komisja Edukacji Narodowej powstała 14 października 1773 roku. Wzięła pod swój "dozór i rozporządzanie" wszystkie szkoły publiczne z wyjątkiem Korpusu Kadetów
.Do głównych osiągnięć KEN należało utworzenie w Warszawie w 1765 roku Szkoły Rycerskiej. W pierwszych latach istnienia szkoła miała charakter niemal wojskowy. Szkoła Rycerska kształciła nie tylko przyszłych wojskowych, ale także przyszłych urzędników państwowych. Program ogólnokształcący obejmował takie przedmioty jak łacina, język francuski, niemiecki, historia powszechna i Polski, geografia, filozofia, matematyka, geometria oraz literatura polska. Program ten uzupełniano fechtunkiem jazdą konną oraz muzyką.
KEN zajęła się także reformą Akademii Krakowskiej.Reforma polegała na odnalezieniu dawnych funduszy uczelni spensjonowaniu większości profesorów zastępując ich młodszymi wprowadzeniu wykładów w języku polskim i dokonaniu reorganizacji całej struktury szkoły, która zmieniła nazwę na Szkołę Główną.
Komisja Edukacji Narodowej przejęła eks-jezuicką Akademie Wileńską i przekształciła ją w Szkołę Główną Litewską. Sprowadzono do niej z zagranicy kilku profesorów i tym samym podniesiono poziom nauk matematycznych, przyrodniczych oraz medycznych.
Przy obu szkołach głównych KEN utworzyła 4-letnie seminaria nauczycielskie
Równocześnie z tymi pracami KEN zajmowała się reformą szkół średnich.Reforma polegała na podziale całego kraju na wydziały szkolne. Na czele każdego wydziału stała jedna szkoła wydziałowa i rektor. Szkoły wydziałowe miały 6 klas z rocznym kursem nauki z wyjątkiem klasy VI, która była dwuletnia. Szkoły podwydziałowe składały się z 3 dwuletnich klas.
Najistotniejszym posunięciem reformatorskim KEN była reforma programów nauczania szkół wszystkich szczebli.Plany nauczania szkół średnich uległy zasadniczym zmianom. Język łaciński stracił swoje uprzywilejowane stanowiska, zaś język polski nauczany obok łaciny stał się językiem wykładowym. Na pierwszy plan wysunięto przedmioty matematyczno-przyrodnicze. W nowym przedmiocie "historia naturalna" wyodrębnione zostały: nauka o ogrodnictwie, rolnictwie, botanika i mineralogia. Poważne miejsce zajęła nauka fizyki. Pionierskim pomysłem było wprowadzenie do planu szkoły średniej takich przedmiotów jak higiena i historia kunsztów i rzemiosł. Wprowadzono także przedmioty takie jak: historia narodowa, nauka moralna i prawo.

Reasumując do najważniejszych zasług Komisji Edukacji Narodowej w zakresie oświaty i wychowania należy:
1. Zerwanie z kościelnym monopolem na kształcenie i położenie nacisku na wychowanie obywatelskie i państwowe.
2. Stworzenie jednolitego systemu szkolnego.
3. Stworzenie samorządu szkolnictwa.
4. Zreformowanie szkół wyższych i średnich oraz opracowanie nowoczesnych programów kształcenia w szkołach wszystkich typów według zasady społecznej użyteczności,powiązania treści z życiem i potrzebami kraju.
5. Podniesienie rangi społecznej nauczyciela i jego kwalifikacji.
6. Opracowanie polskich podręczników.
7. Zajęcie się oświatą ludu wynikające z zasad fizjokratyzmu
8. Zajęcie się wychowaniem dziewcząt.
9. Ścisłe powiązanie wychowania umysłowego z fizycznym i moralnym.
10. Wprowadzenie bardziej racjonalnych metod dydaktyczno-wychowawczych.