Program wieloprofilowego usprawniania
czyli psychostymulacji we wszystkich profilach
rozwoju dzieci z deficytami i zaburzeniami rozwojowymi
oraz opóźnieniem w rozwoju umysłowym.
Program opracowano na bazie podstawy programowej wychowania przedszkolnego i zintegrowanej wczesnej edukacji, dlatego też treści programowe nauczania przedszkolnego są treściami oddziaływań wychowawczo - terapeutyczno - dydaktycznych. Jest on przeznaczony do realizacji w pracy terapeutycznej z dziećmi przedszkolnymi, dziećmi klas I - III z zaburzeniami rozwojowymi, obciążeniami zdrowotnymi, opóźnionymi w rozwoju psychoruchowym.
Warunkiem realizacji programu jest diagnoza psychologiczna, logopedyczna i medyczna.
Znajomość różnych modeli diagnozy, testów i skal przydatnych do oceny poziomu rozwoju poznawczego małych dzieci; umiejętność przeprowadzenia diagnozy funkcjonalnej, oceny zachowań komunikacyjnych dziecka oraz jego rozwoju emocjonalnego pozwala określić poziom i profil rozwoju psychoruchowego co jest istotne w pracy terapeutycznej. Terapię rozpoczyna się od kompensacji zaburzonych funkcji. Pracuje się na bazie najlepiej rozwiniętych funkcji i przechodzi do pracy nad usprawnianiem funkcji zaburzonych, najsłabszych.
Diagnoza logopedyczna ocenia budowę anatomiczną narządów artykulacyjnych oraz czynności fizjologiczne istotne dla rozwoju mowy. Logopeda ocenia zachowania komunikacyjne dziecka. Terapia pedagogiczna dopełnia terapię logopedyczną. Efektywność działań terapeutycznych jest większa jeśli nad rozwojem dziecka pracuje zespół psycholog - logopeda - pedagog.
Współpraca tych osób daje możliwość stworzenia programu terapii indywidualnej dostosowanej do potrzeb i możliwości rozwojowych danego dziecka.
Okres trwania terapii zależy od postępów w rozwoju emocjonalnym, edukacyjnym, społecznym. Nie jest jednak nigdy krótszy niż sześć miesięcy. Często terapia jest wieloletnia. Wtedy też przynosi największe skutki i wpływa na rozwój dziecka. Czas trwania terapii zależy też od stanu psychofizycznego dziecka. Krócej trwa terapia dziecka w normie intelektualnej z zaburzeniami np.: motoryki małej czy emocjonalnymi, natomiast dłużej w przypadku dziecka, u którego zaburzone są: mowa, myślenie, funkcje pamięci.
Najdłużej trwa terapia u dzieci z upośledzeniem lekkim, umiarkowanym, niesprawnych ruchowo, o sprzężonej niepełnosprawności, z deficytami rozwojowymi.
Celem pracy terapeutycznej jest:
rozwijanie myślenia
ćwiczenie koncentracji uwagi
usprawnienie koordynacji wzrokowo - ruchowej
usprawnienie percepcji słuchowej i koordynacji słuchowo - wzrokowej
wzbogacanie zasobu słownictwa
korygowanie zaburzonych funkcji
wyrównywanie dysharmonii rozwojowych
kompensowanie braków rozwoju psychofizycznych
rozwijanie zaburzonych funkcji.
Aby stymulować wieloprofilowo rozwój dzieci korzystam ze znanych już metod takich jak:
metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne
metoda Wspierania Rozwoju „Terapia zabawą”
kinezjologia edukacyjna P. Denisona
program rozwijający percepcję wzrokową Marianne Frostig i David Horne
ćwiczenia grafomotoryczne oraz usprawniające technikę rysowania i pisania Hany Tymichowej
elementy metody leczniczo - pedagogicznej Janiny Magnuskiej
metoda pracy z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu Barbary Zakrzewskiej
muzykoterapia
Cenną pomocą w pracy z dziećmi są:
„Ćwiczenia rewalidacyjne” Anny Polak
Mimo iż pracuje się na bazie wyżej wymienionych metod, prowadząc zajęcia terapeutyczne kieruję się indywidualnymi potrzebami psychofizycznymi dziecka, własnym doświadczeniem i upodobaniami. Tak jak przy każdej pracy edukacyjnej, tak i w zajęciach terapeutycznych obowiązują zasady:
stworzenia poczucia bezpieczeństwa
akceptacji
systematyczności
stopniowania trudności
Formy pracy również dobrane są do indywidualnych potrzeb i możliwości psychofizycznych dzieci. Grupa dzieci np.: z deficytem analizatora wzrokowego czy z zaburzoną sferą emocjonalną jest w stanie część zadań terapeutycznych wykonać samodzielnie, natomiast dzieci niepełnosprawne pracują poprzez naśladownictwo, współdziałanie i częściej indywidualnie niż grupowo. Dzieci z normą intelektualną a dysharmoniami w rozwoju, korzystając z instrukcji, wskazówek same potrafią wykonać działania wynikające z toku zajęć. Dzieci niepełnosprawne psychoruchowo realizują cele terapii poprzez zabawę, ćwiczenia ruchowe, manualne. Te formy pracy pozwalają wyrównać, kompensować i usprawniać zaburzone funkcje.
Punktem wyjścia w pracy terapeutycznej jest postawienie diagnozy psychologiczno - pedagogicznej. Znając poziom i profil rozwoju oraz dane z wywiadu od rodziców, można odpowiednio ukierunkować swoja pracę.
Podczas zajęć indywidualnych prowadzonych w pokoju terapeutycznym przez pedagoga terapeutę możliwe jest dostosowanie prowadzonych zabaw i ćwiczeń do indywidualnego tempa rozwoju dziecka. Zebrane wcześniej informacje o dziecku i dane z badania psychologicznego pozwolą uwzględnić jego słabsze strony rozwoju oraz mocne strony.
Istotnym elementem terapii pedagogicznej jest współpraca z rodzicami. Kontakty systematyczne z rodzicami dają informację zwrotną o porażkach, postępach i sukcesach dzieci. Jeżeli w porę dostrzeże się trudności dziecka można szybciej i skutecznie je zniwelować. Rodzice często współuczestniczą w zajęciach indywidualnych. Mogą wtedy obserwować działalność swojego dziecka.
Opracowany przeze mnie program obejmuje terapię dzieci:
Z trudnościami w nauce czytania i pisania, z deficytami rozwojowymi
zaburzoną analizą i syntezą wzrokową,
zaburzoną analizą i syntezą słuchową,
zaburzoną orientacją przestrzenną.
Dzieci opóźnionych w rozwoju ruchowym.
Dzieci z zaburzeniami sfery emocjonalnej.
Dzieci opóźnionych w rozwoju umysłowym.