WYNIK FINANSOWY
Wynik finansowy jest jedną z najważniejszych kategorii ekonomicznych w działalności gospodarczej. Jednostki gospodarcze prowadzą swoją działalność w celu osiągnięcia określonych rezultatów- wyników.
Wynik finansowy netto, nazywany wynikiem bilansowym, jest ustalonym na podstawie ksiąg rachunkowych, ostatecznym wynikiem działalności jednostki w danym okresie. Wynik finansowy może być:
- wielkością dodatnią- zysk
- wielkością ujemną- strata
Na wynik finansowy netto składają się wyniki cząstkowe w przekroju segmentów prowadzonej przez jednostkę działalności. W ustawie o rachunkowości wskazane zostały następujące segmenty działalności:
.- działalność operacyjna (zwykła (podstawowa) i pozostała
- działalność finansowa
- działalność nadzwyczajna
Metodyka ustalania wyniku finansowego
*płatnicy pod. doch
W ramach działalności operacyjnej można wyodrębnić zwykłą działalność operacyjną i pozostałą działalność operacyjną. W wyniku zwykłej działalności operacyjnej należy uwzględnić przychody i koszty dotyczące sprzedaży produktów, towarów i materiałów. Przedsiębiorstwa, prowadząc działalność gospodarczą, ponoszą koszty zwykłej (normalnej) działalności operacyjnej, które mogą być ewidencjonowane według rodzaju, miejsc powstawania lub w układzie rodzajowym.
Pozostała działalność operacyjna- przychody i koszty pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki, czyli związaną z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności gospodarczej, poza wynikiem operacji finansowych.
Pozostałe przychody operacyjne- obejmują m.in.
- przychody ze sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
- nadwyżki aktywów trwałych i obrotowych ujawnione w trakcie inwentaryzacji,
- rozwiązanie rezerw tworzonych w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych,
- wpływ kar, odszkodowań, grzywien,
- odpisanie zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych,
- otrzymanie dotacji na inne cele niż budowa środków trwałych lub prace rozwojowe
Pozostałe koszty operacyjne- koszty pośrednio związane z działalnością operacyjną. Są to koszty związane :
- działalnością socjalną
- zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych
- odpisaniem należności przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych
- utworzeniem rezerw, z wyjątkiem rezerw dotyczących operacji finansowych,
- odpisami aktualizującymi wartość aktywów,
- odszkodowaniami, karami, grzywnami,
- przekazaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny, aktywów, a także środków pieniężnych
Przychody finansowe- obejmują m.in.:
- przychody ze sprzedaży inwestycji (akcji, obligacji, udziałów itp.),
- odsetki od udzielonych pożyczek,
- odsetki od obligacji, od lokat bankowych,
- przychody z tytułu udziałów w obcych podmiotach (dywidendy),
- dodatnie różnice kursowe
- dyskonto weksla obcego.
Koszty finansowe- związane z operacjami finansowymi, za które uznaje się w szczególności następujące zdarzenia:
- sprzedaż papierów wartościowych w cenach nabycia,
- zapłacone odsetki,
- oprocentowanie zaciągniętych pożyczek,
- dyskonto sprzedaży weksli i czeków obcych oraz wydanie własnego weksla,
- ujemne różnice kursowe,
- odpisy aktualizujące krótkoterminowe aktywa finansowe,
- płacone dyskonto wekslowe,
- utworzenie rezerw na operacje finansowe.
Straty i zyski nadzwyczajne- straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.
Straty nadzwyczajne, obejmują m.in.:
- niedobory i szkody w majątku z przyczyn losowych,
- wynagrodzenia osób zatrudnionych przy usuwaniu skutków szkód losowych, inne wydatki ponoszone przy usuwaniu szkód losowych,
- likwidacja środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych z przyczyn losowych,
- utworzenie rezerwy obciążającej straty nadzwyczajne.
Zyski nadzwyczajne, obejmują m.in.:
- wpływy odszkodowań za straty spowodowane przyczynami losowymi,
- odpady użytkowe przyjęte do magazynu, a odzyskane po zdarzeniach losowych,
- rozwiązanie rezerwy obciążającej straty nadzwyczajne.
METODY I WARIANTY USTALANIA WYNIKU FINANSOWEGO
Wynik finansowy można ustalać różnymi sposobami. Sposób ustalenia wyniku nie ma wpływu na jego wartość i rodzaj. Dobór sposobu (metody) zależy m.in. od danych, jakimi jednostka dysponuje (np. układu ewidencyjnego kosztów), momentu i celu jego ustalenia.
Generalnie wyróżnia się dwa warianty ustalania wyniku finansowego: kalkulacyjny i porównawczy. Najistotniejszą różnicą w sposobie ustalania wyniku finansowego w/w wariantów jest wykazanie kosztów zwykłej (podstawowej) działalności operacyjnej.
Wariant kalkulacyjny charakteryzuje się tym, że w rachunku wyników wykazuje się koszt własnych sprzedaży według jego elementów składowych: kosztu wytworzenia produktów gotowych, kosztów sprzedaży i kosztów zarządu. Cechą charakterystyczną tego wariantu jest dodatkowy etap ustalania wyniku- wynik brutto ze sprzedaży.
Metoda statystyczna ustalania wyniku finansowego- wariant kalkulacyjny
+ przychody ze sprzedaży produktów gotowych + przychody ze sprzedaży towarów + przychody ze sprzedaży materiałów - koszt wytworzenia sprzedanych produktów - wartość sprzedanych towarów w cenie zakupu (nabycia) - wartość sprzedanych materiałów w cenie zakupu (nabycia) |
- koszty sprzedaży - koszty zarządu |
II. Wynik ze sprzedaży + pozostałe przychody operacyjne - pozostałe koszty operacyjne |
III. Wynik z działalności operacyjnej + przychody finansowe - koszty finansowe |
IV. Wynik z działalności gospodarczej + zyski nadzwyczajne - straty nadzwyczajne |
V. Wynik finansowy brutto - podatek dochodowy, inne obowiązkowe obciążenia wyniku fin. |
VI. Wynik finansowy netto |
Ewidencyjne ustalanie wyniku finansowego- wariant kalkulacyjny
Cechą charakterystyczną wariantu porównawczego jest wykazanie w kosztach zwykłej działalności operacyjnej kosztów według rodzaju poniesionych w danym okresie. W celu zachowania współmierności przychodów i kosztów, koszty rodzajowe należy skorygować o zmianę stanu produktów. Zmiana stanu produktów ustalana jest na koncie „Rozliczenie kosztów”, na które przenosi się koszt wytworzenie sprzedany produktów, koszty sprzedaży i koszty zarządu, koszty handlowe. Zmiana stanu produktów może mieć charakter:
- zwiększenia stan produktów- gdy występuje nadwyżka kosztów okresu (obroty dt) nad kosztem własnym sprzedaży (obroty ct). Koszty wytworzenia produktów, które w bieżącym roku nie zostały sprzedane oraz produkcji w toku niezakończonej w bieżącym roku, będą współmierne przychodom jakie jednostka osiągnie w przyszłości, a więc muszą zostać odjęte od kosztów poniesionych w bieżącym roku.
- zmniejszenia stanu produktów- gdy występuje nadwyżka kosztu własnego sprzedaży (obroty ct) nad kosztami okresu (obroty dt). Koszt produktów wytworzonych w poprzednim a sprzedanych w bieżącym roku obrotowym nie został uwzględniony w kosztach roku bieżącego, więc ze względu na zasadę współmierności przychodów i kosztów należy go dodać do kosztów bieżących.
Korekta kosztów rodzajowych może być wykazywana kosztowo, tzn. po stronie kosztów rodzajowych, lub przychodowo, tzn. po stronie przychodów.
Metoda statystyczna ustalania wyniku finansowego- wariant porównawczy
+ przychody ze sprzedaży produktów gotowych + przychody ze sprzedaży towarów + przychody ze sprzedaży materiałów - koszty rodzajowe +/- zmiana stanu produktów - wartość sprzedanych towarów w cenie zakupu (nabycia) - wartość sprzedanych materiałów w cenie zakupu (nabycia) |
I. Wynik ze sprzedaży + pozostałe przychody operacyjne - pozostałe koszty operacyjne |
II. Wynik z działalności operacyjnej + przychody finansowe - koszty finansowe |
III. Wynik z działalności gospodarczej + zyski nadzwyczajne - straty nadzwyczajne |
IV. Wynik finansowy brutto - podatek dochodowy, inne obowiązkowe obciążenia wyniku fin. |
V. Wynik finansowy netto |
Ewidencyjne ustalanie wyniku finansowego- wariant porównawczy
Koszty działalności podstawowej oper.
Przychody ze sprzedaży
Wynik z działalności
gospodarczej
działalności gospodarczej
Wynik na sprzedaży
Pozostałe koszty operacyjne
Przychody finansowe
Koszty finansowe
Zyski nadzwyczajne
Wynik z działalności
operacyjnej
Pozostałe przychody operacyjne
Wynik brutto
Straty nadzwyczajne
WYNIK NETTO
Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego *
WYNIK FINANSOWY
3
2
14
Koszty zarządu
4
6
8
Zyski nadzwyczajne
10
Koszty finansowe
Straty nadzwyczajne
12
Wynik finansowy
Pozostałe przychody operacyjne
5
Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów
Wartość sprzedanych towarów i materiałów
Rozliczenie kosztów
Koszty rodzajowe
Koszt wytworzenia sprzedanych produktów
9
7
1
Przychody finansowe
Przychody ze sprzedaży produktów
Pozostałe koszty
operacyjne
Koszty sprzedaży
Podatek dochodowy
11
13
4b) zmniejszenie stanu produktów
4a) zwiększenie stanu produktów
13
Zyski nadzwyczajne
2
3c
3b
Koszty zarządu
12
Straty nadzwyczajne
10
Koszty finansowe
8
6
Wynik finansowy
Pozostałe przychody operacyjne
5
Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów
Wartość sprzedanych towarów i materiałów
Rozliczenie kosztów
Koszty rodzajowe
Koszt wytworzenia sprzedanych produktów
9
7
1
Przychody finansowe
Przychody ze sprzedaży produktów
Pozostałe koszty
operacyjne
Koszty sprzedaży
Podatek dochodowy
3a
11