1. Hodowla zwierząt- Jest to genetyczne doskonalenie populacji (stada)w celu uzyskania wyższego poziomu produkcji (polepszenia interesujących nas cech tak,aby pokolenie potomne było lepsze pod względem danej cechy, niż pokolenie rodzicielskie). Doskonalenie zachodzi na drodze oceny wartości hodowlanej osobników, co pozwala na selekcje zwierząt przeznaczonych do rozrodu i odpowiedni ich dobór do kojarzeń(krzyżowania) 2. Genotyp-jest wynikiem oddziaływania genów: dominującego, addytywnego, interakcji wywołujących dany efekt fenotypowy 3. Fenotyp-jest wynikiem współdziałania genotypu i czynników środowiskowych 4. Wartość hodowlana-Jest sumą wszystkich przeciętnych efektów genów wchodzących w skład genotypu, punktem odniesienia do szacowania jest średnia wartość fenotypowa zbioru. 5. Wart. hod. osob.-możemy szacować na tle zwierząt w obrębie różnych zbiorów np. rasy, stada, czy na tle produkcyjności rówieśników 6. Dokładność oszacowania wart. hod. zależy od: różnorodności i ilości źródeł inform.,w przypadku oceny na podstawie wydajności krewnych dokładność oszacowania zależy od spokrewnienia osobników na podstawie których szacujemy wart. hod. z osob. ocenianym.Oszacowaną wart. hod. możemy przedstawić w formie RÓWNANIA REGRESJI str.1

7. Równania regresji- najlepiej i najdokładniej wiąże ze sobą wart. hod i fenotyp.(zmienne losowe) P=G+E P-wartość fenotypowa G-genotyp, E-czynniki środowiskowe G=b(P-P)+P → Gi=Si*bi+u G-oszacowana wartość hod. zwierzęcia, b-wsp.regresji, P-średnia wartość fenotypowa w populacji b(P-P)-wartość w formie odchylenia b(P-P)+P-wartość w formie oczekiwanej produkcyjności. Si-odchylenie od średniej, u-średnia 7.Wsp. regresji-(oczekiwana przewaga) -wsp.regresji -wsk.dokładności oszacowania wartości hodowlanej:korelacja między oszacowaną a prawdziwą wart. hodowlaną -addytywne standardowe odchylenie dla badanej cechy -fenotypowe standardowe odchylenie dla badanej cechy -korelacja między wart. hod. (genetyczną) osobnika badanego i jego krewnych -wskaźnik wyrażający związek miedzy genotypem i fenotypem Przy zwiększeniu liczebności grupy zwierząt branych pod uwagę należy uwzględnić poprawkę uwzględniającą spokrewnienie innych osobników z osobnikiem badanym, a także spokrewnienie tych osobników między sobą. -korelacja między wart.hod.osob. badanego i jego krewnych -liczebność grupy -odziedziczalność -wsk korelacji między fenotypami w grupie krewnych -wsp.spokrewnienia w grupie krewnych str.2

8.Ocena na podstawie wydajności własnej: -oszacowana wart.hod.danego osob. -odziedziczalność -wart.fenotyp.danego(badanego) osobn. -Średnia wart. fenotypowa rówieśników w stadzie Jeżeli wartość hod. osob. oceniamy na podst. średniej z kilku jego cykli produkcyjnych to zamiast wartości fenotypowej osobnika bierzemy pod uwage jego średnią wart. fenotypową(wydajność) obliczoną na podst. k cykli produkcyjnych. Gdy grupę zwierząt na tle której oceniamy danego osobnika powiększymy i będzie to np. cała populacja w skład której wchodzą zwierzęta z różnych stad to do różnych stad to do równania należy wprowadzić wyrażenie uwzględniające genetyczne różnice między stadami- odziedziczalność -pozwala na określenie genetycznej przewagi stada, w którym oceniamy zwierzę nad średnią całego zbioru(populacji) -średnia wartość fenotypowa rówieśników -odziedziczalność różnic między stadami -średnia wart. fenotypowa całej populacji. 9.Ocena na podstawie wydajności potomstwa: Metoda matka-córka index HANSSONA-YAPPA, porównianie średniej wydajności matek ze średnia wydajnością córek osobnika Wybór par matka-córka musiał być losowy. Model ten nie uwzględnia wpływu wzrastającej liczby par matka-córka na dokładność oceny. str.3

Błędnie przyjmuje, ze odziedziczalność ,czyli że cecha jest całkowicie odziedziczalna. Nie uwzględnia także wpływu środowiska(zakłada że matkii córki były utrzymywane w takich samych warunkach) Metoda stacyjna-ocena wydajności córek danego osobnika utrzymywanych w warunkach środowiskowych standaryzowanych. Metoda stworzona w Danii początkowo wykorzystywana do oceny knurów na podstawie tuczu i dyrekcji potomstwa. Ocena mleczności-w oparciu o wydajności z pierwszej laktacji (305dniowej) córek danego buhaja które były przesyłane na stację jako jałówki wysokocielne. Ocena wart. mięsnej-na podstawie opasu i dyrekcji synów ocenianego buhaja, przesyłanych na stacje w wieku 1 miesiąca Metody oparte na porównaniu średniej wydajności córek danego buhaja ze średnią wydajnością rówieśnic(córek innych buhajów) Porównanie ze współtowarzyszami, metoda stworzona przez HENDERSONA (zmodyfikowanie stacyjnej). Oceniano wszystkie „dostępne” laktacje córek danego buhaja i ich rówieśnic tej samej rasy w określpnym stadzie. Celem było oszacowanie średniej genetycznej przewagi. Metoda CC-czyli równoczesnego porównania(ROBERTSON). Brano pod uwage tylko pierwsze laktacje córek danego buhaja i ich rówieśnic, które oceniano w obrębie stad, lat i sezonów ocielenia i zakładano ze: krowy są losowo kojarzone z rozpłodnikami; córki nie są selekcjonowane; córki i ich rówieśnice utrzymywane są w takich samych warunkach środowiskowych str4

10.Metoda BLUP-Najlepsze, liniowe, nieobciążone błędem przewidywania. Do opisania pojedynczych „obserwacji” wykorzystuje się modele liniowe, w których uwzględniamy: -efekty stałe: średnia ogólna; grupa genetyczna; stado-rok-sezon. - efekty losowe: efekt ojca; efekt matki; błąd Oba rodzaje efektów uwzględniają tzw równania mieszane. Efekty stałe i losowe powodują wyjaśnienie wartości danej obserwacji! Istotność wpływu efektów pozwala nam określić Analiza wariancji która mówi czemu zmienność jest taka a nie inna. Do rozwiązania powstałego układu równań najczęściej stosuje się metodę „najmniejszych kwadratów”, która polega na tym że kwadraty odchyleń od(oszacowanych) wartości średnich mają być jak najmniejsze, co świadczy o dokładności oszacowań. -wydajność córki j-tego buhaja w i-tym stadzie -roku, sezonie -średnia populacji -efekt stada roku sezonu -efekt ojca błąd losowy Komponent wariancji dla ojca obejmuje ¼ addytywnej wariancji genetycznej, a komponent wariancji dla błędu ¾ addytywnej wariancji genetycznej i całą wariancję środowiskową - w wąskim zakresie 11. Model zwierzęcia- stosowany jest do oceny wart. hod. różnych gat. zwierząt. Dane do obliczeń mogą dotyczyć jednej lub kilku cech. W modelu można uwzględnić nie tylko efekty stałe i losowe, ale także wpływ addytywnych i nieaddytywnych efektów genetycznych. str.5

Podstawowe różnice- uwzględnia się spokrewnienie między zwierzętami (inbred), tworzy się macież spokrewnień; -uwzględnia się efekt matki i stałego wpływu środowiska 12. Model mieszany- można zapisać jako rachunek macierzowy: -wektor obserwacji -macierz liczby obserwacji -wektor efektów stałych -wektor efektów losowych -wektor błędów losowych 13. W modelu ojca -nie uwzględnia się spokrewnień między zwierzętami (przy zwierzętach spokrewnionych uzyskujemy macierze zero-jesynkowe, przy braku pokrewieństwa jednostkowe);- efekt matki i stałego wpływu środowiska zaliczany jest do błędu losowego MODEL OJCA ma mało realistyczne założenia a mianowicie: -buhaje nie są ze sobą spokrewnione i pochodzą z ustabilizowanej populacji; -buhaje są kojarzone losowo z krowami z tej samej populacji; -krowy nie są ze sobą spokrewnione i nie są spokrewnione z buhajami, a więc potomstwo danego buhaja powinno być ojcowskimi półsiostrami w równym stopniu ze sobą spokrewnionymi z córkami innych buhajów; -nie występuje inbred ani selekcja. Uzyskane wyniki pozwolą nam uszeregować oceniane zwierzęta na podstawie odchyleń od średniej wartości hodowlanej stad. Do selekcji pod kątem kilku cech wykorzystujemy Index selekcyjny-HAZEL i LUSH (różne jednostki pomiaru, różne wartości biologiczne i ekonomiczne selekcjonowanych cech) Wsp. pokrewieństwa- % genów identycznych dzięki pochodzeniu. Wsp. Inbredu-prawdopodob. że dwa allele w jednym locus są ident.dzieki pochodz. str.6

---