KONWENCJE GENEWSKIE
Według słownika pojęć i organizacji międzynarodowych stanowią one podstawę międzynarodowego prawa humanitarnego. Zawierają postanowienia zmierzające do nadania wojnie bardziej cywilizowanego charakteru.
Współczesne prawo humanitarne zostało zapoczątkowane I konwencją genewską podpisaną przez 16 państw 22.08.1864r. Dotyczyła ona losu rannych na polu bitwy. Konwencja ta powołała znak czerwonego krzyża mający oznaczać formacje medyczne i ich personel podczas konfliktu.
Następnie podpisano jeszcze 2 konwencje. II konwencja genewska z 06.07.1906r o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych, która była rozszerzeniem konwencji z 1864r a także ustalała zasady ewidencji osób poszkodowanych w konfliktach. Natomiast III konwencja z 27.07.1929r była rozszerzeniem II konwencji z 1906r.
Każda z tych konwencji rozwijała humanitaryzm międzynarodowy jednakże często dopiero po wydarzeniach, podczas których byłyby najbardziej potrzebne.
Konwencje te zostały zastąpione 4 konwencjami podpisanymi 12.08.1949r:
O polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych
O polepszeniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu
O traktowaniu jeńców
O ochronie osób cywilnych podczas wojny
Obowiązują one podczas toczących się działań wojennych bez względu na to czy wojna została wypowiedziana czy nie, w przypadku okupacji gdy nie napotyka ona zbrojnego oporu. Stosować się do nich mają obowiązek wszystkie państwa konfliktu bez względu na to czy były stroną konwencji. Przewidywana jest konieczność stosowania się do zasady „minimum humanitaryzmu” również w konfliktach wewnętrznych. Konwencje zakazują brania zakładników, egzekucji bez legalnego wyroku, tortur i wszelkiego okrutnego lub poniżającego traktowania, a także aktów zemsty w stosunku do osób chronionych konwencjami.
Według wspólnych zasad konwencji genewskich nikt nie może być zmuszany do rezygnacji ani dobrowolnie zrezygnować z ochrony przyznanej przez konwencje, natomiast osoby chronione powinny zawsze móc skorzystać z opieki Międzynarodowego Czerwonego Krzyża i mocarstwa opiekuńczego.
Konwencje te zostały uzupełnione 8.06.1977r o 2 protokoły dodatkowe: I dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych oraz II dotyczący ochrony ofiar niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych. Oba protokoły zapewniają w większym stopniu ochronę ofiarom konfliktów zbrojnych międzynarodowych jak i wewnętrznych a wraz z konwencjami genewskimi tworzą sprawny system prawny ochrony ofiar konfliktów zbrojnych.
Poprzez postanowienia zawarte w protokołach strony konfliktu są ograniczone w stosowaniu metod i środków szkodzenia nieprzyjacielowu
I i II konwencja stanowią że ranni i rozbitkowie powinni być traktowani w sposób humanitarny, nie mogą być świadomie narażani na utratę życia a strona we władzy której się znaleźli musi zapewnić im opiekę medyczną.
III konwencja o traktowaniu jeńców ustanawia że powinni oni być traktowani w sposób humanitarny a strona przetrzymująca jest zobowiązana do zapewnienia im bezpieczeństwa oraz odpowiednich warunków przetrzymywania.
IV konwencja wraz z protokołami dodatkowymi dotyczy ochrony cywilnej. Przepisy w nich zawarte zabraniają stosowania przemocy wojennej wobec osób cywilnych z terytoriów okupowanych oraz zmuszania ich do udziału w walce lub pracy na rzecz obronności okupanta. Zakazane jest stosowanie kar zbiorowych oraz naruszania prawa własności. Szczególną opieką otoczone są kobiety i dzieci.
BIBLIOGRAFIA
http://obronacywilna.pl/70-dmph.html
http://www.stosunkimiedzynarodowe.info/haslo,konwencje_genewskie