każdy wskaźnik posiada pewne granice dla każdej klasy. Woda jest tej klasy czystości, do jakiej
łapie się jej składnik o najniższej klasie – np. gdy 4/5 wskaźników to I klasa, a ostatni to III, to
woda jest III klasy.
Wskaźniki, stanowiące podstawę klasyfikacji:
- wskaźniki fizyczne :
- temperatura
- zapach
- barwa
- odczyn
- wskaźniki tlenowe :
- tlen rozpuszczony (musi byc go duzo)
- BZT5 - ok 2 mgO2/l
- ChZT
- ogólny węgiel organiczny
- wskaźniki biogenne :
- amoniak
- azot Kjeldahla
- fosforany
- fosfor ogólny
- wskaźniki zasolenia :
- przewodność w 20 st. celcjusza
- zasadowosc ogolna (im wieksza tym lepiej)
- siarczany
- chlorki
- wapn, magnez, fluorki
- metale w tym metale ciezkie :
- arsen, bar, bor, chrom,
- miano E. Coli (stan sanitarny) ( lub indeks Coli ( są to dwie różne rzeczy) )
- wskaźnik saprobowości
określa poziom zanieczyszczeń wód martwą materią organiczną lub produktami jej gnilnego rozkładu.
- współczynniki fitoplanktonowe
- wskaźniki trofii zbiorników wodnych oparte na bioindykatorach należących do fitoplanktonu - gatunki fitoplanktonowe jako wskaźniki jakości wód - przykład - polski indeks biotyczny.
Miano mikroorganizmów [cm3]
jest to najmniejsza objętość badanego materiału, w którym znajduje się przynajmniej jedna żywa komórka mikroorganizmu wskaźnikowego. Oznaczenie miana służy do określenia stopnia skażenia badanego materiału mikroorganizmami.
Najczęściej wykonuje się badanie miana coli, gdyż jest to bakteria masowo występująca w kale człowieka a przy tym jej żywotność trwa dłużej niż innych bakterii z tego samego źródła. Miano coli zwane też mianem pałeczek okrężnicy to najmniejsza objętość wody (w cm3), z której w hodowli powstanie przynajmniej jedna kolonia Escherichia coli. Określanie miana coli jest podstawową
metodą oceny, czy woda lub żywność miały kontakt z odchodami. Jest to łatwe do wykonania badanie wskaźnikowe. Jeśli w próbce stwierdzi się ilość bakterii powyżej normy, z dużą pewnością należy przyjąć że próbka może zawierać szkodliwe, chorobotwórcze bakterie. Oznaczenie można przeprowadzić na kilka sposobów. Najprostszy wykorzystuje właściwość bakterii fermentacji laktozy z wytworzeniem kwasów i gazu w temperaturze 44°C. Pobraną próbkę wody rozcieńcza się (wody pitnej z przyczyn oczywistych się nie rozcieńcza) w pożywce zawierającej laktozę (jako substrat) i zieleń brylantynową (jako wskaźnik kwasowości). Oznaczenie przeprowadza się w probówkach Durhama (probówki do których wkłada się mniejsze, odwrotnie - służące do łapania wydzielanego gazu). Po dobowej inkubacji można odczytywać wyniki. Podstawowe poziomy czystości wody z rzek, stawów, ścieków[cm3]:
* 0,1 - woda jest niezdrowa
* 1,0 - woda jest zanieczyszczona (niepewna)
* 10 - woda jest stosunkowo czysta (możliwa do użycia)
* 100 - woda jest dostatecznie czysta
Normy dla wody pitnej:
* studziennej > 50 cm3
* wodociągowej > 100 cm3
Dla wody studziennej, z której zazwyczaj korzysta tylko jedna rodzina, norma mówi że po wzięciu do badania 50 cm3 wody w próbce nie powinno być bakterii (zabarwienia i gazu). Woda nadaje się do użytku nawet jeśli następna próbka zawierająca 100 cm3 wykaże już obecność bakterii z grupy coli.
Indeks coli [ilość w dm3]
Miana coli nie należy mylić z indeksem coli. Indeks coli podaje liczbę bakterii coli w 1 dm3. Przy indeksie wykonuje się posiewy na agarze z pożywką Endo i liczy wyrosłe kolonie zidentyfikowane jako należące do coli.
Dla ścieków przemysłowych określono znacznie więcej wskaźników i ustalono bardziej restrykcyjne
normy (w tych ściekach może być mniej zanieczyszczeń)
Obecnie szczególnie w analizie metali ciężkich stosuje się zaawansowane metody instrumentalne,
ponieważ dopuszczalne normy są rządu ppm. Metale oznacza się metodami ASA (AAS) – tańsze i mniej dokładne, oznaczenia z dokładnością rzędu mg/kg, ICP – optyczne (ug/kg) oraz masowe (ng/kg)
Trofizm (trofia wód) - termin określający produktywność biologiczną zbiorników wodnych. Pod pojęciem trofia zbiornika (trofizm) rozumie się także zespół czynników środowiskowych decydujących (wpływających) o żyzności zbiornika wodnego. Trofizm uzależniony od wielu czynników, np. ilości nawozów dostających się do wód, składu i liczebności organizmów itp. Najczęściej trofia zbiornika utożsamiana jest z zawartością biogenów w toni wodnej (śródjezierzu) i zdeponowanych w osadach dennych profundalu, pomijając biogeny zdeponowane w litoralu. Trofizm odnoszony jest najczęściej do jezior (wód jeziornych).
Ze względu na stopień żyzności wody wyróżnia się:
* oligotroficzne (oligotrofia) (patrz jezioro oligotroficzne, jeziora płone)
* mezotroficzne (mezotrofia) (patrz jezioro mezotroficzne, jeziora umiarkowanie żyzne)
* eutroficzne (eutrofizm) (patrz jezioro eutroficzne, jeziora żyzne
* politroficzne (politrofia) (patrz jezioro politroficzne, jezioro hypertroficzne, jeziora bardzo żyzne)
* saprotroficzne (saprotrofizm) (patrz jezioro saprotroficzne, jezioro przeżyźnione)
Z pojęciem trofii wiąże się zjawisko eutrofizacji wód.