,

{1725}{1839}jej dwuletnia ciąża|w końcu dobiegła końca.

{2075}{2200}To samiec,|niestety już jest w niebezpieczeństwie.

{2275}{2346}Hałas i zapach porodu

{2350}{2421}przyciągnął drapieżniki, Hyaenodony.

{2425}{2521}Wbrew nazwie nie|są spokrewnione z hienami.

{2525}{2596}Są bardziej niebezpieczne.

{2600}{2671}Na tle Indricotherium,|mogą wydawać się drobni,

{2675}{2746}rozmiarem dorównują jednak nosorożcom.

{2750}{2796}Bez trudu potrafią zabić cielę,

{2800}{2904}o ile wcześniej uporają się z matką.

{2925}{3046}Samica rozpaczliwie próbuje|utrzymać dziecko między nogami

{3050}{3164}gdzie może je bronić|potężnymi kopnięciami.

{3325}{3423}Jednak Hyaenodony nie rezygnują.

{3450}{3606}Cielę będzie miało szczęście jeśli|zobaczy swój pierwszy wschód słońca.

{3750}{3843}Z I E M I A G I G A N T Ó W

{3975}{4021}Okres ten nazywamy Oligocenem.

{4025}{4146}Świat właśnie przetrwał|lata katastrofalnych zmian klimatu,

{4150}{4221}które doprowadziły do wyginięcia|jednej piątej wszystkich gatunków.

{4225}{4321}Ziemia zaleczyła rany,|lecz w efekcie świat się zmienił-

{4325}{4448}zmieniła się pogoda,|inne są rośliny i zwierzęta.

{4550}{4671}Tutaj, w Mongolii, niektóre zwierzęta|urosły do ogromnych rozmiarów.

{4675}{4746}Ten odcinek poświęcony będzie|losom jednego z tych olbrzymów -

{4750}{4821}dziecku Indricotherium.

{4825}{4896}Podczas nocy kanion był|sceną dramatycznych wydarzeń,

{4900}{5046}narodzin, a potem odpędzenia Hyaenodonów.|Młode jest wielkim szczęściarzem.

{5050}{5146}Tak jak inne noworodki, waży około 250 kg.

{5150}{5221}Jego nogi nie są jeszcze|przyzwyczajone do noszenia ciężaru,

{5225}{5344}resztę poranka spędzi|więc na nauce chodzenia.

{5450}{5546}O poranku uaktywniają|się inni mieszkańcy kanionu -

{5550}{5621}osobliwe zwierzęta |takie jak Chalicotherium.

{5625}{5671}Prawie trzymetrowe stworzenie,

{5675}{5771}dla ochrony swoich długich pazurów,chodzące na kostkach.

{5775}{5846}Te potężne kończyny|są bardzo skuteczne w obronie,

{5850}{5921}jednak najczęściej, ten roślinożerca|używa ich do ściągania gałęzi

{5925}{6038}by dostać się do smacznych, miękich liści.

{6125}{6196}Chodem przypominają goryle,|sposobem jedzenia pandy,

{6200}{6332}lecz ich najbliższymi,|współczesnymi krewnymi są konie.

{6425}{6521}Noworodek również musi myśleć o jedzeniu.

{6525}{6621}To jest początek|najtrudniejszego okresu w jego życiu.

{6625}{6696}Będzie zależny od matki|przez co najmniej trzy lata.

{6700}{6821}Potrzebuje jej ochrony,|pierwszy rok żywi się jedynie mlekiem.

{6825}{6896}To jest zadziwiająco długie|zaangażowanie ze strony matki.

{6900}{6971}Jednak jeśli będzie w stanie|przetrwać najtrudniejszy okres,

{6975}{7130}rozmiary sprawią, że żaden drapieżnik|na Ziemi nie będzie mu straszny.

{7200}{7296}W Oligocenie, na wielu obszarach|klimat stał się zmienny, zależny od pory roku.

{7300}{7346}W Mongolii, długie okresy suszy

{7350}{7421}przeplatane są przez|krótkotrwałe, gwałtowne deszcze.

{7425}{7572}Klimat ukształtował nie tylko|środowisko, lecz również zwierzęta.

{7600}{7671}Przeżywają najokrutnejsi,

{7675}{7746}a nie pojawił się straszniejszy niż on -

{7750}{7796}olbrzymi Entelodont,

{7800}{7846}Groza Równin.

{7850}{7921}To są dalecy krewni świni.

{7925}{7996}O wysokości dwóch metrów, agresywne,

{8000}{8046}masywne jak czołgi,

{8050}{8146}ale z mózgiem wielkości pomarańczy.

{8150}{8246}Samica Niedźwiedzia Psa wraz młodymi|wycofuje się na bezpieczniejszą odległość,

{8250}{8296}jednak dzisiaj nie mają szczęścia.

{8300}{8346}Chociaż ci krewni niedźwiedzi i psów

{8350}{8506}są brutalnymi małymi drapieżnikami,|przy wodopoju znaczenie ma rozmiar.

{8525}{8596}Przybyła również matka Indricotherium,| chce ugasić pragnienie.

{8600}{8722}Jest jednak sama,|nigdzie nie widać jej dziecka.

{8825}{8921}Drugi Entelodont|przyszedł do źródła.

{8925}{9046}Podczas godów,|samce stają się bardzo agresywne,

{9050}{9096}próbują ustalić,|który z nich zajmie najwyższą pozycję.

{9100}{9220}Wtedy największym|wrogiem jest inny Entelodont.

{9300}{9432}Takie spotkanie może|przestraszyć nawet Indricotherium.

{10175}{10271}Zwycięski Entelodont przerażającymi kłami

{10275}{10373}zadaje pokonanemu głębokie rany.

{10475}{10571}W tym czasie cielę leży nieruchomo.

{10575}{10621}Udaje martwego

{10625}{10711}dopóki trwa zamieszanie.

{11000}{11071}To jest strategia|przetrwania młodego cielęcia.

{11075}{11171}Podczas nieobecności matki,|instynktownie cały czas leży spokojnie,

{11175}{11271}aby nie zwracać uwagi drapieżników.

{11275}{11395}Dopiero kiedy samica wraca,|wychodzi z ukrycia.

{11600}{11721}W kanionie pozostaje względnie|bezpieczny przez kolejny tydzień,

{11725}{11841}lecz później matka decyduje,|że czas odejść.

{11975}{12046}Cielę jest obecnie silne,|na tyle trzyma się pewnie na nogach,

{12050}{12121}że może zaryzykować|wyjście na otwarte równiny,

{12125}{12226}gdzie spędzi resztę swojego życia.

{12425}{12538}Ten olbrzym nie jest|potomkiem dinozaurów.

{12575}{12621}Indricotherium jest|spokrewniony z nosorożcem,

{12625}{12696}lecz ich rozmiary są nieporównywalne.

{12700}{12796}Dorosły samiec|ma siedem metrów wzrostu

{12800}{12821}i waży około 15 ton.

{12825}{12939}Odpowiada to ośmiu|współczesnym nosorożcom.

{12950}{13109}Żadne lądowe stworzenie nie jest|w stanie zbliżyć się do tych osiągnnięć.

{13150}{13221}Rozmiary nie tylko|chronią przed drapieżnikami,

{13225}{13368}pozwalają też obejść się bez|jedzenia i picia przez wiele dni.

{13474}{13570}Cielę garnie się by zbadać|ten nowy, tajemniczy świat...

{13574}{13670}lecz pierwsze spotkanie wywołuje szok.

{13674}{13770}Agresywny Niedźwiedź Pies nie ma|zrozumienia dla jego ciekawości.

{13774}{13820}Jej młode są w pobliżu,

{13824}{13941}dla niej to niezdarne|cielę jest zagrożeniem.

{14024}{14146}Niewiele trzeba,|by pobiegł z powrotem do matki.

{14349}{14445}Właściwe od początku,|dziecko naśladuje matkę

{14449}{14520}ucząc się jak ma postępować.

{14524}{14570}Kiedy, obchodząc swoje terytorium,

{14574}{14645}wącha stos łajna, on robi to samo.

{14649}{14695}Pewnego dnia zrozumie,

{14699}{14795}że każdy Indricotherium|wydziela niepowtarzalną woń.

{14799}{14895}W ten sposób matka wskazuje,|jakie zwierzęta są w okolicy.

{14899}{15000}Rozpoczęły się lekcje przetrwania.

{15074}{15220}W pobliżu znajduje się młody,|zaledwie trzyletni Indricotherium.

{15249}{15320}Nie jest obcy,|to poprzednie cielę samicy.

{15324}{15470}Jednakże, obecnie nie ma dla niego|czasu i zdecydowanie go odtrąca.

{15474}{15584}Młode nie wie,|że czeka go taki sam los.

{15849}{15920}Rozpoczęła się właśnie długa, sucha pora.

{15924}{15970}Jak dotąd jedzenia jest|pod dostatkiem.

{15974}{16070}W następnych miesiącach|będzie jednak inaczej,

{16074}{16193}zwierzęta objadają się|więc póki jeszcze mogą.

{16224}{16320}Matka obgryza wierzchołki drzew,

{16324}{16432}kolejna korzyść|z posiadanych wymiarów.

{16499}{16595}Zaledwie dwumiesięczne|młode nie potrzebuje

{16599}{16645}innego pokarmu poza mlekiem,

{16649}{16745}ale to nie powstrzymuje go od prób naśladowania.

{16749}{16908}Tak się zdarza gdy cielęta uczą się|które części bezpiecznie można zjeść.

{16949}{17020}Jednak, to jest przykre doświadczenie|ponieważ młode oddala się.

{17024}{17140}Zaledwie 20 metrów dalej|czai się Hyaenodon.

{17799}{17870}Szczęki Hyaenodona potrafią kruszyć|kości z niewyobrażalną siłą

{17874}{17945}ponad 1000 funtów na cal kwadratowy.

{17949}{18062}Jedno ukąszenie łamie kark Chalicotherium.

{18149}{18220}Potrafią zjeść padlinę w całości,

{18224}{18295}wraz z zębami.

{18449}{18520}Jednak nie będzie miał takiej szansy.

{18524}{18653}Pojawiły się miejscowe zbiry,|maja przewagę liczebną.

{18924}{18995}W daremnej próbie ukrycia zapachu padliny,

{18999}{19070}Hyaenodon oddaje na nią kał.

{19074}{19203}Jednak trzeba o wiele|więcej aby oszukać Entelodonty.

{19799}{19900}Świnie z piekła rodem zdobyły łup.

{20024}{20102}3 miesiące później.

{20174}{20245}W suchej porze zmienił się krajobraz.

{20249}{20345}Tak jak gdyby wszystkie|życiodajne soki spłynęły z równin.

{20349}{20420}Tak właśnie wygląda sezonowość.

{20424}{20520}Nie pada od miesięcy,|brak pokarmu

{20524}{20570}i niezwykle mało wody.

{20574}{20645}W Mongolii,|ssaki rozwinęły się w taki sposób,

{20649}{20720}by przetrwać nawet|w tak trudnych warunkach.

{20724}{20850}Jednak w tym roku|są w wyjątkowo ciężkim położeniu.

{21024}{21120}Samica Indricotherium nie może|znaleść wody od kilku dni,

{21124}{21220}jej odwodniony organizm|nie produkuje mleka.

{21224}{21270}Młode ma teraz 9 miesięcy

{21274}{21390}i po raz pierwszy doświadcza ciężkiego losu.

{21624}{21749}Pomimo nieustannych prób ssania,|matka odrzuca go.

{21924}{22020}Ze względu na rozmiar,|dorosłe mogą przetrwać bez wody wiele dni,

{22024}{22120}jednak cielę ma mniej rezerw,|z których może czerpać,

{22124}{22229}dlatego staje się zatrważająco słabe.

{22599}{22720}Noce są chłodniejsze|i dogodniejsze do wędrówek.

{22724}{22795}Każdego wieczoru matka z młodym|wyruszają na poszukiwanie wody.

{22799}{22870}Inne Indricotheria|wędrują w tym samym celu,

{22874}{22970}dzisiaj do naszej pary|przyłączyła się stara samica.

{22974}{23020}Indricotherium bez trudu|może dożyć 80 lat.

{23024}{23070}Ta długowieczność pozwala

{23074}{23194}na znakomite poznanie|otaczajączego środowiska.

{23274}{23320}Jeśli w pobliżu jest woda,

{23324}{23456}to można iść o zkład,|że sędziwa samica zna to miejsce.

{23699}{23770}W końcu znajdują|zamuloną resztkę jeziora,

{23774}{23870}w samą porę,|bo cielę jest bliskie zapaści.

{23874}{23945}Będzie musiał trochę|poczekać na mleko,

{23949}{24053}przynajmniej może ugasić pragnienie.

{24274}{24320}To jest pierwsza noc od jakiegoś czasu

{24324}{24452}kiedy te olbrzymy mogą odpocząć| i spokojnie zasnąć.

{24724}{24845}Następnego poranka,|matka wstaje bardzo wcześnie.

{24849}{24920}Cielę nadal głoduje.

{24924}{24970}Jednak tym razem samica reaguje

{24974}{25057}i nagradza go mlekiem.

{25399}{25554}Kiedy w końcu nadchodzi pora deszczowa,|opady są niezwykle intensywne.

{25599}{25670}Od wypalonych równin...

{25674}{25720}po zdradliwe trzęsawiska -

{25724}{25770}wszystko się zmienia...

{25774}{25846}w mgnieniu oka.

{26249}{26345}Jednak nagłe ulewy|dla niektórych mogą być katastrofą.

{26349}{26370}Legowisko Psa Niedźwiedzia

{26374}{26470}zapadło się podmyte przez falę powodziową.

{26474}{26591}Zaniepokojona matka kopie,|by odnaleźć młode.

{26749}{26795}Znajduje tylko jednego,

{26799}{26891}który niestety już nie żyje.

{26949}{27070}Teraz płynie tu rzeka,|której wcześniej nie było.

{27074}{27188}Szukając pokarmu,|para musi ją przekroczyć.

{27249}{27320}Dla młodego jest to nowy,|trudny egzamin.

{27324}{27428}Na początku nie chce|wejść za matką.

{27649}{27720}Wreszcie kiedy lęk przed tym,|że zostanie sam

{27724}{27867}bierze górę nad obawą wejścia do wody,|młode wkracza do rzeki.

{27974}{28069}Pływa po raz pierwszy w życiu.

{28099}{28212}Jak się okazuje,|nie jest to takie trudne.

{28674}{28745}Po dotarciu na drugą stronę,

{28749}{28820}musi jeszcze wspiąć się na brzeg,

{28824}{28870}który jest urwisty i śliski.

{28874}{28970}W przeciwieństwie do matki,|nie zrobi jednego małego kroku.

{28974}{29064}Matka nie śpieszy z pomocą.

{29124}{29195}Jest zdany na własne siły...

{29199}{29285}nie jest tym zachwycony.

{30049}{30165}Trudne zadanie|dla tak ciężkiego młodzieńca.

{30349}{30470}Susza to ciężki okres,|ale wiele wskazuje na to,

{30474}{30570}że nadejście pory deszczowej|oznacza dla cielęcia koniec wygodnego życia.

{30574}{30620}Nadszedł czas aby|sam zaczął zdobywać jedzenie.

{30624}{30720}Cielęta Indricotherium|są odstawiane od piersi po roku.

{30724}{30795}Jednak kiedy mleko|stanowni całe ich życie,

{30799}{30945}przekonanie młodych do innego pokarmu|jest trudne i wymaga dużo cierpliwości.

{30949}{31020}Będzie próbował|dostać się do ulubionego napoju,

{31024}{31070}jednak matka nie ma już mleka.

{31074}{31185}Musi żywić się roślinami, inaczej zginie.

{31424}{31470}Po długiej suchej porze,

{31474}{31520}paleta barw powoli wraca na równiny,

{31524}{31625}od nowa rozpoczyna się cykl życia.

{31649}{31757}Dla Indricotherium, to jest pora godów.

{31824}{31934}Młody samiec|wyczuł zapach samicy w rui.

{31949}{32045}To matka naszego cielęcia.|Po tym jak przestała karmić piersią

{32049}{32126}znowu jest płodna.

{32174}{32295}Cielę wyraźnie nie wie co myśleć|o zbliżającym się kolosie.

{32299}{32445}W tej chwili samica także nie|przejawia widocznego zainteresowania.

{32449}{32545}Nagle drugi, starszy samiec|pojawia się horyzoncie.

{32549}{32680}Podkreśla swój status|hojnie opryskując ziemię moczem.

{32824}{32895}Młodszy samiec nie dał się|tak łatwo zastraszyć,

{32899}{33010}rywale oceniają się przed brutalną walką.

{33249}{33320}Kiedy walczą dwa 30 tonowe monstra,

{33324}{33395}można sobie wyobrazić|jakie siły odziałują na ich kości.

{33399}{33470}Czaszki samców są przystosowane

{33474}{33581}do stawienia czoła takiej rywalizacji.

{33699}{33745}Po półgodznnym przedstawieniu

{33749}{33841}sędziwy samiec wycofuje się.

{33999}{34020}Jednak wraz z końcem walki,

{34024}{34095}nad cielęciem zawisło|poważne niebezpieczeństwo -

{34099}{34195}zagrożeniem do młodego|Indricotherium jest dorosły samiec.

{34199}{34318}Podczas godów,|cielęta mogą zostać stratowane.

{34524}{34595}Po raz pierwszy inny osobnik

{34599}{34670}staje między nim a matką.

{34674}{34770}Młode rozpaczliwie|próbuje rozdzielić dorosłych

{34774}{34849}i zatrzymać gody.

{35124}{35170}Przez następnych 36 godzin,

{35174}{35245}samiec będzie kilka|razy parzył się z matką cielęcia,

{35249}{35320}nie dopuszczając rywali.

{35324}{35423}Nasze cielę czekają trudne czasy.

{35624}{35696}2 lata później.

{35899}{35970}To dopiero początek pory deszczowej,

{35974}{36115}Chalicotherium zaczynają|już jednak szukać świeżych porostów.

{36199}{36245}Samica Indricotherium jest w ciąży,

{36249}{36345}będzie rodzić już za kilka dni.

{36399}{36445}Obok niej stoi jej młode,

{36449}{36520}ma już trzy lata i waży ponad tonę.

{36524}{36645}Dzięki matce poznał|wiele przydatnych umiejętności,

{36649}{36795}takich na przykład, jak pozbyć się|pasożytów ocierając się o drzewa.

{36799}{36895}Jednakże to,|czego dotychczas się nauczył

{36899}{36970}nie przygotowało go|do tego co ma nastapić.

{36974}{37103}Rano cielę dozna największego|wstrząsu w swoim życiu.

{37449}{37587}Matka zachowuje się w stosunku|do młodego bardzo dziwnie...

{37599}{37686}robi jedynie to, co musi.

{37699}{37765}Odpędza go.

{37824}{37920}Aby zapewnić przyszłemu|potomkowi jak najlepsze szanse,

{37924}{38070}musi przerywać więź jaka przez|trzy lata łączyła ją z dzieckiem.

{38124}{38220}Nastał moment kiedy|musi obrać własną ścieżkę.

{38224}{38317}To jest najtwardsza z lekcji.

{38849}{38920}Na pewien czas|młody samiec znika,

{38924}{39020}pojawia się dopiero|kilka tygodni później,

{39024}{39111}samotny, na brzegu rzeki.

{39124}{39243}Nie wiadomo dlaczego utyka,|najprawdopodobniej

{39249}{39320}walczył z podobnym, młodym samcem.

{39324}{39395}Jednym z niewielu stworzeń,|które może mu zagrozić.

{39399}{39524}Podąża do jedynej|znanej mu bezpiecznej przystani.

{39624}{39670}Jego matka wychowuje nowe cielę

{39674}{39797}i na niego przeniosła|swój instynkt macierzyński.

{39899}{40009}Teraz jest dla niej|jedynie zagrożeniem.

{40223}{40319}Nie może już nigdy liczyć|na pomoc ze strony matki.

{40323}{40409}Resztę życia spędzi sam.

{40598}{40669}Mija miesiąc...dwa,

{40673}{40719}trzy,

{40723}{40769}a samiec nie daje znaku życia.

{40773}{40819}Pewnego dnia niespodziewanie,

{40823}{40919}pojawia się ponownie na dawnym terytorium.

{40923}{41069}Po kontuzji nie ma już śladu,|młodzieniec wydaje się być w dobrej kondycji.

{41073}{41189}Lecz jest niebezpiecznie blisko Entelodonta.

{41498}{41594}Nie ma obawy,|że znalazł się w niewłaściwym miejscu,

{41598}{41759}jest już wystarczająco potężny aby|zatroszczyć się o swoje bezpieczeństwo.

{42198}{42319}W następnym odcinku,|podążymy ku początkom ludzkości

{42323}{42394}Powrócimy do Afryki|sprzed trzech milionów lat.

{42398}{42469}aby spotkać małpy,|które chodziły na dwóch nogach.

{42473}{42544}Nasi przodkowie żyli w niebezpiecznym świecie.

{42548}{42644}W przeciwieństwie do nas,|nie byli drapieżnikami, lecz zwierzyną.

{42648}{42719}Tłumaczenie na podstawie|napisów angielskich: Hania i Arni 25.

{42723}{42888}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: {950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1575}{1671}Niektóre stworzenia|potrafią wyrażać emocje.

{1675}{1796}Te wyjątkowe istoty|reagują na śmierć członka grupy

{1800}{1896}w sposób, który dopiero|zostanie określony jako "smutek".

{1900}{2041}Odeszła najstarsza samica,|w końcu przegrała walkę z malarią.

{2075}{2146}Obok ciała, siedzi jej trzyletnie,|osierocone dziecko.

{2150}{2271}Matka była najważniejszą|rzeczą w jego życiu i bez niej,

{2275}{2396}przetrwanie w tym trudnym świecie|stanie się prawie niemożliwe.

{2400}{2502}N A S I P R A P R Z O D K O W I E

{2650}{2721}ETIOPIA|3,2 miliona lat temu.

{2725}{2821}Oto północny kraniec|Wielkiej Afrykańskiej Doliny -

{2825}{2971}porażający krajobraz powstały|przez obsunięcie się części kontynentu.

{2975}{3095}Tutaj znajduje się|kolebka ewolucji czołowieka.

{3275}{3396}W ciągu kilku milionów lat jedna|mała roślinka zmieniła obraz świata.

{3400}{3556}Tam gdzie kiedyś był las,|rozpościerają się ogromne, trawiaste obszary.

{3600}{3740}Wraz ze zmianą roślinności|pojawiły się nowe gatunki ssaków.

{3800}{3896}Na pierwszy rzut oka mógłbyś sądzić,|że jesteśmy w XXI wieku,

{3900}{3971}jednak różnice są znaczne.

{3975}{4046}Duże koty są odmianą|tygrysa szablozębnego,

{4050}{4158}chociaż te, na razie,|mają małe szable.

{4225}{4321}Deinotherium przypominają słonie,

{4325}{4396}lecz są od nich trzy razy większe,

{4400}{4535}mają też kły zakrzywione w dół,|by zdzierać korę z drzew.

{4650}{4793}Jednak to na skraju lasu|żyje najbardziej niezwyłe stworzenie.

{4825}{4896}Rozwinięty gatunek małpy,

{4900}{4996}który wyraźnie posiada pierwsze,|typowo ludzkie cechy.

{5000}{5096}To nie mózg odróżnia ich od innych gatunków,|czyniąc bliższymi nam.

{5100}{5221}Ma dopiero jedną trzecią|objętości mózgu człowieka.

{5225}{5339}Nie jest to także skóra,|ta jest owłosiona.

{5350}{5446}Jest to umiejętność|nieznana innym małpom.

{5450}{5603}Coś, co sprawi, że pewnego dnia|zostaną uznani za "brakujące ogniwo".

{5675}{5761}Te małpy chodzą pionowo.

{5900}{5946}To są Australopiteki.

{5950}{6021}Gdybyś cofnął się o 200 tys.|pokoleń to zobaczyłbyś,

{6025}{6071}że twoi krewni wyglądają podobnie.

{6075}{6171}Żyją w grupach o złożonych|społecznych strukturach,

{6175}{6282}są to bardzo upolitycznione zwierzęta.

{6350}{6421}To jest Siwy,|najstarszy członek grupy.

{6425}{6471}Ma 30 lat i jest|dominującym samcem,

{6475}{6571}jednak tak długo|jak zechcą tego samice.

{6575}{6646}Samice są o jedną|trzecią mniejsze samców,

{6650}{6791}ale Siwy potrzebuje ich poparcia|jeśli chce utrzymać pozycję.

{6800}{6893}Niestety, już go nie dostaje.

{7150}{7196}Po śmierci dominującej samicy,

{7200}{7296}jej rolę przejęła ta,|wrzaskliwa, zwana Gadułą,

{7300}{7402}a ona nie jest|zwolenniczką Siwego.

{7500}{7646}Najniższą pozycję społeczną|zajmuje osierocony samiec - Niebieski.

{7650}{7746}Ma trzy lata i jak dotąt|jego znaczenie nie rośnie.

{7750}{7870}Wraz ze zgonem matki|spadł na ostatnie miejsce.

{7900}{7971}Tak naprawdę,|to cała grupa ma problemy.

{7975}{8021}W ubiegłym roku|było ich dwanaścioro.

{8025}{8121}Na skutek malarii| zostało ośmioro.

{8125}{8226}To zachwiało|ustalonym porządkiem.

{8600}{8722}Hercules, młodszy|i większy samiec wyzwa Siwego.

{8900}{8996}Walki są mniej zaciekłe|niż u innych naczelnych.

{9000}{9096}Na przykład od pawianów,|które mając duże kły, gryzą się nawzajem.

{9100}{9241}Australopiteki mają małe kły,|ich walki to przeważnie pokazy.

{9500}{9655}Szary zdołał wskazać Herculesowi|jego miejsce - przynajmniej na razie.

{9925}{9996}Wywodzimy się z Afryki|także dlatego, że to tutaj

{10000}{10071}występowało idealne środowisko|dla wyprostowanej małpy -

{10075}{10164}mieszanina lasu i sawanny.

{10325}{10371}W przeciwieństwie|do wielu innych istot,

{10375}{10534}Australopitek czuje się swobodnie|na drzewach i otwartych przestrzeniach.

{10575}{10646}Dzieli się wodą z Ancylotherium -

{10650}{10746}starożytnym gatunkiem,|niegdyś szeroko rozpowszechnionym,

{10750}{10854}teraz występującym jedynie w Afryce.

{10875}{11010}Na szczęście ci roślinożercy|nie są groźnymi sąsiadami...

{11025}{11096}czego nie można|powiedzieć o Deinotherium.

{11100}{11221}To największe zwierzęta|w świecie Australopiteka.

{11225}{11341}Wysokie jak żyrafy,|ale ważące 14 razy tyle.

{11500}{11607}Należy unikać nawet|młodych osobników.

{11900}{12044}W następnych tygodniach konflikt|między samcami odżywa na nowo.

{12225}{12374}Niebieski siedzi z boku.|Nadal nie ma pomysłu jak się zintegrować.

{12400}{12544}To nie jest odpowiedni|moment na konflikty i podziały w grupie.

{12850}{12896}Te samce należą do większej,|sąsiedniej gromady.

{12900}{13020}Rzucają wyzwanie Siwemu,|chcą zająć jego teren.

{13300}{13371}Siwy odpowiada,|ale jego odział jest teraz za mały

{13375}{13483}by odeprzeć atak|tylu dorosłych samców.

{14625}{14754}Kiedy uciekają,|Niebieskiemu grozi pozostanie w tyle.

{14775}{14871}Nikt się na niego nie ogląda,|musi samodzielnie dojść do grupy.

{14875}{14958}Bez niej nie przetrwa.

{15324}{15370}Udało mu się,

{15374}{15505}ale dla odziału,|sprawy potoczyły się znacznie gorzej.

{15574}{15718}Zostali wyparci z terytorium,|które posiadali od wielu sezonów.

{15774}{15899}Osiedlenie się na nowym|obszarze nie będzie łatwe.

{17299}{17370}Dwónożny chód stanowi|sprawny sposób przemieszczania się.

{17374}{17495}Umożliwia Australopitekom|sięgnięcie wzrokiem na dlaszą odległość.

{17499}{17570}Łatwiej zauważyć drapieżniki.

{17574}{17726}Tutaj, na na odkrytym terenie,|muszą zachować szczególną ostrożność.

{17899}{18042}Grupa musi trzymać się razem,|co osiem par oczu, to nie jedna.

{18424}{18495}Minęły już cztery dni|odkąd opuścili las.

{18499}{18620}Zostali wyparci na północ,|na mało znane tereny.

{18624}{18749}Znużeni podróżą,|zbyt późno zaważyli Deinotherium.

{19524}{19570}Nadeszło nieuniknione.

{19574}{19670}Ciało tego samca wytwarza duże ilości|testosteronu, jest gotowy do godów.

{19674}{19770}Niestety, to powoduje,|że jest niezwykle agresywny.

{19774}{19870}W zamieszaniu,|młodzieniec oddzielił się od grupy.

{19874}{20015}Teraz między nim a matką|stoi 14 tonowy, rozgniewany olbrzym.

{20199}{20270}Ten malec jest dzieckiem Gaduły.

{20274}{20432}Jego desperackie krzyki powodują,| że ta nie zważa na niebezpieczeństwo.

{20474}{20626}Gaduła próbuje dotrzeć do dziecka,|zamiast tego musi szybko uciekać.

{20924}{20970}Matka próbuje|odciągnąć Deinotherium,

{20974}{21100}ale młode robi najgorszą rzecz|- nadal ją przyzywa.

{22149}{22278}O mały włos gromada| nie straciła następnego członka.

{22524}{22570}Kilka dni później dotarli do miejsca,

{22574}{22670}które wydaje się|mieć wszystko czego potrzebują -

{22674}{22811}drzewa aby się ukryć,|wodę i więcej owoców niż mogą zjeść.

{22924}{23044}W pobliżu nie widać|też innych Australopiteków.

{23149}{23270}Muszą jedynie podzielić się|owocami z Ancylotherium...

{23274}{23402}które można jednak przepędzić,|o ile zna się sposób.

{23574}{23723}Hercules nauczył się hałasować,|aby sprawiać groźniejsze wrażenie.

{24024}{24132}Szybko zaczynają|poznawać nową okolicę.

{24174}{24295}Najmłodsi członkowie grupy|bawią się pierwszy raz od kilku dni.

{24299}{24420}Jednak niektóre rzeczy nie zmieniły się.|Niebieski nadal jest wyrzutkiem.

{24424}{24564}Chociaż w stadzie są młodsi|od niego, nawet oni go ignorują.

{24749}{24845}Wkrótce nadejsze mrok,|pora przygotować się na noc.

{24849}{24945}Australopitki śpią na drzewach,|tam jest bezpieczniej.

{24949}{25074}Co noc budują nowe gniazdo|zwiając naręcza gałęzi.

{25099}{25220}Dawniej naczelne prowadziły|nocny tryb zycia, obecnie już tak nie jest.

{25224}{25295}Niektóre rozwinęły widzenie w kolorze,

{25299}{25370}pozwalające na wybieranie|soczystych liści i owoców.

{25374}{25420}Jednak stało się to|kosztem widzenia w nocy,

{25424}{25520}w ciemności widzą gorzej|od większości zwierząt.

{25524}{25661}Dla tych małp, a w przyszłości|i ludzi, noc jest porą snu.

{25724}{25795}Niebawem Australopiteki|z przykrośćią odkryją,

{25799}{25945}że to miejsce nie jest takim rajem,|jak się pierwotnie wydawało.

{26324}{26395}Czarnooka ukradła|jajo z gniazda strusia.

{26399}{26564}Kolejną korzyścią z pionowego chodu|jest umiejętność noszenia rzeczy w ruchu.

{26799}{26895}Zanim zdołała dobrać się do jaja...

{26899}{26971}ukradł je Siwy.

{27624}{27720}Dinofelis to zabójca Australopiteków.

{27724}{27820}Te koty są za wolne|by dogonić szybkich roślinożerców,

{27824}{27895}dlatego wyspecjalizowały się|w wolniejszej zdobyczy.

{27899}{27970}Mogą ją łatwo zabić i szybko zjeść.

{27974}{28020}Kolejni członkowie ludzkiej|rodziny przesuwając się

{28024}{28095}w górę łańcucha pokarmowego,|staną się najpotężniejszymi drapieżnikami,

{28099}{28222}lecz w tej erze,|to nasi przodkowie są zwierzyną.

{28649}{28745}Po ataku grupa jest|milcząca i przygnębiona.

{28749}{28820}Śmierć Czarnookiej pozostawiła pustkę.

{28824}{28870}Dużo czasu spędzają|na wzajemnym czyszczeniu,

{28874}{28970}w ten sposób zawiązują|nowie więzi i umacniają starsze.

{28974}{29045}To jest odpowiednik mowy.

{29049}{29120}W końcu wydaje się, że grupa|i Niebieski zaczęli na siebie odziaływać,

{29124}{29170}a on rozpoczyna|nawiązywanie pierwszych kontaktów.

{29174}{29249}Oporządza Siwego.

{29399}{29470}Dzięki przybyciu młodej samicy

{29474}{29520}wzrosła przynajmniej|liczebność gromady.

{29524}{29620}Samce pozostają w jednej|grupie przez całe życie,

{29624}{29750}natomiast samice,|jak dojrzeją, przechodą do nowej.

{29774}{29845}To zapobiega krzyżowaniu wsobnemu.

{29849}{29920}Dla niej ta zmiana jest trudna.

{29924}{30070}Minie pewien czas zanim zostanie|zaakceptowana przez inne samice.

{30074}{30145}Samce jednak okazują|natychmiastowe zainteresowanie -

{30149}{30242}stanowi nową okazję do godów.

{30249}{30370}Normalnie jedynie dominujący|samiec ma dostęp do kobiet,

{30374}{30511}ale Hercules wygląda tak|jakby chciał spróbować szczęścia.

{30774}{30845}W odróżnieniu od innych|ssaków na planecie,

{30849}{30920}Australopiteki kopulują|twarzą w twarz.

{30924}{31020}Pionowa postawa zmieniła|ustawienie miednicy,

{31024}{31159}a w rezultacie także położenie|narządów płciowych kobiet.

{31224}{31350}Siwy właśnie ich zauważył,|nie może na to pozwolić.

{31499}{31633}Pierwsza próba zaprzyjaźnienia się|została storpedowana.

{31874}{31995}Kiedy mija sezon na owoce,|dieta grupy staje się bardziej przyziemna.

{31999}{32070}Wykopyją korzenie i bulwy.

{32074}{32170}Australopiteki są mistrzami|w urozmaicaniu diety.

{32174}{32270}Mają kilka adaptacji|pomocnych w zdobywaniu żywności -

{32274}{32320}przede wszystkim zwinne ręce.

{32324}{32395}Stały się takie kiedy przestały|być użuwane do chodzenia.

{32399}{32470}Grube szkliwo na zębach|pozwala na rozgryzanie

{32474}{32520}twardego albo nieprzyjemnego jedzenia.

{32524}{32570}Przede wszystkim pomysłowość -

{32574}{32720}Australopiteki używają prymitywnych narzędzi,|te kije służą do kopania.

{32724}{32795}Nie rodzą się z tą umiejętnością.

{32799}{32895}Muszą się tego|nauczyć naśladując starszych...

{32899}{33013}Lekcje Niebieskiego,|przerwła śmierć matki.

{33024}{33152}Musi uczyć się szybko,|bo nikt nie będzie go karmił.

{33399}{33520}Jest jeszcze jeden,|bardzo ważny składnik ich diety...

{33524}{33570}mięso.

{33574}{33700}Na sawannie padlina|szybko przyciąga padlinożerców.

{33724}{33828}Często są wśród nich Australopiteki.

{33874}{33991}Jednak muszą się pośpieszyć|by odpędzić sępy.

{34024}{34149}Te błyskawicznie znajdują się|przy zwłokach zebry.

{34374}{34495}Hercules ponownie|wypróbowuje taktykę straszenia...

{34499}{34583}ze znakomitym skutkiem.

{34824}{34970}Nic tak nie obrazuje hierarchi,|jak kolejność zaspokajania głodu.

{34974}{35045}Siwy przywykł do tego,|że pierwsze kęsy należą do niego,

{35049}{35181}lecz już wie, że Hercules|kwestionuje jego przywództwo.

{35999}{36045}Bez wątpienia, to jest przewrót.

{36049}{36175}Hercules powraca do padliny|jako dominujący samiec.

{36224}{36368}Początkowo grupa nie wie,|jak zareagować na zmianę przywództwa.

{36374}{36512}Tymczasem Siwy, urażony|w swojej ambicji, usuwa się w cień.

{36549}{36645}Mięso stanowi jedynie małą|część diety Australopiteków.

{36649}{36817}W przyszłości stanie się jej najważniejszym|składnikiem dla wszyskich homnidów.

{36824}{36945}Wzrost spożycia mięsa pójdzie w parze|ze wzrostem rozmiarów mózgu.

{36949}{37070}Mięso zawiera substancje|odżywcze niezbędne dla dużych mózgów.

{37074}{37145}Inteligentne małpy wynajdą|specjalne narzędzia by zdobyć mięso,

{37149}{37220}w końcu skonstrują broń

{37224}{37346}nie będą już padlinożercami,|lecz drapieżnikami.

{37549}{37645}Przewrót przynióśł natychmiastowy,|pozytywny skutek.

{37649}{37770}Jest mniej wewnętrznych|konfliktów niż przedtem.

{37774}{37870}Ale największy problem pozostał.

{37874}{37997}Było tylko kwestią czasu|kiedy Dinofelis powróci.

{39049}{39120}Niebieski jest|w poważnych opałach.

{39124}{39267}Nie zdołał wspiąć się na drzewo,|dla kota jest idealnym celem.

{39349}{39445}Nieoczekiwanie Australopiteki|robią coś niezwykłego.

{39449}{39520}Grupa spontanicznie jednoczy się

{39524}{39647}i próbuje odwrócić|sytuację odpędzając myśliwego.

{40674}{40778}Dla Niebieskiego|to doniosła chwila.

{40799}{40870}Nie tylko przeżył|spotkanie ze śmiercią,

{40874}{40969}zdarzyło się coś ważniejszego.

{40999}{41095}Może zajmować najniższą|pozycję w zespole,

{41099}{41170}niemniej jest dość cennny,|by zachęcić wszystkich do działania.

{41174}{41254}To dopiero początek.

{41399}{41445}Te małpy mają przed|sobą jeszcze długą drogę.

{41449}{41495}Na pozór są niemal ludzmi,

{41499}{41595}ale objętoscią mózgu|nie przewyższają szympansów.

{41599}{41670}Minie, co najmniej, dwa miliony lat

{41674}{41787}zanim ich potomkowie|utną sobie pogawędkę.

{41849}{41945}W następnym odcinku odwiedzimy|zginiony kontynent - Amerykę Południową.

{41949}{42045}Świat dziwnych, egzotycznych olbrzymów|i legendarnego zabójcy -

{42049}{42175}Smilodona, najpotężniejszego|z szablozębnych kotów.

{4{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1221}Przez 40 milionów lat|na równinach Ameryki Południowej

{1225}{1350}panowała budząca|przerażenie grupa drapieżników...

{1425}{1520}trafnie nazwana Ptakami Grozy.

{1800}{1916}Jednak niedawno nastąpiła zasadnicza zmiana.

{1925}{1996}Pojawił się nowy gatunek zabójcy,

{2000}{2137}wystarczająco okrutny|aby sterroryzować nawet Ptaki Grozy.

{2375}{2474}Smilodon,|legendarny szablozębny.

{2550}{2646}Najpotężniejszy kot wszystkich czasów.

{2650}{2731}S Z A B L O Z Ę B N E

{2825}{2911}PARAGWAJ|Milion lat temu

{3000}{3071}Nie ma takiego drugiego|stworzenia jak tygrys szablozębny.

{3075}{3146}Poprawna nazwa tych|bestii to "szablozębne koty",

{3150}{3221}Występowały w wielu różnorodnych gatunkach.

{3225}{3296}Największy, ponad 300 kilogramowy, jest on:

{3300}{3371}Smilodon, co znaczy "ząb-ostrze".

{3375}{3421}Pochodzą z Ameryki Północnej,

{3425}{3521}a zawędrowały do Ameryki Południowej|dwa miliony lat temu.

{3525}{3621}Odkąd zostały dominującymi drapieżnikami|zmieniła się równowaga środowiska.

{3625}{3696}Żyją w niewielkich, rodzinnych grupach.|To jest historia trzech dramatycznych miesięcy

{3700}{3771}w życiu jednej z nich, rządzonej przez siedmioletniego samca,

{3775}{3850}zwanego Półzębem.

{3875}{3971}Już na samym początku|Półząb ma kłopoty.

{3975}{4082}Pojawiły się dwa|rywalizujące samce...

{4175}{4261}chcą go pozbawić władzy.

{4550}{4646}Terytorium Półzęba obejmuje ponad|sto kilometrów kwadratowych stepu

{4650}{4721}na jednym|z najdziwniejszych kontynentów na Ziemi.

{4725}{4821}Odkąd 30 milionów lat|temu Ameryka Południowa

{4825}{4896}odłączyła od Antarktydy,|została całkowicie odizolowana od świata.

{4900}{4971}W rezultacie kontynent|zamieszkują wyjątkowe zwierzęta.

{4975}{5021}Takie osobliwości jak Doedicurus,

{5025}{5145}krewny pancerników,|jednak wielkości samochodu.

{5175}{5246}Nawet duże stada|roślinożerców wyglądają egzotycznie.

{5250}{5346}Na przykład ten Macrauchenia nie jest|spokrewniony z żadnym ze współczesnych ssaków.

{5350}{5446}Oczywiście wystepują też rodzime drapieżniki-

{5450}{5521}nielotne Ptaki Grozy.

{5525}{5621}Te trzymetrowe olbrzymy to Phorusrhacosy.

{5625}{5696}Kiedy,|na skutek dryfowania kontynentu,

{5700}{5771}doszło do zderzenia z Ameryką Północną,

{5775}{5846}odosobnienie tych zwierząt dobiegło końca.

{5850}{5896}Przez lądowy pomost|przybyły nowe gatunki ssaków,

{5900}{5971}by skolonizować ten egzotyczny ląd.

{5975}{6092}Życie już nigdy nie będzie takie jak dawniej.

{6150}{6196}Wśród przybyszów były także koty.

{6200}{6271}Przedtem żaden z nich nigdy nie|zawitał do Ameryki Południowej.

{6275}{6395}Obecnie na równinach panują jednak szablozębne.

{6425}{6496}Półząb przejął klan trzy lata temu,

{6500}{6571}łamiąc przy tym jedną szablę.

{6575}{6696}Aktualnie grupa składa się z czterech|dorosłych samic i ich potomstwa.

{6700}{6793}Wszystkie są dziećmi Półzęba.

{6850}{6871}Podczas swoich rządów,

{6875}{6973}Półząb był wyzwany wiele razy...

{7050}{7121}ale żadne z nich|nie było tak poważne jak to.

{7125}{7221}Dwa rywalizujące samce wtargnęły|w głąb jego terytorium.

{7225}{7321}Reakcja, jak zwykle,|jest natychmiastowa...

{7325}{7466}Jednak na przeciwko siebie ma|współpracujących ze sobą braci.

{7500}{7571}Nawet jak na Smilodona,

{7575}{7621}Półząb jest potężnych rozmiarów,

{7625}{7696}lecz jak dotąd nie walczył|z dwoma przeciwnikami jednocześnie.

{7700}{7799}Tym razem nie ma większych szans.

{7975}{8046}Samice odczytały nadchodzące|sygnały i zaczęły wycofać się -

{8050}{8176}ich najważniejszym|zadaniem jest ochrona potomstwa.

{8250}{8346}Walki mogą być brutalne,|a Półząb ma najwięcej do stracenia -

{8350}{8485}nie tylko władztwo nad rodem,|ale, być może, także życie.

{9050}{9221}Dla braci nie jest równorzędnym przeciwnikiem.|Zrozumiawszy to, Półząb pośpiesznie wycofuje się.

{9225}{9271}Uniknął przynajmniej poważynych obrażeń,

{9275}{9346}ale to dopiero początek jego problemów.

{9350}{9484}Życie samotnego samca to|bezlitosna walka o przetrwanie.

{9650}{9746}Półząb nie musiał sam zdobywać|pożywienia przez trzy lata.

{9750}{9846}W grupie polowały za niego samice.

{9850}{9946}Wyrzutek z bogatych pastwisk,|kontrolowanych teraz przez braci,

{9950}{10046}podąża do lasu|na obrzeżach starego terytorium,

{10050}{10146}gdzie musi nauczyć się jak przetrwać.

{10150}{10221}Jak wielu mu podobnych, ma niewielkie szanse.

{10225}{10346}Doedicurusy, na ten przykład,|są nie tylko dobrze opancerzone, ale i ogromne.

{10350}{10421}To są starożytni krewni pancerników,

{10425}{10524}jednak ważą prawie 300 razy tyle.

{10625}{10696}Nabjana ćwiekami narośl na ich|ogonie może ważyć nawet do 40 kg -

{10700}{10771}tyle co kula armatnia.

{10775}{10846}Samce używają tej strasznej defensywnej broni,

{10850}{10896}głównie do walk o samice,

{10900}{10999}chcąc zmusić rywala do uległości.

{11075}{11212}Przegrywający kończy czasem|nie tylko ze zdruzgotaną dumą.

{11375}{11464}W klanie narasta napięcie.

{11475}{11546}Samice, kiedy mają potomstwo,

{11550}{11648}nie dopuszczają do siebie braci.

{11775}{11886}Pokonanie Półzęba, to tylko część batali.

{11950}{12021}Jeśli bracia chcą|zdobyć pełną władzę nad rodem,

{12025}{12117}muszą zabić wszystkie młode.

{12250}{12345}Tymczasem Półząb w poszukiwaniu|jedzenia wchodzi coraz głębiej w las,

{12349}{12463}ale to zadanie staje się coraz trudniejsze.

{12474}{12570}W gęstym poszyciu znalazł|azyl jeszcze jeden kolos - leniwiec,

{12574}{12676}ale nie jest to zwyczajny leniwiec.

{12699}{12745}To Megatherium -

{12749}{12836}olbrzymi leniwiec lądowy.

{12849}{12870}Ma ogromne pazury,

{12874}{12945}od nosa do ogona mierzy sześć metrów,

{12949}{12995}i waży więcej niż słoń.

{12999}{13152}Bardzo się różni od swojego|dalekiego krewniaka, leniwca nadrzewnego.

{13174}{13278}Półząb porusza się bardzo ostrożnie.

{13299}{13395}Leniwiec słynie z imponującej obrony.

{13399}{13470}Małe kości pod jego|skórą działają jak kolczuga.

{13474}{13594}Dorosłe osobniki są praktycznie niezniszczalne.

{13624}{13737}Półząb mądrze obchodzi go szerokim łukiem.

{13999}{14131}Minęło kilka tygodni,|pora deszczowa trwa już na dobre.

{14174}{14220}Samice zrobiły wszystko co w ich mocy,

{14224}{14295}ale tylko dwoje potomków|Półzęba zdołało przetrwać.

{14299}{14406}Samce są dla nich ciągłym zagrożeniem.

{14449}{14545}Bracia spędzają dużo|czasu patrolując nowe terytorium,

{14549}{14693}oznaczając granice swoim zapachem,|ku przestrodze innym samcom.

{14824}{14920}Nie zaatakują młodych,|kiedy w pobliżu jest ich matka.

{14924}{14995}Jednak ta musi je opuścić,|by udać się na polowanie.

{14999}{15070}W tym czasie kociaki są|w największym niebezpieczeństwie.

{15074}{15199}Matka chroni je więc,|ukrywając w gęstym poszyciu.

{15299}{15345}Podczas nieobecości samic,

{15349}{15475}bracia znaleźli się|niebezpiecznie blisko kryjówki.

{15524}{15625}Życie tych młodych wisi na włosku.

{15649}{15765}Ich jedyną szansą jest pozostanie bez ruchu.

{16274}{16370}Na równinach spotkać można liczne stada Macraucheni.

{16374}{16520}Unikalne stworzenia Ameryki Południowej,|ostatnie ze swojego rodzaju.

{16524}{16629}Stanowią pierwszy cel dla Smilodonów.

{16949}{17020}Macrauchenia są szybkimi|i ostrożnymi zwierzętami.

{17024}{17070}Smilodony muszą wykazać się wyjątkową cierpliwością,

{17074}{17145}aby dostać się wystarczająco blisko zdobyczy.

{17149}{17270}Samice polują wspólnie,|posuwając się wolno naprzód, zastawiając pułapkę.

{17274}{17345}Osaczają to stado już od dwóch godzin.

{17349}{17445}Stopniowo rozdzielają się, dominująca samica zatacza szeroki łuk

{17449}{17536}próbując otoczyć zdobycz.

{17549}{17645}Smilodony są potężnymi zabójcami,|zdolnymi do nagłych przyspieszeń,

{17649}{17720}ale nie są przystosowane do długich pogoni.

{17724}{17868}Jeśli nie podejdą wystarczająco blisko,|nie mają żadnych szans.

{18299}{18427}Jeden fałszywy ruch|i będą musiały zaczynać od nowa.

{18899}{19027}Dominująca samica|kieruje stado wprost na pozostałe.

{19899}{19945}Wybrawszy cel,

{19949}{20024}koty otaczają go.

{20299}{20395}Macrauchenie są nieprawdopodobnie zwotne -

{20399}{20516}ofiary kluczą,|wybijając z rytmu ścigających.

{20549}{20595}Ale właśnie dlatego|Smilodony polują w grupach.

{20599}{20700}Drugi kot powala ofiarę na ziemię.

{21074}{21170}O dziwo,|w trakcie walki o opanowanie zdobyczy,

{21174}{21330}nie używają swoich sławnych zębów.|Przez przypadek mogły by się złamać.

{21374}{21420}Na początku starają się ciężarem swoich ciał

{21424}{21537}przycisnąć do ziemi zmagające się zwierzę.

{21649}{21798}Dopiero kiedy ofiara jest|całkowicie pokonanna, w ruch idą szable.

{21874}{21945}Są to niezwykle precyzyjne|i efektywne narzędzia mordu.

{21949}{22045}Ich zęby równocześnie tamują obieg krwi

{22049}{22095}i dławią tchawicę.

{22099}{22145}Jedno ugryzienie i zwierzę jest martwe.

{22149}{22245}Jednak nie wszystko jest takie proste.

{22249}{22345}Śmiercionośne 20 centymetrowe szable są bardzo kruche.

{22349}{22395}Smilodony nie mogą gryźć kości,

{22399}{22495}mogą zjeść tylko mięsiste części zdobyczy.

{22499}{22595}To jest wielkie marnotrawstwo,|coś, co nie ujdzie uwadze

{22599}{22718}innych mięsożerców występujących na równinach.

{22874}{22945}Ptaki Grozy nie przepuszczą żadnej okazji.

{22949}{23020}Zostały wyparte z pozycji najpotężniejszych drapieżników,

{23024}{23168}ale dzięki kotom,|szybko znalazły nowe możliwości przetrwania .

{23499}{23620}Smilodon może zjeść tyle,|na ile pozwolą mu szable.

{23624}{23720}Kiedy samice odchodzą,|ptaki dojadają resztki.

{23724}{23845}Ameryka Południowa nie jest jedynym miejscem|gdzie Ptaki Grozy dobrze siebie radzą.

{23849}{23920}Kiedy tylko otworzyło się przejście|do Ameryki Północnej, ptaki były

{23924}{23995}jednymi z niewielu stworzeń,|które pomyślnie zadomowiły się na północy.

{23999}{24070}Kiedy one jedzą pozostałości,

{24074}{24209}ich kuzyni opływają w dostatki w Teksasie i na Florydzie.

{24224}{24355}Wymarły tuż przed pojawieniem się współczesnych ludzi.

{24499}{24595}Po polowaniu, matka wraca|do miejsca gdzie ukryła młode,

{24599}{24722}tak jak robiła to|kilka razy w ubiegłym tygodniu.

{24774}{24820}Przyzywa je,

{24824}{24937}lecz jej wołanie pozostaje bez odpowiedzi.

{25249}{25295}W pobliżu zauważono Półzęba

{25299}{25443}wędrującego na obrzeżach terytorium,|którego był kiedyś władcą.

{25499}{25545}Jednak tam,|gdzie kiedyś pozostawiał swój zapach,

{25549}{25654}teraz może wyraźnie wyczuć woń braci.

{25749}{25862}To nie jest jedyny znak, jaki pozostawili.

{26074}{26195}Wraz ze śmiercią młodych,|zerwana została ostatnia więź łącząca go z grupą.

{26199}{26280}Przejęcie jest pełne.

{26649}{26720}Spoglądając na wychudzonego Półzęba,|który zacznyna gasnąć w oczach,

{26724}{26865}oczywistym staje się to,|że jego kondycja nie jest najlepsza.

{26874}{26970}Świta i Półząb wykorzystuje|swój doskonały wzrok

{26974}{27070}by zapolować przy słabym świetle.

{27074}{27145}Samiec Macrauchenii żyje poza stadem

{27149}{27220}i często przychodzi w pobliskie zarośla,

{27224}{27367}by przy pomocy swojego|długiego nosa wyskubywać świeże liście.

{27499}{27620}Półząb czeka i pozwala|Macrauchenii podejść jeszcze bliżej.

{27624}{27737}Tym razem nie może sobie pozwolić na błąd.

{27899}{27970}Lecz pojawienie się olbrzymiego leniwca niweczy wszelkie plany.

{27974}{28045}Przedziera się on przez|poszycie z takim hałasem,

{28049}{28157}że zdobycz Półzęba zaczyna się oddalać.

{28174}{28254}To teraz albo nigdy.

{28524}{28620}Półząb jest zbyt słaby,|by ścigać ofiarę.

{28624}{28670}Im dłużej nie zdobędzie pożywienia,

{28674}{28778}tym mniejsza szansa, że tego dokona.

{28999}{29045}Jest coraz bardziej zdesperowany,

{29049}{29177}stale patroluje ten sam obszar,|aż do późnego ranka.

{29324}{29445}Blisko krawędzi lasu zauważył samicę Macrauchenii z młodym.

{29449}{29545}Roslinożercy bardzo|oddalili się od swojego stada.

{29549}{29639}Być może tym razem się uda.

{29999}{30095}Błyskawiczne uderzenie masywnego dzioba i pazurów,

{30099}{30237}wyrosłego jak spod ziemi Ptaka Grozy,|pozbawia życia młode.

{30374}{30445}Jednak, jeszcze nie wszystko stracone.

{30449}{30538}Wykorzystuje swoją szansę.

{30899}{30970}Padlina jest jego ostatnią nadzieją.

{30974}{31020}Jednak, po pochwyceniu zdobyczy,

{31024}{31119}Półząb oddala się z zagajnika.

{31349}{31445}Niedaleko są bracia,|którzy przegnali Półzęba.

{31449}{31593}Po śmierci ostatniego dziecka,|klan w pełni zaakceptował braci.

{31699}{31770}Pozostłe młode są tolerowane przez samców,

{31774}{31914}gdyż są to samice,|które wkrótce osiągną dojrzałość płciową.

{31949}{32045}Bez potomstwa przy piersi|starsze samice ponownie wchodzą w okres rui.

{32049}{32170}Zabicie dzieci Półzęba|nie było tylko aktem bezmyślnej przemocy.

{32174}{32220}Dzięki usunięciu z drogi obcego potomsta,

{32224}{32295}bracia mogą teraz doczekać się własnego

{32299}{32415}i przekazać swoje geny następnemu pokoleniu.

{32574}{32645}Krótko mówiąc,|wszystko wraca do normy.

{32649}{32768}Młode samice wprawiają się w sztuce polowania.

{32849}{32920}Chociaż Doedicurus, którego wybrały

{32924}{33040}nie przejawia zainteresowania dla tych gier.

{33299}{33345}Pora Deszczowa przeminęła.

{33349}{33445}Półząb nie był widziany od wielu tygodni.

{33449}{33520}Jednakże, jego stary klan jest bardzo widoczny.

{33524}{33595}Poluje co kilka dni,

{33599}{33719}dzisiaj ponownie|wszystcy zjedzą smaczny obiad.

{33749}{33845}Jak zwykle, Ptaki Grozy są niedaleko,

{33849}{33945}ale tym razem pojawił się|jeszcze jeden padlinożerca - Megatherium.

{33949}{33995}Zwykle są roslinożercami,

{33999}{34120}ale czasami jedzą też mięso,|by uzupełnić swoją dietę.

{34124}{34276}Kiedy mają na nie ochotę,|nic nie jest w stanie stanąć im na drodze.

{34574}{34645}Jeden z braci został zabity.

{34649}{34804}Pozostałe Smilodony szybko uciekają,|pozostawiając zdobycz olbrzymowi.

{34874}{34895}W mignieniu oka,

{34899}{35001}Megatherium zmienił sytuację klanu.

{35024}{35126}Teraz pozostał tylko jeden z braci.

{35324}{35370}Po kilku dniach|ponownie pojawił się Półząb.

{35374}{35495}Musiał dokładnie|obserwować swoje dawne terytorium.

{35499}{35570}Koty mają tak silne powonienie,

{35574}{35670}że po zapachu mogą|poznać nie tylko tożsamość,

{35674}{35695}ale nawet stan zdrowia osobnika,|który zostawił ślad.

{35699}{35770}W tym przypadku|ślady są jednoznaczne -

{35774}{35908}tam gdzie były kiedyś dwa samce,|teraz jest tylko jeden.

{36124}{36220}W klanie, sprawy nie układają|się po pomyśli jedynego samca.

{36224}{36295}To nie on zajmował|dominującą pozycję i wydaje się,

{36299}{36421}że samice ponownie|stają się bardzo niespokojne.

{36574}{36670}Lecz to nie o samice|martwi się ocalały brat.

{36674}{36745}Jest tylko kwestią|czasu zanim pojawią się

{36749}{36844}inne samce chcące przejąć ród.

{37123}{37169}Dalej patroluje swój teren,

{37173}{37301}ale wyzwanie nadejdzie|wcześniej niż się spodziewał.

{37398}{37444}Półząb powrócił.

{37448}{37494}Zachęcony przez sygnały

{37498}{37630}nie traci czasu|i próbuje odzyskać władztwo nad klanem.

{37673}{37781}Świeży zapachu śladu prowadzi go dalej.

{38273}{38344}Trzy miesiące po tym|jak stracił ród na rzecz braci,

{38348}{38468}Półząb ponownie|staje walki o swoje terytorium.

{38698}{38793}Tym razem szanse są wyrównane.

{39573}{39728}Walka jest krótka i brutalna,|ale to Półząb wychodzi z niej zwycięsko.

{39873}{39944}Brat został pokonany...

{39948}{40028}i śmiertelnie ranny.

{40148}{40301}W przeciwieństwie do Półzęba,|ten kot nie będzie miał drugiej szansy.

{40423}{40548}Nadszedł kres krótkich|i gwałtownych rządów braci.

{40998}{41044}Rok później znajdujemy Półzęba otoczonego

{41048}{41119}przez swoje nowe potomstwo.

{41123}{41215}Ponownie jest królem równin.

{41298}{41369}Smilodony były drapieżnikami, które odniosły duży sukces.

{41373}{41469}Wymarły nie tak dawno, bo dopiero ok 10.000 lat temu.

{41473}{41569}Świat wokół nich za bardzo się zmienił.

{41573}{41644}Klimat stał się chłodniejszy|i bardziej suchy.

{41648}{41744}Zniknęła duża zwierzyna,|w której zabijaniu się wyspecjalizowali.

{41748}{41794}Świat szablozebnych

{41798}{41869}dobiegł kresu.

{42048}{42144}W ostatnim odcinku,|będzie dużo, dużo zimniej.

{42148}{42269}Odwiedzimy naszych przodków|w epoce lodowcowej, 30.000 lat temu.

{42273}{42319}To były bardzo trudne czasy,

{42323}{42444}w których pojawiły się jedne|z najbardziej przerażających ssaków w historii -

{42448}{42508}mamuty. {1250}{1321}Przez ostatni pięćdziesiąt milionów lat| klimat świata

{1325}{1396}zaczyna powoli się oziębiać.

{1400}{1496}Ale coś jeszcze pomogło|przechylić szale.

{1500}{1596}Zmiana orbity Ziemi|na odleglejszą od Słońca.

{1600}{1671}Spowodowało nadejście Epoki Lodowcowej.

{1675}{1746}Warunki dla wszelkiego życia stały się|szalenie niebezpieczne,

{1750}{1842}Nawet dla potężnych mamutów.

{1975}{2096}Pada wczesny jesienny śnieg,który wszystko ukrywa|a staw ledwie zamarzł.

{2100}{2237}Pod tą młodą samicą załamał się lód|i jest teraz w pułapce

{2275}{2371}Pomiędzy mamutami są mocne więzi|- stado nie opuszcza

{2375}{2421}Zdanej na własne siły ich siostry.

{2425}{2588}Czeka w pobliżu, przygnębione i bezsilne.|Swą obecnością chce ją pocieszyć.

{2950}{3065}Wkrótce zaczynają sie zbierać padlinożercy.

{3325}{3421}Sytaucja może potrwać kilka dni|zanim samica umrze a stado

{3425}{3471}nie może sobie pozwolić sobie|na tak długie czekanie.

{3475}{3521}W końcu zmuszone jest ją opuścić.

{3525}{3694}Muszą się przemieszczać dalej by uciec|przed nadchodzącą zimą Epoki Lodowcowej.

{3975}{4046}Pomimo kilku miesięcy lata|jest trudno zasugerować,

{4050}{4121}Że świat jest w środku Epoki Lodowcowej.

{4125}{4246}Niekończące sie morze trawy i kwiatów|jest pożywieniem dla rozmaitych zwierząt.

{4250}{4396}A tylko kilka metrów w dół ziemia jest|stale zamarznieta całymi latami.

{4400}{4496}Na biegunach jest takie zlodowacenie,|że poziomy mórz i oceanów

{4500}{4546}dramatycznie opadły.

{4550}{4621}Gdyby w tej chwili nie było Epoki Lodowcowej,|to ta łąka stałaby się

{4625}{4671}dnem Morza Północnego.

{4675}{4816}Jest ona jak magnes dla milionow|zwierząt pasących się latem.

{4825}{4959}Największymi roślinożercami z|nich wszystkich są mamuty.

{5075}{5146}W tym programie będziemy podążać za jednym,|szczególnym stadem w ich

{5150}{5221}rocznym zmaganiu sie z napotykanymi trudnościami.

{5225}{5321}Jak wszystkie mamucie stada, te także|składa się głównie z samic kiedy to

{5325}{5346}samce opuściły je w momencie osiągnięcia dojrzałości.

{5350}{5421}Jest pięć dojrzałych samic,|dziesięcioletni samiec,

{5425}{5565}i najmniejszy ze wszystkich, sześciomiesięczny młody samiec.

{5575}{5746}Urodzony na wiosne nie miał jeszcze okazji|doświadczyć jak zima potrafi być okrutna.

{5750}{5846}Najstarszy członek jest dominującą samicą.

{5850}{5946}Przeżyła jakieś 40 zim|i to jej doświadczenie

{5950}{6081}zapewnia przetrwanie stadu|kiedy są ciężkie przejścia.

{6250}{6371}Mamuty są tylko jednymi z wielu zwierząt roślinożernych|które cieszą sie obfitością lata.

{6375}{6471}Wszystkie są zwierzętami przystosowanymi dom mroźnego klimatu.

{6475}{6596}Mamuty i bizony maja charaktrerystyczne|kudłate futro podczas gdy

{6600}{6671}antylopy Saiga mają inne przystosowanie.

{6675}{6819}Obszerne komory nosowe pomagaja ogrzac|powietrze przed wdechem.

{6925}{7068}Takie zagrywki nie są zaskoczeniem|ale są także i drapieżniki.

{7125}{7171}W lecie człowiek poluje na tych równinach.

{7175}{7271}Fizycznie nie jest przystosowany|by radzić sobie z zimnem,

{7275}{7453}ale zamiast tego odziewa sie w zwierzęce|skóry i tkaninowe ubrania|by siebie chronić.

{7525}{7621}Ci drapieżnicy specjalizują się w drobnej zwierzynie|i rzadko kiedy zapoluja na coś większego

{7625}{7696}i niebezpieczniejszego jak mamuty.

{7700}{7821}Ale mamuty są jednak nie mniej bardzo|ważne dla nich.

{7825}{7896}Z tak małą ilością drewna dostępną|na równinie zbierają

{7900}{7971}kły martwych zwierząt by zbudawać|z nich chaty a nawet użyć

{7975}{8055}ich kości jako opał.

{8075}{8171}Są najbardziej pomysłowymi stworzeniami|zdolnymi wykorzystać

{8175}{8258}każde dostępne źródło.

{8375}{8471}Ze wszystkich letnich gości|najliczniejszymi są muchy,

{8475}{8594}które są stałym źródłem|rozdrażniania mamutów.

{8650}{8721}Jednakże ludzie nauczyli się czegoś na ich temat.

{8725}{8796}Mielą na pył minerał zwany Ochre, który

{8800}{8898}pomaga trzymac insekty z daleka.

{8975}{9071}Nadchodzi jesień, ta równina stanie sie zamarznietym pustkowiem,

{9075}{9171}więc mamuty spieszą się jak tylko mogą|dopóki jest jeszcze lato.

{9175}{9296}Jedzą po 180 kilogramów trawy dziennie,|przy tym samce kojarzą się

{9300}{9406}z samicami jak tylko jest to możliwe.

{10200}{10271}Rozpoczęła sie wczesna i bardzo mroźna jesień.

{10275}{10381}Mamuty wciąż są na nocnych równinach.

{10400}{10471}Te stworzenia są potomkami|nieowłosionych słoni z Afryki

{10475}{10546}ale stały się żywymi fortecami|stawiającymi opór zimnu.

{10550}{10621}Pod ich skóra maja warstwę|tłuszczu grubą na 10 cm

{10625}{10671}dla dodatkowej izolacji.

{10675}{10746}Mają także małe uszy i krótki ogon by zapobiec

{10750}{10821}przed zbytnią utratą ciepła.

{10825}{10921}Na wierzchu tego wszystkiego mają|charakterystyczny dywan z włosów,

{10925}{11021}który teraz urósł do metra długosci|- to jest reakcja ich ciał

{11025}{11108}na spadek temperatury.

{11325}{11477}Po minięciu tygodnia, klimat zaczął pokazywać swe prawdziwe oblicze.

{11500}{11596}Ludzie już opuścili równiny i udali się |w poszukiwaniu schronień

{11600}{11708}łagodniejszej pogody dalej na południe.

{11825}{11896}Wkrótce mamuty też odejdą.

{11900}{11996}Przy małej ilości trawy,|braku ochrony od mroźnego wiatru

{12000}{12096}a także wahań temperatury od minus 50|do minus stu stopni,

{12100}{12203}nawet one muszą ruszyć na południe.

{12225}{12296}Epoka lodowcowa jest tylko faktem jednym z wielu,

{12300}{12396}Dwa i pół miliona lat temu|klimat Ziemi zaczął sie zachowywać jak

{12400}{12471}na huśtawce - okresy ciepła i zimna.

{12475}{12571}Jak dotąd było prawie 50 Epok Lodowcowych,

{12575}{12664}ale ta jest najzimniejsza.

{12725}{12796}Dominująca samica zdecydowała, że nadszedł już czas|wskazując głową w kierunku

{12800}{12904}mniej wystawionych alpejskich dolin.

{13025}{13151}To jest 400 km podróż,|którą odbywają każdego roku.

{13825}{13896}Dla Megaloceros, jesień nie jest|czasem do podróży,

{13900}{13946}to jest czas do odbycia godów.

{13950}{14021}Te samce walczą o harem samic,|które znajdują się w pobliżu.

{14025}{14096}Zwycięzca bierze wszystko.

{14100}{14196}Megaloceros są oldbrzymymi krewniakami jeleni,|a samce posiadają

{14200}{14271}imponujące poroże.

{14275}{14346}Każdy z rogów jest wielkości dorosłego człowieka.

{14350}{14521}Zaskakującym jest fakt,że pomimo takiego|ciężaru mogą chodzić z podniesioną głową.

{14525}{14596}Wyczerpani walką nie zauważyli,

{14600}{14674}że są w pułapce.

{14875}{15046}Ludzie są teraz drapieżnikami w przeciweństwie do przodków.|Nie używaja siły tylko strategii

{15050}{15146}zaganiając Megaloceros pomiędzy drzewa,|gdzie ich rogi

{15150}{15196}blokują dalszą ucieczkę.

{15200}{15338}Tylko jeden z nich mial na tyle energii,|ażeby się przebic.

{16225}{16321}Ludzie będą musieli wziąść to|co potrzebują tak szybko jak tylko mogą

{16325}{16446}zanim padlinożercy Epoki Lodowcowej jak wilki,|lwy i hieny zbiorą się

{16450}{16551}tworząc to miejsce niebezpiecznym.

{16925}{17046}Już połowa drogi z nimi,|mamuty sobie dobrze radzą.

{17050}{17121}ale dla jednego członka stada|jest to ciągła walka,

{17125}{17171}Dla najmłodszego.

{17175}{17221}To jest jego pierwsza zima.

{17225}{17341}Wielu jednoroczniaków nie zobaczyło drugiej.

{17475}{17546}Szybko są łapani przez inne migrujące zwierzęta.

{17550}{17671}Ludzie także się udają w kierunku Alp,|gdzie obszerne sieci jaskiń

{17675}{17721}są perfekcyjną ochroną przed zimą.

{17725}{17796}Dominująca samica bacznie obserwuje ich|a ludzie wiedzą, że lepiej

{17800}{17890}nie podchodzić zbyt blisko.

{18400}{18496}Dni mijają a młody mamut|ma coraz większe kłopoty.

{18500}{18612}Ma trudności z utrzymaniem się na nogach.

{18625}{18721}Matka zostaje przy nim ale stado|nie może na nich czekać,

{18725}{18835}matka z małym zaczynają zostawać w tyle.

{19000}{19096}Na tym snieżnym pustkowiu lew móglby się|wydawać nie na miejsciu, ale w tym czasie

{19100}{19196}był on w Europie, a teraz|młody mamut,będący w opałach, jest

{19200}{19372}kawałkiem miesa, które może być przyniesione|przez lwa jaskiniowego do jego nory.

{19400}{19496}Broniony przez dorosłego|dziecko jest stosunkowo bezpieczne,

{19500}{19646}ale lew kontynuuje podchody mając nadzieje,|że matka zrobi jakiś błąd w baczeniu na małego.

{19650}{19779}Nasza para teraz już zupełnie odłączyła się od stada.

{20000}{20096}W oddali inne mamuty odbywają tą samą podróż.

{20100}{20196}To jest dorosły samiec i|podróżuje samotnie.

{20200}{20271}Na jego drodze pojawiły się lwy|zajadające się maruderem,

{20275}{20406}w tym przypadku to nie był|młody mamut tylko człowiek.

{20800}{20846}Lwy będą musiały dać mu przejść.

{20850}{20976}Nic nie staje na przeszkodzie|w migracjach mamutów.

{21125}{21221}Mamuty są towarzyskimi zwierzętami a|lasy dookoła stają się gęstsze,

{21225}{21331}więc małe stada zaczynają się łączyć.

{21375}{21471}Wkrótce setki mamutów bedą się przewijać|podąrzających ich szlakiem przez zimowe

{21475}{21546}niziny Europy.

{22000}{22096}Dla mamutów w rejonie Alzacji,|ukształtowanie terenu staje sie dramatyczne,

{22100}{22221}płaskie równiny przeistoczyły się|teraz w wzgórza i doliny.

{22225}{22346}Żyje tu inny gatunek człowieka,|Neandertalczyk.

{22475}{22546}Jest on niższy niż inni ludzie i

{22550}{22621}jak inne zwierzęta Epoki Lodowcowej|ich nosy sa duże by

{22625}{22671}ogrzewać wdychane powietrze.

{22675}{22796}Raczej nie migrują, pozostają w|tej samej dolinie przez cały rok,

{22800}{22896}by przetrwać najgorszą zimę|w pytkich jaskiniach.

{22900}{23021}Lecz w tej ostatniej Epoce Lodowcowej|ich liczebność spadła.

{23025}{23138}Teraz są gatunkiem zagrożonym wyginięciem.

{23325}{23446}Innym zwierzęciem, które nie podróżuje zimą|na południe jest nosorożec włochaty.

{23450}{23546}Jest on krótkowidzem,|dorosły samiec nawet nie zauważył

{23550}{23684}Neandertalczyka znajdującego się zaledwie 50 m od niego.

{23750}{23878}Przez chwilę Neandertalczyk|nie zauważył go również.

{24025}{24121}Nosorożce dają się łatwo zaskoczyć,|zaczynają szarżować jeżeli

{24125}{24171}coś je zaskoczy.

{24175}{24246}Nawet gdy odległość bedzie zbyt duża|żeby zobaczyć Neandertalczyka,

{24250}{24321}ale jego zmysł powonienia jest lepszy niż wzroku.

{24325}{24411}Nosorożec poczuł zapach.

{25200}{25296}Szczęściem dla Neandertalczyka jest to,|że jego gatunek jest silniejszy i

{25300}{25371}bardziej masywnie zbudowany niż inni ludzie.

{25375}{25554}Grube kości i większa klatka piersiowa pomagają|mu w prowadzeniu twardego stylu życia.

{26250}{26371}Po przebyciu prawie 400 km w dwa|tygodnie stado przybywa

{26375}{26446}do podnóża Alp.

{26450}{26496}Tutaj, pod osłoną lasów i dolin będą

{26500}{26569}spędzać zimę.

{26725}{26821}Tutaj jest ochrona od mroźnego|wiatru a także pożywienie.

{26825}{26896}Dzięki im bardzo zwinnym trąbom,|te roślinożerne zwierzęta mogą

{26900}{26996}podtrzymywać sobie drzewa,|jak ten świerk,

{27000}{27140}kiedy ich zwykłe jedzenie jest|zakopane pod grubym śniegiem.

{27375}{27521}Tydzień później dominująca samica|usłyszała znajome nawoływanie.

{27550}{27687}Młode i jego matka jako ostatni|dołączają do reszty stada.

{28300}{28371}Dotykając każdego swoimi trąbami|członkowie stada odnawiają

{28375}{28471}więzi z parą.Najbardziej niebezpieczna|część zimy sie skończyła i

{28475}{28548}młode przeżyło.

{29200}{29296}W Epoce Lodowcowej wiosna przychodzi późno.|Jest maj, rzeczy powoli zaczynaja się

{29300}{29449}nagrzewać i topnieje snieg|spod którego pojawia sie dywan kwiatów.

{29475}{29571}Wraz ze wzrostem temperatury nosorożec włochaty zaczyna linieć

{29575}{29671}i teraz nie jest już tak porośniety jaki był wcześniej.

{29675}{29746}Mamuty także już zrzuciły swe długie zimowe futra

{29750}{29892}by zostawić na sobie tylko kilkucentymetrową warstwę sierści.

{29950}{30021}Młode przetrwało zimę w zdrowiu i

{30025}{30171}przestał być karmiony przez matkę,|spędza więcej czasu z dala od niej.

{30175}{30296}Teraz też nie jest najmłodszy.|W stadzie pojawił sie nowy członek

{30300}{30379}kilka tygodni temu.

{30450}{30525}To mała samiczka.

{30750}{30821}Tymczasem nosorożce znów zaczęły ucztować.

{30825}{30896}Dwa samce walczą o terytorium.

{30900}{30946}Ale ich zmagania nie zawsze kończą sie przemocą.

{30950}{31046}Ryją rogami ziemię do momentu| az jeden z nich się wycofa

{31050}{31146}i zostawi obszar dla zwycięzcy.

{31400}{31496}Kiedy zima się tutaj kończy,|północne równiny nadal

{31500}{31621}rozmarzaja więc stado spędzi|tu jeszcze dwa tygodnie.

{31625}{31696}To daje nojnowszemu nabytkowi stada troche|czasu do nabrania siły w

{31700}{31828}nogach zanim sie zacznie podróż spowrotem na północ.

{32025}{32121}Jest także ujemna strona tego wszystkiego,|pogoda - owady stają się

{32125}{32196}znów problemem.

{32200}{32305}Ale gdzie jest błoto tam jest sposób.

{32550}{32696}Dobra błotnista kąpiel pomoże uchronić przed owadami kąsającymi.

{32750}{32857}Albo mamuty robią to tylko dla zabawy.

{34075}{34196}Jak podczas jesieni, tylko że w drugą stronę,|wielkie mamucie karawany formują się raz jeszcze

{34200}{34310}Nadszedł czas skierowania sie na północ.

{34475}{34546}Wkrótce góry będą z nimi ale wejda na

{34550}{34637}niebezpieczne terytorium.

{34850}{34921}Neanedartalczycy czekają.

{34925}{34996}Dla nich mamuty idące na północ|jest jednym z najważniejszych momentów

{35000}{35046}w roku.

{35050}{35171}Ryzykuja zdrowiem a nawet życiem,|ażeby zapolować na nie.

{35175}{35296}Aby upolować mamuta potrzebują|wykorzystać każdą sposobność.

{35300}{35396}Czekają do zmierzchu kiedy urwisko|stanie sie niemal niewidoczne, wtedy mogą

{35400}{35514}efektywnie użyć swoje tajnej broni - ognia.

{37900}{37971}The Neandertalczycy schodzą na dół urwiska by dobić

{37975}{38021}i zabić.

{38025}{38115}Jeden z mamutów nadal żyje.

{38325}{38421}Neandertalczycy są najlepszymi myśliwymi|i dlatego przetrwali

{38425}{38496}ponad 260,000 lat.

{38500}{38596}Ale maja tez słabość -Nie przystosowują sie dobrze do zmian.

{38600}{38696}W wyniku cięższego klimatu i|nadejściu nowych ludzi,

{38700}{38796}Neandertalczycy szybko znikają.

{38800}{38910}Przez następne 2000 lat odejdą zupełnie.

{39000}{39071}Stado w końcu przybywa spowrotem na północne równiny.

{39075}{39201}Na szczęście obydwoje najmłodszych przeżyło podróż.

{39225}{39296}Stado niemniej jednak odniosło poważna stratę.

{39300}{39346}Nie ma wśród nich dominującej samicy.

{39350}{39468}Została zabita podczas ataku Neadertalczyków.

{39475}{39596}Teraz jej siostra bedzie prowadzić stado w przyszłości.

{39600}{39696}Mamuty będa jeszcze trwały przez 24,000 lat.

{39700}{39771}Sa wspaniale dostosowane do tego zimnego świata.

{39775}{39954}Ale kiedy znów będzie ciepło, trawiaste|równiny, od których mamuty sa zależne, znikną.

{40000}{40096}Ludzie mają różną przyszłość przed sobą.

{40100}{40196}Kiedy nadchodzą zmiany, będą zdolni do zajęcia się tym ponieważ

{40200}{40361}mogą się przystosować|i są zdolni do przystosowania świata do ich potrzeb.

{40400}{40518}Pewnego dnia zaczną spoglądać na to wszystko.

{41050}{41171}Odtąd zbudowaliśmy muzea i uczcić przeszłość|i spędzone dekady

{41175}{41271}studiując prehistoryczne życie.

{41275}{41468}I jeżeli wszystko to nauczyło nas czegokolwiek|to to jest to - żaden gatunek nie trwa wiecznie.

{41490}{41700}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..

{42523}{42594}Tłumaczenie: Arni 25 & Hania.

{42598}{42763}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..2199}{42270}Tłumaczenie:Hania i Arni 25.

{42274}{42439}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..www.xvidasd.com ::..
27HJH – MV4BT – Y3TDW – 6KWT6 – JHPM2

{150}{271}Przez 160 milionów lat|naszym światem rządziły dinozaury...

{275}{321}w cieniu których,

{325}{421}żyła grupa zwierząt znacznie się od nich różniących.

{425}{471}To byli nasi praprzodkowie -

{475}{546}małe, pokryte futrem |istoty, noszące miano ssaków,

{550}{681}starające się wszędzie|znaleść bezpieczne schronienia.

{750}{846}Czasy ssaków jednak dopiero nadejdą.

{850}{1021}65 milionów lat wcześniej aktywność wulkanów|zapoczątkowała zatruwanie atmosfery.

{1025}{1121}Ostatnie dinozaury zamieszkiwały na chorującej planecie,

{1125}{1196}kiedy z kosmosu nadeszła....

{1200}{1262}Zagłada.

{1300}{1371}W Ziemię uderzył meteoryt|o średnicy 10 kilometrów,

{1375}{1474}oznamiajac koniec ery dinozaurów.

{1850}{1972}Ten serial opowiada o tym, co nastąpiło później.

{2050}{2121}Ocalałe zwierzęta łaczyła jedna,|charakterystyczna cecha -

{2125}{2171}rozmiar.

{2175}{2246}Zginęły wszystkie,|których waga przekraczała 10 kilogramów,

{2250}{2296}świat objęły we władanie maleńkie stworzenia.

{2300}{2346}Wśród nich były także ssaki.

{2350}{2396}W serialu "Wędrówki z Bestiami",

{2400}{2495}zobaczycie, jak te małe istoty

{2500}{2587}zawładnęły całym światem.

{2700}{2796}W ciągu 20 milionów lat, ssaki odnosiły niesamowite sukcesy,

{2800}{2871}aż w końcu stały się największymi, najbardziej drapieżnymi

{2875}{2971}i najpiękniejszymi stworzeniami na planecie.

{2975}{3071}Ssaki mogły przetrwać w każdym klimacie i środowisku.

{3075}{3196}Ich największą siłą była|łatwość przystosowania się.

{3200}{3292}Osiągały olbrzymie rozmiary.

{3300}{3371}Przeistaczały się w potężnych zabójców,

{3375}{3471}takich jak tygrysy szablozębne.

{3475}{3573}Zadomowiły się także w oceanach.

{3600}{3696}Następnie, po upływie około 4 milionów lat,|pojawili się pierwsi przodkowie człowieka.

{3700}{3796}Były to małpy, które zeszły z drzew|i zaczęły chodzić na dwóch nogach.

{3800}{3921}Ta epicka opowieść kończy się około 30 tysięcy lat temu,

{3925}{3996}wraz z nadejściem ery lodowcowej,|kiedy planeta oziębiła się,

{4000}{4122}a nasi przodkowie|polowali w królestwie mamutów.

{4875}{4953}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{5050}{5131}49 milionów lat temu.

{5175}{5221}Czasy te nazwano Eocenem.

{5225}{5321}Ziemia wyleczyła już rany|po ciężkim ciosie jaki zadał jej meteoryt.

{5325}{5421}Od czasów dinozaurów|wiele się jednak zmieniło.

{5425}{5521}Teraz jest dużo cieplej|i tropikalny las deszczowy

{5525}{5596}pokrył wszystkie kontynenty: od Arktyki po Antarktydę.

{5600}{5646}W tym nowym, kolorowym raju

{5650}{5773}meteoryty nie stanowiły już większego zagrożenia.

{6025}{6071}Pod pokrywą lasu

{6075}{6146}rozwijała się menażeria niesamowitych i wspaniałych stworzeń.

{6150}{6221}Panowanie pokrytych łuską|gadów stało sie odległym wspomnieniem.

{6225}{6321}Zwierzęta, które dominują|obecnie, pokryte są piórami lub sierścią.

{6325}{6396}Ssaki dobrze|przystosowały się do nowego świata,

{6400}{6471}są bardzo zróżnicowane,|jednak dotąd pozostały niewielkie.

{6475}{6643}Tak jak poprzednio, pozostają w cieniu|potężniejszych i groźniejszych stworzeń.

{7700}{7746}Mimo tego, że dinozaury dawno wymarły,

{7750}{7858}pozostawiły po sobie fatalną spuściznę.

{7925}{7996}Ich bezpośrednimi potomkami są ptaki.

{8000}{8141}Po raz pierwszy i jednyny ptaki objęły panowanie nad światem.

{8200}{8263}NOWY ŚWIT

{8850}{8896}Jest to historia 24 godzin życia

{8900}{8996}części, zagadkowego,|globalnego eoceńskiego lasu,

{9000}{9071}w obszarze, który pewnego|dnia stanie się terytorium Niemiec.

{9075}{9146}O świcie w koronie drzewa figowego

{9150}{9272}jedno stworzenie|przeżyło spotkanie ze śmiercią.

{9450}{9496}To samica Leptictidium.

{9500}{9546}Ma metr wysokości

{9550}{9621}i stanowi zwykły widok|w lesie przed 50 milionami lat.

{9625}{9671}Jej gatunek przetrwał w praktycznie

{9675}{9721}niezmienionej postaci od czasów dinozaurów.

{9725}{9795}Obecnie ich życie|wcale nie stało się łatwiejsze.

{9799}{9845}To jest ciągle niebezpieczny świat,

{9849}{9992}w którym musi podejmować ryzyko,|i prawdopodobnie umrze młodo.

{9999}{10045}Jest typowym ssakiem, opiekuje się potomstwem,

{10049}{10095}aż dorośnie i będzie mogło samo się o siebie zatroszczyć.

{10099}{10145}Zapowiada się ciężki dzień,|najlepiej gdyby nie opuszczała piskląt,

{10149}{10256}w pobliżu czai się wiele drapieżników.

{10274}{10370}Musi je jednak wyżywić, bez względu na ryzyko.

{10374}{10445}Czas w jakim może zdobyć pożywienie jest krótki

{10449}{10523}i szybko ucieka.

{10599}{10670}Chłodny poranek jest idealnym momentem do chwytania żab,

{10674}{10754}jaszczurek i owadów.

{10799}{10895}Jako zmienoocieplne, nie rozgrzały się|jeszcze w słońcu i są bardzo ospałe.

{10899}{11020}Ona jest jednak zwierzęciem stałocieplnym,|żwawym 24 godziny na dobę.

{11024}{11135}Jest to jedna z odwiecznych zalet ssaków.

{11249}{11295}Aby pomóc w wyśledzeniu zdobyczy,

{11299}{11345}natura obdarzyła ją wyczulonym słuchem

{11349}{11395}oraz superczułym węchem,

{11399}{11546}który ma duże znaczenie|w poszukiwaniu pokarmu pod pokrywą liści.

{11724}{11858}Jest także wystarczająco|zwinna aby łapać owady w locie.

{12074}{12170}Korzystny okres poranka trwa gdzinę, może dwie i szybko mija.

{12174}{12295}Powinna natychmiast wyruszyć aby zdobyć więcej pokarmu.

{12299}{12368}W tym czasie,

{12374}{12420}obszar Niemiec stanowi centrum aktywności wulkanicznej,

{12424}{12520}a cały las usłany jest gorącymi źródłami.

{12524}{12647}W niektórych miejscach tworzą się sadzawki błota.

{12799}{12870}Wrząca woda, trujący gaz oraz trzęsienia ziemi-

{12874}{12945}to obecne na każdym kroku niebezpieczeństwa,|z którymi zwierzęta nauczyły się już żyć.

{12949}{13020}Jednak nie z każdym|zagrożeniem można tak łatwo się oswoić.

{13024}{13095}Wraz ze wschodem słońca uaktywniają się|stworzenia prowadzące dzienny tryb życia.

{13099}{13209}Las ukazuje swoje groźniejsze oblicze...

{13224}{13286}..ptaki.

{13374}{13470}Znajdują się na szczycie piramidy|pokarmowej tego niesamowitego miejca.

{13474}{13520}Oto największy z nich: Gastornis,

{13524}{13664}półtonowy stos mięśni i piór o wzroście dorosłego człowieka.

{13774}{13820}To jest samica,

{13824}{13870}przez ostatnie dwa miesiące,

{13874}{13920}całe jej życie obracało się wokół|jaja znajdującego się w gnieździe.

{13924}{13970}W tej chwili jedynie godziny dzielą ją od wylęgu.

{13974}{14045}Zażarcie broni swego terytorium,

{14049}{14120}kiedy inny Gastornis znajdzie się zbyt blisko...

{14124}{14217}..rusza, by ochronić gniazdo.

{14274}{14370}Od czasu Zagłady rozwój ptaków,|podobnie jak ssaków, był pasmem sukcesów.

{14374}{14420}Co najważniejsze, stały się potężne -

{14424}{14565}wystarczająco potężne by|przejąć rolę drapieżnych dinozaurów.

{14749}{14795}Starcie dwóch gigantów.

{14799}{14870}Mały ssak ucieka.

{14874}{14954}Echo minionej epoki.

{15449}{15520}Ze względu na swoje rozmiary|Leptictidium potrzebuje dużo jedzenia.

{15524}{15570}Jest to cena jaką płacą wszystkie ssaki

{15574}{15664}za stałocieplny metabolizm.

{15674}{15745}Przy brzegu jeziora zwykle jest dużo pożywienia,

{15749}{15889}ale dzisiejszego ranka można|jedynie natknąć się na kłopoty.

{15949}{16057}Przy brzegu jeziora pojawił się intruz.

{16174}{16270}W porannym słońcy wygrzewa się Ambulocetus,

{16274}{16423}dziwaczne zwierzę, które przypłynęło|rzeką z pobliskiego wybrzeża.

{16499}{16577}Jest drapieżnikiem.

{16674}{16720}Polowanie jeszcze raz zostaje przerwane.

{16724}{16811}Musi uciekać i to szybko.

{16949}{17045}Trzymetrowy drapieżnik|człapie niezgrabnie w kierunku jeziora.

{17049}{17145}Chociaż jego przodkowie polowali na lądzie,

{17149}{17302}Ambulocetus rozwinął się tak,|że większą część życia spędza w wodzie.

{17374}{17470}Jego potomkowie pójdą jeszcze dalej.

{17474}{17545}Spoglądasz na wczesną formę wieloryba.

{17549}{17670}Ambulocetus dosłownie znaczy "chodzący wieloryb".

{17674}{17745}Dopiero dzięki następnym 10 milionom lat ewolucji,

{17749}{17845}kończyny i ogon przekształcą się w płetwy.

{17849}{17920}Pływa podobnie jak wieloryb czy delfin -

{17924}{17995}porusza ciałem w górę i na dół,

{17999}{18120}a nie na boki jak ryby lub krokodyle,|z którymi dzieli wodne środowisko.

{18124}{18245}Jest najpotężniejszym|drapieżnikiem w tym jeziorze...

{18249}{18295}...jednak nie może czuć się całkiem bezpiecznie.

{18299}{18404}Niebezpieczeństwo czai się w ukryciu.

{18449}{18545}Na dnie jeziora uwięzione są|ogromne ilości wulkanicznego gazu.

{18549}{18620}Jeżeli uwolniłby się naraz w dużej ilości,

{18624}{18765}zginęłyby wszystkie zwierzęta|w promieniu półtora kilkometra.

{18774}{18866}Jezioro jest bombą zegarową.

{18874}{18970}Jednak Ambulocetus sądzi,|że znalazł idealne miejsce

{18974}{19091}do zastosowania swojej zabójczej strategii...

{19174}{19240}..zasadzki.

{19349}{19445}Propalaeotherium, wczesna forma konia,

{19449}{19574}stanowi pierwszą dobrą|okazję na zdobycie posiłku.

{20149}{20195}Tym razem się nie udało,

{20199}{20340}lecz dzień jest długi|i Ambulocetus spróbuje jeszcze nie raz.

{20474}{20570}Dla Leptictidium skończył się|czas dogodny do polowania,

{20574}{20620}las jest teraz zbyt niebezpieczny.

{20624}{20695}Powrót matki zwiększa bezpieczeństwo|młodych pozostałych w gnieździe.

{20699}{20745}Rano nie poszło jej najlepiej,

{20749}{20870}musi więc dołożyć starań|aby następny wypad był bardziej pomyślny.

{20874}{20920}Teraz będzie spała, wieczorem

{20924}{20970}łatwiej będzie polować,

{20974}{21094}zmrok pomoże jej unikać bystrego wzroku ptaków.

{21124}{21186}POŁUDNIE

{21274}{21370}Południe, temperatura|wrasta do ponad 30 stopni.

{21374}{21445}Wszystko zamiera,|jedynie pisklę Gastornis porusza się

{21449}{21565}usiłując stłuc skorupę i uwolnić się z jaja.

{21599}{21695}Opodal, rodzina Leptictidium|cały czas pozostaje w gnieździe.

{21699}{21745}Jednak w czasie snu,

{21749}{21899}są całkowicie bezbronni i narażeni|na atak niezwykłego drapieżnika.

{22124}{22187}Mrówek...

{22199}{22298}..olbrzymich mięsożernych mrówek.

{22324}{22464}To jest największy gatunek|mrówki jaki kiedykolwiek istniał.

{22499}{22545}Ożywiają się na widok zdobyczy -

{22549}{22666}każdego stworzenia,|które nie umknie na czas.

{22824}{22895}To jest przednia straż złowieszczej, zabójczej machiny.

{22899}{22970}Za nimi znajduje się pół milionowa armia,

{22974}{23112}która maszerując przez las, ogołaca każdą zdobycz do kości.

{23224}{23322}Mrówki znalazły następną ofiarę.

{24474}{24570}W samo popołudnie Propalaeotherium żeruje,

{24574}{24645}wyszukując kiście winogron na dnie lasu.

{24649}{24720}Według współczesnych standardów|te pierwotne konie są niewielkie,

{24724}{24770}jednak te małe mieszkające w lesie zwierzęta,

{24774}{24845}są tymi od których wzięły początek.

{24849}{24895}Obecnie nie są większe od kotów.

{24899}{24970}Muszą dopiero wykształcić kopyto,

{24974}{25084}teraz ich stopa ma jeszcze cztery palce.

{25199}{25270}W lesie, w którym za każdym|drzewem może czaić się drapieżnik,

{25274}{25320}te stworzenia zachowują nieustanną czujność,

{25324}{25437}gotowe by uciec przy najmniejszym dźwięku.

{26199}{26259}WIECZÓR

{26349}{26395}Przed zachodem słońca,

{26399}{26470}Leptictidium wyrusza z gniazda.

{26474}{26590}To jest odpowiedni czas, by znowu zapolować.

{26649}{26720}Przede wszystkim musi oczyścić ścieżki dookoła drzewa.

{26724}{26795}To da jej nieznacznie większą|szansę aby pochwycić zdobycz,

{26799}{26921}a w razie ucieczki wyprzedzić nieco napastników.

{26949}{27020}Młode chcą dziś do niej dołączyć.

{27024}{27095}Dotychczas karmiąc je piersią w gnieździe

{27099}{27145}zdołała utrzymywać z dala|od niebezpieczeństw czychających w lesie.

{27149}{27220}Jednak właśnie nadszedł czas|właściwy dla wszystkich ssaków,

{27224}{27341}kiedy nie powinny już polegać na mleku matki.

{27624}{27720}Młode muszą teraz nauczyć się jak samemu znaleźć pożywienie.

{27724}{27820}Ich jedyną szansą jest naśladowanie matki.

{27824}{27870}To są bardzo ważne lekcje.

{27874}{27945}Dotyk i zapach zdobyczy

{27949}{28045}pozwoli im poznać, czy nadaje się do zjedzenia.

{28049}{28120}Tym niemniej ich szanse przeżycia są znikome.

{28124}{28250}Większość z nich zginie nie osiągnąwszy dorosłości.

{28349}{28445}Pomimo nadejścia zmierzchu,|wielu drapieżników jest nadal aktywnych.

{28449}{28520}Ambulocetus chce coś jeszcze dzisiaj upolować.

{28524}{28645}Nad brzegiem jeziora przygotowuje następną zasadzkę.

{28649}{28720}Chociaż nie ma uszu, kładąc szczęki na ziemię

{28724}{28795}wyczuwa wibracje, w ten sposób|słyszy zbliżającą się zdobycz.

{28799}{28920}Ten sam mechanizm pozwala|mu odbierać sygnały pod wodą.

{28924}{29088}Jeśli jakieś zabłąkane zwierzę|znajdzie się w pobliżu, będzie na nie czekał.

{29823}{29919}Propalaeotherium wydają się mniej czujne niż zwykle.

{29923}{29944}Całe popołudnie,

{29948}{30044}pożywiali się fermentującymi|winogronami leżącymi pod pokrywą liści.

{30048}{30119}Zawierają one niewielką ilość alkoholu,

{30123}{30257}lecz to wystarcza by stępić ich,|zazwyczaj ostre zmysły.

{30473}{30623}To nie jest odpowiedni moment,|aby pozwolić sobie na nieostrożność.

{31748}{31844}Leptictidium ucieka w panice...

{31848}{31916}O mały włos.

{32423}{32469}W tym świecie

{32473}{32550}ptaki jedzą konie.

{32748}{32844}O zmierzchu Gastornis powrócił do gniazda.

{32848}{32953}Dopiero teraz odkrywa śmierć potomka.

{33048}{33177}Największy drapieżnik|upokorzony przez najmniejszego.

{33298}{33369}Rozmiary zmusiły ją do założenia gniazda na ziemi.

{33373}{33504}Teraz za to płaci, miesiące poświęceń poszły na marne.

{33748}{33844}Mimo wszystko, dzisiejszego|wieczora Leptictidium najadł się do syta.

{33848}{33944}Młode w komplecie powróciły ze swojej pierwszej wyprawy.

{33948}{34041}Nocą zazwyczaj są bezpieczni.

{34048}{34143}Dzisiaj będzie jednak inaczej.

{34723}{34819}Po całym dniu snu, ten nocny Godinotia budzi się.

{34823}{34894}Należy do naczelnych,

{34898}{34994}nowej grupy ssaków, która specjalizuje się w życiu na drzewach.

{34998}{35094}Naczelne posiadają przenikliwą|wyobraźnię i niesamowicie zwinne dłonie,

{35098}{35169}które nie tylko pomagają im w poruszaniu się wśród gałęzi,

{35173}{35244}lecz również chwytaniu ulubionych owadów,

{35248}{35344}nawet kiedy te skrywają się pod korą.

{35348}{35419}Są bardzo pomysłowe i chociaż ten jest samotnny

{35423}{35469}to właśnie do tej przedsiębiorczej gromady - naczelnych,

{35473}{35544}będzie należała przyszłość.

{35548}{35619}Po milonach lat ewolucji jednym z ich potomków

{35623}{35745}będzie gatnek bezwłosej małpy zwany Człowiekiem.

{35848}{35944}Przy brzegu jeziora Ambulocetus zastygł nieruchomo,

{35948}{36041}wytrwale czekając na zdobycz.

{36173}{36194}W nocy,

{36198}{36294}zupełnie inne gatunki zwierząt przychodzą do wodopoju.

{36298}{36463}W końcu mały drapieżnik chcąc ugasić|pragnienie staje w niewłaściwym miejscu.

{37048}{37144}Metoda działania Ambulocetusa jest prosta.

{37148}{37244}Jej wadą jest to, że dotąd|trzyma w pysku szamoczącą się zdobycz,

{37248}{37323}aż ta nie utonie.

{37573}{37632}PÓŁNOC

{37998}{38069}W miarę upływu czasu

{38073}{38144}Godinotia staje się trochę mniej samotny.

{38148}{38194}Wśród tych naczelnych kopulacja

{38198}{38300}jest częścią normalnego rytmu nocy.

{38373}{38471}Jednak to nie jest normalna noc.

{38848}{38894}Podziemny wstrząs.

{38898}{39051}Jest tutaj czymś zwyczajnym,|lecz ten jest większy aniżeli normalnie.

{39123}{39219}Trzęsienie wyzwoliło gaz uwięziony na dnie jeziora,

{39223}{39348}wypuszczając śmiercionośną|chmurę dwutlenku węgla.

{39973}{40069}Gnany przez wiatr, mknie przez podszycie lasu,

{40073}{40180}dusząc każde zwierzę na swojej drodze.

{40673}{40744}O poranku wszystko zaczyna się na nowo.

{40748}{40909}Toksyczna chmura rozpłynęła się, znacząc swoje przejście ciałami zwierząt.

{41098}{41169}Jednak Leptictidium i jej młode mieli szczęście.

{41173}{41219}Uniknęli śmierci jedynie dlatego,

{41223}{41319}że ich gniazdo leżało z dala od drogi,|którą przeszdeł śmiercionośny gaz.

{41323}{41394}Lecz jej walka, o to by przeżyć nigdy nie ustanie.

{41398}{41506}Znów jest odpowiednia pora, by polować.

{41598}{41669}Ponownie na swojej drodze natyka się na Ambulocetusa,

{41673}{41744}jednak instynkt podpowiada jej, że jest martwy.

{41748}{41841}Dzisiaj ocalało Leptictidium,

{41848}{41944}jednak, jak na ironię, przyszłość|tych gatunków będzie odmienna.

{41948}{42019}Leptictidium będzie skazana na zagładę,

{42023}{42119}kiedy ten gorący, mokry świat stanie się chłodniejszy i suchy,

{42123}{42194}a lasy zaczną zanikać.

{42198}{42269}Ambulocetus ma przed sobą wpaniałą przyszłość.

{42273}{42319}Jest przodkiem wielorybów,

{42323}{42394}wspaniałej dynastii ssaków,

{42398}{42505}a to właśnie ssaki opanują cały świat.

{42573}{42644}W następnym odcinku, przeniesiemy się o 15 milion lat,

{42648}{42719}do czasów kiedy potomkowie Ambulocetusa

{42723}{42831}stali się prawdziwymi władcami oceanów.

{42848}{42969}Na lądzie ssaki puściły w niepamięć skromne początki,

{42973}{43126}przekształącając się w największe i najdziksze zwierzęta na planecie.

{43148}{43219}Tłumaczenie i porawki: Hania & Arni 25 ([e-mail])

{43223}{43388}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..


{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1196}Wraz z innymi dinozaurami|wygnięły olbrzymie morskie gady,

{1200}{1296}które kiedyś terroryzowały oceany.

{1300}{1346}Od prawie dwudziestu pięciu|milionów lat nie było drapieżnika,

{1350}{1448}który mógłoby polować na rekiny.

{1550}{1699}Jednak teraz już istnieją,|wzbudzące grozę, nowe potwory z głębin.

{1925}{1996}Nadszedł czas olbrzymich wielorybów.

{2000}{2071}Nie przypominają łagodnych krewnych|z dwudziestego pierwszego wieku.

{2075}{2171}W tych dniach każdy wieloryb jest zabójcą.

{2175}{2274}W I E L O R Y B Y Z A B Ó J C Y

{2600}{2692}PAKISTAN|36 milinów lat temu

{2700}{2796}Jest późny Eocen,|świat jest nadal gorący.

{2800}{2871}Jednak bardziej suchy niż wcześniej,|tam gdzie niegdyś ląd został

{2875}{2946}przykryty bujnym tropikalnym lasem

{2950}{3021}widnieją teraz otwarte przestrzenie.

{3025}{3096}Uwolnione od ograniczeń|wynikających z życia w gęstym lesie

{3100}{3146}niektóre ssaki zaczęły|zwiększać swoje rozmiary.

{3150}{3294}Tutaj, na pozbawionych roślinności|równinach, duży jest piękny.

{3425}{3496}Te zmiany nie muszą|odpowiadać wszystkim.

{3500}{3596}Od bardzo dawna nie widziano|już wielkich krwiożerczych ptaków.

{3600}{3764}Na większości kontynentów zastąpiły je|nowe przerażające drapieżniki- ssaki.

{3825}{3921}Jak dinozaury przed nimi,|ssaki opanowały planetę,

{3925}{4021}muszą jednak sprostać|najtrudniejszemu wyzwaniu.

{4025}{4096}Zmiany klimatyczne,|które zaszły, są umiarkowane,

{4100}{4202}w przeciwieństwie do nadchodzących.

{4250}{4396}Ta opowieść zaczyna się w czasie intensywnych,|zmian klimatycznych.

{4400}{4471}Problem zaczyna powstawać w oceanie

{4475}{4585}i dotyka nawet najpotężniejszych ssaków.

{4600}{4671}Oto legendarna Tetyda

{4675}{4746}tropikalne morze rozciagające się

{4750}{4796}niemal na połowie powierzchni kuli ziemskiej.

{4800}{4896}Od czasów dinozaurów|łączące Azję z Atlantykiem.

{4900}{4946}Obecnie jest do środowisko życia ssaka,

{4950}{5082}który odniósł jeden|z największych sukcesów w historii.

{5300}{5346}Basilosaurusa.

{5350}{5463}Osiemnastometrowego drapieżnego wieloryba.

{5475}{5546}Cztery razy dłuższego|od Wielkiego Rekina Ludojada.

{5550}{5649}Ta samica waży sześćdziesiąt ton.

{5775}{5821}Trudno zatem wyobrazić sobie,|że jej przodkiem była mała,

{5825}{5953}pokryta futrem ryjówka|- zwierzę żyjące na drzewach.

{6325}{6396}O tej porze roku Basilosaurusy

{6400}{6534}gromadzą się w południowej|częśći Tetydy, by odbyć gody.

{6800}{6871}Samica jest wabiona|przez kilku samców.

{6875}{7037}Jednak wybiera najstarszego|i największego, to z nim chce się się połączyć.

{7075}{7146}Dla takich ogromnych, wolno pywających,|stworzeń gody nie są łatwym zadaniem.

{7150}{7246}Potrzebują drobnej, dodatkowej pomocy.

{7250}{7321}Dla przyjęcia odpowiedniej pozycji samiec

{7325}{7447}odwołuje się do spuścizny|po lądowych przodkach.

{7600}{7696}Basilosaurus zachował dwie|małe, tylne kończyny.

{7700}{7771}Nie nadają się do chodzenia czy też pływania,

{7775}{7871}pomagają jednak w połączeniu|ich długich wąskich ciał.

{7875}{7989}W przyszłości kończyny te zanikną zupełnie.

{8475}{8521}Zaloty skończyły się,

{8525}{8621}lecz wkrótce nastąpi kataklizm,|który sprawi,

{8625}{8768}że życie tych morskich stworzeń,|stanie się wyjątkowo ciężkie.

{8800}{8846}Na los tej samicy wpłynął wydarzenia,

{8850}{8946}do których dojdzie bardzo|daleko, na Antarktydzie.

{8950}{9021}Po raz pierwszy od setkek milionów lat,

{9025}{9071}morze zaczyna zamarzać na biegunach,

{9075}{9171}wywołując zawirowania prądów oceanicznych.

{9175}{9246}Dla wieloryba, który potrzebuje|około 80 kilogramów pokarmu dzienie,

{9250}{9346}najdrobniejsza zmiana w|populacji ryb, stanowi złą nowinę.

{9350}{9421}Jest na szczycie piramidy pokarmowej,|która wkrótce runie,

{9425}{9512}a właśnie zaszła w ciążę.

{9800}{9896}Oceaniczne prądy zaczynają|wywoływać anomalie klimatyczne,

{9900}{9996}odziaływując na pogodę|wzdłuż linii brzegowej Tetydy.

{10000}{10046}Wiele obszarów nawykłych|do wysokiego poziomu opadów

{10050}{10160}w tym roku nawiedziła|długotrwała susza.

{10225}{10296}Pomimo tych problemów,

{10300}{10414}życie, w miarę możliwości,|toczy się dalej.

{10425}{10521}Jednak susza może nieść|ze sobą nieprzyjemne efekty uboczne.

{10525}{10596}To jest Andrewsarchus,

{10600}{10696}ogromny mięsożerca,|o wysokości konia i ważacy blisko tonę.

{10700}{10771}Normalnie, poszukuje|jedzenia w głębi lądu,

{10775}{10871}jednak susza skierowała go ku plaży.

{10875}{10921}To zła wiadomość dla|wyczerpanego żółwia morskiego

{10925}{11046}usiłującego wrócić do wody|po nocy wypełnionej składaniem jaj.

{11050}{11121}Poczatkowo, Andrewsarchus sprawia|wrażenie jakby nie wiedział co zrobić

{11125}{11239}z tym niezwykłym,|opancerzonym stworzeniem.

{11275}{11428}Jest nawykły do ogryzania padliny|z olbrzymich rozlinożernych ssaków.

{11474}{11495}Pomio wyglądu,

{11499}{11545}Andrewsarchus nie jest spokrewniony|ze współczesnymi padlinożercami

{11549}{11620}takimi jak dzikie psy lub hieny.

{11624}{11725}O dziwo ma kopyta zamiast pazurów.

{11749}{11845}Tak naprawdę, jego najbliższymi|współczesnymi krewnymi są

{11849}{11917}owce i kozy.

{12049}{12145}W pewnym sensie,|jest owcą w wilczej skórze.

{12149}{12245}Jest też największym mięsożernym|ssakiem jaki kiedykolwiek chodził po Ziemi.

{12249}{12345}Potężne, metrowej długości|szczęki są stworzone do zgniatania,

{12349}{12471}więc osłona żółwia|morskiego na nic się nie zda.

{12799}{12845}W czasie suszy padlinożercy|często radzą sobie znakomicie,

{12849}{12895}jednak w dłuższym okresie,|te kopytne drapieżniki

{12899}{12945}nie przystosują się wystarczająco|szybko do zmian klimatu.

{12949}{13084}Jest jednym z ostatnich|przedstawicieli ginącego gatunku.

{13174}{13270}Minęło kilka miesięcy,|kapryśne oceaniczne prądy

{13274}{13320}zakłóciły równowagę na tyle,

{13324}{13395}że samica Basilosaurusa szuka pożywienia

{13399}{13495}setki mil od swoich|zwykłych terenów łowieckich.

{13499}{13545}W ciągu czterech miesięcy ciąży|jej sytuacja stała się krytyczna.

{13549}{13689}Obecnie jest zmuszona polować|w mało obiecujących miejscach.

{13699}{13770}Od południa Tetydę otacza

{13774}{13890}niekończący się|bezmiar mangrowych mokradeł.

{14099}{14145}W Eocenie,

{14149}{14245}to ogromna,|kwitnąca sieć dróg wodnych,

{14249}{14270}lecz uwierzysz lub nie,|w przyszłości

{14274}{14320}stanie się jednym z najbardziej|wyschniętych obszarów na planecie -

{14324}{14384}Saharą.

{14624}{14745}To miejsce trudno uznać za|teren łowiecki wieloryba,

{14749}{14770}lecz samica jest zdesperowana,

{14774}{14867}liczy na jakąkolwiek zdobycz.

{14924}{14995}W labiryncie kanałów,

{14999}{15070}jej rozmiary są istotną przeszkodą,

{15074}{15170}lecz głód nie daje jej spokoju.

{15199}{15245}Na gałęziach widzimy naczelne.

{15249}{15295}To są Apidium,

{15299}{15370}żyją w zorganizowanych grupach.

{15374}{15509}Natychmiast przekazują sobie|wieści o niebezpieczeństwie.

{15624}{15743}Inne stworzenia są niepomne nowego zagrożenia.

{15774}{15845}Wodno-lądowy ssak, Moeritherium,

{15849}{15945}jest zbyt duży, by zostać niepokoiony|przez drapieżniki takie jak krokodyle,

{15949}{16020}więc nie zważając szczebiotanie naczelnych

{16024}{16095}powraca do jedzenia.

{16099}{16170}Apidium przemieszcza się wzdłuż kanału

{16174}{16270}i dalej przez mangrowe mokradała,|szukając owocujących drzew.

{16274}{16370}Ponieważ różne gatunki drzew owocują w różnym czasie,

{16374}{16445}często muszą przecinać tory wodne - bardzo ryzykowna czynność.

{16449}{16520}w pobliżu czają się rekiny i krokodyle,

{16524}{16608}a teraz także wieloryb.

{16924}{17065}Skok wymaga odwagi, lecz w skokach|Apidium jest bardzo dobry.

{17174}{17220}Wieloryb jest sfrustrowany,

{17224}{17307}przynajmniej na razie.

{17449}{17518}Z przypływem,

{17524}{17570}niektóre drogi wodne stają się|zbyt szerokie, by przez nie skoczyć.

{17574}{17620}Apidium musi znaleźć bardziej ryzykowne|sposoby przejścia na druga stronę,

{17624}{17692}bliżej wody.

{18099}{18195}Dzisiaj, ich koszmar się ziścił.

{18199}{18268}To był rekin.

{18299}{18370}Teraz na pewno nie przejdą na drugą stronę.

{18374}{18457}Będą czekać na odpływ.

{18824}{18920}W przeciwieństwie do nich Moeritherium,|w wodzie jest zazwyczaj bezpieczny.

{18924}{19017}Spędza w niej większość dnia.

{19049}{19095}Chociaż budową ciała przypominają hipopotama

{19099}{19145}a wyglądem trochę świnie,

{19149}{19220}nie są z nimi spokrewnione.

{19224}{19320}Nos Moeritherium zdradza|jego prawdziwy rodzinny związek.

{19324}{19395}Nozdrza i warga połączyły się

{19399}{19470}aby stać się umięśnionym, zwinnym narządem,

{19474}{19520}pomocnym w szukaniu pożywienia.

{19524}{19595}To jest w istocie rodzaj trąby.

{19599}{19720}Ci łagodni roślinożercy|są wczesnymi krewnymi słonia.

{19724}{19770}Ważąc około 200 kilogramów,

{19774}{19869}nie muszą obawiać się rekinów.

{19899}{20024}Moeritherium zaprząta|myśl o nowych pastwiskach...

{20049}{20172}lecz zdąża prosto w paszczę samicy Basilosaurusa.

{20474}{20545}Moeritherium wspiął się na na suchy ląd...

{20549}{20617}w samą porę.

{20899}{21031}Jednak wygłodzony|Basilosaurus jeszcze się nie poddaje.

{21599}{21748}Na mangrowych mokradłach suchy ląd|i bezpieczeństwo są tymczasowe.

{21874}{21945}Woda nadal się podnosi,

{21949}{22045}i gdy przypływ osiągnie swoje apogeum|w ciągu kilku godzin,

{22049}{22181}nawet najbardziej pewny grunt,|stanie się morskim dnem.

{22349}{22490}Basilosaurus wkrótce będzie w stanie dotrzeć do Moeritherium.

{23274}{23412}W desperacji zaatakowała|za wcześnie i wejszła na mieliznę.

{23899}{23970}Do czasu kiedy wieloryb uwolnił się,

{23974}{24045}Moeritherium uciekł do płytszych kanałów

{24049}{24170}gdzie nawet cierpiący głód|Basilosaurus nie jest w stanie go ścigać.

{24174}{24341}Dla wieloryba, mangrowe bagna nie|okazały się szczęśliwsze od otwartego morza.

{24424}{24470}Eoceński EL Nińo dalej sieje zamęt.

{24474}{24570}Rozchwianie pogody powoduje,|że zwierzęta zdają się być zdezorientowane.

{24574}{24645}W północnej części Tetydy|spadły deszcze,

{24649}{24759}jednak sześć tygodni później niż zwykłe.

{24974}{25121}Poza tym, zamiast utrzymać się miesiącami,| trwały kilka tygodni.

{25224}{25320}Na sawannie, deszcze w nareszcie|pozwolą na rozwój roślinności,

{25324}{25395}lecz szkody wyrządzone|przez przedłużającą się suszę

{25399}{25476}już się nie cofną.

{25499}{25595}Szczególnie dotkliwie|odczuły ją stada Brontotherium.

{25599}{25670}Mimo tego,|że są dalekimi krewnymi koni i nosorożców,

{25674}{25720}nie są podobni do żadnego z tych gatunków.

{25724}{25770}Dwukrotnie przerastają współczesnego nosorożca,

{25774}{25820}posiadając jedną trzecią objętości jego mózgu.

{25824}{25920}Nie są więc najbystrzejszymi ze zwierząt.

{25924}{26020}Jednak są jedym z najbardziej|zaradnych gatunków ssaków.

{26024}{26120}Spotykanym na północnej półkuli|w grupach liczących setki osobników.

{26124}{26271}Pomimo tego, że w tym roku,|niektóre stada są w opłakanym stanie.

{26399}{26470}Ten okres powinien być|przeznaczony na wydawanie potomstwa,

{26474}{26596}jednak bardzo wiele|cielaków rodzi się martwych.

{26624}{26670}Tylko niektóre|z młodych przetrwają suszę,

{26674}{26784}zachowując się tak jak inne w ich wieku.

{26799}{26870}Dwa młode samce|przygotowując do dorosłości

{26874}{26990}wyzwają się do walki o wyimaginowane samice.

{27049}{27095}To co ich jeszcze różni nosorożca,

{27099}{27195}to fakt, że narośl na ich|nosach to kość, a nie róg czy włosy.

{27199}{27270}Jest to raczej ozdoba niż broń.

{27274}{27420}Większość z tych kostnych|grzebienni jest po prostu bardzo krucha.

{27424}{27537}Nastały korzystne czasy dla padlinożerców.

{27599}{27743}Andrewsarchus próbuje podejść|do martwego cielęcia Brontothere.

{27749}{27847}Samica broni go jednak zażarcie.

{28074}{28120}Nie sposób powiedzieć,

{28124}{28195}czy matka rozumie to,|że jej cielę nie żyje.

{28199}{28320}Jak większość ssaków,|łączy ją bardzo silną więź z potomkiem,

{28324}{28450}staje więc w jego obronie|tak długo jak tylko może.

{28499}{28592}Nadszedł drugi Andrewsarchus,

{28599}{28706}będzie jej trudno utrzymać obu z dala.

{29049}{29189}Pierwszy Andrewsarchus wykorzystuje|szansę i chwyta zdobycz.

{29449}{29520}Po całym dniu walki w beznadziejnej sprawie,

{29524}{29619}matka wydaje się zrezygnowana.

{29824}{29961}Padlinożercy nie są|przyzwyczajeni do dzielenia się łupem.

{30274}{30320}Gdy walczą o cielę,

{30324}{30455}ruch jego ciała matka omyłkowo|bierze za oznakę życia.

{30499}{30588}Znów jest gotowa do walki.

{31124}{31258}Wraca do bezowocnych prób|przywrócenia potomka do życia.

{31274}{31364}Andrewsarchus jednak wróci.

{31674}{31720}Minęło kilka tygodni,

{31724}{31795}brak jest oznak, że kryzys na|morzu niebawem zostanie zażegnany.

{31799}{31928}Stan ten można określić|jako oceaniczną klęskę głodu.

{32024}{32120}Dla samicy Basilosaurusa,|która jest teraz w zawansowanej ciąży,

{32124}{32170}sytuacja wydaje się beznadziejna.

{32174}{32270}Pożywienia z trudem wystarcza dla niej samej,|a musi jeszcze zatroszczyć się potomka.

{32274}{32345}Jej ograniczone zapasy tłuszczu|zostały już prawie wyczerpane,

{32349}{32471}ciało niebawem usunie płód, by ocalić jej życie.

{32699}{32795}Nagle, morze dookoła niej|wypełnia gwar aktywności

{32799}{32919}grupy mniejszych|wielorybów zwanych Dorudonami.

{32999}{33070}Kiedy Dorudony zbierają się w stada,

{33074}{33187}oznacza to,|że samice wkrótce będą rodzić.

{33199}{33270}To mogłoby wyglądać|na przyjazne pozdrowienie.

{33274}{33320}Jednak w istocie nim nie jest.

{33324}{33370}Małe wieloryby,|wykorzystując przewagę liczebną,

{33374}{33420}oblegają tłumnie olbrzyma,|zmuszając samicę do odpłynięcia.

{33424}{33495}Basilosaurus poluje na ich młode,

{33499}{33631}a w pobliżu musi być|miejsce gdzie przychodzą na świat.

{33724}{33820}Okazuje się jednak, że samica|kieruje się w stronę morskiego dna,

{33824}{33925}ale w jej szaleństwie jest metoda.

{33999}{34094}Musi zrobić coś,|co jest w tej chwili najważniejsze,

{34098}{34144}jeżeli jej nienarodzone młode|ma utrzymać się przy życiu.

{34148}{34223}Musi się ocierać.

{34423}{34494}Przez przeciąganie się|po pobliskej mierzei,

{34498}{34569}może zrzucić zrogowaciałą|zewnętrzna warstwę naskóka

{34573}{34705}wraz z zagnieżdżonymi|w niej skorupiakami i pasożytami.

{34798}{34869}Dla zwierzęcia, które polując|wykorzystuje swoją szybkość,

{34873}{34944}utrzymanie gładkiego i opływowego ciała

{34948}{35044}ma istotne znacznie,|decydując o życiu lub śmierci.

{35048}{35168}Jest już gotowa,|by znów wyruszyć na polowanie.

{35473}{35544}Każdego roku,|Dorudony zbierają się w tej cichej,

{35548}{35644}osłoniętej lagunie, aby wydać potomstwo.

{35648}{35769}Pojawiają się pierwsze młode,|mają zaledwie kilka dni...

{35773}{35844}a już są w śmiertelnym niebezpieczeństwie.

{35848}{35940}Basilosaurus znalazł lagunę.

{36048}{36094}Samica została zauważana,

{36098}{36226}cielęta są szybko|wyprowadzane z zagrożonego rejonu.

{36523}{36619}Broniąc się, dorosłe Dorudony|przypuszczają ostry atak,

{36623}{36721}usiłując odpędzić Basilosaurusa.

{36798}{36869}Ich wysiłki okazują się|zaskakująco skuteczne.

{36873}{36959}Basilosaurus oddala się.

{37123}{37144}Spokój został przywrócony,

{37148}{37231}niestety nie na długo.

{37323}{37404}To jest głodna matka.

{38098}{38144}W ciągu kilku dni,

{38148}{38258}Basilosaurus będzie wracał wielokrotnie.

{38398}{38444}Laguna zmieniła się z oazy

{38448}{38522}w krwawą łaźnię.

{38598}{38694}To właśnie znaczy być na|szczycie piramidy pokarmowej.

{38698}{38769}Potrzebna była śmierć kilku cieląt Dorudona

{38773}{38890}aby zachował życie nienarodzony Basilosaurus.

{39723}{39844}Minął rok odkąd samica|Basilosaurusa odbyła gody.

{39848}{39947}Ponownie pływa po otwartym morzu.

{39973}{40069}Jednak tym razem nie jest sama.

{40223}{40269}Wbrew wszystkim przeciwnościom,

{40273}{40348}w końcu urodziła.

{40523}{40569}Mimo kłopotów,

{40573}{40678}ona i cielę utrzymali się przy życiu.

{40823}{40894}Niestety, to przez co przeszli,|to zaledwie początek.

{40898}{40969}Zaburzenia klimatyczne będą postępować dalej,

{40973}{41019}wyznaczając koniec Eocenu

{41023}{41094}i powodując największą zagładę gatunków

{41098}{41169}od wyginięcia dinozaurów.

{41173}{41219}Niszczące jak niejeden meteor

{41223}{41319}będzie zakłócenie prądów oceanicznych

{41323}{41419}spowodowane przez stopniowe|zamarzanie Antarktydy.

{41423}{41494}Jak gigantyczny El Nińo,|tylko znacznie gorsze.

{41498}{41619}Zginie 20 procent z wszystkich żyjących na Ziemi istot.

{41623}{41694}Wieloryby przetrwają,

{41698}{41769}lecz Basilosaurusa i jego gatunku

{41773}{41857}między nimi nie będzie.

{42023}{42094}W następnym odcinku,|ssaki staną się jeszcze większe.

{42098}{42169}Będziemy wędrować wraz z Indricotherium,

{42173}{42244}ssakiem, który rozmiarami|mógłby równać się z dinozaurami.

{42248}{42294}To jest świat wielkich,

{42298}{42360}złych...

{42398}{42466}i brzydkich.

{42573}{42644}Tłumaczenie i poprawki: Hania i Arni 25([e-mail])

{42648}{42813}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::.. {925}{1003}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1220}MONGOLIA|25 milionów lat temu.

{1225}{1321}Z mroku wyłania się 12 tonowy olbrzym.

{1325}{1371}To samica Indricotherium,

{1375}{1446}wkrótce będzie rodzić.

{1450}{1546}Wyszukuje w kanionie zaciszne|miejsce mając nadzieję,

{1550}{1652}że noworodek będzie tam bezpieczny.

{1675}{1721}Tuż przed świtem,

{1725}{1839}jej dwuletnia ciąża|w końcu dobiegła końca.

{2075}{2200}To samiec,|niestety już jest w niebezpieczeństwie.

{2275}{2346}Hałas i zapach porodu

{2350}{2421}przyciągnął drapieżniki, Hyaenodony.

{2425}{2521}Wbrew nazwie nie|są spokrewnione z hienami.

{2525}{2596}Są bardziej niebezpieczne.

{2600}{2671}Na tle Indricotherium,|mogą wydawać się drobni,

{2675}{2746}rozmiarem dorównują jednak nosorożcom.

{2750}{2796}Bez trudu potrafią zabić cielę,

{2800}{2904}o ile wcześniej uporają się z matką.

{2925}{3046}Samica rozpaczliwie próbuje|utrzymać dziecko między nogami

{3050}{3164}gdzie może je bronić|potężnymi kopnięciami.

{3325}{3423}Jednak Hyaenodony nie rezygnują.

{3450}{3606}Cielę będzie miało szczęście jeśli|zobaczy swój pierwszy wschód słońca.

{3750}{3843}Z I E M I A G I G A N T Ó W

{3975}{4021}Okres ten nazywamy Oligocenem.

{4025}{4146}Świat właśnie przetrwał|lata katastrofalnych zmian klimatu,

{4150}{4221}które doprowadziły do wyginięcia|jednej piątej wszystkich gatunków.

{4225}{4321}Ziemia zaleczyła rany,|lecz w efekcie świat się zmienił-

{4325}{4448}zmieniła się pogoda,|inne są rośliny i zwierzęta.

{4550}{4671}Tutaj, w Mongolii, niektóre zwierzęta|urosły do ogromnych rozmiarów.

{4675}{4746}Ten odcinek poświęcony będzie|losom jednego z tych olbrzymów -

{4750}{4821}dziecku Indricotherium.

{4825}{4896}Podczas nocy kanion był|sceną dramatycznych wydarzeń,

{4900}{5046}narodzin, a potem odpędzenia Hyaenodonów.|Młode jest wielkim szczęściarzem.

{5050}{5146}Tak jak inne noworodki, waży około 250 kg.

{5150}{5221}Jego nogi nie są jeszcze|przyzwyczajone do noszenia ciężaru,

{5225}{5344}resztę poranka spędzi|więc na nauce chodzenia.

{5450}{5546}O poranku uaktywniają|się inni mieszkańcy kanionu -

{5550}{5621}osobliwe zwierzęta |takie jak Chalicotherium.

{5625}{5671}Prawie trzymetrowe stworzenie,

{5675}{5771}dla ochrony swoich długich pazurów,chodzące na kostkach.

{5775}{5846}Te potężne kończyny|są bardzo skuteczne w obronie,

{5850}{5921}jednak najczęściej, ten roślinożerca|używa ich do ściągania gałęzi

{5925}{6038}by dostać się do smacznych, miękich liści.

{6125}{6196}Chodem przypominają goryle,|sposobem jedzenia pandy,

{6200}{6332}lecz ich najbliższymi,|współczesnymi krewnymi są konie.

{6425}{6521}Noworodek również musi myśleć o jedzeniu.

{6525}{6621}To jest początek|najtrudniejszego okresu w jego życiu.

{6625}{6696}Będzie zależny od matki|przez co najmniej trzy lata.

{6700}{6821}Potrzebuje jej ochrony,|pierwszy rok żywi się jedynie mlekiem.

{6825}{6896}To jest zadziwiająco długie|zaangażowanie ze strony matki.

{6900}{6971}Jednak jeśli będzie w stanie|przetrwać najtrudniejszy okres,

{6975}{7130}rozmiary sprawią, że żaden drapieżnik|na Ziemi nie będzie mu straszny.

{7200}{7296}W Oligocenie, na wielu obszarach|klimat stał się zmienny, zależny od pory roku.

{7300}{7346}W Mongolii, długie okresy suszy

{7350}{7421}przeplatane są przez|krótkotrwałe, gwałtowne deszcze.

{7425}{7572}Klimat ukształtował nie tylko|środowisko, lecz również zwierzęta.

{7600}{7671}Przeżywają najokrutnejsi,

{7675}{7746}a nie pojawił się straszniejszy niż on -

{7750}{7796}olbrzymi Entelodont,

{7800}{7846}Groza Równin.

{7850}{7921}To są dalecy krewni świni.

{7925}{7996}O wysokości dwóch metrów, agresywne,

{8000}{8046}masywne jak czołgi,

{8050}{8146}ale z mózgiem wielkości pomarańczy.

{8150}{8246}Samica Niedźwiedzia Psa wraz młodymi|wycofuje się na bezpieczniejszą odległość,

{8250}{8296}jednak dzisiaj nie mają szczęścia.

{8300}{8346}Chociaż ci krewni niedźwiedzi i psów

{8350}{8506}są brutalnymi małymi drapieżnikami,|przy wodopoju znaczenie ma rozmiar.

{8525}{8596}Przybyła również matka Indricotherium,| chce ugasić pragnienie.

{8600}{8722}Jest jednak sama,|nigdzie nie widać jej dziecka.

{8825}{8921}Drugi Entelodont|przyszedł do źródła.

{8925}{9046}Podczas godów,|samce stają się bardzo agresywne,

{9050}{9096}próbują ustalić,|który z nich zajmie najwyższą pozycję.

{9100}{9220}Wtedy największym|wrogiem jest inny Entelodont.

{9300}{9432}Takie spotkanie może|przestraszyć nawet Indricotherium.

{10175}{10271}Zwycięski Entelodont przerażającymi kłami

{10275}{10373}zadaje pokonanemu głębokie rany.

{10475}{10571}W tym czasie cielę leży nieruchomo.

{10575}{10621}Udaje martwego

{10625}{10711}dopóki trwa zamieszanie.

{11000}{11071}To jest strategia|przetrwania młodego cielęcia.

{11075}{11171}Podczas nieobecności matki,|instynktownie cały czas leży spokojnie,

{11175}{11271}aby nie zwracać uwagi drapieżników.

{11275}{11395}Dopiero kiedy samica wraca,|wychodzi z ukrycia.

{11600}{11721}W kanionie pozostaje względnie|bezpieczny przez kolejny tydzień,

{11725}{11841}lecz później matka decyduje,|że czas odejść.

{11975}{12046}Cielę jest obecnie silne,|na tyle trzyma się pewnie na nogach,

{12050}{12121}że może zaryzykować|wyjście na otwarte równiny,

{12125}{12226}gdzie spędzi resztę swojego życia.

{12425}{12538}Ten olbrzym nie jest|potomkiem dinozaurów.

{12575}{12621}Indricotherium jest|spokrewniony z nosorożcem,

{12625}{12696}lecz ich rozmiary są nieporównywalne.

{12700}{12796}Dorosły samiec|ma siedem metrów wzrostu

{12800}{12821}i waży około 15 ton.

{12825}{12939}Odpowiada to ośmiu|współczesnym nosorożcom.

{12950}{13109}Żadne lądowe stworzenie nie jest|w stanie zbliżyć się do tych osiągnnięć.

{13150}{13221}Rozmiary nie tylko|chronią przed drapieżnikami,

{13225}{13368}pozwalają też obejść się bez|jedzenia i picia przez wiele dni.

{13474}{13570}Cielę garnie się by zbadać|ten nowy, tajemniczy świat...

{13574}{13670}lecz pierwsze spotkanie wywołuje szok.

{13674}{13770}Agresywny Niedźwiedź Pies nie ma|zrozumienia dla jego ciekawości.

{13774}{13820}Jej młode są w pobliżu,

{13824}{13941}dla niej to niezdarne|cielę jest zagrożeniem.

{14024}{14146}Niewiele trzeba,|by pobiegł z powrotem do matki.

{14349}{14445}Właściwe od początku,|dziecko naśladuje matkę

{14449}{14520}ucząc się jak ma postępować.

{14524}{14570}Kiedy, obchodząc swoje terytorium,

{14574}{14645}wącha stos łajna, on robi to samo.

{14649}{14695}Pewnego dnia zrozumie,

{14699}{14795}że każdy Indricotherium|wydziela niepowtarzalną woń.

{14799}{14895}W ten sposób matka wskazuje,|jakie zwierzęta są w okolicy.

{14899}{15000}Rozpoczęły się lekcje przetrwania.

{15074}{15220}W pobliżu znajduje się młody,|zaledwie trzyletni Indricotherium.

{15249}{15320}Nie jest obcy,|to poprzednie cielę samicy.

{15324}{15470}Jednakże, obecnie nie ma dla niego|czasu i zdecydowanie go odtrąca.

{15474}{15584}Młode nie wie,|że czeka go taki sam los.

{15849}{15920}Rozpoczęła się właśnie długa, sucha pora.

{15924}{15970}Jak dotąd jedzenia jest|pod dostatkiem.

{15974}{16070}W następnych miesiącach|będzie jednak inaczej,

{16074}{16193}zwierzęta objadają się|więc póki jeszcze mogą.

{16224}{16320}Matka obgryza wierzchołki drzew,

{16324}{16432}kolejna korzyść|z posiadanych wymiarów.

{16499}{16595}Zaledwie dwumiesięczne|młode nie potrzebuje

{16599}{16645}innego pokarmu poza mlekiem,

{16649}{16745}ale to nie powstrzymuje go od prób naśladowania.

{16749}{16908}Tak się zdarza gdy cielęta uczą się|które części bezpiecznie można zjeść.

{16949}{17020}Jednak, to jest przykre doświadczenie|ponieważ młode oddala się.

{17024}{17140}Zaledwie 20 metrów dalej|czai się Hyaenodon.

{17799}{17870}Szczęki Hyaenodona potrafią kruszyć|kości z niewyobrażalną siłą

{17874}{17945}ponad 1000 funtów na cal kwadratowy.

{17949}{18062}Jedno ukąszenie łamie kark Chalicotherium.

{18149}{18220}Potrafią zjeść padlinę w całości,

{18224}{18295}wraz z zębami.

{18449}{18520}Jednak nie będzie miał takiej szansy.

{18524}{18653}Pojawiły się miejscowe zbiry,|maja przewagę liczebną.

{18924}{18995}W daremnej próbie ukrycia zapachu padliny,

{18999}{19070}Hyaenodon oddaje na nią kał.

{19074}{19203}Jednak trzeba o wiele|więcej aby oszukać Entelodonty.

{19799}{19900}Świnie z piekła rodem zdobyły łup.

{20024}{20102}3 miesiące później.

{20174}{20245}W suchej porze zmienił się krajobraz.

{20249}{20345}Tak jak gdyby wszystkie|życiodajne soki spłynęły z równin.

{20349}{20420}Tak właśnie wygląda sezonowość.

{20424}{20520}Nie pada od miesięcy,|brak pokarmu

{20524}{20570}i niezwykle mało wody.

{20574}{20645}W Mongolii,|ssaki rozwinęły się w taki sposób,

{20649}{20720}by przetrwać nawet|w tak trudnych warunkach.

{20724}{20850}Jednak w tym roku|są w wyjątkowo ciężkim położeniu.

{21024}{21120}Samica Indricotherium nie może|znaleść wody od kilku dni,

{21124}{21220}jej odwodniony organizm|nie produkuje mleka.

{21224}{21270}Młode ma teraz 9 miesięcy

{21274}{21390}i po raz pierwszy doświadcza ciężkiego losu.

{21624}{21749}Pomimo nieustannych prób ssania,|matka odrzuca go.

{21924}{22020}Ze względu na rozmiar,|dorosłe mogą przetrwać bez wody wiele dni,

{22024}{22120}jednak cielę ma mniej rezerw,|z których może czerpać,

{22124}{22229}dlatego staje się zatrważająco słabe.

{22599}{22720}Noce są chłodniejsze|i dogodniejsze do wędrówek.

{22724}{22795}Każdego wieczoru matka z młodym|wyruszają na poszukiwanie wody.

{22799}{22870}Inne Indricotheria|wędrują w tym samym celu,

{22874}{22970}dzisiaj do naszej pary|przyłączyła się stara samica.

{22974}{23020}Indricotherium bez trudu|może dożyć 80 lat.

{23024}{23070}Ta długowieczność pozwala

{23074}{23194}na znakomite poznanie|otaczajączego środowiska.

{23274}{23320}Jeśli w pobliżu jest woda,

{23324}{23456}to można iść o zkład,|że sędziwa samica zna to miejsce.

{23699}{23770}W końcu znajdują|zamuloną resztkę jeziora,

{23774}{23870}w samą porę,|bo cielę jest bliskie zapaści.

{23874}{23945}Będzie musiał trochę|poczekać na mleko,

{23949}{24053}przynajmniej może ugasić pragnienie.

{24274}{24320}To jest pierwsza noc od jakiegoś czasu

{24324}{24452}kiedy te olbrzymy mogą odpocząć| i spokojnie zasnąć.

{24724}{24845}Następnego poranka,|matka wstaje bardzo wcześnie.

{24849}{24920}Cielę nadal głoduje.

{24924}{24970}Jednak tym razem samica reaguje

{24974}{25057}i nagradza go mlekiem.

{25399}{25554}Kiedy w końcu nadchodzi pora deszczowa,|opady są niezwykle intensywne.

{25599}{25670}Od wypalonych równin...

{25674}{25720}po zdradliwe trzęsawiska -

{25724}{25770}wszystko się zmienia...

{25774}{25846}w mgnieniu oka.

{26249}{26345}Jednak nagłe ulewy|dla niektórych mogą być katastrofą.

{26349}{26370}Legowisko Psa Niedźwiedzia

{26374}{26470}zapadło się podmyte przez falę powodziową.

{26474}{26591}Zaniepokojona matka kopie,|by odnaleźć młode.

{26749}{26795}Znajduje tylko jednego,

{26799}{26891}który niestety już nie żyje.

{26949}{27070}Teraz płynie tu rzeka,|której wcześniej nie było.

{27074}{27188}Szukając pokarmu,|para musi ją przekroczyć.

{27249}{27320}Dla młodego jest to nowy,|trudny egzamin.

{27324}{27428}Na początku nie chce|wejść za matką.

{27649}{27720}Wreszcie kiedy lęk przed tym,|że zostanie sam

{27724}{27867}bierze górę nad obawą wejścia do wody,|młode wkracza do rzeki.

{27974}{28069}Pływa po raz pierwszy w życiu.

{28099}{28212}Jak się okazuje,|nie jest to takie trudne.

{28674}{28745}Po dotarciu na drugą stronę,

{28749}{28820}musi jeszcze wspiąć się na brzeg,

{28824}{28870}który jest urwisty i śliski.

{28874}{28970}W przeciwieństwie do matki,|nie zrobi jednego małego kroku.

{28974}{29064}Matka nie śpieszy z pomocą.

{29124}{29195}Jest zdany na własne siły...

{29199}{29285}nie jest tym zachwycony.

{30049}{30165}Trudne zadanie|dla tak ciężkiego młodzieńca.

{30349}{30470}Susza to ciężki okres,|ale wiele wskazuje na to,

{30474}{30570}że nadejście pory deszczowej|oznacza dla cielęcia koniec wygodnego życia.

{30574}{30620}Nadszedł czas aby|sam zaczął zdobywać jedzenie.

{30624}{30720}Cielęta Indricotherium|są odstawiane od piersi po roku.

{30724}{30795}Jednak kiedy mleko|stanowni całe ich życie,

{30799}{30945}przekonanie młodych do innego pokarmu|jest trudne i wymaga dużo cierpliwości.

{30949}{31020}Będzie próbował|dostać się do ulubionego napoju,

{31024}{31070}jednak matka nie ma już mleka.

{31074}{31185}Musi żywić się roślinami, inaczej zginie.

{31424}{31470}Po długiej suchej porze,

{31474}{31520}paleta barw powoli wraca na równiny,

{31524}{31625}od nowa rozpoczyna się cykl życia.

{31649}{31757}Dla Indricotherium, to jest pora godów.

{31824}{31934}Młody samiec|wyczuł zapach samicy w rui.

{31949}{32045}To matka naszego cielęcia.|Po tym jak przestała karmić piersią

{32049}{32126}znowu jest płodna.

{32174}{32295}Cielę wyraźnie nie wie co myśleć|o zbliżającym się kolosie.

{32299}{32445}W tej chwili samica także nie|przejawia widocznego zainteresowania.

{32449}{32545}Nagle drugi, starszy samiec|pojawia się horyzoncie.

{32549}{32680}Podkreśla swój status|hojnie opryskując ziemię moczem.

{32824}{32895}Młodszy samiec nie dał się|tak łatwo zastraszyć,

{32899}{33010}rywale oceniają się przed brutalną walką.

{33249}{33320}Kiedy walczą dwa 30 tonowe monstra,

{33324}{33395}można sobie wyobrazić|jakie siły odziałują na ich kości.

{33399}{33470}Czaszki samców są przystosowane

{33474}{33581}do stawienia czoła takiej rywalizacji.

{33699}{33745}Po półgodznnym przedstawieniu

{33749}{33841}sędziwy samiec wycofuje się.

{33999}{34020}Jednak wraz z końcem walki,

{34024}{34095}nad cielęciem zawisło|poważne niebezpieczeństwo -

{34099}{34195}zagrożeniem do młodego|Indricotherium jest dorosły samiec.

{34199}{34318}Podczas godów,|cielęta mogą zostać stratowane.

{34524}{34595}Po raz pierwszy inny osobnik

{34599}{34670}staje między nim a matką.

{34674}{34770}Młode rozpaczliwie|próbuje rozdzielić dorosłych

{34774}{34849}i zatrzymać gody.

{35124}{35170}Przez następnych 36 godzin,

{35174}{35245}samiec będzie kilka|razy parzył się z matką cielęcia,

{35249}{35320}nie dopuszczając rywali.

{35324}{35423}Nasze cielę czekają trudne czasy.

{35624}{35696}2 lata później.

{35899}{35970}To dopiero początek pory deszczowej,

{35974}{36115}Chalicotherium zaczynają|już jednak szukać świeżych porostów.

{36199}{36245}Samica Indricotherium jest w ciąży,

{36249}{36345}będzie rodzić już za kilka dni.

{36399}{36445}Obok niej stoi jej młode,

{36449}{36520}ma już trzy lata i waży ponad tonę.

{36524}{36645}Dzięki matce poznał|wiele przydatnych umiejętności,

{36649}{36795}takich na przykład, jak pozbyć się|pasożytów ocierając się o drzewa.

{36799}{36895}Jednakże to,|czego dotychczas się nauczył

{36899}{36970}nie przygotowało go|do tego co ma nastapić.

{36974}{37103}Rano cielę dozna największego|wstrząsu w swoim życiu.

{37449}{37587}Matka zachowuje się w stosunku|do młodego bardzo dziwnie...

{37599}{37686}robi jedynie to, co musi.

{37699}{37765}Odpędza go.

{37824}{37920}Aby zapewnić przyszłemu|potomkowi jak najlepsze szanse,

{37924}{38070}musi przerywać więź jaka przez|trzy lata łączyła ją z dzieckiem.

{38124}{38220}Nastał moment kiedy|musi obrać własną ścieżkę.

{38224}{38317}To jest najtwardsza z lekcji.

{38849}{38920}Na pewien czas|młody samiec znika,

{38924}{39020}pojawia się dopiero|kilka tygodni później,

{39024}{39111}samotny, na brzegu rzeki.

{39124}{39243}Nie wiadomo dlaczego utyka,|najprawdopodobniej

{39249}{39320}walczył z podobnym, młodym samcem.

{39324}{39395}Jednym z niewielu stworzeń,|które może mu zagrozić.

{39399}{39524}Podąża do jedynej|znanej mu bezpiecznej przystani.

{39624}{39670}Jego matka wychowuje nowe cielę

{39674}{39797}i na niego przeniosła|swój instynkt macierzyński.

{39899}{40009}Teraz jest dla niej|jedynie zagrożeniem.

{40223}{40319}Nie może już nigdy liczyć|na pomoc ze strony matki.

{40323}{40409}Resztę życia spędzi sam.

{40598}{40669}Mija miesiąc...dwa,

{40673}{40719}trzy,

{40723}{40769}a samiec nie daje znaku życia.

{40773}{40819}Pewnego dnia niespodziewanie,

{40823}{40919}pojawia się ponownie na dawnym terytorium.

{40923}{41069}Po kontuzji nie ma już śladu,|młodzieniec wydaje się być w dobrej kondycji.

{41073}{41189}Lecz jest niebezpiecznie blisko Entelodonta.

{41498}{41594}Nie ma obawy,|że znalazł się w niewłaściwym miejscu,

{41598}{41759}jest już wystarczająco potężny aby|zatroszczyć się o swoje bezpieczeństwo.

{42198}{42319}W następnym odcinku,|podążymy ku początkom ludzkości

{42323}{42394}Powrócimy do Afryki|sprzed trzech milionów lat.

{42398}{42469}aby spotkać małpy,|które chodziły na dwóch nogach.

{42473}{42544}Nasi przodkowie żyli w niebezpiecznym świecie.

{42548}{42644}W przeciwieństwie do nas,|nie byli drapieżnikami, lecz zwierzyną.

{42648}{42719}Tłumaczenie na podstawie|napisów angielskich: Hania i Arni 25.

{42723}{42888}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: {950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1575}{1671}Niektóre stworzenia|potrafią wyrażać emocje.

{1675}{1796}Te wyjątkowe istoty|reagują na śmierć członka grupy

{1800}{1896}w sposób, który dopiero|zostanie określony jako "smutek".

{1900}{2041}Odeszła najstarsza samica,|w końcu przegrała walkę z malarią.

{2075}{2146}Obok ciała, siedzi jej trzyletnie,|osierocone dziecko.

{2150}{2271}Matka była najważniejszą|rzeczą w jego życiu i bez niej,

{2275}{2396}przetrwanie w tym trudnym świecie|stanie się prawie niemożliwe.

{2400}{2502}N A S I P R A P R Z O D K O W I E

{2650}{2721}ETIOPIA|3,2 miliona lat temu.

{2725}{2821}Oto północny kraniec|Wielkiej Afrykańskiej Doliny -

{2825}{2971}porażający krajobraz powstały|przez obsunięcie się części kontynentu.

{2975}{3095}Tutaj znajduje się|kolebka ewolucji czołowieka.

{3275}{3396}W ciągu kilku milionów lat jedna|mała roślinka zmieniła obraz świata.

{3400}{3556}Tam gdzie kiedyś był las,|rozpościerają się ogromne, trawiaste obszary.

{3600}{3740}Wraz ze zmianą roślinności|pojawiły się nowe gatunki ssaków.

{3800}{3896}Na pierwszy rzut oka mógłbyś sądzić,|że jesteśmy w XXI wieku,

{3900}{3971}jednak różnice są znaczne.

{3975}{4046}Duże koty są odmianą|tygrysa szablozębnego,

{4050}{4158}chociaż te, na razie,|mają małe szable.

{4225}{4321}Deinotherium przypominają słonie,

{4325}{4396}lecz są od nich trzy razy większe,

{4400}{4535}mają też kły zakrzywione w dół,|by zdzierać korę z drzew.

{4650}{4793}Jednak to na skraju lasu|żyje najbardziej niezwyłe stworzenie.

{4825}{4896}Rozwinięty gatunek małpy,

{4900}{4996}który wyraźnie posiada pierwsze,|typowo ludzkie cechy.

{5000}{5096}To nie mózg odróżnia ich od innych gatunków,|czyniąc bliższymi nam.

{5100}{5221}Ma dopiero jedną trzecią|objętości mózgu człowieka.

{5225}{5339}Nie jest to także skóra,|ta jest owłosiona.

{5350}{5446}Jest to umiejętność|nieznana innym małpom.

{5450}{5603}Coś, co sprawi, że pewnego dnia|zostaną uznani za "brakujące ogniwo".

{5675}{5761}Te małpy chodzą pionowo.

{5900}{5946}To są Australopiteki.

{5950}{6021}Gdybyś cofnął się o 200 tys.|pokoleń to zobaczyłbyś,

{6025}{6071}że twoi krewni wyglądają podobnie.

{6075}{6171}Żyją w grupach o złożonych|społecznych strukturach,

{6175}{6282}są to bardzo upolitycznione zwierzęta.

{6350}{6421}To jest Siwy,|najstarszy członek grupy.

{6425}{6471}Ma 30 lat i jest|dominującym samcem,

{6475}{6571}jednak tak długo|jak zechcą tego samice.

{6575}{6646}Samice są o jedną|trzecią mniejsze samców,

{6650}{6791}ale Siwy potrzebuje ich poparcia|jeśli chce utrzymać pozycję.

{6800}{6893}Niestety, już go nie dostaje.

{7150}{7196}Po śmierci dominującej samicy,

{7200}{7296}jej rolę przejęła ta,|wrzaskliwa, zwana Gadułą,

{7300}{7402}a ona nie jest|zwolenniczką Siwego.

{7500}{7646}Najniższą pozycję społeczną|zajmuje osierocony samiec - Niebieski.

{7650}{7746}Ma trzy lata i jak dotąt|jego znaczenie nie rośnie.

{7750}{7870}Wraz ze zgonem matki|spadł na ostatnie miejsce.

{7900}{7971}Tak naprawdę,|to cała grupa ma problemy.

{7975}{8021}W ubiegłym roku|było ich dwanaścioro.

{8025}{8121}Na skutek malarii| zostało ośmioro.

{8125}{8226}To zachwiało|ustalonym porządkiem.

{8600}{8722}Hercules, młodszy|i większy samiec wyzwa Siwego.

{8900}{8996}Walki są mniej zaciekłe|niż u innych naczelnych.

{9000}{9096}Na przykład od pawianów,|które mając duże kły, gryzą się nawzajem.

{9100}{9241}Australopiteki mają małe kły,|ich walki to przeważnie pokazy.

{9500}{9655}Szary zdołał wskazać Herculesowi|jego miejsce - przynajmniej na razie.

{9925}{9996}Wywodzimy się z Afryki|także dlatego, że to tutaj

{10000}{10071}występowało idealne środowisko|dla wyprostowanej małpy -

{10075}{10164}mieszanina lasu i sawanny.

{10325}{10371}W przeciwieństwie|do wielu innych istot,

{10375}{10534}Australopitek czuje się swobodnie|na drzewach i otwartych przestrzeniach.

{10575}{10646}Dzieli się wodą z Ancylotherium -

{10650}{10746}starożytnym gatunkiem,|niegdyś szeroko rozpowszechnionym,

{10750}{10854}teraz występującym jedynie w Afryce.

{10875}{11010}Na szczęście ci roślinożercy|nie są groźnymi sąsiadami...

{11025}{11096}czego nie można|powiedzieć o Deinotherium.

{11100}{11221}To największe zwierzęta|w świecie Australopiteka.

{11225}{11341}Wysokie jak żyrafy,|ale ważące 14 razy tyle.

{11500}{11607}Należy unikać nawet|młodych osobników.

{11900}{12044}W następnych tygodniach konflikt|między samcami odżywa na nowo.

{12225}{12374}Niebieski siedzi z boku.|Nadal nie ma pomysłu jak się zintegrować.

{12400}{12544}To nie jest odpowiedni|moment na konflikty i podziały w grupie.

{12850}{12896}Te samce należą do większej,|sąsiedniej gromady.

{12900}{13020}Rzucają wyzwanie Siwemu,|chcą zająć jego teren.

{13300}{13371}Siwy odpowiada,|ale jego odział jest teraz za mały

{13375}{13483}by odeprzeć atak|tylu dorosłych samców.

{14625}{14754}Kiedy uciekają,|Niebieskiemu grozi pozostanie w tyle.

{14775}{14871}Nikt się na niego nie ogląda,|musi samodzielnie dojść do grupy.

{14875}{14958}Bez niej nie przetrwa.

{15324}{15370}Udało mu się,

{15374}{15505}ale dla odziału,|sprawy potoczyły się znacznie gorzej.

{15574}{15718}Zostali wyparci z terytorium,|które posiadali od wielu sezonów.

{15774}{15899}Osiedlenie się na nowym|obszarze nie będzie łatwe.

{17299}{17370}Dwónożny chód stanowi|sprawny sposób przemieszczania się.

{17374}{17495}Umożliwia Australopitekom|sięgnięcie wzrokiem na dlaszą odległość.

{17499}{17570}Łatwiej zauważyć drapieżniki.

{17574}{17726}Tutaj, na na odkrytym terenie,|muszą zachować szczególną ostrożność.

{17899}{18042}Grupa musi trzymać się razem,|co osiem par oczu, to nie jedna.

{18424}{18495}Minęły już cztery dni|odkąd opuścili las.

{18499}{18620}Zostali wyparci na północ,|na mało znane tereny.

{18624}{18749}Znużeni podróżą,|zbyt późno zaważyli Deinotherium.

{19524}{19570}Nadeszło nieuniknione.

{19574}{19670}Ciało tego samca wytwarza duże ilości|testosteronu, jest gotowy do godów.

{19674}{19770}Niestety, to powoduje,|że jest niezwykle agresywny.

{19774}{19870}W zamieszaniu,|młodzieniec oddzielił się od grupy.

{19874}{20015}Teraz między nim a matką|stoi 14 tonowy, rozgniewany olbrzym.

{20199}{20270}Ten malec jest dzieckiem Gaduły.

{20274}{20432}Jego desperackie krzyki powodują,| że ta nie zważa na niebezpieczeństwo.

{20474}{20626}Gaduła próbuje dotrzeć do dziecka,|zamiast tego musi szybko uciekać.

{20924}{20970}Matka próbuje|odciągnąć Deinotherium,

{20974}{21100}ale młode robi najgorszą rzecz|- nadal ją przyzywa.

{22149}{22278}O mały włos gromada| nie straciła następnego członka.

{22524}{22570}Kilka dni później dotarli do miejsca,

{22574}{22670}które wydaje się|mieć wszystko czego potrzebują -

{22674}{22811}drzewa aby się ukryć,|wodę i więcej owoców niż mogą zjeść.

{22924}{23044}W pobliżu nie widać|też innych Australopiteków.

{23149}{23270}Muszą jedynie podzielić się|owocami z Ancylotherium...

{23274}{23402}które można jednak przepędzić,|o ile zna się sposób.

{23574}{23723}Hercules nauczył się hałasować,|aby sprawiać groźniejsze wrażenie.

{24024}{24132}Szybko zaczynają|poznawać nową okolicę.

{24174}{24295}Najmłodsi członkowie grupy|bawią się pierwszy raz od kilku dni.

{24299}{24420}Jednak niektóre rzeczy nie zmieniły się.|Niebieski nadal jest wyrzutkiem.

{24424}{24564}Chociaż w stadzie są młodsi|od niego, nawet oni go ignorują.

{24749}{24845}Wkrótce nadejsze mrok,|pora przygotować się na noc.

{24849}{24945}Australopitki śpią na drzewach,|tam jest bezpieczniej.

{24949}{25074}Co noc budują nowe gniazdo|zwiając naręcza gałęzi.

{25099}{25220}Dawniej naczelne prowadziły|nocny tryb zycia, obecnie już tak nie jest.

{25224}{25295}Niektóre rozwinęły widzenie w kolorze,

{25299}{25370}pozwalające na wybieranie|soczystych liści i owoców.

{25374}{25420}Jednak stało się to|kosztem widzenia w nocy,

{25424}{25520}w ciemności widzą gorzej|od większości zwierząt.

{25524}{25661}Dla tych małp, a w przyszłości|i ludzi, noc jest porą snu.

{25724}{25795}Niebawem Australopiteki|z przykrośćią odkryją,

{25799}{25945}że to miejsce nie jest takim rajem,|jak się pierwotnie wydawało.

{26324}{26395}Czarnooka ukradła|jajo z gniazda strusia.

{26399}{26564}Kolejną korzyścią z pionowego chodu|jest umiejętność noszenia rzeczy w ruchu.

{26799}{26895}Zanim zdołała dobrać się do jaja...

{26899}{26971}ukradł je Siwy.

{27624}{27720}Dinofelis to zabójca Australopiteków.

{27724}{27820}Te koty są za wolne|by dogonić szybkich roślinożerców,

{27824}{27895}dlatego wyspecjalizowały się|w wolniejszej zdobyczy.

{27899}{27970}Mogą ją łatwo zabić i szybko zjeść.

{27974}{28020}Kolejni członkowie ludzkiej|rodziny przesuwając się

{28024}{28095}w górę łańcucha pokarmowego,|staną się najpotężniejszymi drapieżnikami,

{28099}{28222}lecz w tej erze,|to nasi przodkowie są zwierzyną.

{28649}{28745}Po ataku grupa jest|milcząca i przygnębiona.

{28749}{28820}Śmierć Czarnookiej pozostawiła pustkę.

{28824}{28870}Dużo czasu spędzają|na wzajemnym czyszczeniu,

{28874}{28970}w ten sposób zawiązują|nowie więzi i umacniają starsze.

{28974}{29045}To jest odpowiednik mowy.

{29049}{29120}W końcu wydaje się, że grupa|i Niebieski zaczęli na siebie odziaływać,

{29124}{29170}a on rozpoczyna|nawiązywanie pierwszych kontaktów.

{29174}{29249}Oporządza Siwego.

{29399}{29470}Dzięki przybyciu młodej samicy

{29474}{29520}wzrosła przynajmniej|liczebność gromady.

{29524}{29620}Samce pozostają w jednej|grupie przez całe życie,

{29624}{29750}natomiast samice,|jak dojrzeją, przechodą do nowej.

{29774}{29845}To zapobiega krzyżowaniu wsobnemu.

{29849}{29920}Dla niej ta zmiana jest trudna.

{29924}{30070}Minie pewien czas zanim zostanie|zaakceptowana przez inne samice.

{30074}{30145}Samce jednak okazują|natychmiastowe zainteresowanie -

{30149}{30242}stanowi nową okazję do godów.

{30249}{30370}Normalnie jedynie dominujący|samiec ma dostęp do kobiet,

{30374}{30511}ale Hercules wygląda tak|jakby chciał spróbować szczęścia.

{30774}{30845}W odróżnieniu od innych|ssaków na planecie,

{30849}{30920}Australopiteki kopulują|twarzą w twarz.

{30924}{31020}Pionowa postawa zmieniła|ustawienie miednicy,

{31024}{31159}a w rezultacie także położenie|narządów płciowych kobiet.

{31224}{31350}Siwy właśnie ich zauważył,|nie może na to pozwolić.

{31499}{31633}Pierwsza próba zaprzyjaźnienia się|została storpedowana.

{31874}{31995}Kiedy mija sezon na owoce,|dieta grupy staje się bardziej przyziemna.

{31999}{32070}Wykopyją korzenie i bulwy.

{32074}{32170}Australopiteki są mistrzami|w urozmaicaniu diety.

{32174}{32270}Mają kilka adaptacji|pomocnych w zdobywaniu żywności -

{32274}{32320}przede wszystkim zwinne ręce.

{32324}{32395}Stały się takie kiedy przestały|być użuwane do chodzenia.

{32399}{32470}Grube szkliwo na zębach|pozwala na rozgryzanie

{32474}{32520}twardego albo nieprzyjemnego jedzenia.

{32524}{32570}Przede wszystkim pomysłowość -

{32574}{32720}Australopiteki używają prymitywnych narzędzi,|te kije służą do kopania.

{32724}{32795}Nie rodzą się z tą umiejętnością.

{32799}{32895}Muszą się tego|nauczyć naśladując starszych...

{32899}{33013}Lekcje Niebieskiego,|przerwła śmierć matki.

{33024}{33152}Musi uczyć się szybko,|bo nikt nie będzie go karmił.

{33399}{33520}Jest jeszcze jeden,|bardzo ważny składnik ich diety...

{33524}{33570}mięso.

{33574}{33700}Na sawannie padlina|szybko przyciąga padlinożerców.

{33724}{33828}Często są wśród nich Australopiteki.

{33874}{33991}Jednak muszą się pośpieszyć|by odpędzić sępy.

{34024}{34149}Te błyskawicznie znajdują się|przy zwłokach zebry.

{34374}{34495}Hercules ponownie|wypróbowuje taktykę straszenia...

{34499}{34583}ze znakomitym skutkiem.

{34824}{34970}Nic tak nie obrazuje hierarchi,|jak kolejność zaspokajania głodu.

{34974}{35045}Siwy przywykł do tego,|że pierwsze kęsy należą do niego,

{35049}{35181}lecz już wie, że Hercules|kwestionuje jego przywództwo.

{35999}{36045}Bez wątpienia, to jest przewrót.

{36049}{36175}Hercules powraca do padliny|jako dominujący samiec.

{36224}{36368}Początkowo grupa nie wie,|jak zareagować na zmianę przywództwa.

{36374}{36512}Tymczasem Siwy, urażony|w swojej ambicji, usuwa się w cień.

{36549}{36645}Mięso stanowi jedynie małą|część diety Australopiteków.

{36649}{36817}W przyszłości stanie się jej najważniejszym|składnikiem dla wszyskich homnidów.

{36824}{36945}Wzrost spożycia mięsa pójdzie w parze|ze wzrostem rozmiarów mózgu.

{36949}{37070}Mięso zawiera substancje|odżywcze niezbędne dla dużych mózgów.

{37074}{37145}Inteligentne małpy wynajdą|specjalne narzędzia by zdobyć mięso,

{37149}{37220}w końcu skonstrują broń

{37224}{37346}nie będą już padlinożercami,|lecz drapieżnikami.

{37549}{37645}Przewrót przynióśł natychmiastowy,|pozytywny skutek.

{37649}{37770}Jest mniej wewnętrznych|konfliktów niż przedtem.

{37774}{37870}Ale największy problem pozostał.

{37874}{37997}Było tylko kwestią czasu|kiedy Dinofelis powróci.

{39049}{39120}Niebieski jest|w poważnych opałach.

{39124}{39267}Nie zdołał wspiąć się na drzewo,|dla kota jest idealnym celem.

{39349}{39445}Nieoczekiwanie Australopiteki|robią coś niezwykłego.

{39449}{39520}Grupa spontanicznie jednoczy się

{39524}{39647}i próbuje odwrócić|sytuację odpędzając myśliwego.

{40674}{40778}Dla Niebieskiego|to doniosła chwila.

{40799}{40870}Nie tylko przeżył|spotkanie ze śmiercią,

{40874}{40969}zdarzyło się coś ważniejszego.

{40999}{41095}Może zajmować najniższą|pozycję w zespole,

{41099}{41170}niemniej jest dość cennny,|by zachęcić wszystkich do działania.

{41174}{41254}To dopiero początek.

{41399}{41445}Te małpy mają przed|sobą jeszcze długą drogę.

{41449}{41495}Na pozór są niemal ludzmi,

{41499}{41595}ale objętoscią mózgu|nie przewyższają szympansów.

{41599}{41670}Minie, co najmniej, dwa miliony lat

{41674}{41787}zanim ich potomkowie|utną sobie pogawędkę.

{41849}{41945}W następnym odcinku odwiedzimy|zginiony kontynent - Amerykę Południową.

{41949}{42045}Świat dziwnych, egzotycznych olbrzymów|i legendarnego zabójcy -

{42049}{42175}Smilodona, najpotężniejszego|z szablozębnych kotów.

{4{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1221}Przez 40 milionów lat|na równinach Ameryki Południowej

{1225}{1350}panowała budząca|przerażenie grupa drapieżników...

{1425}{1520}trafnie nazwana Ptakami Grozy.

{1800}{1916}Jednak niedawno nastąpiła zasadnicza zmiana.

{1925}{1996}Pojawił się nowy gatunek zabójcy,

{2000}{2137}wystarczająco okrutny|aby sterroryzować nawet Ptaki Grozy.

{2375}{2474}Smilodon,|legendarny szablozębny.

{2550}{2646}Najpotężniejszy kot wszystkich czasów.

{2650}{2731}S Z A B L O Z Ę B N E

{2825}{2911}PARAGWAJ|Milion lat temu

{3000}{3071}Nie ma takiego drugiego|stworzenia jak tygrys szablozębny.

{3075}{3146}Poprawna nazwa tych|bestii to "szablozębne koty",

{3150}{3221}Występowały w wielu różnorodnych gatunkach.

{3225}{3296}Największy, ponad 300 kilogramowy, jest on:

{3300}{3371}Smilodon, co znaczy "ząb-ostrze".

{3375}{3421}Pochodzą z Ameryki Północnej,

{3425}{3521}a zawędrowały do Ameryki Południowej|dwa miliony lat temu.

{3525}{3621}Odkąd zostały dominującymi drapieżnikami|zmieniła się równowaga środowiska.

{3625}{3696}Żyją w niewielkich, rodzinnych grupach.|To jest historia trzech dramatycznych miesięcy

{3700}{3771}w życiu jednej z nich, rządzonej przez siedmioletniego samca,

{3775}{3850}zwanego Półzębem.

{3875}{3971}Już na samym początku|Półząb ma kłopoty.

{3975}{4082}Pojawiły się dwa|rywalizujące samce...

{4175}{4261}chcą go pozbawić władzy.

{4550}{4646}Terytorium Półzęba obejmuje ponad|sto kilometrów kwadratowych stepu

{4650}{4721}na jednym|z najdziwniejszych kontynentów na Ziemi.

{4725}{4821}Odkąd 30 milionów lat|temu Ameryka Południowa

{4825}{4896}odłączyła od Antarktydy,|została całkowicie odizolowana od świata.

{4900}{4971}W rezultacie kontynent|zamieszkują wyjątkowe zwierzęta.

{4975}{5021}Takie osobliwości jak Doedicurus,

{5025}{5145}krewny pancerników,|jednak wielkości samochodu.

{5175}{5246}Nawet duże stada|roślinożerców wyglądają egzotycznie.

{5250}{5346}Na przykład ten Macrauchenia nie jest|spokrewniony z żadnym ze współczesnych ssaków.

{5350}{5446}Oczywiście wystepują też rodzime drapieżniki-

{5450}{5521}nielotne Ptaki Grozy.

{5525}{5621}Te trzymetrowe olbrzymy to Phorusrhacosy.

{5625}{5696}Kiedy,|na skutek dryfowania kontynentu,

{5700}{5771}doszło do zderzenia z Ameryką Północną,

{5775}{5846}odosobnienie tych zwierząt dobiegło końca.

{5850}{5896}Przez lądowy pomost|przybyły nowe gatunki ssaków,

{5900}{5971}by skolonizować ten egzotyczny ląd.

{5975}{6092}Życie już nigdy nie będzie takie jak dawniej.

{6150}{6196}Wśród przybyszów były także koty.

{6200}{6271}Przedtem żaden z nich nigdy nie|zawitał do Ameryki Południowej.

{6275}{6395}Obecnie na równinach panują jednak szablozębne.

{6425}{6496}Półząb przejął klan trzy lata temu,

{6500}{6571}łamiąc przy tym jedną szablę.

{6575}{6696}Aktualnie grupa składa się z czterech|dorosłych samic i ich potomstwa.

{6700}{6793}Wszystkie są dziećmi Półzęba.

{6850}{6871}Podczas swoich rządów,

{6875}{6973}Półząb był wyzwany wiele razy...

{7050}{7121}ale żadne z nich|nie było tak poważne jak to.

{7125}{7221}Dwa rywalizujące samce wtargnęły|w głąb jego terytorium.

{7225}{7321}Reakcja, jak zwykle,|jest natychmiastowa...

{7325}{7466}Jednak na przeciwko siebie ma|współpracujących ze sobą braci.

{7500}{7571}Nawet jak na Smilodona,

{7575}{7621}Półząb jest potężnych rozmiarów,

{7625}{7696}lecz jak dotąd nie walczył|z dwoma przeciwnikami jednocześnie.

{7700}{7799}Tym razem nie ma większych szans.

{7975}{8046}Samice odczytały nadchodzące|sygnały i zaczęły wycofać się -

{8050}{8176}ich najważniejszym|zadaniem jest ochrona potomstwa.

{8250}{8346}Walki mogą być brutalne,|a Półząb ma najwięcej do stracenia -

{8350}{8485}nie tylko władztwo nad rodem,|ale, być może, także życie.

{9050}{9221}Dla braci nie jest równorzędnym przeciwnikiem.|Zrozumiawszy to, Półząb pośpiesznie wycofuje się.

{9225}{9271}Uniknął przynajmniej poważynych obrażeń,

{9275}{9346}ale to dopiero początek jego problemów.

{9350}{9484}Życie samotnego samca to|bezlitosna walka o przetrwanie.

{9650}{9746}Półząb nie musiał sam zdobywać|pożywienia przez trzy lata.

{9750}{9846}W grupie polowały za niego samice.

{9850}{9946}Wyrzutek z bogatych pastwisk,|kontrolowanych teraz przez braci,

{9950}{10046}podąża do lasu|na obrzeżach starego terytorium,

{10050}{10146}gdzie musi nauczyć się jak przetrwać.

{10150}{10221}Jak wielu mu podobnych, ma niewielkie szanse.

{10225}{10346}Doedicurusy, na ten przykład,|są nie tylko dobrze opancerzone, ale i ogromne.

{10350}{10421}To są starożytni krewni pancerników,

{10425}{10524}jednak ważą prawie 300 razy tyle.

{10625}{10696}Nabjana ćwiekami narośl na ich|ogonie może ważyć nawet do 40 kg -

{10700}{10771}tyle co kula armatnia.

{10775}{10846}Samce używają tej strasznej defensywnej broni,

{10850}{10896}głównie do walk o samice,

{10900}{10999}chcąc zmusić rywala do uległości.

{11075}{11212}Przegrywający kończy czasem|nie tylko ze zdruzgotaną dumą.

{11375}{11464}W klanie narasta napięcie.

{11475}{11546}Samice, kiedy mają potomstwo,

{11550}{11648}nie dopuszczają do siebie braci.

{11775}{11886}Pokonanie Półzęba, to tylko część batali.

{11950}{12021}Jeśli bracia chcą|zdobyć pełną władzę nad rodem,

{12025}{12117}muszą zabić wszystkie młode.

{12250}{12345}Tymczasem Półząb w poszukiwaniu|jedzenia wchodzi coraz głębiej w las,

{12349}{12463}ale to zadanie staje się coraz trudniejsze.

{12474}{12570}W gęstym poszyciu znalazł|azyl jeszcze jeden kolos - leniwiec,

{12574}{12676}ale nie jest to zwyczajny leniwiec.

{12699}{12745}To Megatherium -

{12749}{12836}olbrzymi leniwiec lądowy.

{12849}{12870}Ma ogromne pazury,

{12874}{12945}od nosa do ogona mierzy sześć metrów,

{12949}{12995}i waży więcej niż słoń.

{12999}{13152}Bardzo się różni od swojego|dalekiego krewniaka, leniwca nadrzewnego.

{13174}{13278}Półząb porusza się bardzo ostrożnie.

{13299}{13395}Leniwiec słynie z imponującej obrony.

{13399}{13470}Małe kości pod jego|skórą działają jak kolczuga.

{13474}{13594}Dorosłe osobniki są praktycznie niezniszczalne.

{13624}{13737}Półząb mądrze obchodzi go szerokim łukiem.

{13999}{14131}Minęło kilka tygodni,|pora deszczowa trwa już na dobre.

{14174}{14220}Samice zrobiły wszystko co w ich mocy,

{14224}{14295}ale tylko dwoje potomków|Półzęba zdołało przetrwać.

{14299}{14406}Samce są dla nich ciągłym zagrożeniem.

{14449}{14545}Bracia spędzają dużo|czasu patrolując nowe terytorium,

{14549}{14693}oznaczając granice swoim zapachem,|ku przestrodze innym samcom.

{14824}{14920}Nie zaatakują młodych,|kiedy w pobliżu jest ich matka.

{14924}{14995}Jednak ta musi je opuścić,|by udać się na polowanie.

{14999}{15070}W tym czasie kociaki są|w największym niebezpieczeństwie.

{15074}{15199}Matka chroni je więc,|ukrywając w gęstym poszyciu.

{15299}{15345}Podczas nieobecości samic,

{15349}{15475}bracia znaleźli się|niebezpiecznie blisko kryjówki.

{15524}{15625}Życie tych młodych wisi na włosku.

{15649}{15765}Ich jedyną szansą jest pozostanie bez ruchu.

{16274}{16370}Na równinach spotkać można liczne stada Macraucheni.

{16374}{16520}Unikalne stworzenia Ameryki Południowej,|ostatnie ze swojego rodzaju.

{16524}{16629}Stanowią pierwszy cel dla Smilodonów.

{16949}{17020}Macrauchenia są szybkimi|i ostrożnymi zwierzętami.

{17024}{17070}Smilodony muszą wykazać się wyjątkową cierpliwością,

{17074}{17145}aby dostać się wystarczająco blisko zdobyczy.

{17149}{17270}Samice polują wspólnie,|posuwając się wolno naprzód, zastawiając pułapkę.

{17274}{17345}Osaczają to stado już od dwóch godzin.

{17349}{17445}Stopniowo rozdzielają się, dominująca samica zatacza szeroki łuk

{17449}{17536}próbując otoczyć zdobycz.

{17549}{17645}Smilodony są potężnymi zabójcami,|zdolnymi do nagłych przyspieszeń,

{17649}{17720}ale nie są przystosowane do długich pogoni.

{17724}{17868}Jeśli nie podejdą wystarczająco blisko,|nie mają żadnych szans.

{18299}{18427}Jeden fałszywy ruch|i będą musiały zaczynać od nowa.

{18899}{19027}Dominująca samica|kieruje stado wprost na pozostałe.

{19899}{19945}Wybrawszy cel,

{19949}{20024}koty otaczają go.

{20299}{20395}Macrauchenie są nieprawdopodobnie zwotne -

{20399}{20516}ofiary kluczą,|wybijając z rytmu ścigających.

{20549}{20595}Ale właśnie dlatego|Smilodony polują w grupach.

{20599}{20700}Drugi kot powala ofiarę na ziemię.

{21074}{21170}O dziwo,|w trakcie walki o opanowanie zdobyczy,

{21174}{21330}nie używają swoich sławnych zębów.|Przez przypadek mogły by się złamać.

{21374}{21420}Na początku starają się ciężarem swoich ciał

{21424}{21537}przycisnąć do ziemi zmagające się zwierzę.

{21649}{21798}Dopiero kiedy ofiara jest|całkowicie pokonanna, w ruch idą szable.

{21874}{21945}Są to niezwykle precyzyjne|i efektywne narzędzia mordu.

{21949}{22045}Ich zęby równocześnie tamują obieg krwi

{22049}{22095}i dławią tchawicę.

{22099}{22145}Jedno ugryzienie i zwierzę jest martwe.

{22149}{22245}Jednak nie wszystko jest takie proste.

{22249}{22345}Śmiercionośne 20 centymetrowe szable są bardzo kruche.

{22349}{22395}Smilodony nie mogą gryźć kości,

{22399}{22495}mogą zjeść tylko mięsiste części zdobyczy.

{22499}{22595}To jest wielkie marnotrawstwo,|coś, co nie ujdzie uwadze

{22599}{22718}innych mięsożerców występujących na równinach.

{22874}{22945}Ptaki Grozy nie przepuszczą żadnej okazji.

{22949}{23020}Zostały wyparte z pozycji najpotężniejszych drapieżników,

{23024}{23168}ale dzięki kotom,|szybko znalazły nowe możliwości przetrwania .

{23499}{23620}Smilodon może zjeść tyle,|na ile pozwolą mu szable.

{23624}{23720}Kiedy samice odchodzą,|ptaki dojadają resztki.

{23724}{23845}Ameryka Południowa nie jest jedynym miejscem|gdzie Ptaki Grozy dobrze siebie radzą.

{23849}{23920}Kiedy tylko otworzyło się przejście|do Ameryki Północnej, ptaki były

{23924}{23995}jednymi z niewielu stworzeń,|które pomyślnie zadomowiły się na północy.

{23999}{24070}Kiedy one jedzą pozostałości,

{24074}{24209}ich kuzyni opływają w dostatki w Teksasie i na Florydzie.

{24224}{24355}Wymarły tuż przed pojawieniem się współczesnych ludzi.

{24499}{24595}Po polowaniu, matka wraca|do miejsca gdzie ukryła młode,

{24599}{24722}tak jak robiła to|kilka razy w ubiegłym tygodniu.

{24774}{24820}Przyzywa je,

{24824}{24937}lecz jej wołanie pozostaje bez odpowiedzi.

{25249}{25295}W pobliżu zauważono Półzęba

{25299}{25443}wędrującego na obrzeżach terytorium,|którego był kiedyś władcą.

{25499}{25545}Jednak tam,|gdzie kiedyś pozostawiał swój zapach,

{25549}{25654}teraz może wyraźnie wyczuć woń braci.

{25749}{25862}To nie jest jedyny znak, jaki pozostawili.

{26074}{26195}Wraz ze śmiercią młodych,|zerwana została ostatnia więź łącząca go z grupą.

{26199}{26280}Przejęcie jest pełne.

{26649}{26720}Spoglądając na wychudzonego Półzęba,|który zacznyna gasnąć w oczach,

{26724}{26865}oczywistym staje się to,|że jego kondycja nie jest najlepsza.

{26874}{26970}Świta i Półząb wykorzystuje|swój doskonały wzrok

{26974}{27070}by zapolować przy słabym świetle.

{27074}{27145}Samiec Macrauchenii żyje poza stadem

{27149}{27220}i często przychodzi w pobliskie zarośla,

{27224}{27367}by przy pomocy swojego|długiego nosa wyskubywać świeże liście.

{27499}{27620}Półząb czeka i pozwala|Macrauchenii podejść jeszcze bliżej.

{27624}{27737}Tym razem nie może sobie pozwolić na błąd.

{27899}{27970}Lecz pojawienie się olbrzymiego leniwca niweczy wszelkie plany.

{27974}{28045}Przedziera się on przez|poszycie z takim hałasem,

{28049}{28157}że zdobycz Półzęba zaczyna się oddalać.

{28174}{28254}To teraz albo nigdy.

{28524}{28620}Półząb jest zbyt słaby,|by ścigać ofiarę.

{28624}{28670}Im dłużej nie zdobędzie pożywienia,

{28674}{28778}tym mniejsza szansa, że tego dokona.

{28999}{29045}Jest coraz bardziej zdesperowany,

{29049}{29177}stale patroluje ten sam obszar,|aż do późnego ranka.

{29324}{29445}Blisko krawędzi lasu zauważył samicę Macrauchenii z młodym.

{29449}{29545}Roslinożercy bardzo|oddalili się od swojego stada.

{29549}{29639}Być może tym razem się uda.

{29999}{30095}Błyskawiczne uderzenie masywnego dzioba i pazurów,

{30099}{30237}wyrosłego jak spod ziemi Ptaka Grozy,|pozbawia życia młode.

{30374}{30445}Jednak, jeszcze nie wszystko stracone.

{30449}{30538}Wykorzystuje swoją szansę.

{30899}{30970}Padlina jest jego ostatnią nadzieją.

{30974}{31020}Jednak, po pochwyceniu zdobyczy,

{31024}{31119}Półząb oddala się z zagajnika.

{31349}{31445}Niedaleko są bracia,|którzy przegnali Półzęba.

{31449}{31593}Po śmierci ostatniego dziecka,|klan w pełni zaakceptował braci.

{31699}{31770}Pozostłe młode są tolerowane przez samców,

{31774}{31914}gdyż są to samice,|które wkrótce osiągną dojrzałość płciową.

{31949}{32045}Bez potomstwa przy piersi|starsze samice ponownie wchodzą w okres rui.

{32049}{32170}Zabicie dzieci Półzęba|nie było tylko aktem bezmyślnej przemocy.

{32174}{32220}Dzięki usunięciu z drogi obcego potomsta,

{32224}{32295}bracia mogą teraz doczekać się własnego

{32299}{32415}i przekazać swoje geny następnemu pokoleniu.

{32574}{32645}Krótko mówiąc,|wszystko wraca do normy.

{32649}{32768}Młode samice wprawiają się w sztuce polowania.

{32849}{32920}Chociaż Doedicurus, którego wybrały

{32924}{33040}nie przejawia zainteresowania dla tych gier.

{33299}{33345}Pora Deszczowa przeminęła.

{33349}{33445}Półząb nie był widziany od wielu tygodni.

{33449}{33520}Jednakże, jego stary klan jest bardzo widoczny.

{33524}{33595}Poluje co kilka dni,

{33599}{33719}dzisiaj ponownie|wszystcy zjedzą smaczny obiad.

{33749}{33845}Jak zwykle, Ptaki Grozy są niedaleko,

{33849}{33945}ale tym razem pojawił się|jeszcze jeden padlinożerca - Megatherium.

{33949}{33995}Zwykle są roslinożercami,

{33999}{34120}ale czasami jedzą też mięso,|by uzupełnić swoją dietę.

{34124}{34276}Kiedy mają na nie ochotę,|nic nie jest w stanie stanąć im na drodze.

{34574}{34645}Jeden z braci został zabity.

{34649}{34804}Pozostałe Smilodony szybko uciekają,|pozostawiając zdobycz olbrzymowi.

{34874}{34895}W mignieniu oka,

{34899}{35001}Megatherium zmienił sytuację klanu.

{35024}{35126}Teraz pozostał tylko jeden z braci.

{35324}{35370}Po kilku dniach|ponownie pojawił się Półząb.

{35374}{35495}Musiał dokładnie|obserwować swoje dawne terytorium.

{35499}{35570}Koty mają tak silne powonienie,

{35574}{35670}że po zapachu mogą|poznać nie tylko tożsamość,

{35674}{35695}ale nawet stan zdrowia osobnika,|który zostawił ślad.

{35699}{35770}W tym przypadku|ślady są jednoznaczne -

{35774}{35908}tam gdzie były kiedyś dwa samce,|teraz jest tylko jeden.

{36124}{36220}W klanie, sprawy nie układają|się po pomyśli jedynego samca.

{36224}{36295}To nie on zajmował|dominującą pozycję i wydaje się,

{36299}{36421}że samice ponownie|stają się bardzo niespokojne.

{36574}{36670}Lecz to nie o samice|martwi się ocalały brat.

{36674}{36745}Jest tylko kwestią|czasu zanim pojawią się

{36749}{36844}inne samce chcące przejąć ród.

{37123}{37169}Dalej patroluje swój teren,

{37173}{37301}ale wyzwanie nadejdzie|wcześniej niż się spodziewał.

{37398}{37444}Półząb powrócił.

{37448}{37494}Zachęcony przez sygnały

{37498}{37630}nie traci czasu|i próbuje odzyskać władztwo nad klanem.

{37673}{37781}Świeży zapachu śladu prowadzi go dalej.

{38273}{38344}Trzy miesiące po tym|jak stracił ród na rzecz braci,

{38348}{38468}Półząb ponownie|staje walki o swoje terytorium.

{38698}{38793}Tym razem szanse są wyrównane.

{39573}{39728}Walka jest krótka i brutalna,|ale to Półząb wychodzi z niej zwycięsko.

{39873}{39944}Brat został pokonany...

{39948}{40028}i śmiertelnie ranny.

{40148}{40301}W przeciwieństwie do Półzęba,|ten kot nie będzie miał drugiej szansy.

{40423}{40548}Nadszedł kres krótkich|i gwałtownych rządów braci.

{40998}{41044}Rok później znajdujemy Półzęba otoczonego

{41048}{41119}przez swoje nowe potomstwo.

{41123}{41215}Ponownie jest królem równin.

{41298}{41369}Smilodony były drapieżnikami, które odniosły duży sukces.

{41373}{41469}Wymarły nie tak dawno, bo dopiero ok 10.000 lat temu.

{41473}{41569}Świat wokół nich za bardzo się zmienił.

{41573}{41644}Klimat stał się chłodniejszy|i bardziej suchy.

{41648}{41744}Zniknęła duża zwierzyna,|w której zabijaniu się wyspecjalizowali.

{41748}{41794}Świat szablozebnych

{41798}{41869}dobiegł kresu.

{42048}{42144}W ostatnim odcinku,|będzie dużo, dużo zimniej.

{42148}{42269}Odwiedzimy naszych przodków|w epoce lodowcowej, 30.000 lat temu.

{42273}{42319}To były bardzo trudne czasy,

{42323}{42444}w których pojawiły się jedne|z najbardziej przerażających ssaków w historii -

{42448}{42508}mamuty. {1250}{1321}Przez ostatni pięćdziesiąt milionów lat| klimat świata

{1325}{1396}zaczyna powoli się oziębiać.

{1400}{1496}Ale coś jeszcze pomogło|przechylić szale.

{1500}{1596}Zmiana orbity Ziemi|na odleglejszą od Słońca.

{1600}{1671}Spowodowało nadejście Epoki Lodowcowej.

{1675}{1746}Warunki dla wszelkiego życia stały się|szalenie niebezpieczne,

{1750}{1842}Nawet dla potężnych mamutów.

{1975}{2096}Pada wczesny jesienny śnieg,który wszystko ukrywa|a staw ledwie zamarzł.

{2100}{2237}Pod tą młodą samicą załamał się lód|i jest teraz w pułapce

{2275}{2371}Pomiędzy mamutami są mocne więzi|- stado nie opuszcza

{2375}{2421}Zdanej na własne siły ich siostry.

{2425}{2588}Czeka w pobliżu, przygnębione i bezsilne.|Swą obecnością chce ją pocieszyć.

{2950}{3065}Wkrótce zaczynają sie zbierać padlinożercy.

{3325}{3421}Sytaucja może potrwać kilka dni|zanim samica umrze a stado

{3425}{3471}nie może sobie pozwolić sobie|na tak długie czekanie.

{3475}{3521}W końcu zmuszone jest ją opuścić.

{3525}{3694}Muszą się przemieszczać dalej by uciec|przed nadchodzącą zimą Epoki Lodowcowej.

{3975}{4046}Pomimo kilku miesięcy lata|jest trudno zasugerować,

{4050}{4121}Że świat jest w środku Epoki Lodowcowej.

{4125}{4246}Niekończące sie morze trawy i kwiatów|jest pożywieniem dla rozmaitych zwierząt.

{4250}{4396}A tylko kilka metrów w dół ziemia jest|stale zamarznieta całymi latami.

{4400}{4496}Na biegunach jest takie zlodowacenie,|że poziomy mórz i oceanów

{4500}{4546}dramatycznie opadły.

{4550}{4621}Gdyby w tej chwili nie było Epoki Lodowcowej,|to ta łąka stałaby się

{4625}{4671}dnem Morza Północnego.

{4675}{4816}Jest ona jak magnes dla milionow|zwierząt pasących się latem.

{4825}{4959}Największymi roślinożercami z|nich wszystkich są mamuty.

{5075}{5146}W tym programie będziemy podążać za jednym,|szczególnym stadem w ich

{5150}{5221}rocznym zmaganiu sie z napotykanymi trudnościami.

{5225}{5321}Jak wszystkie mamucie stada, te także|składa się głównie z samic kiedy to

{5325}{5346}samce opuściły je w momencie osiągnięcia dojrzałości.

{5350}{5421}Jest pięć dojrzałych samic,|dziesięcioletni samiec,

{5425}{5565}i najmniejszy ze wszystkich, sześciomiesięczny młody samiec.

{5575}{5746}Urodzony na wiosne nie miał jeszcze okazji|doświadczyć jak zima potrafi być okrutna.

{5750}{5846}Najstarszy członek jest dominującą samicą.

{5850}{5946}Przeżyła jakieś 40 zim|i to jej doświadczenie

{5950}{6081}zapewnia przetrwanie stadu|kiedy są ciężkie przejścia.

{6250}{6371}Mamuty są tylko jednymi z wielu zwierząt roślinożernych|które cieszą sie obfitością lata.

{6375}{6471}Wszystkie są zwierzętami przystosowanymi dom mroźnego klimatu.

{6475}{6596}Mamuty i bizony maja charaktrerystyczne|kudłate futro podczas gdy

{6600}{6671}antylopy Saiga mają inne przystosowanie.

{6675}{6819}Obszerne komory nosowe pomagaja ogrzac|powietrze przed wdechem.

{6925}{7068}Takie zagrywki nie są zaskoczeniem|ale są także i drapieżniki.

{7125}{7171}W lecie człowiek poluje na tych równinach.

{7175}{7271}Fizycznie nie jest przystosowany|by radzić sobie z zimnem,

{7275}{7453}ale zamiast tego odziewa sie w zwierzęce|skóry i tkaninowe ubrania|by siebie chronić.

{7525}{7621}Ci drapieżnicy specjalizują się w drobnej zwierzynie|i rzadko kiedy zapoluja na coś większego

{7625}{7696}i niebezpieczniejszego jak mamuty.

{7700}{7821}Ale mamuty są jednak nie mniej bardzo|ważne dla nich.

{7825}{7896}Z tak małą ilością drewna dostępną|na równinie zbierają

{7900}{7971}kły martwych zwierząt by zbudawać|z nich chaty a nawet użyć

{7975}{8055}ich kości jako opał.

{8075}{8171}Są najbardziej pomysłowymi stworzeniami|zdolnymi wykorzystać

{8175}{8258}każde dostępne źródło.

{8375}{8471}Ze wszystkich letnich gości|najliczniejszymi są muchy,

{8475}{8594}które są stałym źródłem|rozdrażniania mamutów.

{8650}{8721}Jednakże ludzie nauczyli się czegoś na ich temat.

{8725}{8796}Mielą na pył minerał zwany Ochre, który

{8800}{8898}pomaga trzymac insekty z daleka.

{8975}{9071}Nadchodzi jesień, ta równina stanie sie zamarznietym pustkowiem,

{9075}{9171}więc mamuty spieszą się jak tylko mogą|dopóki jest jeszcze lato.

{9175}{9296}Jedzą po 180 kilogramów trawy dziennie,|przy tym samce kojarzą się

{9300}{9406}z samicami jak tylko jest to możliwe.

{10200}{10271}Rozpoczęła sie wczesna i bardzo mroźna jesień.

{10275}{10381}Mamuty wciąż są na nocnych równinach.

{10400}{10471}Te stworzenia są potomkami|nieowłosionych słoni z Afryki

{10475}{10546}ale stały się żywymi fortecami|stawiającymi opór zimnu.

{10550}{10621}Pod ich skóra maja warstwę|tłuszczu grubą na 10 cm

{10625}{10671}dla dodatkowej izolacji.

{10675}{10746}Mają także małe uszy i krótki ogon by zapobiec

{10750}{10821}przed zbytnią utratą ciepła.

{10825}{10921}Na wierzchu tego wszystkiego mają|charakterystyczny dywan z włosów,

{10925}{11021}który teraz urósł do metra długosci|- to jest reakcja ich ciał

{11025}{11108}na spadek temperatury.

{11325}{11477}Po minięciu tygodnia, klimat zaczął pokazywać swe prawdziwe oblicze.

{11500}{11596}Ludzie już opuścili równiny i udali się |w poszukiwaniu schronień

{11600}{11708}łagodniejszej pogody dalej na południe.

{11825}{11896}Wkrótce mamuty też odejdą.

{11900}{11996}Przy małej ilości trawy,|braku ochrony od mroźnego wiatru

{12000}{12096}a także wahań temperatury od minus 50|do minus stu stopni,

{12100}{12203}nawet one muszą ruszyć na południe.

{12225}{12296}Epoka lodowcowa jest tylko faktem jednym z wielu,

{12300}{12396}Dwa i pół miliona lat temu|klimat Ziemi zaczął sie zachowywać jak

{12400}{12471}na huśtawce - okresy ciepła i zimna.

{12475}{12571}Jak dotąd było prawie 50 Epok Lodowcowych,

{12575}{12664}ale ta jest najzimniejsza.

{12725}{12796}Dominująca samica zdecydowała, że nadszedł już czas|wskazując głową w kierunku

{12800}{12904}mniej wystawionych alpejskich dolin.

{13025}{13151}To jest 400 km podróż,|którą odbywają każdego roku.

{13825}{13896}Dla Megaloceros, jesień nie jest|czasem do podróży,

{13900}{13946}to jest czas do odbycia godów.

{13950}{14021}Te samce walczą o harem samic,|które znajdują się w pobliżu.

{14025}{14096}Zwycięzca bierze wszystko.

{14100}{14196}Megaloceros są oldbrzymymi krewniakami jeleni,|a samce posiadają

{14200}{14271}imponujące poroże.

{14275}{14346}Każdy z rogów jest wielkości dorosłego człowieka.

{14350}{14521}Zaskakującym jest fakt,że pomimo takiego|ciężaru mogą chodzić z podniesioną głową.

{14525}{14596}Wyczerpani walką nie zauważyli,

{14600}{14674}że są w pułapce.

{14875}{15046}Ludzie są teraz drapieżnikami w przeciweństwie do przodków.|Nie używaja siły tylko strategii

{15050}{15146}zaganiając Megaloceros pomiędzy drzewa,|gdzie ich rogi

{15150}{15196}blokują dalszą ucieczkę.

{15200}{15338}Tylko jeden z nich mial na tyle energii,|ażeby się przebic.

{16225}{16321}Ludzie będą musieli wziąść to|co potrzebują tak szybko jak tylko mogą

{16325}{16446}zanim padlinożercy Epoki Lodowcowej jak wilki,|lwy i hieny zbiorą się

{16450}{16551}tworząc to miejsce niebezpiecznym.

{16925}{17046}Już połowa drogi z nimi,|mamuty sobie dobrze radzą.

{17050}{17121}ale dla jednego członka stada|jest to ciągła walka,

{17125}{17171}Dla najmłodszego.

{17175}{17221}To jest jego pierwsza zima.

{17225}{17341}Wielu jednoroczniaków nie zobaczyło drugiej.

{17475}{17546}Szybko są łapani przez inne migrujące zwierzęta.

{17550}{17671}Ludzie także się udają w kierunku Alp,|gdzie obszerne sieci jaskiń

{17675}{17721}są perfekcyjną ochroną przed zimą.

{17725}{17796}Dominująca samica bacznie obserwuje ich|a ludzie wiedzą, że lepiej

{17800}{17890}nie podchodzić zbyt blisko.

{18400}{18496}Dni mijają a młody mamut|ma coraz większe kłopoty.

{18500}{18612}Ma trudności z utrzymaniem się na nogach.

{18625}{18721}Matka zostaje przy nim ale stado|nie może na nich czekać,

{18725}{18835}matka z małym zaczynają zostawać w tyle.

{19000}{19096}Na tym snieżnym pustkowiu lew móglby się|wydawać nie na miejsciu, ale w tym czasie

{19100}{19196}był on w Europie, a teraz|młody mamut,będący w opałach, jest

{19200}{19372}kawałkiem miesa, które może być przyniesione|przez lwa jaskiniowego do jego nory.

{19400}{19496}Broniony przez dorosłego|dziecko jest stosunkowo bezpieczne,

{19500}{19646}ale lew kontynuuje podchody mając nadzieje,|że matka zrobi jakiś błąd w baczeniu na małego.

{19650}{19779}Nasza para teraz już zupełnie odłączyła się od stada.

{20000}{20096}W oddali inne mamuty odbywają tą samą podróż.

{20100}{20196}To jest dorosły samiec i|podróżuje samotnie.

{20200}{20271}Na jego drodze pojawiły się lwy|zajadające się maruderem,

{20275}{20406}w tym przypadku to nie był|młody mamut tylko człowiek.

{20800}{20846}Lwy będą musiały dać mu przejść.

{20850}{20976}Nic nie staje na przeszkodzie|w migracjach mamutów.

{21125}{21221}Mamuty są towarzyskimi zwierzętami a|lasy dookoła stają się gęstsze,

{21225}{21331}więc małe stada zaczynają się łączyć.

{21375}{21471}Wkrótce setki mamutów bedą się przewijać|podąrzających ich szlakiem przez zimowe

{21475}{21546}niziny Europy.

{22000}{22096}Dla mamutów w rejonie Alzacji,|ukształtowanie terenu staje sie dramatyczne,

{22100}{22221}płaskie równiny przeistoczyły się|teraz w wzgórza i doliny.

{22225}{22346}Żyje tu inny gatunek człowieka,|Neandertalczyk.

{22475}{22546}Jest on niższy niż inni ludzie i

{22550}{22621}jak inne zwierzęta Epoki Lodowcowej|ich nosy sa duże by

{22625}{22671}ogrzewać wdychane powietrze.

{22675}{22796}Raczej nie migrują, pozostają w|tej samej dolinie przez cały rok,

{22800}{22896}by przetrwać najgorszą zimę|w pytkich jaskiniach.

{22900}{23021}Lecz w tej ostatniej Epoce Lodowcowej|ich liczebność spadła.

{23025}{23138}Teraz są gatunkiem zagrożonym wyginięciem.

{23325}{23446}Innym zwierzęciem, które nie podróżuje zimą|na południe jest nosorożec włochaty.

{23450}{23546}Jest on krótkowidzem,|dorosły samiec nawet nie zauważył

{23550}{23684}Neandertalczyka znajdującego się zaledwie 50 m od niego.

{23750}{23878}Przez chwilę Neandertalczyk|nie zauważył go również.

{24025}{24121}Nosorożce dają się łatwo zaskoczyć,|zaczynają szarżować jeżeli

{24125}{24171}coś je zaskoczy.

{24175}{24246}Nawet gdy odległość bedzie zbyt duża|żeby zobaczyć Neandertalczyka,

{24250}{24321}ale jego zmysł powonienia jest lepszy niż wzroku.

{24325}{24411}Nosorożec poczuł zapach.

{25200}{25296}Szczęściem dla Neandertalczyka jest to,|że jego gatunek jest silniejszy i

{25300}{25371}bardziej masywnie zbudowany niż inni ludzie.

{25375}{25554}Grube kości i większa klatka piersiowa pomagają|mu w prowadzeniu twardego stylu życia.

{26250}{26371}Po przebyciu prawie 400 km w dwa|tygodnie stado przybywa

{26375}{26446}do podnóża Alp.

{26450}{26496}Tutaj, pod osłoną lasów i dolin będą

{26500}{26569}spędzać zimę.

{26725}{26821}Tutaj jest ochrona od mroźnego|wiatru a także pożywienie.

{26825}{26896}Dzięki im bardzo zwinnym trąbom,|te roślinożerne zwierzęta mogą

{26900}{26996}podtrzymywać sobie drzewa,|jak ten świerk,

{27000}{27140}kiedy ich zwykłe jedzenie jest|zakopane pod grubym śniegiem.

{27375}{27521}Tydzień później dominująca samica|usłyszała znajome nawoływanie.

{27550}{27687}Młode i jego matka jako ostatni|dołączają do reszty stada.

{28300}{28371}Dotykając każdego swoimi trąbami|członkowie stada odnawiają

{28375}{28471}więzi z parą.Najbardziej niebezpieczna|część zimy sie skończyła i

{28475}{28548}młode przeżyło.

{29200}{29296}W Epoce Lodowcowej wiosna przychodzi późno.|Jest maj, rzeczy powoli zaczynaja się

{29300}{29449}nagrzewać i topnieje snieg|spod którego pojawia sie dywan kwiatów.

{29475}{29571}Wraz ze wzrostem temperatury nosorożec włochaty zaczyna linieć

{29575}{29671}i teraz nie jest już tak porośniety jaki był wcześniej.

{29675}{29746}Mamuty także już zrzuciły swe długie zimowe futra

{29750}{29892}by zostawić na sobie tylko kilkucentymetrową warstwę sierści.

{29950}{30021}Młode przetrwało zimę w zdrowiu i

{30025}{30171}przestał być karmiony przez matkę,|spędza więcej czasu z dala od niej.

{30175}{30296}Teraz też nie jest najmłodszy.|W stadzie pojawił sie nowy członek

{30300}{30379}kilka tygodni temu.

{30450}{30525}To mała samiczka.

{30750}{30821}Tymczasem nosorożce znów zaczęły ucztować.

{30825}{30896}Dwa samce walczą o terytorium.

{30900}{30946}Ale ich zmagania nie zawsze kończą sie przemocą.

{30950}{31046}Ryją rogami ziemię do momentu| az jeden z nich się wycofa

{31050}{31146}i zostawi obszar dla zwycięzcy.

{31400}{31496}Kiedy zima się tutaj kończy,|północne równiny nadal

{31500}{31621}rozmarzaja więc stado spędzi|tu jeszcze dwa tygodnie.

{31625}{31696}To daje nojnowszemu nabytkowi stada troche|czasu do nabrania siły w

{31700}{31828}nogach zanim sie zacznie podróż spowrotem na północ.

{32025}{32121}Jest także ujemna strona tego wszystkiego,|pogoda - owady stają się

{32125}{32196}znów problemem.

{32200}{32305}Ale gdzie jest błoto tam jest sposób.

{32550}{32696}Dobra błotnista kąpiel pomoże uchronić przed owadami kąsającymi.

{32750}{32857}Albo mamuty robią to tylko dla zabawy.

{34075}{34196}Jak podczas jesieni, tylko że w drugą stronę,|wielkie mamucie karawany formują się raz jeszcze

{34200}{34310}Nadszedł czas skierowania sie na północ.

{34475}{34546}Wkrótce góry będą z nimi ale wejda na

{34550}{34637}niebezpieczne terytorium.

{34850}{34921}Neanedartalczycy czekają.

{34925}{34996}Dla nich mamuty idące na północ|jest jednym z najważniejszych momentów

{35000}{35046}w roku.

{35050}{35171}Ryzykuja zdrowiem a nawet życiem,|ażeby zapolować na nie.

{35175}{35296}Aby upolować mamuta potrzebują|wykorzystać każdą sposobność.

{35300}{35396}Czekają do zmierzchu kiedy urwisko|stanie sie niemal niewidoczne, wtedy mogą

{35400}{35514}efektywnie użyć swoje tajnej broni - ognia.

{37900}{37971}The Neandertalczycy schodzą na dół urwiska by dobić

{37975}{38021}i zabić.

{38025}{38115}Jeden z mamutów nadal żyje.

{38325}{38421}Neandertalczycy są najlepszymi myśliwymi|i dlatego przetrwali

{38425}{38496}ponad 260,000 lat.

{38500}{38596}Ale maja tez słabość -Nie przystosowują sie dobrze do zmian.

{38600}{38696}W wyniku cięższego klimatu i|nadejściu nowych ludzi,

{38700}{38796}Neandertalczycy szybko znikają.

{38800}{38910}Przez następne 2000 lat odejdą zupełnie.

{39000}{39071}Stado w końcu przybywa spowrotem na północne równiny.

{39075}{39201}Na szczęście obydwoje najmłodszych przeżyło podróż.

{39225}{39296}Stado niemniej jednak odniosło poważna stratę.

{39300}{39346}Nie ma wśród nich dominującej samicy.

{39350}{39468}Została zabita podczas ataku Neadertalczyków.

{39475}{39596}Teraz jej siostra bedzie prowadzić stado w przyszłości.

{39600}{39696}Mamuty będa jeszcze trwały przez 24,000 lat.

{39700}{39771}Sa wspaniale dostosowane do tego zimnego świata.

{39775}{39954}Ale kiedy znów będzie ciepło, trawiaste|równiny, od których mamuty sa zależne, znikną.

{40000}{40096}Ludzie mają różną przyszłość przed sobą.

{40100}{40196}Kiedy nadchodzą zmiany, będą zdolni do zajęcia się tym ponieważ

{40200}{40361}mogą się przystosować|i są zdolni do przystosowania świata do ich potrzeb.

{40400}{40518}Pewnego dnia zaczną spoglądać na to wszystko.

{41050}{41171}Odtąd zbudowaliśmy muzea i uczcić przeszłość|i spędzone dekady

{41175}{41271}studiując prehistoryczne życie.

{41275}{41468}I jeżeli wszystko to nauczyło nas czegokolwiek|to to jest to - żaden gatunek nie trwa wiecznie.

{41490}{41700}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..

{42523}{42594}Tłumaczenie: Arni 25 & Hania.

{42598}{42763}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..2199}{42270}Tłumaczenie:Hania i Arni 25. 27HJH – MV4BT – Y3TDW – 6KWT6 – JHPM2

{150}{271}Przez 160 milionów lat|naszym światem rządziły dinozaury...

{275}{321}w cieniu których,

{325}{421}żyła grupa zwierząt znacznie się od nich różniących.

{425}{471}To byli nasi praprzodkowie -

{475}{546}małe, pokryte futrem |istoty, noszące miano ssaków,

{550}{681}starające się wszędzie|znaleść bezpieczne schronienia.

{750}{846}Czasy ssaków jednak dopiero nadejdą.

{850}{1021}65 milionów lat wcześniej aktywność wulkanów|zapoczątkowała zatruwanie atmosfery.

{1025}{1121}Ostatnie dinozaury zamieszkiwały na chorującej planecie,

{1125}{1196}kiedy z kosmosu nadeszła....

{1200}{1262}Zagłada.

{1300}{1371}W Ziemię uderzył meteoryt|o średnicy 10 kilometrów,

{1375}{1474}oznamiajac koniec ery dinozaurów.

{1850}{1972}Ten serial opowiada o tym, co nastąpiło później.

{2050}{2121}Ocalałe zwierzęta łaczyła jedna,|charakterystyczna cecha -

{2125}{2171}rozmiar.

{2175}{2246}Zginęły wszystkie,|których waga przekraczała 10 kilogramów,

{2250}{2296}świat objęły we władanie maleńkie stworzenia.

{2300}{2346}Wśród nich były także ssaki.

{2350}{2396}W serialu "Wędrówki z Bestiami",

{2400}{2495}zobaczycie, jak te małe istoty

{2500}{2587}zawładnęły całym światem.

{2700}{2796}W ciągu 20 milionów lat, ssaki odnosiły niesamowite sukcesy,

{2800}{2871}aż w końcu stały się największymi, najbardziej drapieżnymi

{2875}{2971}i najpiękniejszymi stworzeniami na planecie.

{2975}{3071}Ssaki mogły przetrwać w każdym klimacie i środowisku.

{3075}{3196}Ich największą siłą była|łatwość przystosowania się.

{3200}{3292}Osiągały olbrzymie rozmiary.

{3300}{3371}Przeistaczały się w potężnych zabójców,

{3375}{3471}takich jak tygrysy szablozębne.

{3475}{3573}Zadomowiły się także w oceanach.

{3600}{3696}Następnie, po upływie około 4 milionów lat,|pojawili się pierwsi przodkowie człowieka.

{3700}{3796}Były to małpy, które zeszły z drzew|i zaczęły chodzić na dwóch nogach.

{3800}{3921}Ta epicka opowieść kończy się około 30 tysięcy lat temu,

{3925}{3996}wraz z nadejściem ery lodowcowej,|kiedy planeta oziębiła się,

{4000}{4122}a nasi przodkowie|polowali w królestwie mamutów.

{4875}{4953}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{5050}{5131}49 milionów lat temu.

{5175}{5221}Czasy te nazwano Eocenem.

{5225}{5321}Ziemia wyleczyła już rany|po ciężkim ciosie jaki zadał jej meteoryt.

{5325}{5421}Od czasów dinozaurów|wiele się jednak zmieniło.

{5425}{5521}Teraz jest dużo cieplej|i tropikalny las deszczowy

{5525}{5596}pokrył wszystkie kontynenty: od Arktyki po Antarktydę.

{5600}{5646}W tym nowym, kolorowym raju

{5650}{5773}meteoryty nie stanowiły już większego zagrożenia.

{6025}{6071}Pod pokrywą lasu

{6075}{6146}rozwijała się menażeria niesamowitych i wspaniałych stworzeń.

{6150}{6221}Panowanie pokrytych łuską|gadów stało sie odległym wspomnieniem.

{6225}{6321}Zwierzęta, które dominują|obecnie, pokryte są piórami lub sierścią.

{6325}{6396}Ssaki dobrze|przystosowały się do nowego świata,

{6400}{6471}są bardzo zróżnicowane,|jednak dotąd pozostały niewielkie.

{6475}{6643}Tak jak poprzednio, pozostają w cieniu|potężniejszych i groźniejszych stworzeń.

{7700}{7746}Mimo tego, że dinozaury dawno wymarły,

{7750}{7858}pozostawiły po sobie fatalną spuściznę.

{7925}{7996}Ich bezpośrednimi potomkami są ptaki.

{8000}{8141}Po raz pierwszy i jednyny ptaki objęły panowanie nad światem.

{8200}{8263}NOWY ŚWIT

{8850}{8896}Jest to historia 24 godzin życia

{8900}{8996}części, zagadkowego,|globalnego eoceńskiego lasu,

{9000}{9071}w obszarze, który pewnego|dnia stanie się terytorium Niemiec.

{9075}{9146}O świcie w koronie drzewa figowego

{9150}{9272}jedno stworzenie|przeżyło spotkanie ze śmiercią.

{9450}{9496}To samica Leptictidium.

{9500}{9546}Ma metr wysokości

{9550}{9621}i stanowi zwykły widok|w lesie przed 50 milionami lat.

{9625}{9671}Jej gatunek przetrwał w praktycznie

{9675}{9721}niezmienionej postaci od czasów dinozaurów.

{9725}{9795}Obecnie ich życie|wcale nie stało się łatwiejsze.

{9799}{9845}To jest ciągle niebezpieczny świat,

{9849}{9992}w którym musi podejmować ryzyko,|i prawdopodobnie umrze młodo.

{9999}{10045}Jest typowym ssakiem, opiekuje się potomstwem,

{10049}{10095}aż dorośnie i będzie mogło samo się o siebie zatroszczyć.

{10099}{10145}Zapowiada się ciężki dzień,|najlepiej gdyby nie opuszczała piskląt,

{10149}{10256}w pobliżu czai się wiele drapieżników.

{10274}{10370}Musi je jednak wyżywić, bez względu na ryzyko.

{10374}{10445}Czas w jakim może zdobyć pożywienie jest krótki

{10449}{10523}i szybko ucieka.

{10599}{10670}Chłodny poranek jest idealnym momentem do chwytania żab,

{10674}{10754}jaszczurek i owadów.

{10799}{10895}Jako zmienoocieplne, nie rozgrzały się|jeszcze w słońcu i są bardzo ospałe.

{10899}{11020}Ona jest jednak zwierzęciem stałocieplnym,|żwawym 24 godziny na dobę.

{11024}{11135}Jest to jedna z odwiecznych zalet ssaków.

{11249}{11295}Aby pomóc w wyśledzeniu zdobyczy,

{11299}{11345}natura obdarzyła ją wyczulonym słuchem

{11349}{11395}oraz superczułym węchem,

{11399}{11546}który ma duże znaczenie|w poszukiwaniu pokarmu pod pokrywą liści.

{11724}{11858}Jest także wystarczająco|zwinna aby łapać owady w locie.

{12074}{12170}Korzystny okres poranka trwa gdzinę, może dwie i szybko mija.

{12174}{12295}Powinna natychmiast wyruszyć aby zdobyć więcej pokarmu.

{12299}{12368}W tym czasie,

{12374}{12420}obszar Niemiec stanowi centrum aktywności wulkanicznej,

{12424}{12520}a cały las usłany jest gorącymi źródłami.

{12524}{12647}W niektórych miejscach tworzą się sadzawki błota.

{12799}{12870}Wrząca woda, trujący gaz oraz trzęsienia ziemi-

{12874}{12945}to obecne na każdym kroku niebezpieczeństwa,|z którymi zwierzęta nauczyły się już żyć.

{12949}{13020}Jednak nie z każdym|zagrożeniem można tak łatwo się oswoić.

{13024}{13095}Wraz ze wschodem słońca uaktywniają się|stworzenia prowadzące dzienny tryb życia.

{13099}{13209}Las ukazuje swoje groźniejsze oblicze...

{13224}{13286}..ptaki.

{13374}{13470}Znajdują się na szczycie piramidy|pokarmowej tego niesamowitego miejca.

{13474}{13520}Oto największy z nich: Gastornis,

{13524}{13664}półtonowy stos mięśni i piór o wzroście dorosłego człowieka.

{13774}{13820}To jest samica,

{13824}{13870}przez ostatnie dwa miesiące,

{13874}{13920}całe jej życie obracało się wokół|jaja znajdującego się w gnieździe.

{13924}{13970}W tej chwili jedynie godziny dzielą ją od wylęgu.

{13974}{14045}Zażarcie broni swego terytorium,

{14049}{14120}kiedy inny Gastornis znajdzie się zbyt blisko...

{14124}{14217}..rusza, by ochronić gniazdo.

{14274}{14370}Od czasu Zagłady rozwój ptaków,|podobnie jak ssaków, był pasmem sukcesów.

{14374}{14420}Co najważniejsze, stały się potężne -

{14424}{14565}wystarczająco potężne by|przejąć rolę drapieżnych dinozaurów.

{14749}{14795}Starcie dwóch gigantów.

{14799}{14870}Mały ssak ucieka.

{14874}{14954}Echo minionej epoki.

{15449}{15520}Ze względu na swoje rozmiary|Leptictidium potrzebuje dużo jedzenia.

{15524}{15570}Jest to cena jaką płacą wszystkie ssaki

{15574}{15664}za stałocieplny metabolizm.

{15674}{15745}Przy brzegu jeziora zwykle jest dużo pożywienia,

{15749}{15889}ale dzisiejszego ranka można|jedynie natknąć się na kłopoty.

{15949}{16057}Przy brzegu jeziora pojawił się intruz.

{16174}{16270}W porannym słońcy wygrzewa się Ambulocetus,

{16274}{16423}dziwaczne zwierzę, które przypłynęło|rzeką z pobliskiego wybrzeża.

{16499}{16577}Jest drapieżnikiem.

{16674}{16720}Polowanie jeszcze raz zostaje przerwane.

{16724}{16811}Musi uciekać i to szybko.

{16949}{17045}Trzymetrowy drapieżnik|człapie niezgrabnie w kierunku jeziora.

{17049}{17145}Chociaż jego przodkowie polowali na lądzie,

{17149}{17302}Ambulocetus rozwinął się tak,|że większą część życia spędza w wodzie.

{17374}{17470}Jego potomkowie pójdą jeszcze dalej.

{17474}{17545}Spoglądasz na wczesną formę wieloryba.

{17549}{17670}Ambulocetus dosłownie znaczy "chodzący wieloryb".

{17674}{17745}Dopiero dzięki następnym 10 milionom lat ewolucji,

{17749}{17845}kończyny i ogon przekształcą się w płetwy.

{17849}{17920}Pływa podobnie jak wieloryb czy delfin -

{17924}{17995}porusza ciałem w górę i na dół,

{17999}{18120}a nie na boki jak ryby lub krokodyle,|z którymi dzieli wodne środowisko.

{18124}{18245}Jest najpotężniejszym|drapieżnikiem w tym jeziorze...

{18249}{18295}...jednak nie może czuć się całkiem bezpiecznie.

{18299}{18404}Niebezpieczeństwo czai się w ukryciu.

{18449}{18545}Na dnie jeziora uwięzione są|ogromne ilości wulkanicznego gazu.

{18549}{18620}Jeżeli uwolniłby się naraz w dużej ilości,

{18624}{18765}zginęłyby wszystkie zwierzęta|w promieniu półtora kilkometra.

{18774}{18866}Jezioro jest bombą zegarową.

{18874}{18970}Jednak Ambulocetus sądzi,|że znalazł idealne miejsce

{18974}{19091}do zastosowania swojej zabójczej strategii...

{19174}{19240}..zasadzki.

{19349}{19445}Propalaeotherium, wczesna forma konia,

{19449}{19574}stanowi pierwszą dobrą|okazję na zdobycie posiłku.

{20149}{20195}Tym razem się nie udało,

{20199}{20340}lecz dzień jest długi|i Ambulocetus spróbuje jeszcze nie raz.

{20474}{20570}Dla Leptictidium skończył się|czas dogodny do polowania,

{20574}{20620}las jest teraz zbyt niebezpieczny.

{20624}{20695}Powrót matki zwiększa bezpieczeństwo|młodych pozostałych w gnieździe.

{20699}{20745}Rano nie poszło jej najlepiej,

{20749}{20870}musi więc dołożyć starań|aby następny wypad był bardziej pomyślny.

{20874}{20920}Teraz będzie spała, wieczorem

{20924}{20970}łatwiej będzie polować,

{20974}{21094}zmrok pomoże jej unikać bystrego wzroku ptaków.

{21124}{21186}POŁUDNIE

{21274}{21370}Południe, temperatura|wrasta do ponad 30 stopni.

{21374}{21445}Wszystko zamiera,|jedynie pisklę Gastornis porusza się

{21449}{21565}usiłując stłuc skorupę i uwolnić się z jaja.

{21599}{21695}Opodal, rodzina Leptictidium|cały czas pozostaje w gnieździe.

{21699}{21745}Jednak w czasie snu,

{21749}{21899}są całkowicie bezbronni i narażeni|na atak niezwykłego drapieżnika.

{22124}{22187}Mrówek...

{22199}{22298}..olbrzymich mięsożernych mrówek.

{22324}{22464}To jest największy gatunek|mrówki jaki kiedykolwiek istniał.

{22499}{22545}Ożywiają się na widok zdobyczy -

{22549}{22666}każdego stworzenia,|które nie umknie na czas.

{22824}{22895}To jest przednia straż złowieszczej, zabójczej machiny.

{22899}{22970}Za nimi znajduje się pół milionowa armia,

{22974}{23112}która maszerując przez las, ogołaca każdą zdobycz do kości.

{23224}{23322}Mrówki znalazły następną ofiarę.

{24474}{24570}W samo popołudnie Propalaeotherium żeruje,

{24574}{24645}wyszukując kiście winogron na dnie lasu.

{24649}{24720}Według współczesnych standardów|te pierwotne konie są niewielkie,

{24724}{24770}jednak te małe mieszkające w lesie zwierzęta,

{24774}{24845}są tymi od których wzięły początek.

{24849}{24895}Obecnie nie są większe od kotów.

{24899}{24970}Muszą dopiero wykształcić kopyto,

{24974}{25084}teraz ich stopa ma jeszcze cztery palce.

{25199}{25270}W lesie, w którym za każdym|drzewem może czaić się drapieżnik,

{25274}{25320}te stworzenia zachowują nieustanną czujność,

{25324}{25437}gotowe by uciec przy najmniejszym dźwięku.

{26199}{26259}WIECZÓR

{26349}{26395}Przed zachodem słońca,

{26399}{26470}Leptictidium wyrusza z gniazda.

{26474}{26590}To jest odpowiedni czas, by znowu zapolować.

{26649}{26720}Przede wszystkim musi oczyścić ścieżki dookoła drzewa.

{26724}{26795}To da jej nieznacznie większą|szansę aby pochwycić zdobycz,

{26799}{26921}a w razie ucieczki wyprzedzić nieco napastników.

{26949}{27020}Młode chcą dziś do niej dołączyć.

{27024}{27095}Dotychczas karmiąc je piersią w gnieździe

{27099}{27145}zdołała utrzymywać z dala|od niebezpieczeństw czychających w lesie.

{27149}{27220}Jednak właśnie nadszedł czas|właściwy dla wszystkich ssaków,

{27224}{27341}kiedy nie powinny już polegać na mleku matki.

{27624}{27720}Młode muszą teraz nauczyć się jak samemu znaleźć pożywienie.

{27724}{27820}Ich jedyną szansą jest naśladowanie matki.

{27824}{27870}To są bardzo ważne lekcje.

{27874}{27945}Dotyk i zapach zdobyczy

{27949}{28045}pozwoli im poznać, czy nadaje się do zjedzenia.

{28049}{28120}Tym niemniej ich szanse przeżycia są znikome.

{28124}{28250}Większość z nich zginie nie osiągnąwszy dorosłości.

{28349}{28445}Pomimo nadejścia zmierzchu,|wielu drapieżników jest nadal aktywnych.

{28449}{28520}Ambulocetus chce coś jeszcze dzisiaj upolować.

{28524}{28645}Nad brzegiem jeziora przygotowuje następną zasadzkę.

{28649}{28720}Chociaż nie ma uszu, kładąc szczęki na ziemię

{28724}{28795}wyczuwa wibracje, w ten sposób|słyszy zbliżającą się zdobycz.

{28799}{28920}Ten sam mechanizm pozwala|mu odbierać sygnały pod wodą.

{28924}{29088}Jeśli jakieś zabłąkane zwierzę|znajdzie się w pobliżu, będzie na nie czekał.

{29823}{29919}Propalaeotherium wydają się mniej czujne niż zwykle.

{29923}{29944}Całe popołudnie,

{29948}{30044}pożywiali się fermentującymi|winogronami leżącymi pod pokrywą liści.

{30048}{30119}Zawierają one niewielką ilość alkoholu,

{30123}{30257}lecz to wystarcza by stępić ich,|zazwyczaj ostre zmysły.

{30473}{30623}To nie jest odpowiedni moment,|aby pozwolić sobie na nieostrożność.

{31748}{31844}Leptictidium ucieka w panice...

{31848}{31916}O mały włos.

{32423}{32469}W tym świecie

{32473}{32550}ptaki jedzą konie.

{32748}{32844}O zmierzchu Gastornis powrócił do gniazda.

{32848}{32953}Dopiero teraz odkrywa śmierć potomka.

{33048}{33177}Największy drapieżnik|upokorzony przez najmniejszego.

{33298}{33369}Rozmiary zmusiły ją do założenia gniazda na ziemi.

{33373}{33504}Teraz za to płaci, miesiące poświęceń poszły na marne.

{33748}{33844}Mimo wszystko, dzisiejszego|wieczora Leptictidium najadł się do syta.

{33848}{33944}Młode w komplecie powróciły ze swojej pierwszej wyprawy.

{33948}{34041}Nocą zazwyczaj są bezpieczni.

{34048}{34143}Dzisiaj będzie jednak inaczej.

{34723}{34819}Po całym dniu snu, ten nocny Godinotia budzi się.

{34823}{34894}Należy do naczelnych,

{34898}{34994}nowej grupy ssaków, która specjalizuje się w życiu na drzewach.

{34998}{35094}Naczelne posiadają przenikliwą|wyobraźnię i niesamowicie zwinne dłonie,

{35098}{35169}które nie tylko pomagają im w poruszaniu się wśród gałęzi,

{35173}{35244}lecz również chwytaniu ulubionych owadów,

{35248}{35344}nawet kiedy te skrywają się pod korą.

{35348}{35419}Są bardzo pomysłowe i chociaż ten jest samotnny

{35423}{35469}to właśnie do tej przedsiębiorczej gromady - naczelnych,

{35473}{35544}będzie należała przyszłość.

{35548}{35619}Po milonach lat ewolucji jednym z ich potomków

{35623}{35745}będzie gatnek bezwłosej małpy zwany Człowiekiem.

{35848}{35944}Przy brzegu jeziora Ambulocetus zastygł nieruchomo,

{35948}{36041}wytrwale czekając na zdobycz.

{36173}{36194}W nocy,

{36198}{36294}zupełnie inne gatunki zwierząt przychodzą do wodopoju.

{36298}{36463}W końcu mały drapieżnik chcąc ugasić|pragnienie staje w niewłaściwym miejscu.

{37048}{37144}Metoda działania Ambulocetusa jest prosta.

{37148}{37244}Jej wadą jest to, że dotąd|trzyma w pysku szamoczącą się zdobycz,

{37248}{37323}aż ta nie utonie.

{37573}{37632}PÓŁNOC

{37998}{38069}W miarę upływu czasu

{38073}{38144}Godinotia staje się trochę mniej samotny.

{38148}{38194}Wśród tych naczelnych kopulacja

{38198}{38300}jest częścią normalnego rytmu nocy.

{38373}{38471}Jednak to nie jest normalna noc.

{38848}{38894}Podziemny wstrząs.

{38898}{39051}Jest tutaj czymś zwyczajnym,|lecz ten jest większy aniżeli normalnie.

{39123}{39219}Trzęsienie wyzwoliło gaz uwięziony na dnie jeziora,

{39223}{39348}wypuszczając śmiercionośną|chmurę dwutlenku węgla.

{39973}{40069}Gnany przez wiatr, mknie przez podszycie lasu,

{40073}{40180}dusząc każde zwierzę na swojej drodze.

{40673}{40744}O poranku wszystko zaczyna się na nowo.

{40748}{40909}Toksyczna chmura rozpłynęła się, znacząc swoje przejście ciałami zwierząt.

{41098}{41169}Jednak Leptictidium i jej młode mieli szczęście.

{41173}{41219}Uniknęli śmierci jedynie dlatego,

{41223}{41319}że ich gniazdo leżało z dala od drogi,|którą przeszdeł śmiercionośny gaz.

{41323}{41394}Lecz jej walka, o to by przeżyć nigdy nie ustanie.

{41398}{41506}Znów jest odpowiednia pora, by polować.

{41598}{41669}Ponownie na swojej drodze natyka się na Ambulocetusa,

{41673}{41744}jednak instynkt podpowiada jej, że jest martwy.

{41748}{41841}Dzisiaj ocalało Leptictidium,

{41848}{41944}jednak, jak na ironię, przyszłość|tych gatunków będzie odmienna.

{41948}{42019}Leptictidium będzie skazana na zagładę,

{42023}{42119}kiedy ten gorący, mokry świat stanie się chłodniejszy i suchy,

{42123}{42194}a lasy zaczną zanikać.

{42198}{42269}Ambulocetus ma przed sobą wpaniałą przyszłość.

{42273}{42319}Jest przodkiem wielorybów,

{42323}{42394}wspaniałej dynastii ssaków,

{42398}{42505}a to właśnie ssaki opanują cały świat.

{42573}{42644}W następnym odcinku, przeniesiemy się o 15 milion lat,

{42648}{42719}do czasów kiedy potomkowie Ambulocetusa

{42723}{42831}stali się prawdziwymi władcami oceanów.

{42848}{42969}Na lądzie ssaki puściły w niepamięć skromne początki,

{42973}{43126}przekształącając się w największe i najdziksze zwierzęta na planecie.

{43148}{43219}Tłumaczenie i porawki: Hania & Arni 25 ([e-mail])

{43223}{43388}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..


{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1196}Wraz z innymi dinozaurami|wygnięły olbrzymie morskie gady,

{1200}{1296}które kiedyś terroryzowały oceany.

{1300}{1346}Od prawie dwudziestu pięciu|milionów lat nie było drapieżnika,

{1350}{1448}który mógłoby polować na rekiny.

{1550}{1699}Jednak teraz już istnieją,|wzbudzące grozę, nowe potwory z głębin.

{1925}{1996}Nadszedł czas olbrzymich wielorybów.

{2000}{2071}Nie przypominają łagodnych krewnych|z dwudziestego pierwszego wieku.

{2075}{2171}W tych dniach każdy wieloryb jest zabójcą.

{2175}{2274}W I E L O R Y B Y Z A B Ó J C Y

{2600}{2692}PAKISTAN|36 milinów lat temu

{2700}{2796}Jest późny Eocen,|świat jest nadal gorący.

{2800}{2871}Jednak bardziej suchy niż wcześniej,|tam gdzie niegdyś ląd został

{2875}{2946}przykryty bujnym tropikalnym lasem

{2950}{3021}widnieją teraz otwarte przestrzenie.

{3025}{3096}Uwolnione od ograniczeń|wynikających z życia w gęstym lesie

{3100}{3146}niektóre ssaki zaczęły|zwiększać swoje rozmiary.

{3150}{3294}Tutaj, na pozbawionych roślinności|równinach, duży jest piękny.

{3425}{3496}Te zmiany nie muszą|odpowiadać wszystkim.

{3500}{3596}Od bardzo dawna nie widziano|już wielkich krwiożerczych ptaków.

{3600}{3764}Na większości kontynentów zastąpiły je|nowe przerażające drapieżniki- ssaki.

{3825}{3921}Jak dinozaury przed nimi,|ssaki opanowały planetę,

{3925}{4021}muszą jednak sprostać|najtrudniejszemu wyzwaniu.

{4025}{4096}Zmiany klimatyczne,|które zaszły, są umiarkowane,

{4100}{4202}w przeciwieństwie do nadchodzących.

{4250}{4396}Ta opowieść zaczyna się w czasie intensywnych,|zmian klimatycznych.

{4400}{4471}Problem zaczyna powstawać w oceanie

{4475}{4585}i dotyka nawet najpotężniejszych ssaków.

{4600}{4671}Oto legendarna Tetyda

{4675}{4746}tropikalne morze rozciagające się

{4750}{4796}niemal na połowie powierzchni kuli ziemskiej.

{4800}{4896}Od czasów dinozaurów|łączące Azję z Atlantykiem.

{4900}{4946}Obecnie jest do środowisko życia ssaka,

{4950}{5082}który odniósł jeden|z największych sukcesów w historii.

{5300}{5346}Basilosaurusa.

{5350}{5463}Osiemnastometrowego drapieżnego wieloryba.

{5475}{5546}Cztery razy dłuższego|od Wielkiego Rekina Ludojada.

{5550}{5649}Ta samica waży sześćdziesiąt ton.

{5775}{5821}Trudno zatem wyobrazić sobie,|że jej przodkiem była mała,

{5825}{5953}pokryta futrem ryjówka|- zwierzę żyjące na drzewach.

{6325}{6396}O tej porze roku Basilosaurusy

{6400}{6534}gromadzą się w południowej|częśći Tetydy, by odbyć gody.

{6800}{6871}Samica jest wabiona|przez kilku samców.

{6875}{7037}Jednak wybiera najstarszego|i największego, to z nim chce się się połączyć.

{7075}{7146}Dla takich ogromnych, wolno pywających,|stworzeń gody nie są łatwym zadaniem.

{7150}{7246}Potrzebują drobnej, dodatkowej pomocy.

{7250}{7321}Dla przyjęcia odpowiedniej pozycji samiec

{7325}{7447}odwołuje się do spuścizny|po lądowych przodkach.

{7600}{7696}Basilosaurus zachował dwie|małe, tylne kończyny.

{7700}{7771}Nie nadają się do chodzenia czy też pływania,

{7775}{7871}pomagają jednak w połączeniu|ich długich wąskich ciał.

{7875}{7989}W przyszłości kończyny te zanikną zupełnie.

{8475}{8521}Zaloty skończyły się,

{8525}{8621}lecz wkrótce nastąpi kataklizm,|który sprawi,

{8625}{8768}że życie tych morskich stworzeń,|stanie się wyjątkowo ciężkie.

{8800}{8846}Na los tej samicy wpłynął wydarzenia,

{8850}{8946}do których dojdzie bardzo|daleko, na Antarktydzie.

{8950}{9021}Po raz pierwszy od setkek milionów lat,

{9025}{9071}morze zaczyna zamarzać na biegunach,

{9075}{9171}wywołując zawirowania prądów oceanicznych.

{9175}{9246}Dla wieloryba, który potrzebuje|około 80 kilogramów pokarmu dzienie,

{9250}{9346}najdrobniejsza zmiana w|populacji ryb, stanowi złą nowinę.

{9350}{9421}Jest na szczycie piramidy pokarmowej,|która wkrótce runie,

{9425}{9512}a właśnie zaszła w ciążę.

{9800}{9896}Oceaniczne prądy zaczynają|wywoływać anomalie klimatyczne,

{9900}{9996}odziaływując na pogodę|wzdłuż linii brzegowej Tetydy.

{10000}{10046}Wiele obszarów nawykłych|do wysokiego poziomu opadów

{10050}{10160}w tym roku nawiedziła|długotrwała susza.

{10225}{10296}Pomimo tych problemów,

{10300}{10414}życie, w miarę możliwości,|toczy się dalej.

{10425}{10521}Jednak susza może nieść|ze sobą nieprzyjemne efekty uboczne.

{10525}{10596}To jest Andrewsarchus,

{10600}{10696}ogromny mięsożerca,|o wysokości konia i ważacy blisko tonę.

{10700}{10771}Normalnie, poszukuje|jedzenia w głębi lądu,

{10775}{10871}jednak susza skierowała go ku plaży.

{10875}{10921}To zła wiadomość dla|wyczerpanego żółwia morskiego

{10925}{11046}usiłującego wrócić do wody|po nocy wypełnionej składaniem jaj.

{11050}{11121}Poczatkowo, Andrewsarchus sprawia|wrażenie jakby nie wiedział co zrobić

{11125}{11239}z tym niezwykłym,|opancerzonym stworzeniem.

{11275}{11428}Jest nawykły do ogryzania padliny|z olbrzymich rozlinożernych ssaków.

{11474}{11495}Pomio wyglądu,

{11499}{11545}Andrewsarchus nie jest spokrewniony|ze współczesnymi padlinożercami

{11549}{11620}takimi jak dzikie psy lub hieny.

{11624}{11725}O dziwo ma kopyta zamiast pazurów.

{11749}{11845}Tak naprawdę, jego najbliższymi|współczesnymi krewnymi są

{11849}{11917}owce i kozy.

{12049}{12145}W pewnym sensie,|jest owcą w wilczej skórze.

{12149}{12245}Jest też największym mięsożernym|ssakiem jaki kiedykolwiek chodził po Ziemi.

{12249}{12345}Potężne, metrowej długości|szczęki są stworzone do zgniatania,

{12349}{12471}więc osłona żółwia|morskiego na nic się nie zda.

{12799}{12845}W czasie suszy padlinożercy|często radzą sobie znakomicie,

{12849}{12895}jednak w dłuższym okresie,|te kopytne drapieżniki

{12899}{12945}nie przystosują się wystarczająco|szybko do zmian klimatu.

{12949}{13084}Jest jednym z ostatnich|przedstawicieli ginącego gatunku.

{13174}{13270}Minęło kilka miesięcy,|kapryśne oceaniczne prądy

{13274}{13320}zakłóciły równowagę na tyle,

{13324}{13395}że samica Basilosaurusa szuka pożywienia

{13399}{13495}setki mil od swoich|zwykłych terenów łowieckich.

{13499}{13545}W ciągu czterech miesięcy ciąży|jej sytuacja stała się krytyczna.

{13549}{13689}Obecnie jest zmuszona polować|w mało obiecujących miejscach.

{13699}{13770}Od południa Tetydę otacza

{13774}{13890}niekończący się|bezmiar mangrowych mokradeł.

{14099}{14145}W Eocenie,

{14149}{14245}to ogromna,|kwitnąca sieć dróg wodnych,

{14249}{14270}lecz uwierzysz lub nie,|w przyszłości

{14274}{14320}stanie się jednym z najbardziej|wyschniętych obszarów na planecie -

{14324}{14384}Saharą.

{14624}{14745}To miejsce trudno uznać za|teren łowiecki wieloryba,

{14749}{14770}lecz samica jest zdesperowana,

{14774}{14867}liczy na jakąkolwiek zdobycz.

{14924}{14995}W labiryncie kanałów,

{14999}{15070}jej rozmiary są istotną przeszkodą,

{15074}{15170}lecz głód nie daje jej spokoju.

{15199}{15245}Na gałęziach widzimy naczelne.

{15249}{15295}To są Apidium,

{15299}{15370}żyją w zorganizowanych grupach.

{15374}{15509}Natychmiast przekazują sobie|wieści o niebezpieczeństwie.

{15624}{15743}Inne stworzenia są niepomne nowego zagrożenia.

{15774}{15845}Wodno-lądowy ssak, Moeritherium,

{15849}{15945}jest zbyt duży, by zostać niepokoiony|przez drapieżniki takie jak krokodyle,

{15949}{16020}więc nie zważając szczebiotanie naczelnych

{16024}{16095}powraca do jedzenia.

{16099}{16170}Apidium przemieszcza się wzdłuż kanału

{16174}{16270}i dalej przez mangrowe mokradała,|szukając owocujących drzew.

{16274}{16370}Ponieważ różne gatunki drzew owocują w różnym czasie,

{16374}{16445}często muszą przecinać tory wodne - bardzo ryzykowna czynność.

{16449}{16520}w pobliżu czają się rekiny i krokodyle,

{16524}{16608}a teraz także wieloryb.

{16924}{17065}Skok wymaga odwagi, lecz w skokach|Apidium jest bardzo dobry.

{17174}{17220}Wieloryb jest sfrustrowany,

{17224}{17307}przynajmniej na razie.

{17449}{17518}Z przypływem,

{17524}{17570}niektóre drogi wodne stają się|zbyt szerokie, by przez nie skoczyć.

{17574}{17620}Apidium musi znaleźć bardziej ryzykowne|sposoby przejścia na druga stronę,

{17624}{17692}bliżej wody.

{18099}{18195}Dzisiaj, ich koszmar się ziścił.

{18199}{18268}To był rekin.

{18299}{18370}Teraz na pewno nie przejdą na drugą stronę.

{18374}{18457}Będą czekać na odpływ.

{18824}{18920}W przeciwieństwie do nich Moeritherium,|w wodzie jest zazwyczaj bezpieczny.

{18924}{19017}Spędza w niej większość dnia.

{19049}{19095}Chociaż budową ciała przypominają hipopotama

{19099}{19145}a wyglądem trochę świnie,

{19149}{19220}nie są z nimi spokrewnione.

{19224}{19320}Nos Moeritherium zdradza|jego prawdziwy rodzinny związek.

{19324}{19395}Nozdrza i warga połączyły się

{19399}{19470}aby stać się umięśnionym, zwinnym narządem,

{19474}{19520}pomocnym w szukaniu pożywienia.

{19524}{19595}To jest w istocie rodzaj trąby.

{19599}{19720}Ci łagodni roślinożercy|są wczesnymi krewnymi słonia.

{19724}{19770}Ważąc około 200 kilogramów,

{19774}{19869}nie muszą obawiać się rekinów.

{19899}{20024}Moeritherium zaprząta|myśl o nowych pastwiskach...

{20049}{20172}lecz zdąża prosto w paszczę samicy Basilosaurusa.

{20474}{20545}Moeritherium wspiął się na na suchy ląd...

{20549}{20617}w samą porę.

{20899}{21031}Jednak wygłodzony|Basilosaurus jeszcze się nie poddaje.

{21599}{21748}Na mangrowych mokradłach suchy ląd|i bezpieczeństwo są tymczasowe.

{21874}{21945}Woda nadal się podnosi,

{21949}{22045}i gdy przypływ osiągnie swoje apogeum|w ciągu kilku godzin,

{22049}{22181}nawet najbardziej pewny grunt,|stanie się morskim dnem.

{22349}{22490}Basilosaurus wkrótce będzie w stanie dotrzeć do Moeritherium.

{23274}{23412}W desperacji zaatakowała|za wcześnie i wejszła na mieliznę.

{23899}{23970}Do czasu kiedy wieloryb uwolnił się,

{23974}{24045}Moeritherium uciekł do płytszych kanałów

{24049}{24170}gdzie nawet cierpiący głód|Basilosaurus nie jest w stanie go ścigać.

{24174}{24341}Dla wieloryba, mangrowe bagna nie|okazały się szczęśliwsze od otwartego morza.

{24424}{24470}Eoceński EL Nińo dalej sieje zamęt.

{24474}{24570}Rozchwianie pogody powoduje,|że zwierzęta zdają się być zdezorientowane.

{24574}{24645}W północnej części Tetydy|spadły deszcze,

{24649}{24759}jednak sześć tygodni później niż zwykłe.

{24974}{25121}Poza tym, zamiast utrzymać się miesiącami,| trwały kilka tygodni.

{25224}{25320}Na sawannie, deszcze w nareszcie|pozwolą na rozwój roślinności,

{25324}{25395}lecz szkody wyrządzone|przez przedłużającą się suszę

{25399}{25476}już się nie cofną.

{25499}{25595}Szczególnie dotkliwie|odczuły ją stada Brontotherium.

{25599}{25670}Mimo tego,|że są dalekimi krewnymi koni i nosorożców,

{25674}{25720}nie są podobni do żadnego z tych gatunków.

{25724}{25770}Dwukrotnie przerastają współczesnego nosorożca,

{25774}{25820}posiadając jedną trzecią objętości jego mózgu.

{25824}{25920}Nie są więc najbystrzejszymi ze zwierząt.

{25924}{26020}Jednak są jedym z najbardziej|zaradnych gatunków ssaków.

{26024}{26120}Spotykanym na północnej półkuli|w grupach liczących setki osobników.

{26124}{26271}Pomimo tego, że w tym roku,|niektóre stada są w opłakanym stanie.

{26399}{26470}Ten okres powinien być|przeznaczony na wydawanie potomstwa,

{26474}{26596}jednak bardzo wiele|cielaków rodzi się martwych.

{26624}{26670}Tylko niektóre|z młodych przetrwają suszę,

{26674}{26784}zachowując się tak jak inne w ich wieku.

{26799}{26870}Dwa młode samce|przygotowując do dorosłości

{26874}{26990}wyzwają się do walki o wyimaginowane samice.

{27049}{27095}To co ich jeszcze różni nosorożca,

{27099}{27195}to fakt, że narośl na ich|nosach to kość, a nie róg czy włosy.

{27199}{27270}Jest to raczej ozdoba niż broń.

{27274}{27420}Większość z tych kostnych|grzebienni jest po prostu bardzo krucha.

{27424}{27537}Nastały korzystne czasy dla padlinożerców.

{27599}{27743}Andrewsarchus próbuje podejść|do martwego cielęcia Brontothere.

{27749}{27847}Samica broni go jednak zażarcie.

{28074}{28120}Nie sposób powiedzieć,

{28124}{28195}czy matka rozumie to,|że jej cielę nie żyje.

{28199}{28320}Jak większość ssaków,|łączy ją bardzo silną więź z potomkiem,

{28324}{28450}staje więc w jego obronie|tak długo jak tylko może.

{28499}{28592}Nadszedł drugi Andrewsarchus,

{28599}{28706}będzie jej trudno utrzymać obu z dala.

{29049}{29189}Pierwszy Andrewsarchus wykorzystuje|szansę i chwyta zdobycz.

{29449}{29520}Po całym dniu walki w beznadziejnej sprawie,

{29524}{29619}matka wydaje się zrezygnowana.

{29824}{29961}Padlinożercy nie są|przyzwyczajeni do dzielenia się łupem.

{30274}{30320}Gdy walczą o cielę,

{30324}{30455}ruch jego ciała matka omyłkowo|bierze za oznakę życia.

{30499}{30588}Znów jest gotowa do walki.

{31124}{31258}Wraca do bezowocnych prób|przywrócenia potomka do życia.

{31274}{31364}Andrewsarchus jednak wróci.

{31674}{31720}Minęło kilka tygodni,

{31724}{31795}brak jest oznak, że kryzys na|morzu niebawem zostanie zażegnany.

{31799}{31928}Stan ten można określić|jako oceaniczną klęskę głodu.

{32024}{32120}Dla samicy Basilosaurusa,|która jest teraz w zawansowanej ciąży,

{32124}{32170}sytuacja wydaje się beznadziejna.

{32174}{32270}Pożywienia z trudem wystarcza dla niej samej,|a musi jeszcze zatroszczyć się potomka.

{32274}{32345}Jej ograniczone zapasy tłuszczu|zostały już prawie wyczerpane,

{32349}{32471}ciało niebawem usunie płód, by ocalić jej życie.

{32699}{32795}Nagle, morze dookoła niej|wypełnia gwar aktywności

{32799}{32919}grupy mniejszych|wielorybów zwanych Dorudonami.

{32999}{33070}Kiedy Dorudony zbierają się w stada,

{33074}{33187}oznacza to,|że samice wkrótce będą rodzić.

{33199}{33270}To mogłoby wyglądać|na przyjazne pozdrowienie.

{33274}{33320}Jednak w istocie nim nie jest.

{33324}{33370}Małe wieloryby,|wykorzystując przewagę liczebną,

{33374}{33420}oblegają tłumnie olbrzyma,|zmuszając samicę do odpłynięcia.

{33424}{33495}Basilosaurus poluje na ich młode,

{33499}{33631}a w pobliżu musi być|miejsce gdzie przychodzą na świat.

{33724}{33820}Okazuje się jednak, że samica|kieruje się w stronę morskiego dna,

{33824}{33925}ale w jej szaleństwie jest metoda.

{33999}{34094}Musi zrobić coś,|co jest w tej chwili najważniejsze,

{34098}{34144}jeżeli jej nienarodzone młode|ma utrzymać się przy życiu.

{34148}{34223}Musi się ocierać.

{34423}{34494}Przez przeciąganie się|po pobliskej mierzei,

{34498}{34569}może zrzucić zrogowaciałą|zewnętrzna warstwę naskóka

{34573}{34705}wraz z zagnieżdżonymi|w niej skorupiakami i pasożytami.

{34798}{34869}Dla zwierzęcia, które polując|wykorzystuje swoją szybkość,

{34873}{34944}utrzymanie gładkiego i opływowego ciała

{34948}{35044}ma istotne znacznie,|decydując o życiu lub śmierci.

{35048}{35168}Jest już gotowa,|by znów wyruszyć na polowanie.

{35473}{35544}Każdego roku,|Dorudony zbierają się w tej cichej,

{35548}{35644}osłoniętej lagunie, aby wydać potomstwo.

{35648}{35769}Pojawiają się pierwsze młode,|mają zaledwie kilka dni...

{35773}{35844}a już są w śmiertelnym niebezpieczeństwie.

{35848}{35940}Basilosaurus znalazł lagunę.

{36048}{36094}Samica została zauważana,

{36098}{36226}cielęta są szybko|wyprowadzane z zagrożonego rejonu.

{36523}{36619}Broniąc się, dorosłe Dorudony|przypuszczają ostry atak,

{36623}{36721}usiłując odpędzić Basilosaurusa.

{36798}{36869}Ich wysiłki okazują się|zaskakująco skuteczne.

{36873}{36959}Basilosaurus oddala się.

{37123}{37144}Spokój został przywrócony,

{37148}{37231}niestety nie na długo.

{37323}{37404}To jest głodna matka.

{38098}{38144}W ciągu kilku dni,

{38148}{38258}Basilosaurus będzie wracał wielokrotnie.

{38398}{38444}Laguna zmieniła się z oazy

{38448}{38522}w krwawą łaźnię.

{38598}{38694}To właśnie znaczy być na|szczycie piramidy pokarmowej.

{38698}{38769}Potrzebna była śmierć kilku cieląt Dorudona

{38773}{38890}aby zachował życie nienarodzony Basilosaurus.

{39723}{39844}Minął rok odkąd samica|Basilosaurusa odbyła gody.

{39848}{39947}Ponownie pływa po otwartym morzu.

{39973}{40069}Jednak tym razem nie jest sama.

{40223}{40269}Wbrew wszystkim przeciwnościom,

{40273}{40348}w końcu urodziła.

{40523}{40569}Mimo kłopotów,

{40573}{40678}ona i cielę utrzymali się przy życiu.

{40823}{40894}Niestety, to przez co przeszli,|to zaledwie początek.

{40898}{40969}Zaburzenia klimatyczne będą postępować dalej,

{40973}{41019}wyznaczając koniec Eocenu

{41023}{41094}i powodując największą zagładę gatunków

{41098}{41169}od wyginięcia dinozaurów.

{41173}{41219}Niszczące jak niejeden meteor

{41223}{41319}będzie zakłócenie prądów oceanicznych

{41323}{41419}spowodowane przez stopniowe|zamarzanie Antarktydy.

{41423}{41494}Jak gigantyczny El Nińo,|tylko znacznie gorsze.

{41498}{41619}Zginie 20 procent z wszystkich żyjących na Ziemi istot.

{41623}{41694}Wieloryby przetrwają,

{41698}{41769}lecz Basilosaurusa i jego gatunku

{41773}{41857}między nimi nie będzie.

{42023}{42094}W następnym odcinku,|ssaki staną się jeszcze większe.

{42098}{42169}Będziemy wędrować wraz z Indricotherium,

{42173}{42244}ssakiem, który rozmiarami|mógłby równać się z dinozaurami.

{42248}{42294}To jest świat wielkich,

{42298}{42360}złych...

{42398}{42466}i brzydkich.

{42573}{42644}Tłumaczenie i poprawki: Hania i Arni 25([e-mail])

{42648}{42813}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::.. {925}{1003}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1220}MONGOLIA|25 milionów lat temu.

{1225}{1321}Z mroku wyłania się 12 tonowy olbrzym.

{1325}{1371}To samica Indricotherium,

{1375}{1446}wkrótce będzie rodzić.

{1450}{1546}Wyszukuje w kanionie zaciszne|miejsce mając nadzieję,

{1550}{1652}że noworodek będzie tam bezpieczny.

{1675}{1721}Tuż przed świtem,

{1725}{1839}jej dwuletnia ciąża|w końcu dobiegła końca.

{2075}{2200}To samiec,|niestety już jest w niebezpieczeństwie.

{2275}{2346}Hałas i zapach porodu

{2350}{2421}przyciągnął drapieżniki, Hyaenodony.

{2425}{2521}Wbrew nazwie nie|są spokrewnione z hienami.

{2525}{2596}Są bardziej niebezpieczne.

{2600}{2671}Na tle Indricotherium,|mogą wydawać się drobni,

{2675}{2746}rozmiarem dorównują jednak nosorożcom.

{2750}{2796}Bez trudu potrafią zabić cielę,

{2800}{2904}o ile wcześniej uporają się z matką.

{2925}{3046}Samica rozpaczliwie próbuje|utrzymać dziecko między nogami

{3050}{3164}gdzie może je bronić|potężnymi kopnięciami.

{3325}{3423}Jednak Hyaenodony nie rezygnują.

{3450}{3606}Cielę będzie miało szczęście jeśli|zobaczy swój pierwszy wschód słońca.

{3750}{3843}Z I E M I A G I G A N T Ó W

{3975}{4021}Okres ten nazywamy Oligocenem.

{4025}{4146}Świat właśnie przetrwał|lata katastrofalnych zmian klimatu,

{4150}{4221}które doprowadziły do wyginięcia|jednej piątej wszystkich gatunków.

{4225}{4321}Ziemia zaleczyła rany,|lecz w efekcie świat się zmienił-

{4325}{4448}zmieniła się pogoda,|inne są rośliny i zwierzęta.

{4550}{4671}Tutaj, w Mongolii, niektóre zwierzęta|urosły do ogromnych rozmiarów.

{4675}{4746}Ten odcinek poświęcony będzie|losom jednego z tych olbrzymów -

{4750}{4821}dziecku Indricotherium.

{4825}{4896}Podczas nocy kanion był|sceną dramatycznych wydarzeń,

{4900}{5046}narodzin, a potem odpędzenia Hyaenodonów.|Młode jest wielkim szczęściarzem.

{5050}{5146}Tak jak inne noworodki, waży około 250 kg.

{5150}{5221}Jego nogi nie są jeszcze|przyzwyczajone do noszenia ciężaru,

{5225}{5344}resztę poranka spędzi|więc na nauce chodzenia.

{5450}{5546}O poranku uaktywniają|się inni mieszkańcy kanionu -

{5550}{5621}osobliwe zwierzęta |takie jak Chalicotherium.

{5625}{5671}Prawie trzymetrowe stworzenie,

{5675}{5771}dla ochrony swoich długich pazurów,chodzące na kostkach.

{5775}{5846}Te potężne kończyny|są bardzo skuteczne w obronie,

{5850}{5921}jednak najczęściej, ten roślinożerca|używa ich do ściągania gałęzi

{5925}{6038}by dostać się do smacznych, miękich liści.

{6125}{6196}Chodem przypominają goryle,|sposobem jedzenia pandy,

{6200}{6332}lecz ich najbliższymi,|współczesnymi krewnymi są konie.

{6425}{6521}Noworodek również musi myśleć o jedzeniu.

{6525}{6621}To jest początek|najtrudniejszego okresu w jego życiu.

{6625}{6696}Będzie zależny od matki|przez co najmniej trzy lata.

{6700}{6821}Potrzebuje jej ochrony,|pierwszy rok żywi się jedynie mlekiem.

{6825}{6896}To jest zadziwiająco długie|zaangażowanie ze strony matki.

{6900}{6971}Jednak jeśli będzie w stanie|przetrwać najtrudniejszy okres,

{6975}{7130}rozmiary sprawią, że żaden drapieżnik|na Ziemi nie będzie mu straszny.

{7200}{7296}W Oligocenie, na wielu obszarach|klimat stał się zmienny, zależny od pory roku.

{7300}{7346}W Mongolii, długie okresy suszy

{7350}{7421}przeplatane są przez|krótkotrwałe, gwałtowne deszcze.

{7425}{7572}Klimat ukształtował nie tylko|środowisko, lecz również zwierzęta.

{7600}{7671}Przeżywają najokrutnejsi,

{7675}{7746}a nie pojawił się straszniejszy niż on -

{7750}{7796}olbrzymi Entelodont,

{7800}{7846}Groza Równin.

{7850}{7921}To są dalecy krewni świni.

{7925}{7996}O wysokości dwóch metrów, agresywne,

{8000}{8046}masywne jak czołgi,

{8050}{8146}ale z mózgiem wielkości pomarańczy.

{8150}{8246}Samica Niedźwiedzia Psa wraz młodymi|wycofuje się na bezpieczniejszą odległość,

{8250}{8296}jednak dzisiaj nie mają szczęścia.

{8300}{8346}Chociaż ci krewni niedźwiedzi i psów

{8350}{8506}są brutalnymi małymi drapieżnikami,|przy wodopoju znaczenie ma rozmiar.

{8525}{8596}Przybyła również matka Indricotherium,| chce ugasić pragnienie.

{8600}{8722}Jest jednak sama,|nigdzie nie widać jej dziecka.

{8825}{8921}Drugi Entelodont|przyszedł do źródła.

{8925}{9046}Podczas godów,|samce stają się bardzo agresywne,

{9050}{9096}próbują ustalić,|który z nich zajmie najwyższą pozycję.

{9100}{9220}Wtedy największym|wrogiem jest inny Entelodont.

{9300}{9432}Takie spotkanie może|przestraszyć nawet Indricotherium.

{10175}{10271}Zwycięski Entelodont przerażającymi kłami

{10275}{10373}zadaje pokonanemu głębokie rany.

{10475}{10571}W tym czasie cielę leży nieruchomo.

{10575}{10621}Udaje martwego

{10625}{10711}dopóki trwa zamieszanie.

{11000}{11071}To jest strategia|przetrwania młodego cielęcia.

{11075}{11171}Podczas nieobecności matki,|instynktownie cały czas leży spokojnie,

{11175}{11271}aby nie zwracać uwagi drapieżników.

{11275}{11395}Dopiero kiedy samica wraca,|wychodzi z ukrycia.

{11600}{11721}W kanionie pozostaje względnie|bezpieczny przez kolejny tydzień,

{11725}{11841}lecz później matka decyduje,|że czas odejść.

{11975}{12046}Cielę jest obecnie silne,|na tyle trzyma się pewnie na nogach,

{12050}{12121}że może zaryzykować|wyjście na otwarte równiny,

{12125}{12226}gdzie spędzi resztę swojego życia.

{12425}{12538}Ten olbrzym nie jest|potomkiem dinozaurów.

{12575}{12621}Indricotherium jest|spokrewniony z nosorożcem,

{12625}{12696}lecz ich rozmiary są nieporównywalne.

{12700}{12796}Dorosły samiec|ma siedem metrów wzrostu

{12800}{12821}i waży około 15 ton.

{12825}{12939}Odpowiada to ośmiu|współczesnym nosorożcom.

{12950}{13109}Żadne lądowe stworzenie nie jest|w stanie zbliżyć się do tych osiągnnięć.

{13150}{13221}Rozmiary nie tylko|chronią przed drapieżnikami,

{13225}{13368}pozwalają też obejść się bez|jedzenia i picia przez wiele dni.

{13474}{13570}Cielę garnie się by zbadać|ten nowy, tajemniczy świat...

{13574}{13670}lecz pierwsze spotkanie wywołuje szok.

{13674}{13770}Agresywny Niedźwiedź Pies nie ma|zrozumienia dla jego ciekawości.

{13774}{13820}Jej młode są w pobliżu,

{13824}{13941}dla niej to niezdarne|cielę jest zagrożeniem.

{14024}{14146}Niewiele trzeba,|by pobiegł z powrotem do matki.

{14349}{14445}Właściwe od początku,|dziecko naśladuje matkę

{14449}{14520}ucząc się jak ma postępować.

{14524}{14570}Kiedy, obchodząc swoje terytorium,

{14574}{14645}wącha stos łajna, on robi to samo.

{14649}{14695}Pewnego dnia zrozumie,

{14699}{14795}że każdy Indricotherium|wydziela niepowtarzalną woń.

{14799}{14895}W ten sposób matka wskazuje,|jakie zwierzęta są w okolicy.

{14899}{15000}Rozpoczęły się lekcje przetrwania.

{15074}{15220}W pobliżu znajduje się młody,|zaledwie trzyletni Indricotherium.

{15249}{15320}Nie jest obcy,|to poprzednie cielę samicy.

{15324}{15470}Jednakże, obecnie nie ma dla niego|czasu i zdecydowanie go odtrąca.

{15474}{15584}Młode nie wie,|że czeka go taki sam los.

{15849}{15920}Rozpoczęła się właśnie długa, sucha pora.

{15924}{15970}Jak dotąd jedzenia jest|pod dostatkiem.

{15974}{16070}W następnych miesiącach|będzie jednak inaczej,

{16074}{16193}zwierzęta objadają się|więc póki jeszcze mogą.

{16224}{16320}Matka obgryza wierzchołki drzew,

{16324}{16432}kolejna korzyść|z posiadanych wymiarów.

{16499}{16595}Zaledwie dwumiesięczne|młode nie potrzebuje

{16599}{16645}innego pokarmu poza mlekiem,

{16649}{16745}ale to nie powstrzymuje go od prób naśladowania.

{16749}{16908}Tak się zdarza gdy cielęta uczą się|które części bezpiecznie można zjeść.

{16949}{17020}Jednak, to jest przykre doświadczenie|ponieważ młode oddala się.

{17024}{17140}Zaledwie 20 metrów dalej|czai się Hyaenodon.

{17799}{17870}Szczęki Hyaenodona potrafią kruszyć|kości z niewyobrażalną siłą

{17874}{17945}ponad 1000 funtów na cal kwadratowy.

{17949}{18062}Jedno ukąszenie łamie kark Chalicotherium.

{18149}{18220}Potrafią zjeść padlinę w całości,

{18224}{18295}wraz z zębami.

{18449}{18520}Jednak nie będzie miał takiej szansy.

{18524}{18653}Pojawiły się miejscowe zbiry,|maja przewagę liczebną.

{18924}{18995}W daremnej próbie ukrycia zapachu padliny,

{18999}{19070}Hyaenodon oddaje na nią kał.

{19074}{19203}Jednak trzeba o wiele|więcej aby oszukać Entelodonty.

{19799}{19900}Świnie z piekła rodem zdobyły łup.

{20024}{20102}3 miesiące później.

{20174}{20245}W suchej porze zmienił się krajobraz.

{20249}{20345}Tak jak gdyby wszystkie|życiodajne soki spłynęły z równin.

{20349}{20420}Tak właśnie wygląda sezonowość.

{20424}{20520}Nie pada od miesięcy,|brak pokarmu

{20524}{20570}i niezwykle mało wody.

{20574}{20645}W Mongolii,|ssaki rozwinęły się w taki sposób,

{20649}{20720}by przetrwać nawet|w tak trudnych warunkach.

{20724}{20850}Jednak w tym roku|są w wyjątkowo ciężkim położeniu.

{21024}{21120}Samica Indricotherium nie może|znaleść wody od kilku dni,

{21124}{21220}jej odwodniony organizm|nie produkuje mleka.

{21224}{21270}Młode ma teraz 9 miesięcy

{21274}{21390}i po raz pierwszy doświadcza ciężkiego losu.

{21624}{21749}Pomimo nieustannych prób ssania,|matka odrzuca go.

{21924}{22020}Ze względu na rozmiar,|dorosłe mogą przetrwać bez wody wiele dni,

{22024}{22120}jednak cielę ma mniej rezerw,|z których może czerpać,

{22124}{22229}dlatego staje się zatrważająco słabe.

{22599}{22720}Noce są chłodniejsze|i dogodniejsze do wędrówek.

{22724}{22795}Każdego wieczoru matka z młodym|wyruszają na poszukiwanie wody.

{22799}{22870}Inne Indricotheria|wędrują w tym samym celu,

{22874}{22970}dzisiaj do naszej pary|przyłączyła się stara samica.

{22974}{23020}Indricotherium bez trudu|może dożyć 80 lat.

{23024}{23070}Ta długowieczność pozwala

{23074}{23194}na znakomite poznanie|otaczajączego środowiska.

{23274}{23320}Jeśli w pobliżu jest woda,

{23324}{23456}to można iść o zkład,|że sędziwa samica zna to miejsce.

{23699}{23770}W końcu znajdują|zamuloną resztkę jeziora,

{23774}{23870}w samą porę,|bo cielę jest bliskie zapaści.

{23874}{23945}Będzie musiał trochę|poczekać na mleko,

{23949}{24053}przynajmniej może ugasić pragnienie.

{24274}{24320}To jest pierwsza noc od jakiegoś czasu

{24324}{24452}kiedy te olbrzymy mogą odpocząć| i spokojnie zasnąć.

{24724}{24845}Następnego poranka,|matka wstaje bardzo wcześnie.

{24849}{24920}Cielę nadal głoduje.

{24924}{24970}Jednak tym razem samica reaguje

{24974}{25057}i nagradza go mlekiem.

{25399}{25554}Kiedy w końcu nadchodzi pora deszczowa,|opady są niezwykle intensywne.

{25599}{25670}Od wypalonych równin...

{25674}{25720}po zdradliwe trzęsawiska -

{25724}{25770}wszystko się zmienia...

{25774}{25846}w mgnieniu oka.

{26249}{26345}Jednak nagłe ulewy|dla niektórych mogą być katastrofą.

{26349}{26370}Legowisko Psa Niedźwiedzia

{26374}{26470}zapadło się podmyte przez falę powodziową.

{26474}{26591}Zaniepokojona matka kopie,|by odnaleźć młode.

{26749}{26795}Znajduje tylko jednego,

{26799}{26891}który niestety już nie żyje.

{26949}{27070}Teraz płynie tu rzeka,|której wcześniej nie było.

{27074}{27188}Szukając pokarmu,|para musi ją przekroczyć.

{27249}{27320}Dla młodego jest to nowy,|trudny egzamin.

{27324}{27428}Na początku nie chce|wejść za matką.

{27649}{27720}Wreszcie kiedy lęk przed tym,|że zostanie sam

{27724}{27867}bierze górę nad obawą wejścia do wody,|młode wkracza do rzeki.

{27974}{28069}Pływa po raz pierwszy w życiu.

{28099}{28212}Jak się okazuje,|nie jest to takie trudne.

{28674}{28745}Po dotarciu na drugą stronę,

{28749}{28820}musi jeszcze wspiąć się na brzeg,

{28824}{28870}który jest urwisty i śliski.

{28874}{28970}W przeciwieństwie do matki,|nie zrobi jednego małego kroku.

{28974}{29064}Matka nie śpieszy z pomocą.

{29124}{29195}Jest zdany na własne siły...

{29199}{29285}nie jest tym zachwycony.

{30049}{30165}Trudne zadanie|dla tak ciężkiego młodzieńca.

{30349}{30470}Susza to ciężki okres,|ale wiele wskazuje na to,

{30474}{30570}że nadejście pory deszczowej|oznacza dla cielęcia koniec wygodnego życia.

{30574}{30620}Nadszedł czas aby|sam zaczął zdobywać jedzenie.

{30624}{30720}Cielęta Indricotherium|są odstawiane od piersi po roku.

{30724}{30795}Jednak kiedy mleko|stanowni całe ich życie,

{30799}{30945}przekonanie młodych do innego pokarmu|jest trudne i wymaga dużo cierpliwości.

{30949}{31020}Będzie próbował|dostać się do ulubionego napoju,

{31024}{31070}jednak matka nie ma już mleka.

{31074}{31185}Musi żywić się roślinami, inaczej zginie.

{31424}{31470}Po długiej suchej porze,

{31474}{31520}paleta barw powoli wraca na równiny,

{31524}{31625}od nowa rozpoczyna się cykl życia.

{31649}{31757}Dla Indricotherium, to jest pora godów.

{31824}{31934}Młody samiec|wyczuł zapach samicy w rui.

{31949}{32045}To matka naszego cielęcia.|Po tym jak przestała karmić piersią

{32049}{32126}znowu jest płodna.

{32174}{32295}Cielę wyraźnie nie wie co myśleć|o zbliżającym się kolosie.

{32299}{32445}W tej chwili samica także nie|przejawia widocznego zainteresowania.

{32449}{32545}Nagle drugi, starszy samiec|pojawia się horyzoncie.

{32549}{32680}Podkreśla swój status|hojnie opryskując ziemię moczem.

{32824}{32895}Młodszy samiec nie dał się|tak łatwo zastraszyć,

{32899}{33010}rywale oceniają się przed brutalną walką.

{33249}{33320}Kiedy walczą dwa 30 tonowe monstra,

{33324}{33395}można sobie wyobrazić|jakie siły odziałują na ich kości.

{33399}{33470}Czaszki samców są przystosowane

{33474}{33581}do stawienia czoła takiej rywalizacji.

{33699}{33745}Po półgodznnym przedstawieniu

{33749}{33841}sędziwy samiec wycofuje się.

{33999}{34020}Jednak wraz z końcem walki,

{34024}{34095}nad cielęciem zawisło|poważne niebezpieczeństwo -

{34099}{34195}zagrożeniem do młodego|Indricotherium jest dorosły samiec.

{34199}{34318}Podczas godów,|cielęta mogą zostać stratowane.

{34524}{34595}Po raz pierwszy inny osobnik

{34599}{34670}staje między nim a matką.

{34674}{34770}Młode rozpaczliwie|próbuje rozdzielić dorosłych

{34774}{34849}i zatrzymać gody.

{35124}{35170}Przez następnych 36 godzin,

{35174}{35245}samiec będzie kilka|razy parzył się z matką cielęcia,

{35249}{35320}nie dopuszczając rywali.

{35324}{35423}Nasze cielę czekają trudne czasy.

{35624}{35696}2 lata później.

{35899}{35970}To dopiero początek pory deszczowej,

{35974}{36115}Chalicotherium zaczynają|już jednak szukać świeżych porostów.

{36199}{36245}Samica Indricotherium jest w ciąży,

{36249}{36345}będzie rodzić już za kilka dni.

{36399}{36445}Obok niej stoi jej młode,

{36449}{36520}ma już trzy lata i waży ponad tonę.

{36524}{36645}Dzięki matce poznał|wiele przydatnych umiejętności,

{36649}{36795}takich na przykład, jak pozbyć się|pasożytów ocierając się o drzewa.

{36799}{36895}Jednakże to,|czego dotychczas się nauczył

{36899}{36970}nie przygotowało go|do tego co ma nastapić.

{36974}{37103}Rano cielę dozna największego|wstrząsu w swoim życiu.

{37449}{37587}Matka zachowuje się w stosunku|do młodego bardzo dziwnie...

{37599}{37686}robi jedynie to, co musi.

{37699}{37765}Odpędza go.

{37824}{37920}Aby zapewnić przyszłemu|potomkowi jak najlepsze szanse,

{37924}{38070}musi przerywać więź jaka przez|trzy lata łączyła ją z dzieckiem.

{38124}{38220}Nastał moment kiedy|musi obrać własną ścieżkę.

{38224}{38317}To jest najtwardsza z lekcji.

{38849}{38920}Na pewien czas|młody samiec znika,

{38924}{39020}pojawia się dopiero|kilka tygodni później,

{39024}{39111}samotny, na brzegu rzeki.

{39124}{39243}Nie wiadomo dlaczego utyka,|najprawdopodobniej

{39249}{39320}walczył z podobnym, młodym samcem.

{39324}{39395}Jednym z niewielu stworzeń,|które może mu zagrozić.

{39399}{39524}Podąża do jedynej|znanej mu bezpiecznej przystani.

{39624}{39670}Jego matka wychowuje nowe cielę

{39674}{39797}i na niego przeniosła|swój instynkt macierzyński.

{39899}{40009}Teraz jest dla niej|jedynie zagrożeniem.

{40223}{40319}Nie może już nigdy liczyć|na pomoc ze strony matki.

{40323}{40409}Resztę życia spędzi sam.

{40598}{40669}Mija miesiąc...dwa,

{40673}{40719}trzy,

{40723}{40769}a samiec nie daje znaku życia.

{40773}{40819}Pewnego dnia niespodziewanie,

{40823}{40919}pojawia się ponownie na dawnym terytorium.

{40923}{41069}Po kontuzji nie ma już śladu,|młodzieniec wydaje się być w dobrej kondycji.

{41073}{41189}Lecz jest niebezpiecznie blisko Entelodonta.

{41498}{41594}Nie ma obawy,|że znalazł się w niewłaściwym miejscu,

{41598}{41759}jest już wystarczająco potężny aby|zatroszczyć się o swoje bezpieczeństwo.

{42198}{42319}W następnym odcinku,|podążymy ku początkom ludzkości

{42323}{42394}Powrócimy do Afryki|sprzed trzech milionów lat.

{42398}{42469}aby spotkać małpy,|które chodziły na dwóch nogach.

{42473}{42544}Nasi przodkowie żyli w niebezpiecznym świecie.

{42548}{42644}W przeciwieństwie do nas,|nie byli drapieżnikami, lecz zwierzyną.

{42648}{42719}Tłumaczenie na podstawie|napisów angielskich: Hania i Arni 25.

{42723}{42888}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: {950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1575}{1671}Niektóre stworzenia|potrafią wyrażać emocje.

{1675}{1796}Te wyjątkowe istoty|reagują na śmierć członka grupy

{1800}{1896}w sposób, który dopiero|zostanie określony jako "smutek".

{1900}{2041}Odeszła najstarsza samica,|w końcu przegrała walkę z malarią.

{2075}{2146}Obok ciała, siedzi jej trzyletnie,|osierocone dziecko.

{2150}{2271}Matka była najważniejszą|rzeczą w jego życiu i bez niej,

{2275}{2396}przetrwanie w tym trudnym świecie|stanie się prawie niemożliwe.

{2400}{2502}N A S I P R A P R Z O D K O W I E

{2650}{2721}ETIOPIA|3,2 miliona lat temu.

{2725}{2821}Oto północny kraniec|Wielkiej Afrykańskiej Doliny -

{2825}{2971}porażający krajobraz powstały|przez obsunięcie się części kontynentu.

{2975}{3095}Tutaj znajduje się|kolebka ewolucji czołowieka.

{3275}{3396}W ciągu kilku milionów lat jedna|mała roślinka zmieniła obraz świata.

{3400}{3556}Tam gdzie kiedyś był las,|rozpościerają się ogromne, trawiaste obszary.

{3600}{3740}Wraz ze zmianą roślinności|pojawiły się nowe gatunki ssaków.

{3800}{3896}Na pierwszy rzut oka mógłbyś sądzić,|że jesteśmy w XXI wieku,

{3900}{3971}jednak różnice są znaczne.

{3975}{4046}Duże koty są odmianą|tygrysa szablozębnego,

{4050}{4158}chociaż te, na razie,|mają małe szable.

{4225}{4321}Deinotherium przypominają słonie,

{4325}{4396}lecz są od nich trzy razy większe,

{4400}{4535}mają też kły zakrzywione w dół,|by zdzierać korę z drzew.

{4650}{4793}Jednak to na skraju lasu|żyje najbardziej niezwyłe stworzenie.

{4825}{4896}Rozwinięty gatunek małpy,

{4900}{4996}który wyraźnie posiada pierwsze,|typowo ludzkie cechy.

{5000}{5096}To nie mózg odróżnia ich od innych gatunków,|czyniąc bliższymi nam.

{5100}{5221}Ma dopiero jedną trzecią|objętości mózgu człowieka.

{5225}{5339}Nie jest to także skóra,|ta jest owłosiona.

{5350}{5446}Jest to umiejętność|nieznana innym małpom.

{5450}{5603}Coś, co sprawi, że pewnego dnia|zostaną uznani za "brakujące ogniwo".

{5675}{5761}Te małpy chodzą pionowo.

{5900}{5946}To są Australopiteki.

{5950}{6021}Gdybyś cofnął się o 200 tys.|pokoleń to zobaczyłbyś,

{6025}{6071}że twoi krewni wyglądają podobnie.

{6075}{6171}Żyją w grupach o złożonych|społecznych strukturach,

{6175}{6282}są to bardzo upolitycznione zwierzęta.

{6350}{6421}To jest Siwy,|najstarszy członek grupy.

{6425}{6471}Ma 30 lat i jest|dominującym samcem,

{6475}{6571}jednak tak długo|jak zechcą tego samice.

{6575}{6646}Samice są o jedną|trzecią mniejsze samców,

{6650}{6791}ale Siwy potrzebuje ich poparcia|jeśli chce utrzymać pozycję.

{6800}{6893}Niestety, już go nie dostaje.

{7150}{7196}Po śmierci dominującej samicy,

{7200}{7296}jej rolę przejęła ta,|wrzaskliwa, zwana Gadułą,

{7300}{7402}a ona nie jest|zwolenniczką Siwego.

{7500}{7646}Najniższą pozycję społeczną|zajmuje osierocony samiec - Niebieski.

{7650}{7746}Ma trzy lata i jak dotąt|jego znaczenie nie rośnie.

{7750}{7870}Wraz ze zgonem matki|spadł na ostatnie miejsce.

{7900}{7971}Tak naprawdę,|to cała grupa ma problemy.

{7975}{8021}W ubiegłym roku|było ich dwanaścioro.

{8025}{8121}Na skutek malarii| zostało ośmioro.

{8125}{8226}To zachwiało|ustalonym porządkiem.

{8600}{8722}Hercules, młodszy|i większy samiec wyzwa Siwego.

{8900}{8996}Walki są mniej zaciekłe|niż u innych naczelnych.

{9000}{9096}Na przykład od pawianów,|które mając duże kły, gryzą się nawzajem.

{9100}{9241}Australopiteki mają małe kły,|ich walki to przeważnie pokazy.

{9500}{9655}Szary zdołał wskazać Herculesowi|jego miejsce - przynajmniej na razie.

{9925}{9996}Wywodzimy się z Afryki|także dlatego, że to tutaj

{10000}{10071}występowało idealne środowisko|dla wyprostowanej małpy -

{10075}{10164}mieszanina lasu i sawanny.

{10325}{10371}W przeciwieństwie|do wielu innych istot,

{10375}{10534}Australopitek czuje się swobodnie|na drzewach i otwartych przestrzeniach.

{10575}{10646}Dzieli się wodą z Ancylotherium -

{10650}{10746}starożytnym gatunkiem,|niegdyś szeroko rozpowszechnionym,

{10750}{10854}teraz występującym jedynie w Afryce.

{10875}{11010}Na szczęście ci roślinożercy|nie są groźnymi sąsiadami...

{11025}{11096}czego nie można|powiedzieć o Deinotherium.

{11100}{11221}To największe zwierzęta|w świecie Australopiteka.

{11225}{11341}Wysokie jak żyrafy,|ale ważące 14 razy tyle.

{11500}{11607}Należy unikać nawet|młodych osobników.

{11900}{12044}W następnych tygodniach konflikt|między samcami odżywa na nowo.

{12225}{12374}Niebieski siedzi z boku.|Nadal nie ma pomysłu jak się zintegrować.

{12400}{12544}To nie jest odpowiedni|moment na konflikty i podziały w grupie.

{12850}{12896}Te samce należą do większej,|sąsiedniej gromady.

{12900}{13020}Rzucają wyzwanie Siwemu,|chcą zająć jego teren.

{13300}{13371}Siwy odpowiada,|ale jego odział jest teraz za mały

{13375}{13483}by odeprzeć atak|tylu dorosłych samców.

{14625}{14754}Kiedy uciekają,|Niebieskiemu grozi pozostanie w tyle.

{14775}{14871}Nikt się na niego nie ogląda,|musi samodzielnie dojść do grupy.

{14875}{14958}Bez niej nie przetrwa.

{15324}{15370}Udało mu się,

{15374}{15505}ale dla odziału,|sprawy potoczyły się znacznie gorzej.

{15574}{15718}Zostali wyparci z terytorium,|które posiadali od wielu sezonów.

{15774}{15899}Osiedlenie się na nowym|obszarze nie będzie łatwe.

{17299}{17370}Dwónożny chód stanowi|sprawny sposób przemieszczania się.

{17374}{17495}Umożliwia Australopitekom|sięgnięcie wzrokiem na dlaszą odległość.

{17499}{17570}Łatwiej zauważyć drapieżniki.

{17574}{17726}Tutaj, na na odkrytym terenie,|muszą zachować szczególną ostrożność.

{17899}{18042}Grupa musi trzymać się razem,|co osiem par oczu, to nie jedna.

{18424}{18495}Minęły już cztery dni|odkąd opuścili las.

{18499}{18620}Zostali wyparci na północ,|na mało znane tereny.

{18624}{18749}Znużeni podróżą,|zbyt późno zaważyli Deinotherium.

{19524}{19570}Nadeszło nieuniknione.

{19574}{19670}Ciało tego samca wytwarza duże ilości|testosteronu, jest gotowy do godów.

{19674}{19770}Niestety, to powoduje,|że jest niezwykle agresywny.

{19774}{19870}W zamieszaniu,|młodzieniec oddzielił się od grupy.

{19874}{20015}Teraz między nim a matką|stoi 14 tonowy, rozgniewany olbrzym.

{20199}{20270}Ten malec jest dzieckiem Gaduły.

{20274}{20432}Jego desperackie krzyki powodują,| że ta nie zważa na niebezpieczeństwo.

{20474}{20626}Gaduła próbuje dotrzeć do dziecka,|zamiast tego musi szybko uciekać.

{20924}{20970}Matka próbuje|odciągnąć Deinotherium,

{20974}{21100}ale młode robi najgorszą rzecz|- nadal ją przyzywa.

{22149}{22278}O mały włos gromada| nie straciła następnego członka.

{22524}{22570}Kilka dni później dotarli do miejsca,

{22574}{22670}które wydaje się|mieć wszystko czego potrzebują -

{22674}{22811}drzewa aby się ukryć,|wodę i więcej owoców niż mogą zjeść.

{22924}{23044}W pobliżu nie widać|też innych Australopiteków.

{23149}{23270}Muszą jedynie podzielić się|owocami z Ancylotherium...

{23274}{23402}które można jednak przepędzić,|o ile zna się sposób.

{23574}{23723}Hercules nauczył się hałasować,|aby sprawiać groźniejsze wrażenie.

{24024}{24132}Szybko zaczynają|poznawać nową okolicę.

{24174}{24295}Najmłodsi członkowie grupy|bawią się pierwszy raz od kilku dni.

{24299}{24420}Jednak niektóre rzeczy nie zmieniły się.|Niebieski nadal jest wyrzutkiem.

{24424}{24564}Chociaż w stadzie są młodsi|od niego, nawet oni go ignorują.

{24749}{24845}Wkrótce nadejsze mrok,|pora przygotować się na noc.

{24849}{24945}Australopitki śpią na drzewach,|tam jest bezpieczniej.

{24949}{25074}Co noc budują nowe gniazdo|zwiając naręcza gałęzi.

{25099}{25220}Dawniej naczelne prowadziły|nocny tryb zycia, obecnie już tak nie jest.

{25224}{25295}Niektóre rozwinęły widzenie w kolorze,

{25299}{25370}pozwalające na wybieranie|soczystych liści i owoców.

{25374}{25420}Jednak stało się to|kosztem widzenia w nocy,

{25424}{25520}w ciemności widzą gorzej|od większości zwierząt.

{25524}{25661}Dla tych małp, a w przyszłości|i ludzi, noc jest porą snu.

{25724}{25795}Niebawem Australopiteki|z przykrośćią odkryją,

{25799}{25945}że to miejsce nie jest takim rajem,|jak się pierwotnie wydawało.

{26324}{26395}Czarnooka ukradła|jajo z gniazda strusia.

{26399}{26564}Kolejną korzyścią z pionowego chodu|jest umiejętność noszenia rzeczy w ruchu.

{26799}{26895}Zanim zdołała dobrać się do jaja...

{26899}{26971}ukradł je Siwy.

{27624}{27720}Dinofelis to zabójca Australopiteków.

{27724}{27820}Te koty są za wolne|by dogonić szybkich roślinożerców,

{27824}{27895}dlatego wyspecjalizowały się|w wolniejszej zdobyczy.

{27899}{27970}Mogą ją łatwo zabić i szybko zjeść.

{27974}{28020}Kolejni członkowie ludzkiej|rodziny przesuwając się

{28024}{28095}w górę łańcucha pokarmowego,|staną się najpotężniejszymi drapieżnikami,

{28099}{28222}lecz w tej erze,|to nasi przodkowie są zwierzyną.

{28649}{28745}Po ataku grupa jest|milcząca i przygnębiona.

{28749}{28820}Śmierć Czarnookiej pozostawiła pustkę.

{28824}{28870}Dużo czasu spędzają|na wzajemnym czyszczeniu,

{28874}{28970}w ten sposób zawiązują|nowie więzi i umacniają starsze.

{28974}{29045}To jest odpowiednik mowy.

{29049}{29120}W końcu wydaje się, że grupa|i Niebieski zaczęli na siebie odziaływać,

{29124}{29170}a on rozpoczyna|nawiązywanie pierwszych kontaktów.

{29174}{29249}Oporządza Siwego.

{29399}{29470}Dzięki przybyciu młodej samicy

{29474}{29520}wzrosła przynajmniej|liczebność gromady.

{29524}{29620}Samce pozostają w jednej|grupie przez całe życie,

{29624}{29750}natomiast samice,|jak dojrzeją, przechodą do nowej.

{29774}{29845}To zapobiega krzyżowaniu wsobnemu.

{29849}{29920}Dla niej ta zmiana jest trudna.

{29924}{30070}Minie pewien czas zanim zostanie|zaakceptowana przez inne samice.

{30074}{30145}Samce jednak okazują|natychmiastowe zainteresowanie -

{30149}{30242}stanowi nową okazję do godów.

{30249}{30370}Normalnie jedynie dominujący|samiec ma dostęp do kobiet,

{30374}{30511}ale Hercules wygląda tak|jakby chciał spróbować szczęścia.

{30774}{30845}W odróżnieniu od innych|ssaków na planecie,

{30849}{30920}Australopiteki kopulują|twarzą w twarz.

{30924}{31020}Pionowa postawa zmieniła|ustawienie miednicy,

{31024}{31159}a w rezultacie także położenie|narządów płciowych kobiet.

{31224}{31350}Siwy właśnie ich zauważył,|nie może na to pozwolić.

{31499}{31633}Pierwsza próba zaprzyjaźnienia się|została storpedowana.

{31874}{31995}Kiedy mija sezon na owoce,|dieta grupy staje się bardziej przyziemna.

{31999}{32070}Wykopyją korzenie i bulwy.

{32074}{32170}Australopiteki są mistrzami|w urozmaicaniu diety.

{32174}{32270}Mają kilka adaptacji|pomocnych w zdobywaniu żywności -

{32274}{32320}przede wszystkim zwinne ręce.

{32324}{32395}Stały się takie kiedy przestały|być użuwane do chodzenia.

{32399}{32470}Grube szkliwo na zębach|pozwala na rozgryzanie

{32474}{32520}twardego albo nieprzyjemnego jedzenia.

{32524}{32570}Przede wszystkim pomysłowość -

{32574}{32720}Australopiteki używają prymitywnych narzędzi,|te kije służą do kopania.

{32724}{32795}Nie rodzą się z tą umiejętnością.

{32799}{32895}Muszą się tego|nauczyć naśladując starszych...

{32899}{33013}Lekcje Niebieskiego,|przerwła śmierć matki.

{33024}{33152}Musi uczyć się szybko,|bo nikt nie będzie go karmił.

{33399}{33520}Jest jeszcze jeden,|bardzo ważny składnik ich diety...

{33524}{33570}mięso.

{33574}{33700}Na sawannie padlina|szybko przyciąga padlinożerców.

{33724}{33828}Często są wśród nich Australopiteki.

{33874}{33991}Jednak muszą się pośpieszyć|by odpędzić sępy.

{34024}{34149}Te błyskawicznie znajdują się|przy zwłokach zebry.

{34374}{34495}Hercules ponownie|wypróbowuje taktykę straszenia...

{34499}{34583}ze znakomitym skutkiem.

{34824}{34970}Nic tak nie obrazuje hierarchi,|jak kolejność zaspokajania głodu.

{34974}{35045}Siwy przywykł do tego,|że pierwsze kęsy należą do niego,

{35049}{35181}lecz już wie, że Hercules|kwestionuje jego przywództwo.

{35999}{36045}Bez wątpienia, to jest przewrót.

{36049}{36175}Hercules powraca do padliny|jako dominujący samiec.

{36224}{36368}Początkowo grupa nie wie,|jak zareagować na zmianę przywództwa.

{36374}{36512}Tymczasem Siwy, urażony|w swojej ambicji, usuwa się w cień.

{36549}{36645}Mięso stanowi jedynie małą|część diety Australopiteków.

{36649}{36817}W przyszłości stanie się jej najważniejszym|składnikiem dla wszyskich homnidów.

{36824}{36945}Wzrost spożycia mięsa pójdzie w parze|ze wzrostem rozmiarów mózgu.

{36949}{37070}Mięso zawiera substancje|odżywcze niezbędne dla dużych mózgów.

{37074}{37145}Inteligentne małpy wynajdą|specjalne narzędzia by zdobyć mięso,

{37149}{37220}w końcu skonstrują broń

{37224}{37346}nie będą już padlinożercami,|lecz drapieżnikami.

{37549}{37645}Przewrót przynióśł natychmiastowy,|pozytywny skutek.

{37649}{37770}Jest mniej wewnętrznych|konfliktów niż przedtem.

{37774}{37870}Ale największy problem pozostał.

{37874}{37997}Było tylko kwestią czasu|kiedy Dinofelis powróci.

{39049}{39120}Niebieski jest|w poważnych opałach.

{39124}{39267}Nie zdołał wspiąć się na drzewo,|dla kota jest idealnym celem.

{39349}{39445}Nieoczekiwanie Australopiteki|robią coś niezwykłego.

{39449}{39520}Grupa spontanicznie jednoczy się

{39524}{39647}i próbuje odwrócić|sytuację odpędzając myśliwego.

{40674}{40778}Dla Niebieskiego|to doniosła chwila.

{40799}{40870}Nie tylko przeżył|spotkanie ze śmiercią,

{40874}{40969}zdarzyło się coś ważniejszego.

{40999}{41095}Może zajmować najniższą|pozycję w zespole,

{41099}{41170}niemniej jest dość cennny,|by zachęcić wszystkich do działania.

{41174}{41254}To dopiero początek.

{41399}{41445}Te małpy mają przed|sobą jeszcze długą drogę.

{41449}{41495}Na pozór są niemal ludzmi,

{41499}{41595}ale objętoscią mózgu|nie przewyższają szympansów.

{41599}{41670}Minie, co najmniej, dwa miliony lat

{41674}{41787}zanim ich potomkowie|utną sobie pogawędkę.

{41849}{41945}W następnym odcinku odwiedzimy|zginiony kontynent - Amerykę Południową.

{41949}{42045}Świat dziwnych, egzotycznych olbrzymów|i legendarnego zabójcy -

{42049}{42175}Smilodona, najpotężniejszego|z szablozębnych kotów.

{4{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1221}Przez 40 milionów lat|na równinach Ameryki Południowej

{1225}{1350}panowała budząca|przerażenie grupa drapieżników...

{1425}{1520}trafnie nazwana Ptakami Grozy.

{1800}{1916}Jednak niedawno nastąpiła zasadnicza zmiana.

{1925}{1996}Pojawił się nowy gatunek zabójcy,

{2000}{2137}wystarczająco okrutny|aby sterroryzować nawet Ptaki Grozy.

{2375}{2474}Smilodon,|legendarny szablozębny.

{2550}{2646}Najpotężniejszy kot wszystkich czasów.

{2650}{2731}S Z A B L O Z Ę B N E

{2825}{2911}PARAGWAJ|Milion lat temu

{3000}{3071}Nie ma takiego drugiego|stworzenia jak tygrys szablozębny.

{3075}{3146}Poprawna nazwa tych|bestii to "szablozębne koty",

{3150}{3221}Występowały w wielu różnorodnych gatunkach.

{3225}{3296}Największy, ponad 300 kilogramowy, jest on:

{3300}{3371}Smilodon, co znaczy "ząb-ostrze".

{3375}{3421}Pochodzą z Ameryki Północnej,

{3425}{3521}a zawędrowały do Ameryki Południowej|dwa miliony lat temu.

{3525}{3621}Odkąd zostały dominującymi drapieżnikami|zmieniła się równowaga środowiska.

{3625}{3696}Żyją w niewielkich, rodzinnych grupach.|To jest historia trzech dramatycznych miesięcy

{3700}{3771}w życiu jednej z nich, rządzonej przez siedmioletniego samca,

{3775}{3850}zwanego Półzębem.

{3875}{3971}Już na samym początku|Półząb ma kłopoty.

{3975}{4082}Pojawiły się dwa|rywalizujące samce...

{4175}{4261}chcą go pozbawić władzy.

{4550}{4646}Terytorium Półzęba obejmuje ponad|sto kilometrów kwadratowych stepu

{4650}{4721}na jednym|z najdziwniejszych kontynentów na Ziemi.

{4725}{4821}Odkąd 30 milionów lat|temu Ameryka Południowa

{4825}{4896}odłączyła od Antarktydy,|została całkowicie odizolowana od świata.

{4900}{4971}W rezultacie kontynent|zamieszkują wyjątkowe zwierzęta.

{4975}{5021}Takie osobliwości jak Doedicurus,

{5025}{5145}krewny pancerników,|jednak wielkości samochodu.

{5175}{5246}Nawet duże stada|roślinożerców wyglądają egzotycznie.

{5250}{5346}Na przykład ten Macrauchenia nie jest|spokrewniony z żadnym ze współczesnych ssaków.

{5350}{5446}Oczywiście wystepują też rodzime drapieżniki-

{5450}{5521}nielotne Ptaki Grozy.

{5525}{5621}Te trzymetrowe olbrzymy to Phorusrhacosy.

{5625}{5696}Kiedy,|na skutek dryfowania kontynentu,

{5700}{5771}doszło do zderzenia z Ameryką Północną,

{5775}{5846}odosobnienie tych zwierząt dobiegło końca.

{5850}{5896}Przez lądowy pomost|przybyły nowe gatunki ssaków,

{5900}{5971}by skolonizować ten egzotyczny ląd.

{5975}{6092}Życie już nigdy nie będzie takie jak dawniej.

{6150}{6196}Wśród przybyszów były także koty.

{6200}{6271}Przedtem żaden z nich nigdy nie|zawitał do Ameryki Południowej.

{6275}{6395}Obecnie na równinach panują jednak szablozębne.

{6425}{6496}Półząb przejął klan trzy lata temu,

{6500}{6571}łamiąc przy tym jedną szablę.

{6575}{6696}Aktualnie grupa składa się z czterech|dorosłych samic i ich potomstwa.

{6700}{6793}Wszystkie są dziećmi Półzęba.

{6850}{6871}Podczas swoich rządów,

{6875}{6973}Półząb był wyzwany wiele razy...

{7050}{7121}ale żadne z nich|nie było tak poważne jak to.

{7125}{7221}Dwa rywalizujące samce wtargnęły|w głąb jego terytorium.

{7225}{7321}Reakcja, jak zwykle,|jest natychmiastowa...

{7325}{7466}Jednak na przeciwko siebie ma|współpracujących ze sobą braci.

{7500}{7571}Nawet jak na Smilodona,

{7575}{7621}Półząb jest potężnych rozmiarów,

{7625}{7696}lecz jak dotąd nie walczył|z dwoma przeciwnikami jednocześnie.

{7700}{7799}Tym razem nie ma większych szans.

{7975}{8046}Samice odczytały nadchodzące|sygnały i zaczęły wycofać się -

{8050}{8176}ich najważniejszym|zadaniem jest ochrona potomstwa.

{8250}{8346}Walki mogą być brutalne,|a Półząb ma najwięcej do stracenia -

{8350}{8485}nie tylko władztwo nad rodem,|ale, być może, także życie.

{9050}{9221}Dla braci nie jest równorzędnym przeciwnikiem.|Zrozumiawszy to, Półząb pośpiesznie wycofuje się.

{9225}{9271}Uniknął przynajmniej poważynych obrażeń,

{9275}{9346}ale to dopiero początek jego problemów.

{9350}{9484}Życie samotnego samca to|bezlitosna walka o przetrwanie.

{9650}{9746}Półząb nie musiał sam zdobywać|pożywienia przez trzy lata.

{9750}{9846}W grupie polowały za niego samice.

{9850}{9946}Wyrzutek z bogatych pastwisk,|kontrolowanych teraz przez braci,

{9950}{10046}podąża do lasu|na obrzeżach starego terytorium,

{10050}{10146}gdzie musi nauczyć się jak przetrwać.

{10150}{10221}Jak wielu mu podobnych, ma niewielkie szanse.

{10225}{10346}Doedicurusy, na ten przykład,|są nie tylko dobrze opancerzone, ale i ogromne.

{10350}{10421}To są starożytni krewni pancerników,

{10425}{10524}jednak ważą prawie 300 razy tyle.

{10625}{10696}Nabjana ćwiekami narośl na ich|ogonie może ważyć nawet do 40 kg -

{10700}{10771}tyle co kula armatnia.

{10775}{10846}Samce używają tej strasznej defensywnej broni,

{10850}{10896}głównie do walk o samice,

{10900}{10999}chcąc zmusić rywala do uległości.

{11075}{11212}Przegrywający kończy czasem|nie tylko ze zdruzgotaną dumą.

{11375}{11464}W klanie narasta napięcie.

{11475}{11546}Samice, kiedy mają potomstwo,

{11550}{11648}nie dopuszczają do siebie braci.

{11775}{11886}Pokonanie Półzęba, to tylko część batali.

{11950}{12021}Jeśli bracia chcą|zdobyć pełną władzę nad rodem,

{12025}{12117}muszą zabić wszystkie młode.

{12250}{12345}Tymczasem Półząb w poszukiwaniu|jedzenia wchodzi coraz głębiej w las,

{12349}{12463}ale to zadanie staje się coraz trudniejsze.

{12474}{12570}W gęstym poszyciu znalazł|azyl jeszcze jeden kolos - leniwiec,

{12574}{12676}ale nie jest to zwyczajny leniwiec.

{12699}{12745}To Megatherium -

{12749}{12836}olbrzymi leniwiec lądowy.

{12849}{12870}Ma ogromne pazury,

{12874}{12945}od nosa do ogona mierzy sześć metrów,

{12949}{12995}i waży więcej niż słoń.

{12999}{13152}Bardzo się różni od swojego|dalekiego krewniaka, leniwca nadrzewnego.

{13174}{13278}Półząb porusza się bardzo ostrożnie.

{13299}{13395}Leniwiec słynie z imponującej obrony.

{13399}{13470}Małe kości pod jego|skórą działają jak kolczuga.

{13474}{13594}Dorosłe osobniki są praktycznie niezniszczalne.

{13624}{13737}Półząb mądrze obchodzi go szerokim łukiem.

{13999}{14131}Minęło kilka tygodni,|pora deszczowa trwa już na dobre.

{14174}{14220}Samice zrobiły wszystko co w ich mocy,

{14224}{14295}ale tylko dwoje potomków|Półzęba zdołało przetrwać.

{14299}{14406}Samce są dla nich ciągłym zagrożeniem.

{14449}{14545}Bracia spędzają dużo|czasu patrolując nowe terytorium,

{14549}{14693}oznaczając granice swoim zapachem,|ku przestrodze innym samcom.

{14824}{14920}Nie zaatakują młodych,|kiedy w pobliżu jest ich matka.

{14924}{14995}Jednak ta musi je opuścić,|by udać się na polowanie.

{14999}{15070}W tym czasie kociaki są|w największym niebezpieczeństwie.

{15074}{15199}Matka chroni je więc,|ukrywając w gęstym poszyciu.

{15299}{15345}Podczas nieobecości samic,

{15349}{15475}bracia znaleźli się|niebezpiecznie blisko kryjówki.

{15524}{15625}Życie tych młodych wisi na włosku.

{15649}{15765}Ich jedyną szansą jest pozostanie bez ruchu.

{16274}{16370}Na równinach spotkać można liczne stada Macraucheni.

{16374}{16520}Unikalne stworzenia Ameryki Południowej,|ostatnie ze swojego rodzaju.

{16524}{16629}Stanowią pierwszy cel dla Smilodonów.

{16949}{17020}Macrauchenia są szybkimi|i ostrożnymi zwierzętami.

{17024}{17070}Smilodony muszą wykazać się wyjątkową cierpliwością,

{17074}{17145}aby dostać się wystarczająco blisko zdobyczy.

{17149}{17270}Samice polują wspólnie,|posuwając się wolno naprzód, zastawiając pułapkę.

{17274}{17345}Osaczają to stado już od dwóch godzin.

{17349}{17445}Stopniowo rozdzielają się, dominująca samica zatacza szeroki łuk

{17449}{17536}próbując otoczyć zdobycz.

{17549}{17645}Smilodony są potężnymi zabójcami,|zdolnymi do nagłych przyspieszeń,

{17649}{17720}ale nie są przystosowane do długich pogoni.

{17724}{17868}Jeśli nie podejdą wystarczająco blisko,|nie mają żadnych szans.

{18299}{18427}Jeden fałszywy ruch|i będą musiały zaczynać od nowa.

{18899}{19027}Dominująca samica|kieruje stado wprost na pozostałe.

{19899}{19945}Wybrawszy cel,

{19949}{20024}koty otaczają go.

{20299}{20395}Macrauchenie są nieprawdopodobnie zwotne -

{20399}{20516}ofiary kluczą,|wybijając z rytmu ścigających.

{20549}{20595}Ale właśnie dlatego|Smilodony polują w grupach.

{20599}{20700}Drugi kot powala ofiarę na ziemię.

{21074}{21170}O dziwo,|w trakcie walki o opanowanie zdobyczy,

{21174}{21330}nie używają swoich sławnych zębów.|Przez przypadek mogły by się złamać.

{21374}{21420}Na początku starają się ciężarem swoich ciał

{21424}{21537}przycisnąć do ziemi zmagające się zwierzę.

{21649}{21798}Dopiero kiedy ofiara jest|całkowicie pokonanna, w ruch idą szable.

{21874}{21945}Są to niezwykle precyzyjne|i efektywne narzędzia mordu.

{21949}{22045}Ich zęby równocześnie tamują obieg krwi

{22049}{22095}i dławią tchawicę.

{22099}{22145}Jedno ugryzienie i zwierzę jest martwe.

{22149}{22245}Jednak nie wszystko jest takie proste.

{22249}{22345}Śmiercionośne 20 centymetrowe szable są bardzo kruche.

{22349}{22395}Smilodony nie mogą gryźć kości,

{22399}{22495}mogą zjeść tylko mięsiste części zdobyczy.

{22499}{22595}To jest wielkie marnotrawstwo,|coś, co nie ujdzie uwadze

{22599}{22718}innych mięsożerców występujących na równinach.

{22874}{22945}Ptaki Grozy nie przepuszczą żadnej okazji.

{22949}{23020}Zostały wyparte z pozycji najpotężniejszych drapieżników,

{23024}{23168}ale dzięki kotom,|szybko znalazły nowe możliwości przetrwania .

{23499}{23620}Smilodon może zjeść tyle,|na ile pozwolą mu szable.

{23624}{23720}Kiedy samice odchodzą,|ptaki dojadają resztki.

{23724}{23845}Ameryka Południowa nie jest jedynym miejscem|gdzie Ptaki Grozy dobrze siebie radzą.

{23849}{23920}Kiedy tylko otworzyło się przejście|do Ameryki Północnej, ptaki były

{23924}{23995}jednymi z niewielu stworzeń,|które pomyślnie zadomowiły się na północy.

{23999}{24070}Kiedy one jedzą pozostałości,

{24074}{24209}ich kuzyni opływają w dostatki w Teksasie i na Florydzie.

{24224}{24355}Wymarły tuż przed pojawieniem się współczesnych ludzi.

{24499}{24595}Po polowaniu, matka wraca|do miejsca gdzie ukryła młode,

{24599}{24722}tak jak robiła to|kilka razy w ubiegłym tygodniu.

{24774}{24820}Przyzywa je,

{24824}{24937}lecz jej wołanie pozostaje bez odpowiedzi.

{25249}{25295}W pobliżu zauważono Półzęba

{25299}{25443}wędrującego na obrzeżach terytorium,|którego był kiedyś władcą.

{25499}{25545}Jednak tam,|gdzie kiedyś pozostawiał swój zapach,

{25549}{25654}teraz może wyraźnie wyczuć woń braci.

{25749}{25862}To nie jest jedyny znak, jaki pozostawili.

{26074}{26195}Wraz ze śmiercią młodych,|zerwana została ostatnia więź łącząca go z grupą.

{26199}{26280}Przejęcie jest pełne.

{26649}{26720}Spoglądając na wychudzonego Półzęba,|który zacznyna gasnąć w oczach,

{26724}{26865}oczywistym staje się to,|że jego kondycja nie jest najlepsza.

{26874}{26970}Świta i Półząb wykorzystuje|swój doskonały wzrok

{26974}{27070}by zapolować przy słabym świetle.

{27074}{27145}Samiec Macrauchenii żyje poza stadem

{27149}{27220}i często przychodzi w pobliskie zarośla,

{27224}{27367}by przy pomocy swojego|długiego nosa wyskubywać świeże liście.

{27499}{27620}Półząb czeka i pozwala|Macrauchenii podejść jeszcze bliżej.

{27624}{27737}Tym razem nie może sobie pozwolić na błąd.

{27899}{27970}Lecz pojawienie się olbrzymiego leniwca niweczy wszelkie plany.

{27974}{28045}Przedziera się on przez|poszycie z takim hałasem,

{28049}{28157}że zdobycz Półzęba zaczyna się oddalać.

{28174}{28254}To teraz albo nigdy.

{28524}{28620}Półząb jest zbyt słaby,|by ścigać ofiarę.

{28624}{28670}Im dłużej nie zdobędzie pożywienia,

{28674}{28778}tym mniejsza szansa, że tego dokona.

{28999}{29045}Jest coraz bardziej zdesperowany,

{29049}{29177}stale patroluje ten sam obszar,|aż do późnego ranka.

{29324}{29445}Blisko krawędzi lasu zauważył samicę Macrauchenii z młodym.

{29449}{29545}Roslinożercy bardzo|oddalili się od swojego stada.

{29549}{29639}Być może tym razem się uda.

{29999}{30095}Błyskawiczne uderzenie masywnego dzioba i pazurów,

{30099}{30237}wyrosłego jak spod ziemi Ptaka Grozy,|pozbawia życia młode.

{30374}{30445}Jednak, jeszcze nie wszystko stracone.

{30449}{30538}Wykorzystuje swoją szansę.

{30899}{30970}Padlina jest jego ostatnią nadzieją.

{30974}{31020}Jednak, po pochwyceniu zdobyczy,

{31024}{31119}Półząb oddala się z zagajnika.

{31349}{31445}Niedaleko są bracia,|którzy przegnali Półzęba.

{31449}{31593}Po śmierci ostatniego dziecka,|klan w pełni zaakceptował braci.

{31699}{31770}Pozostłe młode są tolerowane przez samców,

{31774}{31914}gdyż są to samice,|które wkrótce osiągną dojrzałość płciową.

{31949}{32045}Bez potomstwa przy piersi|starsze samice ponownie wchodzą w okres rui.

{32049}{32170}Zabicie dzieci Półzęba|nie było tylko aktem bezmyślnej przemocy.

{32174}{32220}Dzięki usunięciu z drogi obcego potomsta,

{32224}{32295}bracia mogą teraz doczekać się własnego

{32299}{32415}i przekazać swoje geny następnemu pokoleniu.

{32574}{32645}Krótko mówiąc,|wszystko wraca do normy.

{32649}{32768}Młode samice wprawiają się w sztuce polowania.

{32849}{32920}Chociaż Doedicurus, którego wybrały

{32924}{33040}nie przejawia zainteresowania dla tych gier.

{33299}{33345}Pora Deszczowa przeminęła.

{33349}{33445}Półząb nie był widziany od wielu tygodni.

{33449}{33520}Jednakże, jego stary klan jest bardzo widoczny.

{33524}{33595}Poluje co kilka dni,

{33599}{33719}dzisiaj ponownie|wszystcy zjedzą smaczny obiad.

{33749}{33845}Jak zwykle, Ptaki Grozy są niedaleko,

{33849}{33945}ale tym razem pojawił się|jeszcze jeden padlinożerca - Megatherium.

{33949}{33995}Zwykle są roslinożercami,

{33999}{34120}ale czasami jedzą też mięso,|by uzupełnić swoją dietę.

{34124}{34276}Kiedy mają na nie ochotę,|nic nie jest w stanie stanąć im na drodze.

{34574}{34645}Jeden z braci został zabity.

{34649}{34804}Pozostałe Smilodony szybko uciekają,|pozostawiając zdobycz olbrzymowi.

{34874}{34895}W mignieniu oka,

{34899}{35001}Megatherium zmienił sytuację klanu.

{35024}{35126}Teraz pozostał tylko jeden z braci.

{35324}{35370}Po kilku dniach|ponownie pojawił się Półząb.

{35374}{35495}Musiał dokładnie|obserwować swoje dawne terytorium.

{35499}{35570}Koty mają tak silne powonienie,

{35574}{35670}że po zapachu mogą|poznać nie tylko tożsamość,

{35674}{35695}ale nawet stan zdrowia osobnika,|który zostawił ślad.

{35699}{35770}W tym przypadku|ślady są jednoznaczne -

{35774}{35908}tam gdzie były kiedyś dwa samce,|teraz jest tylko jeden.

{36124}{36220}W klanie, sprawy nie układają|się po pomyśli jedynego samca.

{36224}{36295}To nie on zajmował|dominującą pozycję i wydaje się,

{36299}{36421}że samice ponownie|stają się bardzo niespokojne.

{36574}{36670}Lecz to nie o samice|martwi się ocalały brat.

{36674}{36745}Jest tylko kwestią|czasu zanim pojawią się

{36749}{36844}inne samce chcące przejąć ród.

{37123}{37169}Dalej patroluje swój teren,

{37173}{37301}ale wyzwanie nadejdzie|wcześniej niż się spodziewał.

{37398}{37444}Półząb powrócił.

{37448}{37494}Zachęcony przez sygnały

{37498}{37630}nie traci czasu|i próbuje odzyskać władztwo nad klanem.

{37673}{37781}Świeży zapachu śladu prowadzi go dalej.

{38273}{38344}Trzy miesiące po tym|jak stracił ród na rzecz braci,

{38348}{38468}Półząb ponownie|staje walki o swoje terytorium.

{38698}{38793}Tym razem szanse są wyrównane.

{39573}{39728}Walka jest krótka i brutalna,|ale to Półząb wychodzi z niej zwycięsko.

{39873}{39944}Brat został pokonany...

{39948}{40028}i śmiertelnie ranny.

{40148}{40301}W przeciwieństwie do Półzęba,|ten kot nie będzie miał drugiej szansy.

{40423}{40548}Nadszedł kres krótkich|i gwałtownych rządów braci.

{40998}{41044}Rok później znajdujemy Półzęba otoczonego

{41048}{41119}przez swoje nowe potomstwo.

{41123}{41215}Ponownie jest królem równin.

{41298}{41369}Smilodony były drapieżnikami, które odniosły duży sukces.

{41373}{41469}Wymarły nie tak dawno, bo dopiero ok 10.000 lat temu.

{41473}{41569}Świat wokół nich za bardzo się zmienił.

{41573}{41644}Klimat stał się chłodniejszy|i bardziej suchy.

{41648}{41744}Zniknęła duża zwierzyna,|w której zabijaniu się wyspecjalizowali.

{41748}{41794}Świat szablozebnych

{41798}{41869}dobiegł kresu.

{42048}{42144}W ostatnim odcinku,|będzie dużo, dużo zimniej.

{42148}{42269}Odwiedzimy naszych przodków|w epoce lodowcowej, 30.000 lat temu.

{42273}{42319}To były bardzo trudne czasy,

{42323}{42444}w których pojawiły się jedne|z najbardziej przerażających ssaków w historii -

{42448}{42508}mamuty. {1250}{1321}Przez ostatni pięćdziesiąt milionów lat| klimat świata

{1325}{1396}zaczyna powoli się oziębiać.

{1400}{1496}Ale coś jeszcze pomogło|przechylić szale.

{1500}{1596}Zmiana orbity Ziemi|na odleglejszą od Słońca.

{1600}{1671}Spowodowało nadejście Epoki Lodowcowej.

{1675}{1746}Warunki dla wszelkiego życia stały się|szalenie niebezpieczne,

{1750}{1842}Nawet dla potężnych mamutów.

{1975}{2096}Pada wczesny jesienny śnieg,który wszystko ukrywa|a staw ledwie zamarzł.

{2100}{2237}Pod tą młodą samicą załamał się lód|i jest teraz w pułapce

{2275}{2371}Pomiędzy mamutami są mocne więzi|- stado nie opuszcza

{2375}{2421}Zdanej na własne siły ich siostry.

{2425}{2588}Czeka w pobliżu, przygnębione i bezsilne.|Swą obecnością chce ją pocieszyć.

{2950}{3065}Wkrótce zaczynają sie zbierać padlinożercy.

{3325}{3421}Sytaucja może potrwać kilka dni|zanim samica umrze a stado

{3425}{3471}nie może sobie pozwolić sobie|na tak długie czekanie.

{3475}{3521}W końcu zmuszone jest ją opuścić.

{3525}{3694}Muszą się przemieszczać dalej by uciec|przed nadchodzącą zimą Epoki Lodowcowej.

{3975}{4046}Pomimo kilku miesięcy lata|jest trudno zasugerować,

{4050}{4121}Że świat jest w środku Epoki Lodowcowej.

{4125}{4246}Niekończące sie morze trawy i kwiatów|jest pożywieniem dla rozmaitych zwierząt.

{4250}{4396}A tylko kilka metrów w dół ziemia jest|stale zamarznieta całymi latami.

{4400}{4496}Na biegunach jest takie zlodowacenie,|że poziomy mórz i oceanów

{4500}{4546}dramatycznie opadły.

{4550}{4621}Gdyby w tej chwili nie było Epoki Lodowcowej,|to ta łąka stałaby się

{4625}{4671}dnem Morza Północnego.

{4675}{4816}Jest ona jak magnes dla milionow|zwierząt pasących się latem.

{4825}{4959}Największymi roślinożercami z|nich wszystkich są mamuty.

{5075}{5146}W tym programie będziemy podążać za jednym,|szczególnym stadem w ich

{5150}{5221}rocznym zmaganiu sie z napotykanymi trudnościami.

{5225}{5321}Jak wszystkie mamucie stada, te także|składa się głównie z samic kiedy to

{5325}{5346}samce opuściły je w momencie osiągnięcia dojrzałości.

{5350}{5421}Jest pięć dojrzałych samic,|dziesięcioletni samiec,

{5425}{5565}i najmniejszy ze wszystkich, sześciomiesięczny młody samiec.

{5575}{5746}Urodzony na wiosne nie miał jeszcze okazji|doświadczyć jak zima potrafi być okrutna.

{5750}{5846}Najstarszy członek jest dominującą samicą.

{5850}{5946}Przeżyła jakieś 40 zim|i to jej doświadczenie

{5950}{6081}zapewnia przetrwanie stadu|kiedy są ciężkie przejścia.

{6250}{6371}Mamuty są tylko jednymi z wielu zwierząt roślinożernych|które cieszą sie obfitością lata.

{6375}{6471}Wszystkie są zwierzętami przystosowanymi dom mroźnego klimatu.

{6475}{6596}Mamuty i bizony maja charaktrerystyczne|kudłate futro podczas gdy

{6600}{6671}antylopy Saiga mają inne przystosowanie.

{6675}{6819}Obszerne komory nosowe pomagaja ogrzac|powietrze przed wdechem.

{6925}{7068}Takie zagrywki nie są zaskoczeniem|ale są także i drapieżniki.

{7125}{7171}W lecie człowiek poluje na tych równinach.

{7175}{7271}Fizycznie nie jest przystosowany|by radzić sobie z zimnem,

{7275}{7453}ale zamiast tego odziewa sie w zwierzęce|skóry i tkaninowe ubrania|by siebie chronić.

{7525}{7621}Ci drapieżnicy specjalizują się w drobnej zwierzynie|i rzadko kiedy zapoluja na coś większego

{7625}{7696}i niebezpieczniejszego jak mamuty.

{7700}{7821}Ale mamuty są jednak nie mniej bardzo|ważne dla nich.

{7825}{7896}Z tak małą ilością drewna dostępną|na równinie zbierają

{7900}{7971}kły martwych zwierząt by zbudawać|z nich chaty a nawet użyć

{7975}{8055}ich kości jako opał.

{8075}{8171}Są najbardziej pomysłowymi stworzeniami|zdolnymi wykorzystać

{8175}{8258}każde dostępne źródło.

{8375}{8471}Ze wszystkich letnich gości|najliczniejszymi są muchy,

{8475}{8594}które są stałym źródłem|rozdrażniania mamutów.

{8650}{8721}Jednakże ludzie nauczyli się czegoś na ich temat.

{8725}{8796}Mielą na pył minerał zwany Ochre, który

{8800}{8898}pomaga trzymac insekty z daleka.

{8975}{9071}Nadchodzi jesień, ta równina stanie sie zamarznietym pustkowiem,

{9075}{9171}więc mamuty spieszą się jak tylko mogą|dopóki jest jeszcze lato.

{9175}{9296}Jedzą po 180 kilogramów trawy dziennie,|przy tym samce kojarzą się

{9300}{9406}z samicami jak tylko jest to możliwe.

{10200}{10271}Rozpoczęła sie wczesna i bardzo mroźna jesień.

{10275}{10381}Mamuty wciąż są na nocnych równinach.

{10400}{10471}Te stworzenia są potomkami|nieowłosionych słoni z Afryki

{10475}{10546}ale stały się żywymi fortecami|stawiającymi opór zimnu.

{10550}{10621}Pod ich skóra maja warstwę|tłuszczu grubą na 10 cm

{10625}{10671}dla dodatkowej izolacji.

{10675}{10746}Mają także małe uszy i krótki ogon by zapobiec

{10750}{10821}przed zbytnią utratą ciepła.

{10825}{10921}Na wierzchu tego wszystkiego mają|charakterystyczny dywan z włosów,

{10925}{11021}który teraz urósł do metra długosci|- to jest reakcja ich ciał

{11025}{11108}na spadek temperatury.

{11325}{11477}Po minięciu tygodnia, klimat zaczął pokazywać swe prawdziwe oblicze.

{11500}{11596}Ludzie już opuścili równiny i udali się |w poszukiwaniu schronień

{11600}{11708}łagodniejszej pogody dalej na południe.

{11825}{11896}Wkrótce mamuty też odejdą.

{11900}{11996}Przy małej ilości trawy,|braku ochrony od mroźnego wiatru

{12000}{12096}a także wahań temperatury od minus 50|do minus stu stopni,

{12100}{12203}nawet one muszą ruszyć na południe.

{12225}{12296}Epoka lodowcowa jest tylko faktem jednym z wielu,

{12300}{12396}Dwa i pół miliona lat temu|klimat Ziemi zaczął sie zachowywać jak

{12400}{12471}na huśtawce - okresy ciepła i zimna.

{12475}{12571}Jak dotąd było prawie 50 Epok Lodowcowych,

{12575}{12664}ale ta jest najzimniejsza.

{12725}{12796}Dominująca samica zdecydowała, że nadszedł już czas|wskazując głową w kierunku

{12800}{12904}mniej wystawionych alpejskich dolin.

{13025}{13151}To jest 400 km podróż,|którą odbywają każdego roku.

{13825}{13896}Dla Megaloceros, jesień nie jest|czasem do podróży,

{13900}{13946}to jest czas do odbycia godów.

{13950}{14021}Te samce walczą o harem samic,|które znajdują się w pobliżu.

{14025}{14096}Zwycięzca bierze wszystko.

{14100}{14196}Megaloceros są oldbrzymymi krewniakami jeleni,|a samce posiadają

{14200}{14271}imponujące poroże.

{14275}{14346}Każdy z rogów jest wielkości dorosłego człowieka.

{14350}{14521}Zaskakującym jest fakt,że pomimo takiego|ciężaru mogą chodzić z podniesioną głową.

{14525}{14596}Wyczerpani walką nie zauważyli,

{14600}{14674}że są w pułapce.

{14875}{15046}Ludzie są teraz drapieżnikami w przeciweństwie do przodków.|Nie używaja siły tylko strategii

{15050}{15146}zaganiając Megaloceros pomiędzy drzewa,|gdzie ich rogi

{15150}{15196}blokują dalszą ucieczkę.

{15200}{15338}Tylko jeden z nich mial na tyle energii,|ażeby się przebic.

{16225}{16321}Ludzie będą musieli wziąść to|co potrzebują tak szybko jak tylko mogą

{16325}{16446}zanim padlinożercy Epoki Lodowcowej jak wilki,|lwy i hieny zbiorą się

{16450}{16551}tworząc to miejsce niebezpiecznym.

{16925}{17046}Już połowa drogi z nimi,|mamuty sobie dobrze radzą.

{17050}{17121}ale dla jednego członka stada|jest to ciągła walka,

{17125}{17171}Dla najmłodszego.

{17175}{17221}To jest jego pierwsza zima.

{17225}{17341}Wielu jednoroczniaków nie zobaczyło drugiej.

{17475}{17546}Szybko są łapani przez inne migrujące zwierzęta.

{17550}{17671}Ludzie także się udają w kierunku Alp,|gdzie obszerne sieci jaskiń

{17675}{17721}są perfekcyjną ochroną przed zimą.

{17725}{17796}Dominująca samica bacznie obserwuje ich|a ludzie wiedzą, że lepiej

{17800}{17890}nie podchodzić zbyt blisko.

{18400}{18496}Dni mijają a młody mamut|ma coraz większe kłopoty.

{18500}{18612}Ma trudności z utrzymaniem się na nogach.

{18625}{18721}Matka zostaje przy nim ale stado|nie może na nich czekać,

{18725}{18835}matka z małym zaczynają zostawać w tyle.

{19000}{19096}Na tym snieżnym pustkowiu lew móglby się|wydawać nie na miejsciu, ale w tym czasie

{19100}{19196}był on w Europie, a teraz|młody mamut,będący w opałach, jest

{19200}{19372}kawałkiem miesa, które może być przyniesione|przez lwa jaskiniowego do jego nory.

{19400}{19496}Broniony przez dorosłego|dziecko jest stosunkowo bezpieczne,

{19500}{19646}ale lew kontynuuje podchody mając nadzieje,|że matka zrobi jakiś błąd w baczeniu na małego.

{19650}{19779}Nasza para teraz już zupełnie odłączyła się od stada.

{20000}{20096}W oddali inne mamuty odbywają tą samą podróż.

{20100}{20196}To jest dorosły samiec i|podróżuje samotnie.

{20200}{20271}Na jego drodze pojawiły się lwy|zajadające się maruderem,

{20275}{20406}w tym przypadku to nie był|młody mamut tylko człowiek.

{20800}{20846}Lwy będą musiały dać mu przejść.

{20850}{20976}Nic nie staje na przeszkodzie|w migracjach mamutów.

{21125}{21221}Mamuty są towarzyskimi zwierzętami a|lasy dookoła stają się gęstsze,

{21225}{21331}więc małe stada zaczynają się łączyć.

{21375}{21471}Wkrótce setki mamutów bedą się przewijać|podąrzających ich szlakiem przez zimowe

{21475}{21546}niziny Europy.

{22000}{22096}Dla mamutów w rejonie Alzacji,|ukształtowanie terenu staje sie dramatyczne,

{22100}{22221}płaskie równiny przeistoczyły się|teraz w wzgórza i doliny.

{22225}{22346}Żyje tu inny gatunek człowieka,|Neandertalczyk.

{22475}{22546}Jest on niższy niż inni ludzie i

{22550}{22621}jak inne zwierzęta Epoki Lodowcowej|ich nosy sa duże by

{22625}{22671}ogrzewać wdychane powietrze.

{22675}{22796}Raczej nie migrują, pozostają w|tej samej dolinie przez cały rok,

{22800}{22896}by przetrwać najgorszą zimę|w pytkich jaskiniach.

{22900}{23021}Lecz w tej ostatniej Epoce Lodowcowej|ich liczebność spadła.

{23025}{23138}Teraz są gatunkiem zagrożonym wyginięciem.

{23325}{23446}Innym zwierzęciem, które nie podróżuje zimą|na południe jest nosorożec włochaty.

{23450}{23546}Jest on krótkowidzem,|dorosły samiec nawet nie zauważył

{23550}{23684}Neandertalczyka znajdującego się zaledwie 50 m od niego.

{23750}{23878}Przez chwilę Neandertalczyk|nie zauważył go również.

{24025}{24121}Nosorożce dają się łatwo zaskoczyć,|zaczynają szarżować jeżeli

{24125}{24171}coś je zaskoczy.

{24175}{24246}Nawet gdy odległość bedzie zbyt duża|żeby zobaczyć Neandertalczyka,

{24250}{24321}ale jego zmysł powonienia jest lepszy niż wzroku.

{24325}{24411}Nosorożec poczuł zapach.

{25200}{25296}Szczęściem dla Neandertalczyka jest to,|że jego gatunek jest silniejszy i

{25300}{25371}bardziej masywnie zbudowany niż inni ludzie.

{25375}{25554}Grube kości i większa klatka piersiowa pomagają|mu w prowadzeniu twardego stylu życia.

{26250}{26371}Po przebyciu prawie 400 km w dwa|tygodnie stado przybywa

{26375}{26446}do podnóża Alp.

{26450}{26496}Tutaj, pod osłoną lasów i dolin będą

{26500}{26569}spędzać zimę.

{26725}{26821}Tutaj jest ochrona od mroźnego|wiatru a także pożywienie.

{26825}{26896}Dzięki im bardzo zwinnym trąbom,|te roślinożerne zwierzęta mogą

{26900}{26996}podtrzymywać sobie drzewa,|jak ten świerk,

{27000}{27140}kiedy ich zwykłe jedzenie jest|zakopane pod grubym śniegiem.

{27375}{27521}Tydzień później dominująca samica|usłyszała znajome nawoływanie.

{27550}{27687}Młode i jego matka jako ostatni|dołączają do reszty stada.

{28300}{28371}Dotykając każdego swoimi trąbami|członkowie stada odnawiają

{28375}{28471}więzi z parą.Najbardziej niebezpieczna|część zimy sie skończyła i

{28475}{28548}młode przeżyło.

{29200}{29296}W Epoce Lodowcowej wiosna przychodzi późno.|Jest maj, rzeczy powoli zaczynaja się

{29300}{29449}nagrzewać i topnieje snieg|spod którego pojawia sie dywan kwiatów.

{29475}{29571}Wraz ze wzrostem temperatury nosorożec włochaty zaczyna linieć

{29575}{29671}i teraz nie jest już tak porośniety jaki był wcześniej.

{29675}{29746}Mamuty także już zrzuciły swe długie zimowe futra

{29750}{29892}by zostawić na sobie tylko kilkucentymetrową warstwę sierści.

{29950}{30021}Młode przetrwało zimę w zdrowiu i

{30025}{30171}przestał być karmiony przez matkę,|spędza więcej czasu z dala od niej.

{30175}{30296}Teraz też nie jest najmłodszy.|W stadzie pojawił sie nowy członek

{30300}{30379}kilka tygodni temu.

{30450}{30525}To mała samiczka.

{30750}{30821}Tymczasem nosorożce znów zaczęły ucztować.

{30825}{30896}Dwa samce walczą o terytorium.

{30900}{30946}Ale ich zmagania nie zawsze kończą sie przemocą.

{30950}{31046}Ryją rogami ziemię do momentu| az jeden z nich się wycofa

{31050}{31146}i zostawi obszar dla zwycięzcy.

{31400}{31496}Kiedy zima się tutaj kończy,|północne równiny nadal

{31500}{31621}rozmarzaja więc stado spędzi|tu jeszcze dwa tygodnie.

{31625}{31696}To daje nojnowszemu nabytkowi stada troche|czasu do nabrania siły w

{31700}{31828}nogach zanim sie zacznie podróż spowrotem na północ.

{32025}{32121}Jest także ujemna strona tego wszystkiego,|pogoda - owady stają się

{32125}{32196}znów problemem.

{32200}{32305}Ale gdzie jest błoto tam jest sposób.

{32550}{32696}Dobra błotnista kąpiel pomoże uchronić przed owadami kąsającymi.

{32750}{32857}Albo mamuty robią to tylko dla zabawy.

{34075}{34196}Jak podczas jesieni, tylko że w drugą stronę,|wielkie mamucie karawany formują się raz jeszcze

{34200}{34310}Nadszedł czas skierowania sie na północ.

{34475}{34546}Wkrótce góry będą z nimi ale wejda na

{34550}{34637}niebezpieczne terytorium.

{34850}{34921}Neanedartalczycy czekają.

{34925}{34996}Dla nich mamuty idące na północ|jest jednym z najważniejszych momentów

{35000}{35046}w roku.

{35050}{35171}Ryzykuja zdrowiem a nawet życiem,|ażeby zapolować na nie.

{35175}{35296}Aby upolować mamuta potrzebują|wykorzystać każdą sposobność.

{35300}{35396}Czekają do zmierzchu kiedy urwisko|stanie sie niemal niewidoczne, wtedy mogą

{35400}{35514}efektywnie użyć swoje tajnej broni - ognia.

{37900}{37971}The Neandertalczycy schodzą na dół urwiska by dobić

{37975}{38021}i zabić.

{38025}{38115}Jeden z mamutów nadal żyje.

{38325}{38421}Neandertalczycy są najlepszymi myśliwymi|i dlatego przetrwali

{38425}{38496}ponad 260,000 lat.

{38500}{38596}Ale maja tez słabość -Nie przystosowują sie dobrze do zmian.

{38600}{38696}W wyniku cięższego klimatu i|nadejściu nowych ludzi,

{38700}{38796}Neandertalczycy szybko znikają.

{38800}{38910}Przez następne 2000 lat odejdą zupełnie.

{39000}{39071}Stado w końcu przybywa spowrotem na północne równiny.

{39075}{39201}Na szczęście obydwoje najmłodszych przeżyło podróż.

{39225}{39296}Stado niemniej jednak odniosło poważna stratę.

{39300}{39346}Nie ma wśród nich dominującej samicy.

{39350}{39468}Została zabita podczas ataku Neadertalczyków.

{39475}{39596}Teraz jej siostra bedzie prowadzić stado w przyszłości.

{39600}{39696}Mamuty będa jeszcze trwały przez 24,000 lat.

{39700}{39771}Sa wspaniale dostosowane do tego zimnego świata.

{39775}{39954}Ale kiedy znów będzie ciepło, trawiaste|równiny, od których mamuty sa zależne, znikną.

{40000}{40096}Ludzie mają różną przyszłość przed sobą.

{40100}{40196}Kiedy nadchodzą zmiany, będą zdolni do zajęcia się tym ponieważ

{40200}{40361}mogą się przystosować|i są zdolni do przystosowania świata do ich potrzeb.

{40400}{40518}Pewnego dnia zaczną spoglądać na to wszystko.

{41050}{41171}Odtąd zbudowaliśmy muzea i uczcić przeszłość|i spędzone dekady

{41175}{41271}studiując prehistoryczne życie.

{41275}{41468}I jeżeli wszystko to nauczyło nas czegokolwiek|to to jest to - żaden gatunek nie trwa wiecznie.

{41490}{41700}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..

{42523}{42594}Tłumaczenie: Arni 25 & Hania.

{42598}{42763}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..2199}{42270}Tłumaczenie:Hania i Arni 25.

{42274}{42439}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..www.xvidasd.com ::..

27HJH – MV4BT – Y3TDW – 6KWT6 – JHPM2

{150}{271}Przez 160 milionów lat|naszym światem rządziły dinozaury...

{275}{321}w cieniu których,

{325}{421}żyła grupa zwierząt znacznie się od nich różniących.

{425}{471}To byli nasi praprzodkowie -

{475}{546}małe, pokryte futrem |istoty, noszące miano ssaków,

{550}{681}starające się wszędzie|znaleść bezpieczne schronienia.

{750}{846}Czasy ssaków jednak dopiero nadejdą.

{850}{1021}65 milionów lat wcześniej aktywność wulkanów|zapoczątkowała zatruwanie atmosfery.

{1025}{1121}Ostatnie dinozaury zamieszkiwały na chorującej planecie,

{1125}{1196}kiedy z kosmosu nadeszła....

{1200}{1262}Zagłada.

{1300}{1371}W Ziemię uderzył meteoryt|o średnicy 10 kilometrów,

{1375}{1474}oznamiajac koniec ery dinozaurów.

{1850}{1972}Ten serial opowiada o tym, co nastąpiło później.

{2050}{2121}Ocalałe zwierzęta łaczyła jedna,|charakterystyczna cecha -

{2125}{2171}rozmiar.

{2175}{2246}Zginęły wszystkie,|których waga przekraczała 10 kilogramów,

{2250}{2296}świat objęły we władanie maleńkie stworzenia.

{2300}{2346}Wśród nich były także ssaki.

{2350}{2396}W serialu "Wędrówki z Bestiami",

{2400}{2495}zobaczycie, jak te małe istoty

{2500}{2587}zawładnęły całym światem.

{2700}{2796}W ciągu 20 milionów lat, ssaki odnosiły niesamowite sukcesy,

{2800}{2871}aż w końcu stały się największymi, najbardziej drapieżnymi

{2875}{2971}i najpiękniejszymi stworzeniami na planecie.

{2975}{3071}Ssaki mogły przetrwać w każdym klimacie i środowisku.

{3075}{3196}Ich największą siłą była|łatwość przystosowania się.

{3200}{3292}Osiągały olbrzymie rozmiary.

{3300}{3371}Przeistaczały się w potężnych zabójców,

{3375}{3471}takich jak tygrysy szablozębne.

{3475}{3573}Zadomowiły się także w oceanach.

{3600}{3696}Następnie, po upływie około 4 milionów lat,|pojawili się pierwsi przodkowie człowieka.

{3700}{3796}Były to małpy, które zeszły z drzew|i zaczęły chodzić na dwóch nogach.

{3800}{3921}Ta epicka opowieść kończy się około 30 tysięcy lat temu,

{3925}{3996}wraz z nadejściem ery lodowcowej,|kiedy planeta oziębiła się,

{4000}{4122}a nasi przodkowie|polowali w królestwie mamutów.

{4875}{4953}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{5050}{5131}49 milionów lat temu.

{5175}{5221}Czasy te nazwano Eocenem.

{5225}{5321}Ziemia wyleczyła już rany|po ciężkim ciosie jaki zadał jej meteoryt.

{5325}{5421}Od czasów dinozaurów|wiele się jednak zmieniło.

{5425}{5521}Teraz jest dużo cieplej|i tropikalny las deszczowy

{5525}{5596}pokrył wszystkie kontynenty: od Arktyki po Antarktydę.

{5600}{5646}W tym nowym, kolorowym raju

{5650}{5773}meteoryty nie stanowiły już większego zagrożenia.

{6025}{6071}Pod pokrywą lasu

{6075}{6146}rozwijała się menażeria niesamowitych i wspaniałych stworzeń.

{6150}{6221}Panowanie pokrytych łuską|gadów stało sie odległym wspomnieniem.

{6225}{6321}Zwierzęta, które dominują|obecnie, pokryte są piórami lub sierścią.

{6325}{6396}Ssaki dobrze|przystosowały się do nowego świata,

{6400}{6471}są bardzo zróżnicowane,|jednak dotąd pozostały niewielkie.

{6475}{6643}Tak jak poprzednio, pozostają w cieniu|potężniejszych i groźniejszych stworzeń.

{7700}{7746}Mimo tego, że dinozaury dawno wymarły,

{7750}{7858}pozostawiły po sobie fatalną spuściznę.

{7925}{7996}Ich bezpośrednimi potomkami są ptaki.

{8000}{8141}Po raz pierwszy i jednyny ptaki objęły panowanie nad światem.

{8200}{8263}NOWY ŚWIT

{8850}{8896}Jest to historia 24 godzin życia

{8900}{8996}części, zagadkowego,|globalnego eoceńskiego lasu,

{9000}{9071}w obszarze, który pewnego|dnia stanie się terytorium Niemiec.

{9075}{9146}O świcie w koronie drzewa figowego

{9150}{9272}jedno stworzenie|przeżyło spotkanie ze śmiercią.

{9450}{9496}To samica Leptictidium.

{9500}{9546}Ma metr wysokości

{9550}{9621}i stanowi zwykły widok|w lesie przed 50 milionami lat.

{9625}{9671}Jej gatunek przetrwał w praktycznie

{9675}{9721}niezmienionej postaci od czasów dinozaurów.

{9725}{9795}Obecnie ich życie|wcale nie stało się łatwiejsze.

{9799}{9845}To jest ciągle niebezpieczny świat,

{9849}{9992}w którym musi podejmować ryzyko,|i prawdopodobnie umrze młodo.

{9999}{10045}Jest typowym ssakiem, opiekuje się potomstwem,

{10049}{10095}aż dorośnie i będzie mogło samo się o siebie zatroszczyć.

{10099}{10145}Zapowiada się ciężki dzień,|najlepiej gdyby nie opuszczała piskląt,

{10149}{10256}w pobliżu czai się wiele drapieżników.

{10274}{10370}Musi je jednak wyżywić, bez względu na ryzyko.

{10374}{10445}Czas w jakim może zdobyć pożywienie jest krótki

{10449}{10523}i szybko ucieka.

{10599}{10670}Chłodny poranek jest idealnym momentem do chwytania żab,

{10674}{10754}jaszczurek i owadów.

{10799}{10895}Jako zmienoocieplne, nie rozgrzały się|jeszcze w słońcu i są bardzo ospałe.

{10899}{11020}Ona jest jednak zwierzęciem stałocieplnym,|żwawym 24 godziny na dobę.

{11024}{11135}Jest to jedna z odwiecznych zalet ssaków.

{11249}{11295}Aby pomóc w wyśledzeniu zdobyczy,

{11299}{11345}natura obdarzyła ją wyczulonym słuchem

{11349}{11395}oraz superczułym węchem,

{11399}{11546}który ma duże znaczenie|w poszukiwaniu pokarmu pod pokrywą liści.

{11724}{11858}Jest także wystarczająco|zwinna aby łapać owady w locie.

{12074}{12170}Korzystny okres poranka trwa gdzinę, może dwie i szybko mija.

{12174}{12295}Powinna natychmiast wyruszyć aby zdobyć więcej pokarmu.

{12299}{12368}W tym czasie,

{12374}{12420}obszar Niemiec stanowi centrum aktywności wulkanicznej,

{12424}{12520}a cały las usłany jest gorącymi źródłami.

{12524}{12647}W niektórych miejscach tworzą się sadzawki błota.

{12799}{12870}Wrząca woda, trujący gaz oraz trzęsienia ziemi-

{12874}{12945}to obecne na każdym kroku niebezpieczeństwa,|z którymi zwierzęta nauczyły się już żyć.

{12949}{13020}Jednak nie z każdym|zagrożeniem można tak łatwo się oswoić.

{13024}{13095}Wraz ze wschodem słońca uaktywniają się|stworzenia prowadzące dzienny tryb życia.

{13099}{13209}Las ukazuje swoje groźniejsze oblicze...

{13224}{13286}..ptaki.

{13374}{13470}Znajdują się na szczycie piramidy|pokarmowej tego niesamowitego miejca.

{13474}{13520}Oto największy z nich: Gastornis,

{13524}{13664}półtonowy stos mięśni i piór o wzroście dorosłego człowieka.

{13774}{13820}To jest samica,

{13824}{13870}przez ostatnie dwa miesiące,

{13874}{13920}całe jej życie obracało się wokół|jaja znajdującego się w gnieździe.

{13924}{13970}W tej chwili jedynie godziny dzielą ją od wylęgu.

{13974}{14045}Zażarcie broni swego terytorium,

{14049}{14120}kiedy inny Gastornis znajdzie się zbyt blisko...

{14124}{14217}..rusza, by ochronić gniazdo.

{14274}{14370}Od czasu Zagłady rozwój ptaków,|podobnie jak ssaków, był pasmem sukcesów.

{14374}{14420}Co najważniejsze, stały się potężne -

{14424}{14565}wystarczająco potężne by|przejąć rolę drapieżnych dinozaurów.

{14749}{14795}Starcie dwóch gigantów.

{14799}{14870}Mały ssak ucieka.

{14874}{14954}Echo minionej epoki.

{15449}{15520}Ze względu na swoje rozmiary|Leptictidium potrzebuje dużo jedzenia.

{15524}{15570}Jest to cena jaką płacą wszystkie ssaki

{15574}{15664}za stałocieplny metabolizm.

{15674}{15745}Przy brzegu jeziora zwykle jest dużo pożywienia,

{15749}{15889}ale dzisiejszego ranka można|jedynie natknąć się na kłopoty.

{15949}{16057}Przy brzegu jeziora pojawił się intruz.

{16174}{16270}W porannym słońcy wygrzewa się Ambulocetus,

{16274}{16423}dziwaczne zwierzę, które przypłynęło|rzeką z pobliskiego wybrzeża.

{16499}{16577}Jest drapieżnikiem.

{16674}{16720}Polowanie jeszcze raz zostaje przerwane.

{16724}{16811}Musi uciekać i to szybko.

{16949}{17045}Trzymetrowy drapieżnik|człapie niezgrabnie w kierunku jeziora.

{17049}{17145}Chociaż jego przodkowie polowali na lądzie,

{17149}{17302}Ambulocetus rozwinął się tak,|że większą część życia spędza w wodzie.

{17374}{17470}Jego potomkowie pójdą jeszcze dalej.

{17474}{17545}Spoglądasz na wczesną formę wieloryba.

{17549}{17670}Ambulocetus dosłownie znaczy "chodzący wieloryb".

{17674}{17745}Dopiero dzięki następnym 10 milionom lat ewolucji,

{17749}{17845}kończyny i ogon przekształcą się w płetwy.

{17849}{17920}Pływa podobnie jak wieloryb czy delfin -

{17924}{17995}porusza ciałem w górę i na dół,

{17999}{18120}a nie na boki jak ryby lub krokodyle,|z którymi dzieli wodne środowisko.

{18124}{18245}Jest najpotężniejszym|drapieżnikiem w tym jeziorze...

{18249}{18295}...jednak nie może czuć się całkiem bezpiecznie.

{18299}{18404}Niebezpieczeństwo czai się w ukryciu.

{18449}{18545}Na dnie jeziora uwięzione są|ogromne ilości wulkanicznego gazu.

{18549}{18620}Jeżeli uwolniłby się naraz w dużej ilości,

{18624}{18765}zginęłyby wszystkie zwierzęta|w promieniu półtora kilkometra.

{18774}{18866}Jezioro jest bombą zegarową.

{18874}{18970}Jednak Ambulocetus sądzi,|że znalazł idealne miejsce

{18974}{19091}do zastosowania swojej zabójczej strategii...

{19174}{19240}..zasadzki.

{19349}{19445}Propalaeotherium, wczesna forma konia,

{19449}{19574}stanowi pierwszą dobrą|okazję na zdobycie posiłku.

{20149}{20195}Tym razem się nie udało,

{20199}{20340}lecz dzień jest długi|i Ambulocetus spróbuje jeszcze nie raz.

{20474}{20570}Dla Leptictidium skończył się|czas dogodny do polowania,

{20574}{20620}las jest teraz zbyt niebezpieczny.

{20624}{20695}Powrót matki zwiększa bezpieczeństwo|młodych pozostałych w gnieździe.

{20699}{20745}Rano nie poszło jej najlepiej,

{20749}{20870}musi więc dołożyć starań|aby następny wypad był bardziej pomyślny.

{20874}{20920}Teraz będzie spała, wieczorem

{20924}{20970}łatwiej będzie polować,

{20974}{21094}zmrok pomoże jej unikać bystrego wzroku ptaków.

{21124}{21186}POŁUDNIE

{21274}{21370}Południe, temperatura|wrasta do ponad 30 stopni.

{21374}{21445}Wszystko zamiera,|jedynie pisklę Gastornis porusza się

{21449}{21565}usiłując stłuc skorupę i uwolnić się z jaja.

{21599}{21695}Opodal, rodzina Leptictidium|cały czas pozostaje w gnieździe.

{21699}{21745}Jednak w czasie snu,

{21749}{21899}są całkowicie bezbronni i narażeni|na atak niezwykłego drapieżnika.

{22124}{22187}Mrówek...

{22199}{22298}..olbrzymich mięsożernych mrówek.

{22324}{22464}To jest największy gatunek|mrówki jaki kiedykolwiek istniał.

{22499}{22545}Ożywiają się na widok zdobyczy -

{22549}{22666}każdego stworzenia,|które nie umknie na czas.

{22824}{22895}To jest przednia straż złowieszczej, zabójczej machiny.

{22899}{22970}Za nimi znajduje się pół milionowa armia,

{22974}{23112}która maszerując przez las, ogołaca każdą zdobycz do kości.

{23224}{23322}Mrówki znalazły następną ofiarę.

{24474}{24570}W samo popołudnie Propalaeotherium żeruje,

{24574}{24645}wyszukując kiście winogron na dnie lasu.

{24649}{24720}Według współczesnych standardów|te pierwotne konie są niewielkie,

{24724}{24770}jednak te małe mieszkające w lesie zwierzęta,

{24774}{24845}są tymi od których wzięły początek.

{24849}{24895}Obecnie nie są większe od kotów.

{24899}{24970}Muszą dopiero wykształcić kopyto,

{24974}{25084}teraz ich stopa ma jeszcze cztery palce.

{25199}{25270}W lesie, w którym za każdym|drzewem może czaić się drapieżnik,

{25274}{25320}te stworzenia zachowują nieustanną czujność,

{25324}{25437}gotowe by uciec przy najmniejszym dźwięku.

{26199}{26259}WIECZÓR

{26349}{26395}Przed zachodem słońca,

{26399}{26470}Leptictidium wyrusza z gniazda.

{26474}{26590}To jest odpowiedni czas, by znowu zapolować.

{26649}{26720}Przede wszystkim musi oczyścić ścieżki dookoła drzewa.

{26724}{26795}To da jej nieznacznie większą|szansę aby pochwycić zdobycz,

{26799}{26921}a w razie ucieczki wyprzedzić nieco napastników.

{26949}{27020}Młode chcą dziś do niej dołączyć.

{27024}{27095}Dotychczas karmiąc je piersią w gnieździe

{27099}{27145}zdołała utrzymywać z dala|od niebezpieczeństw czychających w lesie.

{27149}{27220}Jednak właśnie nadszedł czas|właściwy dla wszystkich ssaków,

{27224}{27341}kiedy nie powinny już polegać na mleku matki.

{27624}{27720}Młode muszą teraz nauczyć się jak samemu znaleźć pożywienie.

{27724}{27820}Ich jedyną szansą jest naśladowanie matki.

{27824}{27870}To są bardzo ważne lekcje.

{27874}{27945}Dotyk i zapach zdobyczy

{27949}{28045}pozwoli im poznać, czy nadaje się do zjedzenia.

{28049}{28120}Tym niemniej ich szanse przeżycia są znikome.

{28124}{28250}Większość z nich zginie nie osiągnąwszy dorosłości.

{28349}{28445}Pomimo nadejścia zmierzchu,|wielu drapieżników jest nadal aktywnych.

{28449}{28520}Ambulocetus chce coś jeszcze dzisiaj upolować.

{28524}{28645}Nad brzegiem jeziora przygotowuje następną zasadzkę.

{28649}{28720}Chociaż nie ma uszu, kładąc szczęki na ziemię

{28724}{28795}wyczuwa wibracje, w ten sposób|słyszy zbliżającą się zdobycz.

{28799}{28920}Ten sam mechanizm pozwala|mu odbierać sygnały pod wodą.

{28924}{29088}Jeśli jakieś zabłąkane zwierzę|znajdzie się w pobliżu, będzie na nie czekał.

{29823}{29919}Propalaeotherium wydają się mniej czujne niż zwykle.

{29923}{29944}Całe popołudnie,

{29948}{30044}pożywiali się fermentującymi|winogronami leżącymi pod pokrywą liści.

{30048}{30119}Zawierają one niewielką ilość alkoholu,

{30123}{30257}lecz to wystarcza by stępić ich,|zazwyczaj ostre zmysły.

{30473}{30623}To nie jest odpowiedni moment,|aby pozwolić sobie na nieostrożność.

{31748}{31844}Leptictidium ucieka w panice...

{31848}{31916}O mały włos.

{32423}{32469}W tym świecie

{32473}{32550}ptaki jedzą konie.

{32748}{32844}O zmierzchu Gastornis powrócił do gniazda.

{32848}{32953}Dopiero teraz odkrywa śmierć potomka.

{33048}{33177}Największy drapieżnik|upokorzony przez najmniejszego.

{33298}{33369}Rozmiary zmusiły ją do założenia gniazda na ziemi.

{33373}{33504}Teraz za to płaci, miesiące poświęceń poszły na marne.

{33748}{33844}Mimo wszystko, dzisiejszego|wieczora Leptictidium najadł się do syta.

{33848}{33944}Młode w komplecie powróciły ze swojej pierwszej wyprawy.

{33948}{34041}Nocą zazwyczaj są bezpieczni.

{34048}{34143}Dzisiaj będzie jednak inaczej.

{34723}{34819}Po całym dniu snu, ten nocny Godinotia budzi się.

{34823}{34894}Należy do naczelnych,

{34898}{34994}nowej grupy ssaków, która specjalizuje się w życiu na drzewach.

{34998}{35094}Naczelne posiadają przenikliwą|wyobraźnię i niesamowicie zwinne dłonie,

{35098}{35169}które nie tylko pomagają im w poruszaniu się wśród gałęzi,

{35173}{35244}lecz również chwytaniu ulubionych owadów,

{35248}{35344}nawet kiedy te skrywają się pod korą.

{35348}{35419}Są bardzo pomysłowe i chociaż ten jest samotnny

{35423}{35469}to właśnie do tej przedsiębiorczej gromady - naczelnych,

{35473}{35544}będzie należała przyszłość.

{35548}{35619}Po milonach lat ewolucji jednym z ich potomków

{35623}{35745}będzie gatnek bezwłosej małpy zwany Człowiekiem.

{35848}{35944}Przy brzegu jeziora Ambulocetus zastygł nieruchomo,

{35948}{36041}wytrwale czekając na zdobycz.

{36173}{36194}W nocy,

{36198}{36294}zupełnie inne gatunki zwierząt przychodzą do wodopoju.

{36298}{36463}W końcu mały drapieżnik chcąc ugasić|pragnienie staje w niewłaściwym miejscu.

{37048}{37144}Metoda działania Ambulocetusa jest prosta.

{37148}{37244}Jej wadą jest to, że dotąd|trzyma w pysku szamoczącą się zdobycz,

{37248}{37323}aż ta nie utonie.

{37573}{37632}PÓŁNOC

{37998}{38069}W miarę upływu czasu

{38073}{38144}Godinotia staje się trochę mniej samotny.

{38148}{38194}Wśród tych naczelnych kopulacja

{38198}{38300}jest częścią normalnego rytmu nocy.

{38373}{38471}Jednak to nie jest normalna noc.

{38848}{38894}Podziemny wstrząs.

{38898}{39051}Jest tutaj czymś zwyczajnym,|lecz ten jest większy aniżeli normalnie.

{39123}{39219}Trzęsienie wyzwoliło gaz uwięziony na dnie jeziora,

{39223}{39348}wypuszczając śmiercionośną|chmurę dwutlenku węgla.

{39973}{40069}Gnany przez wiatr, mknie przez podszycie lasu,

{40073}{40180}dusząc każde zwierzę na swojej drodze.

{40673}{40744}O poranku wszystko zaczyna się na nowo.

{40748}{40909}Toksyczna chmura rozpłynęła się, znacząc swoje przejście ciałami zwierząt.

{41098}{41169}Jednak Leptictidium i jej młode mieli szczęście.

{41173}{41219}Uniknęli śmierci jedynie dlatego,

{41223}{41319}że ich gniazdo leżało z dala od drogi,|którą przeszdeł śmiercionośny gaz.

{41323}{41394}Lecz jej walka, o to by przeżyć nigdy nie ustanie.

{41398}{41506}Znów jest odpowiednia pora, by polować.

{41598}{41669}Ponownie na swojej drodze natyka się na Ambulocetusa,

{41673}{41744}jednak instynkt podpowiada jej, że jest martwy.

{41748}{41841}Dzisiaj ocalało Leptictidium,

{41848}{41944}jednak, jak na ironię, przyszłość|tych gatunków będzie odmienna.

{41948}{42019}Leptictidium będzie skazana na zagładę,

{42023}{42119}kiedy ten gorący, mokry świat stanie się chłodniejszy i suchy,

{42123}{42194}a lasy zaczną zanikać.

{42198}{42269}Ambulocetus ma przed sobą wpaniałą przyszłość.

{42273}{42319}Jest przodkiem wielorybów,

{42323}{42394}wspaniałej dynastii ssaków,

{42398}{42505}a to właśnie ssaki opanują cały świat.

{42573}{42644}W następnym odcinku, przeniesiemy się o 15 milion lat,

{42648}{42719}do czasów kiedy potomkowie Ambulocetusa

{42723}{42831}stali się prawdziwymi władcami oceanów.

{42848}{42969}Na lądzie ssaki puściły w niepamięć skromne początki,

{42973}{43126}przekształącając się w największe i najdziksze zwierzęta na planecie.

{43148}{43219}Tłumaczenie i porawki: Hania & Arni 25 ([e-mail])

{43223}{43388}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..


{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1196}Wraz z innymi dinozaurami|wygnięły olbrzymie morskie gady,

{1200}{1296}które kiedyś terroryzowały oceany.

{1300}{1346}Od prawie dwudziestu pięciu|milionów lat nie było drapieżnika,

{1350}{1448}który mógłoby polować na rekiny.

{1550}{1699}Jednak teraz już istnieją,|wzbudzące grozę, nowe potwory z głębin.

{1925}{1996}Nadszedł czas olbrzymich wielorybów.

{2000}{2071}Nie przypominają łagodnych krewnych|z dwudziestego pierwszego wieku.

{2075}{2171}W tych dniach każdy wieloryb jest zabójcą.

{2175}{2274}W I E L O R Y B Y Z A B Ó J C Y

{2600}{2692}PAKISTAN|36 milinów lat temu

{2700}{2796}Jest późny Eocen,|świat jest nadal gorący.

{2800}{2871}Jednak bardziej suchy niż wcześniej,|tam gdzie niegdyś ląd został

{2875}{2946}przykryty bujnym tropikalnym lasem

{2950}{3021}widnieją teraz otwarte przestrzenie.

{3025}{3096}Uwolnione od ograniczeń|wynikających z życia w gęstym lesie

{3100}{3146}niektóre ssaki zaczęły|zwiększać swoje rozmiary.

{3150}{3294}Tutaj, na pozbawionych roślinności|równinach, duży jest piękny.

{3425}{3496}Te zmiany nie muszą|odpowiadać wszystkim.

{3500}{3596}Od bardzo dawna nie widziano|już wielkich krwiożerczych ptaków.

{3600}{3764}Na większości kontynentów zastąpiły je|nowe przerażające drapieżniki- ssaki.

{3825}{3921}Jak dinozaury przed nimi,|ssaki opanowały planetę,

{3925}{4021}muszą jednak sprostać|najtrudniejszemu wyzwaniu.

{4025}{4096}Zmiany klimatyczne,|które zaszły, są umiarkowane,

{4100}{4202}w przeciwieństwie do nadchodzących.

{4250}{4396}Ta opowieść zaczyna się w czasie intensywnych,|zmian klimatycznych.

{4400}{4471}Problem zaczyna powstawać w oceanie

{4475}{4585}i dotyka nawet najpotężniejszych ssaków.

{4600}{4671}Oto legendarna Tetyda

{4675}{4746}tropikalne morze rozciagające się

{4750}{4796}niemal na połowie powierzchni kuli ziemskiej.

{4800}{4896}Od czasów dinozaurów|łączące Azję z Atlantykiem.

{4900}{4946}Obecnie jest do środowisko życia ssaka,

{4950}{5082}który odniósł jeden|z największych sukcesów w historii.

{5300}{5346}Basilosaurusa.

{5350}{5463}Osiemnastometrowego drapieżnego wieloryba.

{5475}{5546}Cztery razy dłuższego|od Wielkiego Rekina Ludojada.

{5550}{5649}Ta samica waży sześćdziesiąt ton.

{5775}{5821}Trudno zatem wyobrazić sobie,|że jej przodkiem była mała,

{5825}{5953}pokryta futrem ryjówka|- zwierzę żyjące na drzewach.

{6325}{6396}O tej porze roku Basilosaurusy

{6400}{6534}gromadzą się w południowej|częśći Tetydy, by odbyć gody.

{6800}{6871}Samica jest wabiona|przez kilku samców.

{6875}{7037}Jednak wybiera najstarszego|i największego, to z nim chce się się połączyć.

{7075}{7146}Dla takich ogromnych, wolno pywających,|stworzeń gody nie są łatwym zadaniem.

{7150}{7246}Potrzebują drobnej, dodatkowej pomocy.

{7250}{7321}Dla przyjęcia odpowiedniej pozycji samiec

{7325}{7447}odwołuje się do spuścizny|po lądowych przodkach.

{7600}{7696}Basilosaurus zachował dwie|małe, tylne kończyny.

{7700}{7771}Nie nadają się do chodzenia czy też pływania,

{7775}{7871}pomagają jednak w połączeniu|ich długich wąskich ciał.

{7875}{7989}W przyszłości kończyny te zanikną zupełnie.

{8475}{8521}Zaloty skończyły się,

{8525}{8621}lecz wkrótce nastąpi kataklizm,|który sprawi,

{8625}{8768}że życie tych morskich stworzeń,|stanie się wyjątkowo ciężkie.

{8800}{8846}Na los tej samicy wpłynął wydarzenia,

{8850}{8946}do których dojdzie bardzo|daleko, na Antarktydzie.

{8950}{9021}Po raz pierwszy od setkek milionów lat,

{9025}{9071}morze zaczyna zamarzać na biegunach,

{9075}{9171}wywołując zawirowania prądów oceanicznych.

{9175}{9246}Dla wieloryba, który potrzebuje|około 80 kilogramów pokarmu dzienie,

{9250}{9346}najdrobniejsza zmiana w|populacji ryb, stanowi złą nowinę.

{9350}{9421}Jest na szczycie piramidy pokarmowej,|która wkrótce runie,

{9425}{9512}a właśnie zaszła w ciążę.

{9800}{9896}Oceaniczne prądy zaczynają|wywoływać anomalie klimatyczne,

{9900}{9996}odziaływując na pogodę|wzdłuż linii brzegowej Tetydy.

{10000}{10046}Wiele obszarów nawykłych|do wysokiego poziomu opadów

{10050}{10160}w tym roku nawiedziła|długotrwała susza.

{10225}{10296}Pomimo tych problemów,

{10300}{10414}życie, w miarę możliwości,|toczy się dalej.

{10425}{10521}Jednak susza może nieść|ze sobą nieprzyjemne efekty uboczne.

{10525}{10596}To jest Andrewsarchus,

{10600}{10696}ogromny mięsożerca,|o wysokości konia i ważacy blisko tonę.

{10700}{10771}Normalnie, poszukuje|jedzenia w głębi lądu,

{10775}{10871}jednak susza skierowała go ku plaży.

{10875}{10921}To zła wiadomość dla|wyczerpanego żółwia morskiego

{10925}{11046}usiłującego wrócić do wody|po nocy wypełnionej składaniem jaj.

{11050}{11121}Poczatkowo, Andrewsarchus sprawia|wrażenie jakby nie wiedział co zrobić

{11125}{11239}z tym niezwykłym,|opancerzonym stworzeniem.

{11275}{11428}Jest nawykły do ogryzania padliny|z olbrzymich rozlinożernych ssaków.

{11474}{11495}Pomio wyglądu,

{11499}{11545}Andrewsarchus nie jest spokrewniony|ze współczesnymi padlinożercami

{11549}{11620}takimi jak dzikie psy lub hieny.

{11624}{11725}O dziwo ma kopyta zamiast pazurów.

{11749}{11845}Tak naprawdę, jego najbliższymi|współczesnymi krewnymi są

{11849}{11917}owce i kozy.

{12049}{12145}W pewnym sensie,|jest owcą w wilczej skórze.

{12149}{12245}Jest też największym mięsożernym|ssakiem jaki kiedykolwiek chodził po Ziemi.

{12249}{12345}Potężne, metrowej długości|szczęki są stworzone do zgniatania,

{12349}{12471}więc osłona żółwia|morskiego na nic się nie zda.

{12799}{12845}W czasie suszy padlinożercy|często radzą sobie znakomicie,

{12849}{12895}jednak w dłuższym okresie,|te kopytne drapieżniki

{12899}{12945}nie przystosują się wystarczająco|szybko do zmian klimatu.

{12949}{13084}Jest jednym z ostatnich|przedstawicieli ginącego gatunku.

{13174}{13270}Minęło kilka miesięcy,|kapryśne oceaniczne prądy

{13274}{13320}zakłóciły równowagę na tyle,

{13324}{13395}że samica Basilosaurusa szuka pożywienia

{13399}{13495}setki mil od swoich|zwykłych terenów łowieckich.

{13499}{13545}W ciągu czterech miesięcy ciąży|jej sytuacja stała się krytyczna.

{13549}{13689}Obecnie jest zmuszona polować|w mało obiecujących miejscach.

{13699}{13770}Od południa Tetydę otacza

{13774}{13890}niekończący się|bezmiar mangrowych mokradeł.

{14099}{14145}W Eocenie,

{14149}{14245}to ogromna,|kwitnąca sieć dróg wodnych,

{14249}{14270}lecz uwierzysz lub nie,|w przyszłości

{14274}{14320}stanie się jednym z najbardziej|wyschniętych obszarów na planecie -

{14324}{14384}Saharą.

{14624}{14745}To miejsce trudno uznać za|teren łowiecki wieloryba,

{14749}{14770}lecz samica jest zdesperowana,

{14774}{14867}liczy na jakąkolwiek zdobycz.

{14924}{14995}W labiryncie kanałów,

{14999}{15070}jej rozmiary są istotną przeszkodą,

{15074}{15170}lecz głód nie daje jej spokoju.

{15199}{15245}Na gałęziach widzimy naczelne.

{15249}{15295}To są Apidium,

{15299}{15370}żyją w zorganizowanych grupach.

{15374}{15509}Natychmiast przekazują sobie|wieści o niebezpieczeństwie.

{15624}{15743}Inne stworzenia są niepomne nowego zagrożenia.

{15774}{15845}Wodno-lądowy ssak, Moeritherium,

{15849}{15945}jest zbyt duży, by zostać niepokoiony|przez drapieżniki takie jak krokodyle,

{15949}{16020}więc nie zważając szczebiotanie naczelnych

{16024}{16095}powraca do jedzenia.

{16099}{16170}Apidium przemieszcza się wzdłuż kanału

{16174}{16270}i dalej przez mangrowe mokradała,|szukając owocujących drzew.

{16274}{16370}Ponieważ różne gatunki drzew owocują w różnym czasie,

{16374}{16445}często muszą przecinać tory wodne - bardzo ryzykowna czynność.

{16449}{16520}w pobliżu czają się rekiny i krokodyle,

{16524}{16608}a teraz także wieloryb.

{16924}{17065}Skok wymaga odwagi, lecz w skokach|Apidium jest bardzo dobry.

{17174}{17220}Wieloryb jest sfrustrowany,

{17224}{17307}przynajmniej na razie.

{17449}{17518}Z przypływem,

{17524}{17570}niektóre drogi wodne stają się|zbyt szerokie, by przez nie skoczyć.

{17574}{17620}Apidium musi znaleźć bardziej ryzykowne|sposoby przejścia na druga stronę,

{17624}{17692}bliżej wody.

{18099}{18195}Dzisiaj, ich koszmar się ziścił.

{18199}{18268}To był rekin.

{18299}{18370}Teraz na pewno nie przejdą na drugą stronę.

{18374}{18457}Będą czekać na odpływ.

{18824}{18920}W przeciwieństwie do nich Moeritherium,|w wodzie jest zazwyczaj bezpieczny.

{18924}{19017}Spędza w niej większość dnia.

{19049}{19095}Chociaż budową ciała przypominają hipopotama

{19099}{19145}a wyglądem trochę świnie,

{19149}{19220}nie są z nimi spokrewnione.

{19224}{19320}Nos Moeritherium zdradza|jego prawdziwy rodzinny związek.

{19324}{19395}Nozdrza i warga połączyły się

{19399}{19470}aby stać się umięśnionym, zwinnym narządem,

{19474}{19520}pomocnym w szukaniu pożywienia.

{19524}{19595}To jest w istocie rodzaj trąby.

{19599}{19720}Ci łagodni roślinożercy|są wczesnymi krewnymi słonia.

{19724}{19770}Ważąc około 200 kilogramów,

{19774}{19869}nie muszą obawiać się rekinów.

{19899}{20024}Moeritherium zaprząta|myśl o nowych pastwiskach...

{20049}{20172}lecz zdąża prosto w paszczę samicy Basilosaurusa.

{20474}{20545}Moeritherium wspiął się na na suchy ląd...

{20549}{20617}w samą porę.

{20899}{21031}Jednak wygłodzony|Basilosaurus jeszcze się nie poddaje.

{21599}{21748}Na mangrowych mokradłach suchy ląd|i bezpieczeństwo są tymczasowe.

{21874}{21945}Woda nadal się podnosi,

{21949}{22045}i gdy przypływ osiągnie swoje apogeum|w ciągu kilku godzin,

{22049}{22181}nawet najbardziej pewny grunt,|stanie się morskim dnem.

{22349}{22490}Basilosaurus wkrótce będzie w stanie dotrzeć do Moeritherium.

{23274}{23412}W desperacji zaatakowała|za wcześnie i wejszła na mieliznę.

{23899}{23970}Do czasu kiedy wieloryb uwolnił się,

{23974}{24045}Moeritherium uciekł do płytszych kanałów

{24049}{24170}gdzie nawet cierpiący głód|Basilosaurus nie jest w stanie go ścigać.

{24174}{24341}Dla wieloryba, mangrowe bagna nie|okazały się szczęśliwsze od otwartego morza.

{24424}{24470}Eoceński EL Nińo dalej sieje zamęt.

{24474}{24570}Rozchwianie pogody powoduje,|że zwierzęta zdają się być zdezorientowane.

{24574}{24645}W północnej części Tetydy|spadły deszcze,

{24649}{24759}jednak sześć tygodni później niż zwykłe.

{24974}{25121}Poza tym, zamiast utrzymać się miesiącami,| trwały kilka tygodni.

{25224}{25320}Na sawannie, deszcze w nareszcie|pozwolą na rozwój roślinności,

{25324}{25395}lecz szkody wyrządzone|przez przedłużającą się suszę

{25399}{25476}już się nie cofną.

{25499}{25595}Szczególnie dotkliwie|odczuły ją stada Brontotherium.

{25599}{25670}Mimo tego,|że są dalekimi krewnymi koni i nosorożców,

{25674}{25720}nie są podobni do żadnego z tych gatunków.

{25724}{25770}Dwukrotnie przerastają współczesnego nosorożca,

{25774}{25820}posiadając jedną trzecią objętości jego mózgu.

{25824}{25920}Nie są więc najbystrzejszymi ze zwierząt.

{25924}{26020}Jednak są jedym z najbardziej|zaradnych gatunków ssaków.

{26024}{26120}Spotykanym na północnej półkuli|w grupach liczących setki osobników.

{26124}{26271}Pomimo tego, że w tym roku,|niektóre stada są w opłakanym stanie.

{26399}{26470}Ten okres powinien być|przeznaczony na wydawanie potomstwa,

{26474}{26596}jednak bardzo wiele|cielaków rodzi się martwych.

{26624}{26670}Tylko niektóre|z młodych przetrwają suszę,

{26674}{26784}zachowując się tak jak inne w ich wieku.

{26799}{26870}Dwa młode samce|przygotowując do dorosłości

{26874}{26990}wyzwają się do walki o wyimaginowane samice.

{27049}{27095}To co ich jeszcze różni nosorożca,

{27099}{27195}to fakt, że narośl na ich|nosach to kość, a nie róg czy włosy.

{27199}{27270}Jest to raczej ozdoba niż broń.

{27274}{27420}Większość z tych kostnych|grzebienni jest po prostu bardzo krucha.

{27424}{27537}Nastały korzystne czasy dla padlinożerców.

{27599}{27743}Andrewsarchus próbuje podejść|do martwego cielęcia Brontothere.

{27749}{27847}Samica broni go jednak zażarcie.

{28074}{28120}Nie sposób powiedzieć,

{28124}{28195}czy matka rozumie to,|że jej cielę nie żyje.

{28199}{28320}Jak większość ssaków,|łączy ją bardzo silną więź z potomkiem,

{28324}{28450}staje więc w jego obronie|tak długo jak tylko może.

{28499}{28592}Nadszedł drugi Andrewsarchus,

{28599}{28706}będzie jej trudno utrzymać obu z dala.

{29049}{29189}Pierwszy Andrewsarchus wykorzystuje|szansę i chwyta zdobycz.

{29449}{29520}Po całym dniu walki w beznadziejnej sprawie,

{29524}{29619}matka wydaje się zrezygnowana.

{29824}{29961}Padlinożercy nie są|przyzwyczajeni do dzielenia się łupem.

{30274}{30320}Gdy walczą o cielę,

{30324}{30455}ruch jego ciała matka omyłkowo|bierze za oznakę życia.

{30499}{30588}Znów jest gotowa do walki.

{31124}{31258}Wraca do bezowocnych prób|przywrócenia potomka do życia.

{31274}{31364}Andrewsarchus jednak wróci.

{31674}{31720}Minęło kilka tygodni,

{31724}{31795}brak jest oznak, że kryzys na|morzu niebawem zostanie zażegnany.

{31799}{31928}Stan ten można określić|jako oceaniczną klęskę głodu.

{32024}{32120}Dla samicy Basilosaurusa,|która jest teraz w zawansowanej ciąży,

{32124}{32170}sytuacja wydaje się beznadziejna.

{32174}{32270}Pożywienia z trudem wystarcza dla niej samej,|a musi jeszcze zatroszczyć się potomka.

{32274}{32345}Jej ograniczone zapasy tłuszczu|zostały już prawie wyczerpane,

{32349}{32471}ciało niebawem usunie płód, by ocalić jej życie.

{32699}{32795}Nagle, morze dookoła niej|wypełnia gwar aktywności

{32799}{32919}grupy mniejszych|wielorybów zwanych Dorudonami.

{32999}{33070}Kiedy Dorudony zbierają się w stada,

{33074}{33187}oznacza to,|że samice wkrótce będą rodzić.

{33199}{33270}To mogłoby wyglądać|na przyjazne pozdrowienie.

{33274}{33320}Jednak w istocie nim nie jest.

{33324}{33370}Małe wieloryby,|wykorzystując przewagę liczebną,

{33374}{33420}oblegają tłumnie olbrzyma,|zmuszając samicę do odpłynięcia.

{33424}{33495}Basilosaurus poluje na ich młode,

{33499}{33631}a w pobliżu musi być|miejsce gdzie przychodzą na świat.

{33724}{33820}Okazuje się jednak, że samica|kieruje się w stronę morskiego dna,

{33824}{33925}ale w jej szaleństwie jest metoda.

{33999}{34094}Musi zrobić coś,|co jest w tej chwili najważniejsze,

{34098}{34144}jeżeli jej nienarodzone młode|ma utrzymać się przy życiu.

{34148}{34223}Musi się ocierać.

{34423}{34494}Przez przeciąganie się|po pobliskej mierzei,

{34498}{34569}może zrzucić zrogowaciałą|zewnętrzna warstwę naskóka

{34573}{34705}wraz z zagnieżdżonymi|w niej skorupiakami i pasożytami.

{34798}{34869}Dla zwierzęcia, które polując|wykorzystuje swoją szybkość,

{34873}{34944}utrzymanie gładkiego i opływowego ciała

{34948}{35044}ma istotne znacznie,|decydując o życiu lub śmierci.

{35048}{35168}Jest już gotowa,|by znów wyruszyć na polowanie.

{35473}{35544}Każdego roku,|Dorudony zbierają się w tej cichej,

{35548}{35644}osłoniętej lagunie, aby wydać potomstwo.

{35648}{35769}Pojawiają się pierwsze młode,|mają zaledwie kilka dni...

{35773}{35844}a już są w śmiertelnym niebezpieczeństwie.

{35848}{35940}Basilosaurus znalazł lagunę.

{36048}{36094}Samica została zauważana,

{36098}{36226}cielęta są szybko|wyprowadzane z zagrożonego rejonu.

{36523}{36619}Broniąc się, dorosłe Dorudony|przypuszczają ostry atak,

{36623}{36721}usiłując odpędzić Basilosaurusa.

{36798}{36869}Ich wysiłki okazują się|zaskakująco skuteczne.

{36873}{36959}Basilosaurus oddala się.

{37123}{37144}Spokój został przywrócony,

{37148}{37231}niestety nie na długo.

{37323}{37404}To jest głodna matka.

{38098}{38144}W ciągu kilku dni,

{38148}{38258}Basilosaurus będzie wracał wielokrotnie.

{38398}{38444}Laguna zmieniła się z oazy

{38448}{38522}w krwawą łaźnię.

{38598}{38694}To właśnie znaczy być na|szczycie piramidy pokarmowej.

{38698}{38769}Potrzebna była śmierć kilku cieląt Dorudona

{38773}{38890}aby zachował życie nienarodzony Basilosaurus.

{39723}{39844}Minął rok odkąd samica|Basilosaurusa odbyła gody.

{39848}{39947}Ponownie pływa po otwartym morzu.

{39973}{40069}Jednak tym razem nie jest sama.

{40223}{40269}Wbrew wszystkim przeciwnościom,

{40273}{40348}w końcu urodziła.

{40523}{40569}Mimo kłopotów,

{40573}{40678}ona i cielę utrzymali się przy życiu.

{40823}{40894}Niestety, to przez co przeszli,|to zaledwie początek.

{40898}{40969}Zaburzenia klimatyczne będą postępować dalej,

{40973}{41019}wyznaczając koniec Eocenu

{41023}{41094}i powodując największą zagładę gatunków

{41098}{41169}od wyginięcia dinozaurów.

{41173}{41219}Niszczące jak niejeden meteor

{41223}{41319}będzie zakłócenie prądów oceanicznych

{41323}{41419}spowodowane przez stopniowe|zamarzanie Antarktydy.

{41423}{41494}Jak gigantyczny El Nińo,|tylko znacznie gorsze.

{41498}{41619}Zginie 20 procent z wszystkich żyjących na Ziemi istot.

{41623}{41694}Wieloryby przetrwają,

{41698}{41769}lecz Basilosaurusa i jego gatunku

{41773}{41857}między nimi nie będzie.

{42023}{42094}W następnym odcinku,|ssaki staną się jeszcze większe.

{42098}{42169}Będziemy wędrować wraz z Indricotherium,

{42173}{42244}ssakiem, który rozmiarami|mógłby równać się z dinozaurami.

{42248}{42294}To jest świat wielkich,

{42298}{42360}złych...

{42398}{42466}i brzydkich.

{42573}{42644}Tłumaczenie i poprawki: Hania i Arni 25([e-mail])

{42648}{42813}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::.. {925}{1003}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1220}MONGOLIA|25 milionów lat temu.

{1225}{1321}Z mroku wyłania się 12 tonowy olbrzym.

{1325}{1371}To samica Indricotherium,

{1375}{1446}wkrótce będzie rodzić.

{1450}{1546}Wyszukuje w kanionie zaciszne|miejsce mając nadzieję,

{1550}{1652}że noworodek będzie tam bezpieczny.

{1675}{1721}Tuż przed świtem,

{1725}{1839}jej dwuletnia ciąża|w końcu dobiegła końca.

{2075}{2200}To samiec,|niestety już jest w niebezpieczeństwie.

{2275}{2346}Hałas i zapach porodu

{2350}{2421}przyciągnął drapieżniki, Hyaenodony.

{2425}{2521}Wbrew nazwie nie|są spokrewnione z hienami.

{2525}{2596}Są bardziej niebezpieczne.

{2600}{2671}Na tle Indricotherium,|mogą wydawać się drobni,

{2675}{2746}rozmiarem dorównują jednak nosorożcom.

{2750}{2796}Bez trudu potrafią zabić cielę,

{2800}{2904}o ile wcześniej uporają się z matką.

{2925}{3046}Samica rozpaczliwie próbuje|utrzymać dziecko między nogami

{3050}{3164}gdzie może je bronić|potężnymi kopnięciami.

{3325}{3423}Jednak Hyaenodony nie rezygnują.

{3450}{3606}Cielę będzie miało szczęście jeśli|zobaczy swój pierwszy wschód słońca.

{3750}{3843}Z I E M I A G I G A N T Ó W

{3975}{4021}Okres ten nazywamy Oligocenem.

{4025}{4146}Świat właśnie przetrwał|lata katastrofalnych zmian klimatu,

{4150}{4221}które doprowadziły do wyginięcia|jednej piątej wszystkich gatunków.

{4225}{4321}Ziemia zaleczyła rany,|lecz w efekcie świat się zmienił-

{4325}{4448}zmieniła się pogoda,|inne są rośliny i zwierzęta.

{4550}{4671}Tutaj, w Mongolii, niektóre zwierzęta|urosły do ogromnych rozmiarów.

{4675}{4746}Ten odcinek poświęcony będzie|losom jednego z tych olbrzymów -

{4750}{4821}dziecku Indricotherium.

{4825}{4896}Podczas nocy kanion był|sceną dramatycznych wydarzeń,

{4900}{5046}narodzin, a potem odpędzenia Hyaenodonów.|Młode jest wielkim szczęściarzem.

{5050}{5146}Tak jak inne noworodki, waży około 250 kg.

{5150}{5221}Jego nogi nie są jeszcze|przyzwyczajone do noszenia ciężaru,

{5225}{5344}resztę poranka spędzi|więc na nauce chodzenia.

{5450}{5546}O poranku uaktywniają|się inni mieszkańcy kanionu -

{5550}{5621}osobliwe zwierzęta |takie jak Chalicotherium.

{5625}{5671}Prawie trzymetrowe stworzenie,

{5675}{5771}dla ochrony swoich długich pazurów,chodzące na kostkach.

{5775}{5846}Te potężne kończyny|są bardzo skuteczne w obronie,

{5850}{5921}jednak najczęściej, ten roślinożerca|używa ich do ściągania gałęzi

{5925}{6038}by dostać się do smacznych, miękich liści.

{6125}{6196}Chodem przypominają goryle,|sposobem jedzenia pandy,

{6200}{6332}lecz ich najbliższymi,|współczesnymi krewnymi są konie.

{6425}{6521}Noworodek również musi myśleć o jedzeniu.

{6525}{6621}To jest początek|najtrudniejszego okresu w jego życiu.

{6625}{6696}Będzie zależny od matki|przez co najmniej trzy lata.

{6700}{6821}Potrzebuje jej ochrony,|pierwszy rok żywi się jedynie mlekiem.

{6825}{6896}To jest zadziwiająco długie|zaangażowanie ze strony matki.

{6900}{6971}Jednak jeśli będzie w stanie|przetrwać najtrudniejszy okres,

{6975}{7130}rozmiary sprawią, że żaden drapieżnik|na Ziemi nie będzie mu straszny.

{7200}{7296}W Oligocenie, na wielu obszarach|klimat stał się zmienny, zależny od pory roku.

{7300}{7346}W Mongolii, długie okresy suszy

{7350}{7421}przeplatane są przez|krótkotrwałe, gwałtowne deszcze.

{7425}{7572}Klimat ukształtował nie tylko|środowisko, lecz również zwierzęta.

{7600}{7671}Przeżywają najokrutnejsi,

{7675}{7746}a nie pojawił się straszniejszy niż on -

{7750}{7796}olbrzymi Entelodont,

{7800}{7846}Groza Równin.

{7850}{7921}To są dalecy krewni świni.

{7925}{7996}O wysokości dwóch metrów, agresywne,

{8000}{8046}masywne jak czołgi,

{8050}{8146}ale z mózgiem wielkości pomarańczy.

{8150}{8246}Samica Niedźwiedzia Psa wraz młodymi|wycofuje się na bezpieczniejszą odległość,

{8250}{8296}jednak dzisiaj nie mają szczęścia.

{8300}{8346}Chociaż ci krewni niedźwiedzi i psów

{8350}{8506}są brutalnymi małymi drapieżnikami,|przy wodopoju znaczenie ma rozmiar.

{8525}{8596}Przybyła również matka Indricotherium,| chce ugasić pragnienie.

{8600}{8722}Jest jednak sama,|nigdzie nie widać jej dziecka.

{8825}{8921}Drugi Entelodont|przyszedł do źródła.

{8925}{9046}Podczas godów,|samce stają się bardzo agresywne,

{9050}{9096}próbują ustalić,|który z nich zajmie najwyższą pozycję.

{9100}{9220}Wtedy największym|wrogiem jest inny Entelodont.

{9300}{9432}Takie spotkanie może|przestraszyć nawet Indricotherium.

{10175}{10271}Zwycięski Entelodont przerażającymi kłami

{10275}{10373}zadaje pokonanemu głębokie rany.

{10475}{10571}W tym czasie cielę leży nieruchomo.

{10575}{10621}Udaje martwego

{10625}{10711}dopóki trwa zamieszanie.

{11000}{11071}To jest strategia|przetrwania młodego cielęcia.

{11075}{11171}Podczas nieobecności matki,|instynktownie cały czas leży spokojnie,

{11175}{11271}aby nie zwracać uwagi drapieżników.

{11275}{11395}Dopiero kiedy samica wraca,|wychodzi z ukrycia.

{11600}{11721}W kanionie pozostaje względnie|bezpieczny przez kolejny tydzień,

{11725}{11841}lecz później matka decyduje,|że czas odejść.

{11975}{12046}Cielę jest obecnie silne,|na tyle trzyma się pewnie na nogach,

{12050}{12121}że może zaryzykować|wyjście na otwarte równiny,

{12125}{12226}gdzie spędzi resztę swojego życia.

{12425}{12538}Ten olbrzym nie jest|potomkiem dinozaurów.

{12575}{12621}Indricotherium jest|spokrewniony z nosorożcem,

{12625}{12696}lecz ich rozmiary są nieporównywalne.

{12700}{12796}Dorosły samiec|ma siedem metrów wzrostu

{12800}{12821}i waży około 15 ton.

{12825}{12939}Odpowiada to ośmiu|współczesnym nosorożcom.

{12950}{13109}Żadne lądowe stworzenie nie jest|w stanie zbliżyć się do tych osiągnnięć.

{13150}{13221}Rozmiary nie tylko|chronią przed drapieżnikami,

{13225}{13368}pozwalają też obejść się bez|jedzenia i picia przez wiele dni.

{13474}{13570}Cielę garnie się by zbadać|ten nowy, tajemniczy świat...

{13574}{13670}lecz pierwsze spotkanie wywołuje szok.

{13674}{13770}Agresywny Niedźwiedź Pies nie ma|zrozumienia dla jego ciekawości.

{13774}{13820}Jej młode są w pobliżu,

{13824}{13941}dla niej to niezdarne|cielę jest zagrożeniem.

{14024}{14146}Niewiele trzeba,|by pobiegł z powrotem do matki.

{14349}{14445}Właściwe od początku,|dziecko naśladuje matkę

{14449}{14520}ucząc się jak ma postępować.

{14524}{14570}Kiedy, obchodząc swoje terytorium,

{14574}{14645}wącha stos łajna, on robi to samo.

{14649}{14695}Pewnego dnia zrozumie,

{14699}{14795}że każdy Indricotherium|wydziela niepowtarzalną woń.

{14799}{14895}W ten sposób matka wskazuje,|jakie zwierzęta są w okolicy.

{14899}{15000}Rozpoczęły się lekcje przetrwania.

{15074}{15220}W pobliżu znajduje się młody,|zaledwie trzyletni Indricotherium.

{15249}{15320}Nie jest obcy,|to poprzednie cielę samicy.

{15324}{15470}Jednakże, obecnie nie ma dla niego|czasu i zdecydowanie go odtrąca.

{15474}{15584}Młode nie wie,|że czeka go taki sam los.

{15849}{15920}Rozpoczęła się właśnie długa, sucha pora.

{15924}{15970}Jak dotąd jedzenia jest|pod dostatkiem.

{15974}{16070}W następnych miesiącach|będzie jednak inaczej,

{16074}{16193}zwierzęta objadają się|więc póki jeszcze mogą.

{16224}{16320}Matka obgryza wierzchołki drzew,

{16324}{16432}kolejna korzyść|z posiadanych wymiarów.

{16499}{16595}Zaledwie dwumiesięczne|młode nie potrzebuje

{16599}{16645}innego pokarmu poza mlekiem,

{16649}{16745}ale to nie powstrzymuje go od prób naśladowania.

{16749}{16908}Tak się zdarza gdy cielęta uczą się|które części bezpiecznie można zjeść.

{16949}{17020}Jednak, to jest przykre doświadczenie|ponieważ młode oddala się.

{17024}{17140}Zaledwie 20 metrów dalej|czai się Hyaenodon.

{17799}{17870}Szczęki Hyaenodona potrafią kruszyć|kości z niewyobrażalną siłą

{17874}{17945}ponad 1000 funtów na cal kwadratowy.

{17949}{18062}Jedno ukąszenie łamie kark Chalicotherium.

{18149}{18220}Potrafią zjeść padlinę w całości,

{18224}{18295}wraz z zębami.

{18449}{18520}Jednak nie będzie miał takiej szansy.

{18524}{18653}Pojawiły się miejscowe zbiry,|maja przewagę liczebną.

{18924}{18995}W daremnej próbie ukrycia zapachu padliny,

{18999}{19070}Hyaenodon oddaje na nią kał.

{19074}{19203}Jednak trzeba o wiele|więcej aby oszukać Entelodonty.

{19799}{19900}Świnie z piekła rodem zdobyły łup.

{20024}{20102}3 miesiące później.

{20174}{20245}W suchej porze zmienił się krajobraz.

{20249}{20345}Tak jak gdyby wszystkie|życiodajne soki spłynęły z równin.

{20349}{20420}Tak właśnie wygląda sezonowość.

{20424}{20520}Nie pada od miesięcy,|brak pokarmu

{20524}{20570}i niezwykle mało wody.

{20574}{20645}W Mongolii,|ssaki rozwinęły się w taki sposób,

{20649}{20720}by przetrwać nawet|w tak trudnych warunkach.

{20724}{20850}Jednak w tym roku|są w wyjątkowo ciężkim położeniu.

{21024}{21120}Samica Indricotherium nie może|znaleść wody od kilku dni,

{21124}{21220}jej odwodniony organizm|nie produkuje mleka.

{21224}{21270}Młode ma teraz 9 miesięcy

{21274}{21390}i po raz pierwszy doświadcza ciężkiego losu.

{21624}{21749}Pomimo nieustannych prób ssania,|matka odrzuca go.

{21924}{22020}Ze względu na rozmiar,|dorosłe mogą przetrwać bez wody wiele dni,

{22024}{22120}jednak cielę ma mniej rezerw,|z których może czerpać,

{22124}{22229}dlatego staje się zatrważająco słabe.

{22599}{22720}Noce są chłodniejsze|i dogodniejsze do wędrówek.

{22724}{22795}Każdego wieczoru matka z młodym|wyruszają na poszukiwanie wody.

{22799}{22870}Inne Indricotheria|wędrują w tym samym celu,

{22874}{22970}dzisiaj do naszej pary|przyłączyła się stara samica.

{22974}{23020}Indricotherium bez trudu|może dożyć 80 lat.

{23024}{23070}Ta długowieczność pozwala

{23074}{23194}na znakomite poznanie|otaczajączego środowiska.

{23274}{23320}Jeśli w pobliżu jest woda,

{23324}{23456}to można iść o zkład,|że sędziwa samica zna to miejsce.

{23699}{23770}W końcu znajdują|zamuloną resztkę jeziora,

{23774}{23870}w samą porę,|bo cielę jest bliskie zapaści.

{23874}{23945}Będzie musiał trochę|poczekać na mleko,

{23949}{24053}przynajmniej może ugasić pragnienie.

{24274}{24320}To jest pierwsza noc od jakiegoś czasu

{24324}{24452}kiedy te olbrzymy mogą odpocząć| i spokojnie zasnąć.

{24724}{24845}Następnego poranka,|matka wstaje bardzo wcześnie.

{24849}{24920}Cielę nadal głoduje.

{24924}{24970}Jednak tym razem samica reaguje

{24974}{25057}i nagradza go mlekiem.

{25399}{25554}Kiedy w końcu nadchodzi pora deszczowa,|opady są niezwykle intensywne.

{25599}{25670}Od wypalonych równin...

{25674}{25720}po zdradliwe trzęsawiska -

{25724}{25770}wszystko się zmienia...

{25774}{25846}w mgnieniu oka.

{26249}{26345}Jednak nagłe ulewy|dla niektórych mogą być katastrofą.

{26349}{26370}Legowisko Psa Niedźwiedzia

{26374}{26470}zapadło się podmyte przez falę powodziową.

{26474}{26591}Zaniepokojona matka kopie,|by odnaleźć młode.

{26749}{26795}Znajduje tylko jednego,

{26799}{26891}który niestety już nie żyje.

{26949}{27070}Teraz płynie tu rzeka,|której wcześniej nie było.

{27074}{27188}Szukając pokarmu,|para musi ją przekroczyć.

{27249}{27320}Dla młodego jest to nowy,|trudny egzamin.

{27324}{27428}Na początku nie chce|wejść za matką.

{27649}{27720}Wreszcie kiedy lęk przed tym,|że zostanie sam

{27724}{27867}bierze górę nad obawą wejścia do wody,|młode wkracza do rzeki.

{27974}{28069}Pływa po raz pierwszy w życiu.

{28099}{28212}Jak się okazuje,|nie jest to takie trudne.

{28674}{28745}Po dotarciu na drugą stronę,

{28749}{28820}musi jeszcze wspiąć się na brzeg,

{28824}{28870}który jest urwisty i śliski.

{28874}{28970}W przeciwieństwie do matki,|nie zrobi jednego małego kroku.

{28974}{29064}Matka nie śpieszy z pomocą.

{29124}{29195}Jest zdany na własne siły...

{29199}{29285}nie jest tym zachwycony.

{30049}{30165}Trudne zadanie|dla tak ciężkiego młodzieńca.

{30349}{30470}Susza to ciężki okres,|ale wiele wskazuje na to,

{30474}{30570}że nadejście pory deszczowej|oznacza dla cielęcia koniec wygodnego życia.

{30574}{30620}Nadszedł czas aby|sam zaczął zdobywać jedzenie.

{30624}{30720}Cielęta Indricotherium|są odstawiane od piersi po roku.

{30724}{30795}Jednak kiedy mleko|stanowni całe ich życie,

{30799}{30945}przekonanie młodych do innego pokarmu|jest trudne i wymaga dużo cierpliwości.

{30949}{31020}Będzie próbował|dostać się do ulubionego napoju,

{31024}{31070}jednak matka nie ma już mleka.

{31074}{31185}Musi żywić się roślinami, inaczej zginie.

{31424}{31470}Po długiej suchej porze,

{31474}{31520}paleta barw powoli wraca na równiny,

{31524}{31625}od nowa rozpoczyna się cykl życia.

{31649}{31757}Dla Indricotherium, to jest pora godów.

{31824}{31934}Młody samiec|wyczuł zapach samicy w rui.

{31949}{32045}To matka naszego cielęcia.|Po tym jak przestała karmić piersią

{32049}{32126}znowu jest płodna.

{32174}{32295}Cielę wyraźnie nie wie co myśleć|o zbliżającym się kolosie.

{32299}{32445}W tej chwili samica także nie|przejawia widocznego zainteresowania.

{32449}{32545}Nagle drugi, starszy samiec|pojawia się horyzoncie.

{32549}{32680}Podkreśla swój status|hojnie opryskując ziemię moczem.

{32824}{32895}Młodszy samiec nie dał się|tak łatwo zastraszyć,

{32899}{33010}rywale oceniają się przed brutalną walką.

{33249}{33320}Kiedy walczą dwa 30 tonowe monstra,

{33324}{33395}można sobie wyobrazić|jakie siły odziałują na ich kości.

{33399}{33470}Czaszki samców są przystosowane

{33474}{33581}do stawienia czoła takiej rywalizacji.

{33699}{33745}Po półgodznnym przedstawieniu

{33749}{33841}sędziwy samiec wycofuje się.

{33999}{34020}Jednak wraz z końcem walki,

{34024}{34095}nad cielęciem zawisło|poważne niebezpieczeństwo -

{34099}{34195}zagrożeniem do młodego|Indricotherium jest dorosły samiec.

{34199}{34318}Podczas godów,|cielęta mogą zostać stratowane.

{34524}{34595}Po raz pierwszy inny osobnik

{34599}{34670}staje między nim a matką.

{34674}{34770}Młode rozpaczliwie|próbuje rozdzielić dorosłych

{34774}{34849}i zatrzymać gody.

{35124}{35170}Przez następnych 36 godzin,

{35174}{35245}samiec będzie kilka|razy parzył się z matką cielęcia,

{35249}{35320}nie dopuszczając rywali.

{35324}{35423}Nasze cielę czekają trudne czasy.

{35624}{35696}2 lata później.

{35899}{35970}To dopiero początek pory deszczowej,

{35974}{36115}Chalicotherium zaczynają|już jednak szukać świeżych porostów.

{36199}{36245}Samica Indricotherium jest w ciąży,

{36249}{36345}będzie rodzić już za kilka dni.

{36399}{36445}Obok niej stoi jej młode,

{36449}{36520}ma już trzy lata i waży ponad tonę.

{36524}{36645}Dzięki matce poznał|wiele przydatnych umiejętności,

{36649}{36795}takich na przykład, jak pozbyć się|pasożytów ocierając się o drzewa.

{36799}{36895}Jednakże to,|czego dotychczas się nauczył

{36899}{36970}nie przygotowało go|do tego co ma nastapić.

{36974}{37103}Rano cielę dozna największego|wstrząsu w swoim życiu.

{37449}{37587}Matka zachowuje się w stosunku|do młodego bardzo dziwnie...

{37599}{37686}robi jedynie to, co musi.

{37699}{37765}Odpędza go.

{37824}{37920}Aby zapewnić przyszłemu|potomkowi jak najlepsze szanse,

{37924}{38070}musi przerywać więź jaka przez|trzy lata łączyła ją z dzieckiem.

{38124}{38220}Nastał moment kiedy|musi obrać własną ścieżkę.

{38224}{38317}To jest najtwardsza z lekcji.

{38849}{38920}Na pewien czas|młody samiec znika,

{38924}{39020}pojawia się dopiero|kilka tygodni później,

{39024}{39111}samotny, na brzegu rzeki.

{39124}{39243}Nie wiadomo dlaczego utyka,|najprawdopodobniej

{39249}{39320}walczył z podobnym, młodym samcem.

{39324}{39395}Jednym z niewielu stworzeń,|które może mu zagrozić.

{39399}{39524}Podąża do jedynej|znanej mu bezpiecznej przystani.

{39624}{39670}Jego matka wychowuje nowe cielę

{39674}{39797}i na niego przeniosła|swój instynkt macierzyński.

{39899}{40009}Teraz jest dla niej|jedynie zagrożeniem.

{40223}{40319}Nie może już nigdy liczyć|na pomoc ze strony matki.

{40323}{40409}Resztę życia spędzi sam.

{40598}{40669}Mija miesiąc...dwa,

{40673}{40719}trzy,

{40723}{40769}a samiec nie daje znaku życia.

{40773}{40819}Pewnego dnia niespodziewanie,

{40823}{40919}pojawia się ponownie na dawnym terytorium.

{40923}{41069}Po kontuzji nie ma już śladu,|młodzieniec wydaje się być w dobrej kondycji.

{41073}{41189}Lecz jest niebezpiecznie blisko Entelodonta.

{41498}{41594}Nie ma obawy,|że znalazł się w niewłaściwym miejscu,

{41598}{41759}jest już wystarczająco potężny aby|zatroszczyć się o swoje bezpieczeństwo.

{42198}{42319}W następnym odcinku,|podążymy ku początkom ludzkości

{42323}{42394}Powrócimy do Afryki|sprzed trzech milionów lat.

{42398}{42469}aby spotkać małpy,|które chodziły na dwóch nogach.

{42473}{42544}Nasi przodkowie żyli w niebezpiecznym świecie.

{42548}{42644}W przeciwieństwie do nas,|nie byli drapieżnikami, lecz zwierzyną.

{42648}{42719}Tłumaczenie na podstawie|napisów angielskich: Hania i Arni 25.

{42723}{42888}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: {950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1575}{1671}Niektóre stworzenia|potrafią wyrażać emocje.

{1675}{1796}Te wyjątkowe istoty|reagują na śmierć członka grupy

{1800}{1896}w sposób, który dopiero|zostanie określony jako "smutek".

{1900}{2041}Odeszła najstarsza samica,|w końcu przegrała walkę z malarią.

{2075}{2146}Obok ciała, siedzi jej trzyletnie,|osierocone dziecko.

{2150}{2271}Matka była najważniejszą|rzeczą w jego życiu i bez niej,

{2275}{2396}przetrwanie w tym trudnym świecie|stanie się prawie niemożliwe.

{2400}{2502}N A S I P R A P R Z O D K O W I E

{2650}{2721}ETIOPIA|3,2 miliona lat temu.

{2725}{2821}Oto północny kraniec|Wielkiej Afrykańskiej Doliny -

{2825}{2971}porażający krajobraz powstały|przez obsunięcie się części kontynentu.

{2975}{3095}Tutaj znajduje się|kolebka ewolucji czołowieka.

{3275}{3396}W ciągu kilku milionów lat jedna|mała roślinka zmieniła obraz świata.

{3400}{3556}Tam gdzie kiedyś był las,|rozpościerają się ogromne, trawiaste obszary.

{3600}{3740}Wraz ze zmianą roślinności|pojawiły się nowe gatunki ssaków.

{3800}{3896}Na pierwszy rzut oka mógłbyś sądzić,|że jesteśmy w XXI wieku,

{3900}{3971}jednak różnice są znaczne.

{3975}{4046}Duże koty są odmianą|tygrysa szablozębnego,

{4050}{4158}chociaż te, na razie,|mają małe szable.

{4225}{4321}Deinotherium przypominają słonie,

{4325}{4396}lecz są od nich trzy razy większe,

{4400}{4535}mają też kły zakrzywione w dół,|by zdzierać korę z drzew.

{4650}{4793}Jednak to na skraju lasu|żyje najbardziej niezwyłe stworzenie.

{4825}{4896}Rozwinięty gatunek małpy,

{4900}{4996}który wyraźnie posiada pierwsze,|typowo ludzkie cechy.

{5000}{5096}To nie mózg odróżnia ich od innych gatunków,|czyniąc bliższymi nam.

{5100}{5221}Ma dopiero jedną trzecią|objętości mózgu człowieka.

{5225}{5339}Nie jest to także skóra,|ta jest owłosiona.

{5350}{5446}Jest to umiejętność|nieznana innym małpom.

{5450}{5603}Coś, co sprawi, że pewnego dnia|zostaną uznani za "brakujące ogniwo".

{5675}{5761}Te małpy chodzą pionowo.

{5900}{5946}To są Australopiteki.

{5950}{6021}Gdybyś cofnął się o 200 tys.|pokoleń to zobaczyłbyś,

{6025}{6071}że twoi krewni wyglądają podobnie.

{6075}{6171}Żyją w grupach o złożonych|społecznych strukturach,

{6175}{6282}są to bardzo upolitycznione zwierzęta.

{6350}{6421}To jest Siwy,|najstarszy członek grupy.

{6425}{6471}Ma 30 lat i jest|dominującym samcem,

{6475}{6571}jednak tak długo|jak zechcą tego samice.

{6575}{6646}Samice są o jedną|trzecią mniejsze samców,

{6650}{6791}ale Siwy potrzebuje ich poparcia|jeśli chce utrzymać pozycję.

{6800}{6893}Niestety, już go nie dostaje.

{7150}{7196}Po śmierci dominującej samicy,

{7200}{7296}jej rolę przejęła ta,|wrzaskliwa, zwana Gadułą,

{7300}{7402}a ona nie jest|zwolenniczką Siwego.

{7500}{7646}Najniższą pozycję społeczną|zajmuje osierocony samiec - Niebieski.

{7650}{7746}Ma trzy lata i jak dotąt|jego znaczenie nie rośnie.

{7750}{7870}Wraz ze zgonem matki|spadł na ostatnie miejsce.

{7900}{7971}Tak naprawdę,|to cała grupa ma problemy.

{7975}{8021}W ubiegłym roku|było ich dwanaścioro.

{8025}{8121}Na skutek malarii| zostało ośmioro.

{8125}{8226}To zachwiało|ustalonym porządkiem.

{8600}{8722}Hercules, młodszy|i większy samiec wyzwa Siwego.

{8900}{8996}Walki są mniej zaciekłe|niż u innych naczelnych.

{9000}{9096}Na przykład od pawianów,|które mając duże kły, gryzą się nawzajem.

{9100}{9241}Australopiteki mają małe kły,|ich walki to przeważnie pokazy.

{9500}{9655}Szary zdołał wskazać Herculesowi|jego miejsce - przynajmniej na razie.

{9925}{9996}Wywodzimy się z Afryki|także dlatego, że to tutaj

{10000}{10071}występowało idealne środowisko|dla wyprostowanej małpy -

{10075}{10164}mieszanina lasu i sawanny.

{10325}{10371}W przeciwieństwie|do wielu innych istot,

{10375}{10534}Australopitek czuje się swobodnie|na drzewach i otwartych przestrzeniach.

{10575}{10646}Dzieli się wodą z Ancylotherium -

{10650}{10746}starożytnym gatunkiem,|niegdyś szeroko rozpowszechnionym,

{10750}{10854}teraz występującym jedynie w Afryce.

{10875}{11010}Na szczęście ci roślinożercy|nie są groźnymi sąsiadami...

{11025}{11096}czego nie można|powiedzieć o Deinotherium.

{11100}{11221}To największe zwierzęta|w świecie Australopiteka.

{11225}{11341}Wysokie jak żyrafy,|ale ważące 14 razy tyle.

{11500}{11607}Należy unikać nawet|młodych osobników.

{11900}{12044}W następnych tygodniach konflikt|między samcami odżywa na nowo.

{12225}{12374}Niebieski siedzi z boku.|Nadal nie ma pomysłu jak się zintegrować.

{12400}{12544}To nie jest odpowiedni|moment na konflikty i podziały w grupie.

{12850}{12896}Te samce należą do większej,|sąsiedniej gromady.

{12900}{13020}Rzucają wyzwanie Siwemu,|chcą zająć jego teren.

{13300}{13371}Siwy odpowiada,|ale jego odział jest teraz za mały

{13375}{13483}by odeprzeć atak|tylu dorosłych samców.

{14625}{14754}Kiedy uciekają,|Niebieskiemu grozi pozostanie w tyle.

{14775}{14871}Nikt się na niego nie ogląda,|musi samodzielnie dojść do grupy.

{14875}{14958}Bez niej nie przetrwa.

{15324}{15370}Udało mu się,

{15374}{15505}ale dla odziału,|sprawy potoczyły się znacznie gorzej.

{15574}{15718}Zostali wyparci z terytorium,|które posiadali od wielu sezonów.

{15774}{15899}Osiedlenie się na nowym|obszarze nie będzie łatwe.

{17299}{17370}Dwónożny chód stanowi|sprawny sposób przemieszczania się.

{17374}{17495}Umożliwia Australopitekom|sięgnięcie wzrokiem na dlaszą odległość.

{17499}{17570}Łatwiej zauważyć drapieżniki.

{17574}{17726}Tutaj, na na odkrytym terenie,|muszą zachować szczególną ostrożność.

{17899}{18042}Grupa musi trzymać się razem,|co osiem par oczu, to nie jedna.

{18424}{18495}Minęły już cztery dni|odkąd opuścili las.

{18499}{18620}Zostali wyparci na północ,|na mało znane tereny.

{18624}{18749}Znużeni podróżą,|zbyt późno zaważyli Deinotherium.

{19524}{19570}Nadeszło nieuniknione.

{19574}{19670}Ciało tego samca wytwarza duże ilości|testosteronu, jest gotowy do godów.

{19674}{19770}Niestety, to powoduje,|że jest niezwykle agresywny.

{19774}{19870}W zamieszaniu,|młodzieniec oddzielił się od grupy.

{19874}{20015}Teraz między nim a matką|stoi 14 tonowy, rozgniewany olbrzym.

{20199}{20270}Ten malec jest dzieckiem Gaduły.

{20274}{20432}Jego desperackie krzyki powodują,| że ta nie zważa na niebezpieczeństwo.

{20474}{20626}Gaduła próbuje dotrzeć do dziecka,|zamiast tego musi szybko uciekać.

{20924}{20970}Matka próbuje|odciągnąć Deinotherium,

{20974}{21100}ale młode robi najgorszą rzecz|- nadal ją przyzywa.

{22149}{22278}O mały włos gromada| nie straciła następnego członka.

{22524}{22570}Kilka dni później dotarli do miejsca,

{22574}{22670}które wydaje się|mieć wszystko czego potrzebują -

{22674}{22811}drzewa aby się ukryć,|wodę i więcej owoców niż mogą zjeść.

{22924}{23044}W pobliżu nie widać|też innych Australopiteków.

{23149}{23270}Muszą jedynie podzielić się|owocami z Ancylotherium...

{23274}{23402}które można jednak przepędzić,|o ile zna się sposób.

{23574}{23723}Hercules nauczył się hałasować,|aby sprawiać groźniejsze wrażenie.

{24024}{24132}Szybko zaczynają|poznawać nową okolicę.

{24174}{24295}Najmłodsi członkowie grupy|bawią się pierwszy raz od kilku dni.

{24299}{24420}Jednak niektóre rzeczy nie zmieniły się.|Niebieski nadal jest wyrzutkiem.

{24424}{24564}Chociaż w stadzie są młodsi|od niego, nawet oni go ignorują.

{24749}{24845}Wkrótce nadejsze mrok,|pora przygotować się na noc.

{24849}{24945}Australopitki śpią na drzewach,|tam jest bezpieczniej.

{24949}{25074}Co noc budują nowe gniazdo|zwiając naręcza gałęzi.

{25099}{25220}Dawniej naczelne prowadziły|nocny tryb zycia, obecnie już tak nie jest.

{25224}{25295}Niektóre rozwinęły widzenie w kolorze,

{25299}{25370}pozwalające na wybieranie|soczystych liści i owoców.

{25374}{25420}Jednak stało się to|kosztem widzenia w nocy,

{25424}{25520}w ciemności widzą gorzej|od większości zwierząt.

{25524}{25661}Dla tych małp, a w przyszłości|i ludzi, noc jest porą snu.

{25724}{25795}Niebawem Australopiteki|z przykrośćią odkryją,

{25799}{25945}że to miejsce nie jest takim rajem,|jak się pierwotnie wydawało.

{26324}{26395}Czarnooka ukradła|jajo z gniazda strusia.

{26399}{26564}Kolejną korzyścią z pionowego chodu|jest umiejętność noszenia rzeczy w ruchu.

{26799}{26895}Zanim zdołała dobrać się do jaja...

{26899}{26971}ukradł je Siwy.

{27624}{27720}Dinofelis to zabójca Australopiteków.

{27724}{27820}Te koty są za wolne|by dogonić szybkich roślinożerców,

{27824}{27895}dlatego wyspecjalizowały się|w wolniejszej zdobyczy.

{27899}{27970}Mogą ją łatwo zabić i szybko zjeść.

{27974}{28020}Kolejni członkowie ludzkiej|rodziny przesuwając się

{28024}{28095}w górę łańcucha pokarmowego,|staną się najpotężniejszymi drapieżnikami,

{28099}{28222}lecz w tej erze,|to nasi przodkowie są zwierzyną.

{28649}{28745}Po ataku grupa jest|milcząca i przygnębiona.

{28749}{28820}Śmierć Czarnookiej pozostawiła pustkę.

{28824}{28870}Dużo czasu spędzają|na wzajemnym czyszczeniu,

{28874}{28970}w ten sposób zawiązują|nowie więzi i umacniają starsze.

{28974}{29045}To jest odpowiednik mowy.

{29049}{29120}W końcu wydaje się, że grupa|i Niebieski zaczęli na siebie odziaływać,

{29124}{29170}a on rozpoczyna|nawiązywanie pierwszych kontaktów.

{29174}{29249}Oporządza Siwego.

{29399}{29470}Dzięki przybyciu młodej samicy

{29474}{29520}wzrosła przynajmniej|liczebność gromady.

{29524}{29620}Samce pozostają w jednej|grupie przez całe życie,

{29624}{29750}natomiast samice,|jak dojrzeją, przechodą do nowej.

{29774}{29845}To zapobiega krzyżowaniu wsobnemu.

{29849}{29920}Dla niej ta zmiana jest trudna.

{29924}{30070}Minie pewien czas zanim zostanie|zaakceptowana przez inne samice.

{30074}{30145}Samce jednak okazują|natychmiastowe zainteresowanie -

{30149}{30242}stanowi nową okazję do godów.

{30249}{30370}Normalnie jedynie dominujący|samiec ma dostęp do kobiet,

{30374}{30511}ale Hercules wygląda tak|jakby chciał spróbować szczęścia.

{30774}{30845}W odróżnieniu od innych|ssaków na planecie,

{30849}{30920}Australopiteki kopulują|twarzą w twarz.

{30924}{31020}Pionowa postawa zmieniła|ustawienie miednicy,

{31024}{31159}a w rezultacie także położenie|narządów płciowych kobiet.

{31224}{31350}Siwy właśnie ich zauważył,|nie może na to pozwolić.

{31499}{31633}Pierwsza próba zaprzyjaźnienia się|została storpedowana.

{31874}{31995}Kiedy mija sezon na owoce,|dieta grupy staje się bardziej przyziemna.

{31999}{32070}Wykopyją korzenie i bulwy.

{32074}{32170}Australopiteki są mistrzami|w urozmaicaniu diety.

{32174}{32270}Mają kilka adaptacji|pomocnych w zdobywaniu żywności -

{32274}{32320}przede wszystkim zwinne ręce.

{32324}{32395}Stały się takie kiedy przestały|być użuwane do chodzenia.

{32399}{32470}Grube szkliwo na zębach|pozwala na rozgryzanie

{32474}{32520}twardego albo nieprzyjemnego jedzenia.

{32524}{32570}Przede wszystkim pomysłowość -

{32574}{32720}Australopiteki używają prymitywnych narzędzi,|te kije służą do kopania.

{32724}{32795}Nie rodzą się z tą umiejętnością.

{32799}{32895}Muszą się tego|nauczyć naśladując starszych...

{32899}{33013}Lekcje Niebieskiego,|przerwła śmierć matki.

{33024}{33152}Musi uczyć się szybko,|bo nikt nie będzie go karmił.

{33399}{33520}Jest jeszcze jeden,|bardzo ważny składnik ich diety...

{33524}{33570}mięso.

{33574}{33700}Na sawannie padlina|szybko przyciąga padlinożerców.

{33724}{33828}Często są wśród nich Australopiteki.

{33874}{33991}Jednak muszą się pośpieszyć|by odpędzić sępy.

{34024}{34149}Te błyskawicznie znajdują się|przy zwłokach zebry.

{34374}{34495}Hercules ponownie|wypróbowuje taktykę straszenia...

{34499}{34583}ze znakomitym skutkiem.

{34824}{34970}Nic tak nie obrazuje hierarchi,|jak kolejność zaspokajania głodu.

{34974}{35045}Siwy przywykł do tego,|że pierwsze kęsy należą do niego,

{35049}{35181}lecz już wie, że Hercules|kwestionuje jego przywództwo.

{35999}{36045}Bez wątpienia, to jest przewrót.

{36049}{36175}Hercules powraca do padliny|jako dominujący samiec.

{36224}{36368}Początkowo grupa nie wie,|jak zareagować na zmianę przywództwa.

{36374}{36512}Tymczasem Siwy, urażony|w swojej ambicji, usuwa się w cień.

{36549}{36645}Mięso stanowi jedynie małą|część diety Australopiteków.

{36649}{36817}W przyszłości stanie się jej najważniejszym|składnikiem dla wszyskich homnidów.

{36824}{36945}Wzrost spożycia mięsa pójdzie w parze|ze wzrostem rozmiarów mózgu.

{36949}{37070}Mięso zawiera substancje|odżywcze niezbędne dla dużych mózgów.

{37074}{37145}Inteligentne małpy wynajdą|specjalne narzędzia by zdobyć mięso,

{37149}{37220}w końcu skonstrują broń

{37224}{37346}nie będą już padlinożercami,|lecz drapieżnikami.

{37549}{37645}Przewrót przynióśł natychmiastowy,|pozytywny skutek.

{37649}{37770}Jest mniej wewnętrznych|konfliktów niż przedtem.

{37774}{37870}Ale największy problem pozostał.

{37874}{37997}Było tylko kwestią czasu|kiedy Dinofelis powróci.

{39049}{39120}Niebieski jest|w poważnych opałach.

{39124}{39267}Nie zdołał wspiąć się na drzewo,|dla kota jest idealnym celem.

{39349}{39445}Nieoczekiwanie Australopiteki|robią coś niezwykłego.

{39449}{39520}Grupa spontanicznie jednoczy się

{39524}{39647}i próbuje odwrócić|sytuację odpędzając myśliwego.

{40674}{40778}Dla Niebieskiego|to doniosła chwila.

{40799}{40870}Nie tylko przeżył|spotkanie ze śmiercią,

{40874}{40969}zdarzyło się coś ważniejszego.

{40999}{41095}Może zajmować najniższą|pozycję w zespole,

{41099}{41170}niemniej jest dość cennny,|by zachęcić wszystkich do działania.

{41174}{41254}To dopiero początek.

{41399}{41445}Te małpy mają przed|sobą jeszcze długą drogę.

{41449}{41495}Na pozór są niemal ludzmi,

{41499}{41595}ale objętoscią mózgu|nie przewyższają szympansów.

{41599}{41670}Minie, co najmniej, dwa miliony lat

{41674}{41787}zanim ich potomkowie|utną sobie pogawędkę.

{41849}{41945}W następnym odcinku odwiedzimy|zginiony kontynent - Amerykę Południową.

{41949}{42045}Świat dziwnych, egzotycznych olbrzymów|i legendarnego zabójcy -

{42049}{42175}Smilodona, najpotężniejszego|z szablozębnych kotów.

{4{950}{1028}WĘDRÓWKI Z BESTIAMI

{1125}{1221}Przez 40 milionów lat|na równinach Ameryki Południowej

{1225}{1350}panowała budząca|przerażenie grupa drapieżników...

{1425}{1520}trafnie nazwana Ptakami Grozy.

{1800}{1916}Jednak niedawno nastąpiła zasadnicza zmiana.

{1925}{1996}Pojawił się nowy gatunek zabójcy,

{2000}{2137}wystarczająco okrutny|aby sterroryzować nawet Ptaki Grozy.

{2375}{2474}Smilodon,|legendarny szablozębny.

{2550}{2646}Najpotężniejszy kot wszystkich czasów.

{2650}{2731}S Z A B L O Z Ę B N E

{2825}{2911}PARAGWAJ|Milion lat temu

{3000}{3071}Nie ma takiego drugiego|stworzenia jak tygrys szablozębny.

{3075}{3146}Poprawna nazwa tych|bestii to "szablozębne koty",

{3150}{3221}Występowały w wielu różnorodnych gatunkach.

{3225}{3296}Największy, ponad 300 kilogramowy, jest on:

{3300}{3371}Smilodon, co znaczy "ząb-ostrze".

{3375}{3421}Pochodzą z Ameryki Północnej,

{3425}{3521}a zawędrowały do Ameryki Południowej|dwa miliony lat temu.

{3525}{3621}Odkąd zostały dominującymi drapieżnikami|zmieniła się równowaga środowiska.

{3625}{3696}Żyją w niewielkich, rodzinnych grupach.|To jest historia trzech dramatycznych miesięcy

{3700}{3771}w życiu jednej z nich, rządzonej przez siedmioletniego samca,

{3775}{3850}zwanego Półzębem.

{3875}{3971}Już na samym początku|Półząb ma kłopoty.

{3975}{4082}Pojawiły się dwa|rywalizujące samce...

{4175}{4261}chcą go pozbawić władzy.

{4550}{4646}Terytorium Półzęba obejmuje ponad|sto kilometrów kwadratowych stepu

{4650}{4721}na jednym|z najdziwniejszych kontynentów na Ziemi.

{4725}{4821}Odkąd 30 milionów lat|temu Ameryka Południowa

{4825}{4896}odłączyła od Antarktydy,|została całkowicie odizolowana od świata.

{4900}{4971}W rezultacie kontynent|zamieszkują wyjątkowe zwierzęta.

{4975}{5021}Takie osobliwości jak Doedicurus,

{5025}{5145}krewny pancerników,|jednak wielkości samochodu.

{5175}{5246}Nawet duże stada|roślinożerców wyglądają egzotycznie.

{5250}{5346}Na przykład ten Macrauchenia nie jest|spokrewniony z żadnym ze współczesnych ssaków.

{5350}{5446}Oczywiście wystepują też rodzime drapieżniki-

{5450}{5521}nielotne Ptaki Grozy.

{5525}{5621}Te trzymetrowe olbrzymy to Phorusrhacosy.

{5625}{5696}Kiedy,|na skutek dryfowania kontynentu,

{5700}{5771}doszło do zderzenia z Ameryką Północną,

{5775}{5846}odosobnienie tych zwierząt dobiegło końca.

{5850}{5896}Przez lądowy pomost|przybyły nowe gatunki ssaków,

{5900}{5971}by skolonizować ten egzotyczny ląd.

{5975}{6092}Życie już nigdy nie będzie takie jak dawniej.

{6150}{6196}Wśród przybyszów były także koty.

{6200}{6271}Przedtem żaden z nich nigdy nie|zawitał do Ameryki Południowej.

{6275}{6395}Obecnie na równinach panują jednak szablozębne.

{6425}{6496}Półząb przejął klan trzy lata temu,

{6500}{6571}łamiąc przy tym jedną szablę.

{6575}{6696}Aktualnie grupa składa się z czterech|dorosłych samic i ich potomstwa.

{6700}{6793}Wszystkie są dziećmi Półzęba.

{6850}{6871}Podczas swoich rządów,

{6875}{6973}Półząb był wyzwany wiele razy...

{7050}{7121}ale żadne z nich|nie było tak poważne jak to.

{7125}{7221}Dwa rywalizujące samce wtargnęły|w głąb jego terytorium.

{7225}{7321}Reakcja, jak zwykle,|jest natychmiastowa...

{7325}{7466}Jednak na przeciwko siebie ma|współpracujących ze sobą braci.

{7500}{7571}Nawet jak na Smilodona,

{7575}{7621}Półząb jest potężnych rozmiarów,

{7625}{7696}lecz jak dotąd nie walczył|z dwoma przeciwnikami jednocześnie.

{7700}{7799}Tym razem nie ma większych szans.

{7975}{8046}Samice odczytały nadchodzące|sygnały i zaczęły wycofać się -

{8050}{8176}ich najważniejszym|zadaniem jest ochrona potomstwa.

{8250}{8346}Walki mogą być brutalne,|a Półząb ma najwięcej do stracenia -

{8350}{8485}nie tylko władztwo nad rodem,|ale, być może, także życie.

{9050}{9221}Dla braci nie jest równorzędnym przeciwnikiem.|Zrozumiawszy to, Półząb pośpiesznie wycofuje się.

{9225}{9271}Uniknął przynajmniej poważynych obrażeń,

{9275}{9346}ale to dopiero początek jego problemów.

{9350}{9484}Życie samotnego samca to|bezlitosna walka o przetrwanie.

{9650}{9746}Półząb nie musiał sam zdobywać|pożywienia przez trzy lata.

{9750}{9846}W grupie polowały za niego samice.

{9850}{9946}Wyrzutek z bogatych pastwisk,|kontrolowanych teraz przez braci,

{9950}{10046}podąża do lasu|na obrzeżach starego terytorium,

{10050}{10146}gdzie musi nauczyć się jak przetrwać.

{10150}{10221}Jak wielu mu podobnych, ma niewielkie szanse.

{10225}{10346}Doedicurusy, na ten przykład,|są nie tylko dobrze opancerzone, ale i ogromne.

{10350}{10421}To są starożytni krewni pancerników,

{10425}{10524}jednak ważą prawie 300 razy tyle.

{10625}{10696}Nabjana ćwiekami narośl na ich|ogonie może ważyć nawet do 40 kg -

{10700}{10771}tyle co kula armatnia.

{10775}{10846}Samce używają tej strasznej defensywnej broni,

{10850}{10896}głównie do walk o samice,

{10900}{10999}chcąc zmusić rywala do uległości.

{11075}{11212}Przegrywający kończy czasem|nie tylko ze zdruzgotaną dumą.

{11375}{11464}W klanie narasta napięcie.

{11475}{11546}Samice, kiedy mają potomstwo,

{11550}{11648}nie dopuszczają do siebie braci.

{11775}{11886}Pokonanie Półzęba, to tylko część batali.

{11950}{12021}Jeśli bracia chcą|zdobyć pełną władzę nad rodem,

{12025}{12117}muszą zabić wszystkie młode.

{12250}{12345}Tymczasem Półząb w poszukiwaniu|jedzenia wchodzi coraz głębiej w las,

{12349}{12463}ale to zadanie staje się coraz trudniejsze.

{12474}{12570}W gęstym poszyciu znalazł|azyl jeszcze jeden kolos - leniwiec,

{12574}{12676}ale nie jest to zwyczajny leniwiec.

{12699}{12745}To Megatherium -

{12749}{12836}olbrzymi leniwiec lądowy.

{12849}{12870}Ma ogromne pazury,

{12874}{12945}od nosa do ogona mierzy sześć metrów,

{12949}{12995}i waży więcej niż słoń.

{12999}{13152}Bardzo się różni od swojego|dalekiego krewniaka, leniwca nadrzewnego.

{13174}{13278}Półząb porusza się bardzo ostrożnie.

{13299}{13395}Leniwiec słynie z imponującej obrony.

{13399}{13470}Małe kości pod jego|skórą działają jak kolczuga.

{13474}{13594}Dorosłe osobniki są praktycznie niezniszczalne.

{13624}{13737}Półząb mądrze obchodzi go szerokim łukiem.

{13999}{14131}Minęło kilka tygodni,|pora deszczowa trwa już na dobre.

{14174}{14220}Samice zrobiły wszystko co w ich mocy,

{14224}{14295}ale tylko dwoje potomków|Półzęba zdołało przetrwać.

{14299}{14406}Samce są dla nich ciągłym zagrożeniem.

{14449}{14545}Bracia spędzają dużo|czasu patrolując nowe terytorium,

{14549}{14693}oznaczając granice swoim zapachem,|ku przestrodze innym samcom.

{14824}{14920}Nie zaatakują młodych,|kiedy w pobliżu jest ich matka.

{14924}{14995}Jednak ta musi je opuścić,|by udać się na polowanie.

{14999}{15070}W tym czasie kociaki są|w największym niebezpieczeństwie.

{15074}{15199}Matka chroni je więc,|ukrywając w gęstym poszyciu.

{15299}{15345}Podczas nieobecości samic,

{15349}{15475}bracia znaleźli się|niebezpiecznie blisko kryjówki.

{15524}{15625}Życie tych młodych wisi na włosku.

{15649}{15765}Ich jedyną szansą jest pozostanie bez ruchu.

{16274}{16370}Na równinach spotkać można liczne stada Macraucheni.

{16374}{16520}Unikalne stworzenia Ameryki Południowej,|ostatnie ze swojego rodzaju.

{16524}{16629}Stanowią pierwszy cel dla Smilodonów.

{16949}{17020}Macrauchenia są szybkimi|i ostrożnymi zwierzętami.

{17024}{17070}Smilodony muszą wykazać się wyjątkową cierpliwością,

{17074}{17145}aby dostać się wystarczająco blisko zdobyczy.

{17149}{17270}Samice polują wspólnie,|posuwając się wolno naprzód, zastawiając pułapkę.

{17274}{17345}Osaczają to stado już od dwóch godzin.

{17349}{17445}Stopniowo rozdzielają się, dominująca samica zatacza szeroki łuk

{17449}{17536}próbując otoczyć zdobycz.

{17549}{17645}Smilodony są potężnymi zabójcami,|zdolnymi do nagłych przyspieszeń,

{17649}{17720}ale nie są przystosowane do długich pogoni.

{17724}{17868}Jeśli nie podejdą wystarczająco blisko,|nie mają żadnych szans.

{18299}{18427}Jeden fałszywy ruch|i będą musiały zaczynać od nowa.

{18899}{19027}Dominująca samica|kieruje stado wprost na pozostałe.

{19899}{19945}Wybrawszy cel,

{19949}{20024}koty otaczają go.

{20299}{20395}Macrauchenie są nieprawdopodobnie zwotne -

{20399}{20516}ofiary kluczą,|wybijając z rytmu ścigających.

{20549}{20595}Ale właśnie dlatego|Smilodony polują w grupach.

{20599}{20700}Drugi kot powala ofiarę na ziemię.

{21074}{21170}O dziwo,|w trakcie walki o opanowanie zdobyczy,

{21174}{21330}nie używają swoich sławnych zębów.|Przez przypadek mogły by się złamać.

{21374}{21420}Na początku starają się ciężarem swoich ciał

{21424}{21537}przycisnąć do ziemi zmagające się zwierzę.

{21649}{21798}Dopiero kiedy ofiara jest|całkowicie pokonanna, w ruch idą szable.

{21874}{21945}Są to niezwykle precyzyjne|i efektywne narzędzia mordu.

{21949}{22045}Ich zęby równocześnie tamują obieg krwi

{22049}{22095}i dławią tchawicę.

{22099}{22145}Jedno ugryzienie i zwierzę jest martwe.

{22149}{22245}Jednak nie wszystko jest takie proste.

{22249}{22345}Śmiercionośne 20 centymetrowe szable są bardzo kruche.

{22349}{22395}Smilodony nie mogą gryźć kości,

{22399}{22495}mogą zjeść tylko mięsiste części zdobyczy.

{22499}{22595}To jest wielkie marnotrawstwo,|coś, co nie ujdzie uwadze

{22599}{22718}innych mięsożerców występujących na równinach.

{22874}{22945}Ptaki Grozy nie przepuszczą żadnej okazji.

{22949}{23020}Zostały wyparte z pozycji najpotężniejszych drapieżników,

{23024}{23168}ale dzięki kotom,|szybko znalazły nowe możliwości przetrwania .

{23499}{23620}Smilodon może zjeść tyle,|na ile pozwolą mu szable.

{23624}{23720}Kiedy samice odchodzą,|ptaki dojadają resztki.

{23724}{23845}Ameryka Południowa nie jest jedynym miejscem|gdzie Ptaki Grozy dobrze siebie radzą.

{23849}{23920}Kiedy tylko otworzyło się przejście|do Ameryki Północnej, ptaki były

{23924}{23995}jednymi z niewielu stworzeń,|które pomyślnie zadomowiły się na północy.

{23999}{24070}Kiedy one jedzą pozostałości,

{24074}{24209}ich kuzyni opływają w dostatki w Teksasie i na Florydzie.

{24224}{24355}Wymarły tuż przed pojawieniem się współczesnych ludzi.

{24499}{24595}Po polowaniu, matka wraca|do miejsca gdzie ukryła młode,

{24599}{24722}tak jak robiła to|kilka razy w ubiegłym tygodniu.

{24774}{24820}Przyzywa je,

{24824}{24937}lecz jej wołanie pozostaje bez odpowiedzi.

{25249}{25295}W pobliżu zauważono Półzęba

{25299}{25443}wędrującego na obrzeżach terytorium,|którego był kiedyś władcą.

{25499}{25545}Jednak tam,|gdzie kiedyś pozostawiał swój zapach,

{25549}{25654}teraz może wyraźnie wyczuć woń braci.

{25749}{25862}To nie jest jedyny znak, jaki pozostawili.

{26074}{26195}Wraz ze śmiercią młodych,|zerwana została ostatnia więź łącząca go z grupą.

{26199}{26280}Przejęcie jest pełne.

{26649}{26720}Spoglądając na wychudzonego Półzęba,|który zacznyna gasnąć w oczach,

{26724}{26865}oczywistym staje się to,|że jego kondycja nie jest najlepsza.

{26874}{26970}Świta i Półząb wykorzystuje|swój doskonały wzrok

{26974}{27070}by zapolować przy słabym świetle.

{27074}{27145}Samiec Macrauchenii żyje poza stadem

{27149}{27220}i często przychodzi w pobliskie zarośla,

{27224}{27367}by przy pomocy swojego|długiego nosa wyskubywać świeże liście.

{27499}{27620}Półząb czeka i pozwala|Macrauchenii podejść jeszcze bliżej.

{27624}{27737}Tym razem nie może sobie pozwolić na błąd.

{27899}{27970}Lecz pojawienie się olbrzymiego leniwca niweczy wszelkie plany.

{27974}{28045}Przedziera się on przez|poszycie z takim hałasem,

{28049}{28157}że zdobycz Półzęba zaczyna się oddalać.

{28174}{28254}To teraz albo nigdy.

{28524}{28620}Półząb jest zbyt słaby,|by ścigać ofiarę.

{28624}{28670}Im dłużej nie zdobędzie pożywienia,

{28674}{28778}tym mniejsza szansa, że tego dokona.

{28999}{29045}Jest coraz bardziej zdesperowany,

{29049}{29177}stale patroluje ten sam obszar,|aż do późnego ranka.

{29324}{29445}Blisko krawędzi lasu zauważył samicę Macrauchenii z młodym.

{29449}{29545}Roslinożercy bardzo|oddalili się od swojego stada.

{29549}{29639}Być może tym razem się uda.

{29999}{30095}Błyskawiczne uderzenie masywnego dzioba i pazurów,

{30099}{30237}wyrosłego jak spod ziemi Ptaka Grozy,|pozbawia życia młode.

{30374}{30445}Jednak, jeszcze nie wszystko stracone.

{30449}{30538}Wykorzystuje swoją szansę.

{30899}{30970}Padlina jest jego ostatnią nadzieją.

{30974}{31020}Jednak, po pochwyceniu zdobyczy,

{31024}{31119}Półząb oddala się z zagajnika.

{31349}{31445}Niedaleko są bracia,|którzy przegnali Półzęba.

{31449}{31593}Po śmierci ostatniego dziecka,|klan w pełni zaakceptował braci.

{31699}{31770}Pozostłe młode są tolerowane przez samców,

{31774}{31914}gdyż są to samice,|które wkrótce osiągną dojrzałość płciową.

{31949}{32045}Bez potomstwa przy piersi|starsze samice ponownie wchodzą w okres rui.

{32049}{32170}Zabicie dzieci Półzęba|nie było tylko aktem bezmyślnej przemocy.

{32174}{32220}Dzięki usunięciu z drogi obcego potomsta,

{32224}{32295}bracia mogą teraz doczekać się własnego

{32299}{32415}i przekazać swoje geny następnemu pokoleniu.

{32574}{32645}Krótko mówiąc,|wszystko wraca do normy.

{32649}{32768}Młode samice wprawiają się w sztuce polowania.

{32849}{32920}Chociaż Doedicurus, którego wybrały

{32924}{33040}nie przejawia zainteresowania dla tych gier.

{33299}{33345}Pora Deszczowa przeminęła.

{33349}{33445}Półząb nie był widziany od wielu tygodni.

{33449}{33520}Jednakże, jego stary klan jest bardzo widoczny.

{33524}{33595}Poluje co kilka dni,

{33599}{33719}dzisiaj ponownie|wszystcy zjedzą smaczny obiad.

{33749}{33845}Jak zwykle, Ptaki Grozy są niedaleko,

{33849}{33945}ale tym razem pojawił się|jeszcze jeden padlinożerca - Megatherium.

{33949}{33995}Zwykle są roslinożercami,

{33999}{34120}ale czasami jedzą też mięso,|by uzupełnić swoją dietę.

{34124}{34276}Kiedy mają na nie ochotę,|nic nie jest w stanie stanąć im na drodze.

{34574}{34645}Jeden z braci został zabity.

{34649}{34804}Pozostałe Smilodony szybko uciekają,|pozostawiając zdobycz olbrzymowi.

{34874}{34895}W mignieniu oka,

{34899}{35001}Megatherium zmienił sytuację klanu.

{35024}{35126}Teraz pozostał tylko jeden z braci.

{35324}{35370}Po kilku dniach|ponownie pojawił się Półząb.

{35374}{35495}Musiał dokładnie|obserwować swoje dawne terytorium.

{35499}{35570}Koty mają tak silne powonienie,

{35574}{35670}że po zapachu mogą|poznać nie tylko tożsamość,

{35674}{35695}ale nawet stan zdrowia osobnika,|który zostawił ślad.

{35699}{35770}W tym przypadku|ślady są jednoznaczne -

{35774}{35908}tam gdzie były kiedyś dwa samce,|teraz jest tylko jeden.

{36124}{36220}W klanie, sprawy nie układają|się po pomyśli jedynego samca.

{36224}{36295}To nie on zajmował|dominującą pozycję i wydaje się,

{36299}{36421}że samice ponownie|stają się bardzo niespokojne.

{36574}{36670}Lecz to nie o samice|martwi się ocalały brat.

{36674}{36745}Jest tylko kwestią|czasu zanim pojawią się

{36749}{36844}inne samce chcące przejąć ród.

{37123}{37169}Dalej patroluje swój teren,

{37173}{37301}ale wyzwanie nadejdzie|wcześniej niż się spodziewał.

{37398}{37444}Półząb powrócił.

{37448}{37494}Zachęcony przez sygnały

{37498}{37630}nie traci czasu|i próbuje odzyskać władztwo nad klanem.

{37673}{37781}Świeży zapachu śladu prowadzi go dalej.

{38273}{38344}Trzy miesiące po tym|jak stracił ród na rzecz braci,

{38348}{38468}Półząb ponownie|staje walki o swoje terytorium.

{38698}{38793}Tym razem szanse są wyrównane.

{39573}{39728}Walka jest krótka i brutalna,|ale to Półząb wychodzi z niej zwycięsko.

{39873}{39944}Brat został pokonany...

{39948}{40028}i śmiertelnie ranny.

{40148}{40301}W przeciwieństwie do Półzęba,|ten kot nie będzie miał drugiej szansy.

{40423}{40548}Nadszedł kres krótkich|i gwałtownych rządów braci.

{40998}{41044}Rok później znajdujemy Półzęba otoczonego

{41048}{41119}przez swoje nowe potomstwo.

{41123}{41215}Ponownie jest królem równin.

{41298}{41369}Smilodony były drapieżnikami, które odniosły duży sukces.

{41373}{41469}Wymarły nie tak dawno, bo dopiero ok 10.000 lat temu.

{41473}{41569}Świat wokół nich za bardzo się zmienił.

{41573}{41644}Klimat stał się chłodniejszy|i bardziej suchy.

{41648}{41744}Zniknęła duża zwierzyna,|w której zabijaniu się wyspecjalizowali.

{41748}{41794}Świat szablozebnych

{41798}{41869}dobiegł kresu.

{42048}{42144}W ostatnim odcinku,|będzie dużo, dużo zimniej.

{42148}{42269}Odwiedzimy naszych przodków|w epoce lodowcowej, 30.000 lat temu.

{42273}{42319}To były bardzo trudne czasy,

{42323}{42444}w których pojawiły się jedne|z najbardziej przerażających ssaków w historii -

{42448}{42508}mamuty. {1250}{1321}Przez ostatni pięćdziesiąt milionów lat| klimat świata

{1325}{1396}zaczyna powoli się oziębiać.

{1400}{1496}Ale coś jeszcze pomogło|przechylić szale.

{1500}{1596}Zmiana orbity Ziemi|na odleglejszą od Słońca.

{1600}{1671}Spowodowało nadejście Epoki Lodowcowej.

{1675}{1746}Warunki dla wszelkiego życia stały się|szalenie niebezpieczne,

{1750}{1842}Nawet dla potężnych mamutów.

{1975}{2096}Pada wczesny jesienny śnieg,który wszystko ukrywa|a staw ledwie zamarzł.

{2100}{2237}Pod tą młodą samicą załamał się lód|i jest teraz w pułapce

{2275}{2371}Pomiędzy mamutami są mocne więzi|- stado nie opuszcza

{2375}{2421}Zdanej na własne siły ich siostry.

{2425}{2588}Czeka w pobliżu, przygnębione i bezsilne.|Swą obecnością chce ją pocieszyć.

{2950}{3065}Wkrótce zaczynają sie zbierać padlinożercy.

{3325}{3421}Sytaucja może potrwać kilka dni|zanim samica umrze a stado

{3425}{3471}nie może sobie pozwolić sobie|na tak długie czekanie.

{3475}{3521}W końcu zmuszone jest ją opuścić.

{3525}{3694}Muszą się przemieszczać dalej by uciec|przed nadchodzącą zimą Epoki Lodowcowej.

{3975}{4046}Pomimo kilku miesięcy lata|jest trudno zasugerować,

{4050}{4121}Że świat jest w środku Epoki Lodowcowej.

{4125}{4246}Niekończące sie morze trawy i kwiatów|jest pożywieniem dla rozmaitych zwierząt.

{4250}{4396}A tylko kilka metrów w dół ziemia jest|stale zamarznieta całymi latami.

{4400}{4496}Na biegunach jest takie zlodowacenie,|że poziomy mórz i oceanów

{4500}{4546}dramatycznie opadły.

{4550}{4621}Gdyby w tej chwili nie było Epoki Lodowcowej,|to ta łąka stałaby się

{4625}{4671}dnem Morza Północnego.

{4675}{4816}Jest ona jak magnes dla milionow|zwierząt pasących się latem.

{4825}{4959}Największymi roślinożercami z|nich wszystkich są mamuty.

{5075}{5146}W tym programie będziemy podążać za jednym,|szczególnym stadem w ich

{5150}{5221}rocznym zmaganiu sie z napotykanymi trudnościami.

{5225}{5321}Jak wszystkie mamucie stada, te także|składa się głównie z samic kiedy to

{5325}{5346}samce opuściły je w momencie osiągnięcia dojrzałości.

{5350}{5421}Jest pięć dojrzałych samic,|dziesięcioletni samiec,

{5425}{5565}i najmniejszy ze wszystkich, sześciomiesięczny młody samiec.

{5575}{5746}Urodzony na wiosne nie miał jeszcze okazji|doświadczyć jak zima potrafi być okrutna.

{5750}{5846}Najstarszy członek jest dominującą samicą.

{5850}{5946}Przeżyła jakieś 40 zim|i to jej doświadczenie

{5950}{6081}zapewnia przetrwanie stadu|kiedy są ciężkie przejścia.

{6250}{6371}Mamuty są tylko jednymi z wielu zwierząt roślinożernych|które cieszą sie obfitością lata.

{6375}{6471}Wszystkie są zwierzętami przystosowanymi dom mroźnego klimatu.

{6475}{6596}Mamuty i bizony maja charaktrerystyczne|kudłate futro podczas gdy

{6600}{6671}antylopy Saiga mają inne przystosowanie.

{6675}{6819}Obszerne komory nosowe pomagaja ogrzac|powietrze przed wdechem.

{6925}{7068}Takie zagrywki nie są zaskoczeniem|ale są także i drapieżniki.

{7125}{7171}W lecie człowiek poluje na tych równinach.

{7175}{7271}Fizycznie nie jest przystosowany|by radzić sobie z zimnem,

{7275}{7453}ale zamiast tego odziewa sie w zwierzęce|skóry i tkaninowe ubrania|by siebie chronić.

{7525}{7621}Ci drapieżnicy specjalizują się w drobnej zwierzynie|i rzadko kiedy zapoluja na coś większego

{7625}{7696}i niebezpieczniejszego jak mamuty.

{7700}{7821}Ale mamuty są jednak nie mniej bardzo|ważne dla nich.

{7825}{7896}Z tak małą ilością drewna dostępną|na równinie zbierają

{7900}{7971}kły martwych zwierząt by zbudawać|z nich chaty a nawet użyć

{7975}{8055}ich kości jako opał.

{8075}{8171}Są najbardziej pomysłowymi stworzeniami|zdolnymi wykorzystać

{8175}{8258}każde dostępne źródło.

{8375}{8471}Ze wszystkich letnich gości|najliczniejszymi są muchy,

{8475}{8594}które są stałym źródłem|rozdrażniania mamutów.

{8650}{8721}Jednakże ludzie nauczyli się czegoś na ich temat.

{8725}{8796}Mielą na pył minerał zwany Ochre, który

{8800}{8898}pomaga trzymac insekty z daleka.

{8975}{9071}Nadchodzi jesień, ta równina stanie sie zamarznietym pustkowiem,

{9075}{9171}więc mamuty spieszą się jak tylko mogą|dopóki jest jeszcze lato.

{9175}{9296}Jedzą po 180 kilogramów trawy dziennie,|przy tym samce kojarzą się

{9300}{9406}z samicami jak tylko jest to możliwe.

{10200}{10271}Rozpoczęła sie wczesna i bardzo mroźna jesień.

{10275}{10381}Mamuty wciąż są na nocnych równinach.

{10400}{10471}Te stworzenia są potomkami|nieowłosionych słoni z Afryki

{10475}{10546}ale stały się żywymi fortecami|stawiającymi opór zimnu.

{10550}{10621}Pod ich skóra maja warstwę|tłuszczu grubą na 10 cm

{10625}{10671}dla dodatkowej izolacji.

{10675}{10746}Mają także małe uszy i krótki ogon by zapobiec

{10750}{10821}przed zbytnią utratą ciepła.

{10825}{10921}Na wierzchu tego wszystkiego mają|charakterystyczny dywan z włosów,

{10925}{11021}który teraz urósł do metra długosci|- to jest reakcja ich ciał

{11025}{11108}na spadek temperatury.

{11325}{11477}Po minięciu tygodnia, klimat zaczął pokazywać swe prawdziwe oblicze.

{11500}{11596}Ludzie już opuścili równiny i udali się |w poszukiwaniu schronień

{11600}{11708}łagodniejszej pogody dalej na południe.

{11825}{11896}Wkrótce mamuty też odejdą.

{11900}{11996}Przy małej ilości trawy,|braku ochrony od mroźnego wiatru

{12000}{12096}a także wahań temperatury od minus 50|do minus stu stopni,

{12100}{12203}nawet one muszą ruszyć na południe.

{12225}{12296}Epoka lodowcowa jest tylko faktem jednym z wielu,

{12300}{12396}Dwa i pół miliona lat temu|klimat Ziemi zaczął sie zachowywać jak

{12400}{12471}na huśtawce - okresy ciepła i zimna.

{12475}{12571}Jak dotąd było prawie 50 Epok Lodowcowych,

{12575}{12664}ale ta jest najzimniejsza.

{12725}{12796}Dominująca samica zdecydowała, że nadszedł już czas|wskazując głową w kierunku

{12800}{12904}mniej wystawionych alpejskich dolin.

{13025}{13151}To jest 400 km podróż,|którą odbywają każdego roku.

{13825}{13896}Dla Megaloceros, jesień nie jest|czasem do podróży,

{13900}{13946}to jest czas do odbycia godów.

{13950}{14021}Te samce walczą o harem samic,|które znajdują się w pobliżu.

{14025}{14096}Zwycięzca bierze wszystko.

{14100}{14196}Megaloceros są oldbrzymymi krewniakami jeleni,|a samce posiadają

{14200}{14271}imponujące poroże.

{14275}{14346}Każdy z rogów jest wielkości dorosłego człowieka.

{14350}{14521}Zaskakującym jest fakt,że pomimo takiego|ciężaru mogą chodzić z podniesioną głową.

{14525}{14596}Wyczerpani walką nie zauważyli,

{14600}{14674}że są w pułapce.

{14875}{15046}Ludzie są teraz drapieżnikami w przeciweństwie do przodków.|Nie używaja siły tylko strategii

{15050}{15146}zaganiając Megaloceros pomiędzy drzewa,|gdzie ich rogi

{15150}{15196}blokują dalszą ucieczkę.

{15200}{15338}Tylko jeden z nich mial na tyle energii,|ażeby się przebic.

{16225}{16321}Ludzie będą musieli wziąść to|co potrzebują tak szybko jak tylko mogą

{16325}{16446}zanim padlinożercy Epoki Lodowcowej jak wilki,|lwy i hieny zbiorą się

{16450}{16551}tworząc to miejsce niebezpiecznym.

{16925}{17046}Już połowa drogi z nimi,|mamuty sobie dobrze radzą.

{17050}{17121}ale dla jednego członka stada|jest to ciągła walka,

{17125}{17171}Dla najmłodszego.

{17175}{17221}To jest jego pierwsza zima.

{17225}{17341}Wielu jednoroczniaków nie zobaczyło drugiej.

{17475}{17546}Szybko są łapani przez inne migrujące zwierzęta.

{17550}{17671}Ludzie także się udają w kierunku Alp,|gdzie obszerne sieci jaskiń

{17675}{17721}są perfekcyjną ochroną przed zimą.

{17725}{17796}Dominująca samica bacznie obserwuje ich|a ludzie wiedzą, że lepiej

{17800}{17890}nie podchodzić zbyt blisko.

{18400}{18496}Dni mijają a młody mamut|ma coraz większe kłopoty.

{18500}{18612}Ma trudności z utrzymaniem się na nogach.

{18625}{18721}Matka zostaje przy nim ale stado|nie może na nich czekać,

{18725}{18835}matka z małym zaczynają zostawać w tyle.

{19000}{19096}Na tym snieżnym pustkowiu lew móglby się|wydawać nie na miejsciu, ale w tym czasie

{19100}{19196}był on w Europie, a teraz|młody mamut,będący w opałach, jest

{19200}{19372}kawałkiem miesa, które może być przyniesione|przez lwa jaskiniowego do jego nory.

{19400}{19496}Broniony przez dorosłego|dziecko jest stosunkowo bezpieczne,

{19500}{19646}ale lew kontynuuje podchody mając nadzieje,|że matka zrobi jakiś błąd w baczeniu na małego.

{19650}{19779}Nasza para teraz już zupełnie odłączyła się od stada.

{20000}{20096}W oddali inne mamuty odbywają tą samą podróż.

{20100}{20196}To jest dorosły samiec i|podróżuje samotnie.

{20200}{20271}Na jego drodze pojawiły się lwy|zajadające się maruderem,

{20275}{20406}w tym przypadku to nie był|młody mamut tylko człowiek.

{20800}{20846}Lwy będą musiały dać mu przejść.

{20850}{20976}Nic nie staje na przeszkodzie|w migracjach mamutów.

{21125}{21221}Mamuty są towarzyskimi zwierzętami a|lasy dookoła stają się gęstsze,

{21225}{21331}więc małe stada zaczynają się łączyć.

{21375}{21471}Wkrótce setki mamutów bedą się przewijać|podąrzających ich szlakiem przez zimowe

{21475}{21546}niziny Europy.

{22000}{22096}Dla mamutów w rejonie Alzacji,|ukształtowanie terenu staje sie dramatyczne,

{22100}{22221}płaskie równiny przeistoczyły się|teraz w wzgórza i doliny.

{22225}{22346}Żyje tu inny gatunek człowieka,|Neandertalczyk.

{22475}{22546}Jest on niższy niż inni ludzie i

{22550}{22621}jak inne zwierzęta Epoki Lodowcowej|ich nosy sa duże by

{22625}{22671}ogrzewać wdychane powietrze.

{22675}{22796}Raczej nie migrują, pozostają w|tej samej dolinie przez cały rok,

{22800}{22896}by przetrwać najgorszą zimę|w pytkich jaskiniach.

{22900}{23021}Lecz w tej ostatniej Epoce Lodowcowej|ich liczebność spadła.

{23025}{23138}Teraz są gatunkiem zagrożonym wyginięciem.

{23325}{23446}Innym zwierzęciem, które nie podróżuje zimą|na południe jest nosorożec włochaty.

{23450}{23546}Jest on krótkowidzem,|dorosły samiec nawet nie zauważył

{23550}{23684}Neandertalczyka znajdującego się zaledwie 50 m od niego.

{23750}{23878}Przez chwilę Neandertalczyk|nie zauważył go również.

{24025}{24121}Nosorożce dają się łatwo zaskoczyć,|zaczynają szarżować jeżeli

{24125}{24171}coś je zaskoczy.

{24175}{24246}Nawet gdy odległość bedzie zbyt duża|żeby zobaczyć Neandertalczyka,

{24250}{24321}ale jego zmysł powonienia jest lepszy niż wzroku.

{24325}{24411}Nosorożec poczuł zapach.

{25200}{25296}Szczęściem dla Neandertalczyka jest to,|że jego gatunek jest silniejszy i

{25300}{25371}bardziej masywnie zbudowany niż inni ludzie.

{25375}{25554}Grube kości i większa klatka piersiowa pomagają|mu w prowadzeniu twardego stylu życia.

{26250}{26371}Po przebyciu prawie 400 km w dwa|tygodnie stado przybywa

{26375}{26446}do podnóża Alp.

{26450}{26496}Tutaj, pod osłoną lasów i dolin będą

{26500}{26569}spędzać zimę.

{26725}{26821}Tutaj jest ochrona od mroźnego|wiatru a także pożywienie.

{26825}{26896}Dzięki im bardzo zwinnym trąbom,|te roślinożerne zwierzęta mogą

{26900}{26996}podtrzymywać sobie drzewa,|jak ten świerk,

{27000}{27140}kiedy ich zwykłe jedzenie jest|zakopane pod grubym śniegiem.

{27375}{27521}Tydzień później dominująca samica|usłyszała znajome nawoływanie.

{27550}{27687}Młode i jego matka jako ostatni|dołączają do reszty stada.

{28300}{28371}Dotykając każdego swoimi trąbami|członkowie stada odnawiają

{28375}{28471}więzi z parą.Najbardziej niebezpieczna|część zimy sie skończyła i

{28475}{28548}młode przeżyło.

{29200}{29296}W Epoce Lodowcowej wiosna przychodzi późno.|Jest maj, rzeczy powoli zaczynaja się

{29300}{29449}nagrzewać i topnieje snieg|spod którego pojawia sie dywan kwiatów.

{29475}{29571}Wraz ze wzrostem temperatury nosorożec włochaty zaczyna linieć

{29575}{29671}i teraz nie jest już tak porośniety jaki był wcześniej.

{29675}{29746}Mamuty także już zrzuciły swe długie zimowe futra

{29750}{29892}by zostawić na sobie tylko kilkucentymetrową warstwę sierści.

{29950}{30021}Młode przetrwało zimę w zdrowiu i

{30025}{30171}przestał być karmiony przez matkę,|spędza więcej czasu z dala od niej.

{30175}{30296}Teraz też nie jest najmłodszy.|W stadzie pojawił sie nowy członek

{30300}{30379}kilka tygodni temu.

{30450}{30525}To mała samiczka.

{30750}{30821}Tymczasem nosorożce znów zaczęły ucztować.

{30825}{30896}Dwa samce walczą o terytorium.

{30900}{30946}Ale ich zmagania nie zawsze kończą sie przemocą.

{30950}{31046}Ryją rogami ziemię do momentu| az jeden z nich się wycofa

{31050}{31146}i zostawi obszar dla zwycięzcy.

{31400}{31496}Kiedy zima się tutaj kończy,|północne równiny nadal

{31500}{31621}rozmarzaja więc stado spędzi|tu jeszcze dwa tygodnie.

{31625}{31696}To daje nojnowszemu nabytkowi stada troche|czasu do nabrania siły w

{31700}{31828}nogach zanim sie zacznie podróż spowrotem na północ.

{32025}{32121}Jest także ujemna strona tego wszystkiego,|pogoda - owady stają się

{32125}{32196}znów problemem.

{32200}{32305}Ale gdzie jest błoto tam jest sposób.

{32550}{32696}Dobra błotnista kąpiel pomoże uchronić przed owadami kąsającymi.

{32750}{32857}Albo mamuty robią to tylko dla zabawy.

{34075}{34196}Jak podczas jesieni, tylko że w drugą stronę,|wielkie mamucie karawany formują się raz jeszcze

{34200}{34310}Nadszedł czas skierowania sie na północ.

{34475}{34546}Wkrótce góry będą z nimi ale wejda na

{34550}{34637}niebezpieczne terytorium.

{34850}{34921}Neanedartalczycy czekają.

{34925}{34996}Dla nich mamuty idące na północ|jest jednym z najważniejszych momentów

{35000}{35046}w roku.

{35050}{35171}Ryzykuja zdrowiem a nawet życiem,|ażeby zapolować na nie.

{35175}{35296}Aby upolować mamuta potrzebują|wykorzystać każdą sposobność.

{35300}{35396}Czekają do zmierzchu kiedy urwisko|stanie sie niemal niewidoczne, wtedy mogą

{35400}{35514}efektywnie użyć swoje tajnej broni - ognia.

{37900}{37971}The Neandertalczycy schodzą na dół urwiska by dobić

{37975}{38021}i zabić.

{38025}{38115}Jeden z mamutów nadal żyje.

{38325}{38421}Neandertalczycy są najlepszymi myśliwymi|i dlatego przetrwali

{38425}{38496}ponad 260,000 lat.

{38500}{38596}Ale maja tez słabość -Nie przystosowują sie dobrze do zmian.

{38600}{38696}W wyniku cięższego klimatu i|nadejściu nowych ludzi,

{38700}{38796}Neandertalczycy szybko znikają.

{38800}{38910}Przez następne 2000 lat odejdą zupełnie.

{39000}{39071}Stado w końcu przybywa spowrotem na północne równiny.

{39075}{39201}Na szczęście obydwoje najmłodszych przeżyło podróż.

{39225}{39296}Stado niemniej jednak odniosło poważna stratę.

{39300}{39346}Nie ma wśród nich dominującej samicy.

{39350}{39468}Została zabita podczas ataku Neadertalczyków.

{39475}{39596}Teraz jej siostra bedzie prowadzić stado w przyszłości.

{39600}{39696}Mamuty będa jeszcze trwały przez 24,000 lat.

{39700}{39771}Sa wspaniale dostosowane do tego zimnego świata.

{39775}{39954}Ale kiedy znów będzie ciepło, trawiaste|równiny, od których mamuty sa zależne, znikną.

{40000}{40096}Ludzie mają różną przyszłość przed sobą.

{40100}{40196}Kiedy nadchodzą zmiany, będą zdolni do zajęcia się tym ponieważ

{40200}{40361}mogą się przystosować|i są zdolni do przystosowania świata do ich potrzeb.

{40400}{40518}Pewnego dnia zaczną spoglądać na to wszystko.

{41050}{41171}Odtąd zbudowaliśmy muzea i uczcić przeszłość|i spędzone dekady

{41175}{41271}studiując prehistoryczne życie.

{41275}{41468}I jeżeli wszystko to nauczyło nas czegokolwiek|to to jest to - żaden gatunek nie trwa wiecznie.

{41490}{41700}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..

{42523}{42594}Tłumaczenie: Arni 25 & Hania.

{42598}{42763}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..2199}{42270}Tłumaczenie:Hania i Arni 25.

{42274}{42439}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..www.xvidasd.com ::..

{42274}{42439}{c:$00ccff}..:: (XviD asd) :: www.xvidasd.com ::..www.xvidasd.com ::..