19. Rodzaje połączeń spawanych oraz spoin spawalniczych , spoiny robocze - szkice.

Spoiny mogą być :

- dolne

- górne

- pionowe

- jednowarstwowe

- jednowarstwowo - dwustronne

- wielowarstwowe

Rodzaje połączeń spawanych

- czołowe - zakładkowe- teowe- kątowe- „na zamek „

- czołowe z jednostronną nakładką

- czołowe z dwustronną nakładką’

- nakładkowe

Rodzaje spoin

- nakładki cząstkowe

- stykowa w połączeniu teowym

- stykowa w połączeniu czołowym

- stykowa w połączeniu kątowym

- szczelinowe

- otworowa

- przetapiana

- krawędziowa

- pachwinowa w połączeniu zakładkowym

- pachwinowa w połączeniu teowym

- pachwinowa w połączeniu kątowym

- stykowa ( krawędziowa )

- stykowa (pachwinowa )

- stykowa ( przetapiana )

- elektrolit

20. Naprężenia i odkształcenia spawalnicze - przyczyny powstania. Konstrukcyjne i technologiczne . Sposoby kompensacji spawalniczych.

Odkształcenia i naprężenia - przyczyny powstania:

W procesie stygnięcia następuje skurcz materiału , który ma charakter

nierównomierny wywołany

nierównomiernym rozkładem temp. Wskutek tego skurcz w materiale spawanym występują naprężenia spawalnicze oraz odkształcenia części spawanej. Naprężenia spawalnicze są bezpośrednim powodem pęknięć w czasie stygnięcia. Zmniejszenie ich jest możliwe przez odpowiednio dobrany proces technologiczny spawania, wstępne wygrzewanie elementów spawanych w całości i potem powolne ich studzenie lub przez wyżarzanie części po spawaniu. Stale stopowe stosowane do spawania poddawane są po spawaniu obróbce cieplnej, polegającej na wyżarzaniu , normalizacji lub ulepszaniu .

W spoinach występują naprężenia, żeby je zmniejszyć wykonuje się odpowiednie zabiegi np. - spawać należy blachy o tej samej grubości

21. Porównanie połączeń spawanych i nitowanych . Zastosowania wady i zalety.

Połączenia spawane stosuje się:

- w konstrukcjach stalowych , masztach, słupach, mostach,

- w budownictwie stalowym

- przy produkcji kadłubów okrętowych

- przy wytwarzaniu karoserii samochodowych

- w produkcji wagonów kolejowych

- przy wykonywaniu korpusów ciężkich maszyn

- przy wykonywaniu rozmaitych części maszynowych w różnych gałęziach przemysłu

Wady połączeń spawanych:

- niepełne przetopienie materiału łączącego , a więc przyklejanie spoiny do materiału

- przepalanie materiału lub spoiny i powstanie tlenków

- wtrącanie szlaki w spoinie

- pęknięcia w spoinie

Zalety połączeń spawanych:

- dowolne ustawienie łączących ścian

- nie osłabiają przekroju łączonych materiałów

- pozwalają osiągnąć szczelność

Zalety połączeń nitowych

- duża plastyczność

- nitowanie na gorąco i na zimno

- nitowanie nie wpływa na zmianę właściwości przedmiotów nitowanych

- nie zmieniają kształtów przedmiotów nitowanych

Wady połączeń nitowanych

- ograniczają możliwości konstrukcyjne

- wiercenie otworów

- znaczne nakłady robocizny

- wykonanie połączeń szczelnych - techniczne doszczelnianie

- duże koszty nakładowe

Połączenia nitowane stosuje się:

- w konstrukcjach stalowych, kadłubów samolotów

- zaleca się stosowanie nitów do łączenia elementów wykonanych z materiałów trudno spawalnych

- w przypadku gdy nie można spawać ze względu na odkształcenia termiczne lub ze względu na małą grubość elementów łączonych.

45. Współczynnik osłabienia złącza spawanego „z”.

Wytrzymałość połączeń zgrzewanych oporowych, gazowych, termitowanych obliczamy wg pełnego przekroju złącza, wprowadzając współczynnik osłabienia zgrzeiny:

z ≈ 0,8 dla zgrzein termitowych badanych wytrzymałościowo (wg przepisów kotłowych z ≈ 0,6)

z ≈ 0,9 dla zgrzein gazowych badanych wytrzymałościowo (wg przepisów kotłowych z ≈ 0,7)

z ≈ 0,7÷0,85 dla zgrzein oporowych zwarciowych

z ≈ 0,8÷0,9 dla zgrzein oporowych iskrowych

Zgrzeiny punktowe powinny być zasadniczo obciążone na ścinanie; wówczas naprężenie dopuszczalne obliczamy wg wzoru

k_t’ ≈ (0,6 ÷ 0,75) k_t

k_t - jest naprężeniem dopuszczalnym dla materiału łączonych części