8.cechy mechaniczne minerałow
Twardość
Twardość jest to opór jaki stawia minerał przed
zarysowaniem inną substancją/minerałem.
Jest to wartość stała i charakterystyczna dla danego
minerału, co powoduje, że jest to jedna z
najważniejszych cech rozpoznawczych.
Twardość określa się na podstawie 10-cio stopniowej
skali Mohsa (10 wzorcowych minerałów). Jest to skala
względna, nie liniowa, różnice twardości pomiędzy
każdym z kolejnych minerałów nie są stałe.
Skala Mohsa
1. Talk
2. Gips
3. Kalcyt
4. Fluoryt
5. Apatyt
6. Ortoklaz
7. Kwarc
8. Topaz
9. Korund
10.Diament
Łupliwość
Zdolność minerału do pękania i podziałów wzdłuż określonych kierunków zwanych
płaszczyznami łupliwości pod wpływem uderzenia lub nacisku.
Liczba kierunków łupliwości oraz kątów, które one tworzą, jest zmienna, ale stała
dla wszystkich osobników tego samego rodzaju minerału. Wyróżnia się następujące
rodzaje łupliwości:
doskonała - dostrzegalna
na łyszczykach, które mają
zdolność do dzielenia się
na cieniutkie blaszki dokładna - pod naciskiem lub uderzeniem z łatwością rozpadają się na odłamki
ograniczone prawidłowymi ścianami przypominającymi ściany kryształów
naturalnych; np. galena, kalcyt
wyraźna - pod wpływem uderzenia pękają wzdłuż równych płaszczyzn łupliwości,
obok których pojawiają się przełamy w kierunkach przypadkowych, np. amfibole,
pirokseny
niewyraźna - płaszczyzny łupliwości niewyraźnej trzeba wyszukiwać wśród
przeważających przypadkowych przełamów; np. kasyteryt
bardzo niewyraźna lub brak – płaszczyzny można wyjątkowo dostrzec na
odłamkach rozbitego kryształu; np. złoto, kwarc
Przełam
Zdolność minerału do dzielenia się wzdłuż powierzchni nierównych,
przypadkowych nie związanych z wewnętrzną strukturą kryształu.
O przełamie mówimy tylko w przypadku tych kryształów, które nie mają
łupliwości i rozpadają się pod działaniem czynników mechanicznych
nieprawidłowo, wzdłuż krzywych powierzchni przełamu.
Powierzchnie przełamu są zazwyczaj nierówne, a najbardziej
charakterystyczne formy są określane własnymi nazwami opisowymi.
Wyróżnia się następujące rodzaje przełamu:
muszlowy - kwarc
nierówny -opal
haczykowaty - srebro
zadziorowaty – nefryt