Analiza ekonomiczno – finansowa kopalni

Analiza ekonomiczna to metoda nadania zjawisk związanych z gospodarowaniem kopalni na czynniki i cząstki elementarne we wzajemnym powiązaniu ze sobą oraz ich wpływie na efekt końcowy (zysk kopalni, czy rentowność kopalni).

Analiza finansowa jest to wydzielona część analizy ekonomicznej zajmującej się badaniem sytuacji ( kondycji) finansowej kopalni, a więc analizę bilansu, rachunku zysku i strat(sprawozdania finansowego), a także efektywności wykorzystania majątku kopalni (trwałego i obrotowego).

Funkcje jakie spełnia analiza ekonomiczna:

• Funkcja poznawcza

• Funkcja informacyjna

• Funkcja kontrolna

• Funkcja oceniająca
  A także ogół funkcji związanych z zarządzaniem kopalni.

Rodzaje analiz:

Kryterium : czas

- analizy miesięczne, kwartalne, roczne;

Kryterium : funkcjonalne
-analiza kompleksowa, wycinkowa, problemowa, bieżąca(operatywna);

Kryterium : przedmiotowe

-analizy gospodarcze, ekonomiczne, finansowe, ekonomiczno – finansowe;

Kryterium : metoda analizy

- analizy statyczne ( na dany dzień, chwilę);

- analizy dynamiczne (dotyczące pewnego przedziału czasowego);

Metody analizy ekonomicznej

Wyróżnia się: metody ogólne oraz metody szczegółowe

Metody ogólne oparte są na zasadach logiki, czyli poprawnego myślenia, wnioskowania. Wśród metod ogólnych wyróżnia się : metody indukcyjne oraz metody dedukcyjne.

Metoda indukcyjna polega na badaniu zjawisk szczegółowych, elementarnych
i przyczynowych, a następnie na stopniowym przechodzeniu do pewnych ogólnych wniosków. Nazywa się ją często metodą od szczegółu do ogółu .

Metoda dedukcyjna polega na analizowaniu zjawisk ogólnych jako skutków przechodząc stopniowo do szczegółów w poszukiwaniu przyczyn i związków ze skutkami. W tej metodzie przesłanki ocen ogólnych są podstawą wnioskowania. Nazywa się ją od ogółu do szczegółu.

Metody szczegółowe :

-metoda bilansowa; -metoda porównań; -metoda kolejnych podstawień; -metoda trendu; -metoda indeksowa; -metoda różnicowania; -metoda różnic cząstkowych

Metoda bilansowa polega na zestawieniu i analizowaniu dwóch grup elementów przeciwstawnych, np. aktywów i pasywów w bilansie kopalni, czy przychodów i rozchodów;

Metoda porównań stosowana jest przy porównywaniu danych ekonomicznych w czasie przez wskaźnik dynamiki lub tempo o podstawie stałej, lub zmiennej w przestrzeni, tzn. danej kopalni na tle innych kopalń i w odniesieniu do wielkości postulowanych, tj. porównanie do norm.

Metoda indeksowa służy do przeliczeń danych z różnych okresów przez doprowadzenie do porównywalności, ma zastosowanie w analizach ekonomicznych w każdym przypadku, kiedy zmieniają się ceny, kursy walut, stawki podatkowe, a także czynniki strukturalne( pod tym pojęciem rozumie się wartości majątku, zatrudnienia, wielkości kapitału).

Metoda różnicowań – podobna do metody kolejnych podstawień, obie metody są sposobami izolacji czynników w badaniu ich wpływu na dany efekt. W tej metodzie wykorzystuje się różnice +Δ  ,   − Δ , w powiązaniu z bazą porównawczą

Metoda różnic cząstkowych – należy do metod izolacji czynników, w badaniu przyczynowo- skutkowym, tj. podobnie jak w metodzie kolejnych podstawień oraz metodzie różnicowania. Tą metodą bada się wpływ każdego dowolnego czynnika odrębnie, jakby pozostałe nie ulegały zmianie, prowadząc w kolejnych krokach badanie wpływu dwóch czynników razem, potem trzech itd.

Wyjaśnienie pojęć: metodyka analizy ekonomicznej, technika analizy ekonomicznej oraz warsztat analizy ekonomicznej

Metodyka analizy ekonomicznej - sposoby opracowywania analizy wg wybranych celowo metod, kryteriów, miar, mierników przy zachowaniu zasad analizy i prezentacji danych wraz z poprawnym wnioskowaniem

Technika analizy ekonomicznej – to sposoby przygotowania, opracowania prezentacji danych przy wykorzystaniu środków technicznych, a więc – jest to wykonawcza część prac analitycznych do których można zaliczyć: sposób gromadzenia danych, sposób ich przetwarzania, sposób ich obliczania;

Warsztat analizy ekonomicznej – rozumie się sposoby posługiwania oraz zasób wiedzy i doświadczenia analitycznego jako niezbędnego ,,wyposażenia” służącego do opracowania, przeprowadzenia analizy ekonomicznej. W skład „warsztatu” zalicza się :

- wiedzę i doświadczenie w dziedzinie ekonomii, ekonomik szczególnych, statystyki matematycznej, ekonometrii, informatyki, rachunkowości, finansów, zarządzania, marketingu;

-metodologię i technikę opracowania analiz ekonomicznych;

-umiejętność obliczania, przetwarzania i prezentacji uzyskanych wyników;

-znajomość organizacji prac analitycznych;

-dobrą znajomość kopalni ( problemów i warunków działania oraz rynku na którym prowadzi działalność gospodarczą)

-biegłą znajomość przepisów normujących funkcjonowanie kopalni;

Wyniki analizy ekonomicznej stanowią podstawę do weryfikacji słuszności decyzji podjętych w przeszłości oraz ustalenia pkt. wyjścia zamierzeń bieżących i przyszłościowych. W bieżącej działalności kopalni analiza ekonomiczna ma na celu jak najszybsze dostarczenie informacji. O zakłóceniach tej działalności w stosunku do stanu będącego podstawą porównań tj. norm, planów, standardów.

Znajomość tych zakłóceń pozwala podejmować przywracając równowagę w działalności gospodarczej kopalni. W fazie oceny i weryfikacji rezultatów działalności przeszłych okresów analiza ekonomiczna dostarcza informacji o efektywności gospodarowania oraz pozycji kopalni na rynku, w branży, np. surowców skalnych. Ponadto ma dobre przygotowanie przyszłych działalności wyrażonej w strategii rozwoju kopalni. Decyzje dotyczące przyszłości będą odnosić się do poprawy efektywności gospodarowania, umocnienia pozycji kopalni w otoczeniu, stopnia przygotowania do przyszłej jej działalności w dziedzinie wyposażenia technicznego, technologicznego, organizacyjnego.

Miejsce analizy finansowej wśród wszystkich analiz ekonomicznych

Analiza działalności gospodarczej kopalni dzielimy na :

- analizę otoczenia;

-analizę ekonomiczną;

Analiza otoczenia to analiza dotycząca bieżących i przyszłych warunków funkcjonowania kopalni, ma na celu rozpoznanie szans i uwzględnienie ryzyka związanego z otoczeniem oraz określenie na tej podstawie silnych i słabych stron kopalni. Analizę tę nazywa się analizą SWOT. Analiza otoczenia pozwala na określenie czynników kształtujących wyniki ekonomiczne kopalni, w większości niezależnych od jej pracy, zasadniczą częścią analizy działalności kopalni obrazującej te wyniki jest analiza ekonomiczna.

Analiza ekonomiczna obejmuje: analizę finansową oraz analizę techniczno – ekonomiczną.

Do badań wchodzących w zakres analizy finansowej należy:

-wstępna i rozwinięta analiza bilansu kopalni, rachunki zysków i strat, źródeł przychodów i kierunki rozwojów;

-badanie wyniku finansowego kopalni i czynników go kształtujących, także analizy sytuacji (kondycji) finansowej kopalni

Analiza techniczno – ekonomiczna koncentruje się przede wszystkim na ocenie poszczególnych odcinków działalności gospodarczej kopalni tj. : ilości, asortymencie produkowanych wyrobów, metodach wyrabiana, technologii produkcji, wyposażeniu technicznym, zaopatrzenie materiałowe, stopień ich wykorzystania, zatrudnienie, wynagrodzenia pracowników, wydajności pracy

Ocenę stopnia wykorzystania poszczególnych czynników produkcji ( pracy , przedmiotów pracy, czynnika ludzkiego, przeprowadza się z punktu widzenia ich wpływu na czynniki

ekonomiczno – finansowe kopalni

Reasumując analiza techniczna obejmuje:

1. Wstępną analizę bilansu kopalni

2. Badanie rachunku zysku i strat

3. Badanie rachunku przepływu pieniędzy

4. Analizę kosztów produkcji

5. Analizę przychodów ze sprzedaży

6. Określenie i analizę wskaźników finansowych

Analiza techniczno – ekonomiczna dotyczy:

1. Analizy produkcji w ujęciu ilościowym i jakościowym

2. Analizę zatrudnienia

3. Analizę wydajności pracy

4. Analizę płac pracowników

5. Analizę wyposażenia kopalni w środki trwałe i środki obrotowe

6. Analizę gospodarki materiałowo – magazynowej

7. Analizę gospodarki wodno – ściekowej

8. Analizę gospodarki remontowej

9. Analizę gospodarki inwestycyjnej

10. Analizę gospodarki paliwowo-energetycznej

11. Analizę postępu technicznego

Rodzaje analiz:

Rodzaje analiz w kopalni można podzielić wg różnych kryteriów:

-kryterium: przeznaczenia analiz;
- kryterium: czasu;
-kryterium: zastosowania metod badawczych;
-kryterium: szczegółowości opracowania;

W zależności od przeznaczenia analizy dzieli się na analizy zewnętrzne i analizy wewnętrzne. Analiza zewnętrzna utożsamia się w rocznym sprawozdaniu finansowym kopalni, jest ona przeznaczona dla : akcjonariuszy, inwestorów, udziałowców, banków, kooperatorów, klientów, dostawców materiałów i surowców. Analiza wewnętrzna uwzględnia potrzeby kierownictwa (dyr. Kopalń) i innych szczebli zarządzania w kopalni. Analiza wewnętrzna utożsamiana jest z samooceną – zawiera analizę podstawowych dokumentów sprawozdania finansowego oraz ocenę kondycji finansowej kopalń i czynników ją determinujących. Szczególne znaczenie na analizę wyniku finansowego rozpatrywaną w aspekcie efektywności gospodarowania umożliwia ono ocenę zdarzeń gospodarczych w różnych okresach, w różnych przekrojach klasyfikacyjnych, jej wynik stanowi dla kierownictwa kopalni podstawę do podejmowania racjonalnych uzasadnionych ekonomicznie decyzji.

Biorąc pod uwagę czas wyróżnia się analizę retrospektyczną zawierającą ocenę czynników działań podejmowanych przez kierownictwo kopalni w przeszłości.

Drugą analizę mającą na celu bieżącą ocenę przebiegu podjętych zadań i sygnalizowania odpowiednim komórkom organizacyjnym o negatywnych skutkach zdarzeń gospodarczych oraz zakłócenia w realizacji zadań i to w takim czasie, aby było jeszcze możliwe dokonanie niezbędnych korekt zapewniających prawidłowy przebieg dalszej działalności gospodarczej.

Analiza prospektywna obejmuje ustalenie i ocenę warsztatów rozwiązań( przed podjęciem decyzji) przy równoczesnym zastosowaniu rachunku ekonomicznego .

Ze względu na przyjęta metodykę badań wyróżniamy:

-analizę funkcjonalną – polegająca na badaniu oddzielnych zjawisk występujących w działalności kopalni przez osoby, komórki organizacyjne odpowiedzialne za kształtowanie i rozwój tych zjawisk

- analiza kompleksowa - polega na przeprowadzeniu oceny działalności kopalni i jej sytuację ekonomiczno-finansową z punktu widzenia rozwiązań i zależności występujących między zjawiskami gospodarczymi. Dotyczy ona całościowego spojrzenia na działalność kopalni

-analiza decyzyjna – sprowadza się do badań wycinkowych grupujących zjawiska gospodarcze wokół zamierzonej lub decyzji

Ze względu na szczegółowość opracowań wyróżniamy:

- analizy ogólne dotyczące badawczo całokształtu działalności kopalni jest ona oparta na kilku odpowiednio dobranych wskaźników ekonomicznych

-analizy szczegółowe polegają na badaniu określonego odcinka kopalno względnie określonego problemu w sposób bardzo wnikliwy oparty na wielu wskaźnikach i szerokim zakresie informacji