Pytania z pierwszej grupy:
1 Wyjaśnij pojęcia
a) klauzura zaporowa
b) kontrasygnata
c) gerrymandeling
2. Regulamin Sejmu i Senatu jako źródło prawa konstytucyjnego
3. Prezydent a inicjatywa ustawodawcza.
Pytania z drugiej grupy:
1. Wyjaśnij pojęcia:
a)dysonans konstytucyjny,
b)konstruktywne wotum nieufności,
c)zasada dyskontynuacji.
2. Trybunał Stanu i odpowiedzialność.
3. Immunitet (podział i opis).
1. Def. Konstytucji, rodzaje konstytucji, ustawa konstytucyjna
2. Kadencja skrócona sejmu
3. Kompetencje Zgromadzenia Narodowego
Rząd I
1. Rozporządzenie z mocą ustawy.
2. Zasada konstytucyjna.
3. Odpowiedzialność podmiotowa przed Trybunałem Stanu.
-gerrymandering
-filibustering
-funkcja prawno-ustrojowa Sejmu
-absolutorium
-finanse TK
-referendum abrogacyjne
-reasumpcja ustaw
-porownania RPO i RPDz
-modele RPO
-Partie polityczne z wszystkimi podziałami
-jak sie nazywal monteskiusz w oryginale ( jak nie wiesz to poloceny w dol pewnie)
de Seconte czy jakos tak
Gerrymenadering
wyjaśnij pojecia: gerrymandering, konstruktywne wotum nieufności, minister bez teki, klauzula zaporowa
2. pojecie partii politycznej i modele ich tworzenia
3. cechy współczesnego ombudsmana i krotka chrakatrezycja RPO
Rzad III:
1. Def. Konstytucji, rodzaje konstytucji, ustawa konstytucyjna
2. Kadencja skrócona sejmu
3. Kompetencje Zgromadzenia Narodowego
ombudsmana,przymus adwokacki czy jakoś tak,zgromadzenie ludowe i coś po łacinie tego nie wiedziałam,zpytań to był prezes NIK i skarga konstytucyjna,
indemnitet", zwierzchnictwo permamentne...TS i demokracja bezpośrednia.
system prawa, zasada pluralizmu politycznego i cos z def.konstytucji
zrodla konstytucji
rzad a parlament(ustroj i cos jeszcze) DODATKOWE PYTANIA NA EGZAMINIE Z PRAWA KONSTYTUCYJNEGO
Balotaż (ballottage) - pierwotnie było to głosowanie za pomocą białych i czarnych kul, obecnie tą nazwą określa się wybory w systemie większościowym w okręgach jednomandatowych, gdzie do uzyskania mandatu w pierwszej turze konieczne jest uzyskanie bezwzględnej większości głosów, zaś w przypadku, gdy w pierwszej turze żaden z kandydatów nie uzyska takiego poparcia, do drugiej przechodzi dwóch, którzy uzyskali największą ilość głosów. Do zdobycia mandatu w tej turze wystarczy już większość względna. Jest to instytucja wywodząca się z francuskiego prawa konstytucyjnego. Po raz pierwszy zastosowano ją w 1852 w czasach II Cesarstwa Napoleona III. Dzisiaj ta metoda wyborów występuje np. we Francji oraz wyborach prezydenckich w Polsce, Austrii, Portugalii czy Kolumbii.
Panachage (układanie pióropusza) - system wyborczy polegający na tym, iż wyborca może udzielać poparcia kandydatom z różnych list wyborczych tworząc tym samym własną listę. W systemie tym można również dokonywać kumulowania swoich głosów, czyli oddawania kilku swoich głosów na jednego kandydata. System ten występuje w Szwajcarii.
Gerrymandering - polega na celowym podziale okręgów wyborczych w sposób pozwalający na zmaksymalizowanie osiąganych korzyści wyborczych dla ugrupowań rządzących. Nazwa wywodzi się od gubernatora stanu Massachussetts - Elbridge'a Gerrego, który w wyborach stanowych w roku 1812 dokonał podziału na okręgi wyborcze w sposób ewidentnie promujący kandydatów Partii Demokratycznej.
Deformacje wyborcze pierwotne i wtórne - pierwotne deformacje wyborcze są wynikiem czynników socjologiczno-psychologicznych takich jak np. wpływ otoczenia czy kampania wyborcza, natomiast deformacje wtórne spowodowane są przez zastosowany system wyborczy, który może powodować, iż siła głosu oddana na ugrupowania o większym poparciu społecznym będzie większa niż na ugrupowania słabsze.
Prawybory w U.S.A. - instytucja prawna polegająca na wyborze kandydatów na poszczególne stanowiska od prezydenta począwszy, poprzez deputowanych, gubernatorów na szczeblach lokalnych kończąc, przez partie polityczne, w szczególności Partię Demokratyczną i Partię Republikańska. Charakteryzuje się tym, ze kandydaci ci wyłaniani są w drodze powszechnych wyborów (choć np. w wyborach prezydenckich nie są one bezpośrednie), gdzie uprawnionymi do głosowania są wszyscy zarejestrowani członkowie danej partii politycznej. W pełni instytucja niniejsza ukształtowała się na początku XX wieku (choć pierwsze prawybory odbyły się w Crawford County w stanie Pensylwania w roku 1842)
Wybory w Japonii - do roku 1996 w Japonii w wyborach do Izby Reprezentantów (Shugi-in) obowiązywał system wyborczy oparty na systemie SNTV (The Single Non-Transferable Vote), polegający na tym, że w okręgach wielomandatowych wyborca miał do dyspozycji jeden głos, zaś mandaty obsadzane byłe przez tych kandydatów którzy uzyskali kolejno największą liczbę głosów. Mogło to powodować sytuację, w której jeden z kandydatów danej partii skupiał na sobie poparcie wyborców, a w konsekwencji pozostali nie uzyskiwali mandatów, gdyż rozkład głosów był dla nich niekorzystny. Obecnie wybory odbywają się w systemie mieszanym: 300 mandatów obsadzanych jest w okręgach jednomandatowych, pozostałe 200 w 11 regionach przy zastosowaniu metody proporcjonalnej.
Parlamentaryzm orleanistyczny (parlamentaryzm dualistyczny) - odmiana parlamentaryzmu, w którym pomimo formalnego podziału władz wyraźna jest przewaga głowy państwa (monarchy czy prezydenta). Ta forma parlamentaryzmu wywodzi się z Francji i zapoczątkowana została przez Kartę konstytucyjną z roku 1814 i uzupełniona Kartą z roku 1830. Na założeniach parlamentaryzmu orleanistycznego opiera się również obecna konstytucja tego kraju z 1958 roku.
Formuła magiczna (Zauberformel) - formuła, która określa zasady reprezentacji partii politycznych, przedstawicieli kantonów oraz wyznań w Radzie Federalnej w Szwajcarii. W Radzie tej zasiada bez względu na wynik wyborów po dwóch przedstawicieli: Chrześcijańsko-Demokratycznej Partii Ludowej (CVP), Partii Radykalno-Demokratycznej (FDP) i Partii Socjaldemokratycznej Szwajcarii (SPS) i jeden przedstawiciel Szwajcarskiej Partii Ludowej (SVP), choć od roku 2004 CVP straciła jednego przedstawiciela na rzecz SVP. Ponadto przynajmniej dwóch członków Rady musi reprezentować kantony francusko- i włoskojęzyczne. Dodatkowo po jednym członku musi reprezentować trzy największe kantony: Zurych, Berno i Waadt, zaś żaden kanton nie może mieć w Radzie więcej niż jednego przedstawiciela.
Weto kieszonkowe (pocket veto) - weto to, występujące w USA, ma charakter absolutny; dotyczy sytuacji, gdy projekt ustawy zostaje przesłany Prezydentowi do podpisu w ciągu ostatnich 10 dni sesji Kongresu. Prezydent nie zajmując stanowiska wobec takiego projektu przesądza o jego niewejściu w życie jako ustawy.
Policja sesyjna - jest to ogół uprawnień Marszałka Sejmu (lub zastępującego go w prowadzeniu obrad wicemarszałka) służących mu do zapewnienia porządku na sali obrad. Dotyczy to sytuacji, gdy parlamentarzysta w swoim wystąpieniu odbiega od przedmiotu obrad, co daje Marszałkowi możliwość przywołania go do rzeczy, a po dwukrotnym przywołaniu do rzeczy - odebrania głosu. W przypadku zaś uniemożliwiania prowadzenia obrad przez posła Marszałek może przywołać go do porządku, następnie przywołać do porządku ze stwierdzeniem, że uniemożliwia on prowadzenie obrad, a gdy i to nie poskutkuje wykluczyć posła z posiedzenia.
Przepisy pożarnicze (ścieżka pożarowa) - jest to możliwość przyspieszenia postępowania legislacyjnego w szczególnie uzasadnionych wypadkach decyzją samego Sejmu. Może się to odbyć przez przystąpienie do pierwszego czytania niezwłocznie po otrzymaniu projektu, przystąpienie do drugiego czytania niezwłocznie po zakończeniu pierwszego czytania bez odsyłania projektu do komisji lub przystąpienie do drugiego czytania niezwłocznie po otrzymaniu przez posłów druku sprawozdania komisji (art. 51 rSej) [Nie mylić z trybem pilnym!!!]
Kurenda (tryb obiegowy) - rozstrzygniecie sprawy za pomocą korespondencyjnego uzgodnienia stanowisk. W Polsce w ten sposób mogą być rozpatrywane dokumenty Rady Ministrów (zob. § 36 rRM).
Kontrola konstytucyjności prawa w Australii - sprawuje ją Federalny Sąd Najwyższy; kontroli podlegają zarówno ustawy uchwalone przez parlament federalny, jak i parlamenty stanowe. Orzeczenie o niekonstytucyjności powoduje w każdym przypadku utratę przez nią mocy obowiązującej na terytorium Australii bądź poszczególnych stanów. Ponadto Sąd najwyższy ma możliwość dokonywania wykładni przepisów konstytucji federalnej. Poza SN prawo do kontroli konstytucyjności norm w Australii posiadają inne sądy powszechne, tyle, że skutek tych orzeczeń odnosi się wyłącznie do konkretnej sprawy.
Wybory wielostopniowe - stosowane do roku 1936 w ZSRR, w tych wyborach wyborcy powoływali bezpośrednio organy przedstawicielskie najniższego szczebla (rady miejskie i wiejskie), zaś organy wyższego stopnia (zjazdy rad) wybierane były przez organy bezpośrednio niższe. System ten obowiązywał również w wyborach do przedstawicielskich organów na szczeblach lokalnych na Węgrzech w latach 70-tych.
Ministrowie „bez teki” - instytucja ta wywodzi się z Francji, gdzie w skład rządu powoływani byli ministrowie stanu, którzy nie kierowali resortami. Podstawowym celem ich powołania w skład rządu było zapewnienie równowagi politycznej pomiędzy partiami tworzącymi koalicje rządowe lub frakcjami wewnątrz partii rządzącej.
Kazus Mariana Jurczyka - został on uznany za kłamcę lustracyjnego utracił mandat senatora, a następnie uniewinniony z powodu przymuszenia go do współpracy ze służbami specjalnymi, co wyklucza zdaniem sądu świadomą i tajną współpracę. Po tym orzeczeniu został w 2002 roku wybrany na prezydenta Szczecina.
Absolutorium selektywne - występująca np. w okresie PRL-u forma absolutorium, gdzie kwituje się wykonanie budżetu dla całego gabinetu, jednakże istnieje możliwość wskazania poszczególnych ministrów, którzy są z niego wyłączeni. W konsekwencji oznacza to ni mniej ni więcej, a nieuzyskanie przez nich absolutorium, pomimo uzyskania absolutorium przez cały gabinet. pozostałością absolutorium selektywnego są przypadki, gdy absolutorium zostaje udzielone rządowi, jednakże parlament zwraca jednocześnie uwagę na niedociągnięcia w funkcjonowaniu poszczególnych resortów. Takie sytuacje miały w Polsce miejsce (np. dotyczyły resortu zdrowia).
Reasumpcja - ponowne podjęcie przyjętej wcześniej uchwały powodujące nieważność pierwszego głosowania. W Sejmie dopuszczalne w przypadku, gdy wynik głosowania budzi uzasadnione wątpliwości, zaś w Senacie w przypadku oczywistej omyłki
Koabitacja (cohabitation) - współistnienie Prezydenta z jednej opcji politycznej z większością parlamentarną i wyłonionym przez nią rządem z innej.
Ostatnia uchwalona konstytucja - jest to konstytucja Iraku z 8 marca 2004 roku, natomiast jeśli chodzi o państwa demokratyczne to Konstytucja Konfederacji Helweckiej (Szwajcaria) z 1999 roku.
System wyborczy do Parlamentu Europejskiego w Grecji - Enishimeni- Analogiki (odmiana systemu st. Lague)
Lobbying - działalność osób prowadzona w imieniu grup i organizacji, które starają się dotrzeć do odpowiednich ośrodków decyzji politycznych, aby tam uzyskać korzystne dla swoich klientów rozstrzygnięcia. (W przypadku grup nacisków działalność ta prowadzona jest we własnym imieniu). Narodził się on w U.S.A., zaś obecnie jego znaczenia ciągle wzrasta. Mozna wyróżnić lobbying legislacyjny, prowadzony przy legislaturach i administracyjny, prowadzony przy organach egzekutywy. Ten pierwszy model dominuje w Stanach Zjednoczonych (również podobnie sytuacja wygląda w Gruzji, gdzie uchwalono pierwszą w Europie ustawę o lobbyingu), model administracyjny dominuje natomiast w państwach Europy Zachodniej (pewną formą lobbyingową jest austriacka i niemiecka procedura opiniodawcza).
Pozostałe często zadawane pytania:
- ewolucja NIK-u w okresie PRL;
- porównanie pozycji ustrojowej Rady Państwa w Małej Konstytucji z 1947 r. i Konstytucji PRL z 1952 r.;
- Rada Społeczno-Gospodarcza;
- orzeczenia TK w sprawie Irydy i ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych;