POZIOM PODSTAWOWY

1. Podaj nazwę opisanej choroby i napisz, co jest jej przyczyną.

półpasiec, jego przyczyną jest wirus ospy wietrznej

2. Porównaj zmiany w składzie płynu mózgowo-rdzeniowego u pacjenta z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych
i u osoby zdrowej.

U osoby chorej występuje zmiejszenie iluści glukozy i podwyższenie ilości białka w płynie mózgowo-rdzeniowym.

3. a) Podaj nazwę narządu produkującego żółć.

wątroba

b) Wymień dwa czynniki, od których zależy ilość żółci ostatecznie dopływającej do dwunastnicy.

tempo produkowania żółci przez hepatocyty, regulacja hormonalna

4. Podaj, który rodzaj zaburzenia jest bardziej niekorzystny dla komórki. Odpowiedź uzasadnij.

Brak substancji odżywczych - przy braku tlenu energię można uzyskać na drodze beztlenowej

5. Przyporządkuj czynnikom ekologicznym (I–IV) odpowiednie gatunki roślin (A–D).

I – D, II – A, III – C, IV – B

6. a) Podaj czynnik, który wpływa na przyspieszenie wchłaniania kwasów żółciowych, co w rezultacie prowadzi do zwiększenia ich stężenia w osoczu.

posiłek

b) Napisz, która grupa pacjentów wykazuje wyraźne wahania stężenia kwasów żółciowych we krwi.

grupa I - osoby zdrowe

7. Wymień trzy funkcje płynu mózgowo-rdzeniowego.

transport hormonów, usuwanie produktów metabolizmu, ochrona ośrodkowego układu nerwowego

8. Podaj nazwę schorzenia polegającego na nadmiernym gromadzeniu się płynu mózgowo-rdzeniowego.

wodogłowie

9. a) Wymień dwa czynniki, od których zależy ilość kreatyniny w osoczu.

tempo produkcji kreatyniny przez mięśnie, wielkość filtracji kłębuszkowej

b) Odczytaj z wykresu, jak zmieni się stężenie kreatyniny w osoczu, jeśli GFR zmniejszy się o połowę.

stężenie kreatyniny w osoczu zwiększy się dwukrotnie

10. Wymień dwie właściwości jelita zapobiegające namnażaniu się flory bakteryjnej.

warstwa śluzu, symbiotyczna mikroflora jelitowa

11. a) Wyjaśnij, dlaczego lekarze zalecają przyjmowanie preparatów żelaza łącznie z witaminą C.

Witamina C jest związkiem redukującym, stąd ułatwia wchłanianie żelaza

b) Wyjaśnij, dlaczego ludzie stosujący dietę wegetariańską są często narażeni na niedobory żelaza.

Związki roślinne zawarte w pokarmie hamują wchłanianie żelaza

12. Podaj nazwę opisanej witaminy. Wymień jeden objaw jej niedoboru.

witamina C - wypadanie zębów

13. Wyjaśnij, dlaczego tylko główne antygeny grupowe (AB0 i Rh) są przyczyną poważnych powikłań potransfuzyjnych.

Są wysoce immunogenne.

14. Podaj nazwy typów mutacji chromosomowych przedstawionych na schematach.

a) K O O M Ó R K A - duplikacja
b) K O M R K A - decencja interstycjalna
c) K O M Ó R K - decencja terminalna
d) K Ó M O R K A - inwersja

15. Przedstaw dane z tabeli w postaci piramidy biomasy.

od dołu: producenci, konsumenci I rzędu, konsumenci II rzędu, konsumenci III rzędu

16. Wymień dwie przyczyny równomiernego rozmieszczenia osobników w populacji.

samotniczy tryb życia, terytorializm

17. a) Ustal, do jakiego typu dowodów potwierdzających ewolucję należą przedstawione skamieniałości.

bezpośrednie dowody potwierdzające ewolucję

b) Wyjaśnij znaczenie skamieniałości dla paleontologów. Podaj dwa argumenty.

rekonstrukcja budowy wymarłych organizmów, opisanie form pośrednich pomiędzy głównymi organizmami

18. Wyjaśnij, czym różni się wpływ acetylocholiny na włókna mięśnia szkieletowego od wpływu na włókna mięśnia sercowego.

Pobudza skurcze mięśni poprzecznie prążkowanych szkieletowych i hamuje skurcz mięśnia sercowego

19. a) Wyjaśnij, dlaczego najwyższą odporność na DDT wykazywały ptaki i ssaki.

ptaki i ssaki są większymi kręgowcami, a ich ciało jest nieprzepuszczalne dla wody

b) Wyjaśnij, dlaczego tkanki ptaków i ssaków drapieżnych osiągają największy stopień koncentracji DDT.

DDT kumuluje się w organizmach żywych, a ptaki i ssaki są ostatnimi ogniwami łańcuchów pokarmowych

c) Wyjaśnij, dlaczego DDT zaburzał równowagę ekologiczną biocenoz.

Wpływał na piramidę troficzną, co zmieniało liczebnośc zwierząt roslinożernych

20. Podaj dwa przystosowania pozwalające na zmianę preferencji pokarmowych w ewolucji człowieka.

rozwój mowy i mózgu, umiejętnośc wytwarzania narzędzi

21. Uzasadnij sens zaaplikowania płynu Lugola obywatelom Polski w związku z katastrofą elektrowni w Czarnobylu.

Płyn Lugola ze względu na zawrty w nim jod służy jako środek profilaktyczny przed zachorowaniem na raka tarczycy.

22. Wyjaśnij, dlaczego konflikt serologiczny może spowodować zaburzenia rozwoju płodu.

Wrytrocyty płodu rozpadają się, uwalniając hemoglobinę, której to produkty rozpadu są toksyczne dla organizmu.

23. Uporządkuj etapy realizowania informacji genetycznej (A–D) prowadzące do powstania funkcjonalnego białka. Wpisz litery (A-D) w odpowiedniej kolejności w wykropkowanych miejscach.

B – przepisywanie informacji z DNA na RNA
D – zmiany posttranskrypcyjne cząsteczki mRNA
A – proces tworzenia się łańcucha polipeptydowego z aminokwasów na bazie matrycowego RNA
C – modyfikacja utworzonego łańcucha polipeptydowego

24. Wyjaśnij wpływ procesu resorpcji na objętość moczu.

Resorpcja zmniejsza objętość moczu.

25. Na podstawie schematu i własnej wiedzy biologicznej ustal wpływ zaznaczonych hormonów na poszczególne narządy.

cholecystokinina stymuluje pracę woreczka żółciowego, sekretyna stymuluje pracę trzustki, gastryna stymuluje pracę żołądka

Poziom rozszerzony

Zad. 1

Na schemacie przedstawiono podział komórki macierzystej i dalsze losy komórek potomnych.



Opisz dwie możliwe drogi dalszego rozwoju komórek powstałych z podziału komórkimacierzystej.

1. Komórki w dalszym ciągu ulegać będą podziałowi,2. Komórka osiągnie swój poziom zróżnicowania i zacznie spełniać swoją funkcję

Zad. 2.

Podaj dwa argumenty na rzecz tezy, że zmiany zachodzące podczas dojrzewaniaerytrocytów służą ich specjalizacji do transportu tlenu.

1. Podczas dojrzewania erytrocytów wypełniane one są hemoglobiną, która ma zdolność do nietrwałego wiązania tlenu.2. Utrata zbędnych organelli powoduje, że pozostaje większa powierzchnia do transportu tlenu

Zad. 3.

Poniższe wzory przedstawiają fragmenty makrocząsteczek: glikogenu i celulozywystępujących w komórkach różnych organizmów.





a) Porównaj przedstawione wzory i podaj jedną cechę wspólną i jedną cechę różniącą struktury cząsteczek glikogenu i celulozy. cecha wspólna: i glikogen, i celuloza zbudowane są z monomerów glukozy cecha różniąca: glikogen ma postać łańcuchów rozgałęzionych, a celuloza - łańcuchów prostych

b) Podaj w komórkach jakich organizmów występuje celuloza i jaką pełni w nich rolę.Celuloza występuje w komórkach roślinnych. Pełni funkcję budulcową - wchodzi w skład ścian komórkowych.

Zad. 4.

Drewno (ksylem) jest tkanką niejednorodną, zbudowaną z cewek lub naczyń, miękiszudrzewnego i włókien drzewnych. Elementy tkanki przewodzącej wykazują dużezróżnicowanie budowy i funkcji.Na podstawie powyższych informacji podaj, które elementy drewna pełnią niżejwymienione funkcje.

1. funkcja przewodząca - cewki, naczynia;2. funkcja wzmacniająca - włókna drzewne

Zad. 5.

Dokończ poniższe zdania przedstawiające dwie możliwości wykorzystania białka GFP,wpisując właściwe dla opisanych sytuacji zakończenia tych zdań.

1. Przed kodonem stop sekwencji nukleotydów kodującej pewne białko wstawiono fragmentDNA kodujący białko GFP. W konsekwencji powstanie białko fuzyjne, którepo oświetleniu promieniami UV będzie wykazywać zieloną luminescencję. Działanie takiepozwoli na identyfikację takiego białka.

2. Myszom zaimplantowano komórki nowotworowe z wklonowanym genem białka GFP.Dzięki temu będzie można zaobserwować wystąpienie oraz rozwój chorób nowotworowych.

Zad. 6.

Uzupełnij poniższe zdanie, wstawiając w odpowiednie miejsca wyrazy "wyższą" lub"niższą", aby uzyskać poprawną informację dotyczącą reakcji zachodzącychw układach żywych.

Reakcje egzoergiczne uwalniają energię swobodną, zatem produkty reakcji mają energię niższą niż substraty, natomiast w reakcjach endoergicznych, w których energiajest pobierana, produkty reakcji mają energię wyższą niż substraty.

Zad. 7.

Wyjaśnij, dlaczego ugotowane ziemniaki nie ciemnieją w kontakcie z powietrzem.

Ugotowane ziemniaki nie ciemnieją w kontakcie z powietrzem gdyż dochodzi wtedy do denaturacji białek enzymatycznych. Zachodzi inaktywacja enzymu. Nieaktywna wówczas oksydaza polifenolowa nie będzie katalizowała reakcji utleniania związków polifenolowych zawartych w bulwie. Powstrzymanie reakcji brązowienia, w tym przypadku zwanej blanszowaniem jest ważnym zadaniem w przetwórstwie żywności.

Zad. 8.

Wśród wymienionych niżej procesów zaznacz dwa, które są procesami anabolicznymi.

B. Chemosynteza; E. Replikacja DNA

Zad. 9.

a) Podaj nazwę (lub wzór chemiczny) substancji, powstającej w opisanymdoświadczeniu, która po rozpuszczeniu się w wodzie spowodowała zmianęzabarwienia soku w probówce B. - CO2 - dwutlenek węgla

b) Wyjaśnij, jaki proces chemiczny spowodował zmianę barwy soku. - z połączenia dwutlenku węgla oraz wody powstaje w reakcji środowisko kwasowe, dzięki któremu nastąpiła zmiana barwy.(w środowisku kwasowy, antocyjany zmieniają barwę na czerwoną)

Zad. 10.

Na schemacie przedstawiono udział przenośnika fosforanowego w transporcie fosfotriozi fosforanu. Pominięto zewnętrzną błonę chloroplastu i przestrzeń międzybłonową.



Na podstawie analizy schematu wyjaśnij, uwzględniając kierunki transportu, jakieznaczenie dla efektywnego przebiegu procesu fotosyntezy ma sprzężenie transportufosfotrioz i fosforanu.

Po przetransportowaniu fosfotriozy ze stromy do cytozolu odłączane są jony wodorofosforanowe, które są ponownie transportowane z cytozolu do stromy i w niej wykorzystywane do syntezy ATP.

Zad. 11.

a) Podaj, z jakiego procesu zachodzącego w komórkach roślin mogą pochodzić zarówno cząsteczki ATP jak i NADH. - oddychanie komórkowe

b) Wyjaśnij, na czym polega rola NADH i NADPH jako czynników redukujących w opisanym procesie. - dawcy wodoru do redukcji jonu siarczanowego

Zad. 12.

Na podstawie powyższego tekstu określ, które z podanych informacji są prawdziwe, a które fałszywe. Wstaw w odpowiednich miejscach tabeli literę P (prawda) lub F (fałsz).1. Plazmidy kodują informację o wszystkich funkcjach niezbędnych do życia komórki bakteryjnej. - F2. Dzięki wymianie plazmidów komórki bakteryjne zyskują nowe cechy. - P3. Plazmidy w komórce bakteryjnej wpływają na lekooporność bakterii. - P4. Plazmidy zawierają geny niezbędne do życia bakterii i stanowią część genomu bakterii. - F

Zad. 13.

Uzupełnij zdania, wpisując w wolne miejsca oznaczenia literowe określeń wybranychspośród podanych poniżej.A. dolna strona liścia B. górna strona liścia C. obie strony liściaD. brak aparatów szparkowych

1. U roślin lądowych aparaty szparkowe znajdują się zazwyczaj na A stronie liścia.2. U roślin wodnych liście jednej rośliny mogą być zróżnicowane, np.:a) liście nadwodne są zwykle zbudowane tak, jak u roślin lądowych i aparaty szparkowe znajdują się na A stronie liścia,b) liście pływające na powierzchni wody transpirują i aparaty szparkowe znajdują się na B stronie liścia,c) liście podwodne nie transpirują, więc D.

Zad. 14.

Na podstawie przedstawionych danych sformułuj wniosek dotyczący zmienności tejcechy.

Najwięcej orzeszków osiąga długości średnie, w przedziale 1,7-1,8 mm (znacznie ponad połowa badanej populacji). Dwukrotnie mniejsza jest liczebność orzeszków o milimetr dłuższych i krótszych od wcześniej wymienionych. Wartości ekstremalne (1,4 i 2.2) występują bardzo rzadko.

Zad. 15.



Na schematach (A-C) przedstawiono uproszczone cykle życiowe robaków pasożytniczych.a) Spośród schematów B i C wybierz ten, który przedstawia cykl życiowy tasiemcauzbrojonego. Uzasadnij wybór - Tasiemiec uzbrojony posiada dwóch żywicieli (np. pośredni świnia, ostateczny człowiek).

b) Wybierz z poniższych i podkreśl dwa przykłady pasożytów, dla którychcharakterystyczny jest cykl rozwojowy przedstawiony na schemacie A. - owsik, glista ludzka

Zad. 16.



a) Podaj nazwy elementów woreczka zalążkowego oznaczonych na schemacie Acyframi 1 i 2. 1 - komórka jajowa;2 - komórka centralna

b) Wyjaśnij, na czym polega podwójne zapłodnienie u roślin okrytozalążkowych. - W podwójnym zapłodnieniu biorą udział dwie gamety męskie oraz dwie komórki woreczka zalążkowego: komórka jajowa i komórka centralna. Jeden z plemników łączy się z komórką jajową aparatu jajowego, a inny z komórką centralną.

c) Podaj, co rozwija się z każdej z zapłodnionych komórek. - Z połączenia z komórką jajową powstaje zygota, a następnie zarodek sporofitu. Z zapłodnienia komórki centralnej powstaje triploidalne jądro bielmowe, które przekształci się w substancje odżywczą dla zarodka.

Zad. 17.

Łuskiewnik różowy jest bezzieleniową byliną pasożytującą na korzeniach drzew liściastych,głównie na leszczynie, topoli i olszy. Większą część życia spędza pod ziemią, gdzie rozrastasię do wielkiego, pokrytego łuskowatymi, białawymi liśćmi kłącza z silnie rozwiniętymsystemem korzeniowym, który ssawkami wnika do korzeni drzew. Pędy nadziemnełuskiewnika pojawiają się po około 10 latach rozwoju rośliny, są białawe lub różowe, pokrytełuskowatymi liśćmi. Na pędach tych rozwijają się kwiaty. Nasiona łuskiewnika kiełkują tylkowówczas, gdy znajdą się w pobliżu odpowiedniego żywiciela.Na podstawie tekstu podaj dwa argumenty potwierdzające, że łuskiewnik jest pasożytem.

1. Nie jest wstanie rozwijać się bez odpowiedniego żywiciela.2. Posiada ssawki, dzięki którym pobiera substancje odżywcze z drzew.

Zad. 18.

Na schemacie przedstawiono budowę wewnętrzną ślimaka winniczka z oznaczeniem układukrążenia.



a) Jaki jest układ krążenia tego ślimaka: otwarty czy zamknięty? Zaznacz właściwąodpowiedź. - A. otwarty

Zaznaczone na schemacie naczynia hemolimfatyczne są - B. tętnicami.

Zad. 19.

Gruczoły ślinowe wydzielają do jamy ustnej człowieka około 1,5 l śliny w ciągu doby. Ślinazawiera:- α-amylazę ślinową trawiącą polisacharydy,- lipazę ślinową zapoczątkowującą trawienie tłuszczów w żołądku (wraz z lipazą żołądkową),- mucyny - glikoproteiny, których rolą jest zwilżenie pokarmu, sklejanie bakterii i ochronabłony śluzowej jamy ustnej,- lizozym, który niszczy ścianę komórkową bakterii,- laktoferrynę, której rolą jest wiązanie żelaza i działanie bakteriostatyczne,- białka bogate w prolinę, które ochraniają szkliwo zębów i wiążą toksyczne taniny.

a) Wyjaśnij, dlaczego w żołądku, mimo obecności lipazy ślinowej i lipazy żołądkowej, trawienie tłuszczów odbywa się w znacznie mniejszym stopniu niż w dwunastnicy. - W żołądku w procesie trawienia nie bierze udziału żółć, która to w dwunastnicy umożliwia emulgacje tłuszczów.

b) Na podstawie informacji zawartych w tekście wyjaśnij, dlaczego u chorychz niedoborem wydzielania śliny (kserostomia) próchnica zębów występuje częściej niż u ludzi z prawidłowym wydzielaniem śliny. - Ślina zawiera bardzo wiele składników bakteriobójczych. Jeżeli jej wydzielanie jest mniejsze, panuje przyjazne środowisko dla rozwoju bakterii, także tych które wywołują próchnicę.

Zad. 20.

W tabeli przedstawiono charakterystykę naczyń krwionośnych: tętnic, żył, aorty i naczyńwłosowatych, uwzględniającą przekrój naczynia, panujące w nim ciśnienie i prędkośćprzepływu krwi



Ustal, który zbiór danych (A-D) jest charakterystyczny dla żył. Swój wybór uzasadnij,uwzględniając przynajmniej dwa parametry.

prawidłowa odpowiedź C: żyły posiadają mniejszą średnicę oraz niższe ciśnienie krwi w stosunku do tętnic

Zad. 21.

Poniżej podano pewne informacje dotyczące powstawania klasycznego odruchuwarunkowego:1. Widok, zapach i smak pokarmu zjadanego przez psa powoduje wydzielanie śliny.2. Inne bodźce (obojętne), np. dźwięk dzwonka bez połączenia z podawaniem pokarmu,nie powodują wydzielania śliny u psa.3. Włączenie dzwonka i jednoczesne podawanie pokarmu powoduje wydzielanie śliny.4. Po wytworzeniu odruchu, dźwięk dzwonka bez podania pokarmu powoduje wydzielanieśliny.

a) Wyjaśnij, czy jednorazowe włączenie dzwonka i podanie pokarmu (pkt 3) doprowadzido powstania odruchu warunkowego. - Nie doprowadzi gdyż powstawanie odruchu warunkowego powstaje w wyniku powtarzalności pewnych sytuacji, bądź zachowań oraz integracyjnej funkcji mózgowia, które może postrzegać otoczenie wieloaspektowo korzystając z danych przekazywanych przez różne zmysły.

Wyjaśnij, na czym polega wytworzenie klasycznego odruchu warunkowego. - Wytworzenie klasycznego odruchu warunkowego spowodowane jest wielokrotnym powtórzeniem danej sytuacji i zachodzi w dwóch etapach:- pierwszy etap: bodziec bezwarunkowy (np. pokarm) + bodziec obojętny- drugi etap: dotychczasowy bodziec obojętny, który podlega wzmocnieniu powoduje powstanie bodźca kluczowego.

Zad. 22.

a) Wyjaśnij, dlaczego α-amanityna upośledza prawidłowe funkcje komórek. - Toksyna powoduje zaprzestanie transkrypcji, co z kolei doprowadzi do zatrzymania syntezy białek koniecznych do życia komórki.

b) Wyjaśnij, dlaczego zatrucie α-amanityną w pierwszej kolejności doprowadzado niewydolności wątroby, a nie innych narządów. - Główną funkcją wątroby jest filtracja krwi. właśnie ten organ wychwytuje toksyny, jako pierwszy. W tym przypadku byłoby podobnie.

Zad. 23.

Główny układ zgodności tkankowej człowieka (HLA) to zespół białek, które są niezwyklesilnymi immunogennymi antygenami. Wprowadzone do organizmu komórki, z niezgodnymukładem HLA na ich powierzchni, mogą być natychmiast rozpoznane przez limfocyty jakoobce i niszczone.

Wyjaśnij, jakie działania muszą być podjęte w przypadku przygotowania pacjentado przeszczepu narządu.

Należy sprawdzić układ zgodności HLA dawcy i biorcy. Można obniżyć do pewnego stopnia odporność organizmy stosując leki immunosupresyjne, aby ciało biorcy nie odrzuciło przeszczepu.

Zad. 24.

U zwierząt różnicowanie płci jest zdeterminowane obecnością chromosomów płci.W przypadku ptaków są to chromosomy Z i W. Osobniki żeńskie ptaków posiadają paręchromosomów płci ZW, a osobniki męskie - ZZ. Allele cech sprzężonych z płcią znajdują sięna chromosomach Z.U kur pasiaste upierzenie warunkowane jest przez leżący na chromosomie Z allel dominujący A,a czarne upierzenie - przez allel recesywny a. Skrzyżowano czarnego koguta z pasiastą kurą (P).

a) Zapisz genotypy rodzicielskie (P) kury i koguta opisane w zadaniu. - Genotyp kury ZAW, Genotyp koguta ZaZa

b) Zapisz genotypy i określ fenotypy osobników otrzymanych w pokoleniu F1. samce pasiaste - ZAZa, ZaW - samice czarne.

Zad. 25.

Genotypy rodzicielskie (P) AAbb x aaBB

Genotypy potomstwa (F1) AaBb

Zad. 26.

b) Na podstawie wpisanych genotypów potomstwa podaj ich fenotypy i ustalwystępujący w tym przypadku stosunek fenotypów. - (zielone gładkie) 3 : 1 (żółte pomarańczowe)



Zad. 27.

U roślin kwiatowych kluczowym genem inicjującym powstawanie kwiatów jest gen LEAFY.Badacze wprowadzili do komórek osiki kopię tego genu wyizolowanego z rzodkiewnika.Uzyskali rośliny, które kwitły i owocowały w wieku kilku miesięcy i przy wysokości kilkucentymetrów. Dla porównania - w normalnych warunkach drzewo to zakwita w wieku 18-20lat, kiedy osiągnie wysokość około 10 m.

Podaj jeden przykład praktycznego wykorzystania wyników badań przeprowadzonychz wykorzystaniem opisanej techniki inżynierii genetycznej.

W sadownictwie, aby otrzymać zbiory z młodszych roślin.

Zad. 28.

Wybierz i podkreśl opis, który przedstawia wprowadzenie obcego DNA za pomocąwektora biologicznego.

B. Bakterie z rodzaju Agrobacterium mogą wprowadzać swoje DNA z dodatkiem wybranychgenów do wnętrza modyfikowanych komórek roślin dwuliściennych.

Zad. 29.

a) Duża częstość występowania choroby Huntingtona u współczesnych Afrykanerów to skutekrozwoju nowej populacji w wyniku efektu założyciela

b) Wyjaśnij, dlaczego, mimo że nosiciele tego genu umierają, dobór naturalny niewyeliminował go z populacji. - Objawy tej choroby pojawiają się zwykle po 40 roku życia. Zanim umrą zdążą przekazać swoje geny potomstwu. Dzięki temu osobniki tej populacji nadal żyją

Zad. 30.

Na schemacie przedstawiono przykład koewolucji.Kształty dziobów samicy (I) i samca (II) karaibskiego kolibra Eulampis jugularis sądostosowane do kształtów eksploatowanych przez ten gatunek kolibra kwiatów dwóchgatunków roślin z rodzaju Heliconia - H. bihai (I) i H. caribaea (II) żyjących na wyspieSaint Lucia.



W niektórych miejscach tej wyspy występuje tylko H. bihai. Zaobserwowano, że w takimprzypadku roślina ta ma zdolność wytwarzania na jednym osobniku obok kwiatów długichi zakrzywionych także kwiatów prostych i krótkich.

a) Podaj, jaka zależność międzygatunkowa jest przyczyną przedstawionego przykładukoewolucji. - Przyczyną dla której w tym miejscu doszło do koewolucji była symbioza ptaków z roślinami.

b) Wyjaśnij, dlaczego H. bihai, w nieobecności H. caribaea, wytwarza dwa rodzajekwiatów. - Ponieważ dzięki temu zwiększają swoje szanse na ekspansje, tzn. może zostać zapylona większa ilość kwiatów.

Zad. 31.

Podaj dwie wady fitooczyszczania.

1. Szybki wzrost i rozwój biomasy może ograniczać występowanie innych gatunków.

2.Rośliny wykorzystywane w tej technologii są jednocześnie pokarmem dla zwierząt roślinożernych, przez co toksyny mogą się przedostawać do pozostałych poziomów troficznych.

Zad. 32.

Poniżej przedstawiono łańcuchy troficzne występujące w środowisku wodnym.A. sinica → widłonóg → sardynka → makrela → dorsz → delfinB. fitoplankton → tołpyga → człowiekC. zielenice → dafnia → płoć → szczupakD. fitoplankton → zooplankton → drapieżne larwy owadów → pstrąg → człowiekSpośród przedstawionych wyżej łańcuchów troficznych wybierz ten, w którymwystępuje największa różnica (procentowa) między energią przyswojoną przez pierwszei ostatnie ogniwo łańcucha. Uzasadnij wybór.

łańcuch A. Jest w nim najwięcej poziomów troficznych. Na każdym poziomie występują straty energii, przez co ostatnie ogniwo zyskuje bardzo mało energii w stosunku do pierwszego.

Zad. 33.

Ekosystem heterotroficzny jest niesamowystarczalny, pozbawiony producentów, w którymmusi nastąpić zasilanie materią z zewnątrz. Życie heterotrofów możliwe jest dzięki materiipochodzącej z odchodów zwierząt, i naniesionej martwej materii organicznej. Materią tążywią się detrytusofagi, a nimi - występujące w danym ekosystemie drapieżniki. Związkimineralne wytworzone przez destruentów w takim ekosystemie są bezużyteczne i mogą byćwykorzystane tylko wtedy, gdy zostaną przeniesione do ekosystemu autotroficznego.

a) Określ, od obecności jakiego czynnika środowiska zależy typ ekosystemów lądowych(heterotroficzny i autotroficzny). - obecności światła

B. łańcuchy detrytusowe

c) Wyjaśnij, dlaczego ekosystem autotroficzny jest ekosystemem samowystarczalnym. - Producenci wytwarzają związki organiczne z prostych związków nieorganicznych.

Zad. 34.

Już ponad 20 lat temu zauważono, że w Zatoce Puckiej z powodu zanieczyszczeńi eutrofizacji drastycznie spadła ilość glonów tworzących podwodne łąki. Jednąz konsekwencji zmniejszenia ilości glonów, w tym także brunatnic, było zmniejszenie sięróżnorodności mięczaków, skorupiaków i ryb (nie tylko roślinożernych).Wyjaśnij, jakie znaczenie dla utrzymania różnorodności biologicznej ryb mają glonytworzące łąki podwodne. Podaj dwa argumenty.

1. są źródłem pokarmu dla ryb roślinożernych, a te z kolei dla drapieżnych2. tworzą trwałe siedliska dla wielu organizmów zwierzęcych, miejsce schronienia, jak również dostarczają także ukryć i miejsc rozrodu.