Przygotowałam referat na temat: Ustawa o Pomocy Społecznej z dnia 12 marca 2004 roku.
Cała ustawa jest dość obszerna, dlatego zdecydowałam się omówić najważniejsze kwestie dotyczące powyższej ustawy.
Ustawa o pomocy społecznej składa się z IV Działów. Według mnie najważniejsze informacje zawarte są w I i II Dziale. 1
W dziale I mowa jest o zasadach i zakresie przedmiotowym ustawy. Ustawa określa:
Zadania w zakresie pomocy społecznej
Rodzaje świadczeń z pomocy społecznej
Organizację pomocy społecznej
Zasady oraz postępowanie kontrolne w zakresie pomocy społecznej2
Dział I Ustawy o pomocy społecznej mówi o czterech, głównych zasadach ustawy. Opisuje zadania, które powinny być realizowane w zakresie pomocy społecznej, jakie możemy wyróżnić świadczenia, określa organizacją pomocy społecznej oraz według jakich zasad powinna występować kontrola podczas pomocy społecznej.
W tej ustawie zawarta została definicja pomocy społecznej oraz kto organizuje pomoc społeczną.
„Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.”3
Według mnie pomoc społeczna jest ściśle powiązana z polityką społeczną państwa. Dzięki niej osoby czy rodziny, które sami sobie nie radzą ze swoimi problemami, mogą godnie funkcjonować w życiu.
„Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi. Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.”4
Ustawa mówi również o tym, że pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:
Ubóstwa,
Bezdomności,
Sieroctwa,
Bezrobocia,
Niepełnosprawności,
Długotrwałej/ciężkiej choroby,
Przemocy w rodzinie,
Ochrony macierzyństwa,
Zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
Klęski żywiołowej/ ekologicznej.5
Kolejny artykuł mówi komu przysługuje prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy
społecznej:
1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 461 5) zł, zwanej dalej „kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej”,
2) osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 316 zł, zwanej dalej „kryterium dochodowym na osobę w rodzinie”,
3) rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, zwanej dalej „kryterium dochodowym rodziny”.6
Następnie określone zostały zadania pomocy społecznej. I do nich w szczególności należą:
1) przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń;
2) pracy socjalnej;
3) prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej;
4) analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej;
5) realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;
6) rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.7
Tutaj mowa jest o zadaniach pomocy społecznej. Najważniejsze z nich to przyznawanie i wypłacanie odpowiednich zasiłków, prowadzenie szeroko rozumianej pracy socjalnej. Osoby zajmujące się pracą socjalną muszą analizować jakie jest zapotrzebowanie na działanie pomocy społecznej, muszą wykonywać zadania takie jak przewiduje ustawa o pomocy społecznej.
W kolejnych artykułach mowa jest o zadaniach i obowiązkach:
Gminy
Powiatu
Województwa
Ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, wobec pomocy społecznej.8
Dział II nazwany został świadczeniami z pomocy społecznej.
Do zasiłków i usług pomocy społecznej zaliczamy świadczenia pieniężne i niepieniężne. Świadczenia pieniężne to m.in.:
a) zasiłek stały,
b) zasiłek okresowy,
c) zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy.
d) zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
e) pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
f) świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,
g)wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd9
Do świadczeń niepieniężnych zaliczamy:
a) praca socjalna,
b) bilet kredytowany,
c) składki na ubezpieczenie zdrowotne,
d) składki na ubezpieczenia społeczne,
e) pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
f) sprawienie pogrzebu,
g) poradnictwo specjalistyczne,
h) interwencja kryzysowa,
i) schronienie,
j) posiłek,
k) niezbędne ubranie,
l) usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,
m) specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
n) mieszkanie chronione,
o) pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
p) pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie — w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych.10
Wyżej opisałam świadczenia materialne i niematerialne. Świadczenia pieniężne są to takie, które Klient pomocy społecznej otrzymuje w postaci pieniędzy, natomiast świadczenia niepieniężne to np. poradnictwo specjalistyczne. Tutaj nie można dać pieniędzy, tylko umówić, zapisać np. do psychologa czy prawnika. Można również wspierać duchowo daną osobę, a „wpierać duchowo” nie można za pomocą pieniędzy.
W dziale III została opisana organizacja pomocy społecznej, obowiązki i prawa socjalnego, kto może zostać pracownikiem socjalnym. Opisana została również Rada Pomocy Społecznej, jej przedstawiciele oraz koszty związane z obsługą Rady Pomocy Społecznej. Wspomniano również o nadzorze i kontroli pomocy społecznej.
Ustawa o pomocy społecznej zawiera IV, ostatni dział, w którym opisane zostały przepisy zmieniające, przejściowe i końcowe.11
Moim zdaniem ustawa o pomocy społecznej została sporządzona, po to aby były jasno określone zadania pomocy społecznej, żeby można było ustalić komu przysługują a komu nie przysługują świadczenia z tytułu pomocy społecznej. w ustawie wymienione zostały, dosyć szczegółowo, świadczenia pieniężne i niepieniężne. Przedostatni dział powyższej ustawy mówi o tym, kto może zostać pracownikiem socjalnym, jakie są prawa i obowiązki pracowników socjalnych.