7380


III-14

Czas - 45 min

KONSPEKT ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH

FILM

TEMAT:

WYPRZEDZANIE, WYMIJANIE, OMIJANIE

CEL POZNAWCZY:

CEL KSZTAŁCĄCY:

CEL WYCHOWAWCZY:

METODA:

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

STRUKTURA LEKCJI

SPRAWY ORGANIZACYJNE

POWTÓRZENIE I SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI Z POPRZEDNICH ZAJĘĆ I NAWIĄZANIE DO NOWEGO TEMATU

Pytania sprawdzające stan wiedzy z poprzednich zajęć („Włączanie się do ruchu”)

      1. kiedy kierujący jest włączającym się do ruchu?

      2. jakie zasady obowiązują kierującego włączającego się do ruchu?

PODANIE NOWEGO TEMATU I ZAPISANIE GO NA TABLICY

WYPRZEDZANIE, WYMIJANIE, OMIJANIE

WYPRZEDZANIE - DEFINICJA

Wyprzedzanie jest to przejeżdżanie lub przechodzenie obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku.

WYPRZEDZANIE - ZASADY

1. Kierujący pojazdem jest obowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się w szczególności, czy:

  1)  ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu;

  2)  kierujący, jadący za nim, nie rozpoczął wyprzedzania;

  1. kierujący, jadący przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizował zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu.

  1. Kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu zachować szczególną ostrożność, a zwłaszcza bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu. W razie wyprzedzania pojazdu jednośladowego lub kolumny pieszych odstęp ten nie może być mniejszy niż 1 m.

ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z MANEWREM WYPRZEDZANIA

Wyprzedzanie jest manewrem trudnym i bardzo niebezpiecznym. Nakładają się na siebie w jednym momencie dwa czynniki, które same w sobie są przyczyną kolizji drogowych, a mianowicie duża prędkość połączona ze zmianą pas ruchu. Konieczne jest więc zachowanie szczególnej ostrożności i postępowanie według ustalonych zasad.

Wyprzedzanie wymaga często wjechania na część jezdni przeznaczona do ruchu w przeciwnym kierunku. Mniej niebezpieczne jest wyprzedzanie na jezdniach wielopasowych. Manewr wyprzedzania nakłada zarówno na wyprzedzanego jak i na wyprzedzającego określone obowiązki, które powinny skutkować zachowaniem według ustalonych reguł.

Kierujący pojazdem wyprzedzającym jest zobowiązany do zachowania szczególnej ostrożności, utrzymania podczas manewru odpowiedniego odstępu od pojazdu wyprzedzanego, a od wyprzedzanego pojazdu jednośladowego i kolumny pieszych odstępu nie mniejszego ni z 1m.

Decyzja o przystąpieniu do manewru wyprzedzania nie może być pochopna. Kierujący pojazdem wyprzedającym musi mieć całkowitą pewność, że istnieje możliwość bezpiecznego wykonania tego manewru. Kierujący ten jest więc zobowiązany do upewnienia się, czy ma odpowiednią widoczność i dostatecznie dużo miejsca do wyprzedzania bez utrudnienia ruchu innym uczestnikom ruchu drogowego. Musi więc mieć pewność, że widoczność drogi jest na tyle duża, że jest w stanie na widocznym odcinku wyprzedzić pojazd. Należy przy tym upewnić się, że nie ma możliwości nagłego pojawienia się przeszkód a także dokonać analizy prędkości pojazdu wyprzedzającego oraz wyprzedzanego w stosunku do dystansu, na którym zamierzamy wykonać manewr wyprzedzania.

Jeżeli różnica prędkości jest niewielka lub prędkość pojazdów zbliżona jest do dopuszczalnej na tym odcinku drogi prędkości maksymalnej - wyprzedzanie należy uznać za nieuzasadnione. Często spotykaną sytuacją jest wyprzedzanie, kończące się jedynie zmianą kolejności pojazdów na drodze, które jadą w dalszym ciągu z tą samą prędkością. Nie bez znaczenia są też możliwości techniczne pojazdu, szczególnie w sytuacji, gdzie prędkość dopuszczalna jest wysoka (poza terenem zabudowanym, na autostradach i na drogach ekspresowych). Jeżeli możliwości te nie pozwalają na szybkie wykonanie manewru wyprzedzania - staje się on bardzo niebezpieczny. Niedopuszczalne jest wyprzedzanie przy niewielkich różnicach prędkości ( rzędu 5 - 10km/h) bowiem odcinek drogi, potrzebny do wykonania takiego manewru bardzo się wydłuża.

Należy również zauważyć, że wyprzedanie jest manewrem wykonywanym często ze względów ambicjonalnych, nie zawsze racjonalnych. Często też zdarza się wyprzedzanie kilku pojazdów jednocześnie. Jeżeli rozpoczynamy wyprzedzanie - musimy wiedzieć, czy przed wyprzedzanym pojazdem nie ma innego pojazdu a jeżeli tak, to czy jest miejsce do wjechania między pojazdy lub czy możliwe jest wyprzedzenie tych dwóch lub więcej pojazdów podczas jednego manewru. Często bowiem zdarza się, że już po rozpoczęciu wyprzedzania, wyjechaniu na lewy pas i zrównaniu się z pojazdem wyprzedzanym - okazuje się, że przed nim znajduje się jeszcze jeden pojazd, którego wyprzedający nie widział (np. samochód ciężarowy a przed nim samochód osobowy lub ciągnik).

Wyprzedzający musi również obserwować czy jadący za nim nie rozpoczął wyprzedzania. Sprawa jest prosta jeżeli sytuacja na drodze jest mało dynamiczna. Jeżeli pojazdy jadą w sposób uporządkowany i wszyscy kierujący respektują zasadę zachowania kolejności wyprzedzania wolniejszego pojazdu. Jednak przy dużym ruchu należy cały czas kontrolować, czy z tyłu nie nadjeżdżają pojazdy i kierujący nimi nie zamierzają natychmiast przystąpić do wyprzedzania. Sytuacja taka zdarza się najczęściej wtedy, gdy zamierzamy wyprzedzić pojazd jadący z małą prędkością, a jadące z przeciwka pojazdy uniemożliwiają nam wykonanie tego manewru. Musimy więc zmniejszyć prędkość i czekać na sprzyjającą sytuację. W tym czasie z tyłu zbliżają się pojazdy z dużą prędkością i niejako „z marszu” przystępują do wyprzedzania naszego pojazdu i pojazdu jadącego przed nami, wykorzystując swoją dużą w stosunku do naszej prędkość. Musimy więc czekając na sposobność wyprzedzenia, bezustannie kontrolować sytuację za naszym pojazdem.

Jednocześnie musimy też zwracać baczną uwagę na zamiary kierujących pojazdami znajdującymi się przed nami na tym samym pasie ruchu. Czy nie sygnalizują oni zamiaru wyprzedzania i tym samym zmiany kierunku i pasa ruchu. Musimy sytuację rozeznać na tyle, aby mieć pewność, że kierujący pojazdem, który chcemy wyprzedzić i kierujący pojazdem jadącym za nami mają świadomość jaki manewr zamierzamy wykonać i w którym momencie. Daje nam to poczucie bezpieczeństwa, bowiem wykonywany przez nas manewr wyprzedzania nakłada na wyprzedzanych obowiązek określonego zachowania się.

DWA RODZAJE WYPRZEDZANIA - OMÓWIENIE

W praktyce spotykamy dwa rodzaje wyprzedzania. Pierwszy z nich wiąże się z dwukrotną zmianą pasa ruchu i jazdą przez pewien czas po lewej stronie jezdni. Drugi sposób to jazda z większą prędkością po sąsiednim pasie ruchu, przeznaczonym do jazdy w tym samym kierunku.

Pamiętajmy więc o tym, że przejeżdżanie sąsiednim pasem ruchu (bez jego zmiany) obok innego pojazdu poruszającego się wolniej jest również wyprzedzaniem i stosują się wtedy również wszystkie zasady i przepisy ( oprócz sygnalizowania zmiany pasa ruchu).

ETAPY WYPRZEDZANIA - TECHNIKA KIEROWANIA

Z punktu widzenia techniki kierowania pojazdem wyróżnić możemy następujące etapy wyprzedzania:

  1. PODJĘCIE DECYZJI

Przede wszystkim musimy przemyśleć celowość planowanego manewru. Należy się zastanowić co zyskamy wyprzedzając. Zysk czasu może być niewspółmiernie mały do wielkości ryzyka, jakie wiąże się z wyprzedzaniem. Trzeba mieć absolutną pewność, że jesteśmy w stanie wykonać ten manewr w sposób bezpieczny. Musimy nauczyć się oceniać sytuację i podejmować decyzję w ułamku sekundy. Nie zwalnia to nas jednak od odpowiedzialności. Takie właśnie - szybkie podejmowanie właściwych decyzji charakteryzuje doświadczonego kierowcę. Jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości, jeżeli z jakichś powodów nie możemy podjąć decyzji (zła widoczność, zbyt duża ilość czynników do przeanalizowania) lub nie jesteśmy w stanie podjąć decyzji odpowiednio szybko - zrezygnujmy z wyprzedzania.

Jeżeli kierujący podejmie decyzje o rozpoczęciu wyprzedzania, powinien zawczasu i wyraźnie zasygnalizować kierunkowskazem zamiar zmiany pasa ruchu, po czym wjechać na sąsiedni pas lub lewą część jezdni.

  1. PRZEJEŻDŻANIE OBOK POJAZDU WYPRZEDZANEGO

Najważniejsze w tej fazie wyprzedzania jest aby odbyła się ona możliwie szybko, żeby

pojazd, jeżeli korzysta z części jezdni przeznaczonej do ruchu w przeciwnym kierunku, korzystał z niej możliwie krótko. W tej fazie kierunkowskaz powinien być wyłączony. Istotny w tej fazie jest właściwy odstęp po wyprzedzanego uczestnika ruchu. Jest on określony jedynie w stosunku do kolumny [pieszych i pojazdu jednośladowego i wynosi nie mniej niż 1 m.

  1. POWRÓT NA PAS RUCHU

Po upewnieniu się, że odległość od wyprzedzanego pojazdu jest już odpowiednio duża,

kierujący pojazdem wyprzedzającym powinien rozpocząć sygnalizowanie zamiaru powrotu na pas, z którego rozpoczął manewr. Następnie zmienia pas ruchu i wjeżdża przed wyprzedzany pojazd.

Bezpiecznie zjechać na prawy pas można wtedy, gdy zobaczymy w lusterku wewnętrznym przód wyprzedzanego pojazdu. Należy przed tym manewrem włączyć prawy kierunkowskaz, aby zasygnalizować zamiar wykonania tego manewru. Ważne to jest przede wszystkim dla kierującego samochodem wyprzedzanym, bowiem dajemy w ten sposób znak, że będziemy wjeżdżać przed jego pojazd. Jazda z włączonym lewym kierunkowskazem na drodze dwukierunkowej dwupasmowej oznacza bowiem, że będziemy wyprzedzać kolejne pojazdy. Na drodze dwupasowej możemy pozostać na lewym pasie i kontynuować wyprzedzanie, pod warunkiem jednak, że nie zbliża się z tyłu z dużą prędkością pojazd, który sygnalizuje zamiar wyprzedzania naszego pojazdu i że z przodu nie nadjeżdża tym pasem pojazd.

ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS WYPRZEDZANIA

WYPRZEDZANIE PODCZS MGŁY

Podczas wyprzedzania we mgle, kierujący pojazdem silnikowym zobowiązany jest dawać krótkie sygnały dźwiękowe w czasie wyprzedzania poza obszarem zabudowanym.

Kierujący ma obowiązek zachować szczególną ostrożność podczas wyprzedzania:

Przy wyprzedzaniu kierujący jest zobowiązany przejeżdżać z lewej strony wyprzedzanego pojazdu.

WYPRZEDZANIE Z PRAWEJ STRONY

Wyprzedzanie z prawej strony dozwolone jest w trzech przypadkach:

  1. Pojazd szynowy wyprzedzamy tylko z prawej strony ( gdy tory są położone na środku jezdni), chyba że położenie torów uniemożliwia takie wyprzedzanie lub wyprzedzanie odbywa się na jezdni jednokierunkowej.

  2. Wyprzedzanie pojazdu lub uczestnika ruchu, który sygnalizuje zamiar skręcenia w lewo, może się odbywać tylko z jego prawej strony.

  3. Dopuszcza się wyprzedzanie z prawej strony na drodze z wyznaczonymi pasami ruch:

ZAKAZY WYPRZEDZANIA

Nie wolno wyprzedzać pojazdów:

  1. Na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim ( z wyjątkiem przejść, na których ruch jest kierowany)

  2. na przejeździe dla rowerzystów i bezpośrednio przed nim (z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch jest kierowany)

  3. na przejeździe kolejowym i bezpośrednio przed nim

  4. na przejeździe tramwajowym i bezpośrednio przed nim ( z wyjątkiem przejazdu na którym ruch jest kierowany)

ZAKAZY WYPRZEDZANIA POJAZDU SILNIKOWEGO

Nie wolno wyprzedzać pojazdów silnikowych:

  1. przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia,

  2. na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi,

  3. na skrzyżowaniach, z wyjątkiem skrzyżowań o ruchu okrężnym i na których ruch jest kierowany.

Dopuszczalne jest jednak wyprzedzanie przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia lub na zakrętach oznaczonych znakami ostrzegawczymi na jezdniach jednokierunkowych oraz na dwukierunkowych na odcinku z wyznaczonymi pasami ruchu, pod warunkiem że kierujący nie wjeżdża na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym. Przepis ten wymaga komentarza. Trzeba pamiętać, że z wyznaczonymi pasami ruchu mamy do czynienia również wtedy, gdy na jezdni są tylko dwa pasy. Po jednym w każdym kierunku. Tak więc jeżeli po osi jezdni biegnie linia podwójna ciągła to mamy do czynienia z wyznaczonymi pasami ruchu. W tej sytuacji dozwolone jest wyprzedzanie pod warunkiem nie przejeżdżania na część jezdni w kierunku przeciwnym.

Dopuszcza się również wyprzedzanie pojazdu sygnalizującego zamiar skrętu na skrzyżowaniu bez sygnalizacji świetlnej, pod warunkiem, że kierujący nie wjedzie na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym.

ZACHOWANIE KIERUJĄCEGO POJAZDEM WYPRZEDZANYM

Przepisy nakładają również określone obowiązki na kierującego pojazdem wyprzedzanym.

Na obszarze zbudowanym zabrania się wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego.

ZNAKI DOTYCZĄCE WYPRZEDZANIA

Znaki dotyczące wyprzedzania:

  1. B25 - zakaz wyprzedzania zabrania kierującym pojazdami silnikowymi wyprzedzania pojazdów silnikowych wielośladowych. Do nich dołączone tabliczki T23a-T23j wskazują, że zakaz wyprzedzania dotyczy kierującego pojazdem, którego symbol znajduje się na tabliczce.

  2. B26 - zakaz wyprzedzania przez samochody ciężarowe - zabrania wyprzedzania pojazdów silnikowych wielośladowych kierującemu:

    1. samochodem ciężarowym o dmc przekraczającej 3,5t

    2. ciągnikiem samochodowym

    3. pojazdem specjalnym lub używanym do celów specjalnych - o dmc przekraczającej 3,5t

  3. B27 - koniec zakazu wyprzedzania - koniec obowiązywania zakazu określonego znakiem B25

  4. B28 - koniec zakazu wyprzedzania przez samochody ciężarowe - koniec obowiązywania zakazu wyprzedzania określonego znakiem B26.

WYMIJANIE - DEFINICJA

Wymijanie to przejeżdżanie obok innego uczestnika ruchu, który porusza się w kierunku przeciwnym.

Wymijanie w warunkach dobrej widoczności i na drodze odpowiedniej szerokości nie jest manewrem trudnym.

OBOWIĄZKI KIERUJĄCEGO PODCZAS WYMIJANIA

Kierujący podczas manewru wymijania zobowiązany jest:

  1. Zachować bezpieczny odstęp od wymijanego pojazdu lub uczestnika ruchu, a w razie potrzeby zjechać na prawo. Przepisy nie określają wielkości tego odstępu. Należy uprzednio skontrolować rodzaj i stan pobocza, nie wjeżdżać z dużą prędkością na nierozpoznane pobocze, szczególnie w czasie deszczu - kałuże!)

  2. zmniejszyć prędkość (odstęp od jest uzależniony od prędkości)

  3. jeżeli mimo to mamy wątpliwości to lepiej się zatrzymać

WYMIJANIE W SYTUACJACH SZCZEGÓLNYCH

Wymijanie może sprawiać trudności na drogach wąskich lub przy wymijaniu szerokich pojazdów. Trudniej jest również wymijać w nocy z powodu oślepienia kierujących światłami wymijanych pojazdów i trudności w ocenie stanu pobocza i szerokości pojazdów. W nocy, podczas wymijania należy pamiętać o zmianie świateł drogowych na światła mijania w odpowiednim momencie. Obserwacja jezdni i pobocza jest wtedy bardzo utrudniona. (tematy : użycie świateł zewnętrznych i jazda w nocy)

Szczególną ostrożność zachować należy podczas wymijania pojazdu do nauki jazdy i egzaminowania kandydatów na kierowców.

ZNAKI REGULUJĄCE WYMIJANIE

Są sytuacje, w których wymijanie nie jest możliwe lub jest niebezpieczne i wtedy pierwszeństwo jest regulowane znakami drogowymi.

D5 - pierwszeństwo na zwężonym odcinku drogi

B31 - pierwszeństwo dla nadjeżdżających z przeciwka

Znaki te występują zawsze w parze. Mówiliśmy o tym na zajęciach poświęconych znakom drogowym.

OMIJANIE - DEFINICJA

Omijanie to przejeżdżanie obok nieporuszającego się uczestnika ruchu lub obok przeszkody. Jest to manewr podobny do wyprzedzania, z tą jednak różnicą, że pojazd, uczestnik ruchu lub przeszkoda, obok których kierujący przejeżdża, są nieruchome.

W praktyce spotykamy dwa rodzaje omijania. Pierwszy z nich wiąże się z dwukrotną zmianą pasa ruchu i powrocie na pas ruchu poprzednio zajmowany. Drugi rodzaj wymijania to przejeżdżanie sąsiednim pasem ruchu, obok np. stojących samochodów.

Odstęp przy omijaniu nie jest określony.

ZASADY OMIJANIA

Kierujący podczas omijania zobowiązany jest do:

  1. zachowania bezpiecznego odstępu od pojazdu lub przeszkody ( dostosowanie prędkości)

  2. właściwego sygnalizowania zamiaru wykonania manewru

SZCZEGÓLNA OSTROŻNOŚĆ PODCZAS OMIJANIA

Szczególną ostrożność zachować należy podczas przejeżdżania obok pojazdu:

  1. do nauki jazdy lub przeprowadzania egzaminu państwowego,

  2. przewożącego materiały niebezpieczne,

  3. autobusu szkolnego.

ZAKAZY OMIJANIA

Zabronione jest omijanie:

Omijanie pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia w lewo może odbywać się tylko z jego prawej strony.

Podczas omijania we mgle, poza obszarem zabudowanym kierujący jest obowiązany dawać w czasie omijania krótkotrwałe sygnały dźwiękowe.

PODSUMOWANIE I KONTROLA OPANOWANIA MATERIAŁU:

Ze względu na dużą ilość bardzo istotnych i różnorodnych informacji przekazanych w trakcie tych zajęć, zalecane jest powtórzenie najważniejszych informacji. Sprzyja to zapamiętaniu wiadomości. Również korzystne jest sprawdzenie stopnia opanowani tych wiadomości na następnych zajęciach. Można zapowiedzieć powtórkę.

Prezentacja pytań testowych na ekranie, słuchacze odpowiadają, prowadzący zaznacza podane odpowiedzi i sprawdza ich poprawność. (opcja nauka).

Prawko B -testy i nauka - CREDO

Wyprzedzanie: 266 - 280; 284, 285, 290, 291

Omijanie - 275. 260

Wymijanie - 259, 39, 40, 41, 68.

PODANIE I OMÓWIENIE PRACY DOMOWEJ:

Opanowanie wiadomości dotyczących podanego materiału w stopniu umożliwiającym dalszą sprawną naukę przepisów ruchu drogowego.

Jeżeli na zajęciach nie dokonano analizy pytań testowych, podajemy numery pytań do samodzielnej realizacji w domu.

10


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
7380
7380
praca-magisterska-7380, Dokumenty(2)
7380
7380
7380

więcej podobnych podstron