1. Polemika z Obeyesekere- dość cyniczna i złośliwa (wytyka mu np. pomylenie daty itp.) krytyka jego poglądów.

   1. Tubylcy dokonali deifikacji Cooka, tak jak dokonują deifikacji swoich królewskich przodków i uczynili go wodzem tabu- to jest dowód myślenia mitycznego, z czym nie zgadza się Obeyesekere, gdyż w rodzinnej Sri Lance nigdy nie zaobserwował czegoś podobnego (łączy Hawajczyków z Lankijczykami poprzez natywizm)- Sahlins zarzuca mu brak relatywnego stosunku do kultur (Polinezyjczycy mieli mniej okazji by zetknąć się z białymi niż ludy Azji południowej). Takie zestawienie jest nieuzasadnione.

   2. Obeyesekere źle interpretuje prace Sahlinsa- koncentruje się na tych pracach, które są mało istotne dla omawianego problemu ignorując te najważniejsze

   3. Obeyesekere brak dowodu poczytuje jako dowód braku, jest wybiórczy, pewne kwestie zbywa milczeniem

   4. Obeyesekere uparcie odwołuje się do swojej kultury jako pewnego uniwersalnego wzoru- pozbawia Hawajczyków wlasnego głosu, przypisując ich reakcje sprzeczne z jego koncepcją przekłamaniom europejskiego sekretarza.

   5. Obeyesekere wyposaża uniwersalnego tubylca (a w zasadzie każdego człowieka- równie dobrze mógłby odwołać się do chrześcijan, nie do Sri Lanki) w racjonalność praktyczną (empiria poddana jest racjonalizacji- klasyczne zachodnie myślenie: umysł zwierciadłem natury), która pozwala na właściwe poznanie rzeczy- tym sposobem nie mogli poczytać Cooka za boga Lona. Sahlins: Ale przecież mają drewniane bożki, którym oddają część, więc znów tak nie racjonalizują. Hawajczycy mają inny typ umysłowości niż przypisuje im Obeyesekere- fakt, że poczytali Cooka za Lono był przejawem ich empirycznej refleksji, opartej na ich kosmologii. Warto zwrócić uwagę, że Hawajczycy nawet spożywane pokarmy poczytują jako „ciała różnych bogów” z Lono włącznie.

   6. Ob.: Wierzenia każdego ludu są wypadkową między zdrowym rozsądkiem a założeniami kulturowymi. Sahlins: po pierwsze odkrył to Bacon i Locke (kultura ogranicza władze empirycznego poznania), po drugie nie wynika z tego, że w przypadku Cooka akurat zdrowy rozsądek wziął górę.

   7. Antyetnocentryzm Obeyeskere to w gruncie rzeczy etnocentryzm- złudny uniwersalizm umysłowości człowieka, w efekcie którego Hawajczycy posługują się racjonalnością burżuazyjną, a Europejczycy szczątkami myślenia prelogicznego (tubylcy muszą poczytywać białego jako bóstwo)- Sahlins: to jest antyantropologia krytyczna! Po pierwsze Ob. przypisuje myśleniu tubylców kształt europejskiego myślenia mitycznego. Po drugie zastępuje kulturę hawajską nasza racjonalnością co generuje baśnie historyczne i etnograficzne.

   8. Obeyesekre i Cooka łączy fakt, że obaj obarczają Hawajczyków ładunkiem

burżuazyjnego poczucia racjonalności praktycznej w geście pomocy i zrozumienia.

1. Pojęcie cywilizacji powstało w latach 50 XVIII w we Francji i odnosiło się do idealnego ładu społecznego reprezentowanego przez Europę (jedna była cywilizacja). Owcześni myśliciele traktowali kultury pierwotne jako stadia na skali postępu, której koniec wyznacza cywilizacja europejska. Pod koniec XVIII w. w Niemczech pojawiło się pojęcie „kultur” będące przeciwwagą dla globalistycznej cywilizacji- stąd zaczerpnęła je współczesna antropologia. Wiązało się to z rozbiciem Niemiec- łatwo dostrzec różnice kulturowe, gdyż to kultura określa granice narodu. Przykładem może być Herder: nie stadia rozwoju, a style życia. Cywilizację jego zdaniem można przekazywać, jednak kultury (tego co głęboko zakorzenione) nie można- np. francuskie maniery na dworze pruskim. Kulturę ma każdy, cywilizację tylko Europa, co nieznaczny, że jest to stan uniwersalny dla człowieka, wręcz przeciwnie.

2. Definicja kultury wg Herdera: kultura to dziedzictwo przodków przekazywane za pomocą specyficznych pojęć jego języka, zaadaptowane do określonych warunków życia. To kultura warunkuje poznanie zmysłowe, a przynajmniej je współtworzy- nie można więc mówić o uniwersalnym sposobie rozumowania, a nawet o uniwersalnym sposobie percepcji (np. Indianie mają lepszy zapach). Niemiecka teoria „kultur” stanowi wyraz sprzeciwu wobec imperialistycznych działań Zachodu zagrażających przyszłości narodu-kultura francuska dominowała w ówczesnej Europie wypierając rodzime zwyczaje. Był to pierwszy przykład samoświadomości kulturowej i sprzeciwu wobec dominacji kultury zachodniej- dziś taka postawa przenika wiele kultur i nazywana jest kulturalizmem. Kulturalizm pada coraz częściej ofiarą krytyki antropologów, którzy zarzucają jego zwolennikom, że trudno mówić o odrębności w dobie trans kulturowości- Sahlins nie zgadza się jednak z tymi uczonymi.

3. Cały ten wywód dotyczący kultury i cywilizacji jest krytyką postawy Obeyesekere, który podobnie jak imperialistyczna Francja, pomija odrębność kulturową Hawajczyków.

4. Obeyesekere twierdzi, że jego pracę „starego wygi antropologii” cechuje duża liczna dowodów- Sahlins: to są sofizmaty i błędy historiograficzne. Ob. stara się za wszelką cenę udowodnić powzięte w afekcie (wobec mojego wykładu) założenia. Zakłada deifikację Cooka post mortem, co jest sprzeczne z materiałem dowodowym, a nawet z jego innymi założeniami (Ob. zakładał, że Cookowi przyznano status świętego wodza- ale ten w zasadzie jest bogiem).

5. Obeyesekere stawia Cooka i Sahlinas obok siebie jako przedstawicieli „kultury przemocy”- swoją pracę zaś poświęca taksówkarzowi ze Sri Lanki, Wijedasie, który zginął broniąc swego oskarżonego o terroryzm syna. Jaki związek ma terror na Sri Lance z wydarzeniami na Hawajach w XVIII wieku? What the fuck?!

6. Obeyesekere za to docenia prace Todorova, który pisze mniej więcej to samo co Sahlins, tylko, że Aztekach i Cortezarze. Różnica zasadza się również na tym że Cortezar mani upolował znakami, by udowodnić Aztekom, że jest bogiem, a Cook padł ofiarą znaków hawajskich. Absurd!

7. Obeyesekere zakłada, że wszyscy tubylcy myślą tak samo, i to w dodatku podobnie do europejczyków- on jednak jako „tubylec” ze Sri Lanki lepiej rozumie Hawajczyków- odwołuje się do religii hindusitycznej by pokazać jak różne mogą być rozumienia boga (awatary). Antropolog nie będzie w stanie pojąć subtelnych rozróżnień, których dokonują tubylcy.- Sahlins go wyśmiewa: cóż z tego, że potrafi rozróżniać pojęcie bóstwa w kulturze indyjskiej, skoro z Hawajami ma tyle wspólnego co każdy europejczyk.

8. Sahilns też uważa, że Cook nie był postrzegany jako bóg Lono we własnej osobie, ale był jego manifestacją (Lonomakua) związaną ze świętem Mahiki- ontologia hawajska nie wyklucza, że Cook był białym człowiekiem i jednoczesnie, duchowo hawajskim bostwem. Ob. opierając się na swoich doświadczeniach kulturowych oddala się od tego co hawajskie- sylogizm pozytywistyczny, którym się posługuje nie funkcjonuje na Hawai. Samo nawiązanie do kultury Indii nie było głupie, ale pytanie jakie Ob. postawił było błędne. (właściwe brzmi: czy król lub jego wizerunek jest ucieleśnieniem Śiwy?; a nie: czy można omyłkowo wziąć jednego za drugiego?)

9. U Obeyesekere to Hawajczycy myślą na modłę Europejską (racjonalność), a antropolodzy uprawiają mitoporaktykę. Na czym cierpią sami Hawajczycy odarci z własnych sposób postrzegania i interpretacji rzeczywistości.