URAZ KOMUNIKACYJNY SZYI TYPU ,,SMAGNIĘCIA BICZEM” (WHIPLASH)
Jest to zespół objawów występujących po urazie szyi. Najczęściej taki mechanizm spotykamy podczas wypadku komunikacyjnego, skoku do wody na główkę oraz jako następstwo urazu sportowego.
Ze względu na swoją budowę anatomiczną odcinek szyjny jest szczególnie wrażliwy na urazy powstające przy gwałtownych zmianach przyśpieszenia. Tak dzieje się podczas wypadku samochodowego.
W przypadku uderzenia od tyłu na odcinek szyjny kręgosłupa działa mechanizm wyprostno-zgięciowy, który powoduje szybki ruch głowy do tyłu, a następnie do przodu.
Natomiast w przypadku uderzenia w przeszkodę od przodu odcinek szyjny zachowuje się odwrotnie, najpierw obserwujemy mechanizm zgięcia a następnie wyprostu.
Zespół objawów smagnięcia biczem nie dotyczy poważnych uszkodzeń takich jak złamania, urazy rdzenia i urazy korzeni rdzeniowych, odnosi się wyłącznie łagodnych urazów tkanek miękkich. Obejmuje mikrourazy, naciągnięcia, naderwania z ewentualnym niewielkim krwawieniem, naciągnięcia elementów nerwowych, układu więzadłowego czy mięśniowego.
Typowe dolegliwości po urazie whiplash
ból szyi i okolicy karku
sztywność i ograniczony zakres ruchu w odcinku szyjnym
ból głowy
zawroty głowy i zaburzenia równowagi
zaburzenia widzenia
ból stawu skroniowo-żuchwowego
ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa
rzadko zaburzenia przełykania
Badanie lekarskie
W każdym przypadku podejrzenia takiego urazu powinno się przeprowadzić badanie neurologiczne, wykluczające ewentualne uszkodzenie układu nerwowego, oraz badanie ortopedyczne. W przypadku podejrzenia uszkodzenia struktur anatomicznych należy przeprowadzić badania radiologiczne: rtg kręgosłupa szyjnego, tomografię komputerową dla dokładnego zbadania elementów kostnych oraz rezonans magnetyczny do wykrycia ewentualnych zmian w tkankach miękkich. Dodatkowym badaniem może być również usg z pomiarami Dopplera.
Rehabilitacja
Odpoczynek i ograniczenie ruchomości odcinka szyjnego trwające jednak nie dłużej niż 7-14 dni. W tym czasie w przypadku ostrych dolegliwości bólowych można zastosować leki przeciwbólowe oraz miękki kołnierz ortopedyczny
Stopniowe uruchamianie odcinka szyjnego w bezbolesnym zakresie
Ćwiczenia izometryczne kręgosłupa szyjnego
W późniejszym okresie koło 10 dnia po urazie próbujemy sprawdzić czy prawidłowym zakresom ruchu w odcinku szyjnym nie towarzyszy ból i objawy korzeniowe, sugerujące możliwość wystąpienia pourazowej dyskopatii
Zaleca się delikatne mobilizacje i neuromobilizacje odcinka szyjnego oraz ćwiczenia usprawniające
W fazie podostrej, to jest w okresie między 2-12 tyg po urazie możemy wprowadzić delikatne ćwiczenia mięśni z oporem
W celu poprawy elastyczności mięśniowej prowadzany masaż leczniczy
Możemy zastosować zabiegi fizykalne laseroterapię, elektroterapie czy magnetoterapie kinesiotaping i inne.