EUROPEJSKA KARTA PRAW I OBOWIĄZKÓW RODZICÓW

1.  Rodzice mają prawo do wychowywania swoich dzieci w duchu tolerancji i zrozumienia dla innych, bez dyskryminacji wynikającej z koloru skóry, rasy, narodowości, wyznania, płci oraz pozycji społecznej.
     Rodzina ma obowiązek wychowywać swe dzieci w duchu odpowiedzialności za siebie i za cały ludzki świat.

2.  Rodzice mają prawo do uznania ich prymatu jako "pierwszych nauczycieli" swoich dzieci.
     Rodzice maju obowiązek wychowywać swe dzieci w sposób odpowiedzialny i nie zaniedbywać ich.

3.  Rodzice mają prawo do pełnego dostępu do formalnego systemu edukacji dla swoich dzieci, z uwzględnieniem ich potrzeb, możliwości i osiągnięć.
     Rodzice mają obowiązek zaangażowania się jako partnerzy w nauczanie ich dzieci w szkole.

4.  Rodzice mają prawo dostępu do wszelkich informacji o instytucjach oświatowych, które mogą dotyczyć ich dzieci.
    Rodzice mają obowiązek przekazywania wszelkich informacji szkołom, do których uczęszczają ich dzieci, informacji dotyczących możliwości osiągnięcia wspólnych (tj. domu i szkoły) celów edukacyjnych.

5.  Rodzice mają prawo wyboru takiej drogi edukacji dla swoich dzieci, która jest najbliższa ich przekonaniom i wartościom uważanym za najważniejsze dla rozwoju ich dzieci.
    Rodzice mają obowiązek dokonania świadomego wyboru drogi edukacyjnej, jaką ich dzieci powinny zmierzać.

6.  Rodzice mają prawo do domagania się od formalnego systemu edukacji tego, aby ich dzieci osiągnęły określoną wiedzę duchową i kulturową.
    Rodzice mają obowiązek wychowywać swe dzieci w poszanowaniu i akceptowaniu innych ludzi i ich przekonań.

7.  Rodzice mają prawo wpływać na politykę oświatową realizowaną w szkołach ich dzieci.
    Rodzice mają obowiązek osobiście włączać się w życie szkół ich dzieci i stanowić istotną część społeczności lokalnej.

8. Rodzice i ich stowarzyszenia mają prawo do wydawania opinii i przeprowadzania konsultacji z władzami odpowiedzialnymi za edukację na wszystkich szczeblach zarządzania oświatą.
    Rodzice maja. obowiązek tworzyć demokratyczne, reprezentatywne organizacje na wszystkich poziomach. Organizacje te będą reprezentowały rodziców i ich interesy.

9. Rodzice mają prawo do pomocy materialnej ze strony władz publicznych, eliminującej wszelkie bariery finansowe, które mogłyby utrudniać dostęp ich dzieci do edukacji.
    Rodzice mają obowiązek poświęcać swój czas i uwagę swoim dzieciom i ich szkołom, tak aby wzmocnić ich wysiłki skierowane na osiągnięcie określonych celów nauczania.

10. Rodzice mają prawo żądać od odpowiedzialnych władz publicznych wysokiej jakości usług edukacyjnych.
     Rodzice mają obowiązek poznać siebie nawzajem, współpracować ze sobą - i doskonalić swoje umiejętności "pierwszych nauczycieli" i partnerów w kontaktach szkoła - dom.

    Tłumaczenie z ang. Michał Józef Kawecki

Europejska Karta Praw i Obowiązków Rodziców została ogłoszona i przyjęta w roku 1992 przez Europejskie Stowarzyszenie Rodziców (European Parents Association) z siedzibą w Brukseli. Polska - dzięki aktywności Społecznego Towarzystwu Oświatowego - jako pierwszy kraj z Europy Środkowej uzyskała w roku 1993 pełne członkostwo (afiliacja w 1991) w KPA i bierze aktywny udział w działalności na szczeblu europejskim. Oficjalnym przedstawicielem STO i Polski w EPA jest Michał Józef Kawecki, który jest jednocześnie członkiem władz naczelnych EPA.

Prawa dziecka

    W 1989 roku została przyjęta konwekcja o prawach dziecka. Określa ona dziecko jako "każdą istotę ludzką poniżej 18 lat, chyba że wiek osiągnięcia pełnoletności jest w obowiązującym ustawodawstwie niższy od 18 lat" i zaznacza, że są to prawa wszystkich dzieci bez względu na narodowość, kolor skóry, religie czy pochodzenie.
Status dziecka, jaki ustanowiła konwencja oparty został na następujących założeniach:

• >> dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności;

• >> dziecko jest samodzielnym podmiotem i ze względu na swoją  niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki prawnej;

• >> rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka;

• >> państwo powinno wspierać rodzinę a nie wyręczać w jej funkcjach.

    Dziecko, jako osoba niepełnoletnia, ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych, podlega władzy rodzicielskiej. To rodzice tworzą reguły i prawa, których dziecko musi przestrzegać. Część z tych uprawnień delegują do szkoły. Ale dziecko ma swoje potrzeby, ważne sprawy i własne zdanie. Chce mieć swoje prawa uznane społecznie, a nie na zasadzie pobłażliwej zgody opiekunów. Nie jest to bynajmniej zamach na autorytet dorosłych, ale przygotowanie do życia w demokratycznym społeczeństwie.

     Prawa ucznia 

    Dla szkoły dziecko jest uczniem, który ma obowiązek przestrzegać regulaminu szkoły i słuchać nauczycieli. Uczeń i nauczyciel nie mają równych praw, jednak każde z nich ma swoje własne prawa. Należy pamiętać o przestrzeganiu ich w codziennej szkolnej rzeczywistości oraz o tym, że prawa przysługują człowiekowi niezależnie od jego obowiązków i nie wolno go karać pozbawianiem ich.
Uczeń powinien znać zasady wymierzania kar oraz dopuszczalne prawem sankcje.
Uczeń powinien znać swoje prawa i obowiązki.
Uczeń powinien mieć rzecznika swoich praw.
    Tak naprawdę nie istnieje jeden spójny katalog praw ucznia, nie ma go w całości w żadnym akcie prawnym. Nawet gdyby istniał, nie byłby do końca przestrzegany zarówno przez nauczyciel, jak i uczniów.

Konwencja Praw Dziecka

Dorośli nie mają wątpliwości co do praw własnych, problem pojawia się, gdy trzeba ich przekonać, iż prawa przysługują również dzieciom. Obserwując stosunki panujące w niektórych szkołach i wielu rodzinach widzimy, że niekiedy nauczyciele i rodzice zapominają, że dziecko-uczeń też jest człowiekiem i przysługują mu prawa. Coraz więcej jest szkolnych praw świadczących o tym, że zdanie ucznia w ogóle nie ma żadnego wpływu, z czego niejednokrotnie korzysta ciało pedagogiczne, ustanawiając takie właśnie beznadziejne prawa. Nie tylko utrudniają one uczniom życie oraz zachowywanie się w szkole, lecz także wpływają na ocenę końcową. Próbą zmiany takiego podejścia do dzieci jest uchwalona 20 listopada 1989 r. przez ONZ i ratyfikowana przez Polskę Konwencja o Prawach Dziecka.

 Konwencja Praw Dziecka składa się z trzech zasadniczych części zawierających 54 artykuły i szereg dodatkowych postanowień. Pierwsza cześć zawiera preambułę oraz 41 artykułów bezpośrednio określających definicję i zakres praw dziecka w kontekście różnorodnych potrzeb i sytuacji. Część druga ujmuje obowiązki ONZ oraz wyspecjalizowanych agend i agencji Narodów Zjednoczonych i państw ratyfikujących konwencję związane z praktyczną realizacją praw zawartych w dokumencie. Trzecia część postanawia, że aktualna Konwencja jest otwartą kodyfikacją praw dzieci na świecie i istnieje możliwość jej uzupełniania bądź rozwijania. 

Zgodnie z Konwencją dziecko ma niezaprzeczalne prawo do życia, nazwiska, obywatelstwa, narodowości oraz prawo do życia w rodzinie, jeśli jest to zgodne z "jego najlepszym interesem", prawo do wzmacniania kontaktów z obojgiem rodziców w przypadku separacji. 

Konwencja daje też dziecku prawo do wyrażania swych poglądów oraz brania pod uwagę opinii dziecka w sprawach bezpośrednio go dotyczących, prawo do wolności ekspresji, poszukiwań, uzyskiwania informacji, propagowania własnych idei i sądów w formie ustnej, pisanej, artystycznej lub innej; prawo do wolności spotkań, zrzeszania się, gromadzenia , jeśli nie gwałci to praw innych ludzi i jest zgodne z porządkiem, zdrowiem oraz morałami społecznymi. Dziecko ma prawo do wolności myśli, wyznania i manifestowania wiary, która jest traktowana jako sprawa osobista oraz prawo do ochrony przed ingerencją w prywatność rodziny, domu, korespondencji. Konwekcja jest dokumentem międzynarodowym stanowiącym kapitalne osiągnięcie na płaszczyźnie ochrony dziecka. Precyzuje ona w sposób jednoznaczny wszystkie prawa, wynikające z praw przysługujących jako człowiekowi, a także dodatkowe uprawnienia związane z jego specyficznymi potrzebami jako jednostki " specjalnej troski" z tytułu niedojrzałości psychicznej i społecznej. Konwencja nie jest końcem problemów dziecka, funkcjonuje jedynie jako narzędzie działań ochronnych, które skłaniają rządy do poważnego analizowania możliwości w tym zakresie, uznania i rozumienia praw dziecka. Ponadto ma służyć jako "przewodnik" w rozpoznawaniu specyficznych potrzeb, problemów i sytuacji dziecka oraz podstawą niepodważalnych argumentów dla promowania i realizacji właściwych akcji na rzecz dzieci. 

OBOWIĄZKI DZIECKA

OBOWIĄZKI UCZNIA I DZIECKA

• uczyć się systematycznie, pracować nad własnym rozwojem, aktywnie uczestniczyć w zajęciach lekcyjnych i życiu szkoły,

• godnie reprezentować szkołę,

• odnosić się z szacunkiem do nauczycieli i innych pracowników szkoły,

• chronić własne życie i zdrowie, przestrzegać zasad higieny,

• dbać o ład , porządek oraz mienie szkolne, własne i innych,

• starać się o uzyskanie jak najwyższej oceny własnego zachowania,

• przestrzegać postanowień statutu szkoły oraz ogólnie obowiązujących przepisów prawa.

Co do ogólnych obowiązków dziecka-nie ma takich albo po prostu nikt nie zadał sobie trudu żeby umieścić je w internecie. Sądzę jednak, że każde dziecko ma inne obowiązki (pomijając naukę, rzecz jasna...), w związku z czym i tak byłoby trudno je spisać, czasem jest to wręcz niemożliwe, ponieważ ja ( i pewnie wielu innych) nie znam dokładnie swoich obowiązków.