Ludność
W czasach Jezusa żyło w Palestynie około 500.000 do 600.000 ludzi. Mniej więcej 18.000 czyli 1 na 30 stanowili kapłani i lewici. Większość miejscowości to małe miasta( Nazaret, Kafarnaum, Betlejem).Największym miastem była Jerozolima, którą zamieszkiwało około 55.000 obywateli. W czasie większych świąt, jak np. Pascha czy Dzień Pięćdziesiątnicy miasto mogło pomieścić 180.000 ludzi.
Dzieci zauważano, ale nie miały głosu. Miały być posłuszne rodzicom. Nieposłuszeństwo karano nawet śmiercią! Odkryto wiele zabawek z tamtych czasów. Dzieci grały w klasy, w kulki, miały gwizdki, rzucały krążkami, miały zabawki-zwierzątka na kółkach i gry planszowe. Troje na dziesięcioro żydowskich dzieci umierało przed 18 rokiem życia. Wiek 18 lat był prawie połową życia. Średnia długość życia wynosiła 40-45 lat i przeciwnie niż to jest w czasach dzisiejszych, mężczyźni żyli około 10 lat dłużej niż kobiety. Często zdarzało się, że wdowcy poślubiali młode dziewczęta. Było jednak wiele kobiet i mężczyzn, którzy dożywali starości (60-70 lat).
Zajęcia
W czasach Jezusa większość ludzi ciężko pracowała fizycznie. Nie cierpieli krańcowej biedy. Wielu było pasterzami – to najbardziej tradycyjny zawód w Izraelu. W czasach Jezusa byli też rolnicy (Mt 13,1-4; Łk 17,7), rybacy (Mt 13,47-48; Łk 5,1-11), budowlańcy (Mt 13,55), różni handlowcy, kupcy, zarządcy majątków bogaczy (Łk 17,7; 19,12nn), winogrodnicy (Mk 12,1), celnicy, którzy zajmowali się pobieraniem podatków. W Palestynie istnieli też ludzie zamożni, ale swoje bogactwa odziedziczyli lub zdobyli czasem w podejrzanych interesach (Łk 16,19). Jezus, podobnie jak jego ojciec, Józef, był cieślą, co mogło oznaczać, że pracował więcej z kamieniem niż z drewnem, lub też był robotnikiem od wyrobów szczególnych, jak meble, drzwi i okna. Nie był ani ubogim chłopem, ani bogatym właścicielem.
Domy
Wioskę tworzyły pojedyncze prywatne domy. W nich ludzie dyskutowali o polityce, religii i sprawach społecznych, często w czasie posiłków (Mk 2,1-2; 14,3; Łk 11,37). Pokoje były małe (4x4 metry), miały kamienne ściany i dachy często kryte strzechą. Meble robiono z drewna, a przy jedzeniu spoczywano na ziemi, na poduszkach. Główne pożywienie stanowił chleb obecny przy każdym posiłku (chleb pszeniczny, a u biednych jęczmienny – J 6,9). Inne popularne rzeczy do jedzenia to ryby i ser kozi (w zależności od uprawianego zawodu i miejsca zamieszkania), oliwki i wino (Mt 9,17). Wszystkie te składniki mogły być zabierane do pracy by stanowić pierwszy posiłek w ciągu dnia (późne rano lub południe). Żydzi jedli dwa razy dziennie. Drugi posiłek był zwykle w domu , wieczorem. Używano tych samych produktów plus jakieś warzywa, owoce, jajka i czerwone mięso na specjalne okazje. Nie spożywano mięsa ze zwierząt, które uważano za nieczyste, np. świń. Najczęściej jedzono baraninę.
Język, piśmiennictwo, edukacja
Większość Żydów w czasach Jezusa umiała czytać. Dzieci uczono czytania i pisania w domu. W określone dni rabini (ogólna nazwa nauczyciela) uczyli w domach księgi przy synagogach. Nauka trwała do 13 roku życia, po którym chłopców uważano za dorosłych i pozwalano im czytać w synagogach święte księgi. W domach Żydzi mówili po aramejsku (kombinacja hebrajskiego z babilońskim powstała w okresie 70-letniej niewoli). Uczono się również greki, bo był to język biznesu, polityki i życia codziennego w świecie rządzonym przez Rzymian. Rzymska łacina nie rozprzestrzeniła się na terenie Izraela. Rdzenny hebrajski używany był jedynie przez rabinów. Pisma powstawały głównie na papirusie, papierze z trzciny rosnącej na moczarach i bagnach, głównie w Egipcie nad Nilem. Zwoje papirusu miały długość 11 metrów. W domach księgi – czyli szkołach znajdujących się przy synagogach, dzieci ucząc się pisać korzystały z tabliczek glinianych.
Podróże
Podróże były powolne, trudne i niebezpieczne. Pomimo tego wiele ludzi przemieszczało się regularnie w obrębie Palestyny obszarze około 167 km (100 mil) na 64 km (40 mil). Mimo, że dostępne były osły i wielbłądy, większość chodziła pieszo (J 7,1). ). Przeciętnie człowiek mógł przejść na dzień około 30 km. Podróżujący mogli zostać zaatakowani przez lwy, niedźwiedzie, ale największe niebezpieczeństwo stanowili zbójcy (Łk 10,25-37). Najbezpieczniej podróżowało się w licznej karawanie (Łk 2,44). Obcokrajowcy i kupcy zatrzymywali się w gospodach, ale Żydzi zwykle w domach. Oczekiwano gościnności wobec podróżujących. Ci mogli kupić wydawane w Rzymie mapy pokazujące każdą część imperium, włącznie z drogami, zajazdami, tawernami gospodami, miejscami postojowymi i podaniem odległości między nimi.
Religia
W czasach Jezusa życie było zdominowane przez religię. Istniały następujące główne grupy religijne:
Faryzeusze- grupa konserwatywnych Żydów gorliwie przestrzegających wszystkich przepisów prawa i zajmujących się badaniem Pisma Świętego. Była to jedna z najlepiej wykształconych grup społecznych.
Saduceusze- partia bogatych kapłanów, którzy nie liczyli się z autorytetem tradycji, nie uznawali żadnych pism po okresie Prawa Mojżeszowego i nie wierzyli w zmartwychwstanie. Współpracowali z Rzymianami dlatego faryzeusze ich nienawidzili.
Uczeni w Piśmie. Należeli do grupy zawodowej, której zadaniem było kopiowanie Pisma. Byli znani jako znawcy Starego Testamentu.
W Palestynie istniały dwa różne rodzaje budynków poświęconych Bogu. Świątynia w Jerozolimie była jedynym miejscem oddawania chwały Bogu i składania ofiar. Jezus mówił o niej jako o domu Jego Ojca (Łk 2,49) i traktował ją jako miejsce święte (J 2,16). Synagogi były miejscami modlitw i nauki w poszczególnych miejscowościach. Nie składano w nich ofiar, ale spotykano się na czytaniu Pisma i wspólnej modlitwie.
Żydzi wierzyli w jedynego Boga Jahwe i oczekiwali zapowiadanego przez proroków Mesjasza, czyli Zbawiciela.
Uzupełnij zdania dotyczące życia codziennego w Palestynie za czasów Jezusa :
W czasach Jezusa w Palestynie w codziennych rozmowach posługiwano się językiem………………………………………….. .
Język ……………………………………….. był używany tylko przez rabinów (nauczycieli).
Językiem polityki i biznesu był język………………………………… .
Palestynę w czasach Jezusa zamieszkiwało około ………………………….. ludzi.
Większość ludzi zamieszkiwała obszary………………………………………………. .
Największym miastem w Palestynie była …………………………………………………….. .
W Jerozolimie znajdowało się święte miejsce dla Żydów, którym była ………………………………………………… .
W świątyni składano ………………………………………. ku czci Boga Jahwe.
Miejscami modlitwy i nauki w małych miastach były ………………………………………. .
W czasach Jezusa przeciętna długość życia ludzi wynosiła ………………………………….. lat.
Dzieci Izraelskie miały być ………………………………………. rodzicom.
Rodzice uczyli dzieci …………………………………….. oraz ……………………………….. i pisania.
Dzieci chodziły także do …………………………………., które mieściły się przy synagogach.
Najpopularniejsze zawody, które wykonywali ludzie w czasach Jezusa to:…………………………………………, ………………………………………., …………………………………………………., …………………………………………………….
Jezus był z zawodu ……………………………………. jak jego ziemski ojciec, którym był ………………………………….. .
W czasach Jezusa spożywano ………………………….. posiłki dziennie.
Jedzono głównie: …………………………………….., ……………………………………………………. i ………………………………………., a pito …………………………………… i ………………………………. .
Nie jedzono mięsa ze zwierząt, które uważano za ………………………………………… .
W czasach Jezusa podróżowano głównie……………………………………………… ( środek lokomocji).
Największym zagrożeniem dla podróżujących byli…………………………………………. i dzikie zwierzęta.
W ciągu dnia człowiek mógł przeciętnie przejść…………………………………………….. km.
Podróżujący mogli się zatrzymać w …………………………………………. .
W czasach Jezusa istniały 3 największe grupy religijne: …………………………………………, …………………………………………. i ……………………………………………………………………… .
Faryzeusze gorliwie przestrzegali ………………………………………… .
Saduceusze nie wierzyli w ………………………………………………. .
Uczeni w Piśmie zajmowali się………………………………………………………………………………………………… .
Najbardziej popularnym materiałem piśmienniczym był…………………………………………………. .
Dzieci w szkołach pisały na …………………………………………………………………………………….. .