I.
1. Co oznacza i czym się zajmuje epizod wspólnego zaangażowania?
Proces wymiany między dorosłym a dzieckiem, podczas której zwracają oni uwagę na jakiś zewnętrzny temat, wspólnie względem niego działają.
Epizody wspólnego zaangażowania charakteryzują:
- Zwrócenie uwagi na ten sam element.
- Wysoki stopień synchronizacji.
- Prosta struktura interakcji.
- Posługiwanie się strategiami wspomagającymi rozwój dziecka.
2. Co oznacza strefa najbliższego rozwoju?
Strefa najbliższego rozwoju - różnica pomiędzy poziomem kompetencji, a zadaniem jakie ma wykonać. czyli ustalić różnice między poziomem kompetencji, jaki ujawnia dziecko wykonując zadania przy pomocy kogoś „wiedzącego więcej”, a poziomem, jaki ujawnia, kiedy wykonuje zadania samodzielnie
3. Jakie są strategie uczenia dziecka przez osobę dorosłą?
A. Okolicznościowe - jest przygodne tzn. niezaplanowane. Nauczanie to polega na umiejętnym korzystaniu z każdej nadarzającej się sytuacji by dziecko poinformować o tym co właśnie spostrzegło, ale czego dokładnie nie zna lub nie rozumie lecz też nie umie sobie wytłumaczyć i wyjaśnić. Budowanie wiedzy osobistej.
B. Interakcyjne - uczenie wykonywania określonych czynności, wyjaśnianie dziecku różnych zjawisk, zdarzeń i problemów, włączanie się w aktywność dziecka po to, aby razem z nim coś robić oraz rozmawianie z dzieckiem.
Wspólną cechą wymienionych strategii jest to, że rodzice bezpośrednio uczestniczą w doświadczeniu dziecka. Rodzice sami sugerują dziecku materiały, udzielają pomocy gdy o to poprosi. Zabronione jest przez rodziców stosowanie kar, wywierania poczucia zagrożenia.
D. Budowanie rusztowania: Przekształcanie wypowiedzi dziecka,
- oczekiwanie odpowiedzi od dziecka,
- zadawanie dziecku pytań: Jak myślisz czy...? Czy to będzie pasowało według Ciebie...?
Można delikatnie podpowiedzieć dziecku,
- zachęcanie do rozwijania wypowiedzi.
Umożliwienie dziecku uzyskania takiego poziomu kompetencji jakiego samo nie może osiągnąć. Dorosły najpierw daje wsparcie, a później w miarę jak dziecko staje się coraz bardziej niezależne, stopniowo jest wycofuje.
D) Upośrednione uczenie, Słowo (najczęstsza): Dorosły ukierunkowuje aktywność poznawczą dziecka i przygotowuje środowisko uczenia się.
- budowanie wspólnych znaczeń,
- upośrednienie gromadzonych danych,
- rozumienie, podążanie za teksem czytanym(rozumienie znaczeń, budowanie spójnego naszego świata
II i III
1. Charakterystyka treści dyskursu funkcjonalistyczno-behawiorystycznego.
Ma służyć nabywaniu przez ucznia określonych umiejętności.
Konsekwencja: unifikacja - metoda normalizacji mająca na celu racjonalne zmniejszenie różnorodności wyrobów lub czynności.
- Opanowanie wiedzy publicznej.
- Zdolności do reprodukowania jej na żądane.
- Odpowiedność – zgodność pomiędzy wiedzą reprodukowaną a przekazywaną przez nauczyciela.
Uczeń – nie wie, nie umie, powinien nauczyć się czegoś. Zobowiązany jest do aktywności wskazanej i realizowanej przez nauczyciela. Hamowanie aktywności własnej.
Nauczyciel – wie, umie to czego nie umie uczeń, musi inicjować aktywność ucznia, umie wpływać na hamowanie niewłaściwej aktywności. Musi umieć wyznaczyć odpowiednią porcję wiedzy i przekazać ją uczniowi, umieć wybrać najbardziej znaczące treści i znać związek między nimi. Prezentować i informować oraz wyjaśniać przekazywane treści. Kontroluje i ocenia przebieg realizowanych przez ucznia działań. Określa kryteria oceny wyników końcowych i cząstkowych.
Proces planowania i konstruowania zadań pedagogicznych ma sformalizowany i zewnątrzpochodny charakter.
DYSKURS
FUNKCJONALISTYCZNO-BEHAWIORYSTYCZNY
„Edukować to kierować”
* Źródła: funkcjonalizm, behawioryzm, pedagogika pozytywistyczno-konserwatywna.
* Rozwój dziecka: ujmowany liniowo i hierarchicznie, związany ze spełnianiem standardów, poddawany pomiarowi dydaktycznemu.
* Zaufanie do wiedzy: wiedza akceptowana pochodzi z ustaleń zewnętrznych; nie należy ani do ucznia, ani nawet do nauczyciela.
* Tworzenie wiedzy: rozumiane jako przyswajanie informacji i instrukcji pochodzących z zewnętrznego przekazu.
* Projekt zajęć: uniwersalny, szczegółowy konspekt lekcji.
* Oddziaływanie: wdrożeniowo-korekcyjno-interwencyjne.
* Typowa leksyka: przyswajanie, ćwiczenie, wdrażanie, kształtowanie, zapoznawanie, nauczanie.
* Metafory: nauczyciel – rzemieślnik; uczeń – puste naczynie; klasa – warsztat.
* Potoczny opis mechanizmów uczenia się: „Słuchaj i ucz się
2. Charakterystyka treści dyskursu konstruktywistyczno-społecznego.
Nacisk położony jest na indywidualizację. Celem nauczania jest uzyskanie zmiany rozwojowej u poszczególnych uczniów.
Uczeń – ktoś kto gromadzi i konstruuje swoją wiedzę osobistą. Eksploruje i weryfikuje hipotezy. Podejmuje aktywność. Wykorzystuje posiadane kompetencje. Oddziałuje na otoczenie.
Nauczyciel – ktoś kto wie i umie więcej w obszarze wiedzy osobistej. Tworzy sytuację edukacyjną. Skłania ucznia do aktywności, oddziaływania na rzeczywistość . Konstruowania wiedzy ucznia.
DYSKURS
KONSTRUKTYWISTYCZNO-ROZWOJOWY
„Edukować to organizować środowisko”
* Źródła: konstruktywizm poznawczo-rozwojowy, progresywizm, pedagogika liberalna.
* Rozwój dziecka: definiowany przez indywidualny przyrost kompetencji badawczych,
przebiega poprzez błędy, chybione hipotezy i ich samodzielną rekonstrukcję.
* Zaufanie do wiedzy: zaufanie do wiedzy osobistej (ucznia i nauczyciela), budowanej
na drodze rozwiązywania osobiście angażujących problemów; wiedza ucznia akceptowana jako niedoskonała, ale właściwa rozwojowo.
* Koncepcje i decyzje: symetryczne, uczeń zachęcany do samodzielnego tworzenia koncepcji i podejmowania decyzji, nawet błędnych („spróbuj”).
* Tworzenie wiedzy: samodzielna, aktywna konstrukcja i rekonstrukcja umysłowych modeli
rzeczywistości nie wymaga obecności dorosłego.
* Oddziaływanie: organizacyjne, prowokacja poznawcza.
* Typowa leksyka: badanie, eksplorowanie, eksperymentowanie, uczenie się.
* Potoczny opis mechanizmów uczenia się: „Próbuje, aż dorośnie i zrozumie”.
* Metafory: nauczyciel – mecenas, organizator; uczeń – naukowiec; klasa – laboratorium badawcze
IV.
1. Edukacja wczesnoszkolna realizowana jest w okresie rozwoju operacji konkretnych – co to oznacza?
OPERACJE KONKRETNE – 7 a 11 r.ż.
- Dziecko zaczyna rozumować logicznie.
- Działania na konkretnych przedmiotach.
- Operowanie relacjami między obiektami a nie ich celami.
- Logiczne grupowanie.
2. Jakie operacje umysłowe są istotne na wstępie edukacji początkowej?
Do operacji konkretnych zaliczamy : Szeregowanie czyli zdolność do umysłowego porządkowania przedmiotów na podstawie wykrywania różnic między nimi. We wczesnym okresie dzieci potrafią układać obiekty różniące się rozmiarem. Dzieci mające od 4 do 6 lat szeregują w sposób empiryczny ,, metodą prób i błędów ‘’. Natomiast dziecko w studium operacji konkretnych szereguje już w sposób systematyczny przyjmując pewną strategię (np. największy element na początku , a najmniejszy na końcu )
Klasyfikowanie czyli zdolność do grupowania przedmiotów według określonego kryterium na podstawie podobieństwa między nimi.
V.
1. Zasady doboru przez mózg treści w procesie uczenia się.
Mózg dzieli treści na: znane, nieznane, ważne, nieważne, ciekawe, nudne, intrygujące, zaskakujące, typowe, śmieszne, neutralne, niepewne, jasne.
Proces ten nie jest w pełni kontrolowany przez człowieka.
Ważnym kryterium jest to czy informacje jest do czego podczepić z czym połączyć oraz czy jest ona nam przydatna.
2. Warunki niezbędne do realizacji procesu uczenia się.
- Przetwarzanie.
- Rozumienie.
- Znaczenie.
- Uwaga.
- Zapamiętywanie.
VI.
1. Zadania edukacji wczesnoszkolnej Podstawa programowa – kluczowe kompetencje instrumentalne w programie edukacji wczesnoszkolnej.
Kompetencje: językowe, matematyczne, społeczne, kreatywne, informatyczne.
a) Umieszczenie dziecka w drabinie kompetencji.
b) Narastanie kompetencji w sposób ustrukturyzowany.
c) Kompetencje komunikacyjne – obszar wspólnego zainteresowania.
d) Posługiwanie się kodem werbalnym.
e) Funkcjonowanie w parze przyległej.
f) Uczestnictwo w dialogu.
g) Informacja na temat postępu.
VII.
1. Co to jest przeszkoda epistemiologiczna?
Przeszkoda epistemiologiczna = przeszkoda w poznawaniu, przeszkodę tą stanowi wcześniej zdobyta wiedza, która utrudnia przyswajanie nowej wiedzy.
2. Istotne zjawiska w procesie budowania i restrukturyzowaniu wiedzy osobistej w kontakcie z wiedzą kolektywną i formalną.
3. Refleksja jako czynnik budowania profesjonalnej kompetencji przez nauczyciela.