Twórczość okresu Sejmu Wielkiego, j. polski


Twórczość okresu Sejmu Wielkiego

PUBLICYSTYKA PATRIOTYCZNA

Działalność i program społeczno-polityczny Stanisław Staszica.

Stanisław Staszic swoje poglądy i program społeczno-polityczny zawarł między innymi w poniższych utworach.

“Uwagi nad życiem Jana Zamojskiego”

Był to traktat polityczny wydany przed obradami Sejmu Czteroletniego. Jest on podzielony na 19 rozdziałów. Każdy rozdział traktuje o innym problemie. Najważniejsze są następujące rozdziały:

Staszic przewidywał rozbiory. Prezentuje on swoje poglądy i są one zgodne z poglądami Jana Zamojskiego, który był wówczas wielkim autorytetem.

Podstawą nauki jest nauka moralna i religia. Człowiek powinien pracować w swoim zawodzie. Edukacja powinna działać jako wychowanie obywatelskie. Szkolnictwo ma wychowywać ludzi światłych. Propaguje on szkoły rycerskie.

Staszic jest przeciwny prywacie i egoizmowi posłów. Ustawy powinny przechodzić większością głosów. Chodzi o dobro większości.

Opisane są w tym rozdziale trzy rodzaje władzy: demokracja, monarchia i anarchia. Chodzi tu o wzmocnienie władzy królewskiej.

Każdy obywatel nie może być sądzony bez wyroku niezawisłego sądu.

Staszic sugeruje żeby tron był dziedziczny. Wolna elekcja pozwala ingerować obcym krajom w sprawy polskie.

Mowa jest o tym, że chłopi emigrują z Polski, bo jest anarchia i niesprawiedliwość. W Polsce nie mogą oni żyć godnie.

“Przestrogi dla Polski”

Utwór ten miał uzmysłowić szlachcie konieczność uchwalenia konstytucji. Staszic informuje czym dla niego jest naród. Dla niego naród to nie tylko szlachta, ale zbiorowość mieszkająca na danym terenie. Staszic zwracając się do szlachty stawia jej następujące zarzuty:

Za słabość narodu Staszic oskarża szlachtę. Bardzo dużo miejsca poświęca on też miastom. Propaguje on rozwój przemysłu i handlu w miastach. Chce on, aby mieszczaństwo było bogate. Inne postulaty to: konieczność zniesienia Liberum Veto, wprowadzenie stałej armii, zmiana pańszczyzny na czynsz, wprowadzenie powszechnej edukacji narodowej.

Hugo Kołłątaj

W swoich poglądach nie różnił się zbytnio od Stanisława Staszica. Różniło go jedynie to, że miał bardziej radykalne poglądy w sprawach przywilejów dla ludzi niższego stanu. Żądał wolności osobistej chłopów. Chłop miał mieć wolność osobistą, ale grunt ma być własnością pana.

“Dobra świetnej deputacji”
W odezwie tej Kołłątaj mówi o równomiernym obciążeniu prawami i obowiązkami wszystkich stanów.

Rola publicystyki

Publicyści poprzez swoją działalność pisarską nawoływali do walki z anarchią i z obrońcami przywilejów feudalnych. Proponowali postępowe reformy ustrojowe i społeczne, domagając się wcielenia ich w życie.

“POWRÓT POSŁA” JAKO AKTUALNA KOMEDIA POLITYCZNA

Charakterystyka bohaterów

W tym utworze są zaprezentowane dwa stronnictwa. Jedno z nich to stronnictw patriotyzmu (obóz reform). Zalicza się do nich: Podkomorzy z żoną, Walery i Teresa. Drugie to obóz wsteczny, konserwatywny: Starosta, Sarmacki. Wytknięte są tu ich wady.

Podkomorzy:

Podkomorzyna:

Walery:

Starosta Gadulski:

Starościna:

Szarmancki:

“Powrót posła” jako komedia klasycystyczna

“Powrót posła” porusza problematykę polityczną kraju, sprawę nowego ustawienia w Polsce władzy ustawodawczej i wykonawczej. Jest to komedia związana ściśle z pracami Sejmu Czteroletniego w okresie szczególnego napięcia politycznego i dramatycznej sytuacji narodu. Jest to echo wszystkich ważniejszych wydarzeń rozpatrywanych w czasie Sejmu Wielkiego. Jest to najostrzejsza w literaturze polskiej satyra na sarmatyzm w życiu politycznym, apelująca do sumień ludzkich. Jest to utwór o charakterze okolicznościowym, grany w Warszawie w czasie obrad Sejmu Czteroletniego.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
107 lektur streszczenia - podstawowa,gimnazjum,liceum, Publicystyka okresu Sejmu Wielkiego, Stanisła
Reformy Sejmu Wielkiego i II rozbiór Polski
Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (2)
Ściąga 29, Najważniejsze postanowienia Sejmu Wielkiego - Konstytucja 3 Maja 1791 r
Krótkie ściągi, OD SEJMU WIELKIEGO DO II ROZBIORU, OD SEJMU WIELKIEGO DO II ROZBIORU
Reformy Sejmu Wielkiego, H I S T O R I A-OK. 350 ciekawych plików z przeszłości !!!
Zarządzenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia' sierpnia 07 r (M P NrX, poz e7, z 0
Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej1
wybitna osobowość sejmu wielkiego
Model człowieka i obywatela w twórczości M.Reja, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Rewolucja i jej znaczenie w twórczości Z. Krasińskiego, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Ocena twórczości Kasprowicza, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 stycznia 2009 r, Załą
Zarządzenie Nr Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 grudnia 07 r (M P Nr?, poz 0
Zarządzenie Nr Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 grudnia 07 r (M P Nr?, poz 0
Oswiecenie, Publicystyka okresu sejmu czteroletniego, Publicystyka okresu sejmu czteroletniego
Dz U 2006 nr 156 poz 1118 Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 sierpnia
!TEKST JEDNOLITY Dz U 2005 nr 239 poz 2019 Obwieszczenie Marszałka sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

więcej podobnych podstron