MIĘŚNIE TWARZY
W twarzy wyróżniamy 3 grupy mięśni:
- mięśnie wyrazowe
- mięśnie żucia
- mięśnie języka, gałki ocznej, narządu przedsionkowo – ślimakowego
MIĘŚNIE WYRAZOWE:
Cechy charakterystyczne:
- mają obydwa przyczepy w skórze albo jeden z nich znajduje się na kościach, a drugi w tkankach miękkich
- ich funkcja jest silnie związana z emocjami, nadają ludzkiej twarzy charakterystyczny wyraz, będący odzwierciedleniem stanu psychicznego- radość, smutek, złość, śmiech, itp.
- układają się wokół naturalnych otworów twarzy ( w okolicy oka, ust, nosa i ucha), biorą udział w otwieraniu bądź zamykaniu szpary powiek i szpary ust, tworzeniu mowy, przyjmowaniu pożywienia itp.
- mięśnie wyrazowe( mimiczne) mają wysoki stopień zróżnicowania indywidualnego i symetrii
Mięśnie sklepienia czaszki:
- mięsień naczaszny ( m. epicranius)
- mięsień potyliczno- czołowy, ma 2 brzuśce: potyliczny i czołowy
- mięsień skroniowo- ciemieniowy
- czepiec ścięgnisty, jest to wspólne ścięgno dla wyżej wymienionych mięśni.
Mięsień potyliczno- czołowy:
- brzusiec potyliczny- przyczep początkowy to kresa karkowa najwyższa kości potylicznej
- brzusiec czołowy- przyczep początkowy to skóra rejonu brwi
Mięsień skroniowo- ciemieniowy, szczątkowy:
- biegnie w rejonie małżowiny usznej
Czynność:
Ustala położenie czepca na sklepieniu czaszki. Brzusiec czołowy jest antagonistą mięśni: okrężnego oka, marszczącego brwi, podłużnego. Współpracuje z dźwigaczem powieki górnej, pociągając powiekę ku górze, wywołuje poprzeczne bruzdy na czole, nadaje twarzy wyraz uwagi.
Mięśnie okolicy ucha zewnętrznego:
- mięsień uszny przedni, górny, tylny- są z reguły mięśniami szczątkowymi, pociągają małżowinę w jednoimiennym kierunku.
Mięsnie otoczenia szpary powiek:
- mięsień okrężny oka, składający się z 3 części: oczodołowej, powiekowej, łzowej
Czynność:
cz. Oczodołowa silnie zamyka szparę powiek. Pociąga brwi w kierunku gładzizny, a także ku dołowi- nadaje twarzy wyraz głębokiego zamyślenia. Część powiekowa powoduje spokojne zamykanie szpary powiek, a wraz z m. dźwigaczem powieki górnej sprawia, że mrugamy. Część łzowa obkurcza woreczek łzowy.
mięsień marszczący brwi:
Czynność:
nadaje twarzy wyraz cierpienia, zniecierpliwienia lub złości.
mięsień podłużny:
- wraz z mięśniem marszczącym brwi nadaje twarzy wyraz groźny, agresywny.
Mięśnie otoczenia szpary ust:
- mięsień szeroki szyi- pociąga kąty ust skośnie ku dołowi, nadając twarzy wyraz płaczliwy
- mięsień obniżacz wargi dolnej- rozpoczyna się na dolnym brzegu żuchwy, kończy się- w skórze wargi dolnej; obniża wargę dolną, uwypukla i pogrubia
- mięsień obniżacz kąta ust- przyczepia się do brzegu żuchwy, kończy w kącie ust ( w tzw. węźle mięśniowym kąta ust).
Czynność:
pociąga kąt ust ku dołowi i wygładza bruzdę nosowo- wargową. Nadaje twarzy wyraz smutku, cierpienia, niesmaku, przybicia.
Mięsień bródkowy:
- podnosi uwypuklenie bródki i wargi dolnej. Nadaje twarzy wyraz nadąsany( u osób, którym zbiera się na płacz)
Mięsień śmiechowy:
- poszerza szparę ust, może wywołać tzw. dołek śmiechowy
Mięsień jarzmowy większy:
- jest właściwym mięśniem śmiechu, pociąga kąt ust ku górze i bocznie.
Mięsień jarzmowy mniejszy:
- pociąga wargę górną ku górze i do boku, pogłębia bruzdę nosowo- wargową.
Mięsień dźwigacz wargi górnej i skrzydła nosa:
- rozwiera nozdrza oraz unosi wargę górną
Mięsień dźwigacz wargi górnej:
- unosi wargę górną odsłaniając górne siekacze
Mięsień dźwigacz kąta ust:
- unosi kąt ust ku górze i przyśrodkowo
Mięsień policzkowy:
- służy do wydmuchiwania powietrza z przedsionka jamy ustnej ( mięsień trębaczy), przyciska policzki do zębów, poszerza szparę ust, chroni błonę śluzową policzka przed wciśnięciem się między szereg zębów
Mięsień okrężny ust:
- jest zwieraczem szpary ust, może wywijać wargi na zewnątrz( pocałunek, gwizdanie)
Mięśnie otoczenia nozdrzy:
- mięsień nosowy- część skrzydłowa rozwiera nozdrza, natomiast część poprzeczna zwiera je
- mięsień obniżacz przegrody- pociąga ruchomą część nosa, zwierając nozdrza.
MIĘŚNIE ŻUCHWY :
Mięśnie żucia
- działają na staw skroniowo-żuchwowy
- wykonują ruchy w czasie przyjmowania i rozdrabniania pokarmu
- w skład tej grupy wchodzą 4 mięśnie: 2 położone po stronie zewnętrznej żuchwy i m. skroniowy ,m. żwacz
- 2 mięśnie położone po stronie przyśrodkowej- m. skrzydłowy przyśrodkowy i m. skrzydłowy boczny
- unerwienie tych mięśni pochodzi od nerwu żuchwowego
Mięsień skroniowy:
- jest największym i najsilniejszym mięśniem żucia, położonym w dole skroniowym, który całkowicie wypełnia, ma kształt wachlarza i podstawą zwrócony jest ku górze
- przyczepy: początkowy- kresa skroniowa, końcowy- wyrostek dziobiasty żuchwy
Czynność:
- unosi żuchwę i zaciska zęby, tylna część cofa żuchwę.
Mięsień żwacz:
- ma dwie części, powierzchowną i głęboką, które tylko u góry i z tyłu są wyraźnie oddzielone od siebie
- przyczepy: początkowy- łuk jarzmowy, końcowy- zewnętrzna powierzchnia kąta żuchwy
Czynność:
- unosi żuchwę i skręca ją nieznacznie na zewnątrz
Mięsień skrzydłowy przyśrodkowy:
- przyczep początkowy znajduje się w dole skrzydłowym kości klinowej, przyczep końcowy- wewnętrzna powierzchnia kąta żuchwy
Czynność:
- unosi żuchwę i obraca ją nieco na zewnątrz.
Mięsień skrzydłowy boczny:
- przyczep początkowy- skrzydło większe kości klinowej w okolicy podskroniowej oraz wyrostek skrzydłowaty kości klinowej, przyczep końcowy- wyrostek kłykciowy żuchwy i torebka stawu skroniowo- żuchwowego
Czynność:
- obustronny skurcz przesuwa żuchwę do przodu, jednostronny skręca w stronę przeciwną.
POWIĘZIE TWARZY
Powięź policzkowo – gardłowa:
- oddziela mięsień policzkowy od poduszeczki tłuszczowej policzka, kieruje się w dół i do tyłu oraz przechodzi na zewnętrzną powierzchnię mięśni gardła.
Powięź skroniowa:
- odchodzi od kresy skroniowej górnej, pokrywa m. skroniowy i dochodzi do łuku jarzmowego
Powięź przyusznicza i powięź żwaczowa:
- rozpoczynają się na łuku jarzmowym. Powięź żwaczową pokrywa m. żwacz a ku tyłowi obydwie powięzie wytwarzają torebkę dla ślinianki przyusznej. Obie blaszki ku dołowi przechodzą w powięź powierzchowną szyi.