Zagospodarowanie turystyczne
Etapy ewolucji przestrzeni turystycznej.
Przestrzeń turystyczna - ta część przestrzeni ekonomicznej, w której nastąpił rozwój zjawisk turystycznych.
Wszelkie zachowania człowieka związane z uczestnictwem w turystyce zachodzą w konkretnej przestrzeni, która w wyniku zainteresowań turystycznych zostaje -przekształcana i zagospodarowywana.
Etap I- powstanie węzła (rdzenia) o funkcji turystycznej, która może pojawić się w istniejącej wcześniej jednostce osadniczej lub powstać na tzw. ,,surowym korzeniu”. Pojawiają się działania zmierzające do zagospodarowania terenu, tworzenia określonej i niezbędnej infrastruktury w danej przestrzeni, tak aby mogła ona zaspokoić pojawiające się oczekiwania turystów.
Etap II- ukształtowanie się pola oddziaływania grawitacyjnego, w którym odbywają się połączenia z innymi środkami.
Etap III- kształtowanie się regionów turystycznych.
Etap IV- powstanie powiązań funkcjonalnych, komunikacyjnych i przestrzennych między wszystkimi elementami związanymi z funkcją turystyczną, czyli powstanie przestrzeni turystycznej.
Scharakteryzuj pojęcie funkcji turystycznej miejscowości lub regionu. Omów mierniki.
Funkcja turystyczna to działalność społeczno-ekonomiczna miejscowości (obszaru), która jest skierowana na obsługę turystów, i którą dana miejscowość/obszar spełnia w systemie gospodarki narodowej. (Matczak)
Wskaźnik Baretje′a i Dekerta- wskaźnik funkcji turystycznej miejscowości, wyrażony liczbą turystycznych miejsc noclegowych, pomnożona przez 100, przypadającą na liczbę ludności miejscowej.
Stopień funkcji turystycznej – wielkość dochodów z turystyki przypadająca na liczbę ludności miejscowości
Wskaźnik Dekerta- wskaźnik funkcji turystycznej, wyrażony liczbą turystów korzystających z noclegów, przypadającą na km² powierzchni całkowitej.
Wskaźnik Charvata- wskaźnik nasycenia bazą turystyczną wyrażony liczbą miejsc noclegowych przypadających na km² powierzchni całkowitej.
Wskaźnik liczby udzielonych noclegów- liczba udzielonych noclegów przypadająca na km² powierzchni całkowitej.
Wskaźnik Schneidera- wskaźnik intensywności ruchu turystycznego, wyrażony liczbą turystów korzystających z noclegów, przypadającą na 100 mieszkańców stałych.
Walory turystyczne- pojęcie, ich klasyfikacja i znaczenie w rozwoju turystyki.
Walory turystyczne- element środowiska przyrodniczego lub kulturowego, który stanowi lub może stanowić cel ruchu turystycznego. Biorąc pod uwagę motywy turysty, wyróżniamy następujące rodzaje walorów:
● wypoczynkowe (ściśle zależne od warunków środowiska naturalnego)
● krajoznawcze (osobliwości przyrodnicze oraz elementy kultury materialnej i duchowej)
● specjalistyczne ( umożliwiające uprawianie różnych form turystyki kwalifikowanej)
Walory turystyczne stanowią główny cel, w sposób zasadniczy przyczyniający się do ukierunkowania przyjazdu, jak i cel poboczny, uwzględniany z okazji przyjazdu bądź pobytu w danym regionie czy miejscowości.
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a rola gminy w rozwoju infrastruktury turystycznej.
Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
● Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy.
● Wójt powołuje wojewódzką albo gminną komisję urbanistyczno-architektoniczną, jako organ doradczy, oraz ustala, w drodze regulaminu, jej organizację i tryb działania.
● W celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zwanego dalej ,,planem miejscowym”.
● Plan miejscowy uchwala rada gminy
Zadania gminy w rozwoju infrastruktury turystycznej:
modernizacja istniejącej infrastruktury turystycznej
budowa nowej infrastruktury turystycznej
rozwój agroturystyki
budowa szlaków turystyki aktywnej
promocja turystyki, utworzenie punktu informacji turystycznej, przygotowanie wydawnictw
poprawa świadomości ekologicznej
powstanie Gminnego Punktu Informacji Turystycznej
Klasyfikacja infrastruktury turystycznej.
Infrastruktura turystyczna- to wszelkiego rodzaju obiekty oraz urządzenia turystyczne, które maja na celu służenie przyjeżdżającym na dany obszar turystom- zaspakajaniu ich potrzeb związanych z bierną oraz aktywną turystyką. Na infrastrukturę turystyczną składają się:
● baza noclegowa
- hotele
- hotel
- pensjonaty
- pokoje gościnne
- gospodarstwa agroturystyczne
- schroniska turystyczne
- apartamenty
- domy wycieczkowe
- domki wczasowe
- kempingi
● baza gastronomiczna
- restauracje
- bary, pijalnie
- zajazdy
- kawiarnie
- puby itd.
● obiekty sportowe
- hale sportowe
- korty tenisowe itd.
● obiekty kultury
- galerie
- wystawy itd.
● szlaki
- piesze
- rowerowe oraz inne trasy.
6. Cykl rozwoju miejscowości turystycznej.
Aby przestrzeń geograficzna mogła przekształcić się w miejscowość turystyczną musi przejść przez następujące etapy:
I. Faza eksploracji – pojawienie się na danym obszarze nieznacznej liczby turystów indywidualnych, których przyciągają głównie walory przyrodnicze i kulturowe. Odwiedzający w stopniu niewielkim oddziałują na życie mieszkańców i lokalną gospodarkę.
II. Faza wprowadzenia- turyści coraz częściej odwiedzają dany obszar, a część mieszkańców zaczyna czerpać dochody z usług noclegowych i gastronomicznych.
III. Faza rozwoju – funkcja turystyczna staje się jednym ze źródeł lokalnych dochodów. Liczba turystów zaczyna być równa liczbie stałych mieszkańców. Powstają nowe obiekty przeznaczone do obsługi turystów, co zaczyna buć groźne dla środowiska przyrodniczego. Kontrolę nad dalszym rozwojem gospodarki turystycznej przejmują przedsiębiorcy spoza danego obszaru.
IV. Faza konsolidacji- pełny rozwój funkcji turystycznej. Turystyka jest dominującym działem w lokalnej gospodarce, co często zaczyna budzić sprzeciw mieszkańców. Pojawia się dzielnica hoteli, restauracji – następuje oddzielenie miejskiej przestrzeni o funkcji turystycznej od innych funkcji spełnianych przez miasto.
V. Faza stagnacji – zdecydowane zahamowanie funkcji turystycznej. Po osiągnięciu maksymalnej liczby odwiedzających infrastruktura turystyczna zaczyna żle funkcjonować, obok trudności ekonomicznych pojawiają się problemy społeczne, a także ekologiczne.
VI. Faza upadku funkcji turystycznej – spadek liczby przyjeżdżających, zamykanie hoteli, restauracji, pojawienie się nowych funkcji. Może dojść do całkowitego zaniku funkcji turystycznej lub jej odrodzenia.
Różnice w zagospodarowaniu turystycznym sfery intensywnego zwiedzania i strefy penetracji turystycznej w ośrodku krajoznawczym.
Sfery zagospodarowania turystycznego miejscowości krajoznawczej:
a) strefa penetracji turystycznej- cześć miejscowości turystycznej, w której przebywają turyści w chwili przyjazdu do momentu wyjazdu tj. obszar, w którym znajdują się obiekty obsługi turystycznej i walory krajoznawcze wraz z łączącymi je ciągami komunikacyjnymi oraz drogami dojazdowymi do miejscowości
b) strefa intensywnego zwiedzania- cześć strefy penetracji turystycznej będąca fragmentem przestrzennym miejscowości o najwyższej atrakcyjności turystycznej, często jest historycznym rdzeniem; stanowi zasadnicze miejsce przebywania turystów jako cel podróży krajoznawczej do miejscowości.
Różnice w zagospodarowaniu turystycznym ośrodka wypoczynku świątecznego, a dużego ośrodka turystycznego z przewagą pobytów długookresowych.
Podział oraz użytkowanie i zagospodarowanie stref wypoczynku świątecznego (weekendowego).
Obszary podmiejskie, na których koncentruje się wypoczynek w dni wolne od pracy to strefa wypoczynku świątecznego. Przyjmuje się różne zasięgi tych stref (promenadę odległości od centrum miasta). Granice strefy wypoczynku zależą od wielkości miasta i czasu pobytu a także od rodzaju jakości i rozkładu przestrzennego zasobów rekreacyjnych środowiska przyrodniczego oraz terenów zagospodarowania. Strefy te mają kształt nieregularny gdyż rozszerzają się w rejonach najbardziej atrakcyjnych i dobrze powiązanych komunikacyjnie z miastem. Biorąc pod uwagę czas trwania pobytu wypoczynkowego można w granicach strefy wypoczynku świątecznego wyróżnić 3 podstrefy: wypoczynku codziennego, jednodniowego, weekendowego.
Przeważają tutaj następujące obiekty noclegowe:
* własne mieszkania i domy użytkowników
* pokoje wynajęte od osób prywatnych
* nieodpłatne zakwaterowania w mieszkaniach krewnych i znajomych
* inne prywatne miejsca zakwaterowania
W dużych ośrodkach turystycznych dominują:
•hotele i inne obiekty hotelarskie
•sanatoria i podobne obiekty
•obozy wakacyjne
•ośrodki konferencyjne
•wakacyjne obiekty mieszkalne
•kempingi i pola namiotowe
•inne turystyczne obiekty noclegowe.
Elementy wpływu na zagospodarowanie turystyczne obszaru.
Dla rozwoju turystyki niezbędne jest właściwe zagospodarowanie turystyczne. Składa się na nie: sieć komunikacyjna, sieć szlaków turystycznych, baza noclegowa, żywieniowa oraz urządzenia towarzyszące (przechowalnie bagażu, plaże, urządzenia sportowe itd.).
Wpływ na zagospodarowanie turystyczne obszaru ma:
Rozwój potrzeb społecznych
Rozwój potrzeb turystycznych
Możliwości ekonomiczne i techniczne
Proces możliwości kształtowania środowiska.
Scharakteryzuj czynniki wpływające na pojemność turystyczną miejscowości.
Przez pojemność turystyczną rozumie się maksymalną liczbę turystów, którzy mogą jednocześnie przebywać na danym obszarze, po jego przystosowaniu do tego celu, w warunkach prawidłowego zaspokajania ich potrzeb, nie powodując negatywnych konsekwencji w walorach turystycznych środowiska przyrodniczego. Podstawowy podział elementów zagospodarowania turystycznego wpływających na zagospodarowanie turystyczne wygląda następująco:
a)baza noclegowa- stanowią ją zarówno hotel, jak i inne obiekty o charakterze hotelarskim
b)baza gastronomiczna- tworzą ją wszelkie punkty gastronomiczne zlokalizowane samodzielnie, jak i w obiektach noclegowych (mała gastronomia, bary, puby, restauracje, kawiarnie, herbaciarnie, pizzerie, piekarnie, winiarnie itp.)
c)baza towarzysząca- to te urządzenia, których podstawową funkcja jest obsługa ruchu turystycznego (zostały wybudowane z przeznaczeniem dla turystów), baseny, kąpieliska, wypożyczalnie sprzętu sportowego, przystanie i wioski żeglarskie, wyciągi narciarskie, pijalnie wód, trasy widokowe, miejsca piknikowe itp.
d)baza para turystyczna- to obiekty przeznaczone do obsługi innych potrzeb społeczno- gospodarczych (wynikających głównie z funkcjonowania lokalnych społeczności obszarów odwiedzanych przez turystów), z których w sezonie korzystają także turyści, sklepy, kina, teatry, filharmonie, ośrodki zdrowia, placówki pocztowe, banki, biblioteki, ogólnodostępne place zabaw dla dzieci itp.