MAMA I TATA
WSZYSTKO CI MÓWI ŻE CIE KTOŚ POKOCHAŁ
Bo nie pojawiła się spodziewana miesiączka, bo częściej niż dotąd czujesz, że musisz opróżniać pęcherz moczowy, bo miewasz nudności i apetyt na nietypowe produkty, a Twoje piersi są lekko nabrzmiałe i wrażliwsze niż kiedyś – to najwcześniejsze objawy odmiennego stanu.
Teraz częściej też możesz mieć zaparcia i odczuwać zmęczenie, być rozdrażniona, a w ustach czuć dziwny, metaliczny posmak. Każda ciąża jest jednak inna. Mimo, że wszyscy wokół są przejęci (czasem bardziej niż Ty sama), doradzają i lepiej wiedzą, czego potrzebujesz, najlepiej zaufać samej sobie i lekarzowi. Musisz oswoić się z myślą, że do końca ciąży czekają Cię regularne wizyty u specjalisty i liczne badania.
Posłuchaj, Tato!
Wiadomość jest niecodzienna: będziesz tatą! Jeśli nie czekałeś na nią z niecierpliwością, to masz prawo być zaskoczony. Ale umówmy się, że tylko troszeczkę. Dla wszystkich będzie lepiej, jeśli możliwie szybko uznasz ją za wieść niewiarygodną… niewiarygodnie radosną. I koniecznie daj to po sobie poznać! Bo w istocie masz się z czego cieszyć: będziesz miał dziecko, ale nie będziesz musiał być w ciąży. Są i słabe tego strony: Ty nie poczujesz ruchów dziecka od środka. A mówiąc poważnie, ojcostwo to nie tylko wielkie wyzwanie i obowiązki, ale również ogromna radość. Żeby w to uwierzyć, trzeba to przeżyć. A żeby przyszła mama wspominała tę ciążę najmilej, żeby ją zaakceptowała i cieszyła się z niej, żeby przygotowała siebie i dziecko do przyjścia na świat – potrzebuje Ciebie. Tak jak potrzebowała Ciebie do poczęcia dziecka. I to właściwie jest sednem rodzicielstwa: Ty będziesz tatą, Ona będzie mamą – nie tylko dziecko, ale i sama ciąża są po prostu Wasze. Przyszła mama, jak nigdy dotychczas, potrzebuje wsparcia, wyrozumiałości dla swoich zachcianek i cierpliwości dla swoich lęków. Potrzebuje czułości i ciepła. Jest, jak widzisz, co robić. Będzie pięknie, ale czekają Cię również trudniejsze chwile.
Absolutna pewność!
Absolutną pewność, że jesteś w ciąży, da Ci tylko badanie USG i oznaczenie poziomu gonadotropiny kosmówkowej we krwi. Nie zaszkodzi oczywiście zrobienie testu ciążowego, ale nie da Ci on stuprocentowej pewności. Na pierwsze podejrzenie o ciążę warto jednak zareagować odstawieniem wszelkich używek. Największą ostrożność należy zachować między 4. a 9. tygodniem – jest to też odpowiedni moment na wizytę u ginekologa i ewentualne wykonanie pierwszego badania USG.
Badania do wykonania
Cytologia – jeśli nie robiłaś jej na krotko przed zajściem w ciążę, teraz jest obowiązkowa; lekarz musi wykluczyć ewentualne stany zapalne. Jest to ważne dla rozwoju płodu.
Grupa krwi – trzeba ją oznaczyć możliwie najszybciej i przez całą ciążę nosić wynik (oryginał!) przy sobie; określenie czynnika RH odpowie też na pytanie o ewentualny konflikt serologiczny.
Glukoza – jej poziom należy zbadać na początku ciąży, a w 24.-28. tygodniu wykonać doustny test obciążenia glukozą (OGTT), aby wykluczyć zagrożenie cukrzycą.
Nosicielstwo kiły i żółtaczki typu B(WZW) – badasz również dwukrotnie (na początku ciąży i przed porodem), aby w razie kłopotow uchronić dziecko przed skutkami chorób.
Badanie moczu – będziesz musiała wykonywać co miesiąc, żeby zbadać działanie pracujących za dwoje nerek.
Morfologia – robiona co miesiąc – pozwoli w porę zdiagnozować ewentualną anemię czy infekcje.
Test na toksoplazmozę – trzeba wykonać, aby wykluczyć zakażenie lub w porę skutecznie z nim walczyć.
USG czy NIE?
Gdy już się urodzi, będziecie fotografować je przy każdej okazji. Jedyną zaś szansą na fotkę maleństwa z okresu, kiedy mieszka jeszcze w Tobie, może być zdjęcie z badania ultrasonografem.
Możesz powiedzieć, że to oczywiście jeszcze nie powód, żeby poddawać się badaniu. Jasne, ale jest to jednak dodatkowa zachęta do wykonania USG, które i tak powinno być zrobione (czasem nawet kilkakrotnie). Badanie jest bezbolesne, nieinwazyjne i bezpieczne. Przeprowadzone między 11. a 14. tygodniem ciąży pozwala ocenić ryzyko wystąpienia niektórych wad genetycznych i wad serca płodu. Na monitorze dojrzysz już wtedy zarys jego główki, rączek i nóżek, żołądek, serduszko i pęcherz. Za drugim razem (około 20. tygodnia) lekarz, być może, określi już jego płeć.
TO MOŻE CI DOKUCZAĆ
Nie musisz mieć wszystkich dolegliwości, niektórym zaś możesz w prosty sposób zaradzić. W każdym przypadku warto pamiętać, że miną bez śladu, kiedy tylko dziecko przyjdzie na świat.
A to nastąpi już niedługo!
Bolesne kurcze łydek
Uzupełnij niedobór wapnia, potasu, magnezu. Wapń znajdziesz w mleku i jego przetworach, potas w zielonych warzywach, pomidorach i ziemniakach, a magnez w bananach. Jeśli dolegliwości nie ustąpią po zmianie diety, warto poradzić się lekarza prowadzącego. Być może będziesz musiała przyjmować suplementy witaminowo-mineralne.
Zmęczenie
Twój organizm domaga się więcej wypoczynku! Zwolnij tempo życia. Jeśli możesz, ucinaj sobie drzemkę w ciągu dnia. Nadmierny wysiłek i obciążenie nie są wskazane w Twoim stanie – grożą wywołaniem przedwczesnego porodu. A senność i zmęczenie to sygnały wysyłane przez Twój organizm. Tak działa progesteron, hormon, który w ten sposób „dba” o ciążę i zapobiega podejmowaniu przez Ciebie nadmiernej aktywności.
Obolałe żebra, parcie na pęcherz
To może trochę nieprzyjemny dowód na to, że maluch rośnie i potrzebuje coraz więcej miejsca. Dno macicy jest najwyżej około 36. tygodnia ciąży i wtedy żebra bolą najbardziej. 2-3 tygodnie przed porodem brzuch obniży się, poczujesz ulgę w oddychaniu, ale wtedy może pojawić się parcie na pęcherz. Wytrzymaj jeszcze kilka tygodni, dziecko się urodzi i dyskomfort minie.
Ból pleców
Pomogą ćwiczenia, które możesz poznać np. w szkole rodzenia. Tam też Twój partner nauczy się, jak zrobić Ci delikatny masaż pleców.
Swędzenie skóry na brzuchu
W ten sposób „protestuje” rozciągająca się skóra; stosuj kremy i żele przeciwko rozstępom, kosmetyki nawilżające. Intensywne swędzenie skóry całego ciała wymaga konsultacji z lekarzem.
Obrzęki
Ich pojawienie się jest normalne – organizm gromadzi wodę, by zniwelować utratę płynów podczas porodu. Zwykle pomaga odpoczynek z nogami w górze, noszenie rajstop dla kobiet w ciąży, ograniczenie soli, spanie na lewym boku, chłodzące żele. Dobrze robi też picie wody niegazowanej – to pobudza nerki i oczyszcza organizm. Wymagają konsultacji z lekarzem:
obrzęki obejmujące nie tylko nogi, ale i dłonie, twarz, uda, podbrzusze i nieustępujące po odpoczynku;
podwyższone ciśnienie (powyżej 140/90 mmHg);
pojawienie się białka w badaniu ogólnym moczu.
Uwaga!
W trzecim trymestrze bezsenne noce zdarzają Ci się znacznie częściej niż przed ciążą. A czy zauważyłaś, że miewasz teraz wyjątkowe sny, niesamowicie wyraziste, dziwaczne lub koszmarne?
W ten sposób objawia się zupełnie naturalna obawa o dziecko, poród, o to, czy wszystko przebiegnie prawidłowo.
TO JUŻ TYLKO 3 MSC!
Któregoś dnia, być może, pomyślisz, że to trwa już zdecydowanie za długo. Z drugiej jednak strony jesteście ze sobą już tyle czasu. Wiesz, kiedy ono śpi, co mu się podoba i co je denerwuje. „Rozmawiacie” ze sobą o tylu sprawach. I już nie możecie się doczekać pierwszego spotkania. Powiększający się brzuszek wzmaga jednak Twoje zniecierpliwienie. Właśnie jego wielkość będzie miała zasadniczy wpływ na Twoje życie w 3. trymestrze, a zwłaszcza to, ile przytyłaś, jak się do tej pory odżywiałaś i czy ruszałaś się wystarczająco dużo. Pomyśl o tym… Przede wszystkim nie słuchaj opowieści o koszmarnych porodach. Zmieniaj temat, obracaj rozmowę w żart. Pozytywne myślenie o czekającym Cię spotkaniu z dzieckiem jest Ci bardziej potrzebne niż strach przed rozwiązaniem. Kiedy jesteś zmęczona, odpoczywaj i śpij. Jeśli masz kłopoty z zaśnięciem, poczytaj książkę, ulubioną gazetę. Zmęczenie nie może dziwić, skoro dźwigasz na swoich nogach 2 życia. Poruszasz się mniej zgrabnie? Masz kłopoty z utrzymaniem równowagi? Dokuczają Ci bóle pleców, żeber i podbrzusza? Są to typowe problemy kobiet w ciąży, których natura dotąd nie rozwiązała. Ale skończą się wraz z przyjściem dziecka na świat. A co możesz teraz zrobić? Przede wszystkim nie forsuj się, dobrze się odżywiaj i nie narażaj na infekcje. Prawidłowo rozwijająca się ciąża trwa od 38 do 42 tygodni (termin porodu to skończony 40. tydzień ciąży od 1. dnia ostatniej miesiączki). Nie lekceważ niepokojących objawów, lecz bądź cierpliwa: rozwiązanie przyjdzie samo.
Niepokojące objawy
Lepiej dmuchać na zimne i skontaktować się z lekarzem, jeśli zauważysz któryś z następujących objawów:
krwawienie – może mieć wiele przyczyn i zawsze wymaga wyjaśnienia;
przedwczesne odpływanie płynu owodniowego – może świadczyć o pęknięciu pęcherza przed czasem;
brak ruchów dziecka lub gwałtowne ruchy – warto wyjaśnić, czy to tylko zbyt długi sen albo nie planowana gimnastyka maleństwa;
pogorszenie się wzroku, silny ból głowy lub nadbrzusza – mogą oznaczać gwałtowne podniesienie się ciśnienia krwi i stanowić zagrożenie dla dziecka.
ODMIENNE STANY KOBIECOŚCI
To hormony są odpowiedzialne za huśtawki Twoich nastrojów, za nudności i powstawanie żylaków oraz zaparć. I to one mogą (choć nie muszą) powodować przebarwienia skory i plamy w drugiej połowie ciąży i czasem nasilają przetłuszczanie się skory. Z drugiej jednak strony szybko zauważysz dobroczynny wpływ hormonów. Oprócz tego, że są teraz niezbędne – bo podtrzymują ciążę i przygotowują Twój organizm do porodu – mogą uczynić Cię również piękniejszą. Dzięki hormonom włosy często stają się bardziej gęste i lśniące, a Twoja skora – delikatniejsza i lepiej nawilżona. Ale pamiętaj, że ciąża nie zwalnia Cię z obowiązku dbania o siebie. W im lepszej będziesz kondycji fizycznej, tym łatwiej będzie Ci cieszyć się, a nie smucić ciążą.
Twarz się zaokrągla.
Mogą się pojawić infekcje dziąseł.
Sutki i skora ciemnieją.
Piersi się powiększają.
Włosy stają się bardziej gęste i zdrowe.
Paznokcie będą rosły szybciej niż zwykle i mogą się rozdwajać.
Na brzuchu mogą pojawić się rozstępy.
Najczęstsze dolegliwości w ciąży
Bóle głowy – ich przyczyną jest wyższy poziom estrogenów. Aby uniknąć migren, odżywiaj się prawidłowo i pij dużo płynów. Unikaj również stresu, głośnej muzyki i jaskrawego światła.
Bóle dolnej części pleców są skutkiem odkształcenia się lędźwiowego odcinka kręgosłupa. By zniwelować ból, odpoczywaj na twardym materacu na zmianę na prawym i lewym boku.
Bóle brzucha są spowodowane wzrastającym poziomem hormonów. Ulgę przyniesie Ci pływanie w basenie i wypoczywanie w pozycji leżącej.
Nudności, nadmierne pragnienie – aby zapobiec konsekwencjom przedłużających się silnych nudności, pij codziennie około 3 l płynów. Lekarz może Ci również zalecić leki zapobiegające wymiotom.
Opuchlizna kostek i palców rąk spowodowana jest zwiększeniem objętości krwi. By dolegliwości były mniej przykre, unikaj długotrwałej pozycji stojącej i noś specjalne rajstopy dla kobiet w ciąży.
Swędzenie brzucha – zwykle przyczyną jest wysuszona skóra. Stosuj kremy z tlenkiem cynku i wodą wapienną. Zgłoś też te objawy lekarzowi.
NIC CI TERAZ NIE CIĄŻY!
Powoli wraca Ci dobra forma: lepiej się czujesz, burza hormonów nie dokucza, bo organizm ją zaakceptował, Twoje nastroje łagodnieją – wściekłość, niepewność i obawa ustępują miejsca spokojowi i radości. Wkraczasz w najlepszy etap ciąży! Już wkrótce wszyscy, nawet ci, którzy do tej pory nic nie zauważyli, spostrzegą, że będziesz mamą. Z każdym tygodniem zaokrąglasz się coraz bardziej. Masz więcej energii. Zaczynasz czuć się pewnie i bezpiecznie. Pierwsze ruchy dziecka poczujesz około 20. tygodnia (w pierwszej ciąży, w kolejnej około 2 tygodni wcześniej), a jeśli dziecko jest odpowiednio ułożone – w 5. miesiącu możesz już zobaczyć jego płeć i zastanowić się nad wyborem imienia. Rośniesz w oczach! Nie tylko fizycznie (przybierając nawadze i zaokrąglając się), ale i emocjonalnie. Masz ochotę dzielić się swoją radością i planami z całym światem. Chętniej zagadujesz inne kobiety w ciąży, nie jesteś rozdrażniona jak na początku. Cały swój świat nosisz w brzuchu: myślisz przede wszystkim o dziecku, inne problemy tracą na znaczeniu. 2. trymestr to również najlepszy moment, by zadbać o kondycję fizyczną – gimnastyka, pływanie i spacery na świeżym powietrzu zaowocują lepszą formą podczas porodu i po nim. Aktywność fizyczna w ciąży nie powinna jednak być większa niż przed nią. Pamiętaj, by do niczego się nie zmuszać. To ma być dla Ciebie przyjemność.
Łożysko na wszystko
Łożysko – które będzie pomagać rosnąć i żyć Twojemu dziecku – ostatecznie kształtuje się w 2. trymestrze. Nie tylko produkuje niezbędne do rozwoju płodu hormony, ale również umożliwia mu oddychanie, odżywianie się i wydalanie. Łożysko zespolone jest ze ścianą Twojej macicy, a z dzieckiem łączy je pępowina. Dzięki systemowi naczyń krwionośnych łożyska możliwa jest wymiana niezbędnych substancji między Twoim układem krwionośnym a organizmem dziecka – Wasza krew jednak nigdy bezpośrednio się nie miesza.