HISTOLOGIA 16. Ćwiczenia (wejściówka)


temat: Trzustka i wątroba


I. Trzustka (pancreas)_____________________________________________________________

- gruczoł pęcherzykowy lub cewkowo-pęcherzykowy złożony
- w miąższu wyróżnia się:
a. cz. zewnątrzwydzielniczą - produkuje enzymy trawienne
b. cz. wewnątrzwydzielniczą (wyspy trzustki) - produkuje hormony

- w świetle odcinków wydzielniczych posiada jądra śródpęcherzykowe

budowa:

a. błona surowicza
b. torebka łącznotkankowa
c. zraziki
d. miąższ:

część egzokrynowa: - odcinki wydzielnicze - pęcherzyki lub krótkie cewki
- nabłonek jednowarstwowy
sześcienny gruczołowy
- kom. z ciemną częścią podstawną i
jasną powierzchowną, posiadają
mikrokosmki
- przewody śródzrazikowe (wstawki) - nabłonek
jednowarstwowy
sześcienny lub płaski
- wnikają do odcinków
wydzielniczych
- przewody międzyzrazikowe - nabłonek jednowarstwowy
walcowaty
- główny przewód wyprowadzający - nabłonek jednowarstw.
walcowaty z komórkami
mięśniowymi gładkimi
- przewód dodatkowy - Ca, Eq









część endokrynowa (wyspy trzustkowe) - naczynia włosowate typu
okienkowatego (otworki)
- komórki nabłonkowe
zewnątrzwydzielnicze:

kom. A - leżą obwodowo
- liczne ziarnistości kwasochłonne
- glukagon

kom. B - najliczniejsze
- leżą centralnie
- insulina

kom. D - nieliczne
- somatostatyna

kom. PP - polipeptyd trzustkowy


II. Wątroba (hepar)________________________________________________________________

- największy gruczoł organizmu
- narząd miąższowy o budowie zrazikowej

- hepatocyty poukładane w beleczki
- przebiegają one promieniście w stosunku do żyły centralnej
- żyły śródzrazikowe otaczające beleczki wpadają do żyły centralnej (sieć dziwna
żylno-żylna)
- obecność triad wątrobowych (tętnica, żyła i przewód żółciowy międzyzrazikowy)

- otrzymuje krew żylną ze śledziony, trzustki i przewodu pokarmowego
- zadaniem wątroby jest przerobienie substancji otrzymanych z krwią, oczyszczenie jej
z elementów szkodliwych dla organizmu oraz zmagazynowanie pewnych substancji
- w życiu zarodkowym pełni rolę krwiotwórczą
- zbudowana z beleczek i blaszek

budowa:

otrzewna (peritoneum)
torebka włóknista (capsula fibrosa) - tk. łączna zbita
- od niej idą w głąb wątroby pasma
łącznotkankowe dzielące ją na zraziki
zraziki wątrobowe (lobuli hepatici)
- przez środek każdego zrazika anatomicznego przebiega naczynie żylne nazwane
żyłą centralną (vena centralis)
- przestrzenie wrotne - „naroża zrazików”
- triada wątrobowa
- żyła środkowa/centralna
Unaczynienie wątroby

żyła wrotna
- żyły międzypłatowe
- żyły międzyzrazikowe - biegną w tkance łącznej międzyzrazikowej (w
przestrzeniach wrotnych)
- żyły okołozrazikowe - biegną dookoła zrazików
- tworzą splot okołozrazikowy łącząc się ze sobą
- żyły śródzrazikowe - naczynia włosowate typu zatokowego
- sieć dziwna żylno-żylna (wplatają się do żyły
środkowej)
żyła środkowa
- wpada do: żyły zbiorcze, podzrazikowe

żyły wątrobowe
żyła główna doogonowa

tętnica wątrobowa
- tętnice międzypłatowe
- tętnice międzyzrazikowe - w przestrzeniach wrotnych

gałązki wchodzące do zrazików i naczynia włosowate

Budowa ściany naczynia krwionośnego (żyła śródzrazikowa)

- w obrębie śródbłonka występują komórki gwiaździste (makrofagi)
- przestrzeń okołozatokowa
- śródbłonek z fragmentaryczną błoną podstawną (poprzerywany)

- włókna kratkowe (kolagen typu IV) - oplatają naczynia krwionośne w obrębie
zrazika
- stanowią rusztowanie dla hepatocytów

Hepatocyty (komórki wątrobowe)

- mają 1 maks. 3 jądra
- duża zdolność regeneracji (podział komórek)
- tworzą desmosomy oraz obwódki zamykające
- mikrokosmki
- posiadają ziarna glikogenu, kropelki tłuszczu, ziarenka lipofuscyny, hemosyderynę

- komórki amfikrynowe - wydzielają na zewnątrz (do kanalików żółciowych) i do
wewnątrz (do krwi(
- do kanalików żółciowych wydzielają żółć (kw. żółciowe, barwniki, cholesterol…)
- do krwi oddają np. mocznik

- odbywa się w nich przemiana tłuszczów, gromadzenie i odkładanie witamin A, D, E,
K, B2 i kwasu nikotynowego

Kanaliki żółciowe

kanalik włosowaty - w obrębie zrazików wątrobowych
- brak ściany

kanalik żółcionośny - nabłonek jednowarstwowy sześcienny

przewody żółciowe okołozrazikowe - nabłonek jednowarstwowy sześcienny

przewody żółciowe międzyzrazikowe - nabłonek jednowarstwowy sześcienny

przewody zbiorcze - nabłonek jednowarstwowy walcowaty
- komórki mięśniowe gładkie

przewód wątrobowy wspólny - nabłonek jednowarstwowy walcowaty
- komórki kubkowe
- warstwa tkanki łącznej z pasmami kom. mięśniowych
gładkich

z przewodem pęcherzyka żółciowego tworzy przewód żółciowy wspólny



Pęcherzyk żółciowy

- brak u Eq

budowa:

błona śluzowa - tworzy fałdy
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty
- u Bo posiada kom. kubkowe
- blaszka właściwa błony śluzowej - gruczoły śluzowe i surowicze

błona mięśniowa
błona surowicza (od strony wątroby jest przydanka)
przewód pęcherzyka żółciowego - zbudowany jak przewód wątroby